1. МОНГОЛЫН МЯНГАНЫ СОРИЛТЫН САН
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨСӨЛ
НИЙГМИЙН ЧАДВАР,
ХАНДЛАГА
1

2. ЧАДВАРТ СУУРИЛСАН
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН БОЛОВСРОЛ
Чадварт суурилсан эрүүл мэндийн
боловсрол гэдэг нь оролцоот аргыг
баримжаалсан сургалтаар мэдлэг, хандлага,
ялангуяа чадвар хөгжүүлэх замаар эрүүл
амьдралын хэвшил болон орчин нөхцлийг
бий болгон хадгалах аргачлал юм.
2

3. ЧАДВАРТ СУУРИЛСАН
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН БОЛОВСРОЛ
Амьдрах ухаан гэдэг нь өдөр тутмын
амьдралын шаардлага болон сорилтыг
шийдвэрлэх, даван туулахад тустай
зохистой эерэг зан үйлийг дагах чадамж
юм (ДЭМБ-ын тодорхойлолт).
3

4. ЧАДВАРТ СУУРИЛСАН
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН БОЛОВСРОЛ
Амьдрах ухаан нь ухамсартай
шийдвэр гаргах, асуудал шийдвэрлэх,
шүүмжлэлтэй, бүтээлч сэтгэх, үр
дүнтэй харилцах, эрүүл харилцаа
үүсгэх, бусдыг ойлгох, амьдралынхаа
асуудлыг эрүүл, бүтээлч хэлбэрээр
зохицуулахад тустай нийгэм сэтгэл
зүйн болон харьцааны чадварын цогц
юм.
4

5. ЧАДВАРТ СУУРИЛСАН
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН БОЛОВСРОЛ
Амьдрах ухаан нь хувийн үйл
ажиллагаа, бусдад чиглэсэн
ажиллагаа, орчноо эрүүл мэндэд
зохистой болгохоор өөрчлөхөд
чиглэсэн ажиллагаанд хэрэглэгдэж
болно.
5

6. ЧАДВАРТ СУУРИЛСАН
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН БОЛОВСРОЛ
• Эрүүл мэндийн боловсрол гэж эрүүл мэнд, эрүүл
зан үйлийг танилцуулан хэвшүүлэх үйл явцыг
хэлнэ.
• ЕБС дахь Эрүүл мэндийн боловсрол: тусгайлан
мэргэшсэн багш нар хүүхдэд
– Эрүүл мэндийн мэдлэг
– Эрүүл мэндийн чадвар
– Эрүүл мэнд, сайн сайхан амьдралын талаарх
эерэг хандлагыг
төлөвшүүлэх зорилгоор хүргэдэг төлөвлөгөөтэй,
дэс дараатай сургалтын хөтөлбөр
6

7. ЧАДВАРТ СУУРИЛСАН
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН БОЛОВСРОЛ
• Харилцааны болон нийгэм сэтгэл зүйн чадвар
– Харилцаа
– Шийдвэр гаргах
– Асуудал шийдвэрлэх
– Зохицуулах
– Өөрийн менежмент
– Стресс менежмент
– Эрүүл мэндээ золиослох зан үйлээс зайлсхийх
7

8. ЧАДВАРТ СУУРИЛСАН
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН БОЛОВСРОЛ
• Харилцааны чадвар
– хүмүүс хоорондын харилцааны чадвар
– хэлэлцэн тохиролцох, татгалзах чадвар
– бусдыг ойлгох, өөрийгөө ойлгуулах
– хамтарч ажиллах, багаар ажиллах
– сэнхрүүлэн нөлөөлөх чадвар
8

9. ЧАДВАРТ СУУРИЛСАН
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН БОЛОВСРОЛ
Шийдвэр гаргах, шүүмжлэлтэй сэтгэх
чадвар
– Шийдвэр гаргах чадвар
– Асуудал шийдвэрлэх чадвар
– Шүүмжлэлтэй сэтгэх чадвар
9

10. ЧАДВАРТ СУУРИЛСАН
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН БОЛОВСРОЛ
• Зохицуулах, өөрийн менежментийн чадвар
– хяналтыг авах, хариуцлагыг үүрэх
хувийн чадамжийг нэмэгдүүлэх чадвар
– мэдрэмжээ хянах чадвар
– бухимдлаа бууруулах чадвар
10

11. ХОЛБОГДОХ БАРИМТ БИЧИГ
WHO, informations series on school
health, document 9, Skills for Health,
2003
11

12. ХАНДЛАГА
• Хандлага гэдэг нь хувь хүн тухайн зүйлд
дуртай буюу дургүй байх түвшнийг
төлөөлсөн хийсвэр ухагдахуун юм.
Хандлага нь ерөнхийдөө хандлагын
тусагдахуун болох хүн, байршил, эд зүйл,
үйл явдлын талаарх эерэг буюу сөрөг үзэл
итгэл байдаг.
• Хүмүүс тухайн хандлагын оронд эерэг
болон сөрөг хандлага холилдсон зөрчилтэй
байдалд байх нь цөөнгүй тохиолдоно.
12

13. ХАНДЛАГА
• Хандлага нь шүүн тунгаах хэвшил юм.
• Хандлага нь сэтгэл хөдлөл, зан үйл, танин мэдэхүйн
ABC (affect, behavior, and cognition) загвараар бүрддэг.
• Сэтгэл хөдлөлийн (affective) тусгал нь тухайн зүйлийг
таашаах буюу эс таашаах мэдрэмжийн илэрхийлэл
байна.
• Зан үйлийн (behavioural) завдал нь үгээр илэрхийлсэн
буюу хэвшсэн зан үйлийн баримжаа байна.
• Танин мэдэхүйн (cognitive) тусгал нь тухайн зүйлийн
талаарх хувь хүний итгэл үнэмшилтэй холбогддог.
• Ихэнх хандлага шууд туршлага буюу орчныг ажигласан
танин мэдэхүйн бүтээгдэхүүн байдаг.
13

14. ХАНДЛАГА
Хандлага зан үйлийг нөхцөлдүүлдэг. Таны
биеийн хөдөлгөөний илэрхийлэх мэдээлэл
таны оюун санааны хандлагын үр дүн
байна. Та тухайн хандлагыг сонгосноороо
тэрхүү сэтгэлийн төлөвт хөглөгдөж, бусад
хүмүүс ухамсраараа, эсвэл зөнгөөрөө
ойлгох мэдээллийг цацаж байдаг.
14

15. Анхаарал тавьсанд
баярлалаа
15