Dành cho tất cả các bạn học sinh, sinh viên.

1. PHƯƠNG PHÁP
HỌC ĐẠI HỌC
Người biên soạn: Nguyễn Đức Minh Khôi
Email: ducminhkhoi@gmail.com
Website: http://nguyenducminhkhoi.blogspot.com/
Phiên bản 1.0 (tháng 7/2014)

2. Phương pháp học đại học
2
Mở đầu
Chào các bạn, đã lâu lắm rồi mình mới có thời gian viết một bài chia sẽ như thế này, bữa giờ
cũng do lu bu nhiều chuyện và cũng do bản tính lười của mình nên không có một chút gì
đóng góp cho các bạn đọc những bài viết của mình. Mình xin được thành thật xin lỗi, các bạn
thông cảm cho mình nhé.
Hôm nay, mình sẽ dồn sức viết một bài tâm huyết của mình để nói về phương pháp học
đại học của chính bản thân dù chẳng có thành công gì là mấy nhưng cũng đã ngoi ngóp để tốt
nghiệp xong. Hy vọng sẽ giúp các bạn cố gắng hơn nữa trên con đường học đại học của mình.
Hoặc ít ra cũng ngoi ngóp để lết được hết cuộc đời sinh viên đại học của mình.
Trước khi đọc bài viết này, mình cũng xin được phép giới thiệu qua cách trình bày, bố
cục để các bạn tiện theo dõi.
 Phần 1: Chuẩn bị cho đời sinh viên: tư tưởng, ước mơ, tiếng Anh, sống tự lập hơn,
cám dỗ, 3 thái độ cần có.
 Phần 2: Những bước khởi động: Giọng nói, ăn, ngủ, Tập thể dục, cách học đại học.
 Phần 3: Những chướng ngại: Làm thêm, thực tập, tham gia sinh hoạt cộng đồng, xã
hội.
 Phần 4: Các kỹ năng tăng tốc: tiếng Anh, tin học, đọc sách, trình bày, quản lý thời
gian, làm việc nhóm.
 Phần 5: Bước tăng tốc thần kỳ của thế hệ sinh viên thời đại mới: Thiền Định, luật
Nhân Quả.
 Phần 6: Kết thúc quãng đời sinh viên: lựa chọn công việc phù hợp và những thứ quan
trọng khác
Cũng xin được nhắc thêm là đây là những ý kiến chủ quan của mình, nếu có các anh chị,
thầy cô, và các bạn có ý kiến đóng góp để hiệu quả học đại học tốt hơn thì cứ mạnh dạn đóng
góp ạ. Mình cũng rất hoan nghênh. Tiếp theo, mình xin được trình bày các ý chính theo bố
cục ở trên. Và cũng hy vọng rằng, các em 12 sắp tới, sau khi đại học xong, đọc được những
dòng này để chuẩn bị tốt hơn cho còn đường đại học sắp tới. Cũng hy vọng rằng những bạn
sinh viên đang học sau khi đọc bài viết này cũng có thể tham khảo thêm để điều chỉnh cách
học của mình.

3. Phương pháp học đại học
3
Mục lục
Mở đầu ................................................................................................................................. 2
Mục lục ................................................................................................................................. 3
Phần 1. Chuẩn bị cho cuộc đời sinh viên .............................................................................. 4
1.1 Tư tưởng, ước mơ ...................................................................................................... 4
1.2 Tiếng Anh.................................................................................................................... 5
1.3 Sống tự lập hơn........................................................................................................... 6
1.4 Các cám dỗ ................................................................................................................. 6
1.5 Ba thái độ cần có......................................................................................................... 7
Tóm tắt.............................................................................................................................. 8
Phần 2. Những bước khởi động ban đầu của đời sinh viên .................................................. 9
2.1 Giọng nói, khác biệt vùng miền.................................................................................... 9
2.2 Ăn uống, ngủ nghỉ, giờ giấc sinh hoạt, thể dục .......................................................... 10
2.3 Cách học đại học....................................................................................................... 11
Tóm tắt............................................................................................................................ 13
Phần 3. Những chướng ngại vật – thử thách nguy hiểm..................................................... 15
3.1 Làm thêm .................................................................................................................. 15
3.2 Thực tập.................................................................................................................... 16
3.3 Tham gia sinh hoạt cộng đồng, xã hội ....................................................................... 17
Tóm tắt............................................................................................................................ 19
Phần 4. Những bước đi tăng tốc - các kỹ năng quan trọng ................................................. 20
4.1 Ngoại ngữ.................................................................................................................. 20
4.2 Tin học ...................................................................................................................... 21
4.3 Đọc sách ................................................................................................................... 21
4.4 Trình bày ................................................................................................................... 22
4.5 Quản lý thời gian ....................................................................................................... 23
4.6 Làm việc nhóm .......................................................................................................... 24
Tóm tắt............................................................................................................................ 25
Phần 5. Bước tăng tốc thần kỳ của sinh viên thời đại mới – Thiền Định, Luật Nhân Quả.... 26
5.1 Thiền Định................................................................................................................. 26
5.2 Luật nhân quả ........................................................................................................... 32
Tóm tắt............................................................................................................................ 34
Phần 6. Về đích quãng đời sinh viên – một cuộc sống mới bắt đầu.................................... 35
6.1 Lựa chọn công việc phù hợp ..................................................................................... 35
6.2 Những thứ quan trọng khác....................................................................................... 36
Tóm tắt............................................................................................................................ 37
Kết thúc............................................................................................................................... 38

4. Phương pháp học đại học
4
Phần 1. Chuẩn bị cho cuộc đời sinh viên
1.1 Tư tưởng, ước mơ
Sau cuộc vượt vũ môn đầy ngoạn mục, các bạn học sinh lớp 12 đã chính thức trở thành
những sinh viên đại học. Chúc mừng các bạn một lần nữa. Một cuộc sống mới đang mở ra
trước mắt các bạn. Tuy cuộc sống này không biết có tốt hơn hay tệ hơn cuộc sống lúc học cấp
ba không. Nhưng chúng ta vẫn luôn hy vọng một tương lai tươi sáng đang đón chờ chúng ta
phải không nào. Như một câu nói đang thịnh hành trong giới trẻ hiện nay là “Giấc mơ không
ai tính tiền hết, cứ mơ mộng thỏa thích”. Vâng chúng ta hãy ước mơ sau này mình được làm
những công việc rất phù hợp với khả năng, nguyện vọng; có khả năng nuôi sống bản thân, gia
đình và đóng góp ít nhiều vào sự phát triển của cộng đồng, xã hội và đất nước, vào nếu có
hoài bão hơn nữa sẽ đứng lên gánh vác xông pha vào công việc của cả thế giới này.
Điều mình muốn nói ở đây để chuẩn bị cho cả một con đường dài học đại học sắp tới là
hãy có một ước mơ thật cao đẹp, thật lý tưởng và làm một nguồn động lực giúp mình vượt
qua những giai đoạn khó khăn của cuộc sống sinh viên sau này. Đây là yếu tố then chốt cho
sự thành công của các bạn không những trong cuộc sống đại học mà còn cả một sự nghiệp dài
sắp tới nữa. Các bạn cũng phân biệt giữa ước mơ và tham vọng nhé. Hãy ước mơ thật cao xa
nhưng đừng rơi vào tham vọng. Vậy ước mơ là gì và tham vọng là gì. Ước mơ là những “mơ
ước” của mình sau này đạt được những thành công này nhưng mang lại lợi ích cho cuộc đời.
Còn tham vọng cũng là những “mơ ước” của mình nhưng chẳng mang lại lợi ích cho cuộc
đời hết. Ví dụ, có một em bé ước mơ sau này thật giàu, nếu hỏi tiếp nếu giàu thì con sẽ làm
gì. Nếu em bé trả lời rằng, giàu để giúp đỡ những người thật sự cần đến sự cưu mang, giúp đỡ
của con thì đó là ước mơ. Còn nếu em bé trả lời rằng, giàu để được ăn uống thật ngon, có nhà
cao cửa rộng để mọi người thán phục, có tiền để thuê mọi người làm được việc này việc nọ
theo ý của mình mà không cần biết tốt hay xấu. Nó sống với phương châm “Cái gì nếu không
mua được bằng tiền thì sẽ mua được bằng rất nhiều tiền” thì đó gọi là tham vọng.
Sau khi chuẩn bị cho mình một ước mơ cao đẹp, việc tiếp theo chúng ta cần làm là trở về
thực tại, không lẩng quẩng ở trên mây nữa. Phải bước đi từ mặt đất để dần dần đạt được
những ước mơ ở trên mây đó. Phải luôn nhớ rằng, thực tế khác xa mơ ước. Phải trải qua biết
bao nhiêu là khó khăn gian khổ, phải học lại một môn tới mấy chục lần (nói hơn quá :D)
nhưng không bao giờ được nản, vì nếu mình nản thì mọi việc coi như xong, mọi con đường
của mình sau này coi như đóng lại hoàn toàn. Và một điều cần tránh là có những bạn học đại
học một cách cực kỳ dễ dàng, lâu lâu lại nghe bạn đó được học bổng này, đi giao lưu văn hóa
ở một nước nọ. Được thực tập tại những công ty danh tiếng hàng đầu thế giới. Hay chuẩn bị
đi du học nước ngoài tại Anh, Mỹ, Úc, Châu Âu… và tưởng bở rằng cuộc đời của mình cũng
sẽ suôn sẽ như vậy. Đó là một chuyện hầu như không thể đối với phần lớn chúng ta, mình
nhấn mạnh là phần lớn chúng ta. Chỉ có những bạn bẩm sinh giỏi từ nhỏ, cộng thêm gia đình
có điều kiện cho ăn học, có những người “đỡ đầu” hết sức quyền lực thì may ra. Những
trường hợp đó, có bao nhiêu là người ta liền công bố. Nhưng số này trên tổng số sinh viên
học đại học thì chẳng đáng là bao. Điều này giống như bạn mua vé số. Số lượng người trúng
là cực kỳ thấp nhưng trúng là tung tin liền, chứ chẳng ai công bố số người không trúng vé số
cả.

