lektura sa dulang Filipino

2. • Ito ay hango sa salitang
Griyego na “drama” na
nangangahulugang gawin o ikilos.
• Layunin nitong makapag bigay ng aliw sa mga
manunuod.
• Isang uri ng sining na may nais ipabatid na
makabuluhang mensahe sa manunuod.

3. Ang dula sa ating bansa ay kasintanda ng
kasaysayan ng Pilipinas. Bahagi na ito ng ating
tradisyon. Mga tradisyong nagbibigay identidad sa
mga Pilipino. Sa paglipas ng mga taon, nagbabago
ang anyo ng mga dulang Pilipino. Ngunit iisa ang
layunin ng mga mandudula – ang magbigay ng
aliw, at higit sa lahat, ang bigyang buhay ang mga
pangyayari sa buhay ng mga Pilipino.

4. Panahon
ng Kastila

5. Dumating ang mga Kastila na ang
pangunahing layunin ay ihasik ang
Kristiyanismo, maghanap ng ginto at
upang lalong mapabantog sa
pamamagitan ng pagdaragdag sa kanilang
nasasakupan.

6. KARAGATAN
• Nanggaling sa alamat ng
prinsesang naghulog ng singsing
sa karagatan, at nangakong
pakakasalan niya ang binatang
makakakuha nito.
• Isang larong patula bilang pang-
aliw sa mga naulila ng isang
yumao.

7. DUPLO
• Larong paligsahan sa
pagbigkas ng tula at
pagdedebate na isinasagawa
bilang paglalamay sa patay.
• Ginagawa ito sa ika-9 na araw
ng pagkamatay.
• Bilyaka at Bilyoko ang tawag sa
mga manlalaro ng Duplo.

8. JUEGO DE PRENDA
• Linalaro ito upang hindi
makatulog ang mga tao habang
nagbabantay sa patay.
• Ang mga manlalaro ay uupo at
bubuo ng isang bilog. Ang magiging
pinuno ay magbibigay ng mga puno
o bulaklak sa mga manlalaro.

9. KARILYO
• Pagpapagalaw ng mga
anino ng mga pira-
pirasong karting hugas
tao sa likod ng isang
kumot na puti na may
ilaw.

10. FLORES DE MAYO
• Bukod sa pag-aalay,
isinasagawa din sa
okasyong ito ang pagdarasal
ng Santo Rosario at pag-awit
sa Mahal na Ina.
• Ito ay ipinagdiriwang sa
buong buwan ng Mayo.

11. PANUBONG O PUTONG
Sa pagpaparangal sa
isang may kaarawan o
panauhing iginagalang,
panubong ang inaaawit.

12. MORIONES O MORION
• Ang Pista ng Moriones ay isa sa makukulay na
pagdiriwang sa pulo ng Marinduque.
• Ang Morion ay nangangahulugang “maskara”, na
parte ng armor ng Romano na ipinapantakip sa
mukha noong panahon ng Medyibal.
• Ang Moriones ay ang mga taong nakasuot ng
maskara at nakagayak, na nagmamartsa paikot sa
bayan, sa loob ng pitong araw.
• Ang isang linggong pagdiriwang ay nagsisimula sa
araw ng Lunes Santo at nagtatapos sa Pasko ng
Pagkabuhay.

13. PANGANGALULUWA
• Kilala bilang Todos Los
Santos
“ Kaluluwa kaming tambing
Sa purgatoryo nanggaling
Doon po’y ang gawa namin
Araw gabi’y manalangin”

14. PAMANHIKAN
• Isang katangi-tanging
tradisyon ng mga Tagalog.
• Ito ang paghaharap sa
isang piging o munting salu-
salo ang pamilya ng lalaki at
babeng nagnanais na
makasal.

15. PANUNULUYAN
• Ito ay dulang tinatanghal sa
lansangan na kung saan ay
naghahanap ng matutuluyan
sina Maria at Joseph sa
Bethlehem.

16. SENAKULO
• Isang dulang nagsasalaysay
ng buhay at kamatayan ng
Panginoong Hesus.
• Kadalasan ginaganap sa
lansangan o sa bakuran ng
simbahan.

