1. RESUMO TEMA 6 NATURAIS NETEX
A función de relación
Os órganos sensoriais captan estímulos e transmiten esa información ao sistema
nervioso. Este analízaa e emite unha resposta, executada polos órganos efectores.
O órgano do sentido da vista é o ollo. Recibe estímulos luminosos. Cada ollo está
formado polo globo ocular e unha serie de órganos accesorios.
O globo ocular está formado por:
Córnea: capa dura e transparente. Pupila: punto polo que entra a luz.
Iris: parte colorida do ollo. Controla o diámetro da pupila. Cristalino: é unha lente.
Retina: é un tecido sensible á luz.
Os órganos accesorios son as órbitas,
que aloxan o ollo, as glándulas
lacrimais, que producen bágoas que o
humectan; e as pálpebras, cellas e
pestanas, que o protexen.
A luz entra pola córnea e a pupila,
atravesa o cristalino e proxéctase sobre
a retina. A retina transforma os
estímulos en información. Esta vai polo
nervio óptico ao cerebro. O cerebro
analízaa para obter unha imaxe mental
do que nos circunda.
O sentido do oído localízase no oído.
Estimúlase polos sons que viaxan polo ar. O oído está formado por tres partes:
Oído externo, composto pola orella e polo conduto auditivo externo.
Oído medio, formado polo tímpano e a cadea de ósos finos.
Oído interno, contén o caracol e o nervio auditivo.
Os sons chegan á orella e atravesan o conduto auditivo facendo vibrar o tímpano.
Estas vibracións pasan a través do oído medio e interno e chegan finalmente ao
nervio auditivo, que conduce a información ata o cerebro. Será aquí onde se
interprete o que estamos a oír.
O sentido do olfacto localízase no nariz.
Estimúlase mediante substancias químicas que
están disoltas no aire. Os receptores dos olores
están situados na pituitaria amarela, unha zona
localizada no interior das fosas nasais.
As células da pituitaria amarela estimúlanse
coa presenza de substancias químicas disoltas
no aire. Envían esta información cara o cerebro
onde é interpretada.
O sentido do gusto localízase na lingua. Na lingua localízanse as papilas
gustativas, que detectan os sabores. As papilas poden detectar combinacións de
cinco sabores básicos: doce, amargo, salgado, umami (saboroso, en xaponés) e
acedo.
A partir das papilas gustativas parten nervios que levan información cara o
cerebro. Será aquí onde se interpreten os sabores que percibimos.
O tacto localízase na pel. É un sentido complexo xa que non só detecta o contacto
físico, senón que tamén achega outras informacións como presión, temperatura,
textura ou movemento. A pel é un órgano complexo dividido en tres capas:
Epiderme, capa máis externa con función protectora. Derme, nesta capa localízanse
os receptores do tacto. Son de diferentes tipos e cada un deles está especializado na
recepción dun estímulo. Hipoderme, é a capa máis interna. Ten graxa que nos
protexe do frío e dos golpes.
Cada un dos receptores do tacto enviará información ao cerebro. Será este quen
procese a información.
O SISTEMA NERVIOSO ten a función de recibir a información sobre os estímulos que
captan os órganos dos sentidos, procesala e enviala cara os órganos efectores.
O principal tipo de células que forma o sistema
nervioso son as neuronas. O sistema nervioso
contén miles de millóns delas. Atópanse
exclusivamente no sistema nervioso. Son
especialistas en transmitir información.Teñen tres
partes:
O corpo celular ou soma que contén o núcleo e os
orgánulos celulares.
As dendritas que son proxeccións delgadas e fortes.
Un axón, proxección máis longa de todas.
2. A neurona recibe información doutras neuronas a través das dendritas e
transmítea a través do seu axón.
O sistema nervioso central divídese en encéfalo, aloxado no cranio, e medula
espiñal, que se conecta con el e discorre polo interior da columna vertebral. En
ámbolos casos unhas membranas, denominadas meninxes, ofrecen unha protección
extra ao separaren o tecido nervioso do tecido óseo que o recobre.
O encéfalo, protexido polo cranio e as meninxes. Formado por: (funcións)
*Tronco encefálico. Sitúase xusto a continuación da medula. Regula
actividades de órganos internos como a respiración e o ritmo cardíaco.
