1. 22ΟΟ
ΓΕΛ ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗΣΓΕΛ ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗΣ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΤΥΟ Π.Ε.ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΤΥΟ Π.Ε.
«ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ»«ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ»
(Eco-Schools)(Eco-Schools)
Ε.Ε.Π.Φ.Ε.Ε.Π.Φ.
σχολ. έτοςσχολ. έτος 2014-20152014-2015

2. Α’ ΜΕΡΟΣΑ’ ΜΕΡΟΣ


3. ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ
 ΑΥΛΗΑΥΛΗ
&&
 ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ

4. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΣ…Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΣ…
 Πέρυσι ξεκινήσαμε με δειλά βήματα τηνΠέρυσι ξεκινήσαμε με δειλά βήματα την
προσπάθειά μας να δώσουμε ζωή στο σχολείοπροσπάθειά μας να δώσουμε ζωή στο σχολείο
μας και στην γύρω του περιοχή,μας και στην γύρω του περιοχή,
μετατρέποντας το σχολείο μας σ’ ένανμετατρέποντας το σχολείο μας σ’ έναν
πνεύμονα οξυγόνου.πνεύμονα οξυγόνου.
 ΦυτεύσαμεΦυτεύσαμε δένδρα και τα περιποιηθήκαμεδένδρα και τα περιποιηθήκαμε..

8.  Όμως, τίποτε δεν διατηρείται χωρίς φροντίδα!Όμως, τίποτε δεν διατηρείται χωρίς φροντίδα!
 Το καλοκαίρι ήταν αρκετός χρόνος, για ναΤο καλοκαίρι ήταν αρκετός χρόνος, για να
μετατραπεί η όμορφη δενδροφυτεμένη αυλήμετατραπεί η όμορφη δενδροφυτεμένη αυλή
μας σε ζούγκλα.μας σε ζούγκλα.

11.  Έτσι, πιάσαμε δουλειά από τις αρχές τουΈτσι, πιάσαμε δουλειά από τις αρχές του
σχολικού έτους.σχολικού έτους.
 Έπρεπε πρώτα πρώτα να ξεχορταριάσουμε ταΈπρεπε πρώτα πρώτα να ξεχορταριάσουμε τα
περιφραγμένα μας δεντράκια.περιφραγμένα μας δεντράκια.

15.  Κατόπιν να τα κλαδέψουμε και ναΚατόπιν να τα κλαδέψουμε και να
αντικαταστήσουμε όσα είχαν πληγείαντικαταστήσουμε όσα είχαν πληγεί
ανεπανόρθωτα απ’ το περιβάλλονανεπανόρθωτα απ’ το περιβάλλον ή τονή τον
άνθρωπο.άνθρωπο.

18.  Στη συνέχεια να κόψουμε τα χόρτα σ’ όλο τοΣτη συνέχεια να κόψουμε τα χόρτα σ’ όλο το
χώρο της εξωτερικής αυλής και ναχώρο της εξωτερικής αυλής και να
μεταφέρουμε τα φύλλα και τα χόρτα στομεταφέρουμε τα φύλλα και τα χόρτα στο
κομπόστ μας.κομπόστ μας.

21.  Μετά την αρχική αυτή προσπάθεια,Μετά την αρχική αυτή προσπάθεια,
συνεχίσαμε να συντηρούμε και νασυνεχίσαμε να συντηρούμε και να
περιποιούμαστε τον κήπο μας, ώστε σήμεραπεριποιούμαστε τον κήπο μας, ώστε σήμερα
που ολοκληρώνουμε την εργασία μας να έχειπου ολοκληρώνουμε την εργασία μας να έχει
αυτή τη μορφή.αυτή τη μορφή.

22. ΕΞΩ…ΕΞΩ…

24. ΚΑΙ ΜΕΣΑ…ΚΑΙ ΜΕΣΑ…

25. ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ
 Ένας ακόμη μεγάλος στόχος που θέσαμεΈνας ακόμη μεγάλος στόχος που θέσαμε
φέτος άρχισε να υλοποιείται.φέτος άρχισε να υλοποιείται.
 Συλλέξαμε υλικό για την κομποστοποίηση,Συλλέξαμε υλικό για την κομποστοποίηση,
ώστε να γνωρίζουμε τι επιτρέπεται και τιώστε να γνωρίζουμε τι επιτρέπεται και τι
απαγορεύεται να κομποστοποιηθεί, αλλά καιαπαγορεύεται να κομποστοποιηθεί, αλλά και
υλικό για τη διαδικασία της κομποστοποίησηςυλικό για τη διαδικασία της κομποστοποίησης
και ξεκινήσαμε.και ξεκινήσαμε.