5. Phương pháp học đại học
5
Chúng ta phải luôn nhớ rằng, và chấp nhận rằng mình còn rất kém cỏi, cần phải cố gắng
phấn đấu nhiều hơn nữa và sẽ leo cầu thang có chân tựa vào đất trước rồi từ đó leo dần, leo
dần lên những nấc thang cao hơn. Chứ đừng “ham hố” leo những cầu thang có chân trên
không, không có tựa vào đâu hết, lúc đó thì trèo càng cao, té càng đau. Cũng giống như xây
một lâu đài trên cát vậy đó, không bao lâu sẽ sập lúc nào không biết. Sập rồi nhưng cũng
chẳng rút ra một bài học quý giá nào hết vì tâm tự cao, cho rằng mình tài giỏi che mất mắt ta.
Nhưng chúng ta cũng không được bi quan quá, thấy cao như vậy, mình leo cả đời cũng không
hết nổi, thôi, mình cứ an phận thủ thường, sống nhàn nhàn như vậy là được rồi. Như vậy sẽ
dập tắt mọi ước mơ, hy vọng của mình, từ đó “rãnh rổi sinh nông nổi”, không có việc gì làm
thì nghĩ chuyện bậy, nghĩ chuyện hại người. Vì nếu chúng ta không kiên trì quét dọn tâm
mình bằng những ước mơ hy vọng của mình thì những chuyện xấu sẽ tự động bám thành bụi
trong tâm hồn của ta. Điều trung đạo là “hãy ước mơ thật tốt đẹp nhất nhưng phải chuẩn bị
cho những chuyện tồi tệ nhất có thể xảy ra.” Nếu được như vậy thì chúng ta sẽ giữ được tâm
bình thản trước cuộc đời đầy sống gió phía trước.
Đọc tới đây chán quá nhỉ, toàn là lý thuyết, thuyết giáo không à. Mình cũng xin lỗi các
bạn, nhưng dù muốn dù không thì mình cũng xin thành thật khuyên các bạn trước để chuẩn bị
về mặt lý tưởng trước. Tiếp theo mình xin nói về chuẩn bị về các mặt khác của cuộc sống đại
học.
1.2 Tiếng Anh
Sau khi có có kết quả thi đại học xong, thường thì các bạn sẽ có đến khoảng từ nửa tháng đến
một tháng để chuẩn bị, khăn gói lên đường. Vậy việc mình cần làm trong khoảng thời gian
này là như thế nào. Các bạn nên dành thời gian ôn tập lại tiếng Anh của mình vì phần lớn các
trường đều có yêu cầu hoặc tổ chức thi tiếng Anh đầu vào để sắp xếp lớp học phù hợp với
trình độ. Hoặc ít ra cũng không phải tốn tiền cho các môn tiếng Anh học ở đại học sau này.
Như ở trường đại học Bách Khoa Tp.HCM, sinh viên sẽ được kiểm tra tiếng Anh đầu vào,
những bạn nào đạt chuẩn của trường rồi (thông thường là trên 550 điểm TOEIC) thì khỏi phải
học tiếng Anh. Tiết kiệm được khối tiền đấy, hoặc nếu không được chuẩn 250 điểm TOEIC
thì phải hoãn các môn anh văn này cho đến mấy học kỳ sau, càng về sau học phí càng tăng
nữa.
Và mình cũng xin được khẳng định rằng, nếu các bạn không học tiếng Anh từ cấp hai,
cấp ba thì lên đại học mới bắt đầu học thì là một sai lầm hết sức lớn. Chỉ một số ít các bạn
Sinh viên với ý chí, nghị lực vô cùng lớn cùng với những trí thông minh cao thì may ra mới
bắt đầu học tiếng Anh từ đại học và năm cuối đại học mới có thể nói tiếng Anh như gió. Còn
những người bình thường như chúng ta phải luyện từ nhỏ rồi tiến lên dần dần vì 2 nguyên
nhân sinh học như sau. Thứ nhất, càng lớn tuổi, khả năng học từ vựng của chúng ta càng
kém, và các bạn cũng biết, từ vựng là vô cùng quan trọng trong ngôn ngữ dù muốn dù không
chúng ta phải chấp nhận sự thật này. Thứ hai, càng lớn tuổi, giọng của ta bị đơ cứng, không
thể chỉnh được để nói giống giọng của người bản xứ được. Ngoài ra, chi phí học tiếng Anh ở
đại học không hề rẻ, đắt gấp nhiều lần ở cấp ba, nhất là các bạn từ tỉnh lên thành phố. Bên
cạnh đó, bạn còn bỏ qua những cơ hội vô cùng lớn so với các bạn ngay từ năm nhất được có
nhiều chương trình, tham gia các hoạt động nhiều hơn, và đọc những tài liệu bằng tiếng Anh
để tìm hiểu sâu hơn các vấn đề mình quan tâm. Đó là điều thiệt thòi lớn nhất.

6. Phương pháp học đại học
6
1.3 Sống tự lập hơn
Điều tiếp theo các bạn cũng cần chuẩn bị là khả năng sống tự lập, đặc biệt là các bạn Sinh
viên phải sống xa nhà. Các bạn nên nhờ bố mẹ chỉ dạy một số kỹ năng cơ bản trong cuộc
sống như giặc giũ, may vá sơ sơ để ránh quần áo còn biết vá, nấu ăn các món cơ bản không
còn ngon lắm nhưng ăn được. Sửa chữa điện dân dụng như thay bóng đèn, cầu chì…Mình
nhấn mạnh ở đây là cả nam lẫn nữ đều phải biết cơ bản những điều trên. Ngoài ra phải chuẩn
bị về mặt tinh thần, điều hết sức quan trọng.
Mình cũng thành thật khuyên các bạn, nếu có người thân ở thành phố thì một, hai năm
đầu nên ở chung với người thân để đúc kết thêm kinh nghiệm rồi mới ra ở riêng. Hoặc nếu ở
KTX thì đăng ký ở KTX đừng ở trọ ở ngoài. Trong trường hợp không còn phương án nào
khác thì nên ở chung với các bạn quen biết nhau từ trước, đừng ở chung với người lạ, không
an toàn đâu. Thứ nhất là vì lý do an ninh, nhưng cũng vì lý do là ở KTX các bạn mới thật sự
niếm trải mùi sinh viên thật sự là như thế nào. Cũng đừng có bạn nào vỗ ngực xưng tên là
mình có thể đương đầu với mọi khó khăn mà không hề hấn gì.
1.4 Các cám dỗ
Cuộc sống đại học không yên bình như bạn nghĩ nếu bạn sống xa gia đình, đầy những cạm
bẫy, cám dỗ. Có rất nhiều cám dỗ nhưng mình chỉ xin liệt kê một chút ở đây mà thôi, không
thể kể hết nổi. Nào là bán hàng đa cấp, phần lớn Sinh viên đều bị dính vào cái này, ai cũng bị
kích thích lòng tham cực độ, kiếm thật nhiều tiền bằng bán hàng để trở thành những đại gia
có 200 triệu hàng tháng, nhưng đâu biết là đang bóc lột, “hút máu” của gia đình, người thân
và bạn bè. Các sản phẩm giá 200K, 300K bán đến 1 triệu rưỡi, 2 triệu… Mình có rất nhiều
bạn bè bị lôi cuốn vào mạng lưới bán hàng này. Và mình cũng có lần bị một thằng bạn cấp ba
“dụ” đi nghe hội thảo, nhưng may là mình có ai đó mách bảo, luồn qua, lọt lại mới thoát được
không bị dụ dỗ vào mạng lưới này, thật cũng cảm ơn những người đã giúp đỡ mình chứ mình
cũng tham chứ, không người thường nào mà không tham cả.
Cám dỗ thứ hai thường gặp là chuyện nam nữ. Các bạn mới vào cổng trường đại học
trong độ tuổi sinh lý phát triển mạnh, nhất là các bạn nam, luôn bị hấp dẫn, thôi thúc bởi
những bạn khác phái (đôi khi có cùng phái nữa :D). Điều này là điều sinh lý hết sức bình
thường của con người nhưng cũng là hết sức tầm thường. Trong nhiều trường hợp, khi sống
với gia đình, bố mẹ luôn kìm kẹp, luôn khuyên nhủ nên cũng ráng giữ mình lắm. Nhưng đến
khi sống xa rời bố mẹ, không có ai kìm kẹp, khuyên nhủ hết nên mình sống thả ga, phóng
túng. Bạn nào mà tốt lắm thì tìm đến chuyện tham gia hoạt động thể dục thể thao, các công
tác tình nguyện đòi hỏi nhiều sức lực để giải phóng “năng lượng dư thừa” luôn khao khác
được “xả” như thế này. Nhưng tỉ lệ này rất hiếm. Phần đông là tìm cách giải quyết bằng cách
“tự sướng” bằng các biện pháp lành mạnh như TD… (:D). Điều này cũng không hẳn là xấu,
nếu có điều độ thì được, nhưng nó như là một thư ma túy, đã vướng vào rồi thì không ai thoát
khỏi, cũng thôi thúc có bạn làm TD có khi đến vài lần một ngày, làm cơ thể suy nhược,
không còn khả năng học tập, ngoài ra không những TD không vì chưa đủ đô, còn lướt hàng
loạt các trang web 3x, các bộ phim “chăn nuôi gia súc”, có khi cả phòng cùng coi… Điều này
là hết sức tránh vì làm vấy bẩn tâm hồn của ta, làm cho trí tuệ của người coi giảm đi rõ rệt

7. Phương pháp học đại học
7
(theo các nghiên cứu mới nhất của các nhà nghiên cứu, xem thêm tại đây:
http://goo.gl/ZZlQbn) Các bạn còn nặng hơn nữa phải tìm đến với “ăn bánh trả tiền” để giải
quyết chuyện đó. Rồi bao nhiêu chuyện thương tâm xảy ra, mang biết bao nhiêu là loại bệnh
trên người, sa ngã vào các điều còn xấu xa hơn.
1.5 Ba thái độ cần có
Và một khó khăn nữa mình cũng xin được kể ở đây đó chính là sống hòa hợp với mọi người.
Mỗi người ai cũng có một tính cách riêng, không ai giống ai, ai cũng có chỉ có những bậc
sinh thành mới có đủ sức bao dung để chịu đựng những tính cách thất thường của chúng ta
mà không nói một lời, sẵn sàng hy sinh cho chúng ta tất cả mà không cần con mình đền đáp,
chỉ mong con mình sống thật tốt, nuôi dưỡng, xây dựng gia đình sau này của nó. Còn bạn bè
cấp ba thì cũng quen thân, lâu lâu gặp một lần mà thôi chứ không sống với nhau thường
xuyên nên chịu đựng thường xuyên mình được. Nhưng vào đại học thì khác, bạn cùng phòng
của mình phải chịu đựng mình suốt cả ngày nhưng lại chưa đủ lòng bao dung như bố mẹ của
mình được nên chuyện xung đột là chuyện hết sức bình thường. Đứa này thì thích làm cái
này, đứa kia lại thích làm theo cách kia, như không cũng cãi nhau, nhất là các bạn nữ, hở chút
là giân hờn nhau. Cách xử lý là tùy thuộc vào chỗ khôn khéo của mỗi người, chứ ai không
giúp ai được hết, mình chỉ khuyên là nên hạ bớt cái tôi mình xuống, lắng nghe nhiều hơn là
biểu đạt, nghĩ thử coi nếu mình trong trường hợp của bạn mình thì mình phải làm sao.
Đó chỉ mới nói sơ sơ các cám dỗ, khó khăn thôi, các bạn tự chiêm nghiệm thêm cho
mình nhé. Còn vài điều nữa trước khi mình đi sâu vào từng năm một. Về thái độ của mình.
Đối với thầy cô giáo thì mải phải hết sức kính trọng, không được khinh thường ngay cả khi
thầy cô đó dạy dở đến mức nào. Nếu học với thầy cô đó không có tiến bộ gì thì chịu khó nói
với thầy cô điểm mình chưa hiểu nhờ thầy cô giúp đỡ thêm, giải thích thêm. Còn nếu vẫn
không có tiến bộ gì thì nên tìm thầy cô khác để học, và mong thầy cô đó có cách trình bày dễ
hiểu hơn, tuyệt đối không được chê bai thầy cô này dạy dở, dạy không hiểu gì hết. Bệnh này
phần lớn mọi người gặp phải hết, và mình cũng bị bệnh này. Chính do bệnh này làm các bạn
gặp khó khăn hơn trong học tập, khó mà tiếng bộ sau này. Ngoài thầy cô ra, các bạn phải biết
kính trọng những người đáng kính trọng khác như người lớn tuổi hơn, vì họ có kinh nghiệm
sống nhiều hơn mình, mình phải học hỏi ở họ rất nhiều.
Bệnh cạnh kính trọng những người đáng kính, các bạn cần phải yêu thương, tôn trọng
những người xung quanh mình như bạn cùng phòng, bạn học….Chính những người bạn đó
chứ không ai khác sẽ theo mình suốt quãng đời sinh viên của mình, thương yêu bạn bè cũng
giống như anh chị em của mình, như là một gia đình, có khó khăn cần đến nhau trong lúc
hoạn nạn. Chính những khi bạn bị sốt thì bố mẹ không thể chạy từ quê vào chăm sóc cho bạn
được mà là chính những người bạn cùng phòng là người sẽ thay phiên, chăm sóc cho ta. Hay
những lúc cùng nhau ôn bài, chuẩn bị cho thi giữa kỳ, cuối kỳ, hay những đêm cùng nhau
thức để xem bóng đá, ngắm sao băng, đi bão “bộ” sau những trận đấu nảy lửa của CLB mình
thích… đó chính là những kỷ niệm hết sức đẹp của đời Sinh Viên. Chúng ta không thể sống
hai lần được, do đó từng giờ từng phút chúng ta hãy thương yêu những người xung quanh
chúng ta vì để không sau này phải hối tiếc. Và cũng chính người những người bạn này là
những người giúp chúng ta tìm được việc làm, giúp đỡ chúng ta trên con đường sự nghiệp
của mình. Dân gian ta có câu “Giàu vì bạn” quả là không sai.

