SlideShare a Scribd company logo
1 of 14
*1*
Casus II
*2*
Vrouw geboren 1924
1997 elders osteoporose vastgesteld
R/ alendroninezuur
*3*
2005 verwezen via Osteoporose
Stichting voor teriparatide
*4*
DXA L2 – L4 T –3,8 (Z-1,0)
Femur totaal T –3,2 (Z-0,9)
*5*
Inzakkingen Th 7, 8, 10, 11, L1 en L2
fractuur ramus superior en inferior
linkerzijde
*6*
September 2005 start teriparatide
stop alendroninezuur
*7*
klinisch baat bij de behandeling gehad
*8*
Maart 2007:
stop teriparatide
start protelos
*9*
Mei 2007: exantheem
opgezette handen
opgezette lymfeklieren
1. Registratie studies: 8000 patienten
Analyse effectiviteit in het voorkomen van wervel, perifere en heupfracturen alsmede
de veiligheid/bijwerkingen over 5 jaar (PREVOS, STRATOS, SOTI en TROPOS)
2. Post marketing surveillance
Zeer zeldzame bijwerkingen komen slechts naar voren bij grote groepen behandelde
patienten (> 10.000)
Daarom sinds lancering farmacovigilantie programma (i.s.m. LAREB, EMEA)
Protelos: veiligheid en bijwerkingen rapportageProtelos: veiligheid en bijwerkingen rapportage
16 waarnemingen van het hypersensitiviteits syndroom DRESS op 570.000
patientjaren (570.000 patienten 1 jaar behandeld met Protelos), waarvan 2 met
dodelijke afloop. (medicatie niet direct gestopt na optreden van symptomen)
Symptomen alleen waargenomen in 1e 3-6 weken na de start van de
behandeling
Symptomen verdwenen in het algemeen na staken van de behandeling en
corticoisteroid therapie
Daarom geleid tot aanpassing 1b tekst in samenspraak met EMEA, CBG en
IGZ:
Protelos: farmacovigilantie programmaProtelos: farmacovigilantie programma
Rubriek 4.4: “bijzondere waarschuwingen en voorzorgsmaatregelen voor
gebruik”
Gevallen van ernstige overgevoeligheidsyndromen met in het bijzonder uitslag met eosinofilie en systemische
symptomen (DRESS), soms dodelijk, zijn gemeld bij het gebruik van PROTELOS. Het DRESS syndroom wordt
gekenmerkt door uitslag, koorts, eosinofilie en systemische betrokkenheid (bijv. adenopathie, hepatitis, interstitiële
nefropathie, insterstitiële longaandoeningen). De symptomen ontstaan meestal ongeveer 3-6 weken na de start van
de behandeling. Herstel kan langzaam verlopen en het terugkeren van het syndroom is in sommige gevallen gemeld
na beëindiging van de corticosteroïd therapie. Patiënten moeten geïnformeerd worden om onmiddellijk en permanent
te stoppen met het gebruik van PROTELOS als uitslag optreedt en zij moeten medisch advies vragen. Patiënten die
met de behandeling gestopt zijn als gevolg van overgevoeligheidsreacties mogen niet meer met Protelos behandeld
worden
Rubriek 4.8: “ongewenste bijwerkingen”
Huid- en onderhuidaandoeningen: Onbekende frequentie: overgevoeligheidsreacties van de huid, inclusief
huiduitslag, pruritus,urticaria, angio oedeem. Stevens-Johnson syndroom. Gevallen van ernstige
overgevoeligheidssyndromen inclusief uitslag met eosinofilie en systemische symptomen (DRESS)
Protelos: aangepaste 1B tekstProtelos: aangepaste 1B tekst
DRESS: Drug Rash with Eosinophilia and Systemic Symptoms staat ook bekend als
DHS = Drug Hypersensitivity Syndrome: een overgevoeligheidsreactie op bepaalde
geneesmiddelen
Symptomen: Koorts en huidreacties (1e indicatoren), eosinofilie, adenopathie en
systemische afwijkingen zoals bijvoorbeeld hepatitis, interstitiële nefropathie, en
interstitiële longaandoeningen
Wanneer treedt het op: in de 1e weken na start van de behandeling
Hoe vaak komt het voor: zeer zeldzaam. Zeldzamer dan bijvoorbeeld angiooedeem bij
ACE remmer, ATII antagonist of bisfosfonaat gebruik
Andere medicatie bekend met DRESS: ibuprofen, atenolol, dilthiazem, captopril.
Overgevoeligheids en huidreacties, waaronder Steven Johnson syndroom, ook gemeld
op bisfosfonaat therapie
DRESS: wat is het en hoe vaak komt het voor?DRESS: wat is het en hoe vaak komt het voor?
Vrijdagavond 16 november:
EMEA publiceert gegevens m.b.t. bijwerking Protelos op haar website zonder Servier te
informeren. Verzoek EMEA aan Servier tot het informeren van artsen middels een door
EMEA gevalideerde brief.
Week 19-23 november:
Geen enkele internationale en nationale media aandacht.
Vrijdag 23 november goedkeuring nederlandse brief door EMEA, IGZ en CBG.
Vrijdagmiddag 23 november informeert het AD Servier over plaatsing van een artikel in de
zaterdageditie.
Servier verzoekt AD nadrukkelijk tot uitstel van plaatsing omdat arts en patient nog
niet door Servier zijn geinformeerd. Verzoek niet gehonoreerd.
Week 26-30 november:
25.000 brieven en aangepaste 1B teksten gedrukt, verstuurd en ontvangen door artsen en
apothekers.
Protelos: tijdslijn gebeurtenissenProtelos: tijdslijn gebeurtenissen