26. ΤΙ ΕΙΝΑΙ…ΤΙ ΕΙΝΑΙ…
 Η κομποστοποίηση είναι μια φυσική διαδικασία η οποίαΗ κομποστοποίηση είναι μια φυσική διαδικασία η οποία
μετατρέπει τα οργανικά υλικά σε μια πλούσια σκούρα ουσία.μετατρέπει τα οργανικά υλικά σε μια πλούσια σκούρα ουσία.
Αυτή η ουσία λέγεται κομπόστ ή χούμους ή εδαφοβελτιωτικό.Αυτή η ουσία λέγεται κομπόστ ή χούμους ή εδαφοβελτιωτικό.
 Η κομποστοποίηση είναι ένας πολύ άμεσος και σημαντικόςΗ κομποστοποίηση είναι ένας πολύ άμεσος και σημαντικός
τρόπος πρόληψης και ανακύκλωσης. Έχει υπολογιστεί ότι τοτρόπος πρόληψης και ανακύκλωσης. Έχει υπολογιστεί ότι το
35% των οικιακών απορριμμάτων μπορούν να35% των οικιακών απορριμμάτων μπορούν να
κομποστοποιηθούν. Η Ελληνική πολιτεία έχει μεριμνήσει γιακομποστοποιηθούν. Η Ελληνική πολιτεία έχει μεριμνήσει για
την εκπόνηση μελέτης που αφόρα οδηγό εφαρμογήςτην εκπόνηση μελέτης που αφόρα οδηγό εφαρμογής
προγραμμάτων Διαλογή στη Πηγή & συστημάτων διαχείρισηςπρογραμμάτων Διαλογή στη Πηγή & συστημάτων διαχείρισης
των βιοαποβλήτων.των βιοαποβλήτων.

27.  Ως κομποστοποίηση ορίζεται η αερόβιαΩς κομποστοποίηση ορίζεται η αερόβια
βιολογική (οξειδωτική) διαδικασίαβιολογική (οξειδωτική) διαδικασία
αποικοδόμησης και σταθεροποίησης τωναποικοδόμησης και σταθεροποίησης των
οργανικών υλικών, που πραγματοποιείται υπόοργανικών υλικών, που πραγματοποιείται υπό
τις φυσικές και χημικές εκείνες συνθήκες πουτις φυσικές και χημικές εκείνες συνθήκες που
ευνοούν τη διαδοχή συγκεκριμένωνευνοούν τη διαδοχή συγκεκριμένων
θερμόφιλων, θερμοανθεκτικών και μεσόφιλωνθερμόφιλων, θερμοανθεκτικών και μεσόφιλων
μικροβιακών πληθυσμών (Gray et al., 1971;μικροβιακών πληθυσμών (Gray et al., 1971;
Haug, 1996).Haug, 1996).

28. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
 Τα βακτήρια, οι μύκητες και άλλα μικρόβια είναι οιΤα βακτήρια, οι μύκητες και άλλα μικρόβια είναι οι
"εργάτες" της κομποστοποίησης. Αυτοί"εργάτες" της κομποστοποίησης. Αυτοί
υποβοηθούνται κι από πολλούς άλλους μεγαλύτερουςυποβοηθούνται κι από πολλούς άλλους μεγαλύτερους
οργανισμούς. Κατά τη διάρκεια τηςοργανισμούς. Κατά τη διάρκεια της
κομποστοποίησης, αυτά τα μικρόβια παράγουνκομποστοποίησης, αυτά τα μικρόβια παράγουν
διοξείδιο του άνθρακα (CO2), θερμότητα και νερόδιοξείδιο του άνθρακα (CO2), θερμότητα και νερό
καθώς αποικοδομούν τα οργανικά υλικά του σωρού.καθώς αποικοδομούν τα οργανικά υλικά του σωρού.
Το τελικό αποτέλεσμα είναι το κομπόστ (πλούσιο,Το τελικό αποτέλεσμα είναι το κομπόστ (πλούσιο,
σκούρο, θριφτό και άοσμο), τέλειο λίπασμα για τονσκούρο, θριφτό και άοσμο), τέλειο λίπασμα για τον
κήπο.κήπο.

29.  Για την αποτελεσματική κομποστοποίησηΓια την αποτελεσματική κομποστοποίηση
χρειάζονται:χρειάζονται:
 Οργανικό μίγμα υλικών (σε σωστέςΟργανικό μίγμα υλικών (σε σωστές
αναλογίες)αναλογίες)
 ΑερισμόςΑερισμός
 Ελεγχόμενη μέγιστη δυνατή σχετική υγρασίαΕλεγχόμενη μέγιστη δυνατή σχετική υγρασία
 Μικρό μέγεθος υλικώνΜικρό μέγεθος υλικών

30. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ - ΥΛΙΚΑΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ - ΥΛΙΚΑ
 Τα μόνα υλικά που απαιτούνται για την παραγωγήΤα μόνα υλικά που απαιτούνται για την παραγωγή
οικιακού κομπόστ συνοψίζονται στα παρακάτω:οικιακού κομπόστ συνοψίζονται στα παρακάτω:
 Ειδικός κάδος κομποστοποίησης (με λίγους ή καιΕιδικός κάδος κομποστοποίησης (με λίγους ή και
καθόλου γαιοσκώληκες)καθόλου γαιοσκώληκες)
 Λίγο χώμα κήπου ή και καθόλουΛίγο χώμα κήπου ή και καθόλου
 Εργαλεία (ειδικό εργαλείο για ανακάτεμα καιΕργαλεία (ειδικό εργαλείο για ανακάτεμα και
αερισμό, σκαλιστήρι, ποτιστήρι)αερισμό, σκαλιστήρι, ποτιστήρι)
 Μικρό καδάκι κουζίνας για τη συλλογή των υλικώνΜικρό καδάκι κουζίνας για τη συλλογή των υλικών
στην κουζίναστην κουζίνα