8. Phương pháp học đại học
8
Và điều cuối cùng nữa mình muốn chia sẽ để mình chuẩn bị cho cuộc sống đại học nữa
là phải hết sức khiêm tốn. Bản tính con người là luôn coi mình là quan trọng, muốn mọi
người phải lắng nghe ý kiến của mình, luôn chấp ý của mình là đúng nhất. Chính những điều
này lại cản trở chúng ta rất lớn trên con đường học tập kiến thức và kinh nghiệm sống. Các
bạn phải luôn biết rằng, những nhà bác học lớn của nhân loại luôn luôn khiêm tốn. Như
Newton đã từng nói “Những gì tôi biết chỉ là một giọt nước, mà những gì tôi chưa biết như cả
một đại dương” hay Albert Einstein cũng có nói rằng “phần lớn những phán đoán ý nghĩ của
tôi là sai” hay câu “Có một cách chắc chắn để không mắc phải sai lầm đó là không có ý kiến
mới nào của riêng bạn”. Do đó phải hết sức khiêm tốn với những gì mình học được, vẫn luôn
biết là mình còn rất dở, phải cố gắng nhiều hơn nữa, và đặc biệt là không được cho ý nghĩ của
mình là đúng. Sở dĩ trăm con sông chảy về biển vì do biển thấp nhất, biển sẵn sàng tiếp thu
những tinh hoa của mọi người vì biển biết khiêm tốn. Ngược lại, nếu bạn tự cao cho mình đã
biết hết rồi, cho mình luôn đúng thì giống như cây mọc trên núi cao, phải trơ trọi chịu đựng
sương gió, nắng nôi, hiu quạnh.
Tóm tắt
Mình xin tóm tắt lại ý chính của phần này. Chuẩn bị cho cuộc sống đại học cần rất nhiều
sự chuẩn bị, đầu tiên là phải có ước mơ. Tiếp theo chuẩn bị tiếng Anh, sống tự lập hơn.
Có rất nhiều cám dỗ đang chờ đợi mình và cuối cùng là 3 thái độ cần có: kính trọng người
đáng kính (thầy cô), yêu thương, giúp đỡ bạn bè và khiêm tốn.

9. Phương pháp học đại học
9
Phần 2. Những bước khởi động ban đầu của đời sinh viên
Trong phần này mình sẽ nói về những năm tháng học đại học sẽ trải qua như thế nào, và mình
cần phải làm những gì để “sống sót” qua những năm tháng đó. Nói khó cũng không phải là
khó lắm, nhưng nói dễ thì chẳng dễ chút nào. Hy vọng rằng, sau phần này, các bạn có thể
hình dung, mường tượng ra phần nào mà mình phải trải qua, đương đầu. Nào, chuẩn bị với
mọi tâm thế, chúng ta bước vào cuộc sống sinh viên thôi.
2.1 Giọng nói, khác biệt vùng miền
Bước vào cổng trường đại học, một cuộc sống mới đang chờ chúng ta, với những bạn ở thành
phố thì sẽ không khác so với học cấp ba lắm, nhưng đối với những bạn ở tỉnh mới lên thành
phố thì sẽ rất khác so với cuộc sống ở quê mình. Điều mà các bạn thấy khác biệt và có phần
thích thú nhất đó là sự khác biệt về giọng nói giữa các vùng miền. Ở Tp.HCM này thì có đầy
đủ các bạn sinh viên từ khắp mọi miền của đất nước từ miền Bắc xa xôi đến miền Trung với
các giọng nói đặc trưng và miền Nam, nhất là các bạn miền Tây. Mỗi miền có một giọng nói
đặc trưng riêng, nếu lần đầu nghe, mình đảm bảo là các bạn sẽ không nghe hiểu các bạn của
mình đang nói gì đâu, mặc dù là đang nói tiếng Việt với nhau. Mình cũng từng trải qua giai
đoạn như vậy, và điều này thật sự làm cho chúng ta khó giao tiếp với nhau hơn và cũng vô
hình chung, gây chia rẽ trong sinh viên chúng ta. Các bạn cùng quê thường chơi chung với
nhau, lập nhóm riêng với nhau nên khó mà hòa đồng cùng các bạn từ các vùng miền khác.
Điều này các bạn cố gắng vượt qua, nếu không sẽ là trở ngại rất lớn của các bạn sau này.
Mình có một số góp ý như sau. Thứ nhất, các bạn cố gắng nói chậm rãi hơn và hạn chế dùng
các từ địa phương, vì các bạn nói ra, không ai hiểu các bạn nói gì hết. Thứ hai, các bạn nên
nói chuẩn hơn. Các bạn nói giọng miền Bắc thì cố gắng nói về giọng Hà Nội và nói chậm
thôi, vì các bạn miền Bắc khi nói chuyện với nhau thường rất nhanh. Các bạn miền Trung thì
rất đa dạng, riêng Thanh Hóa nói giọng gần giống với miền Bắc thì từ Nghệ An đến Huế thì
nói giọng rất nặng, khá là khó nghe đối với các bạn nghe chưa quen. Các bạn cố gắng nói về
giọng Huế thật nhẹ đừng nặng quá, và nếu có thể được, các bạn nên nói giọng giả, giọng
miền Nam dùng để nói chuyện với bạn bè khi ở Tp.HCM này. Mình cũng có đứa bạn người
Huế và nó cũng nói được giọng giả, nhưng khi gặp người đồng hương thì nó quay hoắc 180
độ, nói giọng Huế liền, mình thấy rất hay. Đối với các bạn từ Đà Nẵng trở vào đến Bình
Thuận thì có thể chia ra làm 3 giọng chính: giọng Quảng (Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng
Ngãi), giọng Nẩu (Bình Định, Phú Yên, và 1 phía Bắc Khánh Hòa) và giọng Nha Trang (phía
Nam Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận). Nếu bạn nói giọng Quảng thì bạn nên nói về
giọng Đà Nẵng, giọng Nẩu thì nói về giọng Nha Trang cho dễ nghe hơn. Còn với các bạn
miền Tây thì phát âm rõ ràng hơn như âm r, v, ay. Ví dụ như cái rổ chứ không phải cái “gổ”,
máy bay chứ không phải “mái bai”, bàn tay chứ không phải “bàn tai”, vui vẻ chứ không phải
“dui dẻ” và đặc biệt là cái váy chứ không phải cái “d..” :D Và nếu tốt nhất, thì các bạn nên
nói giọng giả (đây là giọng chuẩn mà ai cũng nghe được) và tập nghe các giọng khác. Nếu
được vậy thì các bạn sẽ không phải ngượng ngùng khi giao tiếp với bạn bè đâu.

10. Phương pháp học đại học
10
2.2 Ăn uống, ngủ nghỉ, giờ giấc sinh hoạt, thể dục
Xong phần giọng nói, chúng ta sẽ chuyển qua vấn đề giờ giấc sinh hoạt sao cho hợp lý. Điều
này mới thật sự là ly kỳ, đầy lý thú. Chắc hẳn các bạn sau khi trải qua đợt thi đại học đầy
căng thẳng cũng đã quen với việc thứ đến 12, 1, 2 giờ khuya để học, ôn bài rồi đúng không.
Và các bạn cũng đã từ có ý nghĩ như thế này. Lớp 10 thì 10h ngủ, lớp 11 thì 11h ngủ, lớp 12
thì 12h ngủ, năm nhất thì 1h ngủ, năm 2 thì 2h ngủ và cứ tiếp tục như vậy đến năm 4, năm
năm thì 4, 5h sáng rồi mới ngủ đúng không. Mình cũng đã có ý nghĩ như các bạn và mình có
đứa bạn cùng phòng cũng theo “công thức” trên. Nó thức đến 4, 5h sáng để chơi game, khi
mình dậy thì nó đi ngủ, 2 thằng thay phiên nhau trông phòng, khỏi sợ ăn trộm :D. Mình xin
nói rằng đó là 1 quan niệm hết sức sai lầm. Vì sao vậy, nếu bạn nói 4, 5h sáng bạn mới ngủ
thì sáng bạn dậy mấy giờ, mình cũng cam đoan là các bạn ngủ đến trưa 11h, 12h hay có bạn
ngủ đúng 12 tiếng, 4, 5h chiều mới dậy luôn. Đó là việc làm hết sức không khoa học, lãng phí
thời gian, và làm tổn hại đến sức khỏe của chúng ta rất nhiều.
Mỗi người có nhu cầu ngủ khác nhau, tùy thuộc vào sức khỏe, công việc của người đó,
cái này mình không có ý kiến. Nếu ít hơn thì sẽ gây mệt mỏi, thiếu sức khỏe, nếu nhiều quá
thì gây tùm lum thứ bệnh (coi thêm ở đây: http://goo.gl/fLqbnH) . Thời gian này dao động
trong khoảng từ 6 đến 8h mỗi tối. Có một công thức dễ nhớ như thế này mà các nhà khoa học
đã đưa ra. Giá trị của 1 giờ ngủ trước 12h bằng 2 giờ ngủ sau 12h giờ, cứ đó bạn nhân lên.
Nếu bạn ngủ trước 12h, cụ thể là khoảng 10h ngủ thì bạn chỉ cần ngủ 6 tiếng đến khoảng 4h
sáng, bạn thức dậy học bài nó giá trị hơn bạn ngủ lúc 2h sáng và nằm ngủ đến 10h sáng. Nếu
nói về khoa học giấc ngủ thì có nhiều cách để ngủ đủ giấc (tùy sinh lý từng người, giao động
từ 2h đến 8h một ngày), các bạn có thể tham khảo thêm ở đây:
http://en.wikipedia.org/wiki/Polyphasic_sleep. Mình suggest các bạn nên chọn Biphasic
sleep, ngủ 2 phần, 1 lần 6h buổi tối và 1 lần 20’ buổi trưa là phù hợp nhất với các bạn Sinh
viên và công nhân viên chức làm ở các công ty sau này. Các bạn cũng biết rằng thời gian đối
với chúng ta rất quan trọng, nhất là trong giai đoạn sinh viên của chúng ta (từ 20 đến 30 tuổi)
được xem như giai đoạn vàng của cuộc đời, do đó từng giây, từng phút của đời sinh viên sẽ
quý hơn rất nhiều so với các độ tuổi xế chiều về sau. Hãy đừng lãng phí thời gian của mình
dù là từng giây, từng phút nhỏ. Các bạn tự sắp xếp thời gian cho mình cho hợp lý ngủ sớm và
dậy sớm học bài thì tốt hơn là thức khuya và dậy muộn. Tuy nhiên cũng đừng quá khắc khe
lắm, khi có chuyện cần thiết cần phải thức khuya thì cũng nên thức khuya nhưng không quá
lạm dụng mà ảnh hưởng đến sức khỏe.
Ngoài ra còn việc ăn uống. Đối với các bạn sống ở ngoài thì điều kiện tiên quyết là phải
biết nấu ăn. Các bạn có thể ăn ở ngoài 1 bữa, hai bữa nhưng không thể ăn riết ở ngoài được,
tiền của bố mẹ gửi vô cho các bạn từ quê vô (đối với nhà không khá giả gì mấy) thì là không
đủ đâu, vừa tiền học, tiền ăn, tiền thuê nhà…. Lâu lâu, nếu bận quá, không có thời gian nấu
ăn thì mới nên ăn ngoài. Và các bạn cũng chưa biết được rằng, ăn ngoài không an toàn là mấy
đâu. Đối với các quán làm ăn uy tín thì “tạm” tin tưởng được, chứ các quán thông thường nếu
các bạn đi sâu vào chỗ chế biến thức ăn, các bạn thấy được “quy trình” chế biến thức ăn thì
mình cũng đảm bảo các bạn rằng các bạn xem xong cũng chẳng muốn ăn nữa đâu. Quán nào
bôi bác lắm thì khỏi nói rồi, nào là thịt chuột, gián đầy rẫy, rác gần ngay chỗ nấu… quán nào
nhẹ nhất thì cơm nấu cho có lời thì bỏ thêm bột nở vào. Do đó mình cũng dặn các bạn là ráng
học của mẹ mấy món đơn giản để phòng thân những lúc khốn khó.

