1. Q“~°= ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ∞
„á⁄IIJ_»Ñ¨ ã¨`«º<å~åÜ«∞}
ã¨Oáê^Œ‰õΩ_çL`«Î~°O
=∞x+≤ HÍeH˜O^Œ Ѩ_ç qiy#
p=∞HÍeâ◊ÉÏúxflq#fl"å_Õ
Hõq
=∞˜ìÃÑà◊¡ÅH˜O^Œz˜¡#~°HÍÎxfl
=Úx"Õà◊¡`À `åH˜#"å_Õ
~°K«~Ú`«
"≥e"å_» HõÅefl
QÍ#OKÕã≤# "å_Õ
QÍÜ«∞‰õΩ_»∞
zOk#~°HÍÎxH˜
HÍi#Hõhfl˜H˜
HÍ~°}O J_çy#"å_Õ
=∞x+≤~°K«#Å∞, K«O^•Å∞, q~åàÏÅ∞ ѨOѨ=eû# z~°∞<å=∂
¿ãflǨÏÅ`« ZO.,
WO.<≥O.1–1–305, ÉÏÖÏr HÍÅh,
"≥∂ǨÏ<£#QÆ~ü, H˘`«Î¿Ñò
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£–500 035
#_»∞ã¨∞Î#fl`≥ÅOQÍ}=∂㨠Ѩ„uHõ
#∂~°∞ ѨÓÅ∞ qHõã≤OK«h, "Õ~Ú PÖ’K«#Å∞ ã¨OѶ¨∞i¬OK«h J#fl@∞¡ „Ѩ*Ï#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ# aè#fl PÖ’K«#ʼnõΩ
=∂ Ѩ„uHõÖ’ KÀ@∞O@∞Ok. Hõ#∞Hõ D Ѩ„uHõÖ’ =Ú„kOz# Jaè„áêÜ«∂Å∞ ~°K«~Ú`«Å"Õ. ã¨Oáê^ŒHõ
=~åæxH˜ UH©ÉèÏ=O LO_»#=ã¨~°O ÖË^Œ∞.
1#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
W."≥∞~ÚÖò:–nadusthunnatelangana@gmail.com
EÖˇ· 2013
ã¨OѨ٘: 3
ã¨OzHõ: 7
ã¨ÅǨ =∞O_»e
P‰õΩÅ Éèí∂=∞Ü«∞º
Ãã·<£û ã¨∂Ѩ~ü"≥·[~ü(i>ˇÿ~ü¤)SCERT-AP
JÅ¡O <å~åÜ«∞}
Z_ç@~ü–#=∞¿ãÎ `≥ÅOQÍ}
z‰õΩ¯_»∞ „ѨÉèÏHõ~ü
J_»fiˆHò–<åºÜ«∞ ã¨ÅǨ ^•~°∞
ã¨Oáê^ŒHõ =~°æO
_®IIZ.ã≤Öχ<åÜ«∞H±
„HÍOu
"Õ∞<Õ[~ü
ZO. ÉÏÅ∞<åÜ«∞H±
á¶È<£ <≥O.: 8008918475, 9290745490
ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞
_®IIã≤.HÍjO
Jã≤ÃãìOò „á⁄ÃѶã¨~ü
[~°fleã¨∞ì
ã¨Ç¨ Ü«∞ ã¨Oáê^Œ‰õΩ~åÅ∞
¿ãflǨÏÅ`« ZO.
#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ} JH“Oò <≥O|~ü: 62254225854
ZãπaÃÇÏKü, ~åOHÀiî„ÉÏOKü(20350), ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£ E<£28, 2013

2. 2#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
`≥ÅOQÍ}`˘=fi
1. ã¨Oáê^ŒH©Ü«∞O
`≥ÅOQÍ}-*ËUã‘-áêsìÅ∞ 3
2. á¶ÈHõãπ... K«Ö’ JÃãOc¡
K«Ö’ JÃãOc¡x q[Ü«∞=O`«O KÕã≤# ã‘=∂O„^èŒ „ѨÉèí∞`«fiO –P‰õΩÅÉèí∂=∞Ü«∞º 4–5
K«Ö’ JÃãOc¡ á¶êã≤ã¨∞ì „Ñ¨Éèí∞`«fi q^è•<åÅ∞ –Z.#iûOǨ Ô~_ç¤ 6-7
x~°ƒO^èŒOÖ’#∂ K«Ö’ JÃãOc¡ –uѨÊiÎÜ«∂^ŒÜ«∞º 8–9
`≥ÅOQÍ} L^Œº=∞OÖ’ "≥Ú^ŒÖˇ·# =∞~À ^˘OQÍ@ –_®IIl.ÅK«ÛÜ«∞º 10–11
x~°ƒO^è•Å∞ „Ѩ*Ï L^Œº=∂Å#∞ PѨÖË=Ù –^•=∞~°Ñ¨e¡#iûOǨ ‡Ô~_ç¤ 12–13
3. #_»∞ã¨∞Î#fl HÍÅO
q^•º ã¨O|∞~åÅ∞ HÍ^Œ∞ ã¨O㨯~°}Å∞ HÍ"åe –_®IIU~°∞H˘O_»#iûOǨï_»∞ 14–18
K«~°ÛÖ’x "≥eu-P`«‡Ç¨Ï`«º –i"Õ~å 19
áêÅ=¸~°∞ QÀ㨠q#O_ç –ÔH.„ѨÉèÏHõ~ü 20–21
ѨÙÅ∞Å ã¨O~°Hõ∆} ¿Ñ~° Pk"åã¨∞Å#∞ `«iq∞H˘_»∞`«∞#fl ã¨~å¯~ü–q.ÔH·ÖÏã¨O 22
<åQÀÉÏ Ñ¨Ó*Ïi P`«‡Ç¨Ï`«º -„HÍOuâıˆ~ 23
_®IIa.P~ü.JOÉË^Œ¯~ü #∞O_ç SÅÜ«∞º ^•#¯ –g~°„|Ǩ ‡KåiÑ≤. 24-26
4. ™êÇ≤Ï`«ºO
á⁄^Œ∞Ì#zÛ# =~°Î=∂#O Hõ^äŒ –`À@Ѩe¡Éèí∂=∞#fl 27–28
'H˘„~å~Ú—ÖÏ =∞O_Õ Hõq`«fiO ã¨g∞Hõ∆ –`ÀHõÅ~å*Ëâ◊O 29–30
5. Ô~·`«∞ |`«∞‰õΩ
=º=™êÜ«∞ q^èŒfiOã¨O-J#fl^•`«Å P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ – <≥·<åÅ QÀ=~°ú<£ 31–35
=º=™êÜ«∞ ã¨OH∆ÀÉèÏxH˜ „ѨÉèí∞`«fi q^è•<åÖË HÍ~°}O -ÔH.~åOÔ~_ç¤ 36-38
6. ã≤OQƈ~}˜ ã¨OQÆ`«∞Å∞
<å ¿Ñ~°∞ P=ÙÅ =∞Å¡Ü«∞º ™ê~°∂..! –_»Ñ¨Cã¨=∞‡Ü«∞º 39-42
7. ã¨O㨇~°}
^Œo`« kèHͯ~° Ѩ`åHõ HõÖˉõÄi „Ѩ™ê^£`À <å *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ –_®IIѨQÆ_®Å<åˆQO^Œ~ü 43-46
^˘_ç¤ H˘=Ú~°Ü«∞º J=∞~°`«fiO! ™êÜ«Ú^èŒ áÈ~å@ „áê~°OÉèí Ѷ¨∞@ìO–~°"Õ∞âò`å˜áê=ÚÅ 47-48
8. ã¨=∂"Õâ◊O
#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ} ~°K«~Ú`«Å ã¨=∂"Õâ◊O x"ÕkHõ – E<£ 16, 2013 49–56

3. ã¨Oáê^ŒH©Ü«∞O
`≥ÅOQÍ}-*ËUã‘-áêsìÅ∞
`≥ÅOQÍ} L^Œº=∞O xsfi~°ºOHÍ#∞O^•? NHõ$+¨‚ Hõq∞˜ `«Ü«∂~°∞ KÕã≤# Zxq∞^À= KåѨì~ü J=∞Å∞ ÅHõ∆ ºO <≥~°"ÕiO^•?
`≥ÅOQÍ} L^Œº=∞OÖ’H˜ 1969 J#∞Éèí=O „Ѩ"ÕtOK«#∞O^•? J=Ù#<Õ [~°∞QÆ∞`«∞#fl Ѩi}Ï=∂Å∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. '*ÏH±Ö’ „HÍH±—
Jx g∞_çÜ«∂ K≥Ñ≤ÊO^Œx HÍ^Œ∞, HÍx *ÏH± <åÜ«∞‰õΩÅ =º=Ǩ ~°O J>Ë¡ =ÙOk. =∂k L^Œº=∞ áêsì Jx K≥ѨC‰õΩ#fl"åà◊√¡ F@¡, ã‘@¡
áêsìQÍ =∂~å~°∞. WѨÙ_»∞ L^Œº=∞ ã¨Oã¨÷QÍ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# *ÏH± ZxflHõÅ ~å[H©Ü«∞ ~°OQÆ∞ ѨÙÅ∞=Ú‰õΩO@∞#flk. *ËUã‘Ö’ ÉèÏQÆ"≥∞ÿ#
™êfiq∞Q“_£ ˜P~üZãπ f~°÷O ѨÙK«∞ÛH˘x Z"≥∞‡bû JÜ«∂º_»∞. _®òû K≥·~°‡<£ #~°ûÜ«∞ºQ“_£ ˜P~üZãπÖ’ KÕ~å_»∞. WHõ áê~°¡"≥∞Oò‰õΩ
áÈ=_»"Õ∞ `«~åfi~Ú. D =~°∞ã¨Ö’ WOHÍ KåÖÏ =∞Ok L<åfl~°∞. q^•ºi÷ *ÏH± #∞Oz WѨʘˆH ~å*Ï~åO Ü«∂^Œ"£ ˜_çÑ≤Ö’
KÕ~å_»∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. 6 <≥ÅÅ „H˜`«O ˜Z<£r"À ã¨ÉèíÖ’ <Õ#∞ =∂Ï¡_»∞`«∂ '=∞#O F@∞¡ J_çˆQ"åà◊¡O HÍ^Œ∞.
ã‘@∞¡ J_çˆQ "åà◊¡O HÍ^Œx—— L^ÀºQÆ∞Å#∞ L^ÕútOz J<åfl#∞. "≥O@<Õ HõuÎ "≥OHõ@™êfiq∞ =∂Ï¡_»∞`«∂ ''J=ã¨~°"≥∞ÿ`Õ ã‘@∞¡ ‰õÄ_®
J_»∞QÆ∞`åO—— J<åfl_»∞. (W"åfià◊ H˜+¨<£Ô~_ç¤ JO@∞#fl =∂@ "≥OHõ@™êfiq∞H˜ ‰õÄ_® =iÎã¨∞ÎOk.)
D Ѩi}Ï=∂Åhfl *Ï„QÆ`«ÎQÍ QÆ=∞x¿ãÎ `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞OÖ’H˜ =zÛ# KåÖÏ =∞Ok Z"≥∞‡bû, Z"≥∞‡Ö˺, ZOÑ‘ Ѩ^Œ=ÙÅÃÑ·
Pâ◊`À =ã¨∞Î<åfl~°x J~°÷=∞=Ù`«∞Ok. x*Ï~ÚfQÍ `≥ÅOQÍ} HÀã¨O `åºQÆO KÕÜ«∞ÏxH˜ *ÏH±ÅÖ’ KÕ~°@O ÖË^Œ∞. JÖÏO@ѨC_»∞
„Ѩ[Å∞ gà◊¡#∞ #"Õ∞‡^≥@¡? `åºQÆO KÕ¿ã^≥Ï¡? ~å[H©Ü«∞ Ѩ^Œ=ÙÅ HÀã¨O H˘O`« =∞Ok `≥ÅOQÍ} =Úã¨∞QÆ∞Ö’ =ã¨∞Î<åfl~°x
J#∞‰õΩO>Ë `«ÃÑÊ=ik? nx =Å# L^Œº=∂xˆH Z‰õΩ¯= #+¨ìO. `≥ÅOQÍ}‰õΩ =ºuˆ~‰õΩÅ∞ D HÍ~°}O K«∂Ãјì L^Œº=∞OÃÑ·
^Œ∞„+¨ÊKå~°O KÕ™êÎ~°∞. „Ѩ[Å∞ D ã≤÷ux K«∂ã≤ x~åâ◊‰õΩ QÆ∞Ô~· P`«‡|e^•<åÅ∞ KÕã¨∞‰õΩOÏ~°∞. L^Œº=∂xH˜ ^Œ∂~°=∞=Ù`å~°∞. D
L^Œº=∞O =∂k HÍ^Œ∞, =∂ HÀã¨O HÍ^Œ<Õ J=QÍǨÏ#‰õΩ =™êÎ~°∞. x™êfi~°÷OQÍ „Ѩ[Å HÀã¨O Ѩx KÕ¿ã â◊‰õΩÎÅ∞ |ÅÇ‘Ï#OQÍ
LO_»@O =Å# ‰õÄ_® D ã≤÷u =ã¨∞ÎOk.
„Ѩ[Å∞ `«@ã¨∞÷Å∞QÍ =∂iáÈ=@O =∞#O W©=e HÍÅOÖ’ [iy# L^Œº=∂ÅÖ’ K«∂ã¨∞Î<åflO. ~å[º x~°ƒO^èŒO L#flѨʘH˜
H˘xfl ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ „Ѩ[Å∞ x~°ƒO^è•xfl pÅ∞ÛH˘x =KåÛ~°∞. HÍx ã¨_»H±|O^£, K«Ö’ JÃãOc¡ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ <åÜ«∞‰õΩňH
Ѩiq∞`«=∞Ü«∂º~Ú. ÅHõ∆ÖÏkQÍ „Ѩ[Å∞ `«~°e~åÖË^Œ∞. `«~°eOKåÅ<Õ „Ѩܫ∞`«flO <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ‰õÄ_® KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. K«Ö’ JÃãOc¡H˜
J#∞=∞u W=fi~°<Õk "å~°O =ÚO^Œ∞QÍ<Õ `≥Å∞ã¨∂Î =zÛOk. Wk J~°÷=∞=fiQÍ<Õ "≥O@<Õ HÍ~°º„Hõ=∂xfl =∂~°∞ÛHÀ=eû LO_Õ.
ZHõ¯_çHõHõ¯_» áÈ~å@ ~°∂áêÅ∞ ZOK«∞H˘x „Ѩ^Œi≈Oz LO_®eûOk. 'K«Ö’ áÈbãπ ¿ãì+¨<£— J<Õ Ñ≤Å∞Ѩ٠W"åfieûOk. WKåÛ~°∞ ‰õÄ_®.
HÍx J=∞Å∞ HÍÖË^Œ∞. HÍ~°}O „Ѩ[Å∞, ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ áêÖÁæ#HõáÈ=@"Õ∞. „Ѩf =∞O_»ÅOÖ’ XHõ áÈbãπ ¿ãì+¨<£ LO@∞Ok.
^•^•Ñ¨Ù 30 "ÕÅ [<åÉèÏ LO@∞Ok. Hõhã¨O 500 =∞Ok áÈbãπ¿ãì+¨<£ =Ú@ì_çOz<å `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞OÖ’ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#
Ѷ¨∞@ìOQÍ LO_Õk. HÍh [~°QÆÖË^Œ∞. 2009, 2010 ã¨O=`«û~åÅÖ’ „Ѩ[Å∞ <åÜ«∞‰õΩÅ`À ã¨O|O^èŒO ÖˉõΩO_® L^Œº=∞OÖ’
HõkÖÏ~°∞. áÈ~å@ ~°∂áêÅ∞ ~°∂á⁄OkOK«∞H˘x „ѨÉèí∞`åfixfl zH͉õΩ Ѩ~åÛ~°∞. `≥ÅOQÍ} ¿Ñ~°∞ K≥ѨCH˘x K«ÖÏ=∞}˜ J=Ù`«∞#fl
<åÜ«∞‰õΩʼnõΩ x„^Œ ÖˉõΩO_® KÕ™ê~°∞. WÏ¡O˜ Ѩiã≤÷u uiy~å‰õΩO_® <åÜ«∞‰õΩÅ∞ KåÖÏ *Ï„QÆ`«ÎQÍ „Ѩ[Å HõkeHõ ÖˉõΩO_®
K«∂ã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.
x#fl˜ =~°‰õΩ `≥ÅOQÍ} QÆ∞iOz =∂Ï¡_»x <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ˜P~üZãπÖ’H˜ =zÛ `≥ÅOQÍ} J#QÍ<Õ Ñ¨q„`«∞Å∞ J~ÚáÈ`«∞<åfl~°∞.
D Ѩi}Ï=∂Å∞ `≥ÅOQÍ} „Ѩ*ʼnõΩ "≥QÆ@∞ Ѩ٘ìã¨∞Î<åfl~Ú. Hõ#∞Hõ Ѩ@ì#@∞¡ LO@∞<åfl~°∞. ÃÑ·QÍ `≥ÅOQÍ} QÆ∞iOz =∂Ï¡_»∞`«∞#fl
~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ ™ê^茺"≥∞ÿ#O`« =~°‰õΩ „Ѩ[Å#∞ „¿ÑHõ∆Hõ áê„`«Ö’ LOKåÅx K«∂ã¨∞Î<åfl~Ú.
q^•ºi÷ *ÏH± <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ‰õÄ_® ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ "≥·Ñ¨Ù K«∂_»@O =Å# ™ê=∂#º q^•º~°∞÷Å #=∞‡HÍxfl HÀÖ’ÊÜ«∂~°∞. QÆ`«
Ô~O_Õà◊√¡QÍ HͺOѨãπÅ∞ K«Å¡|_®¤~Ú. ˆH=ÅO Ѩk=∞Ok <åÜ«∞‰õΩÅ∞ Hõeã≤ ǨÏÖòK«Öò KÕÜ«∞@O, g∞_çÜ«∂ Z‰õΩ¯= Hõ=ˆ~*ò W=fi@O
=Å# W^Õ L^Œº=∞OQÍ HͺOѨãπ |Ü«∞@ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. q^•º~°∞÷Å∞ `«=∞ K«^Œ∞=ÙÖ’¡ =ÚxyáÈÜ«∂~°∞. ^˘OQÆ <åÜ«∞‰õΩÅ HÀã¨O
ˆHã¨∞Å∞, *ˇ·à◊√¡ ZO^Œ∞‰õΩ J#∞ÉèíqOKåÅx |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ<Õ =∂Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞. L^Œº=∂xH˜ KÀ^èŒHõâ◊H˜ÎQÍ LO_Õ q^•º~°∞÷Å∞ WO`«˜
ã¨Î|ú`«‰õΩ QÆ∞iHÍ=@O L^Œº=∂xH˜ KåÖÏ #+¨ìO.
á꺈Hr JO@∂, ~åÜ«∞Å `≥ÅOQÍ} JO@∂ HÍO„ÔQãπ =∞~À „_®=∂H˜ `≥~°fã≤Ok. E<£ 30# `≥ÅOQÍ} HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ
ã¨Éèí x*ÏO HÍÖËrÖ’ [~°QÆ#∞Ok. D֒Ѩ٠U^À „ѨHõ@# =ã¨∞ÎO^Œx JO@∞<åfl~°∞. |Ǩïâß HÍO„ÔQãπ #∞Oz =Åã¨Å#∞ JiHõ@ì_®xˆH
D <å@HÍxH˜ ~°H˜Î Hõ˜ìã¨∞Î<åfl~°x J#∞HÀ=@OÖ’ `«Ñ¨CÖË^Œ∞. _çâ◊O|~ü 9 ÖÏO˜ „ѨHõ@##∞ q∞Oz# „ѨHõ@# KÕÜ«∞_®xH˜ HÍO„ÔQãπ
Jkèëêì#O ™êǨÏã≤ã¨∞ÎO^Œx J#∞HÀ=_®xH˜ U ~°Hõ"≥∞ÿ# ¿ÇÏ`«∞=Ù ÖË^Œ∞. ã¨Ç¨ÏHÍ~° ZxflHõÅÖ’ JkèHõ ™ê÷<åÅ#∞ á⁄Ok# HÍO„ÔQãπ W^Õ
L`åûǨÏO`À ™ê÷xHõ ã¨Oã¨÷Å ZxflHõÖ’¡ ‰õÄ_® "≥∞*Ïsì ™ê÷<åÅ∞ á⁄O^Œ=K«Ûx HõÅÅ∞ HõO’Ok. Hõ#∞Hõ D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `≥ÅOQÍ}ÃÑ·
x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩOÏ~°x J#∞HÀ=KåÛ?
Uk U"≥∞ÿ<å x™êfi~°÷ L^Œº=∞ â◊‰õΩÎÅ∞ KÕÜ«∞=eû# Ѩ<Õq∞@O>Ë x~åâ◊Ö’ L#fl „Ѩ[ÅÖ’ K≥·`«#ºO xO¿Ñ HÍ~åºK«~°}#∞
fã¨∞HÀ"åe. g∞_çÜ«∂ L^Œº=∂Å∞ H͉õΩO_® =∞#∞+¨µÅ L^Œº=∂Å∞ xi‡OKåe. T
3 EÖˇ·, 2013