31. ΤΙ …ΝΑΙΤΙ …ΝΑΙ
 Σε γενικές γραμμές, τα υλικά που είναι κατάλληλα για κομποστοποίησηΣε γενικές γραμμές, τα υλικά που είναι κατάλληλα για κομποστοποίηση
μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες: τα “Καφέ” υλικά όπως ξεράμπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες: τα “Καφέ” υλικά όπως ξερά
φύλλα, σανό, άχυρο, χαρτί, χαρτόνι και τα “Πράσινα” υλικά όπως ταφύλλα, σανό, άχυρο, χαρτί, χαρτόνι και τα “Πράσινα” υλικά όπως τα
αποκόμματα χλόης, η κοπριά φυτοφάγων ζώων, τα λαχανικά, τα φρούτααποκόμματα χλόης, η κοπριά φυτοφάγων ζώων, τα λαχανικά, τα φρούτα
και τα πιο πράσινα κλαδιά των φυτών.και τα πιο πράσινα κλαδιά των φυτών.
 ““Πράσινα”Πράσινα”
 ΛαχανικάΛαχανικά
 ΦρούταΦρούτα
 αποκόμματα χλόηςαποκόμματα χλόης
 Καφές και τσάϊΚαφές και τσάϊ
 κοπριά χορτοφάγων ζώωνκοπριά χορτοφάγων ζώων
 πράσινα φύλλαπράσινα φύλλα
 ετήσια ζιζάνιαετήσια ζιζάνια
 μικρά κλαδιάμικρά κλαδιά

32.  ““Καφέ”Καφέ”
 ξερά φύλλαξερά φύλλα
 σανό και άχυροσανό και άχυρο
 ξεραμένη χλόηξεραμένη χλόη
 χαρτί και χαρτόνιχαρτί και χαρτόνι
 ξυλώδη κλαδιάξυλώδη κλαδιά
 κελυφών των αυγώνκελυφών των αυγών
 φακελάκια τσαγιούφακελάκια τσαγιού
 πριονίδιαπριονίδια
 στελέχη καλαμποκιούστελέχη καλαμποκιού
 μπισκόταμπισκότα

33. ΚΑΙ ΤΙ … ΟΧΙΚΑΙ ΤΙ … ΟΧΙ
 Η προσθήκη ορισμένων στοιχείων, όπως τα λίπη και ταΗ προσθήκη ορισμένων στοιχείων, όπως τα λίπη και τα
γαλακτοκομικά προϊόντα απλά θα επιβραδύνουν τηγαλακτοκομικά προϊόντα απλά θα επιβραδύνουν τη
διαδικασία της κομποστοποίησης, αποκλείοντας το οξυγόνοδιαδικασία της κομποστοποίησης, αποκλείοντας το οξυγόνο
που χρειάζονται οι ωφέλιμοι μικροοργανισμοί για να κάνουνπου χρειάζονται οι ωφέλιμοι μικροοργανισμοί για να κάνουν
τη δουλειά τους. Αν προσθέσετε τα υλικά αυτά θα παράγετετη δουλειά τους. Αν προσθέσετε τα υλικά αυτά θα παράγετε
κόμποστ, απλώς θα χρειαστεί πολύ περισσότερος χρόνος.κόμποστ, απλώς θα χρειαστεί πολύ περισσότερος χρόνος.
Προσθέτοντας άλλα υλικά, στο σωρό σας είναι απλάΠροσθέτοντας άλλα υλικά, στο σωρό σας είναι απλά
επικίνδυνο λόγω της ενδεχόμενης δηλητηρίασης ή ασθένειας.επικίνδυνο λόγω της ενδεχόμενης δηλητηρίασης ή ασθένειας.
Ανθρώπινα περιττώματα ή περιττώματα σαρκοφάγων ζώων,Ανθρώπινα περιττώματα ή περιττώματα σαρκοφάγων ζώων,
χημικά ή επεξεργασμένο ξύλο, ζωικά λίπη, όλα εμπίπτουν σεχημικά ή επεξεργασμένο ξύλο, ζωικά λίπη, όλα εμπίπτουν σε
αυτήν την κατηγορία και δεν πρέπει ποτέ να προστεθούν στοαυτήν την κατηγορία και δεν πρέπει ποτέ να προστεθούν στο
σωρό του κόμποστ σαςσωρό του κόμποστ σας..

34. ΜΗΝ ΠΡΟΣΘΕΤΕΤΕΜΗΝ ΠΡΟΣΘΕΤΕΤΕ
 κρέας και τα κόκαλακρέας και τα κόκαλα
 ψωμίψωμί
 πουλερικά και ψάριαπουλερικά και ψάρια
 μαγειρεμένα φαγητάμαγειρεμένα φαγητά
 λιπαρά απόβλητα τροφίμωνλιπαρά απόβλητα τροφίμων
 ολόκληρα αυγάολόκληρα αυγά
 γαλακτοκομικά προϊόνταγαλακτοκομικά προϊόντα
 ανθρώπινα περιττώματαανθρώπινα περιττώματα
 ολέθρια ζιζάνιαολέθρια ζιζάνια
 επεξεργασμένα ξύλαεπεξεργασμένα ξύλα
 περιττώματα σαρκοφάγων ζώωνπεριττώματα σαρκοφάγων ζώων
 άρρωστα φυτάάρρωστα φυτά

35. ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ…ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ…
 Το κομπόστ μας στήθηκε και βιοαποδομεί ταΤο κομπόστ μας στήθηκε και βιοαποδομεί τα
οργανικά υπολείμματα που συγκεντρώνουμε.οργανικά υπολείμματα που συγκεντρώνουμε.
 Μαθητές και καθηγητές καθ’ όλη τη διάρκειαΜαθητές και καθηγητές καθ’ όλη τη διάρκεια
της χρονιάς φέρνουμε υλικά που επιτρέπονταιτης χρονιάς φέρνουμε υλικά που επιτρέπονται
από το σπίτι, ώστε να εμπλέξουμε στηαπό το σπίτι, ώστε να εμπλέξουμε στη
διαδικασία και τους γονείς των μαθητών.διαδικασία και τους γονείς των μαθητών.
 Επίσης, ό,τι μαζεύουμε από τον κήπο μας,Επίσης, ό,τι μαζεύουμε από τον κήπο μας,
όταν καθαρίζουμε τα χόρτα, το ελέγχουμε καιόταν καθαρίζουμε τα χόρτα, το ελέγχουμε και
το προσθέτουμε στο κομπόστ μας.το προσθέτουμε στο κομπόστ μας.

36.  Είχαμε, δυστυχώς, ένα ατύχημα, γιατί στιςΕίχαμε, δυστυχώς, ένα ατύχημα, γιατί στις
διακοπές των Χριστουγέννων, άγνωστοιδιακοπές των Χριστουγέννων, άγνωστοι
άδειασαν το κομπόστ, μάλλον προσπαθώνταςάδειασαν το κομπόστ, μάλλον προσπαθώντας
να το «οικειοποιηθούν». Ευτυχώς δεν τονα το «οικειοποιηθούν». Ευτυχώς δεν το
κατάφεραν – για λόγους άγνωστους- αλλάκατάφεραν – για λόγους άγνωστους- αλλά
εμείς αναγκαστήκαμε να ξεκινήσουμε όλη τηεμείς αναγκαστήκαμε να ξεκινήσουμε όλη τη
διαδικασία από την αρχή.διαδικασία από την αρχή.

39. ΟΜΑΔΙΚΟΤΗΤΑΟΜΑΔΙΚΟΤΗΤΑ
 Κι όλα αυτά έγιναν σταδιακά με εμπλοκή όσοΚι όλα αυτά έγιναν σταδιακά με εμπλοκή όσο
το δυνατόν περισσότερων μαθητών καιτο δυνατόν περισσότερων μαθητών και
καθηγητών, ενώ φροντίσαμε νακαθηγητών, ενώ φροντίσαμε να
ενημερώσουμε για τη δράση μας και τουςενημερώσουμε για τη δράση μας και τους
γονείς και το Δήμο Παύλου Μελά.γονείς και το Δήμο Παύλου Μελά.

40. Β’ ΜΕΡΟΣ

41. ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ
ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ -
ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ - ΕΝΕΡΓΕΙΑ

42. ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ
Έχουμε θέσει ψηλά τον πήχυ από πέρυσι
για ένα καθαρό σχολείο.
Γι’ αυτό συνεχίσαμε και φέτος να
φροντίζουμε, ώστε να διατηρούμε καθαρό το
περιβάλλον όπου ζούμε. Αυτό φροντίσαμε να
το επεκτείνουμε και πέρα από το Σχολείο,
ώστε να γίνει βίωμα των μαθητών μας.

43.  Πέρα λοιπόν από τη δράση μας στο
Σχολείο…

54.  Ψάξαμε να βρούμε οικολογικούς τρόπους
καθαριότητας, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τη
μόλυνση του περιβάλλοντος από τα χημικά.

55. ΛΕΜΟΝΙ - ΞΥΔΙ
 Το λεμόνι και το ξύδι γίνονται σύμμαχοι,
απολυμαίνουν, καθαρίζουν, απομακρύνουν
τις άσχημες μυρωδιές.

56. ΟΠΟΤΕ…
 1. Αν θέλεις το σπίτι σου να μυρίζει όμορφα, αν θέλεις η
ατμόσφαιρα να σου προσφέρει ευεξία δεν έχεις παρά να
κόψεις μερικές φλούδες πορτοκαλιού και να τις ψήσεις
στο φούρνο. Μπορείς επίσης να βράσεις μερικά ξυλάκια
κανέλας μέσα σε λίγο νερό ή φασκόμηλο (που διώχνει
και την αρνητική ενέργεια). Θα εξαφανιστούν όλες οι
άσχημες μυρωδιές και ο χώρος θα αναζωογονήσει την
ψυχολογία σου. Και με ελάχιστο κόστος.
2. Αν έχεις μαγειρέψει ψάρι ή αυγό και δεν φεύγουν οι
μυρωδιές από τα πιάτα ή τα ποτήρια χρησιμοποίησε ξύδι
και λεμόνι που θα απομακρύνουν κάθε ενοχλητική
μυρωδιά...

57. 
3. Μήπως ξέχασες στο ψυγείο τρόφιμα, χάλασαν και
μυρίζει άσχημα; Μην ανησυχείς γιατί υπάρχει λύση!
Φτιάξε να πιεις ένα τσαγάκι και μετά βάλε το φακελάκι σε
ένα πιατάκι και τοποθέτησέ το μέσα στο ψυγείο. Θα δεις
ότι θα απομακρύνει κάθε άσχημη μυρωδιά...
4. Αν έχεις παρατηρήσει ότι οι βραστήρας και οι
κατσαρόλες έχουν ασπρίσει από τα άλατα, βάλε μέσα
λίγο ξύδι με νερό και άφησέ τα για μερικά λεπτά να
βράσουν. Αν σε ενοχλεί η μυρωδιά που έχει το ξύδι, μετά
κάνε δύο βρασίματα με σκέτο νερό για να μην μυρίζει!