11. Phương pháp học đại học
11
Đối với các bạn ở KTX thì không có chuyện tự nấu ăn được rồi, đây cũng là một thiệt
thòi hơn, tuy nhiên cũng được an ủi phần nào vì nhà ăn ở KTX cũng được kiểm tra vệ sinh an
toàn thực phẩm “thường xuyên”. Cũng phải chịu thôi, chứ đâu còn cách nào khác nữa đâu.
Mình cũng biết được rằng, các bạn nữ ở KTX đâu chịu nổi ăn ở nhà ăn lâu dài được đâu, với
lại cũng “ngứa tay” nên bất chấp mọi quy định của KTX mà nấu ăn trong phòng. Các bạn đó
thường hùng tiền nhau mua nồi cơm điện. Gọi là nồi cơm điện vậy thôi chứ không chỉ nấu
cơm được không mà còn nấu được các món thông thường như trứng chiên, canh, đồ xào, kho
đầy đủ. Nếu được vậy thì cũng tốt nhưng chú ý an toàn cháy nổ nhé các bạn. Phần lớn các
bạn nam ở KTX đều bị nổi mụn khá nhiều, đó là do ăn đồ ăn nóng nhiều, thiếu rau xanh, trái
cây; do đó các bạn cũng nên bổ sung vào bữa ăn hàng ngày của mình các trái cây, rau xanh
mát nhé như chuối, rau các loại. Theo kinh nghiệm của mình thì nên mua chuối vì khá đầy đủ
chất dinh dưỡng mà còn rẻ nữa.
Xong chuyện ăn ngủ, chúng ta nói tiếp chuyện giữ gìn sức khỏe một chút. Mình cũng
biết là các bạn sẽ bận rất nhiều thời gian cho chuyện học hành, tham gia sinh hoạt này nọ
nhưng vẫn phải cố gắng tập thể dục thường xuyên. Mỗi ngày từ 30 phút đến 1h là đủ, không
cần nhiều hơn. Tập thể dục không những giúp cải thiện sức khỏe, ít bệnh tật hơn (giúp phí
thời gian quý báu hơn vì một lần đổ bệnh thường kéo dài rất lâu và cũng không đạt được hiệu
suất tốt nhất) mà còn giúp cho tinh thần sảng khoái hơn, học bài dễ tiếp thu hơn, hiệu quả
hơn. Các hình thức thể dục thường thấy ở các bạn sinh viên là khởi động toàn thân (giống tập
khởi động cấp ba đó), đi bộ, chạy bộ, leo cầu thang, nhảy dây, các bạn nam thì thêm chơi đá
bóng, thể hình… Với lời khuyên từ tận đáy lòng của mình là phải cố gắng tập thể dục hằng
ngày, nếu có điều kiện tham gia các lớp học võ ở KTX, nhà văn hóa thì càng tốt, vừa rèn
luyện được sức khỏe, vừa biết được vài thế võ, khí công để phòng thân, không giúp được
người khác thì ít ra cũng phá vòng vây, chạy thoát được và học được tinh thần của môn võ.
2.3 Cách học đại học
Kết thúc phần dinh dưỡng, sức khỏe, mình xin chuyển qua phần học tập. Học ở bậc đại học
sẽ rất khác với các bạn học cấp ba. Toàn bộ mấu chốt của việc học đại học có thành công hay
không nằm ở việc bạn có khả năng tự học và học nhóm với nhau được hay không. Sẽ là một
lợi thế rất lớn cho các bạn nếu các bạn đã có khả năng tự học từ cấp ba. Nói tới đây thì mình
cũng không có ý chê gì các bạn đi học thêm, nhưng thật sự, và cũng là do mình quan sát được
từ các bạn của mình thì bạn nào ít học thêm mà tự xây dựng cho mình khả năng từ học từ cấp
ba dù điểm thi đại học chỉ đủ để đậu, không cao lắm nhưng sẽ có khuynh hướng có phương
pháp học tập ở đại học tốt hơn nhiều các bạn quen với việc học thêm, quen với việc giúp đỡ
của thầy cô. Thầy cô đã soạn sẵn các bài học, bài tập, việc của các bạn chỉ là việc làm và học
bài đó thôi. Tuy điểm của các bạn có thể cao hơn nhưng chắc chắn việc tìm kiếm tài liệu để
học, việc xoay xở khi gặp bài khó mà tự giải quyết sẽ kém hơn rất nhiều so với các bạn tự
học. Ví dụ như đi từ điểm A đến điểm B có nhiều con đường. Bạn tự học sẽ mò mẫm từng
con đường một, thử và sai nhiều nên đến B chậm hơn, chật vật hơn nhưng bạn đó sẽ biết rút
kinh nghiệm để mò đường nhanh hơn. Nếu bạn quen với việc giúp đỡ của thầy cô rồi thì thầy
cô chỉ thẳng con đường tốt nhất từ A đến B mà thôi. Nói tới đây thì các bạn cũng thấy rồi đó,
việc thành công trong việc học ở đại học hay không đã được quyết định từ lúc cấp ba rồi
đúng không. Nói vậy thôi, các bạn cũng đừng nên buồn quá, mình còn có thể cải thiện được

12. Phương pháp học đại học
12
phần nào. Các bạn đừng quá thất vọng, kết thân với một bạn có khả năng tự học cao để học
hỏi kinh nghiệm cũng là một ý hay để cải thiện đó.
Điểm chú ý nữa là có một quan niệm hết sức sai lầm là để đến gần thi rồi mua đề về
luyện thì nó sẽ có điểm cao hơn. Điều này sai vì hai điều. Thứ nhất bạn tự đánh giá quá cao
khả năng của mình vì cả môn học học trong 14, 15 tuần, bạn có thể học trong mấy buổi, như
mình đã nói ở bài viết trước, điều này là không thể đối với phần lớn các bạn sinh viên chúng
ta, chỉ có một số ít thông minh sẵn + khả năng tự học tốt thì có thể đạt được điều này mà thôi,
tuy nhiên các bạn này nếu biết học từ sớm thì khả năng thông suốt vấn đề và hiểu cặn kẽ sẽ
tốt hơn nữa. Thứ hai, các bạn quá khinh thường kiến thức căn bản, nền tảng vì chỉ cần thuộc
mấy câu trong đề là làm được bài, còn kiến thức, kỹ năng của môn học thì các bạn lại coi
thường. Chính sự tự kiêu này làm cho việc học của các bạn gặp khó khăn mãi. Vạn sự khởi
đầu nan, gian nan bắt đầu nản và cứ thế chuỗi ngày học lại các môn tiếp tục, tiếp tục đến với
các bạn. Trong khi bạn bè đã tốt nghiệp hết rồi thì mình cứ mến thầy nhớ lớp mãi vẫn không
ra. Đến khi quá hạn thì bị trường đuổi học thì lại dối ba mẹ và đến khi ba mẹ phát hiện thì lại
suy nghĩ dại dột, tìm cách tự tử. Mình nói điều này không phải là nói đùa, nói để hù dọa các
bạn đâu, mà các bạn học Bách Khoa sẽ gặp trường hợp này rất nhiều. Mình muốn nhấn mạnh
ở đây là các môn cơ bản, cơ sở ngành rất quan trọng, các bạn bỏ qua thì mấy môn khác cũng
chẳng hiểu gì hết đâu. Đối với các bạn học tự nhiên, kỹ thuật thì các môn toán là hết sức quan
trọng đó nhé: Giải tích, đại số tuyến tính, xác suất.... Không có toán thì xem như không còn
gì là tự nhiên, kỹ thuật gì hết đó.
Mình cũng biết rằng, học các môn đại cương trong hai năm đầu đại học, tuy có vất vả đó,
khó khăn đó nhưng sẽ làm bàn đạp rất tốt cho các bạn sau này đó. Ngoài ra, các kỹ năng như
ghi chú, hỏi thầy cô cũng hết sức cần thiết để hỗ trợ cho các bạn. Và còn một điều này nữa là
cố gắng đi học thường xuyên, vì thầy cô sẽ cố gắng giảng hết sức có thể để cho các bạn hiểu
bài, nếu nghe hết sức chăm chú, ghi chú đầy đủ mà vẫn không thể năm được điểm chính yếu
của bài giảng thì nên hỏi thêm thầy cô, bạn bè, các anh chị đi trước. Đừng ngại khi hỏi vì thật
sự khiêm tốn vì mình còn kém cõi nên mới hỏi. Chứ đừng “ngu” mà giả vời “khôn” tỏ vẻ ta
đây không có chuyện gì để hỏi nhưng thật sự bên trong đang rối bời, chẳng hiểu gì hết. Mất
căn bản từ mấy bài đầu thì các bài sau coi như xong. Nếu thầy cô giảng rồi mà vẫn không
hiểu thì có thể góp ý trực tiếp với thầy cô sau buổi giảng với thái độ hết sức lễ phép, nhã nhặn
hoặc có thể gửi mail riêng cho thầy cô để góp ý. Nếu thầy cô đó vẫn không cải thiện hơn
được nữa thì có thể tìm thầy cô khác cũng xem như là biện pháp tình thế. Nhưng theo mình
để nắm được bài học tốt hơn thì nên đọc trước bài ở nhà, tìm hiểu các thông tin, kiến thức thì
lên lúc nghe giảng sẽ chủ động nắm rõ hơn, biết rõ phần nào mình đã hiểu, tập trung nghe
những phần chưa hiểu…và chịu khó ôn lại bài học sau trong ngày hôm đó và làm bài tập liền
để khắc sâu hơn kiến thức chứ đừng để tới tuần sau mới lật đật lật lại bài giảng để coi sơ sơ
qua, thật sự không có hiệu quả mấy. Mình cũng đã tự cao xem mình là giỏi không cần coi lại
bài chỉ lên lớp ngồi nghe không và kết quả là học kỳ đó, điểm môn A (không tiện nói tên ra)
thật sự là rất thấp.
Bên cạnh đó, có một tâm lý mà các bạn nên cẩn thận đó là tâm lý đám đông của sinh
viên. Thấy bạn bè sao mình vậy, không có ý chí vương lên, thấy bạn bè nó tà tà nó vẫn lên
lớp là được, không cần phải học giỏi làm gì vì chỉ có các “thánh” mới học được 8, 9 chấm.
Tâm lý đó làm các bạn thụ động, buông xuôi, chẳng muốn làm gì đột phá, sáng tạo hết. Điều
này rất nguy hiểm vì trong xã hội ngày nay, nếu bạn không tiên lên mà cứ dậm chân tại chỗ
thì có nghĩa là bạn đang thụt lùi. Chính xã hội sẽ đào thải bạn một ngày không xa. Mình có

