Itong modyul ng pangkatuto ay makakatulong sa mga-aaral tungkol sa Pananakop ng mga Amerikano sa Pilipinas. Dito nakalagay ang paraan ng pananakop ng Amerikano sa Pilipinas. Dito din nakasaad ang Digmaang Pilipino-Amerikano.
Itong modyul ng pangkatuto ay makakatulong sa mga-aaral tungkol sa pananalakay ng hukbo ng mga Hapones sa Pilipinas noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Dito dn makikita ang mga labanang naganap sa pagitan ng Allied Forces at Japan.
Itong modyul ng pangkatuto ay makakatulong sa mga-aaral tungkol sa Pananakop ng mga Amerikano sa Pilipinas. Dito nakalagay ang paraan ng pananakop ng Amerikano sa Pilipinas. Dito din nakasaad ang Digmaang Pilipino-Amerikano.
Itong modyul ng pangkatuto ay makakatulong sa mga-aaral tungkol sa pananalakay ng hukbo ng mga Hapones sa Pilipinas noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Dito dn makikita ang mga labanang naganap sa pagitan ng Allied Forces at Japan.
Ito ay isang powerpoint presentation na tumatalakay sa paksang tungkol sa Mga Akdang lumaganap noong dumating ang mga Hapones. Dito din matatagpuan ang ilang halimbawa ng mga Akdang lumaganap noong dumating ang mga Hapones.
PAMUMUHAY SA PANAHON NG HAPONES
Naglunsad ang bansang Hapon ng isang sorpresang pag-atake sa Clark Air Base sa Pampanga noong Disyembre 8, 1941, halos sampung oras lamang matapos ang Pag-atake sa Pearl Harbor. Ang pagbobomba sa pamamagitan ng paggamit ng mga eroplano ay sinundan ng pagdating ng mga sundalong Hapones sa Luzon. Ang hukbo ng mga Pilipino at Amerikanong sundalo ay pinamunuan ni Heneral Douglas MacArthur. Dahil sa pagdami ng mga kalabang dumarating sa bansa, lumikas ang mga hukbong Pilipino at Amerikano sa Bataan at sa pulo ng Corregidor.
Ang Maynila, na idineklarang bukas na lungsod/Open City upang maiwasan ang pagkawasak nito, ngunit naging pasaway ang mga hapones at sinalakay pa rin ito ito ay pinasok ng mga Hapones noong Enero 2, 1942. Nagpatuloy ang pagtatanggol ng mga Pilipino hanggang sa pagsuko ng mga sundalong Pilipino at Amerikano sa Bataan noong Abril 9, 1942 at ang Corregidor noong Mayo 6. Karamihan sa 80,000 na mga preso ng digmaan na nahuli ng mga Hapones sa Bataan ay sapilitang pinagmartsa patungo sa isang kulungang may layo ng 105 kilometro sa Hilaga (Pampangga) . Tinatayang 10,000 mga Pilipino, 300 mga Pilipinong Intsik at 1,200 mga Amerikano ang namatay bago makarating sa destinasyon.
Sumama sina Quezon at Osmeña sa mga sundalong patungong Corregidor at hindi nagtagal ay umalis sila patungong Estados Unidos, at doon pinamahalaan ang Komonwelt. Inutusan si MacArthur na pumunta sa Australia, kung saan sinimulan niya ang planong pagbabalik sa Pilipinas.
Agad na nag-organisa ang mga awtoridad ng militar ng Hapon ng bagong istraktura ng pamahalaan sa Pilipinas at itinatag ang KALIBAPI (Kapisanan sa Paglilingkod sa Bagong Pilipinas). Isinaayos nila ang Konseho ng Estado na nagpatupad ng mga pang-sibil na batas hanggang Oktubre 1943, nang ideklara nila ang Pilipinas bilang isang malayang bansa. Ang republikang nasa ilalim ng mga Hapones na pinamunuan ni Jose P. Laurel ay hindi naging popular.[23]
Ang pagsakop ng mga Hapon sa Pilipinas ay tinutulan nang maraming aktibidad ng mga gerilya. Lumaban ang pangkat ng militar ng Hukbong Katihan ng Komonwelt ng Pilipinas sa mga Hapones sa isang digmaang gerilya at kinilalang isa itong pangkat ng Hukbong Katihan ng Estados Unidos. Ang tagumpay ng pakikipaglabang ito ay ipinakita sa katapusan ng digmaan, kung saan kontrolado lamang ng mga Hapones ang labindalawa
Itong modyul ng pangkatuto ay patungkol sa Edukasyon ng Pilipinas noong Panahon ng Hapones. Dito din malalaman kung anong uri ng Edukasyon ang ipinamalas noong Pananakop ng Hapon.