58.  5. Αν από την άλλη διακρίνεις άλατα στη βρύση και στο
νιπτήρα της κουζίνας, τότε τρίψε με στιμμένη
λεμονόκουπα καλά καλά και θα δεις ότι θα
απομακρυνθούν. Εκτός από αυτό, το λεμόνι προσφέρει
και μοναδικό άρωμα στο σπίτι!
 6. Για τον καθαρισμό στις επιφάνειες της κουζίνας
διάλυσε μέσα σε νερό 10 σταγόνες περγαμόντο και 5
τεϊόδεντρου και για τις επιφάνειες του μπάνιου διάλυσε
μέσα σε νερό 10-15 σταγόνες κέδρο, λεμόνι και
αγριοκυπάρισσο. Θα καθαρίσουν τέλεια...

59. 
7. Αν η ηλεκτρική σου σκούπα μυρίζει κάθε φορά που
την βάζεις μπρος, βάλε μέσα στη σακούλα της σκούπας
ένα φιαλίδιο με σκόνη βανίλιας. Μετά θα μυρίζει όλο το
σπίτι σαν να έψηνες κέικ!
8. Αν δεν αντέχεις την μυρωδιά των απορρυπαντικών
τότε χρησιμοποιήσε αιθέρια έλαια στον καθαρισμό του
σπιτιού. Για παράδειγμα βάλε μέσα σε νερό 10 με 15
σταγόνες αιθέρια έλαια που μυρίζουν καθαριότητα όπως
λεμονιού, λεβάντας, κέδρου και καθάρισε το πάτωμα.
Όχι μόνο θα αστράφτει αλλά θα μυρίζει και εκπληκτικά!

60.  9. Αν τα τασάκια του σπιτιού μυρίζουν αυτή την άσχημη
τσιγαρίλα, ρίξε μέσα λίγο σκόνη βανίλιας για να διώξεις
την άσχημη μυρωδιά.
10. Θέλεις να μοσχομυρίζουν οι ντουλάπες και τα
συρτάρια με τα ρούχα σου; Τότε αντί να αγοράσεις τα
έτοιμα μυρωδάτα φακελάκια προτίμησε να ράψεις δικά
σου λινά σακουλάκια και να βάλεις μέσα αποξηραμένο
δυόσμο, λεβάντα ή μέντα. Φέρε τη φύση στην ντουλάπα
σου... Έτσι, προστατεύεις και τα ρούχα σου.

61.  11. Μήπως οι λευκές σου κάλτσες έχουν χάσει τη λάμψη
τους; Δεν έχεις παρά να τις βάλεις μέσα σε καυτό νερό
με κομμάτια λεμονιού και να τις βράσεις!
12. Τέλος αν τα αθλητικά σου παπούτσια μυρίζουν, ρίξε
μέσα λίγο μαγειρική σόδα για να απομακρύνεις την
ανεπιθύμητη μυρωδιά...

62. ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ
 Και η ανακύκλωσή μας συνεχίστηκε και φέτος. Οι 3
κάδοι μας φιλοξένησαν όλα τα ανακυκλώσιμα υλικά
μας.
 Επίσης, ο κάδος μπαταριών αφής γέμισε για 2η
φορά,
 Παράλληλα, φέτος συλλέγαμε και πλαστικά καπάκια,
τα οποία δίνουμε για να βοηθήσουμε στην
εξοικονόμηση ενός αναπηρικού καροτσιού για άτομα
με ειδικές ανάγκες.

65. Καπάκια…

66. … και η/υ

67. ΕΝΕΡΓΕΙΑ
 Έμφαση, φέτος, δώσαμε στην ενέργεια και
στην ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση των
μαθητών σχετικά με την εξοικονόμηση
ενέργειας.
 Γι’ αυτό φροντίσαμε να συλλέξουμε
πληροφορίες για το πώς μπορεί να γίνει
αυτό.

68. ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
ΕΞΟΙΚΟΜΟΝΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
 ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗ
 Η κατάλληλη μόνωση είναι βασική προϋπόθεση για την
προστασία κάθε κτιρίου από το κρύο και τη ζέστη.
 Για να μειώσετε τις απώλειες θερμότητας μπορείτε να:
 κλείσετε τυχόν χαραμάδες σε πόρτες και παράθυρα με
μονωτικό υλικό, αυτοκόλλητες ταινίες του εμπορίου ή
σιλικόνη
 μην αερίζετε υπερβολικά τους χώρους που θα θερμάνετε

69.  κλείνετε τα εξώφυλλα (παντζούρια) και τις
κουρτίνες τις κρύες νύχτες του χειμώνα, για να
διατηρείται η ζέστη μέσα στο χώρο
 προσθέσετε θερμομόνωση στην οροφή του
κτιρίου
 αντικαταστήσετε τα παράθυρα από μονά τζάμια
με νέα θερμομονωτικά διπλά τζάμια

προσθέσετε μόνωση στους τοίχους

70. ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΧΩΡΩΝ
 Αξιοποιείστε την ηλιακή ενέργεια για να
θερμάνετε το κτίριο σας. Τις ηλιόλουστες
χειμωνιάτικες μέρες να αφήνετε τον ήλιο να
μπαίνει μέσα από τα νότια παράθυρα.
 Αν έχετε αυτόνομη θέρμανση, μη ρυθμίζετε το
θερμοστάτη πάνω από τους 20oC. Για κάθε
επιπλέον βαθμό σπαταλάτε μέχρι και 7%
περισσότερη ενέργεια. Εάν ο χώρος σας είναι
ιδιαίτερα ζεστός, ελέγξετε το θερμοστάτη και
βεβαιωθείτε ότι το σύστημα είναι κλειστό, πριν
να ανοίξετε παράθυρα.