13. Phương pháp học đại học
13
một đứa bạn rơi vào tình trang đó và bạn đó chia sẽ như sau, mình xin được trích nguyên văn.
“Và gần đây là một bài hát "Em của trường Bách Khoa" khá là nổi tiếng trong đó đề cập đến
việc rớt, học lại,...và dân Bách Khoa thì dường như cứ rủ tai nhau đó là chuyện bình thường.
Ban đầu năm nhất em cũng rớt và dẫn cho đó là bình thường cho đến khi nhận ra lí do thực
sự là mình đã tự hạ thấp tiêu chí của bản thân mình và thực sự là mình đã chưa cố gắng hết
sức. Thật sự học ngay cả ở Bách Khoa cũng không khó như mọi người nghĩ khi mình cố gắng
và hoàn toàn có thể học tốt hơn, đừng vì tâm lí đám đông mà hạ thấp tiêu chuẩn của bản
thân mình.”
Ngoài ra, việc sử dụng các thiết bị kỹ thuật cũng sẽ giúp bạn rất nhiều trong học tập nếu
sử dụng đúng cách. Như điện thoạt, smartphone, máy tính bảng, laptop…. Có một chiếc máy
tính bảng sẽ giúp bạn tiết kiệm được kha khá tiền để in sách giáo trình, ngoài ra cũng có thể
lên mạng xem thêm các video hướng dẫn học tiếng Anh, cài các phần mềm flashcard để hỗ
trợ học tiếng Anh cũng rất là tốt,… đó là nếu biết cách sử dụng đúng thôi, chứ theo mình thấy
phần lớn các bạn khi có laptop là dùng chủ yếu là để chơi games, xem phim, và đặc biệt là để
xem xxx là rất nhiều, mình cũng từng rơi vào các hoàn cảnh tương tự nên cũng rất thấm thía.
Cả phòng rủ nhau chơi DotA, chẳng lẽ cả phòng chơi, còn mình ngồi học bài, sao mà chịu
nổi. Thôi cũng đành hùa vào cùng đám bạn. Mình không bàn đến games có hại hay có lợi.
Mình cũng công nhận rằng có những games có tính giao dục cao nhưng những games tỉ lệ
thấp so với các games thuộc các thể loại khác như bạo lực, người lớn. Và một điều nữa là rất
tốn thời gian đây là điều mất lớn nhất của các bạn khi chơi games. Mình nhắc lại lần nữa là
thời gian của chúng ta rất là quý, nếu một ngày nào đó mà không làm điều có lợi cho cuộc
đời thì ngày đó mình sống thật vô ích. Các bạn cố gắng giữ tâm niệm này trong đầu thì hy
vọng rằng các bạn sẽ cố gắng trân trọng từng giây từng phút.
Nói về việc học thì không thể nào kể hết được, rất nhiều điều gian nan khác như có môn
mình học thật kỹ lượng nhưng thi lại không được điểm cao, có môn học qua loa lại được
điểm cao ngất trời, hay thầy dạy một đằng, lúc kiểm tra một nẻo…đó là những chuyện gặp
thường ngày trong cuộc sống sinh viên, mình không biết cách nào hơn nữa, chỉ giúp được các
bạn đến đây thôi, còn việc các bạn là phải tự tìm cách giải cho “bài toán” học tập của mình.
Bạn nào giải hay thì có được kết quả cao, bạn nào giải dở hơn thì phải chấp nhận thôi, không
trách ai được. Nhưng mình muốn nói điều bí mật của việc học tập để có kết quả tốt đó là phải
giúp đỡ bạn bè của mình cùng học tập, ai không hiểu hay mất căn bản thì cố gắng hết sức
mình để giúp đỡ bạn ấy và lúc nào cũng mong muốn bạn ấy giỏi hơn mình để sau này đóng
góp cho xã hội, đất nước được nhiều hơn nữa. Đó bí quyết học giỏi đó các bạn, nhiều khi sức
mình tới 7 thôi, học nữa cũng vậy nhưng nhờ giúp đỡ bạn bè cùng học tập, khả năng của
mình sẽ đạt tới 9, tới 10 là chuyện bình thường. Do đó đừng ai học cho riêng mình hết, có gì
hay thì chỉ bảo cho bạn bè, các đàn em của mình nhưng phải trong thái độ khiêm tốn, không
được lên mặt dạy đời, có như vậy chúng ta sẽ cùng tiến xa trên con đường học tập đầy chông
gai của quãng đời sinh viên này.
Tóm tắt
Mình xin được rút lại mấy ý chính trong phần này. Các bạn phải chú ý về vấn đề giọng
nói các vùng miền khác nhau, tập nghe và nói giọng chuẩn hơn. Ngoài ra các vấn đề ăn
uống, ngủ nghỉ, tập thể dục là các vấn đề hết sức quan trọng để có một sức khỏe tốt. Và

14. Phương pháp học đại học
14
cuối cùng là phương pháp học đại học có hiệu quả là tích cực, chủ động hơn, tiết kiệm
từng giây, từng phút quý gia của mình và giúp đỡ nhau cùng học tập.

15. Phương pháp học đại học
15
Phần 3. Những chướng ngại vật – thử thách nguy hiểm
3.1 Làm thêm
Đầu tiên, vấn đề làm thêm là một vấn đề lớn, gắn liền với mỗi sinh viên. Mình cũng xin thú
nhận rằng, mình cũng đi làm thêm trong cuộc đời sinh viên của mình. Thường thì sinh viên
chúng ta làm thêm vì hai lý do chính đó là kiếm thêm thu nhập trang trải cho cuộc sống, thứ
hai là tích lũy thêm kiến thức chuyên môn. Thông thường, rất khó bạn nào kiếm được công
việc nào mà thỏa mãn cả hai điều đó vừa kiếm thêm thu nhập, vừa có thêm kiến thức chuyên
môn, mà phần đông làm thêm là vì kiếm thêm thu nhập hoặc vì muốn học hỏi kinh nghiệm.
Làm thêm có điều hại và điều lợi. Điều lợi dễ thấy là hai điều trên, ngoài ra chúng ta còn học
hỏi thêm các đàn anh đi trước về kinh nghiệm sống, mở rộng các mối quan hệ và đặc biệt là
tận dụng hết khoảng thời gian của mình, không dành thời gian đó để chơi games hay tham gia
các thú vui tai hại khác. Song làm thêm vẫn có những điều hại, đó là bạn tốn quá nhiều thời
gian và dễ sa ngã vào các tệ nạn xã hội.
Các bạn phải đồng ý với mình rằng có một sự đánh đổi ở đây. Nếu bạn làm vì mục đích
kiếm thêm thu nhập đáng kể thì sẽ tốn rất nhiều thời gian, phần lớn là những thời gian quý
báu. Ngược lại nếu bạn làm vì mục đích tích thêm kiến thức chuyên môn tuy ít tốn thời gian
hơn nhưng lại chẳng kiếm được bao nhiêu hết, vì mình phải ra một khoảng chi phí để học nữa
mà. Hai điều đó ngược nhau như vậy đó nên bạn phải chấp nhận đánh đổi thôi. Mình không
cho rằng đi làm thêm vì mục đích kiếm thật nhiều tiền là xấu nhưng sẽ là xấu nếu bạn làm
ảnh hưởng đến việc học và tham gia các hoạt động xã hội khác của bản thân. Mình cũng biết
là có những bạn có hoàn cảnh hết sức khó khăn, gia đình nghèo lại đông anh chị em, xin được
bố mẹ đi học đại học là điều khó rồi nói chuyện gì nữa đến việc bố mẹ chu cấp đầy đủ cho
quãng đời sinh viên. Do đó, các bạn phải làm thật quần quật để có tiền đóng học phí, trang
trải cho bản thân và nếu có thể được, gửi tiền về cho bố mẹ để nuôi các em ăn học. Và đã có
rất nhiều tấm gương vượt khó như vậy được giới thiệu trên các phương tiện thông tin đại
chúng, chúng ta hết sức trân trọng điều này.
Tuy nhiên, nói đi cũng phải nói lại, con số này thường là rất ít so với thực tại làm thêm
hiện nay. Phần lớn các bạn sẽ làm thêm vào các giờ học vì lúc đó mới cần làm thêm hoặc làm
thêm từ tối cho đến tận khuya, gây ảnh hưởng đến sức khỏe, giờ giấc sinh hoạt, sáng sớm lại
không đi học được vì buồn ngủ quá. Các công việc mà các bạn thường chọn làm như làm
chạy bàn cho các nhà hàng, các đám tiệc, bán ở các shop quần áo, phụ kiện, dạy thêm…Có
rất nhiều lý do mà các bạn đó đánh đổi như vậy. Thứ nhất là đi làm kiếm được tiền nhiều
trong khi lên lớp đi học vừa buồn ngủ, vừa chẳng kiếm được bao nhiêu. Điều này hết sức sai
lầm, một thời gian các bạn bỏ ra nếu cố gắng học tập sẽ làm lợi hơn rất nhiều sau này so với
thời gian đi làm thêm. Các bạn làm thử phép so sánh đơn giản này. Làm thêm thì khoảng từ 1
triệu đến 3 triệu một tháng là cao, trong khi đó, nếu bạn tốt nghiệp loại khá và đi làm ổn định
thì lương các bạn từ 7 đến trên chục triệu là chuyện bình thường. Thứ hai, là đi phải đi làm để
có tiền trang trải đời sống, điều này cũng phải tính lại, hiện nay, nhà nước đã có chế độ vay
vốn ưu đãi cho sinh viên chúng ta, tại sao chúng ta không tận dụng nguồn đầu tư lãi suất thấp
này để đầu tư cho việc học tập của mình. Và nếu hai lý do trên vẫn không đủ thuyết phục bạn
để bớt chuyện làm thêm ảnh hưởng đến học tập của mình thì mình đưa ra một lý do nữa còn
nguy hiểm hơn. Phần lớn các bạn của mình đi làm thêm đều nợ môn rất nhiều vì học không

16. Phương pháp học đại học
16
có đàng hoàng để qua môn. Cứ đến mùa thi lại lật đật thức đêm, thức khuya để ôn bài, trong
khi cả năm học chẳng học gì. Giờ sao mà vô nổi, nên cứ nợ các môn chồng chất. Mỗi lần học
lại là học phí cao hơn gấp 2, 3 lần so với lần học trước đó, vậy thử hỏi các bạn có đầu tư đúng
cách không. Chưa kể đến nữa là học không qua nên ra trường rất muộn, trong khi bạn bè của
mình đã tốt nghiệp, đi làm gần hết rồi mà mình vẫn lẹt đẹt nợ môn, từ bằng chính quy phải
chuyển sang bằng tại chức vì học quá thời gian quy định. Nhiều bạn buồn rầu vì nếu gia đình
biết được đầu đuôi câu chuyện thì sẽ ra sao nên nảy sinh lòng chán đời, chỉ muốn tự tử thôi,
điều này mình thấy rất nhiều ở các sinh viên Bách Khoa. Và còn rất nhiều, rất nhiều những
mặt trái khác nữa.
Nói vậy hơi bi quan phải không, như sự thật là vậy đó. Nếu bạn làm thêm ảnh hưởng đến
việc học của mình thì sẽ lâm vào cảnh tượng trên. Do đó, mình khuyên các bạn nên đi làm
thêm vì mục đích tích lũy thêm kinh nghiệm mà thôi. Tuy số tiền đó ít ỏi, không đủ chi trả
các khoảng phí nhưng mình đang học mà, đỏi hỏi chi nhiều, học gì cũng phải tốn chi phí chứ.
Sẽ giúp ích cho các bạn rất nhiều cho chuyên môn của các bạn sau này. Ngoài ra, các bạn còn
tận dụng các khoảng thời gian rảnh của mình, không làm những chuyện vô ích. Và đặc biệt là
có thêm những mối quan hệ tốt trong công việc sau này. Nói gì thì nói, người giỏi tới đâu mà
cứ lủi thủi một mình thì chẳng làm nên trò trống gì hết. Phải để khả năng của mình phục vụ
cuộc đời thì mới đáng quý biết bao. Từ đây, mình tóm tắt như thế này về chuyện làm thêm,
các bạn làm thêm phải cân đối với thời gian học tập, sinh hoạt của mình, không nên vì đồng
tiền mà bất chấp mọi thứ, mục tiêu của việc làm thêm là tích lũy thêm kiến thức chuyên môn,
kinh nghiệm sống và mở rộng các mối quan hệ xã hội. Và mình cũng khuyên thêm nữa là các
bạn sinh viên kỹ thuật, học nặng hơn các bạn kinh tế, xã hội thì đừng có đi làm thêm trong
các năm học đại cương, hoặc nếu có làm thì chỉ nên đi dạy thêm mà thôi để củng cố lại kiến
thức cấp ba của mình. Còn các bạn sinh viên trường y thì thôi rồi, làm gì có thời gian nữa
đâu.
3.2 Thực tập
Phát triển của làm thêm để tích lũy kiến thức chuyên môn là đi thực tập. Đi thực tập thì mỗi
ngành, mỗi nghề lại có yêu cầu riêng, chẳng có nghề nào lại giống nghề nào hết toàn bộ.
Mình cũng không thể cho thêm ý kiến riêng được vì sẽ rất là kệch cỡm, tuy nhiên mình cũng
có một số ý trao đổi về việc đi thực tập. Thứ nhất, các bạn nên đi thực tập theo đề xuất của
khoa, của trường vì các công ty đó đảm bảo được chương trình thực tập có hiệu quả và điểm
mới chấp nhận trong chương trình học. Thứ hai, khi đi phỏng vấn thực tập, các bạn nên chuẩn
bị kỹ càng về thông tin của công ty mình thực tập, kiến thức cơ sở ngành và cách xử lý tình
huống hiệu quả. Và điều quan trọng nữa là các bạn không nên “chém gió” nói quá khả năng
của mình. Các nhà tuyển dụng biết đó, nhưng họ cười cười vậy thôi, bạn làm được 5 thì bạn
cứ nói là 5 đừng nói lên 7, lên 8. Sự trung thực là một đức tính cần thiết mà nhà tuyển dụng
cần nơi ứng viên. Thứ ba, các bạn nên tận dụng hết thời gian thực tập quý báu của mình để
học hỏi thêm các kinh nghiệm thực tế, điều này rất quan trọng, mình học trên trường chỉ là lý
thuyết, muốn làm việc được phải thực hành. Và cuối cùng, một điểm đáng lưu ý nữa là các
bạn phải hết sức khiêm tốn, đừng tỏ ra “chảnh chọe” khi đi thực tập, chê công ty này, công ty
nọ, công ty khác tốt hơn, điều kiện làm việc tốt hơn. Mình cũng đã vướng phải điều này. Khả
năng của bạn tới đâu thì chấp nhận tới đó và tiếp tục học hỏi thêm các anh chị trong công ty.