17. SALUBONG O PASKO NG
PAGKABUHAY
• Pagtatanghal ng pagtatagpo
ng muling pagkabuhay nga
Panginoong Hesus at ni
Maria.

18. TIBAG
• Isang pagtatanghal tuwing
buwan ng Mayo.
• Paghahanap ni Sta. Elena
sa krus na pinagpakuan kay
Kristo.

19. SANTAKRUSAN
• Ito ay isang prusisyon na
isinasagawa sa huling bahagi
ng pagdiriwang ng Flores de
Mayo.
• Isinasalarawan nito ang
paghahanap sa Banal na Krus
ni Reyna Elena, ang ina ni
Constantino.

20. MORO-MORO O
KOMEDYA
• Isang matandang dulang
Kastila na naglalarawan ng
pakikipaglaban ng Espanya
sa mga muslim noong
unang panahon.

21. SARSUELA
• Isang komedya o
melodramang may
kasamang awit at tugtog,
may ttalong yugto, at
nauukol sa mga
masisidhing damdamin
tulad ng pag-ibig,
paghihiganti, panibugho,
pagkasuklam at iba pa.

22. OPERA
• Isang anyo ng sining na
binubuo ng mga
madramang pagganap sa
entablado na nakalapat sa
musika.

23. Panahon
ng Amerikano

24. Patuloy na pumailanlang ang mga
tema ng Nasyonalismo at pagmamahal sa
bayan sa lahat ng anyo ng literatura sa
panahon ng pagdating ng mga Amerikano.
Sa panahon ring ito ay sumiklab ang
mga pelikula.

25. Mga Dula sa Panahon ng Amerikano
• SARSUWELA
Si Severino Reyes, o
mas kilala bilang Lola
Basyang, ay itinaguring
Ama ng Sarsuwelang
Tagalog.

26. Isang anyo ng dulang musikal na unang
umunlad sa Espanya noong ika-17 siglo.
Binubuo ito ng mga pagsasalaysay na
sinamahan ng mga saya at tugtugin, at may
paksang mitolohikal at kabayanihan.

27. • DULANG PANTANGHALAN NA MAY
IBA’T-IBANG TEMA O BODABIL
Tampok dito ang pinagsamasamang awit,
sayaw, drama, skit at mahika.

28. Panahon
ng Hapon

29. Itinuturing ito ng marami ng Gintong
Panahon ng maikling kuwento at dulang
Tagalog dahil ipinagbawal ng mga
Hapones ang wikang Ingles kung kayat
ang nagtamasa nito ay ang panitikang
Pilipino sa wikang Tagalog.

30. Bunga ng kahirapan ng buhay dulot ng
digmaan ay humanap ang mga tao ng kaunting
mapaglilibangan sa mga dulaan.
Natigil ang pagsasapelikula dahil sa giyera
at ang mga artista ay lumipat sa pagtatanghal sa
mga dulaan.
Ang malalaki’t maliliit na teatro ay
nagsipaglabas sa dula.

31. 2 Uri ng Dula sa Panahon ng Hapones
• Legitimate plays – binubuo ng mga dulang
sumusunod sa kumbensyon ng pagsulat at
pagtatanghal nito.
• Illegitimate plays – mas kilala bilang
stageshow. Ito ay kombinasyon ng mga
pagpapatawa, musika, mga sayaw at
dula.

32. Pangkasalukuyan

33. Sa kasalukuyang panahon,
mas umunlad, maraming nagbago at marami na
tayong iba’t-ibang dula gaya ng panradyo,
pantelebisyon, at pampelikula.
Tinatawag din ito na De Kahong Libangan.

34. PANTELEBISYON
PAMPELIKULA

35. • Ito ay karaniwang malapit sa
tunay na karanasan at pangyayari sa buhay ng
tao at sa lipunang kinabibilangan niya.
• Ang pantelebisyon at pampelikula ay binubuo ng mga
gumagalaw na larawan at tunog na lumilikha na
lumilikha ng kapaligiran.