4. 4#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
K«Ö’JÃãOc¡xq[Ü«∞=O`«OKÕã≤#ã‘=∂O„^茄ѨÉèí∞`«fiO
-P‰õΩÅÉèí∂=∞Ü«∞º
E<£ 14, 2013 `≥ÅOQÍ} ~å¢+¨ì ™ê^èŒ# HÀã¨O *ˇZã≤
K«Ö’ JÃãOc¡H˜ Ñ≤Å∞ѨÙxzÛOk. D áÈ~å@ HÍ~°º„Hõ=∂xH˜
QÆŠѨiq∞`«∞Å∞ `≥eã≤#ѨʘH˜ áÈ~å@ HÍ~°º„Hõ=∞O HÍ|˜ì
"≥#∞Hõ|_»‰õÄ_»^Œ<Õ L^Õúâ◊ºO`À Jxfl ã¨OѶ¨∂Å∞, áêsìÅ∞ =∞^ŒÌ`«∞
ѨeHÍ~Ú. K«Ö’ JÃãOc¡H˜ ÃÑ^ŒÌ Z`«∞Î# Hõke~å"åÅx „ѨKå~°O
‰õÄ_® ÉÏQÍ [iyOk. Ü«∞^è•qkèQÍ „ѨÉèí∞`«fiO ‰õÄ_® J#∞=∞u
x~åHõiOz, ˆHã¨∞Å∞ |<å~ÚOK«QÆÅ=∞x Ǩï‰õΩO *ÏsKÕã≤Ok.
„ѨÉèí∞`«fi ǨïOHõiOѨÙʼnõΩ ɡ^Œ~°‰õΩO_® `≥ÅOQÍ} „Ѩ*ÏhHõO
K«Ö’ JÃãOc¡H˜ ~å=_®xH˜ ã¨<åflǨ Å∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. „ѨÉèí∞`«fiO
‰õÄ_® Hõhqh Z~°QÆx suÖ’ J_»¤O‰õΩÅ∞-ÉÏiˆH_»∞¡ HõeÊOz
J}z"Õ`«‰õΩ NHÍ~°O K«∞˜ìOk. W^ŒO`å ‰õÄ_® `≥ÅOQÍ}
„Ѩ[ÅÃÑ· ã‘=∂O„^èŒ „ѨÉèí∞`«fiO Ü«Ú^ŒúO „ѨHõ˜Oz# q^èŒOQÍ
„ѨHõ@#Å∞ QÆ∞Ñ≤ÊOK«_»O KÕã¨∂Î =zÛOk. JO`«‰õΩ =ÚO^Õ XHõ¯
~°∂áê~Ú ‰õÄ_® W=fiO UO KÕã¨∞‰õΩOÏ~À KÕã¨∞HÀO_»x
H˜~°}ü‰õΩ=∂~üÔ~_ç¤ |_≥˚ò Ãã+¨<£Ö’ JÃãOc¡ ™êH˜∆QÍ „ѨHõ˜Oz
L<åfl~°∞. ѨÓiÎQÍ xÜ«∞O`«$`«fi Ѩ^Œúu`À<Õ `≥ÅOQÍ}#∞
áêeOKåÅ#∞‰õΩO@∞<åfl~°∞ H˜~°}ü ‰õΩ=∂~üÔ~_ç¤. ˜P~üZãπ, a*ˇÑ≤,
ã≤Ñ≤S âßã¨#ã¨Éèí∞ºÅ∞ JÃãOc¡Ö’ ^èŒ~åfl x~°fiÇ≤Ïã¨∞ÎO>Ë „_®=∂ÖÏÑ≤
ã¨ÉèíÖ’H˜ ~°=∞‡O@∂ Hõh㨠Q“~°=O ÖˉõΩO_® á¶êºHõ∆xã¨∞ìÖÏQÍ
=∂Ï¡_®~°∞. `≥ÅOQÍ} „áêO`åxfl `«# ™ê=∞O`« ~å[ºOQÍ
ÉèÏqã¨∞Î#fl ã‘=∂O„^èŒ áêÅHõ=~åæʼnõΩ QƘìQÍ |∞kúK≥áêÊÅ<Õ
PHÍOHõ∆Å`À `≥ÅOQÍ} „Ѩ*τѶ¨Oò ‰õÄ_® K«Ö’ JÃãOc¡Ö’
ÃÑ^ŒÌ Z`«∞Î# áêÖÁæ<åÅx `«# „âı}∞ʼnõΩ Ñ≤Å∞ѨÙxzÛOk. D™êi
QÆ`«OÖ’ ÖÏQÍ H͉õΩO_® q∞e>ˇO@∞ Ѩ^Œú`«∞Ö’¡ K«Ö’ JÃãOc¡
HÍ~°º„Hõ=∂xfl x~°fiÇ≤ÏOKåÅx „Ѩ[Å∞ ‰õÄ_® ã≤^ŒúѨ_®¤~°∞. =∞#k
JuÃÑ^ŒÌ, Q˘Ñ¨Ê „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ ^Õâ◊=∞x JO@∞OÏ~°∞. JO>Ë
„Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ qÅ∞=Å∞ ѨÓiÎ ™ê÷~ÚÖ’ J=∞Å=Ù`«∞<åflÜ«∞x
ÉèÏqOK«=eû =ã¨∞ÎOk. ~å*ϺOQÆO, K«@ì|^ŒúáêÅ#, áœ~°,
„Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ ǨωõΩ¯Å∞ ZÖÏO˜ q∞#Ǩ ~ÚOѨÙÅ∞ ÖˉõΩO_®
J=∞Å∞ J=Ù`«∞<åflÜ«∞x ÉèÏqOK«=∞OÏ~°∞. HÍx K«Ö’ JÃãOc¡
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ „ѨÉèí∞`«fiO, áÈbã¨∞ JkèHÍ~°∞Å∞ KÕã≤# "å^Œ#Å∞
K«∂¿ãÎ `≥ÅOQÍ}Ö’ Ãã·xHõ âßã¨#O ÖË^• Z=∞Ô~˚hû ÖÏO˜
Ѩiã≤÷`«∞Å∞ E<£ "≥Ú^Œ˜ "å~°O #∞O_Õ ^Œ~°≈#q∞KåÛ~Ú.
`≥ÅOQÍ}‰õΩ =ÚYºOQÍ-`≥ÅOQÍ} ~å¢+¨ì ™ê^èŒ# L^Œº=∂xH˜
[~°∞QÆ∞`«∞#fl áÈ~å@OÖ’ ZÖÏO˜ ǨωõΩ¯Å∞O_»=x „áêH˜ìHõÖòQÍ
„ѨÉèí∞`«fiO K«∂Ñ≤OzOk.
K«Ö’ JÃãOc¡ HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ =∂"À~Úã¨∞ìÅ∞, q∞e>ˇO@∞¡,
#HõûÖˇ·@∞¡ =zÛ K«fÎãπQÆ_£ÖÏQÍ(Y~°‡#∞ K«OÑ≤# q^èŒOQÍ) L`åÊ`«O
ã¨$+≤ìOKÕ J=HÍâ◊O LO^Œ<Õk ã≤ZO QÍi "≥Ú^Œ˜ "å^Œ#.
=∞~À"≥·Ñ¨Ù =∞# ~å¢+¨ìOÖ’ #HõûÖˇ·@∞¡ „Ѩ=∂^Œ"Õ∞g∞ JO`«QÍ ÖË^Œx
_çlÑ≤ k<Õ+πÔ~_ç¤ JO@∞OÏ_»∞. ZѨC_À ~å¢+¨ìO #∞O_ç
#HõûÖˇ·@¡#∞ `«i"Õ∞âß=∞x K≥ѨÙÎOÏ~°∞. ZѨÙ_À `«i"Õ∞Ü«∞|_ç#
#HõûÖˇ·@∞¡ =∞m¡ K«Ö’ JÃãOc¡ ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ Ñ¨Ù@∞ì‰õΩ =™êÎ~°#∞
HÀ=_»O #HõûÖˇ·@¡ „Ѩ"Õ∞Ü«∞O K«∂Ñ≤ K«Ö’ JÃãOc¡x J_»∞¤HÀ"åÅ<Õ
‰õΩ˜Å „Ѩܫ∞`«flO „ѨÉèí∞`åfixk. ZѨC_»~Ú<å JÃãOc¡ ѨO^Œ∞Å
#∞O_ç XHõ H˜Ö’g∞@~°∞ =~°‰õΩ ~°Hõ∆} =ÅÜ«∞O U~åÊ@∞ KÕã¨∞
‰õΩOÏ~°∞ áÈbã¨∞Å∞ - HÍx D ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ 2 H˜Ö’g∞@~°¡
"Õ∞~° =¸_»∞ =~°∞ã¨Å ~°Hõ∆} =ÅÜ«∞O <åÅ∞QÆ∞ ~ÀAÅ =ÚO^Œ∞
#∞O_Õ xi‡OK«_»O K«∂âßO.
á⁄e˜HõÖò *ˇZã≤-˜P~üZãπÅ∞ Ü«∞^è•qkèQÍ<Õ J#∞=∞`«∞Å
HÀã¨O `≥ÅOQÍ} =∞O„`«∞Å =^ŒÌ‰õΩ "≥àÏ¡~°∞. "åà◊√¡ =ÚYº=∞O„u
=^ŒÌ‰õΩ "≥à◊¡QÍ PÜ«∞# JÃãOc¡ ã¨=∂"ÕâßÅ `«~åfi`« K«Ö’ JÃãOc¡
HÍ~°º„Hõ=∞O ÃÑ@∞ìH˘=∞‡x ã¨ÅǨ Wã¨∂Î Ju `≥eq „Ѩ^Œi≈OKå~°∞.
„Ѩ[Å∞ `«=∞ QÀ_»∞#∞ „ѨÉèí∞`«fiO q#HõáÈ`Õ „Ѩ*Ï™êfi=∞ºOÖ’
qã¨Î $`« áêÅ# JOQÆ=∞~Ú<å, q^è•#Å ~°∂ѨHõÅÊ# [iˆQ
JÃãOc¡ ã¨Éèí∞ºÅ ã¨=∞Hõ∆OÖ’ ã‘ÊHõ~ü ^•fi~å „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜
x"ÕkOK«_»O Ѩiáê˜. JÃãOc¡ #_»∞ã¨∞Î#flѨC_Õ K«Ö’ JÃãOc¡
JOÏ~°∞ `«Ñ¨Ê W`«~° ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ K«Ö’ JÃãOc¡H˜ J~°÷O LO_»^Œ∞.
=∞# ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ q[˝`« P ™ê÷~ÚÖ’ LOk. #QÆ~°O
"≥Å∞ѨÅÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë U=∞=Ù`«∞O^ŒOÏ_»∞ _çlÑ≤.
QÆ`« 17 ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ Ѩ^ŒúuÖ’,
âßOuÜ«Ú`«OQÍ, K«@ì|^ŒÌ PO^Àà◊<å ~°∂áêÅ~Úx ^èŒ~åflÅ∞,
|Ç≤Ï~°OQÆ ã¨ÉèíÅ∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ} „Ѩ[Å∞ JÃãOc¡ ^•HÍ
=zÛ<å UO HÍ^Œx `≥eã≤#ѨʘH˜ ã‘=∂O„^èŒ áêʼnõΩÅ, áÈbã¨∞Å
`≥ÅOQÍ} =ºuˆ~Hõ JǨÏOÉèÏ="Õ∞ HÍ~°}O `«Ñ¨Ê "Õ~°∞ HÍ^Œ∞.
#~°#~å# `≥ÅOQÍ} =ºuˆ~Hõ`« ri‚OK«∞‰õΩ#fl H˜~°}ü ‰õΩ=∂~üÔ~_ç¤,
k<Õ+πÔ~_ç¤Å∞ Z˜ì Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡ `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞O
#_»∞=hÜ«∞‰õÄ_»^Œ<Õ x~°‚Ü«∞O fã¨∞H˘x, Ç≤Ï@¡~ü, =Ú™ÈûehÅ#∞
QÆ∞~°∞ΉõΩ `≥KåÛ~°∞. Wã¨∞=∞O`«~Ú<å „Ñ¨*Ï™êfi=∞º q^è•#O
K«∂Ѩ‰õΩO_® ѨzÛ á¶êã≤ã¨∞ì ^Œ=∞#HÍO_»‰õΩ áêÅÊ_®¤~°∞. á⁄e˜HõÖò
*ˇZã≤-˜P~üZãπÅ∞ U^À "≥Ú‰õΩ¯|_çQÍ #~Ú<å
J~ÚO^ŒxÑ≤OKÕO^Œ∞‰õΩ WOk~å áê~ü¯ =^ŒÌ‰õΩ ~åhÜ«∂Åx-
JHõ¯_» #∞O_ç „Ñ¨uxkè =~°æO JÃãOc¡H˜ =ã¨∞ÎO^Œx ^•xH˜
á¶ÈHõãπ... K«Ö’ JÃãOc¡

5. 5 EÖˇ·, 2013
J#∞=∞uOKåÅx J_çy<å „Ñ¨Éèí∞`«fiO ã¨ÊOkOK«ÖË^Œ∞.
ã¨Ç¨Ï[ Ѩ^ŒúuÖ’<Õ "å~°O ~ÀAÅ =ÚO^Œ∞ #∞O_Õ `≥ÅOQÍ}
"åºÑ¨ÎOQÍ ™ê÷xHõ <åÜ«∞‰õΩÅ JÔ~ã¨∞ìÅ∞ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ<å~Ú.
=O^ŒÖÏk =∞Okx ɡ·O_À=~°¡ ¿Ñ~° QÆ$Ç¨Ï x~°ƒO^è•xH˜
QÆ∞iKÕâß~°∞. "ÕÖÏk =∞Okx ÉèíÜ«∞Ãјì, ɡkiOz, J„Hõ=∞
ˆHã¨∞Å∞ |<å~ÚOz _ç>ˇ#∂ºÅ∞QÍ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. lÖÏ¡, ~å¢+¨ì
™ê÷~Ú ã¨OѶ¨∂Å <åÜ«∞‰õΩʼnõΩ QÆ∞~°∞Î `≥eÜ«∞x =º‰õΩÎÅ ^•fi~å
ɡkiOѨ٠á¶È#∞¡ Ѩiáê@~Ú<å~Ú. E<£ "≥Ú^Œ˜ "å~°O z=~°
#∞O_Õ `≥ÅOQÍ} "≥Ú`åÎxfl |OkMÏ<åQÍ =∂~åÛ~°∞. Ѩ@ì}ÏÖ’¡,
#QÆ~°OÖ’ ™È^•Å∞ KÕã≤ „Ѩ[efl W|ƒOkH˜ QÆ∞iKÕÜ«∞_»O
[iyOk. q^•º~°∞÷Å#∞ FÜ«Ú HͺOѨãπ W`«~° KÀ@¡ |OnÅ∞
QÍqOK«_»O [iyOk. JÃãOc¡x „Ѩ[Å∞ =Ú@ì_ç™êÎ~°O@∂
xO^ŒÅ∞ "Õã≤ áÈbã¨∞ÖË Ü«¸x=iû©Å#∞, Ǩ ã¨ìÅ¡#∞
=Ú@ì_çOKå~°∞. Ǩ ã¨ìÅ¡ ֒ѨeH˜=zÛ q^•º~°∞÷Å#∞ z„`«
Ç≤ÏOã¨Å‰õΩ QÆ∞iKÕâß~°∞. `«# ™ê=∞~°÷º=Ú QÆ∞iOz ˆHO„^ŒO
=ÚO^Œ∞ „Ѩ™êÎqOK«_®xH˜, `≥ÅOQÍ}#∞ ~å[âıY~°Ô~_ç¤HõO>Ë
f„=OQÍ J}K«QÆÅ#x ã‘=∂O„^èŒ ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞ʼnõΩ K«∂Ѩ_®xH˜
H˜~°}ü‰õΩ=∂~üÔ~_ç¤H˜ =∞Oz J=HÍâ◊OQÍ K«Ö’ JÃãOc¡ ã¨O^Œ~åƒùxfl
LѨÜ≥∂yOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. f„= x~°ƒO^èŒ Ñ¨iã≤÷`«∞Å∞, J}˜z"Õ`«,
JÔ~ã¨∞ìÅ∞, J„Hõ=∞ ˆHã¨∞Å ^•fi~å `≥ÅOQÍ}#∞ J+¨ì kQƃO^èŒ<åxH˜
QÆ∞iKÕã≤# „ѨÉèí∞`«fiO `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞O Ѩ@¡, „Ѩ[ŠѨ@¡
`«=∞‰õΩ QÆÅ =ºuˆ~Hõ`«#∞ Kå@∞‰õΩ#flk. ZѨʘÖÏQÍ<Õ _çѨӺ˜
ã≤ZO, *Ï<åÔ~_ç¤ `«k`«~° `≥ÅOQÍ} =∞O„`«∞Å∞ `«=∞ Jâ◊HõÎ`«#∞
"≥e|∞K«∞Û`«∂ J#∞=∞u `ÕÖËHõáÈÜ«∂~°∞.
á⁄e˜HõÖò *ˇZã≤-˜P~üZãπÅ∞ K«Ö’ JÃãOc¡H˜ ã≤ZO#∞
J#∞=∞u J_»QÆ_»"Õ∞ q_»∂¤~°O. J#∞=∞u fã¨∞H˘x KÕ¿ã
áÈ~åÏŠѨiq∞u =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞Ok QÍ^Œ∞. HÍ|˜ì
™êQÆ~°Ç¨ ~°OÖψQ-ã¨_»H±|O^£, ã¨Oã¨^£ Ü«∂„`« ÖψQ K«Ö’ JÃãOc¡
Ѩiq∞u ‰õÄ_® J~°÷O J~ÚOk. JO^Œ∞ˆH `≥ÅOQÍ} ~å[H©Ü«∞
áêsìÅ∞ ‰õÄ_® D HÍ~°º„Hõ=∂xfl ã‘iÜ«∞ãπQÍ fã¨∞HÀÖË^Œ∞. U"À
"≥Ú‰õΩ¯|_ç HÍ~°º„Hõ=∂Å∞-áÈ~åÏÅ Ñ≤Å∞ѨÙÅ∞ Wã¨∂Î „Ѩ[efl
=∞ÉèíºÃÑ_»∞`«∂, L^Œº=∂xfl ™êQÆnã≤ "å~Ú^•ÖËã¨∂Î 2014
ZxflHõÖ’¡ Åaú á⁄O^Œ_»"Õ∞ „Ѩ^è•# ^èպܫ∞OQÍ ˜P~üZãπ-*ˇZã≤Å∞
ѨxKÕã¨∞ÎO_»_»O =Å# `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞O ^Œâ◊ kâ◊
QÆO^Œ~°QÀà◊OÖ’ Ѩ_»∞`«∞<åfl~Ú. HÍx „Ѩ[Å∞ =∂„`«O `≥ÅOQÍ}
Ѩ@¡ QÆÅ f„= PHÍOHõ∆`À J_»¤O‰õΩÅ∞, x~°ƒO^è•Å∞ Z^Œ∞~˘¯O@∂<Õ
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. `≥ÅOQÍ} PHÍOHõ∆ =ÚO^Œ∞
~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ *ˇZã≤ <åÜ«∞‰õΩŠѨiq∞`«∞Å∞ ѨiQÆ}#Ö’H˜
~åÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH f„= x~°ƒO^èŒOÖ’ ‰õÄ_® K«Ö’ JÃãOc¡x
q[Ü«∞=O`«O KÕÜ«∂Å#∞ ‰õΩ<åfl~°∞. „Ѩ*τѶ¨Oò ÖÏO˜ L^Œº=∞
ã¨Oã¨÷Å∞ Ѩiq∞`«∞ Öˇ#∞fl<åfl, áÈ~åÏxfl q[Ü«∞=O`«O
KÕÜ«∂Åx WzÛ# Ñ≤Å∞ѨىõΩ ÉÏQÍ ã¨ÊO^Œ# =zÛOk. q^•º~°∞÷Å∞,
HÍi‡‰õΩÅ∞, =∞Ç≤Ïà◊Å∞ ÃÑ^ŒÌ Z`«∞Î# HõkÖÏ~°∞. x~°ƒO^èŒf„=`« U
™ê÷~ÚH˜ KÕiO^ŒO>Ë K«Ö’ JÃãOc¡<å_»∞ JÃãOc¡H˜ 5 H˜Ö’g∞@~°¡
Ѩikè ^•˜ áÈÖËx Ѩiã≤÷u `«ÖˇuÎOk.
WOk~å áê~ü¯ ^•HÍ áÈxÜ«∞º‰õΩO_® J_»∞¤‰õΩ<åfl~°∞.
Jâ’H±#QÆ~ü, Mˇ·~°`åÉÏ^£, JѶ¨˚ÖòQÆO*ò, HÍzQÆ∂_»ÖË JÃãOc¡H˜
14.6.2013<å_»∞ ǨÏ^Œ∞ÌÅ∞QÍ xeKå~Ú. 30 "ÕÅ =∞Ok
áÈbã¨∞Å∞ #QÆ~åxfl kQƃO^èŒ#O KÕâß~°∞. Ãã·xHõ áêÅ##∞
`«ÅÑ≤OKÕ Ñ¨iã≤÷u Hõ#Ѩ_çOk. JÃãOc¡ K«∞@∂ì 5 H˜Ö’g∞@~°¡
Ѩikè Ü«Ú^Œú Éèí∂q∞x `«ÅÑ≤OzOk. =O^ŒÖÏk =∞Okx JÔ~ã¨∞ì
KÕâß~°∞. "åº<À¡H˜ ZH˜¯Oz P "åº<£Å#∞ áÈbã¨∞Å KÕ`«, ѨQÆÅ
Q˘˜ìOz L^Œº=∞HÍ~°∞ÅÃÑ· J„Hõ=∞ ˆHã¨∞Å∞ |<å~ÚOKå~°∞.
JÃãOc¡H˜ "≥Å¡_»=∞O>Ë „Ѩ*Ï ã¨=¸Ç¨ Å∞ JÃãOc¡ ^•HÍ "≥o¡
„Ѩ[Å PHÍOHõ∆#∞ ã‘ÊHõ~ü ^•fi~å „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ x"ÕkOz `«Hõ∆}
K«~°Û‰õΩ „¿Ñˆ~Ñ≤Oz ã¨=∞㨺 Ѩiëê¯~åxH˜ „áê^è•#º`« ã¨O`«iOѨ
KÕÜ«∞_»"Õ∞ ^•x L^Õúâ◊ºO. HÍx JÃãOc¡x P„Hõq∞OK«∞H˘x,
Z"≥∞‡Ö˺Å#∞ `«iq∞, „Ѩ`åº=∂flÜ«∞ „ѨÉèí∞`åfixfl U~°Ê~°∞Û
‰õΩOÏ~°x ã≤ZO, ã‘ÊHõ~ü J#∞H˘<åflˆ~"≥∂ `≥eÜ«∞^Œ∞ QÍx
„Ѩ[ʼnõΩ Wxfl POHõ∆Å∞ Ãјì# ã≤ZO, ã‘ÊHõ~üÅ∞ L^ŒÜ«∞O 7:30
QÆO@ňH JÃãOc¡ KÕ~°∞H˘x `«=∞ ™ê÷<åÅ#∞ ѨkÅ
Ѩ~°∞K«∞HÀ=_»O Pâ◊Û~°ºO HõeyOzOk. Wk K«Ö’ JÃãOc¡
HÍ~°º„Hõ=∞ q[Ü«∂xH˜ ã¨OˆH`«O HÍ^•?
z=~°‰õΩ Z"≥∞‡Ö˺Å#∞ `≥ÅOQÍ}ÃÑ· K«iÛOK«‰õΩO_®<Õ
|Ç≤Ï+¨¯iOz, "åà◊√¡ ^èŒ~åfl KÕ¿ãÎ ‰õÄ_® Ѩ˜ìOK«∞HÀ‰õΩO_®
JÃãOc¡x =ÚyOK«_»O K«∂¿ãÎ D „ѨÉèí∞`åfixH˜
„Ѩ*Ï™êfi=∞º=∞O>Ë F#=∂Å∞ `≥eÜ«∞=x ã¨Ê+¨ì=∞=Ù`«∞#flk.
„Ѩ*Ï™êfi=∞º =º=ã¨÷Ö’ JÃãOc¡Å∞, H“xûÖòû "å˜ áê„`«-K«~°ÛÅ
„áê=ÚYº`«- g˜ Ѩ@¡ ã≤ZO‰õΩ QÍh, ã‘ÊHõ~ü‰õΩ QÍh „áê^äŒq∞Hõ
™ê÷~Ú J=QÍǨÏ# ÖË^Œ#∞HÀ"åe? ÖË^• P qÅ∞=Å∞, P
ǨωõΩ¯ÖËq `≥ÅOQÍ}‰õΩ =iÎOK«=#∞ HÀ"åe? `ÕÖÏeû =ÙOk.
`≥ÅOQÍ} D ^Õâ◊OÖ’ ÉèÏQÆO J=Ù`«∞O^•? ÖË^•? ÉèÏQÆO
J~Ú`Õ `≥ÅOQÍ}‰õΩ D ~å*ϺOQÆO, K«ÏìÅ∞ =iΙêÎÜ«∂?
ÖË^•? `≥ÅOQÍ}‰õΩ „Ѩ*Ï™êfi=∞º x~°fiK«#O "Õ~°∞QÍ LO@∞O^•?
W=hfl `≥ÅOQÍ} „Ѩ[Ö’¡ `«Öˇ`«∞Î`«∞#fl =∞øeHõ „Ѩâ◊flÅ∞. 1948Ö’
áÈbã¨∞ K«~°º ¿Ñ~° Ãã·xHõ K«~°º ^•fi~å <å˜ ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞#∞
^Õâ◊OÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ qb#O KÕâß~À ˆHO„^ŒO ã¨=∂^è•#O K≥áêÊe.
`≥ÅOQÍ}#∞ ^Õâ◊OÖ’ x[OQÍ ÉèÏQÆ"Õ∞ J#∞‰õΩO>Ë WHõ¯_» <å˜
L^Œº=∞OÖ’(1969-71) HÍÅ∞ÊÖ’¡ K«xáÈ~Ú# "åi`À áê@∞
(`«~°∞"å~Ú 9= ¿ÑrÖ’...)