1. Pananakop ng mga Hapon
Lance Gerárd Gonzaléz
Abalos, B.S.E. (cand.)
2. Timeline:
Tumakas si Hen.
Pagsalakay ng MacArthur
mga Hapon sa papuntang Australia Fall of
Pearl Harbor Corregidor
Dec. 8, Dec. 26, March 11, April 9, May 6,
1941 1941 1942 1942 1942
Ideneklara ang Fall of Bataan
Maynila bilang
Open City
3. Pagsalakay sa Pearl Harbor
• Dec. 8, 1941, sinalakay ng
mga puwersang Hapon ang
Pearl Harbor, Hawaii.
Sunod-sunod na sinalakay
ng mga Hapon ang mga
base ng mga Amerikano sa
Davao, Cavite, Baguio, Clar
k Field, at Zambales.
4. Pagdating ng mga Hapon
• Dec. 10, 1941, narating
ng mga Hapon ang
Aparri, Cagayan at
Vigan, Ilocos Sur.
Dumaong naman ang
malaking puwersa ng
mga Hapon sa
Lingayen, Pangasinan.
Unti-unting nasakop ng
mga Hapon ang buong
Pilipinas.
5. Open City
• Upang iligtas sa
trahedya ng digmaan
ang Maynila, idineklara
ni Hen. MacArthur ito
bilang Open City Noong
Dec. 26, 1941. Iniutos
din nito na alisin ang
mga kagamitang
pandigma sa Maynila at
ilipat sa Bataan.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13. War Plan Orange
• Ipinag-utos ni Hen.
MacArthur ang
pagsasanib puwersa
ng mga Pilipino at
Amerikano sa Bataan
at Corregidor. Kasama
sa mga inilikas ang
mga pinuno ng
pamahalaang
komonwelt.
14. Paglikas ni Pang. Quezon
• Sa payo ni Pang.
Roosevelt, tumakas si
Pang. Quezon at ng
kanyang pamilya at
gabinete mula Corregidor
papuntang Australia noong
ika-20 ng Pebrero, 1942.
Iniwan niya ang
pamamahala ng Pilipinas
kay Jose Abad Santos.
Mula Australia, dinala sila
sa Washington D.C.
15. Pagtakas ni Hen. MacArthur
• Labag man sa kanyang
kalooban, nilisan ni Hen.
MacArthur ang Corregidor
papuntang Australia noong
Marso 11, 1942. Humalili sa
kanya bilang pinuno si Hen.
Jonathan Wainwright.
Pagdating sa
Australia, ipinahayag niya
ang makasaysayang
pangakong “I shall return.”
16. Pagsuko ng Bataan
• Dahil sa matinding hirap
at gutom, isinuko ni
Hen. Edward P. King,
kumander ng USAFFE
sa Bataan, ang mga
puwersa nito kay Hen.
Masaharu Homma
noong Abril 9, 1942.
17. Death March
• Ang mga sumukong
sundalo ay nagmartsa sa
loob ng maraming araw ng
walang pagkain at inumin
mula Mariveles, Bataan
hanggang San Fernando,
Pampanga. Mula dito, sila
ay isinakay sa mga tren at
dinala sa Camp O’ Donnel
sa Capas, Tarlac.
20. Pagsuko ng Corregidor
• Noong Mayo 6, 1942
isinuko ni Hen. Jonathan
Wainwright ang
Corregidor sa mga
Hapon. Ipinag-utos niya
rin ang pagsuko sa lahat
ng puwersa ng USAFFE
sa buong Pilipinas.
21. • Matapos sumuko ang
Corregidor, napasailalim
ang Pilipinas sa mga
bagong mananakop.
Sinikap ng mga Pilipino na
mamuhay ng maayos
bagama’t may banta ng
panganib. Ito ang simula
ng pananakop ng Hapon
na tumagal hanggang sa
bumalik ang mga
Amerikano noong 1945.
23. Simula:
• Matapos masakop ang
Maynila, itinatag ng mga
Hapon ang Japanese
Military Administration
noong Enero 3, 1942. Ito
ay pinamumunuan ni Hen.
Masaharu Homma bilang
Direktor Heneral.
24. • Hinirang ng mga Hapon
si Jorge B. Vargas
bilang pangulo ng
Philippine Executive
Commission noong
Enero 23, 1942. Itinatag
ng mga Hapon ang
Central Administrative
Organization (CAO)
bilang kapalit ng
pamahalaang
Si Hen. Homma at Jose B. Vargas sa
komonwelt.
isang pagpupulong sa Malakanyang.