17. Phương pháp học đại học
17
Thông thường thì các anh chị trong công ty rất cởi mở chỉ dạy mọi thứ cho các bạn sinh viên
thực tập, nên các bạn phải cố gắng học hết những điều đó.
3.3 Tham gia sinh hoạt cộng đồng, xã hội
Đây là một điều vô cùng, vô cùng cần thiết đối với tất cả chúng ta. Về khoảng học tập thì
chúng ta phải cố gắng hết sức có thể, còn tới đâu thì hay tới đó, nhưng mình không chấp nhận
một bạn sinh viên chỉ biết đến học, học, và học mà thôi, chẳng chịu tham gia các sinh hoạt
cộng đồng, xã hội gì hết. Điều này là hết sức đáng chê trách. Ngoài kiến thức “cứng” mà
chúng ta học tập trên ghế nhà trường, chúng ta cũng phải trau dồi thêm các kỹ năng mềm
nữa. Đây là điểm yếu của các bạn sinh viên chúng ta hiện nay khi so với bạn bè quốc tế và là
hết sức cần thiết khi đi tuyển dụng. Ngay cả đối với các bạn sinh viên kinh tế, nếu không
năng nổ tham gia các hoạt động, các câu lạc bộ thì học một đống các lớp kỹ năng mềm này
nọ thì cũng chẳng làm được trò trống gì đâu. Đừng tưởng bở rằng, các bạn sau khi đọc các
cuốn sách kỹ năng này, đi nghe một vị diễn giả nối tiếng nọ nói về cách thành công siêu tốc
là các bạn thật sự đã có được những kỹ năng mềm đó. Đừng bao giờ hoang tưởng chuyện đó
nếu bạn vẫn không chập chững thực hành những điều đó vào chính cuộc sống của mình để
cống hiến cho cộng đồng, xã hội. Do đó, mình chân thành khuyên các bạn cố gắng tham gia ít
nhất một câu lạc bộ ngay từ khi bước chân vào giảng đường đại học, nhưng cũng đừng nhiều
quá, không có thì giờ và cũng không thể nào hoàng thành hết trách nhiệm của mình.
Có hai cực đoan mà mình thấy ở các bạn sinh viên, một là chỉ biết học mà thôi, hai là
ham hố quá nhiều, cái gì cũng tham gia mà làm không tận tâm của mình, mình cũng đã rơi
vào trường hợp này nên mình thấy rất hối hận. Mình có đứa bạn thân, cũng thuộc loại ham
hố, cái gì cũng tham gia, nhưng phần lớn làm sơ sài, cho có thành tích tốt để ghi vào trong
CV cho đẹp. Nếu bạn gây thất vọng cho người khác thì sau này, không ai dám nhận các bạn
vào công ty đâu vì biết rằng khi nhận bạn thì các bạn cũng sẽ làm hời hợt, đứng núi này,
trông núi nọ, chẳng đóng góp gì cho sự phát triển của công ty cả. Điều nhấn mạnh ở đây là
các bạn phải làm hết sức tận tâm, làm hết khả năng của mình, công việc nào làm được thì
quyết làm, công việc nào quá sức hoặc không phù hợp thời gian thì nên từ chối ngay từ đầu
để còn kiếm người khác làm thay thế chứ đừng ôm hết việc vào mình, đến lúc gần cuối thì
mới báo là không thể làm được. Mình phải có trách nhiệm với lời nói của mình, chứ đừng
hứa suông. Mình rất nghi ngại những người mà lúc nào cũng nói câu “em/bạn cứ để đó, để
anh/mình làm cho, yên tâm đi”. Chắc chắn chẳng tin tưởng được gì, và bạn nào gặp những
người này cũng đừng hy vọng gì vì hy vọng nhiều sẽ bị thất vọng nhiều mà thôi. Ảnh hưởng
đến công việc chung của cả tổ chức.
Tiếp theo, khi tham gia các tổ chức, cộng đồng, câu lạc bộ thì mình chấp nhận làm những
việc tầm thường nhất để học hỏi kinh nghiệm từ từ, đừng có mà “chảnh” đòi hỏi cho tôi làm
vị trí này, cho tôi làm vị trí kia mới xứng đáng với tầm của tôi. Ai cũng muốn làm việc nhẹ
nhàng thì việc nặng dành phần ai. Công việc đó không ai xung phong làm hết thì mình cố
gắng thử hết sức mình để làm, có như vậy, mình mới ghi điểm được trong mắt của mọi
người. Ngoài ra, điều thường gặp ở các tổ chức, câu lạc bộ là việc tranh giành ảnh hưởng,
thanh thế của mình đối với các thành viên khác trong câu lạc bộ, tổ chức. Người này nạnh
hẹo người kia, tôi làm tốt hơn người kia sao vẫn cho tôi ở vị trí này, đáng ra tôi phải là chủ
nhiệm câu lạc bộ mới đúng… Ai cũng muốn làm lãnh đạo hết để ghi vào trong CV cho nó oai

18. Phương pháp học đại học
18
chứ ghi thành viên thông thường thì chẳng ghi cũng được. Tâm lý đó là hết sức nguy hiểm,
gây ảnh hưởng xấu đến tổ chức, câu lạc bộ và rất nhiều câu lạc bộ, tổ chức tan rã cũng vì lý
do trên. Người dưới không tôn trọng người trên, người trên cũng chẳng quan tâm, giúp đỡ
người dưới vì nghĩ rằng nó là công cụ để mình nổi tiếng mà thôi. Hiện tại có một tâm lý hết
sức nguy hại trong giới trẻ hiện nay là muốn thành công phải “la liếm”. Phải tận dụng mối
quan hệ này, mối quan hệ khác, hết giá trị lợi dùng rồi thì thôi, kiếm đối tượng khác để tiếp
tục “la liếm”. Các bạn đó cứ tiếp tục “la liếm” đi, hết phúc rồi chẳng còn làm gì nữa đâu mà
“la liếm”. Một tâm lý nữa là hay nói xấu các thành viên khác trong câu lạc bộ, tổ chức của
mình. Điều này gây mất đoàn kết, chia thành bè nhóm. Và cuối cùng, chắc chắn một điều câu
lạc bộ, tổ chức sẽ tan rã, và mình cũng chẳng hề thu nhặt được gì ngoài tiếng xấu mà thôi.
Và nếu các bạn vượt qua được những mặt xấu của một tổ chức, câu lạc bộ kể trên thì tự
nhiên, các cơ hội khác cao hơn, tốt hơn sẽ đến. Đó là những chuyến giao lưu quốc tế, tham
gia vào các tổ chức quốc tế. Tới đây, các bạn lại bị thử thách một lần nữa. Bạn nào “ngu” sẽ
nghĩ rằng mình đã giỏi lắm rồi, chuyện đi giao lưu quốc tế là một chuyện hiển nhiên, đó là
phần thưởng xứng đáng cho những năm tháng mình phải khổ cực làm ở câu lạc bộ này, tổ
chức kia. Từ đây, mình sẽ ở trên một “tầm cao” mới, mọi người sẽ biết đến mình nhiều hơn.
Và chắc chắn sau này, mình được làm ở một công ty, tổ chức nổi tiếng thế giới. Đi đâu cũng
nghĩ rằng, người này, người kia không bằng mình; hay khen mình, chê người, coi thường
người khác. Nói tới đây, nhiều bạn cho mình sao mà nói nặng thế, nhưng mình xin khẳng
định, đó là điều hiển nhiên. Các bạn nên biết rằng mình vẫn còn kém lắm, những “thành
công” bước đầu kể trên không phải là do 1 một mình mình làm nên mà là do sự giúp đỡ của
rất nhiều người từ cha mẹ đến bạn bè, thầy cô. Các bạn cũng phải biết rằng, những chuyến
giao lưu quốc tế, hay tham gia vào các tổ chức quốc tế là thêm một thử thách, gánh nặng đặt
trên đôi vai của mình, phải biết lo, chứ đừng vội mừng, phải lo rằng mình phải vất vả hơn, xử
lý công việc khôn khéo hơn, hiệu quả hơn mới xứng đáng được trọng trách giao phó. Nếu
được như vậy, lòng mình sẽ cởi mở hơn, khiêm tốn hơn, sẵn sàng tham gia vào các công việc
khó khăn sắp đến.
Ngoài việc tham gia các hoạt động câu lạc bộ, tổ chức, đoàn thể thì các công việc tình
nguyện, thiện nguyện mà tại đó, chúng ta không cần ai ghi nhận bất cứ công lao, thành tích
gì, chỉ vì mục đích giúp đỡ cuộc đời còn đầy những khổ đau này bớt đắng cay hơn mà thôi.
Trong cuộc đời này, chúng ta nếu than khổ thì cũng không thể nào bằng những người khổ cực
trên thế giới này. Họ sinh ra trong một gia cảnh không được mấy thuận tiện hay một phần cơ
thể bị dị dạng, và đáng lo hơn nữa là những trẻ em sinh ra không có sự nuôi nấng, dạy dỗ của
cha mẹ, nhà trường nên sa ngã vào các tệ nạn xã hội. Dù biết sức mình rất nhỏ bé, không thể
cứu hết được những hoàn cảnh đó nhưng phải luôn luôn tâm niệm trong lòng mình rằng phải
cố gắng hết sức đạt được tới đâu thì hay tới đó, chứ không được bỏ lơ vì lo không xuể. Nói
như vậy là các bạn hết sức ích kỷ, độc ác, chỉ biết lo cho bản thân mà thôi, mình tốt được rồi,
còn ai xấu ác thì mặc kệ, đã có pháp luật xử lý. Chắc chắn những bạn như vậy sẽ rơi vào lầm
lỗi, làm những điều xấu và cũng sẽ bị người khác chê bai, hất hủi như chính các bạn đó đã
làm với mọi người xung quanh.
Các hoạt động tình nguyện, thiện nguyện có rất nhiều như chiến dịch mùa hè xanh, xuân
tình nguyện, tiếp sức mùa thi là các hoạt động thường thấy. Ngoài ra các hoạt động thầm lặng
hơn như mỗi tổ chức Đoàn gắn bó với một nhà mở, mái ấm, viện dưỡng lão để thường xuyên
lưu tới để thăm hỏi, giúp đỡ các trung tâm này. Hay các công việc nuôi dạy trẻ em đường
phố, không nơi nương tựa để các em biết đến đạo đức, kiến thức. Hay các công việc vì môi

19. Phương pháp học đại học
19
trường, thu gom rác thải, nhặt rác trên đường, trực nhà vệ sinh công cộng, tuyên truyền mọi
người giữ gìn môi trường sống sanh sạch đẹp, hay việc tham gia phụ giúp các, sự kiện của đất
nước, của địa phương hay các lễ hội của chùa, nhà thờ … có rất nhiều các hoạt động tình
nguyện, thiện nguyện như vậy đang cần chúng ta chung tay hành động. Những công việc kia
là không bao giờ thiếu, ăn thua là bạn có muốn hay không mà thôi. Và một điều mình xin
được nhắc nhở các bạn là khi làm những công việc thiện nguyện này nên quên đi công lao
của mình, làm chỉ vì tình thương yêu đối với mọi người, muốn họ tốt lên từng ngày mà thôi.
Chứ cứ làm được bao nhiêu thì kể hết cho mọi người, kể từ đầu này đến xóm nọ, ai cũng biết
hết, lên hết mặt báo này đến trang xã hội khác thì không được hay chút nào.
Thật là đẹp biết bao, khi các bạn sau khi tốt nghiệp đại học với kiến thức vững vàng, kỹ
năng, thành tích hoạt động thật đáng nể và đặc biệt nữa là có những công việc thầm lặng mà
mình đã làm mà ngay đến chính mình cũng quên đi thì không còn hạnh phúc nào bằng của
đời sinh viên. Và một điều chắc chắn rằng là bạn sẽ không bao giờ thất nghiệp trong tương
lai.
Tóm tắt
Mình xin tóm tắt một số ý quan trọng trong phần này. Đầu tiên, là việc làm thêm, chúng ta
nên làm thêm vì mục đích tích lũy kiến thức, kinh nghiệm sống, không nên bất chấp tất cả,
hy sinh chuyện học hành vì việc đi làm thêm. Khi thực tập, cần giữ thái độ khiêm tốn, sẵ
sàng học hỏi những điều hay, điều mới từ các anh chị đi trước, tránh tình trạng đứng núi
này, trông núi nọ. Về việc tham gia sinh hoạt cộng đồng, xã hội là việc hết sức cần thiết
nhưng phải tránh những mặt xấu khi tham gia CLB, tổ chức…Và cuối cùng là hãy làm
những công việc thiện nguyện, tình nguyện một cách hết lòng mà chẳng cần ai ghi nhận
công lao.