6. 6#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
`≥ÅOQÍ} *ˇZã≤ K«Ö’ JÃãOc¡ HÍ~°º„Hõ=∞O TÇ≤ÏOz
#@∞¡QÍ<Õ H˜~°}ü ã¨~å¯~°∞ POHõ∆ʼnõΩ QÆ∞Ô~·~ÚOk. áÈbã¨∞Å∞
z#fl z#fl QÆb¡Å#∞ Ãã·`«O =¸¿ãã≤ Pã¨Ê„uH˜ "≥àı§"åix,
=$^Œ∞úÅ#∞, Ñ≤Å¡Å#∞, L^ÀºQÆ∞Å#∞ =^ŒÅx F=~åHõ∆<£
k#=∞O`å HõxÊOzOk. JÃãOc¡H˜ <åÅ∞QÆ∞ H˜Ö’g∞@~°¡ ѨikèÖ’
POHõ∆Å∞. ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£ JO`«Ï 144 ÃãHõ∆<£ J=∞Å∞, J~Ú<å
ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^Œ∞Ö’ ѨÅ∞KÀ@¡ x~°ã¨#Å∞, ~åºbÅ∞ [iQÍ~Ú.
ZѨʘÖψQ L™ê‡xÜ«∂=sû˜Ö’ L„kHõÎ`«, ÉÏ+¨Ê"åÜ«Ú
„ѨÜ≥∂QÆO, ÖÏsîKås˚ [iyOk. #QÆ~°=∞O`å ÉÏiˆH_»∞¡, W#∞Ѩ
HõOK≥Å∞ U~åÊ@∞KÕã≤ Z@∞ K«∂ã≤<å Ѩ^Œ∞Å ã¨OYºÖ’ áÈbã¨∞Å∞
QÆã‘Î HÍâß~°∞. =ÚYº=∞O„u H˜~°}ü‰õΩ=∂~ü L^ŒÜ«∞O P~°∞
QÆO@ʼnõΩ JÃãOc¡ KÕ~°∞H˘x `«##∞ `å#∞ kQƃOkèOK«∞HÀ=_»O
H˘ã¨"≥∞~°∞ѨÙ. ã¨~å¯~ü Ñ≤iH˜`«#O `≥ÅOQÍ} "å^Œ∞ʼnõΩ <≥·uHõ
|ÖÏxfl WzÛOk. MÏH©Å x~°ƒO^èŒO =∞^茺 #QÆ~°OÖ’ ѨÅ∞KÀ@¡
ѨÅ∞ `≥ÅOQÍ} ã¨OѶ¨∂Å <Õ`«Å∞, HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ JO^Àà◊#Å∞,
~åºbÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ Z"≥∞‡Ö˺Å∞ JÃãOc¡Ö’
(˜P~üZãπ, ã≤Ñ≤S, a*ËÑ≤)ѨÅ∞ ~°∂áêÖ’¡ x~°ã¨# „Ѩ^Œ~°≈#Å∞
KÕâß~°∞. ˆQ@¡=^ŒÌ ɡ·Ï~ÚOѨÙ- JÔ~ã¨∞ìÅ∞, áÈbã¨∞ ¿ãì+¨#Ö’
=∂H± JÃãOc¡, ˜P~üZãπ ZbÊÃÑ· #Å¡ *ˇO_®Å∞ XHõ "≥·Ñ¨Ù,
WOk~å áê~ü¯ =^ŒÌ HÀ^ŒO_»~åO `«k`«~° HÍ~°ºHõ~°ÎÅ JÔ~ã¨∞ìÅ∞
k#=∞O`å ™êQÍ~Ú. D "≥Ú`«ÎO „ѨÉèí∞`«fi „Ѩ„H˜Ü«∞ q=∞~°≈‰õΩ
QÆ∞Ô~·Ok.
K«Ö’ JÃãOc¡ HÍ~°º„Hõ=∞O ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ „ѨÉèí∞`«fiO,
x~åfiǨωõΩÅ =ÓºÇ¨Ï „Ѩu=ӺǨ Å∞ ~å¢+¨ìOÖ’x ~å[H©Ü«∞
Ѩiã≤÷uH˜ „ѨuaO|OQÍ<Õ L<åfl~Ú. Zxfl POHõ∆Å∞ qkèOz<å
K«Ö’ JÃãOc¡ HÍ~°º„Hõ=∞O x~°fiÇ≤ÏOz f~°∞`å=∞x `≥ÅOQÍ}
"å^Œ∞Å∞, áÈbã¨∞Å "ÕkèOѨÙÅ∞-JÔ~ã¨∞ìÅ∞ `≥ÅOQÍ}
L^Œº=∞OÖ’ H˘`«ÎHÍ^Œx, „ѨÉèí∞`«fiO q∞ug∞i`Õ „Ѩà◊Ü«∞O
ã¨$+≤ì™êÎ=∞#fl ÃÇÏK«ÛiHõÅ∞, J^Õ ™ê÷~ÚÖ’ „ѨÉèí∞`«fi ‰õΩO˜
™ê‰õΩÅ∞, áÈbã¨∞Å F=~ü Ü«∂Hõ∆<£ =∞~˘Hõ"≥·Ñ¨Ù "≥~°ã≤ `≥ÅOQÍ}
JO`«Ï áÈbã¨∞ ~å[º™ê÷Ѩ# [iyOk. E<£ 14‰õΩ =ÚO^Œ∞
"å~°O #∞O_Õ JÔ~ã¨∞ìÅ∞ ɡ·O_£F=~°¡, ɡkiOѨÙÅ∞, ~°"å}Ï#∞
ã¨÷OaèOѨ*ËÜ«∞_»O`À áê@∞ ã≤˜ áÈbãπ Hõg∞+¨#~ü XHõ¯ J_»∞QÆ∞
=ÚO^Œ∞‰õΩ "Õã≤ K«Ö’ JÃãOc¡H˜ „ѨÉèí∞`«fiO J#∞=∞u WzÛ<å
"Õ∞O (áÈbã¨∞Å∞) J#∞=∞uOK«O Jx ¿Ñ~˘¯#_»O`À
„Ѩ*Ï`«O„`« áêÅ# ZO`«QÍ „|+¨µìѨ˜ì áêÅHõ=~°æ ~å[H©Ü«∂Å∞
ZO`«QÍ áÈbã‘Hõ~°} K≥O^•Ü≥∂ QÆ=∞x¿ãÎ „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ â◊‰õΩÎÅ∞
JO^Àà◊# K≥O^ŒHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. „Ѩ[Å∞ `«=∞ J㨉õΩÎÅ#∞ x~°ã¨#Å
K«Ö’JÃãOc¡-„ѨÉèí∞`«fiá¶êã≤ã¨∞ìq^è•#Å∞
-Z. #iûOǨ Ô~_ç¤
^•fi~å `≥Å∞ѨÙHÀ=_»O „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ qÅ∞=, P㨉õΩÎÅ#∞ J}z
"ÕÜ«∞_»O xÜ«∞O`«$`åfixH˜ ã¨OˆH`«O. ^Õâ◊OÖ’ „Ѩã¨∞Î`«O
`≥ÅOQÍ}Ö’ QÆ`« H˘O`«HÍÅOQÍ H˘#™êQÆ∞`«∞#fl áÈbã¨∞
~å[ºO, =º=ã¨÷ Ѩ`«<åxH˜ zǨÏflO. WkÖÏ LO_»QÍ<Õ
J<åÖ’z`«OQÍ, J~°÷~°Ç≤Ï`«OQÍ, Jã¨O^Œ~°ƒùOQÍ „Ѩ=ÚY∞Å
„¿ÑàÏѨ}Å∞, K«Ö’ JÃãOc¡ JÃãOc¡ [~°∞QÆ#ѨC_»∞ [~°∞ѨÙ
HÀ=K«∞Û Hõ^•! =∂"À~Úã¨∞ì áêsì K«Ö’ JÃãOc¡H˜ =∞^ŒÌ`«∞
„ѨHõ˜Oz#O^Œ∞# HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ =∂"À~Úã¨∞ìÅ∞ áêÖÁæx
J™êOѶ≤∞Hõ, K«@ì=ºuˆ~Hõ HÍ~°º„Hõ=∂ʼnõΩ áêÅÊ_»∞`å~°#fl
"å^Œ#Å∞ J~°ú~°Ç≤Ï`«O. WÖÏ „Ѩ[Å Q˘O`«∞ <˘Hõ¯_®xH˜
=∂"À~Úã¨∞ìÅ |∂z K«∂Ѩ_»O „ѨÉèí∞`«fi x~°O‰õΩâ◊`åfixH˜
Ѩ~åHÍ+¨ì `«Ñ¨Ê =∞~˘Hõ˜ HÍ^Œ∞.
ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^Œ∞ #QÆ~°O K«∂@∂ì 73 K≥H±áÈã¨∞ìÅ∞ Ãјì
#QÆ~°OÖ’H˜ „Ѩ"Õâßxfl x~ÀkèOK«_»O`À áê@∞ Ѩ^ŒH˘O_»∞ =∞Ok
SÑ≤Zãπ JkèHÍ~°∞Å <Õ`«$`«fiOÖ’ "ÕÖÏk =∞Ok ™êÜ«Ú^èŒ
áÈbã¨∞Å∞ JÃãOc¡x J+¨ìkQƃO^èŒ#O KÕã≤<å `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞
HÍ~°∞Å∞ JÃãOc¡ ^•Hõ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. L^ŒÜ«∞O #∞O_Õ
L^Œº=∞HÍ~°∞Å∞ "Õ~°∞ "Õ~°∞ „áêO`åÅ #∞O_ç JÃãOc¡
Ѩiã¨~åʼnõΩ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. JÃãOc¡ "≥·Ñ¨Ù Ѩ~°∞ÔQ`«Î_®xH˜
„Ѩܫ∞uflOz# =O^ŒÖÏk =∞Okx áÈbã¨∞Å∞ JÔ~ã¨∞ì KÕâß~°∞.
lÖÏ¡Å #∞O_ç ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^Œ∞ =ã¨∞Î#fl "ÕÖÏk =∞Ok L^Œº=∞
HÍ~°∞Å#∞ ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^Œ∞ KÕ~°∞HÀHõ =ÚO^Õ =∞^茺֒ JÔ~ã¨∞ìÅ∞
KÕã≤ ™êÜ«∞O„`«O =keÃÑÏì~°∞. =∞^•ºÇ¨ÏflO QÆ<£áê~ü¯ Z^Œ∞~°∞QÍ
XHõ¯™êiQÍ *ˇ· `≥ÅOQÍ} JO@∂ 60 Uà◊¡ =$^Œ∞ú~åÅ∞ JÃãOc¡
"≥·Ñ¨Ù Ѩ~°∞QÆ∞Å∞ ÃјìOk. P XHõ¯`Õ JÃãOc¡ ֒Ѩe^•Hõ
qxÑ≤OKÕÖÏ QƘìQÍ x<å^•Å∞ KÕã¨∂Î `≥ÅOQÍ} PHÍOHõ∆#∞
„Ѩ^Œi≈OzOk. J"≥∞#∞ "≥#flO˜ =∞~À =$^Œ∞Ì~åÅ∞ *ˇ·`≥ÅOQÍ}
x<å^•Å`À ^Œ∂ã¨∂H˘ã¨∂ΠǨϟÔ~uÎOzOk. "åi^ŒÌix J^Œ∞ѨÙ
KÕÜ«∞_®xH˜ áÈbã¨∞Å∞ <å#Ü«∂`«# Ѩ_®¤~°∞. áÈbã¨∞Å∞ ѨÓiÎQÍ
JÃãOc¡ "≥·Ñ¨Ù ^Œ$+≤ì™êiOK«QÍ q^•º~°∞÷Å∞ =ÚYº=∞O„u HͺOѨÙ
HÍ~åºÅÜ«∞O KÕ~°∞‰õΩx ã≤ZO _Ò<£ _Ò<£ JO@∂ x<å^•Å∞
KÕâß~°∞. ZO`« =∞Ok áÈbã¨∞Å∞ HÍѨÖÏ HÍã≤<å L^Œº=∞
HÍ~°∞Å#∞ xÅ∞=iOK«ÖËHõ áÈÜ«∞~°#flk "åã¨Î=O.
D <ÕѨ^茺OÖ’<Õ K«Ö’ JÃãOc¡ H˘#™êyOѨÙQÍ x~°ã¨#QÍ
15# |O^Œ∞ Ñ≤Å∞Ѩ٠‰õÄ_® ˜P~üZãπ WzÛOk. K«Ö’ JÃãOc¡
Ö’#∂, |O^£ Ñ≤Å∞ѨÙÖ’#∂ H˘#™êy# aè<åflaè„áêÜ«∂Å∞,
"≥·~°∞^蕺Å∞ ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ =∞^茺, „Ѩ*Ïã¨OѶ¨∂Å =∞^茺
|Ç≤Ï~°æ`«=∞Ü«∂º~Ú. ~å#∞#fl ZxflHõÖ’¡ á⁄e˜HõÖò "≥∞ÿÖËl HÀã¨O
á¶ÈHõãπ... K«Ö’ JÃãOc¡

7. 7 EÖˇ·, 2013
˜P~üZãπ „áê‰õΩÖÏ_»∞`«∞O>Ë, `«=∞ "≥∞ÿÖËrH˜ ZHõ¯_» ÉèíOQÆO
"å˜Å∞¡`«∞O^À##fl JO^Àà◊# a*ËÑ≤, ã≤Ñ≤S áêsìÅÖ’
HõxÊOzOk. QÆ`«OÖ’ [iy# q∞eÜ«∞<£ =∂~üÛ, ã¨HõÅ[#∞Å
ã¨"≥∞‡, ™êQÆ~° Ǩ ~°O HÍ~°º„Hõ=∂ʼnõΩ aè#flOQÍ WѨC_»∞ K«Ö’
JÃãOc¡ HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ ˜P~üZãπ <åÜ«∞Hõ`«fiO =ÚO^Œ∞
HõxÊOK«_»O XHõ>ˇÿ`Õ, a*ˇÑ≤, ã≤Ñ≤S áêsìÅ∞ ‰õÄ_» `«=∞áê„`«
Kå@∞‰õΩ<Õ „Ѩܫ∞`«flO KÕâß~Ú. JO>Ë `≥ÅOQÍ} ~å¢+¨ì ™ê^èŒ#‰õΩ
Éèíq+¨º`ü L=∞‡_ç HÍ~åºK«~°} ZÖÏ ~°∂á⁄OkOKåÖ’ J#fl
Ü«∂= HõO>Ë F@∞ÉϺOH± ZÖÏ ÃÑOK«∞HÀ"åÖ’ J#fl J~å@O
ÃÑ~°QÆ_»O x™êfi~°úOQÍ `≥ÅOQÍ} H˘~°‰õΩ áÈ~å_»∞`«∞#fl
L^Œº=∞HÍ~°∞ʼnõΩ Jâ◊xáê`«OQÍ =∂iOk. =∞~À"≥·=Ù D
~å[H©Ü«∞ „H©_» KèåÜ«∞# =∞m¡ Ü«Ú=`« P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ‰õΩ
ѨÓ#∞HÀ=_»O |∞nÌr=ÙÅ∞ PÖ’zOK«=eû# JOâ◊O.
QÆ`« <åÅ∞QÆ∞ ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ `≥ÅOQÍ} L^Œº=∂xH˜,
L„kHõÎ`«‰õΩ, JxtÛuH˜ HÍ~°}"≥∞ÿ# ˆHO„^ŒOÖ’x Ü«¸Ñ≤U
„ѨÉèí∞`«fiO, HÍO„ÔQãπ Jkèëêì#O (HÀ~ü Hõq∞˜ HÍ^Œ∞ É’~ü Hõq∞˜)
ã¨=∂"Õâ◊"≥∞ÿ JÃãOc¡ ã¨=∂"Õâ◊Å `«~åfi`« U^À KÕÜ«∞É’`«∞#fl@∞¡
"å~åÎ Hõ^äŒ<åÅ∞ =keOk. Wk HÍO„ÔQãπ Jkèëêì#O z~°HÍÅOQÍ
™êyã¨∞Î#fl "≥∂ã¨Ñ¨Ói`« ~å[H©Ü«∂Å#∞ H˘#™êyOѨ٠Jx H˘kÌ
~ÀAÖ’¡<Õ `≥ÅOQÍ} „Ѩ[ʼnõΩ J~°÷"≥∞ÿOk. Jk Uq∞@O>Ë
`≥ÅOQÍ} =ºuˆ~Hõ =~°æOÖ’x „Ѩ=ÚY∞ʼnõΩ (HÍ=Ói, jÅO)
ˆHO„^ŒOÖ’ =∞O„u Ѩ^Œ=ÙÅ∞ JѨÊyOK«_»O. JÃãOc¡ `«~åfi`«
=∞O„u=~°æ ѨÙ#ó=º=ã‘÷Hõ~°}, WOHÍ H͉õΩO>Ë `≥ÅOQÍ}‰õΩ
„Ѩ`ÕºHõ á꺈Hr. WѨC_ç^•Hõ „Ѩu L^Œº=∞ Ѷ¨∞@ìO f„=™ê÷~ÚH˜
KÕ~°∞‰õΩ<Õã¨iH˜ L^Œº=∂xfl h~°∞Q͈~Û‰õΩ„@, =∞~À"≥·Ñ¨Ù HÍO„ÔQãπ
áêsìx Ѩ˜+¨ìѨ~°∞K«∞‰õΩ<Õ(HÍáê_»∞‰õΩ<Õ) K«~°ºÅ∞ `«Ñ¨Ê `≥ÅOQÍ}
U~åÊ@∞‰õΩ K«~°ºÅ∞ fã¨∞‰õΩ#flk =∂„`«O â◊¥#ºO. H©ÅHõ
ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ U^À [~°∞QÆÉ’`«∞#fl^Œ<Õ "å`å=~°}O
HõeÊOz HÍÅO QÆ_»∞Ѩ٠HÀ=_»O HÍO„ÔQã¨∞ ˆHO„^Œ <åÜ«∞‰õ`åfixH˜
XHõ P#"å~ÚfQÍ =∂iOk. WO`« HÍÅOQÍ áê@∞ ˆHO„^Œ
"å^Œ#ʼnõΩ =`åÎã¨∞ ѨeH˜# ÔHã≤P~ü WѨC_»∞ xѨCÅ∞ HõHõ¯_»O
K«∂ã¨∞Î<åflO. D L„HÀ+¨O "≥#∞Hõ ZxflHõÅ áÈ~å@OÖ’ ã‘@∞¡
ÃÑOK«∞HÀ"åÅ#fl^Õ „Ѩ^è•# HÍ~°}OHÍ=_»O â’K«hÜ«∞O. D
q+¨Ü«∞OÖ’ a*ˇÑ≤ ‰õÄ_» áȩѨ_»_®xH˜ `«# =O`«∞ Hõ$+≤x
™êy™ÈÎOk. D ã≤÷uÖ’ ˜_çÑ≤, HÍO„ÔQãπ `≥ÅOQÍ} Z"≥∞‡Ö˺Å∞,
ZOÑ‘Å∞ QÆ`«OÖ’ =ÖË D L^Œº=∂xH˜ ^Œ∂~°OQÍ LO_»_»O
QÆ=∞<å~°›O.
ˆHO„^ŒOÖ’ HÍO„ÔQãπ ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# "≥·Yi „ѨHõ˜OK«‰õΩO_®
HÍ"åÅ<Õ H˘#™êyã¨∞Î#fl JxtÛu ^•x q^è•#OQÍ LOk.
ˆHO„^ŒO JkèHÍiHõOQÍ ^•x q^è•#O Uq∞’ K≥ѨʉõΩO_®
QÆ_»z# `˘q∞‡k Uà◊√¡QÍ „ѨǨÏã¨#O ™êyã¨∞ÎOk. nx =Å¡
ÃÑiy# Jã¨Ç¨Ï#O, PÜ≥∂=∞Ü«∞O "Õ~Ú=∞Ok J`«‡Ç¨Ï`«ºÅ‰õΩ
HÍ~°}=∞=Ù`«∞O>Ë =∞~À"≥·Ñ¨Ù ™êfi~°÷ Ѩ~° ~å[H©Ü«∞ "Õ`«ÎʼnõΩ
(=∞O„u Ѩ^Œ=ÙÅ∞, HÍO„ωõΩìÅ∞) =~°„Ѩ™ê^Œ=∞=Ù`«∞O_»@O
qKå~°Hõ~°O. WHõ =∞# =ÚYº=∞O„u „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ ^Œ$+≤ì`À,
n~°…HÍeHõ ^Œ$+≤ì`À H͉õΩO_® L^Œº=∞O Ѩ@¡ x~°O‰õΩâ◊OQÍ
=º=ǨÏiã¨∂Î Jkèëêì#O "≥ÚѨC á⁄O^•Å#fl^Õ H˜~°}ü ‰õΩ=∂~ü
Ô~_ç¤ PÖ’K«# Jx K«Ö’ JÃãOc¡ =º=ǨÏ~°O`À `ÕeáÈ~ÚOk.
ZO^Œ∞HõO>Ë P ~ÀA ™êÜ«∞O„`åxˆH QÆ∞ÖÏO#cP*Ï^£,
ǨϟO=∞O„u +≤O_Õ =ÚYº=∞O„ux "≥∞K«∞ÛHÀ=_»OÖ’x
z„`«"Õ∞q∞’, JO`«~å~°÷"Õ∞q∞’ U=iH˜ J~°÷O HÍ=_»OÖË^Œ∞.
L^Œº=∂Å#∞ POHõ∆Å`À, J}z"Õ`«Å`À J_»∞¤HÀ=_»O
`≥ÅOQÍ} ã¨=∞㨺 ^•@"Õ`« =ӺǨ xfl Jaè#OkOK«_»O ^•fi~å
HÍO„ÔQãπ Jkèëêì#O PÖ’K«##∞ ã¨Ê+¨ìOKÕã≤Ok. D "≥·Yi
x~°O‰õΩâ◊"≥∞ÿ#k, xˆ~›`«∞Hõ"≥∞ÿ#k, J#~°÷^•Ü«∞Hõ=∞x K≥ѨÊHõ
`«Ñ¨Ê^Œ∞.
ˆHO„^ŒOÖ’x Ü«¸Ñ≤U „ѨÉèí∞`«fiO, HÍO„ÔQãπ Jkèëêì#O
J#∞ã¨iOKÕ ™êz"Õ`« "≥·YiH˜ „Ѩ`åº=∂flÜ«∞OQÍ „Ѩu=ӺǨÏO
J=∞Å∞ KÕ¿ã ^Œâ◊Ö’ WѨC_»∞ `≥ÅOQÍ} *ˇZã≤ LO^• J<Õ
ã¨O^ÕǨÏO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. JÜ«∂ áêsìÅ∞ "å˜ =ӺǨ Å∞ g˜
„ѨÜ≥∂[<åÅ Hõ#∞‰õÄÅOQÍ J#∞ã¨iOK«_»O Jx"å~°º"≥∞ÿ#
Ѩi}Ï=∞O, ZxflHõÅ ^•fi~å `≥ÅOQÍ} JO>Ë `≥ÅOQÍ}
"å^Œ∞Å∞ ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ "åiQÍ pÅ_»O Jx"å~°º
=∞=Ù`«∞O^Œx `≥ÅOQÍ}„Ѩ*τѶ¨Oò "≥Ú^Œ˜ #∞O_ç K≥|∞`«∞Ok.
J~Ú`Õ D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ `≥ÅOQÍ} "å^•xfl |ÅѨiKÕ
~å[H©Ü«∞ áêsìÅ =∞^茺, qq^èŒ „Ѩ*Ï ã¨=¸Ç¨ Å =∞^茺
Jáê~å÷Å∞, Jqâßfiã¨O ÃÑ~°‰õΩ¯O_® *ˇZã≤ x~ÀkèOK«QÆÅ^•?
JO>Ë J#∞=∂#"Õ∞. ˜P~üZãπ XO@iQÍ ZxflHõÖ’¡ áȘ
KÕã¨∞ÎOk. *ˇZã≤ `ÕÅ∞ÛHÀ=Åã≤O^Õ#x ÔHã≤P~ü ã¨Ê+¨ìOQÍ<Õ
JO@∞<åfl~°∞.
~å#∞#fl ZxflHõÖ’¡ `≥ÅOQÍ}‰õΩ =∞^ŒÌuã¨∞Î#fl áêsìÅ∞ q_ç
q_çQÍ áÈ©KÕ¿ãÎ F@¡ peHõÖ’ HÍO„ÔQãπ ÖÏÉèíѨ_»∞`«∞O^Œx
ã≤Ñ≤S HÍ~°º=~°æO Jaè„áêÜ«∞Ѩ_çOk. `≥ÅOQÍ} L^Œº=∂xH˜
ã¨|ƒO_»=~åæÅ∞ =∞^ŒÌuã¨∞Î#fl ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ Ѩ~°ã¨Ê~° „ѨÜ≥∂[<åÅ
áÈ©Ö’ XHõiÃÑ· =∞~˘Hõ~°∞ PkèHõº`« ÃÑOK«∞HÀ"åÅ<Õ ™êfi~°÷
zO`«#`À â◊$uq∞Oz# Jã¨Ç¨Ï<åxfl, J<å~ÀQƺHõ~°"≥∞ÿ#
q^è•<åÅ#∞ q_»<å_»‰õΩO_®, Jã¨Ç¨Ï<åxfl ÃÑOK«‰õΩO_®
HÍáê_»=eû# ÉÏ^茺`« ã¨OÜ«∞=∞#O áê˜OK«=Åã≤ LO@∞Ok.
~å[H©Ü«∞ „Ѩ„H˜Ü«∞ JO>Ë ZxflHõÖ’¡ áêÖÁæ#_»O, ã‘@∞¡
ÃÑOK«∞HÀ=_»O XHõ¯>Ë =∂~°æ=∂? W`«~° „Ѩ`åº=∂flÜ«∂Å#∞
|∞kúr=ÙÅ∞, =ÚYºOQÍ ~å[H©Ü«∞ *ˇZã≤ PÖ’zOKåeû#
ã¨O^Œ~°ƒùO <Õ_»∞ U~°Ê_çOk, 1969 L^Œº=∞O <å˜HõO>Ë 1996
`«~åfi`« „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# =∞e^Œâ◊ `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞O Z<Àfl Hõ+¨ì
#ëêìÅ#∞ ÉèíiOzOk. Z<Àfl `åºQÍÅ∞ KÕã≤O^Œ#fl Kåi„`«Hõ
ã¨`åºxfl `≥ÅOQÍ} "å^Œ∞Å∞ q㨇iOK«‰õÄ_»^Œ∞.
~°K«~Ú`«-q„âßO`« Láê^蕺ܫÚ_»∞

