2. Të investojmë në skemën
publike apo në fondet private
të pensioneve?
2
3. Përmbajtja
Fondet private kundrejt skemës publike
të pensioneve
Cilat janë problemet e skemës publike
të pensioneve dhe sfidat e fondeve
private?
Çfarë sugjerohet?
3
4. Shembull
Individi mashkull me iniciale A.B (65
vjeç) me një pagë mesatare 32,075 lekë,
ka kontribuar në skemën publike për
pension me 21.6 % të pagës bruto.
A.B dëshiron të dijë sa do të përfitoj nga
skema publike dhe sa do të përfitonte
nëse do të kishte investuar në fondet
private?
4
5. Investimi në skemën publike
Pensioni=përfitimi bazë+1% *Numrin e
viteve të sigurimit*bazën e
vlerësueshme
Pensioni=10,690+1%*35*(537.5)/12
=18,813 lekë
5
6. Investimi në fondin privat të
pensionit
Mosha 65 vjeç kur A.B. Jetëgjatësia mesatare
del në pension e meshkujve 88-vjeç
0 35 58
Periudha kontributive C lekë Periudha e përfitimit B lekë
[FVA]=shuma e kotributit muojor[C]*Faktori i vlerës së ardhëshme
[FVIFA(4%; 35 vjet)]=(21.6%*32,075*12)*73.6522=6,123,326 leke
PVA=B*PVIFA[4%; 23 vjet]=>B=PVA/PVIFA(4%; 23 vjet) = 412,156/
lekë në vit/12muaj= 34,346 lekë
C(kontributi)=6,928 lekë B(përfitimi)= 34,346 lekë
6
8. Arsyet përse skema publike është jo
efiçente
Problemet e skemës pay-as-you-go:
raporti kontribues /përfitues është i ulët
4 3.07
2 1.34 1.55 1.52
0
2008 2009 2010 optimali
raporti kontribues/perfitues
Të ardhura mesatare të ulta
Norma e lartë e papunësisë
Evazioni fiskal
Emigrimi
8
9. Sfidat e fondeve të pensionit
Sistemi financiar jo shumë i zhvilluar
Integrimi i dobët i ekonomisë sonë në
ekonominë globale
Niveli i lartë i varfërisë dhe nivlei i ulët i
pagave
Mungesa e traditës dhe vetëdijes
shoqërore
Përpjekje jo efiçente nga fondet private
për të promovuar shërbimet
Tradita ku fëmijët kujdesen për prindërit
Mungesa e besimit –skemat
9