20. Phương pháp học đại học
20
Phần 4. Những bước đi tăng tốc - các kỹ năng quan trọng
Trong phần này, mình sẽ nói về những bước đi thần tốc của mỗi sinh viên thông qua học hỏi,
trau dồi thường xuyên các kỹ năng hết sức quan trọng. Nào chúng ta cùng bắt đầu.
4.1 Ngoại ngữ
Đây là kỹ năng hết sức sức quan trọng trong thời đại hiện nay. Bạn không thể nào tìm được
việc mà trong tay lại không có một chứng chỉ ngoại ngữ nào hết. Do đó, dù muốn hay không,
trước khi tốt nghiệp đại học, chúng ta phải tích lũy cho mình những chứng chỉ ngoại ngữ.
Ngoại ngữ bắt buộc phải biết là tiếng Anh, điều này là hết sức tự nhiên, các bạn có các ngoại
ngữ khác phải cố gắng học tiếng Anh, đừng cho rằng học ngoại ngữ khác là đủ. Mình khẳng
định rằng, không có tiếng Anh thì các bạn không thể làm được gì hết. Điều này chắc mình
khỏi phải chứng minh. Và như bài viết đầu tiên của chủ đề này, nếu bạn lên đại học mới bắt
đầu học tiếng Anh, điều này thật sự là rất khó, chỉ có một số bạn rất thông minh mới có thể
làm được. Và quan trọng hơn nữa là bạn sẽ chịu thiệt thòi lớn khi mới bắt đầu học tiếng Anh
ở giảng đường đại học. Nhiều kiến thức quan trọng, những cơ hội thực tập, giao lưu văn hóa
trên khắp thế giới sẽ đóng ngay lại với bạn nếu bạn không biết tiếng Anh. Nhưng muộn còn
hơn không. Người ta học được 9, 10 thì mình giờ mới bắt đầu, được 3, 4 cũng được. Mục tiêu
của các bạn ráng cho được kỹ năng đọc để đọc các tài liệu tiếng Anh quan trọng.
Về phương pháp học tiếng Anh có một số nguyên tắc sau:
 (1) Học đều đặn hằng ngày dù ít thời gian vẫn tốt hơn học 1 tuần 1 bữa mà thôi,
mình khuyên các bạn nên học hằng ngày ít nhất 1 tiếng nhé
 (2) Từ vựng là vấn đề muôn thuở, học học nữa, học mãi, không bao giờ bỏ học từ
vựng, học ít thôi, 5 từ 1 ngày cũng được và giành thời gian để ôn lại từ trước đó
đã học, chính từ vựng là mấu chốt chìa khóa của tất cả các kỹ năng khác như
nghe, nói, đọc viết.
 (3) Đọc và nghe nên viết lại nội dung chính để hình thành kỹ năng ghi chú, riêng
phần nghe nên tập nghe đi nghe lại tới khi nào viết được hết nội dung của bài
nghe mà không cần nhìn transcript là được.
 (4) Nói nên luyện nói với VOA Special English trước.
 (5) Viết thì nên bắt đầu bằng học ngữ pháp cho chắc (đến mức Trung cấp là
được).
Còn về tài liệu thì các bạn có thể tham khảo thêm các bài viết của mình tại đây:
http://goo.gl/UFmkL2 Các bạn phải đặt mục tiêu tiếng Anh cho mình. Nếu các bạn muốn đi
làm thì các bạn cần có bằng TOEIC, ít nhất là trên 550 mới có cơ hội nhận vào các công ty
hơn. Còn nếu các bạn muốn học thêm Thạc sĩ hoặc Tiến sĩ sau này thì các bạn nên đặt mục
tiêu TOEIC cao hơn (trên 800) và TOEFL iBT trên 80 hoặc IELTS trên 6.5. Và nếu có ý định
du học, đặt biệt là các trường hàng đầu nữa thì TOEFL iBT của các bạn phải trên 90 - 100 và
IELTS trên 7.0 – 7.5. Dĩ nhiên là các bạn không thể đạt được các mục tiêu đó trong một sớm,
một chiều được mà cần phải có thời gian, bắt đầu ngay từ năm nhất và cố gắng luyện dần
dần, và cố gắng đến cuối năm 4 sẽ đạt được các mốc trên. Bài viết về cách học và luyện thi

21. Phương pháp học đại học
21
TOEIC các bạn có thể xem thêm ở đây: http://goo.gl/nh5XII Còn về TOEFL/IELTS thì mình
sẽ có những bài viết hướng dẫn trong khoảng thời gian sắp tới. Ngoài ra, đối với một số
trường cao học của nước ngoài lại yêu cầu thêm các chứng chỉ khác như GMAT, GRE. Đây
là hai chứng chỉ tiếng Anh cực kỳ khó, nhất là đối với sinh viên có tiếng Anh không phải là
tiếng mẹ đẻ. Các bài thi yêu cầu bạn phải đọc, làm toán và viết luận. Độ khó của phần đọc và
viết là cực kỳ khó, do đó phải có thời gian ôn luyện, ít nhất là 1 năm.
Nếu như cách đây chừng 10 năm, nếu bạn biết tiếng Anh là một điểm cộng lớn khi đi xin
việc thì ngày nay, biết tiếng Anh trở thành yêu cầu bắt buộc, vì vậy, sẽ là điểm cộng cho bạn
nếu bạn biết thêm một ngoại ngữ thứ hai, và ngày càng, ngày càng trường đại học yêu cầu
Sinh viên của mình phải biết thêm ngoại ngữ thứ hai. Mình có thể liệt kê một số ngoại ngữ
thứ hai như tiếng Nhật, Nga, Tây Ban Nha, Pháp, Trung Quốc, Hàn Quốc… Tùy thuộc vào
hướng đi, nghề nghiệp của các bạn mà các bạn lựa chọn ngoại ngữ thứ hai cho thích hợp. Ví
dụ như các bạn học kỹ thuật, điện tử thì nên học thêm tiếng Nhật, hay các bạn học du lịch thì
học thêm tiếng Nga, tiếng Trung Quốc vì du khách đến từ các nước này ngày càng tăng…
4.2 Tin học
Đây cũng là một kỹ năng hết sức cần thiết. Bạn cũng phải cố gắng mục tiêu sử dụng thành
thạo các phần mềm văn phòng như Microsoft Office (Word, Excel, Powerpoint), Google
Drive (Docs, Sheets, Slides, Forms) để chia sẽ dữ liệu, cùng làm việc nhóm với nhau. Ngoài
ra, các bạn cũng nên đánh máy được bằng 10 ngón tay, hãy dùng “Cửu Âm Bạch Cốt Chảo”
chứ đừng dùng “Nhất Dương Chỉ” để gõ bàn phím như vậy sẽ rất chậm. Ngoài ra, một kỹ
năng hết sức quan trọng nữa là search Google để tìm kiếm thông tin vì những thông tin quan
trọng thì phần lớn các bạn đều có thể tìm thấy ở trên Web. Có hai cách phổ biến đơn giản
dùng để tìm kiếm là dùng từ khóa, hoặc tìm kiếm chính xác bằng cách sử dụng nháy kép,
ngoài ra còn có thể sử dụng Google để tìm kiếm những file theo ý muốn bằng từ filetype, ví
dụ nếu là file pdf thì từ khóa như sau: filetype:pdf. Ngoài ra, các bạn cũng phải sử dụng thành
thạo các phần mềm chuyên dụng của ngành mình học, ví dụ như lập trình thì có Netbeans,
Eclipse, Visual Studio,… học kinh doanh, xã hội quản trị có các SPSS, kiến trúc, kỹ thuật thì
có thêm AUTOCAD, Matlab, Photoshop…Và còn rất nhiều các phần mềm hữu dụng khác
nữa, các bạn có thể tìm hiểu thêm sau này.
4.3 Đọc sách
Đây là một phần không thể thiếu đối với mỗi sinh viên chúng ta. Sách giúp làm tâm hồn
chúng ta phong phú, màu mỡ hơn. Bồi dưỡng cho chúng ta những tình cảm cao đẹp, bổ sung
những kiến thức mà mình còn thiếu bên cạnh chuyên ngành của mình, đặc biệt là đối với các
bạn sinh viên kỹ thuật, y dược thường khô khan, nếu không có các cuốn sách tiểu thuyết hay
đối nhân xử thế thì các bạn đó sẽ rơi vào tình trạng khủng hoảng trầm trọng. Sách rất quan
trọng như vậy nên chúng ta phải duy trì thói quen đọc sách. Ý mình nói ở đây là đọc sách
ngoài chuyên ngành của mình học đấy. Theo cá nhân của mình, bạn nên dành thời gian
khoảng 1h mỗi ngày để đọc sách thêm, và phấn đấu mỗi cuốn sách đọc trong 1 đến hai tuần,
tùy thuộc vào độ dày, độ khó. Các bạn có thể đọc sách online chỡ đở tốn tiền, nhưng đọc sách

22. Phương pháp học đại học
22
giấy cũng là một thú vui tao nhã, nếu bạn chia sẽ cuốn sách giấy đó cho các bạn bè của mình
cùng đọc thì chắc đỡ tiếc tiền hơn. Sách đừng để mua rồi để đó, nếu sách đó hay, bạn nên
giới thiệu, cho bạn bè của mình mượn cuốn sách đó, đừng giữ riêng cho mình, làm ứ đọng
nguồn kiến thức giá trị đó thật không hay chút nào.
Đó là nói về mặt hình thức, còn về nội dung, bạn nên đọc những cuốn sách gì. Điều này
mình cũng không thể cố định được, tùy vào sở thích, trình độ của các bạn mà thôi. Tuy nhiên,
khi các bạn lựa chọn sách cần đọc thử trước. Đầu tiên coi thử coi mục lục để nắm được nội
dung cuốn sách rồi dở ra bất kỳ một trang nào đó để đọc thử vài đoạn, nếu cách viết của tác
giả hợp lý, khoa học và ẩn chứa trong đó một kiến thức hay ẩn ý nào đó hay thì bạn nên đọc
cuốn sách đó, nếu không thì mình nên chọn cuốn sách khác vì mình không có đủ thời gian để
đọc hết tấc cả các cuốn sách được, phải đọc có chọn lọc. Và mình có một lời khuyên nho nhỏ
nữa là khi các bạn lựa chọn đọc sách tạo cảm hứng, kỹ năng mềm thì phải hết sức cẩn thận.
Phần lớn các tác giả đều viết về con đường thành công của mình, cách mình trải qua và hành
xử như thế nào ở từng giai đoạn. Nhưng nếu bạn áp dụng các hướng dẫn đó thì phần lớn các
bạn không theo nổi, hoặc thấy rất khó thực hiện. Điều này cũng dễ hiểu thôi, những tác giả
viết sách là những người thuộc trình độ, căn cơ khác, cao hơn mình. Chỉ có một số rất ít
người ở cùng căn cơ đó hoặc cao hơn mới áp dụng được các phương pháp của các tác giả đưa
ra. Còn lại, phần lớn chúng ta ở một căn cơ thấp hơn rất nhiều, chúng ta phải bước đi trên đất
trước chứ không phải bước đi trên không trung như các tác giả đó. Do đó, để đạt được những
thành công như vậy không phải trong một sớm một chiều, có người phấn đấu cả đời mà vẫn
chưa đâu vào đâu hết. Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ nhất như nâng cao đạo đức của bản
thân, giúp đỡ mọi người xung quanh, tôn trọng, yêu thương mọi người… làm nền tảng.
4.4 Trình bày
Sau khi đã nắm rõ được các kỹ năng hết sức quan trọng trên, chúng ta đến với những kỹ năng
thiết yếu, nếu không có các kỹ năng này thì chúng ta sẽ bị một điểm trừ rất lớn đối với cuộc
sống, công việc sau này. Mình tạm liệt kê 3 kỹ năng ở phần này, đây là những kỹ năng hàng
đầu, ngoài ra, còn rất nhiều, rất nhiều các kỹ năng khác nữa mà chúng ta phải trau dồi dần
dần, không chỉ ở giảng đường đại học mà cả suốt cuộc đời.
Đầu tiên là kỹ năng trình bày, kỹ năng trình bày được tạm chia ra hai loại. Một là sự giao
tiếp, đàm luận, thảo luận giữa hai hoặc nhiều người mà ở đó, các thành viên có vai trò ngang
nhau, không bên nào nói nhiều hơn bên nào. Hai là sự thuyết trình, trình bày giảng giải theo
một chủ đề nào đó. Điểm giống nhau giữa hai hình thức này là làm sao để người nghe/ trao
đổi phải nắm được ý mình muốn truyền đạt, hiểu đúng và hiểu rõ là hai yếu tốt quan trọng.
Hiện tại, có rất nhiều lớp kỹ năng mềm hướng dẫn kỹ năng trình bày từ phong cách, điệu bộ
đến nội dung. Bạn cũng có thể xem qua để tham khảo, tuy nhiên bạn cần nắm được mấu chốt
sau đây của sự trình bày. Đầu tiên là để trình bày tốt, chúng ta phải hiểu rõ nội dung, không
thể có chuyện bạn biết lơ mơ mà có thể trình bày tốt được (điều ngược lại chưa chắc đúng,
còn phụ thuộc vào nhiều yếu tốt). Và để muốn hiểu rõ nội dung điều không thể tránh khỏi là
phải đọc thật sâu, tìm hiểu thật kỹ và có thể làm được hai công việc sau: (1) viết ra những ý
đó mà không cần tham khảo theo cách hiểu của mình một cách trôi chảy, nếu còn khựng lại,
thì bạn vẫn chưa thật sự hiểu rõ được nội dung, (2) diễn đạt những ý khó hiểu, chuyên sâu đó
bằng những hình tượng, từ ngữ thân thuộc hơn, dễ hình dung hơn đối với những người không