71.  Μην καλύπτετε τα θερμαντικά σώματα με
οποιοδήποτε τρόπο, γιατί μειώνεται σημαντικά η
απόδοση του.
 Φροντίστε για τη σωστή ρύθμιση και συντήρηση
του καυστήρα και τον καθαρισμό του λέβητα
κάθε καλοκαίρι από εξειδικευμένο συντηρητή, ο
οποίος εκδίδει και το πιστοποιητικό συντήρησης
βάσει νομοθεσίας με μετρήσεις του βαθμού
απόδοσης της εγκατάστασης, της θερμοκρασίας
των καυσαερίων και της περιεκτικότητας τους σε
διοξείδιο του άνθρακα και αιθάλη

72.  Σε συνεργασία με το Δήμο Παύλου Μελά
τοποθετήθηκαν ειδικά σκίαστρα στα
μπαλκόνια του Σχολείου μας, για τη
μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας.

75. ΨΥΞΗ - ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΣ
 ΨΥΞΗ-ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΣ ΧΩΡΩΝ
 Πριν αποφασίσετε να αγοράσετε κλιματιστικό, καλύτερα
να εξετάσετε τους εναλλακτικούς τρόπους με τους
οποίους μπορείτε να έχετε δροσιά. Τα κλιματιστικά
καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας
και μάλιστα στις ώρες αιχμής και θα σας κοστίσουν
ακριβά στη λειτουργία τους. Επί πλέον ρυπαίνουν αλλά
και θερμαίνουν το περιβάλλον.
 Σκιάστε όλα σας τα παράθυρα. Επιλέξετε το κατάλληλο
σύστημα σκιασμού ανάλογα με τον προσανατολισμό του
παραθύρου.

76.  Φυτέψτε δέντρα κατά προτίμηση φυλλοβόλα για να
σκιάσετε το κτίριο σας, αλλά και για να δημιουργήσετε
καλύτερο ευνοϊκό ‘’μικροκλίμα’’, όπου αυτό είναι δυνατό.
 Επιλέξετε ανοιχτά χρώματα στους εξωτερικούς τοίχους,
τις οροφές αλλά και στις τέντες.
 Μειώστε τις εσωτερικές πηγές θερμότητας. Τοποθετείστε
λαμπτήρες και συσκευές χαμηλής κατανάλωσης. Μη
χρησιμοποιείτε ενεργοβόρες συσκευές οι οποίες
ταυτόχρονα θερμαίνουν και το χώρο (π.χ. ηλεκτρική
κουζίνα, σίδερο) τις ώρες που έχει πολύ ζέστη.

77.  Τις ζεστές μέρες να αερίζετε το κτίριο σας οπωσδήποτε
και μόνο τη νύχτα.
 Φεγγίτες, ανοίγματα πάνω από σκάλες, καμινάδες
αερισμού, σε συνδυασμό με κάποια ανοίγματα σε
χαμηλά σημεία του κτιρίου μπορούν να δημιουργήσουν
πολύ αποτελεσματικό κατακόρυφο αερισμό, χωρίς να
ανοίγετε όλα σας τα παράθυρα.
 Αν οι εξωτερικές συνθήκες και τα ανοίγματα του κτιρίου
σας δεν εξασφαλίζουν τον απαραίτητο αερισμό,
τοποθετείστε ανεμιστήρες προσαγωγής και απαγωγής
του αέρα.

78.  Τοποθετείστε ανεμιστήρες οροφής στα δωμάτια. Ο
ανεμιστήρας οροφής δροσίζει, ενώ καταναλώνει ελάχιστη
ενέργεια (όση και ένας κοινός λαμπτήρας φωτισμού). Θα
νιώθετε δροσιά, ακόμα και σε σχετικά υψηλές
θερμοκρασίες και έτσι μπορείτε να απαλλαγείτε από την
ανάγκη εγκατάστασης κλιματιστικού. Εναλλακτικά,
χρησιμοποιείστε ανεμιστήρα δαπέδου.
 Εάν αποφασίσετε να αγοράσετε κλιματιστικό:
 Ενημερωθείτε για την ενεργειακή του κατανάλωση
δεδομένου ότι θα αυξήσει το λογαριασμό σας, ιδιαίτερα
τους καλοκαιρινούς μήνες.

79.  Βεβαιωθείτε ότι είναι κατάλληλο για το χώρο σας.
Συμβουλευτείτε ειδικευμένο μηχανικό και όχι απλούς
πωλητές, πριν επιλέξετε. Εάν σκοπεύετε να
εγκαταστήσετε κλιματισμό για ολόκληρο διαμέρισμα ή
κτίριο, ζητείστε μελέτη.
 Ρυθμίζετε το κλιματιστικό χρησιμοποιώντας ένα καλό
θερμόμετρο τοίχου και μην επιδιώκετε θερμοκρασία
χαμηλότερη από 26oC το καλοκαίρι.

