GRDE 10 LESSON

1. Paano gumawa ng talumpati?
•talumpati ay mga koleksyon ng talatang
binubuo ng isang opinyon, buod, o
pagsasalaysay ng isang mananalita na
itinatanghal sa entablado na may target na
pangkat ng mga tao.
•Ang talumpati’y ginagawa upang manghikayat,
magpaalam, mangatwiran, o tumugon sa mga
katanungan kung kaya’t kailangan na maayos
ang pagkakagawa nito.

2. Ø Upang makabuo ng maganda at epektibong talumpati,
importanteng mabigyan ng pansin ang mga sumusunod
na gabay:
•Tanungin ang sarili.
•Tungkol saan ba ang talumpati? Bakit mo ito
ginagawa? Alam mo ba nang lubusan ang
paksa o dapat mo pang magsaliksik? Ano ang
nais mong maging reaksyon ng mga
tagapakinig sa huling parte ng talumpati? Ang
pagsagot sa mga katanungang ito ay
makatutulong sa paghahanda ng talumpati.

3. •Gumawa ng balangkas.
•Ang paggawa ng balangkas ay
mainam upang mabigyan
ng ‘guide’ ang manunulat. Maiiwasan
din nito ang pagkawala ng mga ideya
at pagkagulo ng pagkakasunod
sunod ng mga punto.

4. •Isulat ang talumpati alinsunod sa
ginawang balangkas.
• Ang balangkas ay ginawa upang
mahanay nang maayos ang mga
ideya’t opinyon ng tagapagsalita.

5. Halimbawa ng Talumpati

10. FILIPINO SA LARANGANG AKAMEDIKO

11. ANO BA ANG TALUMPATI?
Isang pormal na pagsasalita sa
harap ng mga tagapagkinig o
audience.

12. DALAWANG URI NG TALUMPATI:
1. IMPORMATIBONG TALUMPATI
Naglalayong magbigay ng
impormasyon tungkol sa ano mang,
pangyayari, konsepto, lugar, tao,
proyekto, at iba pa.

13. DALAWANG URI NG TALUMPATI:
2. MAPANGHIKAYAT NA TALUMPATI
Ito ay kadalasang nakatuon sa mga
paksa o isyung kinapapalooban ng
iba’t ibang perspektiba o posisyon.

14. MGA KRITIKAL NA PAGTANONG
MAPANGHIKAYAT NA TALUMPATI:
1. Pagkwestyon sa Isang Katotohanan
2. Pagkwestyon sa Pagpapahalaga
3. Pagkwestyon sa polisiya

15. DALAWANG PARAAN NG PAGTATALUMPATI:
1. IMPROMPTU O BIGLAANG TALUMPATI:
Isinasagawa ang talumpating ito ng walang
paghahanda.
2. EKSTEMPORANYO O PINAGHANDAANG TALUMPATI
Ito ay maingat na inihahanda, pinagpaplanuhan, at
ineensayo bago isagawa.

16. MGA GABAY SA PAGSULAT NG TALUMPATI:
1. Piliin ang isang pinakamahalagang ideya.
2. Magsulat kung paano ka magsalita.
3. Gumamit ng kongkretong salita at halimbawa.
4. Tiyaking tumpak ang mga ebidensya at datos na ginagamit sa
talumpati.
5. Gawing simple ang pagpapahayag sa buong talumpati.

17. Mayroong anim na uri ang talumpati at
ito ay ang mga sumusunod:
•Talumpating pampalibang
•– sa uring ito ng talumpati ay madalas
na binibigkas ito matapos ang isang
salu-salo. Nagpapatawa ang
tagapagsalita sa pamamagitan ng
maikling kwento o anekdota.

18. •Talumpating nagpapakilala
•– ito ay tinatawag ding panimulang talumpati
kung saan layunin nitong ihanda ang mga
tagapakinig at pukawin ang kanilang atensyon
sa kahusayan ng tagapagsalita. Ito rin ay
maaaring pagpapakilala sa isang tao o ispiker
sa mga tagapakinig.

19. •Talumpating nagbibigay-galang
•– tinatawag din itong talumpati sa
pagbati, pagtugon o pagtanggap.
Ginagamit ito sa pagbibigay-galang
bilang pagsalubong sa mga panauhin,
pagtanggap sa isang bagong kasapi
o kasamahang mawawalay.

20. •Talumpating nagpaparangal
•– ito ay ginagamit tuwing
nagbibigay ng parangal o puri
sa isang tao.

21. •Talumpating pampasigla
•– kadalasang ginagamit ito upang
pukawin ang damdamin ng isang tao
o grupo tulad ng isang lider sa
kanyang mga miyembro.

22. •Talumpating pangkabatiran
•– kadalasang ginagamit ang
uring ito sa kombensyon,
panayam, at pagtitipon ng
mga dalubhasa.

23. WAKAS NG KABANATA V