8. 8#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
x~°ƒO^èŒOÖ’#∞K«Ö’JÃãOc¡
-uѨÊiÎ Ü«∂^ŒÜ«∞º
„Ѩ`ÕºHõ `≥ÅOQÍ} ~å¢+¨ì L^Œº=∂xfl ZѨʘHõѨC_»∞
J}z"ÕÜ«∂Åx „Ѩܫ∞uflã¨∞Î#fl ~å¢+¨ì „ѨÉèí∞`«fiO F@q∞ g∞^Œ
F@q∞H˜ QÆ∞~°=Ù`«∂ =ã¨∞Î#flk. `≥ÅOQÍ} *ˇZã≤ 'K«Ö’ JÃãOc¡—
HÍ~°º„Hõ=∂xfl „ѨHõ˜Oz# <å˜ #∞Oz U ~°HõOQÍ<≥·<å K«Ö’
JÃãOc¡ áÈ~åÏxfl [~°∞QÆxKÕÛk ÖË^Œx "Õ∞HõáÈ`«∞ QÍOcè~åºxfl
„Ѩ^Œi≈ã¨∂Î<Õ L#flk. âßOuÜ«Ú`«OQÍ, „Ѩ*Ï™êfi=∞ºÜ«Ú`«OQÍ
K«Ö’ JÃãOc¡ HÍ~°º„Hõ=∂xfl [~°∞ѨÙ`å=∞x `≥ÅOQÍ} *ˇZã≤
„ѨHõ˜Oz#ѨʘH˜ „ѨÉèí∞`«fiO J#∞=∞u W=fiÖË^Œ∞. W=fiHõáÈQÍ
`≥ÅOQÍ} „Ѩ[Å#∞ ɡkiOK«_»O +¨µ~°∞=Ù KÕã≤Ok.
ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£ #QÆ~°OÖ’ E<£ 14# XHõ Ü«Ú^Œú
"å`å=~°}O#∞ ã¨$+≤ìOzOk. áêH˜™êÎ<£ WO_çÜ«∂ =∞^茺#
Ü«Ú^ŒúO [~°∞QÆ∞ `«∞#fl^• J#flO`« Pâ◊Û~°ºHõ~°OQÍ ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£
"å`å=~°}O P<å_»∞ L#flk. P*Ïn HÍj‡~üÖ’ ‰õÄ_® WO`«˜
x~°O‰õΩâ◊ Ѩiã≤÷`«∞Å∞ LO_»"Õ"≥∂ JxÑ≤OzOk. `≥ÅOQÍ}
Ѩk lÖÏ¡ #∞O_ç Z=fi~°∞ ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£‰õΩ =zÛ<å "åiÃÑ·#
<å<£Éˇ~ÚÅ|∞Öò ˆHã¨∞Å∞ ÃÑÏìeû =ã¨∞ÎO^Œx ɡkiOzO„_»∞.
WHõ L^ÀºQÆ∞Å#~Ú`Õ PѶ‘ã¨∞ #∞O_ç Z=fi~°∞ ~À_»¡ g∞kH˜ =zÛ#
"åiÃÑ·<å Hõiî#"≥∞ÿ# K«~°ºÅ∞ fã¨∞HÀ"åeû =ã¨Î^Œx ã¨~°∞¯ ºÅ~üÅ
^•fi~å Jhfl _çáê~üì"≥∞Oòû‰õΩ ã¨=∂Kå~°q∞zÛ ÉèíÜ«∞
ÃјìOz#~°∞. „ˆQ@~ü ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£ =ÚxûѨÖò HÍ~Àʈ~+¨<£Ö’ <≥·`Õ
L^ÀºQÆ∞ÅÃÑ· fã¨∞HÀÉ’ÜÕ∞ K«~°ºÅ QÆ∞iOz ã‘=∂O„^èŒ =ÚxûѨÖò
Hõg∞+¨#~ü <åÅ∞QÆ∞ ¿ÑrÅ L`«Î~°∞fiÅ∞ *ÏsKÕã≤O_»∞.
„ѨÉèí∞`«fiO ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£ #QÆ~°O K«∞@∂ì Jxfl ~°Ç¨Ï^•~°∞ÅÃÑ·#
K≥H±áÈã¨∞ìÅ∞ Ãјì "åǨÏ<åÅ#∞ `«xv KÕÜ«∞_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃјìOk.
#Å¡Q˘O_», Y=∞‡O lÖÏ¡Å #∞O_ç =KÕÛ L^Œº=∞HÍ~°∞Å#∞
~å"≥∂r Ѷ≤Öò‡ã≤© ^ŒQÆæ~° #∞Oz iOQÆ∞~À_»∞¤ =^ŒÌ xÅ∞=iOzOk.
=~°OQÆÖò „áêO`«O #∞O_ç =KÕÛ "åix ’ÖòˆQ@∞ ^ŒQÆæ~°,
Ѷ¨∞òˆHã¨~° ^ŒQÆæ~° xÅ∞=iOzOk. HõsO#QÆ~ü, ã≤kú¿Ñ@ #∞Oz
~år"£ ~°Ç¨Ï^•iÖ’ „Ѩ*Ï˝Ñ¨Ó~ü =^ŒÌ #∞Oz x~°ƒOkèOzOk.
áêÅ=¸~°∞ lÖÏ¡ #∞O_ç =KÕÛ"åix ~å*ËO„^Œ#QÆ~ü |∞^ÕfiÖò
=^ŒÌ PÑ≤ K≥ÖÏ¡K≥^Œ∞~°∞ KÕã≤Ok. JÏ¡ˆQ x*Ï=∂ÉÏ^£ ~À_»∞¤#,
ã¨OQÍÔ~_ç¤ ~À_»∞¤# KÕ"≥Å¡ ~À_»∞¤ XHõ¯@x QÍ^Œ∞ #QÆ~°O K«∞@∂ì
kQƃOkèOzOk. "ÕÖÏk =∞Ok L^Œº=∞HÍ~°∞ÅÃÑ·# ɡ·O_À=~ü
ˆHã¨∞Å∞ ÃјìOk. "åǨÏ# Ü«∞[=∂#∞ÅO^ŒiH˜ "å~°O ~ÀAÅ
=ÚO^Œ∞ #∞O_Õ K«Ö’ JÃãOc¡H˜ Z=fi~°∂ "åǨÏ#O J^≥̉õΩ
WzÛ<å âßâ◊fi`«OQÍ ã‘*ò KÕ™êÎ=∞x ÃÇÏK«ÛiHõÅ∞ *ÏsKÕã≤Ok.
„Ѩ[Å ã¨OˆH∆=∞=Ú K«∂_®eû# „ѨÉèí∞`«fiO ™ê=∂#º „Ѩ[Å#∞
Ãã·`«O W|ƒO^Œ∞ʼnõΩ QÆ∞iKÕã≤Ok. #QÆ~åxH˜ ~å‰õΩO_® Ô~·à◊¡#∞,
|ã¨∞ûÅ#∞ #QÆ~° ã¨iǨÏ^Œ∞ÌÅÖ’<Õ PÑ≤"Õã≤Ok. xã≤ûQÆ∞æQÍ
q^•ºã¨Oã¨÷ÅxflO˜H˜ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ ÃãÅ=Ù „ѨHõ˜Oz „Ѩ*Ï
ÉÏǨïàϺxH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç# „ѨÉèí∞`«fiO `«# Jã¨=∞~°ú`«#∞
`≥eÑ≤Ok. ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£ #QÆ~°OÖ’ J„ѨHõ˜`« Hõ~°∂Êùº
"å`å=~°}O <≥ÅH˘#flk. „ˆQ@~ü ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£ =ÚxûѨÖò
HÍ~Àʈ~+¨<£ HÍi‡‰õΩÅ∞, L^ÀºQÆ∞Å∞ `«=∞ ~ÀA"åi áêiâ◊√^茺
Ѩ#∞Å#∞ KÕÜ«∞‰õΩO_® xÅ∞=iOzOk. `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞
ã¨∂ÊùiÎ "åiÖ’ JuQÍ L#flO^Œ∞# ~À_»∞¡ T_ÕÛ ã≤|ƒOk ‰õÄ_®
JÃãOc¡x `åH˘K«∞Û Jx ÉèíÜ«∞Ѩ_ç =ÚO^Œ∞~ÀA ™êÜ«∞O„`«=Ú
#∞O_Õ ~À_»∞¡ T_»Û_»O, K≥`«Î `˘ÅyOK«_»O ÖÏO˜ J`«º=ã¨~°
Ѩ#∞Å#∞ xeÑ≤"Õã≤Ok. ÃѶ¡F=~üÅÃÑ·#„Ѩܫ∂}ÏÅ#∞ ÉÏiˆH_»∞¡
"Õã≤ =Úà◊¡ HõOK≥Å`À =¸ã≤"Õã≤<å~°∞. ã¨O^Œ∞Å∞ Q˘O^Œ∞Å#∞
~À_»¡#∞ ‰õÄ_® ÉÏiˆH_»¡`À =¸ã≤"Õã≤<å~°∞. J~Ú#ѨʘH˜
"≥ÚHõ¯"Àx ^è≥·~°ºO`À, 1000 =∞Ok |e^•<åÅ ã¨∂ÊùiÎ`À
Z=fiiH˜ `Àz# ^•iÖ’ "å~°∞ L^Œº=∞HÍ~°∞Å∞ WOk~åáê~ü¯‰õΩ
KÕ~°∞H˘<åfl~°∞. ''=∞Ǩ ÉèÏ~°`«OÖ’ áêO_»=ÙÅ∞ `«=∞ <åºÜ«∞"≥∞ÿ#
_ç=∂O_»∞ H˘~°‰õΩ áÈ~å_»∞`«∞#flѨC_»∞ „‰õÄ~°`«`«fiO`À
J~°}º"åã¨=Ú Ñ¨OÑ≤ JHõ¯_» "åix ÅHõ¯ QÆ$ǨÏ=ÚÖ’ x"åã¨O
U~°Êiz, J~°÷~å„u "å~°∞ x„kã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^•xx
^ŒÇ¨Ï#O KÕã≤ JO^Œ∞Ö’ áêO_»=ÙÅ∞ =∞~°}˜Oz<å~°x WHõ "åi
áÈ~å@O áÈ~Ú#>Ë¡#x áêâ◊qHõ P#O^•xfl á⁄Ok# H“~°=
™ê~°fiÉè∫=Ú_»∞ ^Œ∞~Àº^èŒ∞xÖÏQÆ H˜~°}ü‰õΩ=∂~üÔ~_ç¤ ‰õÄ_®
`≥ÅOQÍ} L^Œº=∞HÍ~°∞Å#∞ xÅ∞=iOK«_®xH˜ ɡ·O_À=~°∞¡,
ÉÏiˆH_»∞¡, =ÚO_»¡HõOK≥Å∞, JÔ~ã¨∞ìÅ∞, ˆHã¨∞Å`À WHõ L^Œº=∞=Ú
LO_»^Œ<Õ ÃÑ·âßzHõ P#O^•xfl „Ѩ^Œi≈OzO_»∞. HÍx
áêO_»=ÙÅ∞ Éèí∂q∞ `˘Å∞ÛH˘x ™⁄~°OQÆ=Ú ^•fi~å |Ü«∞˜H˜
=zÛ `«=∞ áÈ~åÏxfl "≥Ú^ŒÅ∞ÃјìO„_»∞. JÏ¡ˆQ `≥ÅOQÍ}
L^Œº=∂xfl PѨ_»O H˜~°}ü‰õΩ KÕ`«#=Ù`«^•?
Éèí∂q∞ H˘~°‰õΩ, Éèí∞H˜Î H˘~°‰õΩ, `«=∞ ǨωõΩ¯ H˘~°‰õΩ <åºÜ«∞
áÈ~å@O KÕã≤# `≥ÅOQÍ} ™êÜ«Ú^èŒ Ô~·`åOQÆ áÈ~åÏxfl
x~°O‰õΩâ◊ x*ÏO „ѨÉèí∞=ÙˆH PѨ_»O KÕ`«HÍÖË^Œ∞. `≥ÅOQÍ}
„Ѩ[ʼnõΩ áÈ~å@O KÕÜ«∞_»O J<Õk Wk "≥Ú^Œ˜k HÍ^Œ∞.
PYik HÍ^Œ∞. Hõ#∞Hõ Lã≤Å¡ ѨÙ@ìÖÏQÆ XH˘¯Hõ¯~°∞ ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£
KÕ~°∞‰õΩ#fl~°∞.
á¶ÈHõãπ... K«Ö’ JÃãOc¡