25. Greater East Asia Co-Prosperity
Sphere
• Pinangakuan ng mga
Hapones ang mga Pilipino
na bibigyan ng kalayaan
kung ito ay makikiisa sa
patakaran nilang Greater
East Asia Co-Prosperity
Sphere. Binuwag ang mga
partido pulitikal at itinatag
ang Kapisanan sa
Paglilingkod sa Bagong
Pilipinas (KALIBAPI).
Mga Kasapi ng KALIBAPI at poster ng
Greater East Asia Co-Prosperity Sphere
26. Ikalawang Republika ng Pilipinas
• Itinatag ang Preparatory
Commission for Philippine
Independence upang
bumuo ng bagong
Saligang Batas. Sa bisa
nito, itinatag ang
Ikalawang Republika ng
Pilipinas sa pamumuno ni
Jose P. Laurel bilang
pangulo.
Ang gabinete ni Pang. Laurel at mga
tagapayong Hapon sa isang pagpupulong.
27. • Isang Pamahalaang
Puppet ang itinatag na
republika. Bagaman
isang Pilipino ang
pangulo, mga Hapones
pa rin ang
makapangyarihan. Ang
mga kautusang
ipinalabas ni Pang.
Laurel ay hindi
Mga pinuno ng Ikalawang Republika ipinatupad kapag hindi
(mula sa kaliwa), Pang. Jose P. Laurel, ito makakabuti para sa
Jorge Vargas (ambasador ng Pilipinas sa
Hapon) at Benigno Aquino Sr. (Ispiker ng mga Hapones.
Pambansang Asamblea).
28. Pagbabago sa Edukasyon
• Sa bisa ng Military Order No.2, nilikha ang
Commission of Education, Health and Public
Welfare. Ilan sa mga layunin nito ang
pagsupil sa mga kaisipang kanluranin,
pagtuturo ng wikang Nippongo at pagtaguyod
ng pagmamahal sa paggawa.
29. Pamumuhay ng mga Pilipino
• Nabuhay sa takot ang
mga Pilipino. Laganap sa
buong kapuluan ang
walang awang
pagpaparusa at pagpatay
sa mga Pilipino. Naging
instrumento ng kalupitan
ng mga Hapones ang
mga Kempeitai (pulis-
militar) at MAKAPILI
(Pilipinong maka-Hapon).
30. Comfort Women
• Maraming mga babae
ang naging biktima ng
panggagahasa ng mga
sundalong Hapones. Sila
ay tinawag bilang mga
comfort women. Noong
una, ayaw aminin ng
pamahalaang Hapon ang
gawaing ito, hanggang sa
naglakas-loob na inihayag
ni Maria Rosa Henson
(Lola Rosa) kaniyang
karanasan noong 1992.
31. Mickey Mouse Money
• Ipinatupad ng mga
Hapones ang paggamit
ng mga bagong
salaping papel.
Tinawag ito ng mga
Pilipino bilang Mickey
Mouse Money sapagkat
halos wala itong
halaga. Ang isang salop
ng bigas ay
nagkakahalaga ng
isang bayong na pera.
32. Suliraning Pangkabuhayan
• Nagkaroon ng kakulangan sa pagkain
dahil sa pagkasira ng mga taniman at
sakahan. Ang presyo ng mga bilihin ay
nagsitaasan. Upang mabigyang lunas ang
kakulangan ng pagkain, binuo ng
pamahalaan ang Philippine Commodities
Distribution Control upang magrasyon ng
mga pagkain. Nagtayo din ito ng mga
Bigasang Bayan (BIBA) upang maging
maayos ang pagbebenta ng bigas.
33. Kilusang Gerilya
• Dahil sa kalupitan ng
mga
Hapones, maraming
mga Pilipino ang sumali
sa kilusang gerilya. Ito
ay itinatag ng mga
dating kawal na Pilipino
at Amerikano. Ang iba
sa kanila ay itinatag ng
mga dating pinuno ng
bayan o lalawigan.
34. HUKBALAHAP
• Ang pinakamalaking
pangkat ng mga gerilya
ay ang HUKBALAHAP
(Hukbo ng Bayan laban
sa Hapon) na itinatag
ni Luis Taruc. Ito ay
binubuo ng mga
magsasaka mula sa
Gitna at Katimugang
Luzon.
35. Konklusyon
• Kalunos-lunos ang naging
kalagayan ng mga Pilipino
sa ilalim ng mga Hapon.
Ang ipinangakong maunlad
at payapang bansa sa
patakarang Greater East
Asia Co-Prosperity Sphere
ay nanatiling pangako
lamang. Dahil dito, hindi
nakuha ng mga Hapon ang
kooperasyon ng mga
Pilipino.
