This document discusses the clutch system. It begins by stating the objectives which are to explain the main function of the clutch, identify its main components, describe different types of clutches, and explain clutch operation. It then discusses the main function of transferring power from the engine to the transmission. The main components of a clutch are identified as the clutch cover, pressure plate, clutch plate, release bearing/throw out bearing, release lever/fork, and coil spring/diaphragm. Different types of clutch plates such as cone plate, single plate dry clutch, and multi-plate clutch are described. Clutches can be mechanical or hydraulic. The operations of engaging and disengaging the clutch are also explained. Finally, common

1. CLUTCH SYSTEM
NORIMAN BIN CHE SHA’ARI
P-119-1
VTO 3/2012

3. TUJUAN
• JELASKAN FUNGSI UTAMA CLUTCH.
• NYATAKAN KOMPENEN UTAMA CLUTCH.
• HURAIKAN JENIS-JENIS CLUTCH.
• TERANGKAN OPERASI CLUTCH.

4. FUNGSI CLUTCH
1. UNTUK MEMISAHKAN DAN MEMUDAHKAN
MEMASUKI GEAR.
2. UNTUK MEMBENARKAN PEMANDU
MENYAMBUNGANKAN DAN MEMUTUSKAN
KUASA ENJIN DAN GEAR BOX.
3. DIGUNAKAN UNTUK MENGANDINGKAN DAN
MENANGGALKAN GANDINGAN ENJIN
(FLYWHEEL) DAN PENGHANTAR (GEAR
BOX).
4. DAPAT MENGAWAL KELAJUAN TURUN ATAU
NAIK BUKIT.

5. TUGAS CLUTCH
1. MEMUDAHKAN PEMANDU MEMBUAT
PENUKARAN GEAR.
2. MEMBOLEHKAN KENDERAAN MULA
BERGERAK DENGAN LICIN DAN LANCAR.
3. MEMBENARKAN ENJINTERUS HIDUP
SEMASA KENDERAAN BERHENTI TANPA
MELETAKKAN GEAR PADA KEDUDUKAN
NEUTRAL.
4. MENYAMBUNG DAN MEMUTUSKAN ALIRAN
KUASA DARIPADA ENJIN KEPADA SISTEM
PENGHANTARAAN KUASA.

6. SIFAT YANG PERLU ADA PADA
CLUTCH.
1. DAPAT MENGAMBIL DAYA KILAS DENGAN
LICIN DAN BERANSUR – ANSUR.
2. MEMPUNYAI KEUPAYAAN UNTUK MENYERAP
DAYA KILAS YANG TIDAK LANCAR YANG
MANA BOLEH MENYEBABKAN BISING DI
DALAM SISTEM PENGHATARAAN,
MENYEBABKAN KETEGASAN DAN
KEHAUSAN YANG BERLEBIHAN.

7. KOMPONEN UTAMA CLUTCH.
1. CLUTCH COVER
2. PRESSURE PLATE
3. CLUTCH PLATE
4. RELEASE
BEARING/THROW
OUT BEARING
5. RELEASE
LEVER/FORK
6. COIL SPRING/
DIAPRHAGM

8. CLUTCH
PLATE
FLYWHEEL
BEARING

10. CLUTCH COVER
1. DIIKAT PADA FLY WHEEL DAN BERPUSING
BERSAMA – SAMA DENGAN CLUTCH
PLATE,PRESSURE PLATE DAN BAHAGIAN
LAIN.
PRESSURE PLATE.
1. DIPERBUAT DARIPADA BESI TUANGAN.
2. DIGUNAKAN UNTUK MENEKAN CLUTCH
PLATE DENGAN PERTOLONGAN COIL
SPRING
CLUTCH PLATE.
1. DIPASANG DIATAS SPRING CUSHION
YANG DIPERBUAT DARIPADA KELULI.
2. PERMUKAAN CLUTCH DAN SPRING
CUSHION DIRIVET PADA TAPAK CLUTCH
SPRING DAN PLATE PENAHAN SPRING.
3. FRICTION SPRING IALAH UNTUK
MEMINDAHKAN DAYA PUSINGAN KEPADA
HUB.