9. 9 EÖˇ·, 2013
"å~°O ~ÀAÅ #∞OKÕ L™ê‡xÜ«∂ Ü«¸x=iû© =∞~À™êi
‰õΩ~°∞ˆH∆„`« ã¨÷ÅOQÍ =∂iÛ"Õã≤Ok D „ѨÉèí∞`«fiO. `≥ÅOQÍ}
q^•ºi÷ *ˇZã≤ <åÜ«∞‰õΩÅ#∞, qq^èŒ q^•ºi÷ ã¨OѶ¨∂Å
<åÜ«∞‰õΩÅ#∞ JÔ~ã¨∞ìÅ∞ KÕã≤O„_»∞. áêâ◊qHõ „ѨÉèí∞`åfixH˜
ÉèíÜ«∞Ѩ_»‰õΩO_® q^•ºi÷ Ö’HõO P~üìû HÍÖËr =ÚO^Œ∞ #∞O_ç
âßOuÜ«Ú`«OQÍ „Ѩ^Œ~°≈# x~°fiÇ≤ÏOK«_®xH˜ „Ѩܫ∞uflã¨∞Î#fl "åi
g∞^Œ ~°|ƒ~°∞ |∞Öˇ¡@∞¡, ÉÏ+¨Ê"åÜ«Ú QÀàÏÅ∞ „ѨÜ≥∂yOzOk.
J=∂Ü«∞Hõ q^•º~°∞÷Å ^ÕǨ ÅÃÑ·# MÏH©Éèí@∞Å Hõ~°¯+¨ ÖÏsîÅ∞
Hõ~°`åà◊ #$`«ºO KÕã≤#~Ú. J~Ú<å ~°HÍÎÖ’_ÕÛ â◊s~åÅ`À
ÉÏiˆH_»¡#∞ ‰õÄÅ∞Û‰õΩO@∂ K«Ö’ JÃãOc¡H˜ Ѩܫ∞#=∞~ÚO„_»∞.
KåÖÏ =∞Ok ™êǨÏã¨O`À WOk~å áê~ü¯#∞ KÕ~°∞H˘x `«=∞
áÈ~å@ HÍ~°º x<å^Œ ˆHO„^Œ"≥∞ÿ# JÃãOc¡x KÕ~°∞‰õΩO„_»∞.
JѨʘˆH âßã¨#ã¨ÉèíÖ’ x~°ã¨# `≥eÊ# `≥ÅOQÍ} „Ѩ*Ï
„Ѩux^èŒ∞Å∞ ã¨=∞‡Ü«∞º, q#Üü∞ÉèÏ㨯~üÅ∞ JÃãOc¡ g∞^Œ
#Å¡*ˇO_®Å∞ ZQÆ∞~°"Õã≤ x~°ã¨# `≥eÊ<å~°∞. âßOuÜ«Ú`«"≥∞ÿ#
Ѩ^ŒúuÖ’ „Ѩ*Ï™êfi=∞ºÜ«Ú`«OQÍ K«Ö’ JÃãOc¡x x~°fiÇ≤Ï™êÎ=∞x
˜*ˇZã≤ „ѨHõ˜Oz#ѨʘH˜ „Ѩ*Ï™êfi=∞ºÜ«Ú`«OQÍ LO_®eû#
„ѨÉèí∞`«fiO x~°ƒO^è•Å#∞ qkèOzOk. x~°ƒO^è•Å#∞ KÕkèOK«∞
‰õΩO@∂ =∂ `å`«Å∞, =Ú`åÎ`«Å∞ K≥=∞@ K«∞Hõ¯Å`À, ~°HõÎ
=∂O™êÅ`À „â◊q∞Oz xi‡Oz# JÃãOc¡ Éèí=#O =∂
"å~°ã¨`«fiѨ٠ǨωõΩ¯ Jx áÈbã¨∞ŠѨ^Œ‡=ӺǨÏO KÕkèOK«∞H˘x
ZO`À =∞Ok L^Œº=∞HÍ~°∞Å∞ L"≥fi`«∞Î# `«~°e=zÛO„_»∞.
ÖÏsîʼnõΩ, |∞Öˇ¡@¡‰õΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_»x L^Œº=∞HÍ~°∞Å∞ E<£ 14#
L^ŒÜ«∞O 8 QÆO@ňH ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£ KÕ~°∞HÀ=_»O "≥Ú^ŒÅ∞
ÃјìO„_»∞. K«∞@∞ìѨHõ¯Å „áêO`åÅ∞ Jâ’H±#QÆ~ü, ^À=∞ÖòQÆ∂_»,
zHõ¯_»Ñ¨e¡, QÍOnè#QÆ~ü, <å~åÜ«∞}QÆ∂_», |~°¯`üѨÙ~°,
Ç≤Ï=∂Ü«∞`ü #QÆ~ü „áêO`åÅhfl L^Œº=∞HÍ~°∞Å`À áÈbã¨∞Å`À
Ü«Ú^Œú "å`å =~°}OQÍ LOk. `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞OÖ’
ÉèÏQÆ™êfi=ÚÖˇ·# ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ ÉèÏ~°`« Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì,
ã≤Ñ≤S(ZOZÖò) #∂º_≥"≥∂„Hõã‘, `≥ÅOQÍ} ~å¢+¨ì ã¨q∞u,
ÉèÏ~°fÜ«∞ [#`å áêsì L^Œº=∞ ã¨Oã¨÷Öˇ·# `≥ÅOQÍ}
„Ѩ*τѶ¨Oò, `≥ÅOQÍ} Ü«Ú<≥·>ˇ_£ „Ѷ¨O@∞, `≥ÅOQÍ}
q^•º=O`«∞Å "ÕkQÆ, L^ÀºQÆ ã¨OѶ¨∂Å <åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’ `«~°e#
L^Œº=∞HÍ~°∞Å#∞ zHõ¯_»Ñ¨e¡, =Ú+‘~åÉÏ^£, QÍOnè#QÆ~ü,
Ѷ¨ÅH±<å=∂ áÈbãπ ¿ãì+¨<£ÅÖ’ |OkèOzOk. L^Œº=∞
„Ѩ=ÚY∞Å∞ ˜*ˇZã≤ K≥·~°‡<£ „á⁄IIHÀ^ŒO_»~åO, ^Õg„Ѩ™ê^£,
ÔH.~°gO^Œ~üÔ~_ç¤, ã≤Ñ≤S <å~åÜ«∞}, _®IIã¨∞^è•Hõ~ü, =∞„i
"≥OHõ@™êfiq∞, „Ѩ*τѶ¨Oò <åÜ«∞‰õΩÅ∞ "Õ^Œ‰õΩ=∂~ü, Ü«Ú<≥·>ˇ_£
„Ѷ¨Oò q=∞ÅHõ¯, "≥∂ǨÏ<£#∞ JÔ~ã¨∞ì KÕâß~°∞. JÔ~ã¨ì~Ú#
<åÜ«∞‰õΩÅ#∞ "≥O@<Õ q_»∞^ŒÅ KÕÜ«∂Åx `≥ÅOQÍ} =ÚxûѨÖò
L^ÀºQÆ HÍi‡Hõ ã¨OѶ¨∞O J^茺‰õ∆ΩÅ∞ uѨÊiÎ Ü«∂^ŒÜ«∞º, „Ѩ^è•#
HÍ~°º^Œi≈ Ñ≤.[QÆ<£ "≥∂ǨÏ<£ <åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’ zHõ¯_»Ñ¨e¡ áÈbã¨∞
¿ãì+¨<£ =ÚO^Œ∞ ^èŒ~åfl KÕã≤ x~°ã¨# `≥eáê~°∞.
„ѨѨOK«OÖ’ Q˘Ñ¨Ê L^Œº=∂Å ã¨~°ã¨# D L^Œº=∞O
KÕiOk. *Ï`«∞Å ã¨=∞㨺ÅÃÑ·# ~å[H©Ü«∞ Ѩ~°"≥∞ÿ#, ™êO㨯 $uHõ
Ѩ~°"≥∞ÿ#, Pi÷Hõ Ѩ~°"≥∞ÿ#, „áêOfÜ«∞ Ѩ~°"≥∞ÿ# =∂#= ǨωõΩ¯Å
H˘~°‰õΩ L^Œº=∂Å∞ [iy#~Ú HÍh D ã¨=∞㨺ÅÃÑ·# "Õˆ~fi~°∞
L^Œº=∂Å∞ [iy# K«i„`« L#flk. HÍx Jxfl ã¨=∞㨺Å
ã¨q∞‡e`«"≥∞ÿ# UÔH·Hõ L^Œº=∞=Ú `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞=Ú. ^•x
™êHÍ~°=Ú H˘~°‰õΩ `≥ÅOQÍ} „Ѩ[Å∞ WѨʘH˜ KÕÜ«∞x L^Œº=∞O
ÖË^Œ∞. _®IIÉÏÉÏ ™êÃÇÏÉò JOÉË^Œ¯~ü K≥Ñ≤Ê#@∞¡ ã¨g∞HõiOK«_»O
J~ÚOk. É’kèOK«_»O J~ÚáÈ~ÚOk. WHõ áÈ~å@O JOu=∞
^Œâ◊Ö’ [~°∞QÆ∞`«∞#flk. „á⁄ÃѶã¨~ü [Ü«∞â◊OHõ~ü K≥Ñ≤Ê#@∞¡
~å[H©Ü«∞ „Ѩ„H˜Ü«∞ [~°∞QÆ=Åã≤=Ù#flk. Jk „Ѩ*Ï L^Œº=∞=Ú
^•fi~å<Õ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ˆHO„^Œ ~å¢+¨ì „ѨÉèí∞`åfiÅ∞ „Ѩ`ÕºHõ
`≥ÅOQÍ} „ѨHõ˜OKÕ Jx"å~°º`« U~°Ê_»∞`«∞Ok.
''#∞qfiѨC_˘Hõ q`«Î<åxq
ˆ~Ѩ٠Ѩӿã zQÆ∞~°∞Å ã¨iH˘`«Î TÑ≤i——
Jx K≥Ñ≤Ê# qѨ¡=Hõq Jeâ‹˜ì „Ñ¨ÉèÏHõ~°#fl@∞¡ <Õ˜ `≥ÅOQÍ}
L^Œº=∞OÖ’ áêÖÁæO@∞#fl „Ѩu L^Œº=∞HÍ~°∞_»∞ XHõ q`«Î#"Õ∞
ˆ~Ѩ٠Ѩӿã `≥ÅOQÍ} zQÆ∞~°∞Å∞. qHõã≤OKÕ Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞.
~°K«~Ú`«- =ÚxÊѨÖò L^ÀºQÆ HÍi‡Hõ ã¨OѶ¨∞O J^茺‰õ∆ΩÅ∞
(5= ¿Ñr `«~°∞"å~Ú)
<Õ_»∞ 1000 =∞OkH˜ ÃÑ·QÍ P`«‡|e^•<åÅ∞ KÕã¨∞‰õΩO>Ë
áê~°¡"≥∞O@∞QÍh, „ѨÉèí∞`«fiO QÍh, z=~°‰õΩ HÀ~°∞ìÅ∞QÍh ZO^Œ∞‰õΩ
Ѩ˜ìOK«∞HÀ=_»O ÖË^Œ∞. D „Ѩâ◊fl‰õΩ ["å|∞ HÀ~°∞`«∞<åfl~°∞
`≥ÅOQÍ} „Ѩ[Å∞.
=∞m¡ ZxflHõÅ∞ =ã¨∞Î<åfl~Ú. =∞~À™êi L^Œº=∞HÍ~°∞Å∞
Ѩ~°ã¨Ê~°O Ѩ^Œ=ÙÅ HÀã¨O `«ÅѨ_»∞`å~°∞. `≥ÅOQÍ} x<å^ŒO
"≥#‰õΩ¯áÈ`«∞Ok. JO^Œ∞ˆH „Ѩ*τѶ¨Oò ZxflHõÅ∞ „Ѩ[efl
pÅ∞Û`å~Ú. L^Œº=∂Å∞ „Ѩ[efl SHõºO KÕ™êÎÜ«∞<Õ x<å^ŒO
Wã¨∂Î =ã¨∞ÎOk. ™ê÷xHõ ã¨Oã¨÷Å ZxflHõÅ ~°∂ѨOÖ’ =∞~À™êi
`≥ÅOQÍ} L^Œº=∂xfl ѨHõ¯^•x Ѩ˜ìOKÕ ™ê‰õΩ HÀã¨O ã‘=∂O„^èŒ
„ѨÉèí∞`«fiO `«Ç¨Ï`«Ç¨ÏÖÏ_»∞`«∞#flk. Hõh㨠„Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ ǨωõΩ¯Å∞
ÖËx `≥ÅOQÍ} „Ѩ[Å∞ D ™ê÷xHõ ã¨Oã¨÷Å ZxflHõÅ ^•fi~å UO
™êkèOK«∞HÀQÆÅ~À PÖ’zOKåeûOkQÍ HÀ~°∞`«∞<åflO. JO^Œ∞ˆH
`≥ÅOQÍ} =KÕÛ^•HÍ Jxfl~°HÍÅ ZxflHõÅ∞ ѨHõ¯#Ãјì x~°O`«~°
L^Œº=∂ʼnõΩ q∞e>ˇO@∞ áÈ~åÏʼnõΩ ã≤^Œú Ѩ_®eûOkQÍ ã¨=∞ã¨Î
`≥ÅOQÍ} „Ѩ[efl „Ѩ*τѶ¨Oò HÀ~°∞`«∞#flk.
~°K«~Ú`« - ˜Ñ≤ZѶπ J^茺‰õ∆ΩÅ∞

10. 10#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
`≥ÅOQÍ}L^Œº=∞OÖ’"≥Ú^ŒÖˇ·#=∞~À^˘OQÍ@
-_®IIl.ÅK«ÛÜ«∞º
H˘O^ŒiH˜ J#∞‰õΩ#fl@∞¡, =∞i H˘O`«=∞OkH˜ J#∂ǨϺOQÍ
`≥ÅOQÍ} L^Œº=∞O H˘#™êQÆ∞`«∞O_»QÍ, x["≥∞ÿ# `≥ÅOQÍ}
L^Œº=∞HÍ~°∞ʼnõΩ L^Œº=∞O ^•i`≥#∂fl ÖˉõΩO_® Hõ#Ѩ_»∞
`«∞#flk. `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞O Ѩ_çÖËKÕ ÔH~°@O HÍ^Œx, ÖËz
Ѩ_»∞`«∞#fl JÅ Jx QÆ`« ^ŒâßÉÏúÅ HÍÅOQÍ x~°∂Ñ≤OK«|_»∞`«∂
=ã¨∞Î<åfl, H˘O`«=∞Ok, H˘xfl ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ L^Œº=∂xfl
uiy ÖË=hÜ«∞‰õΩO_®, x„^•=ã¨÷Ö’H˜ <≥@∞ì`«∂, L^Œº=∞ *’Å
áê_»∞`«∂ x„^ŒÑ¨ÙK«∞Û`«∞<åfl~°∞. "åi "åi ©qH˜ ÉèíOQÆO
"å˜Å∞¡`«∞O^Œx ÉèÏq¿ãÎ x„^ŒÖËѨ_»O, ~À_»¡ÃÑ· L^Œº=∞ áê@
áê_»_»O Ѩiáê>ˇÿOk.
„Ѩ[Å L^Œº=∞ ã¨∂ÊùiÎ Zxfl™ê~°∞¡, Zxfl q^è•Å Hõ#Ѩ_ç<å,
PÜ«∂ L^Œº=∂Å∞ Z=i MÏ`åÖ’ [=∞H͉õΩO_®, Ü«∂=`ü
„Ѩ[Å `«=∞ MÏ`åÖ’H˜ [=∞ KÕã¨∞HÀ=_»O ã¨Ç¨ Ü«∞ x~åHõ~°}
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ, q∞eÜ«∞<£ =∂~üÛ ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ, ã¨HõÅ [#∞Å
ã¨"≥∞‡`À áê@∞ 2012Ö’ [iy# `≥ÅOQÍ} =∂~üÛ ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ
`ÕeáÈ~ÚOk. nxfl ri‚OK«∞HÀÖËx H˘xfl ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞
`«=∞^≥ÿ# â‹ÿeÖ’ L^Œº=∂xfl #_çÑ≤ `«=∞ â◊H˜Îx „Ѩ^Œi≈OKåÅx
J<ÕHõ áê@∞¡ Ѩ_»∞`«∞<åfl~Ú. U L^Œº=∂xH˜ Ñ≤Å∞ѨÙxzÛ<å,
~å[H©Ü«∂ʼnõΩ Jf`«OQÍ [<åÅ∞ Hõke, "å˜x q[Ü«∞=O`«O
KÕÜ«∞_»O ™ê^è•~°}"≥∞ÿáÈ~ÚOk. J~Ú`Õ H˘xfl áêsìÅ XO>ˇ`«∞Î
áÈHõ_»Å`À L^Œº=∞O TѨ٠Hõ#Ѩ_»x ã≤÷u LOk. „Ѩ*Ï
"≥Å∞¡=`À L^Œº=∂Å∞ ™êy`Õ ^•xfl xsfi~°ºO Kտ㠄Ѩܫ∞`«flO
KÕÜ«∞_»O, `å"Õ∞ Ñ≤Å∞ѨÙxzÛ#ѨÙÊ_»∞ ã¨ÊO^Œ# ÖˉõΩ<åfl,
q[Ü«∞=O`«"≥∞ÿ#@∞¡ „ѨKå~°O KÕã¨∞HÀ=_»O Ѩiáê>ˇÿOk. D
q+¨Ü«∂efl *ÏfÜ«∞ ~°Ç¨Ï^•i 44 kQƃO^èŒO ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ
K«∂_»_»O [iyOk ‰õÄ_®!
"≥Ú#fl˜ K«Ö’ JÃãOc¡ (14 E<£), P `«~åfi`« `≥Å¡"åi
[iy# `≥ÅOQÍ} |O^Œ∞‰õΩ q∞„â◊=∞ ã¨ÊO^Œ##∞ K«∂ã≤O^Õ!
nxH˜ „Ѩ^è•# HÍ~°}O `≥~å㨠ÖÏO˜ áêsìÅ∞ UHõѨHõ∆OQÍ
=º=ǨÏiOK«_»"Õ∞ HÍHõ, q∞QÆ`å ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ#∞
q∞„`«Ñ¨Hõ∆OQÍ HõÅ∞ѨÙH˘x áÈHõáÈ=_»"Õ∞#x ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿOk. ÃÑ·QÍ
K«Ö’ JÃãOc¡ ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ `≥ÅOQÍ} "åºÑ≤`«OQÍ KÀ@∞
KÕã¨∞‰õΩ#fl x~°ƒO^èŒHÍO_»#∞ x~°ã≤ã¨∂Î, `≥Å¡"åizÛ# `≥ÅOQÍ}
|O^Œ∞‰õΩ UHõѨHõ∆OQÍ<Õ `≥~å㨠Ñ≤Å∞ѨÙx=fi_»O, á⁄e˜HõÖò
*ˇZã≤, áêsìÅ∞ ^•xfl x~°ã≤OK«_»O`À |O^Œ∞ QÆ`«OÖ’ [iy#@∞¡
[~°QÆÖËHõáÈ~ÚOk.
D HÍ~°º„Hõ=∂ÅxflO˜h Z=iH˜ "å~°∞ JOK«<å
"Õã¨∞HÀ=_»O ™ê^è•~°}"≥∞ÿáÈ~ÚOk. K«Ö’ JÃãOc¡x
[~°QƉõΩO_® K«∂_»_»OÖ’ q[Ü«∞O ™êkèOKå=∞x „ѨÉèí∞`«fiO
ÉèÏq¿ãÎ, J_»¤O‰õΩefl ã¨$+≤ìOz<å, x~°ƒO^èŒ HÍO_»#∞
H˘#™êyOz<å ZHõ¯_çHõHõ¯_» „Ѩ[Å∞, Ü«Ú=`«, q^•º~°∞÷Å∞ Hõke
K«Ö’ JÃãOc¡ Ñ≤Å∞ѨÙx q[Ü«∞=O`«O KÕ™ê~°x L^Œº=∞
~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ „ѨHõ˜OKå~Ú. Uk U"≥∞ÿ<å ã‘fiÜ«∞ q=∞~°≈
KÕã¨∞‰õΩO>Ë `«Ñ¨Ê Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O |Ü«∞@Ѩ_»^Œ∞. x*ÏxH˜
K«Ö’ JÃãOc¡ „ѨKå~åxfl á⁄e˜HõÖò *ˇZã≤Hõ<åfl Z‰õΩ¯=QÍ
„ѨÉèí∞`«fiO, áÈbã¨∞Å∞ ™êyOK«_»O QÆ=∞<å~°›O. ^•^•Ñ¨Ù
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞Ö’<Õ 30 "ÕÅ áÈbã¨∞efl, áê~å q∞Å@s
ã≤|ƒOkx xÜ«∞q∞OK«_»O, „ѨÉèí∞`«fi ÉèíÜ«∂xH˜ zǨÏflO. nxH˜
H˜~°}ü‰õΩ=∂~ü Ô~_ç¤ K≥Ñ≤Ê# HÍ~°}O É’_çQÆ∞O_»∞‰õΩ, "≥∂HÍÅ∞H˜
ÅOÔH Ãјì#@∞¡QÍ LOk. K«fÎãπQÆ_è£ ã¨OѶ¨∞@##∞ ^Œ$+≤ìÖ’
ÃÑ@∞ìH˘<Õ ~å[^è•xx kQƃO^èŒO KÕÜ«∞_»O [iyO^Œx
`≥Å∞ѨÙ`«∂<Õ, Jã¨Å∞ ~å„+¨ìOÖ’ =∂"À~Úã¨∞ìÅ∞ ÖË~°x =∞~À"≥·Ñ¨Ù
„ѨHõ@#efl ã¨OkOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∞#flk. Uk U"≥∞ÿ<å „jHõ$+¨‚
Hõq∞© 8= KåѨì~ü `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞HÍ~°∞ÅÃÑ· J=∞Å=Ù
`«∞O^Œ#_»OÖ’ ã¨O^ÕǨÏO ÖË^Œ∞.
D X_»∞^Œ∞_»∞‰õΩÅ HÍÅOÖ’ `≥~å㨉õΩ Hõeã≤ =ã¨∞ÎO^˘Hõ>Ë.
HÀi `≥K«∞Û‰õΩO@∞#fl LѨ ZxflHõÖ’¡ Z"≥∞‡Ö˺ ã‘@¡#∞
ÃÑOK«∞HÀ=_»O, HÍOwÖ’<Õ ÉËãπ HÀÖ’Ê`«∞#fl H˘O`«=∞Ok
Z"≥∞‡Ö˺Å#∞, ZOÑ‘Å#∞ `≥~åã¨Ö’ HõÅ∞ѨÙHÀ=_»O, ÔHÔH, q"ÕH±,
=∞O^• [QÆ<åfl^äŒOÅ∞ KÕ~°_»O! Uk U"≥∞ÿ<å =∞ǨÏ|∂Éò#QÆ~ü
ZxflHõÖ’¡ áÈ~Ú# Ѩ~°∞=Ù, Ѩ~°HÍÅ ZxflHõÖ’¡ ÔQÅ=ÖËHõ ÔQez#
q^è•#O ZO`« =^ŒÌ<åfl `≥~åã¨#∞ "≥OÏ_»∞`«∂<Õ L<åfl~Ú.
~å[H©Ü«∂Ö’¡ =KÕÛ h~°∞, áÈÜÕ∞ h~°∞ ZO`« ã¨Ç¨Ï["≥∂,
KÕi#"å~°∞ KÕ*Ï~°_»O JO`Õ ã¨Ç¨Ï[O. `≥ÅOQÍ} =∂~üÛ
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ áÈQ˘@∞ì‰õΩ#fl W"Õ∞*ò#∞ uiy ÃÑOK«∞HÀ=_®xH˜
HõsO#QÆ~üÖ’ [iÑ≤# "Õ∞^èÀ =∞^äŒ#O ¿Ñ~°∞# kfi=ÚY =ӺǨ xfl
`≥~å㨠=ÚO^Œ∞‰õΩ `≥zÛOk. XHõ˜ 100/15 (Z"≥∞‡Ö˺-
á¶ÈHõãπ... K«Ö’ JÃãOc¡