*Cerebelo. Baixo o cerebro. Coordina os movementos e a manter o equilibrio.
*Cerebro. Está formado por dous hemisferios. Control das accións voluntarias,
análise información sentidos, os sentimentos, a memoria ou a aprendizaxe.
A medula espiñal protexida pola columna vertebral e as meninxes. Os orificios
centrais que posúen todas as vértebras están aliñados, de modo que forman un
túnel no que se aloxa a medula. A medula constitúe unha vía de comunicación entre
o encéfalo e o corpo. Tamén elabora algunhas respostas, como os actos reflexos.
O sistema nervioso periférico está formado polos nervios, que se poden ser:
Nervios sensitivos. Transmiten información desde os órganos dos sentidos e
órganos internos cara o sistema nervioso central. Nervios motores. Transmiten a
resposta elaborada polo sistema nervioso central cara os órganos efectores e
músculos.
O sistema nervioso produce dous tipos de actos:
*Actos voluntarios. Neste tipo de actos intervén o cerebro. Son actos
conscientes, máis variados e complexos que os reflexos.
*Actos reflexos. Son actos involuntarios. Trátase de actos rápidos e automáticos
nos que non participa o cerebro. Prodúcense cando se necesita unha resposta
rápida, por exemplo, cando apartamos a man por tocar un obxecto moi quente.
O esqueleto humano está fundamentalmente formado por ósos e algo de
cartilaxe. As unións entre ósos forman as articulacións. Funcións
-Dá forma ao corpo e aguanta o peso dos tecidos.
-Proporciona fixación aos músculos, aos que se fixan a través dos tendóns.
-Protexe órganos e tecidos delicados.
-No interior dalgúns ósos (medula ósea) fórmanse células sanguíneas.
Os ósos son dun tecido duro e poden ser longos, curtos ou planos.
A cartilaxe recubre as articulacións, protexendo os ósos do desgaste. As orellas, o
nariz e os aneis traqueais tamén teñen cartilaxe.
A unión de dous ou máis ósos denomínase articulación. Poden ser fixas (non se
moven – cranio) móbiles (permiten movemento –ombreiro. Cóbado, xeonllo...) ou
semimóbiles (permiten pouco movemento – columna).
Os músculos permiten o movemento ao contraerse. Únense aos ósos polos
tendóns. Temos músculos de diferentes formas e funcións.
Aparato reprodutor masculino produce gametos masculinos (espermatozoides).
Está formado por : testículos (protexidos polo escroto;órganos internos
producen espermatozoides); vías reprodutoras (condutos deferentes e uretra) e
glándulas anexas (próstata- produce un líquido que protexe espermatozoides /
vesícula seminal- produce líquido para alimentar espermatozoides)
: pene (órgano copulador que introducirá os espermatozoidesÓrganos externos
dentro da vaxina mediante a exaculación); escroto ( bolsa que recobre testículos).
Aparato reprodutor feminino produce gametos femininos (óvulos). Está formado
por : ovarios (producen óvulos; cada mes un óvulo); víasórganos internos
reprodutoras (trompas de Falopio, útero- nel prodúcese o ciclo menstrual, que dura
uns 28 días; se non hai fecundación, prodúcese a menstruación- e vaxina)
: vulva, que presenta uns pregues chamados labios.Órganos externos
A fecundación é a unión dun óvulo e dun espermatozoide. Dá lugar ao cigoto que
baixará ata o útero. Alí formarase a placenta (unida ao embrión polo cordón
umbilical, nutrirá ao embrión) e a bolsa amniótica (cun líquido que protexe ao
embrión).
A partir do oitavo mes de embarazo, o feto colócase coa cabeza cara a abaixo e
prepárase para o momento do parto, é dicir, para a súa saída ao exterior, en 3 fases:
Dilatación: a base do útero ensánchase para permitir o paso do feto.
Expulsión do feto: o feto avanza cara ao exterior grazas ás contraccións do útero
e aos empurróns da nai.
Expulsión da placenta: despois da expulsión do bebé o útero segue a contraerse
e tamén saen ao exterior a placenta e o cordón umbilical.
ESTUDA ESQUELETO E MUSCULATURA QUE APARECEN NO LIBRO.