23. Phương pháp học đại học
23
chuyên, nhưng sau khi nghe bài trình bày để có thể nắm được ý tưởng chính. Nếu bạn chưa
diễn đạt dễ hiểu được thì chắc chắc là bạn chưa nắm được ý cốt lõi của điều mình trình bày.
Có thể điều dễ hiểu này không đúng hết 100% nhưng có thể đúng 80 – 90% là được.
Sau khi đã chắc chắn được nội dung, tiếp theo là về hình thức, cách diễn đạt. Tùy thuộc
vào loại hình trình bày. Và theo ý kiến và kinh nghiệm cá nhân của mình thì việc thuyết trình,
giảng dạy phải bắt nguồn từ việc trao đổi, đàm luận hằng ngày trước. Nếu không thì việc
thuyết trình của mình không đạt được. Và một chìa khóa để thành công trong khi trình bày là
chúng ta phải nguyện lòng yêu thương và tôn trọng hết tất cả người nghe. Đây là điều bí mật
mà không phải ai khi trình bày đều biết nhưng có ảnh hướng rất lớn đến hiệu quả bài trình
bày. Nếu bạn thuyết trình và có điều kiện sử dụng máy chiếu thì các bạn cũng nên soạn slide
hoặc phác thảo ra để hệ thống điều mà mình muốn nói. Có được dàn bài thích hợp thì mình
cứ từ từ diễn đạt các ý chính đó thành một bài nói cho thích hợp. Các bạn cứ luyện tập từ từ
dần dần, đầu tiên là cách sử dụng từ, tiếp đến là sử dụng câu cho thích hợp rồi tiến dần đến
nói cả một đoạn dài để diễn đạt các ý chính, ý phụ cho phù hợp với thời gian được giao. Và
một phần hết sức quan trọng nữa là yếu tố ngẫu hứng trong lúc trình bày để làm sáng tỏ thêm
vấn đề tùy thuộc vào đối tượng người nghe. Cái trung đạo ở đây là phải chuẩn bị dàn bài, nói
thật kỹ nhưng đồng thời, cũng sẵn sàng cho các yếu tốt ngẫu hứng. Đây là điều làm cho cái
hay, cái độc đáo của bài trình bày.
4.5 Quản lý thời gian
Ngoài kỹ năng trình bày, kỹ năng quản lý thời gian là vô cùng, vô cùng quan trọng đối với
mỗi chúng ta, không chỉ dành riêng cho sinh viên không. Và đây là điểm mấu chốt của một
người muốn thành công hay không. Không ai thành công trên cuộc đời này mà lãng phí thời
gian của mình vô ích cả, họ luôn biết quý trọng từng giây, từng phút của cuộc đời mình. Nói
như vậy không phải bạn lúc nào cũng chi ly, chia 24 h của bạn từng chút chút một để rồi
không thể nào thực hiện được. Điểm trung đạo ở đây là sắp xếp một thời khóa biểu trong
ngày thật hợp lý nhưng đừng quá chi ly và đặc biệt là có những khoảng thời gian trống hằng
ngày để làm bù những gì mình chưa làm được trong ngày. Đó là quy tắc chung vậy thôi, chứ
cách sắp xếp, quản lý thời gian của một người là khác nhau, tùy thuộc vào tính chất của công
việc. Sau đây mình chỉ nêu lên hai cấp độ của một người quản lý thời gian tốt.
Ở cấp độ 1, người quản lý thời gian sẽ sắp xếp sao cho, không từng giây phút là lãng phí.
Lúc nào cũng có cái để làm và nếu được làm lợi ích cho mình, cho người thì càng tốt, đừng
để thời gian vô ích để ngắm mọi người đi lại trên đường hay ngồi chơi bài để giết thời gian…
Nói như vậy nghe dễ vậy thôi chứ thật sự bắt tay vào việc thì thật khó biết chừng nào. Nào
yếu tố bên trong như bản tính làm biếng, thích ngồi chơi không hay thích nói chuyện phím
với bạn bè, hay các yếu tố ngoại cảnh như ồn ào quá nên không làm được việc gì hết. Rất
nhiều các bạn đã rụng ngay ở cấp độ 1 này, và thú thật mình cũng là một người như thế, luôn
luôn lãng phí thời gian vô ích của mình để làm những chuyện không đâu, làm tổn hại đến sức
khỏe, tiền bạc, tâm hồn của bản thân, cho gia đình, bạn bè. Mình viết ra không phải để lên
mặt dạy đời, mà mình viết để mong các bạn thoát ra đừng giống như mình nữa, khổ lắm rồi.
Nếu bạn nào có khả năng vượt qua được cấp độ 1 đầy gian lao trên thì thật sự bạn là một
“người phi thường” giữa đời thường đó chứ không phải chuyện đùa đâu. Tiếp đến ở cấp độ

24. Phương pháp học đại học
24
thứ hai, ngoài việc không lãng phí ra, càng bạn phải sử dụng thời gian hợp lý, tạo ra hiệu quả
nhất. Ví dụ như buổi sáng sớm thích hợp cho học từ tiếng Anh, học các thứ cần ghi nhớ. Hay
buổi chiều thích hợp để làm các việc suy luận, ngủ đúng giờ giấc để cho ngủ ít nhất nhưng
vẫn đảm bảo sức khỏe, không nên ngủ nhiều quá và cũng không nên ngủ thiếu quá. Hay sắp
xếp các công việc cần suy nghĩ và ban ngày, còn ban đêm thì đọc sách, thư giãn nhẹ hoặc
nghe một bản nhạc giao hưởng thì thích hợp hơn. Sắp xếp các công việc lớn vào những
khoảng thời gian cố định và những khoảng thời gian chút chút thì tranh thủ ôn từ đã học hay
làm một chuyện gì đó ngắn ngắn… Còn rất nhiều rất nhiều bí quyết khác nữa đang chờ các
bạn tự khám phá. Và nếu bạn nào đạt được cấp độ hai này thì thật sự bạn đó là một “vị thánh”
giữa cuộc đời này, một bậc vĩ nhân của nhân loại trong tương lai. Có hàng trăm lớp kỹ năng
mềm dạy về cách quản lý thời gian nhưng bạn chỉ có thể nắm bắt được kỹ năng này từ trong
thực tế cuộc sống của bản thân mà thôi. Hãy cố gắng nhé.
4.6 Làm việc nhóm
Đây là một kỹ năng yếu của sinh viên Việt Nam. Mình cũng có cơ hội giao lưu với các bạn
sinh viên quốc tế và điều mình nhận thấy ở các bạn này là các bạn đó thật sự có kỹ năng làm
việc nhóm cực tốt. Mặc dù, có thể hơi tự cao khi nói rằng một mình Sinh viên Việt Nam thì
có thể ăn đứt một Sinh viên Quốc Tế nhưng khi làm nhóm thì Sinh viên Việt Nam lại thua xa
với nhóm của Sinh viên Quốc Tế (các bạn liên tưởng đến câu chuyện của nhóm người Việt
Nam và Nhật Bản). Có hai điều làm các bạn Sinh viên Việt Nam yếu khi làm nhóm. Thứ nhất
là quá rụt rè, không hoạt bát chút nào, làm gì cũng ừ, hử, mày cứ giao cho tao làm đi mà
chẳng chịu đóng góp ý kiến của mình bao giờ. Mình là người thuộc thể loại này, lúc nào cũng
rề rề, nhiều lần bị thầy la hoài nhưng vẫn chưa cải thiện được là mấy. Đó cũng có thể là do
truyền thống Á Đông của mình từ xưa, lúc nào cũng khép nép, chẳng chịu đóng góp ý kiến
mặc dù biết rằng ý kiến đóng góp của mình rất có ích cho mọi người, cứ tiếp tục như vậy thì
càng ngày, càng rụt rè hơn. Điểm yếu thứ hai khi làm việc nhóm khác hẳn với cái đầu tiên, lại
rơi vào một cực đoan khác, quá tự tin với bản thân, tưởng lầm rằng ý kiến của mình là luôn
luôn đúng. Hở chút là lên án, phê bình bạn bè của mình liên tục. Hiện trạng này đang mở
rộng dần khi giới trẻ Việt Nam ngày càng năng động hơn, thích thể hiện cái “tôi” của mình
hơn. Trong nhóm lúc nào cũng muốn làm leader hết mà chẳng chịu làm thành viên. Ai cũng
cố chấp cho rằng ý kiến của tôi là hay hơn cả, từ đó nảy sinh mâu thuẩn, chia rẽ bè phái trong
nhóm…
Ngoài ra còn có điểm yếu nữa là họp nhóm với nhau bàn chuyện học thì ít mà nói chuyện
phím với nhau thì là chủ yếu, không biết do lâu ngày không gặp nhau hay sao mà khi gặp
nhau, đang bàn chuyện học lại xọ sang chuyện đá bóng, chơi games. Riêng lớp mình lại khác,
đang đi chơi với nhau mà cũng nghĩ, liên tưởng đến chuyện học. Để khắc phục được các
nhược điểm trên thì các bạn cần có nội dung học nhóm thật rõ ràng, những mục tiêu cần đạt
được… và trong khi học nhóm cần phải bám sát theo dàn ý đó, tránh lang mang sang chủ đề
khác. Chúng ta phải mạnh dạn hơn để đóng góp trong sự khiêm tốn, không thấy mình hơn
người, nếu không có ai cho ý kiến thì đến lúc đó mình nêu ý kiến của mình. Và đặc biệt, là
phải biết lắng nghe những gì bạn mình nói, lắng nghe để hiểu đúng để mới có góp ý đúng để
mọi người sửa chữa cho nhau để cùng tiến bộ….

25. Phương pháp học đại học
25
Tóm tắt
Mình xin được tóm tắt nội dung của phần này. Chúng ta nói đến những bước đi tăng tốc
thần kì thông qua các kỹ năng hết sức quan trong và thiết yếu như ngoại ngữ, tin học, đọc
sách đến các kỹ năng mềm như trình bày, quán lý thời gian và làm việc nhóm. Hy vọng
rằng, qua bài viết này, các bạn sẽ chuẩn bị, rèn luyện các kỹ năng cần thiết này để chuẩn
bị không những cho đại học mà cả quãng đường sau này nữa.