11. 11 EÖˇ·, 2013
ZOÑ‘Å∞) á¶ê~°∞‡ÖÏHÍQÍ, L^Œº=∞O KÕã¨∞Î#fl@∞¡ ~°H˜ÎHõ˜ìOKÕ #@#
=∞~˘Hõ˜.
WÖÏ QÆ`« ^Œâß|ú HÍÅOQÍ `≥~å㨉õΩ XHõ¯ ÔHã≤P~ü x~åǨ ~°
nHõ∆ `«Ñ¨Ê q∞QÆ`å U L^Œº=∞O HõeH˜`«∞~å~Ú HÍÖËHõáÈ~ÚOk.
JO^Œ∞ˆH L^Œº=∞O L^èŒ$`«OQÍ LO>Ë K«ÖÏ¡~°Û_»O, K«Å¡QÍ
L#flѨÙÊ_»∞ JÃãOc¡, áê~°¡"≥∞O@∞ ~åQÍxfl JO^Œ∞HÀ=_»O, ÖË^•
=∞O^ŒHÀ_ç L^Œº=∂xH˜ Ñ≤Å∞ѨÙx=fi_»O [~°∞QÆ∞`«∞#flk. D
L^Œº=∂Å∞ ‰õÄ_® q^•º~°∞÷Å, L^ÀºQÆ∞Å, Láê^蕺ܫÚÅ,
Ü«Ú=f Ü«Ú=‰õΩÅ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O ÖˉõΩO_® [~°QÆx ã≤÷u. PÜ«∂
ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ ÔHã≤P~ü f~°∞ ‰õÄ_® PˆH∆Ѩ}©Ü«∞OQÍ<Õ
LO@∞#flk. `≥ÅOQÍ} =∂~üÛ ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ =∂~üÛÖ’ Hõ#Ѩ_»_»O
W+¨ìO ÖËx ÔHã≤P~ü _èçb¡Ö’ ÖÏc~ÚOQ∑ ¿Ñ~°∞# LO_»_»O,
z=iH˜ H˘O_® ÅHõ∆ ‡}ü ÉÏѨÓr =∞~°}˜¿ãÎ (DÜ«∞#
x"åã¨=Ú#fl [Å^Œ$â◊ºOÖ’<Õ 2001Ö’ `≥~å㨠ѨÙ~°∞_»∞
áÈã¨∞‰õΩ#flk) ÔHã≤P~ü =ÚYO Kå>ËÜ«∞_»O `≥eã≤O^Õ! "≥Ú#fl˜H˜
"≥Ú#fl F "≥·Ñ¨Ù x~°ƒO^èŒHÍO_»#∞ Z^Œ∞~°∞¯O@∂ [<åÅ∞ K«Ö’
JÃãOc¡Ö’ áêÖÁæO>Ë, ÔHã≤P~ü `«# á¶êOǨÏ∫ãπÖ’ LO_»_»O
QÆ=∞xOKåe! JÖψQ `≥Å¡"åi [iy# |O^£ UHõѨHõ∆=∞x ã≤Ñ≤S,
a*ˇÑ≤ `«k`«~° ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ q=∞i≈¿ãÎ, U W`«~° ~å[H©Ü«∞
áêsìx ã¨O„ѨkOKåeû# J=ã¨~°O `«#‰õΩ ÖË^Œx, J`«ºkèHõ
Z"≥∞‡Ö˺Å∞#fl (`≥ÅOQÍ}Ö’) áêsì ã¨fiÜ«∞OQÍ x~°‚Ü«∞O
fã¨∞‰õΩO@∞O^Œx ÔHã≤P~ü „ѨHõ˜OK«_»O, q∞QÆ`å áêsìÅ#∞
HõÅ∞ѨÙH˘x áÈ"åÅx HÍ^Œ∞, "å˜x `«# K≥ѨÙÊKÕ`«∞Ö’¡
LOK«∞HÀ"åÅx ÉèÏqOK«_»"Õ∞!
D ÖˇHõ¯# 2014 ZxflHõÅ∞ `≥~å㨠UHõѨHõ∆ ^èÀ~°}˜`À<Õ
[iˆQ J=HÍâßÅ∞<åfl~Ú. ZÖÏQÀ HÍOw`À(ÔHã≤P~ü uiy á⁄`«∞Î
ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl Pâ◊Û~°ºO ÖË^Œ∞), ˜_çÑ≤`À `≥~å㨠á⁄`«∞Î
ÃÑ@∞ìHÀÖË^Œ∞. Ѩ~°HÍÅ, =∞ǨÏ|∂Éò#QÆ~ü ZxflHõÅ`À a*ˇÑ≤`À
‰õÄ_® HõÅ=^Œx `ÕeáÈ~ÚOk. JO>Ë ZxflHõÖ’¡ <åÅ∞QÆ∞
ã¨ÎOÉèÏÖÏ@ `«Ñ¨Ê^Œx `≥Å∞ã¨∞Î#flk. |Ǩïâ◊ D F@¡ peHõ
`≥~å㨈H ÖÏaèã¨∞ÎO^Œx `≥~å㨠Z`«∞ÎQÆ_» HÍ=K«∞Û! HÍx ZxflHõÅ
`«~åfi`« LO_Õ, [iˆQ Ѩi}Ï=∂Å∞ UO’ `≥~å㨈H Z‰õΩ¯=QÍ
`≥Å∞ã¨∞. Zxfl Z`«∞ÎQÆ_»ÖËã≤<å ZxflHõÅ∞ UHÍaè„áêÜ«∂xˆH
^•if™êÎ~Ú. D UHÍaè„áêÜ«∞O`À `≥ÅOQÍ} U~åÊ@∞ Z#fl˜H˜
[iˆQ ѨxHÍ^Œx, ÔHã≤P~üˆH Z‰õΩ¯=QÍ `≥Å∞ã¨∞. J~Ú<å PÜ«∞#
ZxflHõÅ ~åQÍxfl Z`«∞ΉõΩO@∞<åfl_»O>Ë, PÜ«∞# Åaú PÜ«∞#
‰õΩO@∞O^Œ<Õ!
U L^Œº=∂xÔH·<å F ÅHõ∆ ºO, QÆ=∞ºO, QÆ=∞#O LO@∞Ok.
qq^èŒ =ӺǨ Å∞, Z`«∞ÎQÆ_»Å∞OÏ~Ú. LO_®e ‰õÄ_®! HÍx
á⁄O`«#ÖËx Z`«∞ÎQÆ_»Å∞ `«Ñ¨ÙÊ^•i Ѩ˜ìOK«_»"Õ∞ HÍHõ, #ëêìxfl
Hõeæ™êÎ~Ú. U L^Œº=∞O Z~°∞QÆx „áê} #ëêìxfl `≥ÅOQÍ}
L^Œº=∞O K«q K«∂ã¨∞Î#flk. L^Œº=∞O f„=~°∂ѨO L#flѨÙÊ_Õ
Ü«Ú=`« Li`åà◊¡#∞ P„â◊~ÚOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∂ L#flk.
"≥Ú#fl˜H˜ "≥Ú#fl K«Ö’ JÃãOc¡ [iy# J~°÷~å„`Õ =∞ǨÏ|∂Éò
#QÆ~ü lÖÏ¡ "åã≤ WO[hiOQ∑ K«kq# a.„jx"åãπ
L™ê‡xÜ«∂Ö’ Lˆ~ã¨∞H˘x, `«#^Õ z=i P`«‡Ç¨Ï`«º HÍ"åÅx
HÀ~å_»∞. D ã¨∞xfl`«"≥∞ÿ# JOâßefl U XHõ¯ ~å[H©Ü«∞ áêsì
Ѩ˜ìOK«∞HÀHõ áÈQÍ, áÈÏáÈ©QÍ â◊"åÅÃÑ· ѨÓÅ^ŒO_»efl
"ÕÜ«∞_»O, Ñ≤_çH˜à◊√¡ ayOK«_»O, L^Œº=∞ x<å^•Å∞ KÕÜ«∞_»O,
PO„^è• ÖÏcx u@ì_»O Ѩiáê>ˇÿOk. P`«‡Ç¨Ï`«ºÅÃÑ· L^Œº=∞
~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ P`å‡=Ö’Hõ#O KÕã¨∞HÀÖËx ^Ò~åƒùQƺѨ٠ã≤÷u.
ÖˉõΩO>Ë D P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ „jHÍO`åKåi`À<Õ PyáÈÜÕ∞q.
WHõ K«Ö’ JÃãOc¡x J_»∞¤‰õΩ<åfl_»<Õ H˜`å|∞#∞ H˜~°}ü
‰õΩ=∂~üÔ~_ç¤ ˆHO„^ŒO #∞O_ç JO^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞. JO^Œ∞ˆH ˆHO„^ŒO
H˘`«Î <å@HõO "≥Ú^ŒÅ∞ÃјìOk. Ô~_»¤zÛ "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑÏì_»#fl
K«O^ŒOQÍ, uiy kyfi[Üü∞ã≤OQ∑ ~å„+¨ì =º=Ǩ ~åÅx
K«∂™êÎ_»@! QÆ`«OÖ’ PÜ«∞<Õq∞ ѨijeOKå_À `≥eÜ«∞^Œ∞. nO`À
áê@∞, HÀ~ü(KÀ~ü) Hõq∞© ‰õÄ~°∞Û#fl@∞¡, `≥ÅOQÍ} q+¨Ü«∞OQÍ
K«iÛOz#@∞¡, F á꺈Hr =∞O„`«O [Ñ≤Oz#@∞¡ "å~åÎHõ^äŒ<åÅ∞.
WO^Œ∞Ö’ Uk "åã¨Î="≥∂ Jkèëêì<åxH˜ ‰õÄ_® `≥eÜ«∞^Œ∞.
~åÉ’ÜÕ∞k ZxflHõÅ ã‘[#∞ HÍ|˜ì WѨÊ#∞flOKÕ ~å[H©Ü«∞
áêsìÅ∞ *Ï„QÆ`«ÎѨ_»_»O „áê~°OaèOKå~Ú. ZxflHõÅ QÆ∞„~åÅÔH·
"Õ@ „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk. U QÆ∞„~°"≥∞ÿ<å _»|∞ƒÖËO^Õ Ñ¨~°∞ÔQ`«Î^Œ∞.
JO^Œ∞ˆH _»|∞ƒ#fl "å_çˆH Jxfl áêsìÅ∞ Z„~°u"åpx
Ѩ~°∞ã¨∞Î<åfl~Ú. ã¨O^Œ∞Ö’ ã¨_Õq∞Ü«∂ÖÏ x#fl˜^•HÍ
„áê}ÏÅiÊ™êÎ=∞x, L^Œº=∞O ^•fi~å<Õ `≥ÅOQÍ} ™ê^茺=∞x
x#kOz# qq^èŒ *ˇZã≤ JkèѨ`«∞Å∞ <Õ_»∞ ZxflHõÅ |iÖ’
kQÍÅx ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. giH˜ ZxflHõÖË „Ѩ^è•#O HÍ|˜ì U
~å[H©Ü«∞ áêsì ˜ÔH@∞ì WzÛ<å P áêsìH˜ *ˇÿ H˘@ì_»O MÏÜ«∞O.
ÃÑ@∞ì|_ç^•s =∂#㨠ѨلuHõÖˇÿ# *ÏfÜ«∞™ê÷~Ú POQÆ¡
k#Ѩ„uHõÅ∞ (>ˇÿ"£∞û PѶπ WO_çÜ«∂) ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ #QÆ~åxfl
`≥ÅOQÍ}Ö’ LOKåÖÏ, ÖËHõ „Ѩ`ÕºHõ #QÆ~°OQÍ LOKåÖÏ J<Õ
K«~°Û#∞ áê~î°‰õΩÖ’¡ ÖË=nã≤, "åi Jaè„áêÜ«∂Å#∞ ZÃã"≥∞‡ãπÅ
(`«~°∞"å~Ú 13= ¿ÑrÖ’....)

12. 12#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
x~°ƒO^è•Å∞„Ѩ*ÏL^Œº=∂Å#∞PѨÖË=Ù
„Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞O |ÅѨ_»ÏxH˜ =ÚYº
HÍ~°}O ^ÀÑ≤_ô Jx K≥ѨÊ=K«∞Û. `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞O „áê~°OÉèíO
<å˜ #∞Oz <Õ˜ =~°‰õΩ J}z"Õ`«Å∞ H˘#™êQÆ∞`«∂<Õ
L<åfl~Ú. `≥ÅOQÍ}‰õΩ `åºQÍÅ K«i„`« LOk. ^ÀÑ≤_çx
áê~°^Àe ã¨fiÜ«∞O „ѨuѨuÎ HÀã¨O, ¿ãfiK«Ûù HÀã¨O xOyÔHyã≤#
L^Œº=∞q∞k. Wk „Ѩ[ŠǨÏ$^ŒÜ«∂Å #∞Oz ~°QÆ∞Å∞`«∞Ok.
`≥ÅOQÍ} L^Œº=∞O WOu`≥· =@∞_çO`≥· `«=∞ ǨωõΩ¯Å ™ê^èŒ#
HÀã¨O Hõ^Œ#~°OQÆOÖ’ =ÚO^Œ∞‰õΩ #_»∞ã¨∞ÎOk. =#~°∞Å HÀã¨O
L^ÀºQÍÅ HÀã¨O, hà◊¡HÀã¨O ~°QÆ∞Å∞`«∞#fl L^Œº=∞O `≥ÅOQÍ}
~å„ëêìxfl ™êkèOK«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ 1969 #∞Oz 2013 =~°‰õΩ
J<ÕHõ L^Œº=∂Å ^•fi~å „Ñ¨[Å∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ Hõ^Œ∞Å∞`«∞<åfl~°∞.
`≥ÅOQÍ} á⁄e˜HõÖò *ˇZã≤ K≥·~°‡<£ „á⁄IIHÀ^ŒO_»~åO WzÛ#
Ñ≤Å∞Ѩ٠Jk L^Œº=∞OQÍ =∞~°e ѨÓiÎQÍ q[Ü«∞=O`«
=∞=Ù`«∞Ok. WO`« ÃÑ^ŒÌ Z`«∞Î# L^Œº=∞O ~å=_®xH˜
PO„^茄Ѩ^Õâò#∞ ѨiáêeOz# HÍO„ÔQãπ, ˜_çÑ≤Å∞ `≥ÅOQÍ}
„áêO`åxfl Jxfl ~°OQÍÅÖ’ "≥#∞Hõ|_Õã≤<å~°∞. q=Hõ∆`«
K«∂Ñ≤<å~°∞. ~å[ºÇ≤ÏOã¨#∞ „ѨÜ≥∂yã¨∞Î<åfl~°∞. `≥ÅOQÍ}
QÍÜ«∂Å g}. <≥`«∞Î~°∞Ö’ `«_çã≤# =Ú^ŒÌ. `≥ÅOQÍ} XHõ
Ü«Ú^ŒúÉèí∂q∞. E<£ 14 JÃãOc¡ =Ú@ì_ç. q[Ü«∞ˆH`«#O
ZQÆ∞~°"Õã≤Ok. K«i„`«Ö’ XHõ "≥∞ÿÅ∞~å~Ú =O˜k. JÃãOc¡
™êH˜∆QÍ. J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å x`«º x~°ƒO^è•Å#∞ =ÚO_»¡ HõOK≥#∞,
ÖÏsîÅ∞, `«∂ÏÅ∞ Z^Œ∞iã¨∂Î<Õ `≥ÅOQÍ} x<å^ŒO. Ü«Ú=`Õ
ÉèÏ~°`«^Õâ◊=∞O`å qxÑ≤OzOk. _èçb¡ Ñ‘~îåÅ∞ Hõ^Œ∞Å∞ `«∞<åfl~Ú.
=ÚYº=∞O„uH˜ ÉèíÜ«∞O Ѩ@∞ì‰õΩOk. L^Œº=∂xfl ZÖÏ
J}z"ÕÜ«∂Ö’ J@∞ „ѨÉèí∞`«fiO, W@∞ áÈbã¨∞Å∞ `«ÅÅ∞
Ѩ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. JÃãOc¡ =Ú@ì_çH˜ J#∞=∞ux x~åHõiOKå~°∞
áÈbã¨∞Å∞. Wk `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞OÃÑ· ‰õΩ„@ Jx K≥ѨÊ=K«∞Û.
JÃãOc¡ =Ú@ì_çÖ’ ÉèÏQÆOQÍ `≥ÅOQÍ} lÖÏ¡Å "åºÑ¨ÎOQÍ
J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å MÏH© =∞Ü«∞OQÍ =∂iOk. x~°ƒO^è•Å∞, J„Hõ=∞
JÔ~ã¨∞ìŠѨ~°OѨ~° H˘™êy<å~Ú. „Ѩ[Å∞, =∞Ç≤Ïà◊Å∞, Ñ≤Å¡Å
#∞Oz "≥Ú^ŒÅ∞H˘x =$^Œ∞úÅ =~°‰õΩ L^Œº=∞OÖ’ ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ
áêÖÁæ<åfl~°∞. `≥ÅOQÍ} Ѩk lÖÏ¡Å "åºÑ¨ÎOQÍ ÅHõ∆ÖÏk =∞Ok
L^Œº=∞HÍ~°∞Å#∞ „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ "å^Œ∞Å#∞ JÔ~ã¨∞ì KÕã≤
-^•=∞~°Ñ¨e¡#iûOǨ Ô~_ç¤
áÈbãπ¿ãì+¨<£ÅÖ’ J„Hõ=∞OQÍ x~°ƒOkè¿ãÎ `≥ÅOQÍ} <åÅ∞QÆ∞
HÀ@¡ =∞Ok „Ѩ[Å `«~°Ñ¶¨Ù# `≥ÅOQÍ} á⁄e˜HõÖò *ˇZã≤
<Õ`«Å∞, `≥ÅOQÍ} Ü«Ú<≥·>ˇ_£ „Ѷ¨Oò <Õ`«Å∞, a*ˇÑ≤, ã≤Ñ≤S,
ã≤Ñ≤S(ZOZÖò), #∂º_≥"≥∂„Hõã‘ <Õ`«Å∞ „Ѩ[Å`À =∞"Õ∞Hõ
=∞Ü«∂º~Ú. JÃãOc¡ =Ú@ì_çH˜ „Ѩܫ∞uflOKå~°∞. áÈbã¨∞Å∞
=ÚO^Œ∞QÍ TÇ≤ÏOz#@∞¡QÍ<Õ J~°∞}À^ŒÜ«∞ q=∞Å,
„á⁄IIHÀ^ŒO_»~å"£∞, q.Nx"åãπQ“_£, K≥#fl=∞<Õx q^•º™êQÆ~ü
~å=Ù`À áê@∞ "ÕÖÏk =∞Ok PO^Àà◊#HÍ~°∞Å#∞ D_»∞Û‰õΩO@∂
JÔ~ã¨∞ìKÕã≤ "åǨÏ<åÅÖ’ `À¿ãã≤<å~°∞. [~°fleã¨∞ìÅ#∞,
PO^Àà◊#HÍ~°∞ÅÅ#∞ f„=OQÍ QÍÜ«∞Ѩ~åÛ~°∞. H˘O`«=∞Ok
ÔH"≥∞~åÅ∞ ѨyeáÈÜ«∂~Ú. áÈbã¨∞Å∞ =∂„`«O =∂#=`«fiO
=∞~°z =∂#= =∞$QÍÖÏ¡QÍ „Ѩ=iÎOKå~°∞. q=∞ÅHõ¯ÃÑ· ^•_çH˜
áêÅÊ_ç<å~°∞. ã≤Ñ≤S ~å¢+¨ì HÍ~åºÅÜ«∞O =∞QÆ∞úO Éèí=<£Ö’
áÈbã¨∞Å∞ K˘~°|_ç ã≤Ñ≤S <åÜ«∞‰õΩÖˇ·# q.Zãπ.É’ãπ,
=∞O^Œ.Ѩ=h, PkÔ~_ç¤ÅÃÑ· ÖÏsîʼnõΩ ѨxK≥Ñ≤Ê<å~°∞. q.Zãπ.É’ãπ
Hõ#∞fl‰õΩ f„= QÍÜ«∞=∞~ÚOk.
L™ê‡xÜ«∂ Ü«¸x=iû© ~å=} HÍ+¨ªOQÍ =∂iOk.
K«^Œ∞=Ù‰õΩ<Õ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O MÏH©=∞Ü«∞OQÍ =∂iOk.
áÈbã¨∞Å∞ L^Œº=∞HÍ~°∞Å#∞ K≥^Œ~°Q˘@ì_®xH˜ ˜Ü«∞~ü Qͺãπ#∞
=kÖÏ~°∞. nO`À „Ѩ*Ï™êfi=∞ºO Y∂h J~ÚOk. „Ѩ*Ï™êfi=∞º
ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ PO^Àà◊#HÍ~°∞ÅÃÑ· áÈbã¨∞Åk J=∂#∞+¨ K«~°º.
W^ŒO`å [~°QÆ_»O L^Œº=∞ <≥·uHõ q[Ü«∞OQÍ QÆ∞iÎOKåe. „Ѩ*Ï
ã¨OѶ¨∂Å <Õ`«Å∞, q^•º~°∞÷Å∞, Ü«Ú=`«~°O, [~°fleã¨∞ìÅ∞, Hõ=ÙÅ∞
`≥yOѨÙ`À =ÚO^Œ∞‰õΩ ~å=_»O Jaè#O^ŒhÜ«∞"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O.
áÈbã¨∞Å∞ Zxfl ÃÇÏK«ÛiHõÅ∞ *Ïs KÕã≤<å J^Œ~°‰õΩO_®,
ɡ^Œ~°‰õΩO_® „Ѩ*Ï L^Œº=∞OÖ’ JÃãOc¡ =Ú@ì_çÔH· p=∞Å
^ŒO_≥· Hõke~å=_»O q[Ü«∞OQÍ ÉèÏqOKåe. =ÚYº=∞O„u
H˜~°}ü‰õΩ=∂~üÔ~_ç¤, ã‘ÊHõ~ü <å^≥O_»¡ =∞<ÀǨÏ~üÅ∞ L^ŒÜ«∞O S^Œ∞
QÆO@ʼnõΩ JÃãOc¡H˜ =zÛ HÍ<åfiÜü∞ ÖˉõΩO_® JÃãOc¡ "≥#∞Hõ
^•i #∞Oz =ÚYº=∞O„u ‰õÄ_® "≥o¡áÈÜ«∂~°∞. ã‘ÊHõ~ü ™ê÷#OÖ’
XHõ¯ xq∞+¨O =∂„`«"Õ∞ ‰õÄ~°∞Ûx ã¨Éèí#∞ ™È=∞"å~°O ^•HÍ
"å~Ú^• "Õã≤ JÃãOc¡ "≥#∞Hõ ˆQ@∞ #∞Oz "≥o¡áÈÜ«∂~°∞.
2000 ã¨O=`«û~°OÖ’ <å˜ q^Œ∞º`ü Kås˚Å ÃÑOѨÙ^ŒÅ#∞
á¶ÈHõãπ... K«Ö’ JÃãOc¡