More Related Content

More from Stichting Interdisciplinaire Werkgroep Osteoporose

More from Stichting Interdisciplinaire Werkgroep Osteoporose (20)

IWO Meeting 19 April 2023 - Reflectie op en implementatie van de richtlijn o...
IWO Meeting 19 April 2023 -  Reflectie op en implementatie van de richtlijn o...IWO Meeting 19 April 2023 -  Reflectie op en implementatie van de richtlijn o...
IWO Meeting 19 April 2023 - Reflectie op en implementatie van de richtlijn o...
 
IWO Meeting 19 April 2023 - Romosozumab anno 2023 door Prof. Dr. W.F. Lems
IWO Meeting 19 April 2023 -  Romosozumab anno 2023 door Prof. Dr. W.F. LemsIWO Meeting 19 April 2023 -  Romosozumab anno 2023 door Prof. Dr. W.F. Lems
IWO Meeting 19 April 2023 - Romosozumab anno 2023 door Prof. Dr. W.F. Lems
 
IWO Meeting 19 April 2023 - Wanneer zoledronaat na een heupfractuur? door Dr....
IWO Meeting 19 April 2023 - Wanneer zoledronaat na een heupfractuur? door Dr....IWO Meeting 19 April 2023 - Wanneer zoledronaat na een heupfractuur? door Dr....
IWO Meeting 19 April 2023 - Wanneer zoledronaat na een heupfractuur? door Dr....
 
IWO Meeting 19 April 2023 - Chronische Hypofosfatemie door Prof. Dr. M.C. Zil...
IWO Meeting 19 April 2023 - Chronische Hypofosfatemie door Prof. Dr. M.C. Zil...IWO Meeting 19 April 2023 - Chronische Hypofosfatemie door Prof. Dr. M.C. Zil...
IWO Meeting 19 April 2023 - Chronische Hypofosfatemie door Prof. Dr. M.C. Zil...
 
IWO Meeting 16 November 2022 - ONJ review van ECTS (osteonecrose van de kaak)
IWO Meeting 16 November 2022 - ONJ review van ECTS (osteonecrose van de kaak)IWO Meeting 16 November 2022 - ONJ review van ECTS (osteonecrose van de kaak)
IWO Meeting 16 November 2022 - ONJ review van ECTS (osteonecrose van de kaak)
 
IWO Meeting 16 November 2022 - Tumor-induced osteomalacia: a systematic clini...
IWO Meeting 16 November 2022 - Tumor-induced osteomalacia: a systematic clini...IWO Meeting 16 November 2022 - Tumor-induced osteomalacia: a systematic clini...
IWO Meeting 16 November 2022 - Tumor-induced osteomalacia: a systematic clini...
 
IWO Meeting 16 November 2022 - Real world data: denosumab
IWO Meeting 16 November 2022 - Real world data: denosumabIWO Meeting 16 November 2022 - Real world data: denosumab
IWO Meeting 16 November 2022 - Real world data: denosumab
 
IWO Meeting 16 November 2022 - ASBMR young talent: Silvia Storoni (Amsterdam)...
IWO Meeting 16 November 2022 - ASBMR young talent: Silvia Storoni (Amsterdam)...IWO Meeting 16 November 2022 - ASBMR young talent: Silvia Storoni (Amsterdam)...
IWO Meeting 16 November 2022 - ASBMR young talent: Silvia Storoni (Amsterdam)...
 