80.  Φροντίστε τα παράθυρα να είναι κλειστά όταν λειτουργεί
το σύστημα κλιματισμού για να μη χάνεται πολύτιμη
ενέργεια.
 Εφαρμόζετε πιστά τις οδηγίες του κατασκευαστή για την
τοποθέτηση και συντήρηση του κλιματιστικού – ο
τακτικός καθαρισμός των φίλτρων επιβάλλεται και για
λόγους υγείας.

81. ΦΩΤΙΣΜΟΣ
 ΦΩΤΙΣΜΟΣ
 Αφήνετε το φυσικό φως να περνάει από όσο το δυνατόν
περισσότερες πλευρές των χώρων. Έτσι επιτυγχάνεται μεγαλύτερη
επάρκεια και καλύτερη κατανομή.
 Για την καλύτερη ρύθμιση του φυσικού φωτισμού, προτιμείστε κινητά
στόρια, παρά κουρτίνες στα παράθυρα.
 Προτιμάτε τα ανοικτά χρώματα στους τοίχους του σπιτιού σας,
καθώς κάνουν το εσωτερικό περιβάλλον φωτεινότερο.
 Φροντίστε να μη μένουν αναμμένα τα φώτα σε δωμάτια, όταν δεν
είναι απαραίτητο.
 Προτιμήστε ένα χαμηλό γενικό φωτισμό και πρόσθετο τοπικό
φωτισμό στα σημεία όπου το χρειάζεστε.

82.  Χρησιμοποιήστε λαμπτήρες χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης.
Μια κοινή λάμπα πυράκτωσης καταναλώνει ως και πέντε φορές
περισσότερη ενέργεια από ένα λαμπτήρα φθορισμού που
προσφέρει τον ίδιο φωτισμό. Οι λαμπτήρες χαμηλής ενεργειακής
κατανάλωσης μπορεί να κοστίζουν περισσότερο από τους κοινούς
λαμπτήρες, αλλά έχουν οκταπλάσια διάρκεια ζωής και
καταναλώνουν τέσσερις φορές λιγότερο ρεύμα. Η περιεκτικότητα
τους σε υδράργυρο καθιστά αναγκαία την σωστή διαχείριση τους
κατα το τέλος της ζωής τους καθώς και σε περίπτωση που ο
λαμπτήρας φθορισμού σπάσει, για τη δική σας ασφάλεια. Για το
λόγω αυτό το Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού έχει
εκδώσει ειδικό έντυπο για τα προτεινόμενα μέτρα που πρέπει να
λαμβάνονται.
 Να καθαρίζετε τακτικά τα φωτιστικά σώματα και τους λαμπτήρες.

83. ΘΕΡΜΟΣΙΦΩΝΑΣ – ΖΕΣΤΟ ΝΕΡΟ
 Ανάψτε το θεμοσίφωνά σας όσο και όταν χρειάζεστε ανάλογα με
τις ανάγκες σας για ζεστό νερό και μην τον αφήνετε αναμμένο
άσκοπα.
 Προτιμήστε το ντούς από το μπάνιο στη μπανιέρα. Ξοδεύετε 3
φορές λιγότερο ρεύμα και νερό.
 Μην αφήνετε τις βρύσες σας να στάζουν και μην αφήνετε το
ζεστό νερό να τρέχει άσκοπα.
 Προτιμήστε έναν ηλιακό θερμοσίφωνα αντί ηλεκτρικό για τη
θέρμανση του νερού (ο ηλιακός θερμοσίφωνας μπορεί να
καλύψει κατά 70% τις ετήσιες ανάγκες σε ζεστό νερό με
αντίστοιχη μείωση στη κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος).

84. ΟΙΚΙΑΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ
 Ηλεκτρική κουζίνα
 Φροντίστε τα μαγειρικά σκεύη να εφαρμόζουν σωστά στις εστίες
της κουζίνας. Σπαταλάτε 20-30% περισσότερη θερμότητα και
ρεύμα όταν η βάση του σκεύους είναι 1-2 εκατοστά μικρότερη
από την εστία. Χρησιμοποιώντας τη χύτρα ταχύτητας
εξοικονομείτε 30-60% ρεύμα και 80% χρόνο.
 Όταν βράζετε νερό, σκεπάζετε την κατσαρόλα με το καπάκι της.
Θα βράσει γρηγορότερα και με μικρότερη κατανάλωση ενέργειας.
 Αποφεύγετε τις άσκοπες προθερμάνσεις και το συχνό άνοιγμα-
κλείσιμο του φούρνου. Κάθε φορά που ανοίγετε την πόρτα του
φούρνου φεύγει το 20% της εσωτερικής θερμότητας. Καθαρίζετε
τακτικά τα ηλεκτρικά μάτια και το φούρνο.

85.  Για το ζέσταμα μικρών ποσοτήτων φαγητού προτιμήστε, εφόσον
διαθέτετε, το φούρνο μικροκυμάτων γιατί εξοικονομεί ηλεκτρική
ενέργεια και χρόνο.