11. RELEASE BEARING
1. RELEASE FORK MENGGERAKKAN RELEASE
BEARING KE HADAPAN DAN KE DALAM KANDUNGAN
CLUTCH.
2. APABILA RELEASE BEARING MENGGERAKKAN KE
HADAPAN, IA AKAN MENOLAK RELEASE LEVER
YANG BERPUSING UNTUK MEMBEBASKAN CLUTCH
(FREE).
RELEASE LEVER
1. DIPASANG PADA PRESSURE PLATE PADA JARAK
YANG SAMA.
2. UNTUK MENOLAK RELEASE BEARING KEDALAM
CLUTCH COVER DAN PRESSURE PLATE
KEBELAKANG MENYEBABKAN CLUTCH PLATE
BERGERAK BEBAS.
COIL SPRING/ DIAPHRAGM
1. BERFUNGSI UNTUK MEMBANTU MENEKAN CLUTCH
PLATE KEPADA RODA FLY WHEEL DAN
MEMBEBASKAN CLUTCH PLATE SEMASA PEDAL
CLUTCH DITEKAN.
CABEL CLUTCH
1. SEBAGAI PENGHANTAR TEKANAN DARI CLUTCH
PEDAL KE CLUTCH FORCE BAGI MENYAMBUNGKAN
DAN MEMUTUSKAN DRIVE DARIPADA ENJIN KE
RODA.
2. DIPERBUAT DARIPDA CABEL YANG BOLEH LENTUR
FLEXIBLE CABEL)

12. JENIS-JENIS
CLUTCH PLATE
1. Cone plate
2. Single plate dry clutch.
• coil spring
• diaphragm
3. Multi plate clutch/ centrifugal
clutch (jenis separa)
4. Automotive atau fluid coupling
clutch.

14. PEMASANGAN CLUTCH
1. MEKANIKAL.
2. HIDRAULIK
 KETERANGAN.
1. CLUTCH MEKANIKAL MENGUNAKAN CABEL
UNTUK MENGERAKKANNYA.
2. CLUTCH HIDRAULIK MENGUNAKAN BENDALIR
BRAKE (D.O.T)

15. HYDRAULIC

16. MEKANIKAL

17. OPERASI CLUTCH
1. KENDALIAN CLUTCH MEKANIKAL DAN
CLUTCH HIDRAULIK ADALAH SAMA IAITU
UNTUK MEMISAHKAN DAN MEMUDAHKAN
MASUK GEAR.
2. TERDAPAT 2 OPERASI :-
 SAMBUNG (ENGAGE).
 TIDAK BERSAMBUNG (DISENGAGE)

18. Roda
tenaga
Galas
lepas
Plat
tekanan

19. CARTA KEROSAKAN CLUTCH
KEROSAKAN SEBAB TINDAKAN
1.CLUTCH PLATE HAUS TUKAR
2.PERANGKAI CLUTCH TIDAK DILARAS DENGAN LARAS
CLUTCH BETUL. TUKAR
TERBABAS 3.SPRING LEMAH @ PATAH. LARAS
4.FREE PLAY PEDAL KURANG.
1.TERDAPAT MINYAK PADA PERMUKAAN BERSIHKAN
CLUTCH FLYWHEEL, PRESSURE PLATE DAN CLUTCH PLATE
“CHATTER”ATA
U GRAB SEMASA
TERSAMBUNG.
(BUNYI
NYARING /
MENANGKAP
DENGAN KASAR)
1.HUB CLUTCH PLATE LONGGAR. BAIKI
2.SPRING CLUTCH PLATE LEMAH @ PATAH. TUKAR
3.KEDUDUKAN GEAR BOX TIDAK SEJAJAR DENGAN SEJAJARKAN
ENJIN. TUKAR @ BUBUH PELINCIR.
CLUTCH BISING 4.ALAS PANDU ACI MASUKKAN HAUS ATAU TIDAK TUKAR
CUKUP PELINCIR.
5.ALAS PELEPAS HAUS ATAU LEKAT

20. KEROSAKAN SEBAB TINDAKAN
1.KEDUDUKAN GEAR BOX TIDAK SEJAJAR SEJAJARKAN
2.RELEASE LEVER TIDAK DILARAS DENGAN BETUL. LARAS
3.PRESSURE PLATE TIDAK SEJAJAR SEJAJARKAN
PEDAL CLUTCH
BERGEGAR
1.PERANGKAI LONGGAR @ HAUS. KETATKAN @ GANTI
2.RELEASE LEVER TIDAK DILARAS DENGAN BETUL. LARAS
3.FREE PLAY PEDAL CLUTCH TERLALU BANYAK. LARAS
4.PRESSURE PLATE @ CLUTCH PLATE TELAH HAUS. TUKAR
CLUTCH
MENGHELA @
MENGHERET
1.FREE PLAY PEDAL TIDAK MENCUKUPI. LARAS
2.SPRING PATAH @ LEMAH. TUKAR
3.PERMUKAAN FLYWHEEL KASAR. BAIKI
4.PEMANDU SENTIASA MELETAKKAN KAKI DI ATAS PEDAL JANGAN SENTIASA LETAKKAN
CLUTCH. KAKI DI ATAS PEDAL CLUTCH.
CLUTCH PLATE
HAUS DENGAN
CEPAT.

21. TAMAT
SELAMAT MAJU
JAYA