16 November 2022 - Valevents en FLS
16 November 2022 - Valevents en FLS16 November 2022 - Valevents en FLS
16 November 2022 - Valevents en FLS
 
IWO Meeting 17 November 2021 - Prof. Dr. Joop van den Bergh
IWO Meeting 17 November 2021 - Prof. Dr. Joop van den BerghIWO Meeting 17 November 2021 - Prof. Dr. Joop van den Bergh
IWO Meeting 17 November 2021 - Prof. Dr. Joop van den Bergh
 
IWO Meeting 17 November 2021 - Prof. Dr. Willem F Lems
IWO Meeting 17 November 2021 - Prof. Dr. Willem F LemsIWO Meeting 17 November 2021 - Prof. Dr. Willem F Lems
IWO Meeting 17 November 2021 - Prof. Dr. Willem F Lems
 
IWO Meeting 17 November 2021 - Luc Maartens
IWO Meeting 17 November 2021 - Luc MaartensIWO Meeting 17 November 2021 - Luc Maartens
IWO Meeting 17 November 2021 - Luc Maartens
 
IWO Meeting 17 November 2021 - Marsha van Oostwaard
IWO Meeting 17 November 2021 - Marsha van OostwaardIWO Meeting 17 November 2021 - Marsha van Oostwaard
IWO Meeting 17 November 2021 - Marsha van Oostwaard
 
IWO Meeting 13 april 2022 - Prof. Dr. Joop van den Bergh
IWO Meeting 13 april 2022 - Prof. Dr. Joop van den BerghIWO Meeting 13 april 2022 - Prof. Dr. Joop van den Bergh
IWO Meeting 13 april 2022 - Prof. Dr. Joop van den Bergh
 
IWO Meeting 13 april 2022 - Dr. Hanna Willems
IWO Meeting 13 april 2022 - Dr. Hanna WillemsIWO Meeting 13 april 2022 - Dr. Hanna Willems
IWO Meeting 13 april 2022 - Dr. Hanna Willems
 
IWO Meeting 13 april 2022 - Prof. Dr. Piet Geusens
IWO Meeting 13 april 2022 - Prof. Dr. Piet GeusensIWO Meeting 13 april 2022 - Prof. Dr. Piet Geusens
IWO Meeting 13 april 2022 - Prof. Dr. Piet Geusens
 
IWO Meeting 13 april 2022 - Prof. Kassim Javaid
IWO Meeting 13 april 2022 - Prof. Kassim JavaidIWO Meeting 13 april 2022 - Prof. Kassim Javaid
IWO Meeting 13 april 2022 - Prof. Kassim Javaid
 
IWO bijeenkomst - 14 april - Prof. Dr. M.C. Zillikens
IWO bijeenkomst - 14 april - Prof. Dr. M.C. ZillikensIWO bijeenkomst - 14 april - Prof. Dr. M.C. Zillikens
IWO bijeenkomst - 14 april - Prof. Dr. M.C. Zillikens
 
IWO bijeenkomst - 14 april - Prof. Dr. M.C. Zillikens
IWO bijeenkomst - 14 april - Prof. Dr. M.C. ZillikensIWO bijeenkomst - 14 april - Prof. Dr. M.C. Zillikens
IWO bijeenkomst - 14 april - Prof. Dr. M.C. Zillikens
 
IWO bijeenkomst - 14 april - Prof. Dr. P. van den Berg
IWO bijeenkomst - 14 april - Prof. Dr. P. van den BergIWO bijeenkomst - 14 april - Prof. Dr. P. van den Berg
IWO bijeenkomst - 14 april - Prof. Dr. P. van den Berg
 

