1. LAYUNIN
A. Natutukoy ang kahulugan, bahagi at uri ng napiling akademikong
sulatin
B. Nakabubuo o nakagagawa ng isang akademikong sulatin at
C. Naisaalang-alang ang konsepto, etika at kapani-paniwalang
akademikong sulatin.
2. Pagsulat ng Talumpati
Ang pagtatalumpati ay isang paraan sa pagpapahayag ng
ideya o kaisipan sa paraang pasalitang tungkol sa isang
partikular na paksa. Karaniwang isinusulat ito upang bigkasin
sa harap ng mga tagapakinig. Ito ay isang uri ng akademikong
sulatin na maaaring ipapahayag sa pamamagitan ng
paglalarawan, pagsasalaysay, paglalahad at pangangatwiran.
Binibigkas ang talumpati sa harap ng tagapakinig batay sa
sumusunod na apat na uri:
1. Biglaang Talumpati (Impromptu) – Ipinapahayag ang
talumpati na walang paghahanda o ibinibigay ang paksa sa
oras ng pagsasalita.
3. 2. Maluwag (Extemporaneous) – Sa uri na ito ay binibigyan ng
ilang minuto ang mananalumpati sa pagbuo ng ipahahayag na
kaisipan batay sa paksang ibinigay.
3. Manuskrito - Pinag-aaralan itong mabuti at dapat na
nakasulat dahil ginagamit ito sa mga kumbensiyon, seminar, o
programa sa pagsasaliksik.
4. Isinaulong Talumpati – Mahusay rin itong pinag-aralan at
hinabi nang maayos bago bigkasin sa harap ng mga tagapakinig.
Ang kaibahan lang nito sa manuskrito ay sinasaulo ito at
binibigkas ng tagapagsalita.
4. Uri ng Talumpati Ayon sa Layunin
1. Talumpating Nagbibigay ng Impormasyon o Kabatiran – Ang talumpating ito ay may
layuning ipaalam sa mga nakikinig ang tungkol sa isang paksa, isyu, o pangyayari.
Mahalagang gumamit ng mga larawan, tsart, dayagram at iba pa na makatutulong upang
maging malinaw at makatotohanan ang paglalahad ng datos sa pagsulat ng ganitong uri
ng talumpati.
2. Talumpating Panlibang – Ang talumpating ito ay may hangarin na magbigay ng
kasiyahan sa mga nakikinig. Kadalasang ginagawa ang ganitong uri ng talumpati sa mga
salo-salo, pagtitipong sosyal at mga pulong ng mga samahan.
3. Talumpating Pampasigla – Pagbibigay inspirasyon sa mga nakikinig ang layunin ng
talumpating ito na karaniwang isinasagawa sa araw ng pagtatapos sa mga paaralan at
pamantasan, anibersaryo ng organisasyon at iba pang pagdiriwang.
4. Talumpating Panghikayat - Pangunahing layunin ng talumpating ito na himukin ang
mga tagapakinig na tanggapin ang posisyon ng mananalumpati sa pamamagitan ng
pagbibigay-katwiran at mga ebidensiya. Ilan sa mga halimbawa nito ay ang sermong
naririnig sa mga simbahan, kampanya ng mga politiko, talumpati sa Kongreso, at maging
ang talumpati ng abogado sa panahon ng paglilitis sa hukuman.
5. 5. Talumpati ng Pagbibigay-galang – Tanggapin ang bagong kasapi ng kasamahan o
organisasyon ang pangunahing layunin ng talumpating ito.
6. Talumpati ng Papuri – Layunin ng talumpating ito na magbigay ng pagpapahalaga o
pagsaludo sa isang tao o samahan.
Mga Dapat isaalang-alang sa Pagsulat ng Talumpati
A. Uri ng mga Tagapakinig
Mahalagang magkaroon ng impormasyon ang mananalumpati tungkol sa kaalaman,
pangangailangan at
interes ng kanyang magiging tagapakinig. Ang ilan sa dapat mabatid ng mananalumpati sa
kanyang mga tagapakinig (Lorenzo et al.,2002) ay ang sumusunod:
1. Ang edad o gulang ng mga makikinig
2. Ang bilang ng mga makikinig
3. Kasarian
4. Edukasyon o antas sa lipunan
5. Mga saloobin at dati nang alam ng mga nakikinig
6. B. Tema o Paksang Tatalakayin
Narito ang mga hakbang na maaaring isagawa sa pagsulat ng talumpati.
1. Pananaliksik ng datos at mga kaugnay na babasahin
2. Pagbuo ng Tesis – Ang tesis ang magsisilbing pangunahing ideya.
3. Pagtukoy sa mga Pangunahing Kaisipan o Punto
C. Hulwaran sa Pagbuo ng Talumpati
May tatlong hulwarang maaaring gamitin sa pagbuo ng talumpati
(Casanova at Rubin,2001).
1. Kronolohikal na Hulwaran
2. Topikal na Hulwaran
3. Hulwarang Problema-Solusyon
7. D. Kasanayan sa Paghabi ng mga Bahagi ng Talumpati
Ayon kay Alemitser P. Tumangan, Sr. et al., may-akda ng Retorika sa Kolehiyo, ang isang
talumpati ay kailangang magtaglay ng tatlong bahagi.
1. Introduksiyon – Mahalaga ang isang mahusay na panimula upang:
-mapukaw ang kaisipan at damdamin ng mga makikinig
-makuha ang kanilang interes at atensiyon
-maihanda ang mga tagapakinig sa gaganaping pagtalakay sa paksa
-maipaliwanag ang paksa
-mailahad ang balangkas ng paksang tatalakayin
-maihanda ang kanilang puso at isipan sa mensahe
2. Diskusyon o Katawan - Ang kawastuhan, kalinawan at kaakit-akit sa katawan ng talumpati
ay kailangang taglayin nito.
3. Katapusan o Kongklusyon - Nilalagom ang mga patunay at argumentong inilahad sa
katawan ng talumpati sa bahaging ito. Ito rin ay kalimitang maikli ngunit malaman.
4. Haba ng Talumpati – Ito ay nakasalalay kung ilang minuto o oras ang inilaan para sa
pagbigkas o presentasyon nito.
