งานนำเสนอองค์ความรู้จากการค้นคว้าที่เกี่ยวข้องกับโรคความผิดปกติทางระบบประสาทมนุษย์ของนักเรียนม.6ห้อง144โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาปีการศึกษา2560 ครูผู้สอน นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์ ตำแหน่งครู คศ.1 เอกวิชาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ประวัติการศึกษา : พ.ศ. 2549 วิทยาศาสตรบัณฑิต (เกรียตินิยมอันดับ 2) สาขาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล พ.ศ. 2551 ศึกษาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ เอกเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. 2552 ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต พ.ศ. 2555 สาธารณสุขศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ เอกสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. 2558 ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการประเมินและการวิจัยทางการศึกษา เอกวิจัยทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง

1. นาเสนอโดย กลุ่มที่ 8
โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง

2. โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็งคืออะไร?
• โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง หรือโรคเอมเอส (MS: Multiple Sclerosis) เป็นโรคซึ่ง
ทาให้มีการทาลายปลอกไมอีลินซึ่งหุ้มใยประสาทของสมองและไขสันหลังเอาไว้ ทาให้
ใยประสาทไม่มีปลอกไมอีลินหุ้ม เกิดเป็นเนื้ อเยื่อแผลเป็น และมีอาการและอาการ
แสดงอื่นๆ ตามมาส่วนใหญ่เริ่มมีอาการในวัยผู้ใหญ่ตอนต้น และมักพบในเพศหญิง

3. โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็งเกิดได้อย่างไร?
• โรคเอมเอสเป็นโรคที่เกิดร่วมกันระหว่างการอักเสบ (Inflammation) และความเสื่อม
(Degeneration) โดยเริ่มจากกระบวนการผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันต้านทานของร่างกาย
(Immune system dysregulation)
• ในโรคนี้ เกิดความผิดปกติคือ ระบบภูมิคุ้มกันต้านทานไม่สามารถจดจาและป้องกัน
ตนเองได้ ดังนั้นเซลล์เม็ดเลือดขาวที่เกี่ยวข้องจึงหลั่งสารที่ทาให้เกิดการทาลายปลอก
หุ้มเส้นประสาท หรือปลอกประสาท (Myelin sheath) และส่งผลให้เกิดปัญหาต่อ
เส้นประสาทตามมา

5. อาการของโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง
• อาการที่พบได้บ่อยๆได้แก่ ความผิดปกติเกี่ยวกับการมองเห็น การเสียสมดุลในการ
ทรงตัวจึงพบปัญหาในการเดิน มีอาการอ่อนเพลีย เวียนศีรษะ เหนื่อย หมดแรง การ
ควบคุมกระเพาะปัสสาวะผิดปกติ กล้ามเนื้ อเกร็ง มีอาการสั่น มีความผิดปกติในการ
พูดการกลืน มีความผิดปกติในระบบทางเดินอาหาร เช่น ท้องผูกท้องเสียเรื้อรัง และ
ในระบบสืบพันธุ์ เช่น มีบุตรยาก ความรู้สึกทางเพศลดลง การสูญเสียความทรงจา

7. ลาดับความรุนแรงของโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง
• ในโรคเอมเอสที่ไม่ได้รับการรักษา อาการทางระบบประสาทจะเลวลงเรื่อยๆภายใน
ประมาณ 10 ปีหลังจากวินิจฉัย ประมาณครึ่งหนึ่งของผู้ป่วยมักจะต้องใช้ไม้เท้าช่วย
เวลาเดิน และ 15% ของผู้ป่วยต้องนั่งรถเข็น

9. • 1. มีอาการเป็นๆหายๆ (RRMS) โดยจะมีการกาเริบของโรคเป็นพักๆ หลังกาเริบจะ
กลับมาดีขึ้น ในช่วงแรกๆจะกาเริบปีละประมาณ 2 - 2.5 ครั้ง หลังจากนั้นการกาเริบจะ
น้อยลง หากกาเริบบ่อยในช่วงแรกมักมีพยากรณ์โรคไม่ดี
• 2. ชนิดที่อาการเลวลงช่วงหลัง (SPMS) มักเป็นช่วงที่ต่อจาก RRMS โดยระยะห่าง
ระหว่าง RRMS กับ SPMS อาจแตกต่างกันไปซึ่งอาจใช้เวลาถึง 10 ปี
• 3. ชนิดที่อาการเลวลงตั้งแต่แรก (PPMS) โดยกลุ่มนี้มีอาการเลวลงสม่าเสมอตั้งแต่แรก
มักจะเริ่มเป็นในอายุหลัง 40 ปีขึ้นไปโดยมีการเกร็งของกล้ามเนื้อขาทาให้เดินลาบาก การ
พยากรณ์โรคไม่ดี ความพิการถึงจุดสูงสุดใช้เวลาประมาณ 6 ปี
• 4. ชนิดที่อาการเลวลงตั้งแต่แรกและกาเริบเป็นระยะๆ (PRMS) หลังกาเริบจะดีขึ้นเร็ว ตาม
ด้วยการกาเริบใหม่ โดยอาการหลังการกาเริบแต่ละครั้งจะเลวลงเรื่อยๆ