13. 13 EÖˇ·, 2013
=ºuˆ~H˜ã¨∂Î ã≤Ñ≤S, ã≤Ñ≤S(ZO), W`«~° "å=∞ѨHõ∆ áêsìÅ∞
x~°fiÇ≤ÏOz# L^Œº=∞O QÆ∞~°∞ΉõΩ =zÛOk. áêʼnõΩÅ∞ Zxfl
J_»¤O‰õΩÅ∞ J"åOKè«hÜ«∞"≥∞ÿ# ã¨OѶ¨∞@#Å∞ ã¨$+≤ìOz<å J„Hõ=∞
JÔ~ã¨∞ìÅ∞, ÖÏsîÅ∞, `«∂ÏÅ =~°¬O ‰õΩiÑ≤Oz<å K≥‰õΩ¯
K≥^Œ~°‰õΩO_® q^•º~°∞÷Å∞ L^ŒÜ«∞O `˘q∞‡k QÆO@ʼnõΩ JÃãOc¡x
=Ú@ì_çOKå~°∞. WO`«Ö’<Õ áÈbã¨∞Å∞ JÔ~ã¨∞ì KÕã≤<å~°∞. HÍ"Õ˜
ã¨=∞‡Ü«∞º, q#Üü∞ÉÏ|∞ ˜P~üZãπ Z"≥∞‡Ö˺Å∞ JÃãOc¡ÃÑ·
#Å¡*ˇO_®Å∞ ZQÆ∞~°"Õâß~°∞. „ѨÉèí∞`«fiO JÃãOc¡ =Ú@ì_çx
ZÖÏÔQ·<å qѶ¨ÅO KÕÜ«∂Åx J<ÕHõ ‰õΩ„@Å∞, ‰õΩÜ«Ú‰õΩÎÅ∞
(11= ¿Ñr `«~°∞"å~Ú)
^•fi~å ѨOѨ=∞x HÀ~°_»O`À, #QÆ~°=ÚÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_ç#
ã¨"≥∞ÿHõº"å^Œ∞Å∞ #QÆ~åxfl ã¨fiÜ«∞O „ѨuѨuÎQÆÅ #QÆ~°OQÍ
LOKåÅx HÀ~°QÍ, nxfl =„H©HõiOz J`«ºkèHõ âß`«O „Ѩ[Å∞
HÀ~°∞`«∞<åfl~°x P Ѩ„uHõ Hõ^äŒ<åÅ#∞ ~åã¨∞Î#flk. WÖÏ *ÏfÜ«∞
™ê÷~Ú ÖË|∞Å¡#∞ `«yeOK«∞‰õΩ#fl Ѩ„uHõÅ∞ „Ѩ[cèëêìÅ#∞
=„H©HõiOz K≥ѨÊ_»O `≥ÅOQÍ}Ö’ ™ê^è•~°}"≥∞ÿ áÈ~ÚOk.
WÖÏ `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞O =Úã¨∞QÆ∞Ö’ Z=i ^•ix "å~°∞
"≥`«∞‰õΩ¯O@∂, L^Œº=∂xfl ZxflHõʼnõΩ `åHõ@∞ì ÃÑ_»∞`«∞<åfl~°∞.
=∞~À"≥·Ñ¨Ù áÈbã¨∞Å∞ L^Œº=∂xfl K«ÖÏ¡ˆ~Û „Ѩ„H˜Ü«∞Å∞ KÕѨÏì~°∞.
=~°OQÆÖò lÖÏ¡ ~°Ñ¶¨Ú<å^äŒÑ¨e¡ =∞O_»ÅOÖ’x HÍOK«#Ѩe¡
„QÍ=∞OÖ’ K«Ö’ JÃãOc¡H˜ "≥o¡`Õ ˆ~+¨<£#∞, ÃÑ#¬#∞ ~°^Œ∞Ì
KÕ™êÎ=∞x áÈbã¨∞Å∞ Kå˜OѨ٠"ÕÜ«∞_»O QÆ=∞<å~°›O! nxfl ™ê÷xHõ
„Ѩ[Å∞ xÅ∞=iOK«_»O, áÈbã¨∞Å`À Q˘_»=Ѩ_»_»O [iyOk.
HÍ|˜ì, `≥ÅOQÍ} „Ѩ[ʼnõΩ q∞yeOk XHõ>Ë! L^Œº=∂xfl
x~°O`«~°OQÍ H˘#™êyOK«_»O, ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ#∞ x„^Œ
áÈhÜ«∞‰õΩO_® K«∂_»_»O, J=HÍâ◊"å^Œ ~å[H©Ü«∂Å#∞
ZO_»QÆ@ì_»O, "åi ‰õΩ`«O„`åʼnõΩ |eH͉õΩO_® *Ï„QÆ`«Î Ѩ_»_»O,
ZxflHõÅ∞ <åÜ«∞‰õΩefl =∂~°∞™êÎ~Ú QÍx q^è•<åefl HÍ^Œx
x#kOK«_»O! U ZxflHõÅ∞ „Ѩ[Å =∞øeHõ ã¨=∞㨺efl
Ѩi+¨¯iOK«ÖË=Ù. ÃÑ·QÍ =∞iO`« [iîÅO KÕ™êÎ~Ú. `≥™êÎ#∞,
W™êÎ#∞ JO@∞#fl HÍO„ÔQãπ QÆ`«OÖ’ ‰õÄ_® U ~å„ëêìxfl
W=fiÖË^Œ∞. <≥„Ǩ˙ ǨÏÜ«∂OÖ’ U~åÊ>ˇÿ# =∞Ǩ ~å„+¨ì,
QÆ∞[~å`üÅ∞ ~å[H©Ü«∞ ã¨OH∆ÀÉèíO`À>Ë U~°Ê_®¤~Ú `«Ñ¨Ê
ZxflHõÅ`À HÍ^Œ∞. JÖψQ ѨO*ÏÉò, ǨÏ~åº<åÅ∞. WHõ Kè«O_ôQÆ_£
WѨʘH© W~°∞ ~å„ëêìÅ ~å[^è•x ã¨=∞㨺#∞ Z^Œ∞~°∞¯O@∞#flk.
U ~å[H©Ü«∞ áêsì nxH˜ Ѩiëê¯~°O K«∂Ѩ_»O ÖË^Œ∞. D ~å„ëêìÅ
ѨxflOk. J~Ú#ѨʘH© „Ѩ*Ï L^Œº=∞O =ÚO^Œ∞ z`«∞ÎQÍ
J~Ú#q áêʼnõΩÅ ‰õΩ„@Å∞. L^Œº=∞ x~å‡`«Å∞ „Ѩ[ÖË.
JOu=∞ q*Ë`«Å∞ „Ѩ[ÖË. „Ѩ[Å #∞Oz L"≥fi`«∞Î#
Zyã≤Ѩ_»∞`«∞#fl L^Œº=∂Å#∞ J}z"ÕÜ«∞_»O ™ê^茺=∞QÆ∞<å?
WѨʘÔH·<å áêÅHõ=~åæÅ∞ "åã¨Î"åxfl QÆ∞iÎOK«∞ HÀ"åe.
WѨʘÔH·<å ˆHO„^Œ `≥ÅOQÍ} L^Œº=∂xfl QÆ∞iÎOz „Ѩ`ÕºHõ
`≥ÅOQÍ} ~å„ëêìxfl „ѨHõ˜Oz ~À_£ =∂ºÑπ#∞ „ѨHõ˜OKåe.
`≥ÅOQÍ} ~å„ëêìxfl „ѨHõ˜OK«HõáÈ`Õ L^Œº=∞O =∞iO`« Zy¿ã
J=HÍâ◊=ÚOk. ~°K«~Ú`« [~°fleã¨∞ì
Pq~åƒù"åxH˜ P`«‡`åºQÍÅ K«i„`« LOk. a*ˇÑ≤ x#kOz#
XHõ F@∞, Ô~O_»∞ ~å„ëêìÅ∞ a*ˇÑ≤ Åaú`« PÖ’K«#`À<Õ QÍx
PÜ«∂ ~å„ëêìÅ =∞<ÀÉèÏ"åefl ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞H˘x HÍ^Œ∞. XHõ
"Õà◊ W^Õ x[=∞~Ú`Õ, WzÛ# =¸_»∞ ~å„ëêìÅ`À áê@∞QÍ
`≥Å∞QÆ∞ ^Õâßxfl HÍ^Œx `≥ÅOQÍ}#∞ WKÕÛk. áÈ`Õ <å˜ Z<£_çZ
„ѨÉèí∞`«fiO JkèHÍ~åxfl HÀÖ’ÊÜÕ∞k. HÍx Ѩ~°∞=Ù ^ŒˆH¯k.
Éèíq+¨º`ü LO_Õk! g˜`À áê@∞QÍ |∞O^ÕÖòYO_£, q^Œ~°ƒùÅ`À
áê@∞QÍ, QÆ∂~åöÖÏO_£ `«k`«~° ~å„ëêìÅ#∞ ‰õÄ_® U~åÊ@∞
KÕÜ«∂Åx „ѨuáêkOKÕk. ~å[™ê÷<£ Ѩiã≤÷u W^Õ. ^Õâ◊OÖ’
~å[™ê÷<£ Ju ÃÑ^ŒÌ ~å„+¨ìO. WÖÏ z#fl ~å„ëêìÅ P=â◊ºHõ`«#∞
QÆ∞iοãÎ `«# x|O^èŒ<å=oÖ’ a*ˇÑ≤ KÕ~åÛe. HÍh P x|^Œú`«,
^è≥ÿ~°ºO a*ˇÑ≤H˜ ÖË^Œ∞. W^Õ [iy`Õ =ÚO^Œ∞QÍ QÆ∞[~å`ü #∞Oz
HõKü „áêO`åxfl "Õ~°∞ KÕÜ«∂eû LO@∞Ok. D „áêO`«O
`≥ÅOQÍ} Hõ<åfl "≥#∞Hõ|_ç LOk. P „áêO`åxfl K«∂¿ãÎ
`≥Å∞ã¨∞ÎOk. HÍ|˜ì a*ˇÑ≤k ‰õÄ_® J=HÍâ◊"å^Œ ~å[H©Ü«∞"Õ∞!
U ã¨=∞º<≥ÿ<å L^Œº=∂ÖË Ñ¨i+¨¯i™êÎ~Ú. ZxflHõÅ∞
x„^ŒÑ¨ÙK«∞Û`å~Ú. á꺈HrÅ∞ ã¨=∞㨺#∞ =∞iO`« ѨHõ¯^•i
Ѩ˜ì™êÎ~Ú. H˘O^Œi *Ë|∞efl xOѨÙ`å~Ú. D q+¨Ü«∂xfl
QÆ∞iÎOz q^•ºi÷, L^ÀºQÆ, Láê^蕺ܫ∞ *ˇZã≤Å∞ Hõke,
Ü«Ú=`«#∞, „Ѩ[efl HõÅ∞ѨÙH˘x L^Œº=∞O H˘#™êy¿ãÎ `«Ñ¨Ê
`≥ÅOQÍ} ™êHÍ~°O HÍ^Œ∞ Jx QÆ∞iÎOKåe. WѨÙÊ_»∞#fl
Ѩiã≤÷uÖ’ 2014Ö’ ‰õÄ_® `≥ÅOQÍ} ~å^Œx `≥eã≤<å
ZxflHõʼnõΩ J„~°∞Å∞ KåK«_»=∞O>Ë `≥ÅOQÍ} „Ѩ[efl
"≥„i"åà◊¡#∞ KÕÜ«∞_»"Õ∞!
~°K«~Ú`« q„âßO`« J^蕺Ѩ‰õΩÅ∞

14. 14#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
q^•ºã¨O|∞~åÅ∞HÍ^Œ∞...ã¨O㨯~°}Å∞HÍ"åe!
-_®IIU~°∞H˘O_» #~°ã≤OǨï_»∞
#_»∞ã¨∞Î#fl HÍÅO
E<£ 1#∞O_ç 12= `Õn =~°‰õΩ „ѨÉèí∞`«fiO q^•º
ѨH∆À`«û"åÅ#∞, 13 #∞O_ç 30 =~°‰õΩ q^•º ã¨O|∞~åÅ#∞
x~°fiÇ≤Ï™ÈÎOk. |Ü«∞˜#∞O_ç K«∂_»_®xH˜ Wq KåÖÏ
JO^ŒOQÍ Hõ#Ѩ_ç<å D âßYÖ’ ѨxKÕã¨∞Î#fl "åiH˜,
J^茺ܫ∞#"Õ`«ÎʼnõΩ Wk qO`«QÍ#∞ Hõ#|_»∞`«∞#flk.
ZO^Œ∞HõO>Ë D XHõ¯ ã¨O=`«û~°"Õ∞ ~å„+¨ìOÖ’ "Õ~ÚH˜ ÃÑ·|_ç
áê~î°âßÅÅ∞ =¸`«Ñ¨_®¤~Ú, S^Œ∞"ÕʼnõΩ ÃÑ·|_ç# áê~î°âßÅÅ∞
„Ѩã¨∞Î`«O ѨHõ∆"å`«O`À Ѩ`«#O JOK«∞# L<åfl~Ú. JO`«‰õΩ
Ô~˜ìOѨ٠Láê^蕺ܫ∞ L^ÀºQÍÅ∞ ~°^ŒÌÜ«∂º~Ú. K«¿ãÎ Z=fiÔ~·#
^Œ∞:d™êÎ~°∞. =∞Oz K≥_»∞Å#∞ H˘O`«HÍÅO áê@∞ ã¨g∞H˜∆OK«∞
‰õΩOÏ~°∞. "ÕÅ Láê^蕺ܫ∞ L^ÀºQÍÅ∞ ~°^Œ∞Ì HÍ=_»O
JO>Ë, "ÕÅ x~°∞^ÀºQÆ∞ʼnõΩ ~å=Åã≤# L^ÀºQÍÅ∞ áÈ~Ú#>Ëì
Hõ^•! JO>Ë Jk Kå=Ù`À ã¨=∂#O. ZO^Œ∞‰õΩ =¸`«Ñ¨_»∞
`«∞<åflÜ≥∂ ã¨g∞H˜∆OK«∞H˘x ã¨O㨯iOK«∞ HÀ"åeû#
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ѨH∆À`«û"åÅ∞, ã¨O|∞~åÅ∞ KÕÜ«∞_»O D ~å„+¨ì
q^•º âßY‰õΩ, „ѨÉèí∞`åfixˆH K≥e¡Ok.
Pi÷Hõ ã¨~°mHõ$`« q^è•<åÅ∞ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# 90= ^Œâ◊HõO
=∞^茺 #∞O_ç áê~î°âßÅ q^ŒºÃÑ· „ѨÜ≥∂QÍÅ g∞^Œ „ѨÜ≥∂QÍÅ∞
KÕã¨∂Î „ѨÉèí∞`«fiO q^•º=º=ã¨÷#∞ "≥Ú`«ÎO „Éèí+¨µìѨ˜ìOz,
KÕÜ«∂eû# ^•xHõO>Ë Z‰õΩ¯=QÍ <åâ◊#O KÕã≤Ok. JѨÙÊÅ
g∞^Œ JѨÙÊÅ∞ `≥zÛ H˘Ñ¨ÙÊ# =∞Öˇ¡Ñ¨ÓÅ∞ ‰õÄ_» D ~å„+¨ì
q^•ºâßY ÃÑ@∞ìHÀÖËx ^Œ∞ã≤÷uÖ’ LOk. JѨCÅ ^•fi~å
`≥zÛ# JÃÑÑπ, _çÃÑÑπ, W"åfià◊ ~år"£ q^•º q∞+¨<£ ^•fi~å
J=∞Å=Ù`«∞#fl ã¨~°fitHõ∆ JaèÜ«∂<£ ÖÏO˜ Ѩ^äŒHÍÅ J=∞Å∞
J#O`«~°O ã¨g∞H˜∆OK«∞‰õΩO>Ë "ÕÅ áê~î°âßÅÅ∞ =¸`«
Ѩ_®¤~Ú. P Ѩ^äŒHÍÅ∞ „Ѩ"Õâ◊Ãјì# ZÖò.W.Ñ≤., H˜¡Ñπ, HÍ¡Ñπ,
ã≤.ã≤.WÖÏO˜ „ѨÜ≥∂QÍ`«‡Hõ Ѩ^Œú`«∞Å∞ ɡ_çã≤H˘˜ì „ѨÉèí∞`«fi
áê~î°âßÅÅ∞ JO>Ë „ѨÜ≥∂QÍÅ∞ KÕ™êÎ~°∞ Jx ÉèÏqOz
„Ѩ[Å∞ Ñ≤Å¡Å#∞ ѨOѨ_®xH˜ =ºuˆ~H˜ã¨∞Î<åfl~°∞. ÃÑ· Ѩ^äŒHÍÅ∞
Láê^蕺ܫÚʼnõΩ WzÛOk tHõ∆} HÍ^Œ∞, tH˜∆OKå~°∞.
Ѩ^äŒHÍÅ∞ =Å¡ Jaè=$kú [~°QÆ_®xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ =¸ã≤"Õ`«
[iyOk. J~Ú# D Ѩ^äŒHÍÅÃÑ· ã¨g∞Hõ∆ ÖË^Œ∞! D Ѩ^äŒHÍÅ
J=∞Å∞ „áê~°OÉèíO J~Ú# `«~åfi`«<Õ áê~î°âßÅ q^•ºâßYÖ’
ˆ~+¨#Öˇÿ*Ë+¨<£ l.F =zÛOk. "≥Ú^Œ’¡ Láê^蕺ܫ∞, q^•ºi÷
x+¨ÊuÎ 1:40 J<åfl~°∞. WѨÙÊ_»∞ 1:20 JO@∞<åfl~°∞. J~Ú<å
"ÕÅ áê~î°âßÅÅ∞ ѨkHõO>Ë `«‰õΩ¯= q^•º~°∞÷Å∞O_»@O =Å¡
=¸`«Ñ¨_»∞`«∞O_»@O`À "ÕÅ áÈã¨∞ìÅ∞ ~å„+¨ì"åºÑ¨ÎOQÍ
q∞QÆ∞Å∞QÍ U~°Ê_ç ~°^ŒÌ=Ù`«∞<åfl~Ú. 1990Ö’ Pi÷Hõ,
ã¨~°mHõ$`« q^è•<åÅ∞ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# `«~åfi`« ÃÑiy#
„ÃÑ·"Õ©Hõ~°} „ѨÉèÏ=O, HÍ~Àʈ~©Hõ~°} „Ѩ[ÅÖ’ "å˜
Ѩ@¡ "≥∂A#∞ ÃÑOK«_®xH˜ „ÃÑ·"Õ@∞, HÍ~Àʈ~@∞ q^•ºã¨Oã¨÷Å∞
J#∞ã¨iã¨∞Î =ã¨∞Î#fl q^è•<åÅ∞, „ѨÉèí∞`«fi q^•ºâßYÖ’x
JO`«~°æ`« Ö’áêÅ∞, q^è•<åÅ∞, Ѩiã≤÷`«∞ʼnõΩ J#∞QÆ∞}OQÍ
=∂~°∞ÊÅ∞ ~åHõáÈ=_»O nxH˜ Láê^蕺ܫÚŠѨxq^è•#O
‰õÄ_» `À_≥ÿ "≥~°ã≤ "≥Ú`«ÎOQÍ W"åfià◊ "ÕÅ Láê^蕺ܫ∞
L^ÀºQÍÅ ~°^Œ∞̉õΩ q^•ºâßY Hõã¨~°`«∞Î KÕã¨∞Î#flk.
„ѨÉèí∞`«fi, „ÃÑ·"Õ@∞ áê~î°âßÅÅ U~åÊ@∞‰õΩ „ѨÉèí∞`«fi"Õ∞
XHõ x|O^èŒ# `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∂ÎOk. JqhuH˜ Hõ‰õΩ¯iÎѨ_ç
`å#∞ *Ïs KÕã≤# „ѨÉèí∞`«fi L`«Î~°∞fiÅÖ’x x|O^èŒ#ÅxflO˜H˜
hà◊√§ =^Œe „ѨÉèí∞`«fi áê~î°âߊѨHõ¯ˆH ~°OQÆ∞ ~°OQÆ∞Å
J^•ÌÅ`À, PHÍâ◊ǨÏ~出Å∞QÍ „ÃÑ·"Õ@∞ áê~î°âßÅÅ∞
xi‡OK«_®xH˜ J#∞=∞ux Wã¨∞ÎOk. =∂~°∞`«∞#fl Ѩiã≤÷`«∞Å
=Å¡ Ѩiã¨~åÅ∞, Éèí=# ™œO^Œ~°ºO ‰õÄ_» q^•º~°∞÷Å#∞
"åi `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ „ѨÉèÏq`«O KÕã¨∂ÎOk. XHõ áê~î°âßʼnõΩ
Zxfl QÆ^Œ∞Å∞ J=ã¨~°ã¨=ÚOÏ~Ú Jx XHõ „QÍ=∞OÖ’
XHõ JOK«<å "Õã≤ XˆH™êi áê~î°âßÅ#∞ "≥Ú`«ÎO QÆ^Œ∞Å#∞
xi‡¿ãÎ Jk K«∂_»_®xH˜ JO^ŒQÍ LO@∞Ok. HÍx „ѨÉèí∞`«fiO
ã¨O=`«û~åxH˘Hõ QÆkx =∞OE~°∞ KÕã≤ "Õˆ~fi~°∞QÍ Z@∞=O˜
âß„ã‘ÎÜ«∞ <å}º`å „Ñ¨=∂}ÏÅ∞ áê˜OK«‰õΩO_® ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl
XH˘¯Hõ¯ Ѩ^äŒHõO ^•fi~å ã¨O=`«û~åxH˜ XH˘¯Hõ¯ QÆkx ѨO^Œ∞Å
^˘_ç¤ =∂kiQÍ xi‡OKÕ „ѨÉèí∞`«fi áê~î°âßÅ#∞ K«∂¿ãÎ
`«e¡^ŒO„_»∞Å HõO_»¡‰õΩ P#∞`«∞O^•? P áê~î°âßʼnõΩ
ѨOѨÙ`å~å? D ~ÀA =~°‰õΩ J#∞=∞u á⁄Ok#
áê~î°âßÅÖ’ „ѨÉèí∞`«fiO ~°∂á⁄OkOz# x|O^èŒ#Å
„ѨHÍ~°OQÍ Ñ¨ije¿ãÎ 90 âß`«O „ÃÑ·"Õ@∞ áê~î°âßÅÅ
J#∞=∞`«∞Å∞ ~°^Œ∞Ì KÕÜ«∂eû=ã¨∞ÎOk. W#∂ûÔ~<£û ÖËHõáÈ~Ú<å
fã¨∞‰õΩ~å=_®xH˜ |ã¨∞ûʼnõΩ J#∞=∞ux WzÛ
K«∂ã≤K«∂_»#@∞ì ZO^Œ∞‰õΩ =º=ǨÏi™êÎ~°∞? XHõ „ÃÑ·"Õ@∞

