v

1. SA DÂY RỐN
BS CK1 Nguyễn Long

2. MUÏC TIEÂU
 Sau khi sinh viên học xong bài giảng có khả
năng:
1. Trình bày được các biểu hiện lâm sàng của
sa dây rốn
2. Trình bày được nguyên tắc xử trí một trường
hợp sa dây rốn

3. Sa dây rốn trong ngôi chỏm là
một cấp cứu thượng khẩn
trong sản khoa, trong đó thời
gian được đếm từng phút.

4. CẤP CỨU SẢN KHOA
 BĂNG HUYẾT SAU SINH
 NHAU BONG NON
 NHAU TIỀN ĐẠO
 SA DÂY RỐN
 SINH KHÓ DO VAI
 SỐC SẢN KHOA
 VỠ TỬ CUNG
 THUYÊN TẮC PHỔI – THUYÊN TẮC ỐI
 MẠCH MÁU TIỀN ĐẠO

5. 1. Định nghĩa
Sa dây rốn là một phần dây rốn bị sa trước ngôi thai
có thể sẩy ra lúc còn ối hay khi vỡ ối.
Là một cấp cứu vì gây suy thai cấp do dây rốn bị chèn
ép giữa ngôi và xương chậu hoặc do bị khô vì mạch
máu bị co thắt khi ra ngoài âm đạo. Nếu không lấy
thai ra có khả năng thai bị chết trong vòng vài phút.

7. 2. Nguyên nhân
Phía mẹ
 Đẻ nhiều lần
 Khung chậu hẹp méo
 Khối u tiền đạo
Phía thai
 Ngôi bất thường: ngôi ngược, ngôi ngang
 Sa một chi kéo theo sa dây rốn

8. 2. Nguyên nhân
Phần phụ thai
 Đa ối
 Dây rốn dài bất thường
 Rau bám thấp
Do bấm ối trong cơn co khi ngôi còn cao lỏng.

9. 3. Các hình thái sa dây rốn
1. Sa dây rốn - ối vỡ
2. Sa dây rốn trong bọc ối
3. Sa dây rốn ẩn: dây rốn bị sa ở một bên của ngôi
thai, thường dẫn đến tử vong thai nhi khi sanh
mà không biết rõ nguyên nhân.
4. Sa dây rốn phức tạp: sa dây rốn kèm theo sa một
chi.

10. 4. Hậu quả
Gây đến suy thai cấp do
Dây rốn bị chèn ép giữa khung xương chậu và
ngôi thai.
Dây rốn sa bị khô khi không còn được nước ối bao
bọc nên mạch máu bị co thắt đẫn đến suy thai.

11. 5. Chẩn đoán
Thường dễ khi sờ thấy dây rốn sa ra ngoài âm đạo
hoặc âm hộ
Cổ tử cung thường chưa mở hết
Ngôi thai cao, ngôi bất thường
Khó chẩn đoán khi dây rốn sa bên (sa dây rốn ẩn)
thường có dấu suy thai cấp. Trên biểu đồ monitor
sản khoa có dạng nhịp giảm bất thường týp III
hay IV.

12. 6. Xử trí
Mục đích: là cứu thai nhi, nếu thai nhi đã chết khi
không còn cấp cứu nữa. Xử trí dựa vào:
 Độ xoá mổ cổ tử cung
 Tim thai (cuống rốn còn đập không?)
6.1. Dây rốn trong bọc ối
 Nằm đầu thấp mông cao, cho thuốc giảm co.
 Mổ lấy thai cấp cứu.

13. 6. Xử trí
6.2. Sa dây rốn ối vỡ
 Xác định dây rốn còn đập bằng cách kẹp dây rốn vào giữa 2 ngón
tay và nghe tim thai.
 Cho sản phụ nằm đầu thấp mông cao. Tiêm thuốc giảm co:
PAPAVERINE 40-80mg nếu bọc dây rốn bằng gạc lớn tẩm huyết
thanh mặn đẳng chương 9%0 ẩm.
 Tìm cách lấy thai ra nếu thai còn sống. Đặt FORCEPS nếu đủ
điều kiện hoặc mổ lấy thai ngay. Nếu không đủ điều kiện sanh
ngã âm đạo.
 Nếu thai chết để theo dõi cuộc đẻ bình thường.

15. Tóm lại
 2 hậu quả của sa dây rốn: chèn ép - khô
 Các hình thái của sa dây rốn: sa dây rốn ối
vỡ - sa dây rốn trong bọc ối – sa dây rốn ẩn
– sa dây rốn phức tạp
 Xử trí trước một trường hợp sa dây rốn: xác
định dây rốn – còn đập – thai sống hay chết
– lấy thai ra càng sớm càng tốt tùy tình
trạng sản khoa.