10. • และในกลุ่มสุดท้ายเป็น ชนิดที่อาการรุนแรงมาก (Marburg’s variant) กลุ่มนี้ พบ
น้อยแต่รุนแรงมาก เนื่องจากมีพยาธิสภาพในสมองมากทาให้ความพิการเป็นไปอย่าง
รวดเร็วและเสียชีวิตในเวลาไม่กี่เดือน

12. ดังนั้นผู้ป่วยส่วนใหญ่เสียชีวิตเนื่องจากภาวะแทรกซ้อนจากการเคลื่อนไหว
ไม่ได้ เพราะตัวโรคจากทางเดินปัสสาวะอักเสบเรื้อรัง และจากการกลืนและการหายใจ
ลาบาก
เนื่องจากโรคเอมเอสมีความแตกต่างกันในแต่ละคนและถึงแม้ในคนๆ
เดียวกันอาการก็คาดเดายาก ดังนั้นการพยากรณ์โรค (ความรุนแรงโรค) จึงบอกได้
ยาก บางคนอาจเป็นน้อย หรืออาจตอบสนองต่อการรักษาดี ขณะที่บางคนโรคอาจ
เปลี่ยนไปในทางที่เลวลงรวดเร็ว

13. โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็งรักษาหายหรือไม่?
• ข้อมูลในขณะนี้ โรคยังรักษาไม่หาย มีการรักษาที่เหมือนจะทาให้อาการดีขึ้นโดยได้ทา
การผ่าตัดเพื่อให้มีเลือดไปเลี้ยงสมองได้ดีขึ้น แต่ยังคงต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมต่อเนื่อง
อีกมาก
รักษาโรคเอมเอสอย่างไร?
การรักษาโรคใดๆทางการแพทย์จะแบ่งเป็น 3 ส่วน คือ

14. 1. การรักษาจาเพาะ (SPECIFIC TREATMENT)
• เนื่องจากโรคนี้ ไม่หายขาดและจากข้อมูลที่ว่าโรคเกี่ยวข้องกับความผิดปกติของ
ภูมิคุ้มกันต้านทาน การรักษาในปัจจุบันจึงใช้ยาที่ไปจัดการไม่ให้ภูมิคุ้มกันต้านทาน
ทาลายเนื้ อเยื่อของตนเองโดยให้ยา หรือการกาจัดสารภูมิคุ้มกัน ที่ผิดปกติโดยการ
เปลี่ยนถ่ายพลาสมา ในปัจจุบันมีการวิจัยใหม่ๆที่พยายามรักษาโรคนี้ แต่ยังไม่มี
ข้อสรุปผลชัดเจน

15. 2.การรักษาประคับประคองตามอาการ (SUPPORTIVE TREATMENT)
• เนื่องจากอาการที่มักมีปัญหาในโรคนี้มีหลากหลายอาการ การรักษาจึงเป็นการรักษา
ร่วมกันระหว่างยาและการดาเนินชีวิต (Life style) การดาเนินชีวิตเป็นเรื่องสาคัญ เน้นการ
ออกกาลังกายให้กล้ามเนื้อแข็งแรงอยู่เสมอ เน้นเรื่องการกินอาหารให้เหมาะสม กินอาหาร
ไขมันลดลง กินอาหารที่มีกากใยและกินผักผลไม้มากขึ้น งดกาแฟ งดแอลกอฮอล์งดบุหรี่
กินอาหารที่มีแคลเซียมและวิตามินดีสูงด้วยเพื่อจะช่วยเรื่องโรคกระดูกพรุนหรือโรค
กระดูกบางด้วย

16. 3. การรักษาทางด้านจิตใจ จิตสังคม และจิตวิญญาณ โดยคานึงถึง
ทั้งตัวผู้ป่ วยและครอบครัวเป็นศูนย์กลาง

17. ป้องกันโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็งได้อย่างไร?
• ยังไม่มีมาตรการชัดเจนในการป้องกันไม่ให้เกิดโรคเอมเอส แต่มีข้อแนะนาในคนที่มี
ความ เสี่ยงต่อการเกิดโรคนี้ โดยการงดบุหรี่ และเมื่อต้องการกินอาหารเสริม วิตามิน
เกลือแร่เสริมอาหาร เพื่อป้องกันหรือเพื่อชะลอการกาเริบของโรค ควรต้องปรึกษา
แพทย์ผู้ให้การรักษาก่อนเสมอ เพราะยังเป็นเรื่องที่ยังอยู่ในการศึกษาวิจัยและยังอาจ
เกิดผลข้างเคียงจากการบริโภคหรือมีผลกระทบต่อยารักษาโรคที่กินอยู่ได้

18. ขอบคุณที่รับฟังการนาเสนอครับ