15. 15 EÖˇ·, 2013
áê~î°âßÅ |ã¨∞û Zxfl H˜Ö’g∞@~°¡ #∞O_ç q^•º~°∞÷Å#∞
fã¨∞H˘x ~å=KÀÛ „ѨÉèí∞`«fiO ^ŒQÆæ~° x|O^èŒ# LO^•? Jã¨Å∞
Ѷ‘AÅÃÑ·, _˘<Õ+¨#¡ÃÑ· J^Œ∞ѨÙ, J*Ï=∂~Ú+‘ LO^•? Jã¨Å∞
U áê~î°âßÅÖ’<≥ÿ# HÍfieÃѶ·_£ Láê^蕺ܫÚÅ∞ ѨxKÕã¨∞Î<åfl~å
Jx D „ѨÉèí∞`«fiO U<å_≥ÿ# ѨijeOzO^•?
Jn JÖÏ LOz „ѨÉèí∞`«fi áê~î°âßÅÖ’ Kåb KåÅx
|@ìxzÛ, "å˜x ‰õΩ˜ìOK«_®xH˜ „_≥ãπ‰õΩ 40 ~åáêÜ«∞ezÛ,
^˘_»∞¤ aÜ«∞ºO ÃÑ˜ì ‰õÄ~°Å‰õΩ, HÀ_çQÆ∞_»∞¤‰õΩ HõeÑ≤ XHõ
q^•ºi÷H˜ ~ÀA‰õΩ 4.65 ~°∂áêÜ«∞Å∞ WzÛ, D WKÕÛ
"å˜Ö’<Õ "å~åxH˜ Ô~O_»∞ HÀ_çQÆ∞_»∞¡ÃÑÏìÅ<Õ x|O^èŒ#
™ê^茺=∂ HÍ^• U<å_≥ÿ# U JkèHÍÔ~·# PÖ’zOKå_®?
|∞H±û Wã¨∞Î#flk. QÆ`«OÖ’ áê~î°âßÅ q^•º~°∞÷ʼnõΩ xeÑ≤"Õã≤#
™ê¯Å~ü+≤ÑπÅ#∞ Zã‘û, Zã≤ì ã¨Éò áê¡<£ ѨÙ}Ϻ=∂ JO@∂
=∞m§ W=fi_®xH˜ ~°OQÆO ã≤^ŒúO KÕã¨∞Î#flk. 'g∞ |_ç
Ñ≤Å∞™ÈÎOk ~°O_ç— JO@∂ „Ѩ`ÕºHõ HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ PÜ«∂
áê~î°âßÅʼnõΩ K≥Ok# ѨÓ~°fi q^•º~°∞÷ʼnõΩ x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î#flk.
W@∞=O˜ "å˜`À ã¨O|∞~°OQÍ =∞# áê~î°âßʼnõΩ ~°=∞‡O>Ë
=™êÎ~å? Jxfl J~°›`«Å∞ Hõey# Láê^蕺ܫÚÅ∞<åfl~°∞.
'Jhfl L<åfl JÅ∞¡x <À’¡ â◊x L#fl@∞¡— J~Ú<å „Ñ¨Éèí∞`«fi
áê~î°âßÅÅ∞ =¸`« Ѩ_»∞`«∂<Õ L<åfl~Ú. Jk QÆ`«OÖ’
Ѩ^Œ∞Å #∞O_ç W"åfià◊ "ÕÅ ã¨OYºÖ’H˜ =zÛOk. nxH˜
Láê^蕺ܫÚÅ#∞ ã¨=∂[O =ÚO^Œ∞ ^À+¨µÅ∞QÍ xÅɡ@ì
_®xH˜ „ѨÉèí∞`«fiO „Ѩܫ∞`«flO KÕã¨∞Î#flk `«Ñ¨Ê, HÍÖÏ#∞QÆ∞}OQÍ
J@∞ ã¨=∂[OÖ’#∞, W@∞ q^•º~°OQÆO Ö’#∞ =zÛ#
=∂~°∞ÊÖËO˜? J#fl K«~°Û#∞ P âßY ZѨÙÊ_»∞ =ÚO^Õã¨∞
HÀÖË^Œ∞, Z=fi~°∞ K≥Ñ≤Ê<å, K«iÛOz<å q#_®xH˜ ã≤^ŒúOQÍ
‰õÄ_» ÖË^Œ∞. É’kèOK«_®xH˜ q^•º~°∞÷Å∞ ÖË~°∞~å <å~Ú<å
JO>Ë É’^èŒ#Ö’ tHõ∆} Wã¨∂ΠѨÙO_˘Hõ KÀ@ =ÙO>Ë =∞O^˘Hõ
KÀ@ ÃÑ_»∞`«∞<åfl~°∞. U<å_≥ÿ# D „ѨÉèí∞`«fiO MÏm J~Ú#
XHõ Láê^蕺ܫÚ_ç ™ê÷#OÖ’ H˘`«Î Láê^蕺ܫÚ_çx "≥O@<Õ
xÜ«∞q∞OzO^•? Hõhã¨O P ™ê÷#OÖ’ q^•º"åÅO©~ü#∞
J~Ú<å ã¨HÍÅOÖ’ xÜ«∞q∞OKåÅ<Õ ™È~Ú D
q^•ºâßMÏkèHÍ~°∞ʼnõΩ L#fl^•? D ã¨O=`«û~°O #∞O_ç P
q^•º"åÖˇO©~°¡ xÜ«∂=∞HõO ‰õÄ_» LO_»^Œ∞ Jx q^•ºâßY
„ѨHõ˜OzOk. =∞i P MÏmÖ’ Z=fi~°∞ ѨxKÕ™êÎ~°∞?
`«e¡^ŒO„_»∞ʼnõΩ ZÖÏ qâßfiã¨O HõeÊ™êÎ~°∞? MÏmÅ∞ Zxfl
L<åflÜ≥∂ XHõ ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# ã¨OYº#∞ K≥ѨÊQÆeˆQ ^è≥ÿ~°ºO D
âßY‰õΩ L#fl^•? q^•ºÇ¨Ï‰õΩ¯ K«@ìO x|O^èŒ#Å∞ U
q+¨Ü«∞OÖ’<≥ÿ# áê˜ã¨∞Î<åfl~å? „ѨÉèí∞`«fi áê~î°âßÅÖ’
=O@QÆ^Œ∞Å∞, Ï~ÚÖˇòû ÖË=Ù. L#fl áê~î°âßÅÖ’¡ "å˜x
H©¡xOQ∑ KÕÜ«∞_®xH˜ ã¨O=`«û~åxH˜ "Õ~Ú ~°∂áêÜ«∞e¿ãÎ ZÖÏ
H©¡<£ KÕ~Ú™êÎ~°∞? D =∞OEi KÕ¿ã JkèHÍ~°∞Å WO_»¡à’§
ã¨O=`«û~åxH˜ ™ê¯"≥O[~ü‰õΩ WO`Õ Wã¨∞Î<åfl~å? =∞OEi
KÕ¿ã JkèHÍ~°∞Å∞ ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ ~år"£ q^•º q∞+¨<£
HÍ~åºÅÜ«∞O ™ê¯"≥O[~ü‰õΩ <≥ʼnõΩ ZO`« ˆHÏ~Úã¨∞Î<åfl~À
ÃãÅq¿ãÎ D ^Õâ◊ HÍÉ’ÜÕ∞ áœ~°∞ÅÃÑ· ZO`« x~°¡Hõ∆ º"≥∂
|Ü«∞@Ѩ_»∞`«∞Ok.
„ѨÉèí∞`«fi x|O^èŒ#Å „ѨHÍ~°O XHõ áê~î°âßÅÖ’ J_ç‡+¨<£
=Ü«∞ã¨∞û 5 ã¨O=`«û~åÅ∞ LO_®e. HÍx „ÃÑ·"Õ@∞
áê~î°âßÅÅxfl ‰õÄ_» 2 ã¨O=`«û~åÖ’¡<Õ q^•ºi÷H˜, `«e¡
^ŒO„_»∞ʼnõΩ =∞s ѨsHõ∆Å∞ Ãјì J_ç‡+¨<£û Wã¨∞Î<åfl~Ú.
„ѨÉèí∞`åfixfl #_»∞ѨÙ`«∞#fl "åà◊√§, q^•ºâßY‰õΩ K≥Ok#
JkèHÍ~°∞ÅO^Œ~°∞ `«=∞ Ñ≤Å¡Å#∞ ‰õÄ_® W^Õ q^èŒOQÍ
ѨOÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. JO>Ë q^•ºi÷x 2Ö’<Õ „ÃÑ·"Õ@∞ áê~î°âßÅÅ∞
fã¨∞‰õΩáÈ~Ú#ѨÙÊ_»∞ „ѨÉèí∞`«fi áê~î°âßÅʼnõΩ 5 ã¨O`«û~åÅ
q^•º~°∞÷Å∞ ZHõ¯_ç#∞O_ç =™êÎ~°∞. „ÃÑ·"Õ@∞ áê~î°âßÅÖ’¡ `«=∞
Ñ≤Å¡efl #~°ûsÖ’ KÕiÊã¨∞Î#fl âßã¨#Hõ~°ÎʼnõΩ, x|O^èŒ#Å∞
~°∂á⁄Okã¨∞Î#fl JkèHÍ~°∞ʼnõΩ q^•º=º=ã¨÷Ö’ D #∂`«#
^èÀ~°}∞Å∞ =zÛ# "≥O@<Õ ZO^Œ∞‰õΩ „ѨÉèí∞`«fi áê~î°âßÅʼnõΩ
J#∞|O^èŒOQÍ „Ñ‘-„ÃÑ·=∞s áê~î°âßÅefl U~°Ê~°K«ÖË^Œ∞?
„ѨѨOpHõ~°} „Ѩ"ÕtOK«Hõ=ÚO^Œ∞#∞O_Õ POQÆ¡=∂^茺=∞O
q^Œº‰õΩ _ç=∂O_£ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂ =zÛ# „áê^è•#º`«#∞
QÀ¡|Öˇÿ*Ë+¨<£ J#O`«~°"≥∞ÿ<å „Ñ¨Éèí∞`«fiO ZO^Œ∞‰õΩ QÆ∞iÎOK«ÖË^Œ∞?
POQÆ¡ =∂^茺=∂xH˜ ã¨O|OkèOz# J<ÕHõ „ÃÑ·"Õ@∞
áê~î°âßÅÖ’¡ âßã¨#Hõ~°ÎÅ∞, JkèHÍ~°∞Å∞ `«=∞ Ñ≤Å¡efl
K«kqOK«_®xH˜ KÕiÊOKå~°∞. HÍx „ѨÉèí∞`«fi áê~î°âßÅÖ’¡
=∂„`«O POQÆ¡ =∂^茺=∞O 2009 ã¨O=`«û~°O =~°‰õΩ QÆ∞~°∞ΉõΩ
~åÖË^ŒO>Ë Z=i x~°¡Hõ∆ ºO? WѨʘH˜ WOHÍ „ÃÑ·=∞s
™ê÷~ÚÖ’x „ѨÉèí∞`«fi áê~î°âßÅÖ’¡ POQÆ¡ =∂^茺=∞OÖ’ É’^èŒ#
ÖË<ÕÖË^Œ∞. 2002 ã¨O=`«û~°O HõO>Ë =ÚO^Œ∞ "≥Ú`«ÎO „ѨÉèí∞`«fi
áê~î°âßÅÖ’¡ WOw¡+π ã¨∂¯Öò Jã≤ÃãìOò áÈã¨∞ì, Ѷ≤lHõÖò Ãã·<£û
áÈã¨∞ìÅ∞QÍx L<åflÜ«∂? XHõ „ѨÉèí∞`«fi áê~î°âßÅÖ’ „Ѩã¨∞Î`«O
L#fl x|O^èŒ#Å „ѨHÍ~°OQÍ XHõ Láê^蕺ܫÚ_»∞ PQÆã¨∞ì
31# i>ˇÿ~ü J~Ú`Õ P áÈã¨∞ì#∞ xOѨ_®xH˜ „ѨÉèí∞`«fiO

16. 16#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
_ç.Ü«∞ãπ.ã≤ x~°fiÇ≤ÏOzQÍx xOѨx Ѩiã≤÷u. P „Ѩ„H˜Ü«∞
ZѨÙÊ_»∞ KÕѨ|_»∞`«∞O^À, ZѨÙÊ_»∞ áÈã≤ìOQ∑ Wã¨∞ÎO^À
K≥ѨÊÖË=Ú. XHõ q^•º"åÅO©~ü xÜ«∂=∞Hõ J#∞=∞u
„Ѩ„H˜Ü«∞ ‰õÄ_» <≥ÅÅ `«~°|_ç H˘#™êy q^•º ã¨O=`«û~°O
=∞^茺֒ ™êOHõ∆xOQ∑ W™êÎ~°∞. ã¨O=`«û~°O "≥Ú`«ÎO Éèí„^Œ`«
ÖËHõáÈ=_»O=Å¡ Z=fi~°∞ ‰õÄ_» q^•º "åÖˇO©~üQÍ Ñ¨x
KÕÜ«∞_®xH˜ Pã¨H˜Î K«∂Ѩx Ѩiã≤÷u. PQÆã¨∞ì 31# i>ˇÿ~ü
J~Ú# Láê^蕺ܫÚx ™ê÷#OÖ’ ÃãÃÑìO|~ü 1# "≥O@<Õ
Láê^蕺ܫÚ}˜‚ xÜ«∞q∞OKÕ Ñ¨^Œúux „ѨÉèí∞`«fi q^•º=º=ã¨÷‰õΩ
K≥Ok# JkèHÍ~°∞Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ@ì~°∞? 'ã¨~°fitHõ∆
JaèÜ«∂<£— Ѩ^äŒHõO Ãјì#ѨÙÊ_»∞ Jk Ô~O_»∞ JO^Œ"≥∞ÿ#
x<å^•Å∞ WzÛOk. XHõ˜ 'JO^Œ~°∞ K«^Œ"åe, JO^Œ~°∞
Z^ŒQÍe— ^•x x<å^ŒO. Ô~O_Àk `«~°QÆu QÆkHÀ Láê^蕺
Ü«Ú_çx W™êÎ=∞x K≥ѨÊ_»O. HÍx P `«^Œ#O`«~°O q^•º~°∞÷Å
ã¨OYº`À =Ú_çÃјì, =¸_»∞ `«~°QÆ`«∞ʼnõΩ XˆH
Láê^蕺ܫÚ_çx ÉÏ^èŒ∞ºxfl*Ëã≤ Jxfl áê~îåºOâßÅ#∞ É’kèOKÕ
Ѩ^ŒÌux „Ѩ"Õâ◊ÃјìOk. JO^Œ∞ˆH KåÖÏ =∞Ok q=∞~°≈‰õΩÅ∞
P Ѩ^äŒHÍxfl 'ã¨~°fiO, tHõ∆, ÉèíÜ«∞O— J<åfl~°∞. nxx |˜ì
J~°÷=∞ÜÕ∞º^Õ^ŒO>Ë HÍ¡ãπ~°∂OHÀ Láê^蕺ܫÚ}˜‚ WKÕÛ
Qͺ~°O©x „ѨÉèí∞`«fiO ã¨O=`«û~åÅ `«~°|_ç LÅ¡OѶ≤∞OzOk.
HÍx „ÃÑ·"Õ@∞ áê~î°âßÅÖ’ Hõh㨠J~°›`«Å∞ ÖËHõáÈ~Ú<å
`«~°QÆu QÆkHÀ Láê^蕺ܫÚ_»∞, POQÆ¡=∂^茺=∞OÖ’ É’^èŒ#
=∂„`«O LOk. W"Õ q^•ºi÷ `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ ÉÏQÍ „ѨÉèÏq`«O
KÕã≤ „ÃÑ·"Õ@∞ áê~î°âßňH Ñ≤ÅÅ¡#∞ ѨOѨ_®xH˜ HÍ~°}ÏÅ∞QÍ
J^茺ܫ∞#OÖ’ Hõ#|_»∞`«∞<åfl~Ú.
XHõ "≥·Ñ¨Ù „ÃÑ·"Õ@∞ áê~î°âßÅÅxfl 'HÍ<£ÃãO„>Ë>ˇ_£
HͺOÑπ—Å∞QÍ #_»∞ã¨∞ÎO>Ë „ѨÉèí∞`«fiO P@ áê@Å ^•fi~å
É’kèOKåÅO@∞Ok? W^≥Hõ¯_ç <åºÜ«∞O? „ÃÑ·"Õ@∞
áê~î°âßÅÖ’¡ q^•º~°∞÷Å∞ HõOѨӺ@~°¡`À P@ÖÏ_»∞`«∞O>Ë,
„ѨÉèí∞`«fi"Õ∞"≥∂ Láê^蕺ܫÚʼnõΩ HÍy`åÅ`À ÉÁ=∞‡Å∞ ZÖÏ
KÕÜ«∂Ö’ tHõ∆} `«~°QÆ`«∞Å∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∞ÎOk. „ѨÉèí∞`«fi
áê~î°âßÅÅ∞ 220~ÀAÅ∞ ѨxKÕ¿ãÎ 440 ~°HÍÅ iáÈ~°∞ìÅ#∞
„ѨÉèí∞`åfixH˜ ѨOáêe. J_çy# iáÈ~°∞ì<Õ =∞m§ =∞m§
á¶êÔ~‡òÅ∞ =∂iÛ J_»∞QÆ∞`«∞OÏ~°∞. HõOѨӺ@sH˜OKå=∞x
K≥¿ÑÊ q^•ºâßMÏkèHÍ~°∞Å∞ XHõ ™êѶπì HÍÑ≤, XHõ Ǩ ~ü¤ HÍÑ≤
HÍ"åÅx, JO^Œ∞<å ~å„uH˜ ~å„u "≥∂ãπì JÔ~˚Oò Jx P~°¤~°∞¡
*Ïs KÕ™êÎ~°∞. "≥O@<Õ H˘O`«=∞Ok Láê^蕺ܫÚefl P
Ѩx HÀã¨O ZOˆQ*ò KÕÜ«∂e. HÍ|˜ì ~ÀAÅ `«~°|_ç D
q^èŒOQÍ Láê^蕺ܫÚ_»∞ `«~°QÆu QÆkH˜ ^Œ∂~°O HÍ|_»∞
`«∞<åfl_»∞. WÖÏ J~Ú`Õ `«e¡^ŒO„_»∞ʼnõΩ qâßfiã¨O ZÖÏ
=ã¨∞ÎOk? XHõ¯ 2012-2013 q^•º ã¨O=`«û~°OÖ’<Õ 6,7,8
`«~°QÆ`«∞Å „ˆQ_ç~Q∑ ã≤ã¨ì"£∞#∞ S^Œ∞ >ˇãπìʼnõΩ P~°∞ ~°HÍÅ∞QÍ
=∂iÛ KÕÜ«∞=∞<åfl~°∞. ZO^Œ∞H˜ÖÏ =∂~°∞ã¨∞Î<åfl~°O>Ë
ã¨=∂^è•#O LO_»^Œ∞. Hõhã¨O D Ѩ#∞Å∞ KÕÜ«∞_®xH˜ U
áê~î°âßʼnõΩ XHõ¯ ExÜ«∞~ü Jã≤ÃãìOò áÈã¨∞ìQÍx, PѶ‘ãπ
ã¨ÉÏi¤<Õò áÈã¨∞ìQÍx, ã‘fiѨ~ü áÈã¨∞ìQÍx =∞OEi KÕÜ«∞x
xi¡Ñ¨Î`« „ѨÉèí∞`«fiOÖ’ LO^ŒO>Ë Pâ◊Û~°ºO HõÅ∞QÆHõ =∂#^Œ∞.
Ѩx ÉèÏ~°O WO`«QÍ ÃÑOz# ÃÑ^ŒÌʼnõΩ D xÜ«∂=∞HÍÅ
Ѩx ZO^Œ∞‰õΩ QÆ∞~°∞ΉõΩ~å^À J~°÷OHÍ^Œ∞. |_çx ѨK«Û^Œ#O,
Ѩiâ◊√„Éèí`« H˜O^Œ q^•º~°∞÷ÖË T_»∞ÛHÀ"åe! "Õà◊‰õΩ |_çQÆO@#∞
"åˆ~ H˘@∞ìHÀ"åe! ^•^•Ñ¨Ù 9 =O^ŒÅ ^•HÍ =∞O_»Å
q^•ºkèHÍi áÈã¨∞ìÅ∞ MÏmQÍ L<åfl~Ú. JO`å WOKèås˚Å
áêÅ<Õ. 2002 #∞O_ç áê~î°âßÅÖ’ áê~î°O K≥|∞`«∞<åfl~å
Jx ѨijeOz# JkèHÍi ÖË_»∞. ã¨=∞Ü«∂xH˜ iáÈ~°∞ì
JOkOz#"å_Õ Éˇãπì ©K«~ü.
Z.ã≤ ~°∂=ÚÖ’¡ ‰õÄ~°∞Û#fl "åà◊§ ѨلÔ~ʼnõΩ U "≥„i
PÖ’K«# =¿ãÎ ^•xfl =∞~°∞㨘 ~À*Ë J=∞Å∞ KÕ™êÎ~°∞. XHõ
áê~ѨÙã¨ÎHÍxfl =Ú„k™êÎ~°∞. ã¨O=`«û~°O HÍHõ=ÚO^Õ Jn
ÉÏQÍÖË^ŒO@∞ =∞~˘Hõ˜ =Ú„kOz ѨOѨÙ`å~°∞. QÆ`« q^•º
ã¨O=`«û~°O =∂iÛ# áê~ѨÙã¨ÎHÍÅ#∞ K«∂¿ãÎ XHõ¯
áê~ѨÙã¨ÎHõO ‰õÄ_» âß„ã‘ÎÜ«∞`«‰õΩ xÅ|_»x Ѩiã≤÷u.
q^•º~°∞÷Å∞ ѨsHõ∆Ö’ HÍÑ≤ H˘_ç`Õ _çÉÏ~ü KÕ™êÎ~°∞, áê~ѨÙã¨ÎHõ
~°K«~Ú`«Å∞ HÍÑ≤ H˘˜ì áê~îåºOâßÅ#∞ =Ú„kOKå~°∞. ZO`«
Ѷ¨∞’~°O? áê~îåºOâßÅ#∞ K«k"Õ q^•º~°∞÷Å∞ áœ~°∞Å∞QÍ
`«Ü«∂~°∞ HÍ"åe. HÍx W©=Å „Ѩ"Õâ◊Ãјì# áê~îåºOâßÅ#∞
JÉèíºã≤¿ãΠѨÙ~°∞QÆ∞Å∞QÍ `«Ü«∂~°=Ù`å~°∞. JO^Œ∞ˆH „ÃÑ·"Õ@∞
Ü«∂[=∂<åºÅ∞ PO„^茄Ѩ^Õâò „ѨÉèí∞`«fiO, áê~ѨÙã¨ÎHõ
~°K«~Ú`«Å∞ KÕ¿ã ~°Hõ~°HÍÅ ã¨~°¯ãπ Ѷ‘@¡#∞ ÉèíiOK«ÖËHõ
ã≤.a.Ü«∞ãπ.W ã≤Å|ãπ‰õΩ =∂~°∞`«∞<åfl~°∞. 5= `«~°QÆu =~°ÔH·`Õ
„ÃÑ·"Õ@∞ Ü«∂[=∂<åºÅ∞ "åˆ~ ã¨fiO`«OQÍ áê~ѨÙã¨ÎHÍÅ#∞
=Ú„kOK«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. U ã¨O=`«û~°OÖ’<≥ÿ# Hõhã¨O
áê~ѨÙã¨ÎHÍÅ#∞ q^•º~°∞÷ʼnõΩ 㨄Hõ=∞OQÍ, ã¨HÍÅOÖ’
„ѨÉèí∞`«fiO „ѨÉèí∞`«fi áê~î°âßÅʼnõΩ JOkOK«QÆeyO^•? PO„^èŒ
„Ñ≤O˜OQ∑ „ÃÑãπÅ Pi÷Hõ ÖÏÉèÏÅ HÀã¨"Õ∞ „ѨÉèí∞`«fiO W=fixfl