Seminar 08-12-2007 - casus 2 dr. sleeboom

  • 2. *2* Vrouw geboren 1924 1997 elders osteoporose vastgesteld R/ alendroninezuur
  • 3. *3* 2005 verwezen via Osteoporose Stichting voor teriparatide
  • 4. *4* DXA L2 – L4 T –3,8 (Z-1,0) Femur totaal T –3,2 (Z-0,9)
  • 5. *5* Inzakkingen Th 7, 8, 10, 11, L1 en L2 fractuur ramus superior en inferior linkerzijde
  • 6. *6* September 2005 start teriparatide stop alendroninezuur
  • 7. *7* klinisch baat bij de behandeling gehad
  • 9. *9* Mei 2007: exantheem opgezette handen opgezette lymfeklieren
  • 10. 1. Registratie studies: 8000 patienten Analyse effectiviteit in het voorkomen van wervel, perifere en heupfracturen alsmede de veiligheid/bijwerkingen over 5 jaar (PREVOS, STRATOS, SOTI en TROPOS) 2. Post marketing surveillance Zeer zeldzame bijwerkingen komen slechts naar voren bij grote groepen behandelde patienten (> 10.000) Daarom sinds lancering farmacovigilantie programma (i.s.m. LAREB, EMEA) Protelos: veiligheid en bijwerkingen rapportageProtelos: veiligheid en bijwerkingen rapportage
  • 11. 16 waarnemingen van het hypersensitiviteits syndroom DRESS op 570.000 patientjaren (570.000 patienten 1 jaar behandeld met Protelos), waarvan 2 met dodelijke afloop. (medicatie niet direct gestopt na optreden van symptomen) Symptomen alleen waargenomen in 1e 3-6 weken na de start van de behandeling Symptomen verdwenen in het algemeen na staken van de behandeling en corticoisteroid therapie Daarom geleid tot aanpassing 1b tekst in samenspraak met EMEA, CBG en IGZ: Protelos: farmacovigilantie programmaProtelos: farmacovigilantie programma
  • 12. Rubriek 4.4: “bijzondere waarschuwingen en voorzorgsmaatregelen voor gebruik” Gevallen van ernstige overgevoeligheidsyndromen met in het bijzonder uitslag met eosinofilie en systemische symptomen (DRESS), soms dodelijk, zijn gemeld bij het gebruik van PROTELOS. Het DRESS syndroom wordt gekenmerkt door uitslag, koorts, eosinofilie en systemische betrokkenheid (bijv. adenopathie, hepatitis, interstitiële nefropathie, insterstitiële longaandoeningen). De symptomen ontstaan meestal ongeveer 3-6 weken na de start van de behandeling. Herstel kan langzaam verlopen en het terugkeren van het syndroom is in sommige gevallen gemeld na beëindiging van de corticosteroïd therapie. Patiënten moeten geïnformeerd worden om onmiddellijk en permanent te stoppen met het gebruik van PROTELOS als uitslag optreedt en zij moeten medisch advies vragen. Patiënten die met de behandeling gestopt zijn als gevolg van overgevoeligheidsreacties mogen niet meer met Protelos behandeld worden Rubriek 4.8: “ongewenste bijwerkingen” Huid- en onderhuidaandoeningen: Onbekende frequentie: overgevoeligheidsreacties van de huid, inclusief huiduitslag, pruritus,urticaria, angio oedeem. Stevens-Johnson syndroom. Gevallen van ernstige overgevoeligheidssyndromen inclusief uitslag met eosinofilie en systemische symptomen (DRESS) Protelos: aangepaste 1B tekstProtelos: aangepaste 1B tekst
  • 13. DRESS: Drug Rash with Eosinophilia and Systemic Symptoms staat ook bekend als DHS = Drug Hypersensitivity Syndrome: een overgevoeligheidsreactie op bepaalde geneesmiddelen Symptomen: Koorts en huidreacties (1e indicatoren), eosinofilie, adenopathie en systemische afwijkingen zoals bijvoorbeeld hepatitis, interstitiële nefropathie, en interstitiële longaandoeningen Wanneer treedt het op: in de 1e weken na start van de behandeling Hoe vaak komt het voor: zeer zeldzaam. Zeldzamer dan bijvoorbeeld angiooedeem bij ACE remmer, ATII antagonist of bisfosfonaat gebruik Andere medicatie bekend met DRESS: ibuprofen, atenolol, dilthiazem, captopril. Overgevoeligheids en huidreacties, waaronder Steven Johnson syndroom, ook gemeld op bisfosfonaat therapie DRESS: wat is het en hoe vaak komt het voor?DRESS: wat is het en hoe vaak komt het voor?
  • 14. Vrijdagavond 16 november: EMEA publiceert gegevens m.b.t. bijwerking Protelos op haar website zonder Servier te informeren. Verzoek EMEA aan Servier tot het informeren van artsen middels een door EMEA gevalideerde brief. Week 19-23 november: Geen enkele internationale en nationale media aandacht. Vrijdag 23 november goedkeuring nederlandse brief door EMEA, IGZ en CBG. Vrijdagmiddag 23 november informeert het AD Servier over plaatsing van een artikel in de zaterdageditie. Servier verzoekt AD nadrukkelijk tot uitstel van plaatsing omdat arts en patient nog niet door Servier zijn geinformeerd. Verzoek niet gehonoreerd. Week 26-30 november: 25.000 brieven en aangepaste 1B teksten gedrukt, verstuurd en ontvangen door artsen en apothekers. Protelos: tijdslijn gebeurtenissenProtelos: tijdslijn gebeurtenissen