86.  Ψυγεία – Καταψύκτες
 Το ψυγείο καταναλώνει αρκετή ενέργεια γιατί λειτουργεί όλο το 24ωρο. Η
ενεργειακή ετικέτα που διαθέτουν όλες οι σύγχρονες ηλεκτρικές
συσκευές μας δίνει πληροφορίες για την ενεργειακή απόδοση του.
Επιλέξετε μια συσκευή με χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση.
 Τοποθετήστε το ψυγείο σας μακριά από την ηλεκτρική κουζίνα, το
καλοριφέρ και μέρη που τα βλέπει ο ήλιος γιατί έτσι μπορεί να αυξηθεί η
κατανάλωση ρεύματος μέχρι και 30%.
 Αν το ψυγείο σας δεν έχει αυτόματη απόψυξη, φροντίστε να κάνετε
τακτικά απόψυξη. Ένα στρώμα πάγου πάχους 5 χιλιοστών αυξάνει κατά
30% την κατανάλωση ρεύματος.
 Ρυθμίστε το θερμοστάτη του ψυγείου ώστε η θερμοκρασία στο θάλαμο
συντήρησης να είναι 7oC και του καταψύκτη στους -18oC. Έτσι
εξοικονομείτε μέχρι και 15% ρεύμα.

87.  Μην ανοίγετε συχνά την πόρτα του ψυγείου και μην κρατάτε
πολλή ώρα ανοικτή. Φρονίστε το λάστιχο της πόρτας να είναι
καθαρό και να εφαρμόζει πολύ καλά.
 Μην καλύπτετε τα κενά εξαερισμού του ψυγείου, ξεσκονίζετε
καλά τις σωληνώσεις (πλέγμα) στην πίσω πλευρά του και
αφήνετε τουλάχιστον 5 εκατοστά απόσταση από τον τοίχο.
 ‘Οταν απουσιάζετε από το σπίτι σας για μεγάλα χρονικά
διαστήματα, π.χ. σε διακοπές, βγάζετε το ψυγείο από την πρίζα,
αδειάζετε το και αφήνετε την πόρτα του ανοικτή.
 Μη βάζετε ζεστά φαγητά μέσα στο ψυγείο. Καλύτερα να
περιμένετε να κρυώσουν πρώτα (συνίσταται και για λόγους
υγείας).

88. ΠΛΥΝΤΗΡΙΑ
 Πλυντήριο ρούχων
 Επιλέξτε ένα πλυντήριο με μικρή κατανάλωση νερού και
ρεύματος. Υπάρχουν αρκετές διαφορές από συσκευή σε
συσκευή.
 Για μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας μπορείτε να επιλέξετε
καινούργιο πλυντήριο τύπου Hot Fill, που έχει δυνατότητα
σύνδεσης με τον ηλιακό θερμοσίφωνα.
 Είναι αποδεδειγμένο ότι τα ρούχα καθαρίζουν εξίσου καλά στους
60oC όσο και στους 90oC και με τα νέα προγράμματα και
καθαριστικά ακόμα και στους 40oC. Προτιμήστε λοιπόν τη
λειτουργία σε χαμηλότερη θερμοκρασία.

89.  Φροντίστε να γεμίζετε ομοιόμορφα το πλυντήριο και προτιμάτε να
βάζετε όλη τη ποσότητα που χωράει (συνήθως 5-6 κιλά ρούχα).
 Εφαρμόζετε τις οδηγίες του κατασκευαστή, προκειμένου να
εξοικονομείτε ηλεκτρική ενέργεια, νερό, απορρυπαντικό και για
την καλή λειτουργία της συσκευής.
 Συνδέστε τον ηλιακό θερμοσίφωνα με το πλυντήριο σας για
ζεστό νερό.
 Όταν απουσιάζετε, κλείνετε τη παροχή νερού του πλυντηρίου.

90.  Πλυντήριο πιάτων
 Επιλέξτε ένα πλυντήριο με μικρή κατανάλωση νερού και
ρεύματος. Υπάρχουν αρκετές διαφορές από συσκευή σε
συσκευή.
 Φροντίστε να γεμίζετε ομοιόμορφα το πλυντήριο και προτιμάτε να
βάζετε όλη τη ποσότητα που χωράει.
 Εφαρμόζετε τις οδηγίες του κατασκευαστή, προκειμένου να
εξοικονομείτε ηλεκτρική ενέργεια, νερό, απορρυπαντικό και για
την καλή λειτουργία της συσκευής.
 Όταν απουσιάζετε, κλείνετε τη παροχή νερού του πλυντηρίου.

91. ΜΙΚΡΟΣΥΣΚΕΥΕΣ
 Μικροσυσκευές
 Πριν αγοράσετε μια συσκευή ενημερωθείτε για τη κατανάλωση
της σε ρεύμα, δεδομένου ότι υπάρχουν διαφορές από συσκευή
σε συσκευή (ακόμη και στη λειτουργία αναμονής).
 Οι μικρές συσκευές γενικά καταναλώνουν λιγότερο ρεύμα από τις
μεγάλες, για αυτό όποτε μπορείτε, προτιμήστε τις.
 Μην αφήνετε αναμμένη την τηλεόραση, την καφετιέρα, το σίδερο
κ.λ.π.. όταν δεν τα χρειάζεστε.
 Κλείνετε την τηλεόραση, το βίντεο και το στερεοφωνικό από το
διακόπτη της συσκευής και όχι από το τελεκοντρόλ, γιατί έτσι οι
συσκευές αυτές μένουν σε λειτουργία αναμονής (stand-by) και
συνεχίζουν να καταναλώνουν ρεύμα.

92.  Και για να θυμόμαστε τα βασικά, τα κάναμε
φωτογραφίες κι αφίσα…
και…
τα αναρτήσαμε στο διάδρομο του Σχολείου
μας…

95.  Έτσι…
ολοκληρώσαμε και τη φετινή μας
προσπάθεια να μετατραπούμε σ’ ένα ενεργά
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ.
Ελπίζουμε να τα καταφέραμε!...