Gazteen adierazleak
Gazteen Euskal Behatokiaren “Euskadiko Gazteen 2019ko Panoramika” txostenaren aurkezpena
Marcos Muro, Enplegu eta Gazteriako sailburuordea: “25 eta 29 urte bitarteko gazteen % 85,4 okupatuta dago, eta haien langabezia-tasa krisialdiaren aurretiko indizeetara itzultzen ari da”
Ipar Amerikako kolonien Independentzia Gerra. Frantziako Iraultza. Napoleonen Inperioa eta horren eragina Espainian. Berrezarkuntza. Bolada Iraultzaileak.
Bigarren Mundu Gerra sortzeko kausak (urrunak eta hurbilak), bilakaera militarra eta bake konferentziak, gerraren ondorioak eta Gerra Hotzaren oinarrizko ezaugarriak.
Natur eta nekazal paisaiak, nekazal paisaiaren elementuak eta iruzkina egiteko urratsak, nekazaritza tradizionalaren eta garatuaren ezaugarriak, nekazal paisaiak, nekazaritzaren arazoak eta konponbideak, nekazaritza ekologikoa.
Antzinako Erregimenaren ezaugarri nagusiak: eredu demografiko zaharra, gizarte estamentala, monarkia absolutista, monarkia parlamentaria eta despotismo ilustratua, ekonomia landatarra, Ilustrazioa eta Liberalismoa, euskal foruak, Espainiako Ondorengotza-Gerra eta horren ondorioak dinastia eta administrazio aldaketan.
3. Demografia
LURRALDE JAKIN BATEKO BIZTANLERIA IKERTZEN
DUEN ZIENTZIA DA:
•ZENBAT BIZTANLE
•BIZTANLERIAREN DINAMIKA
•MIGRAZIO MUGIMENDUAK
•BIZTANLERIAREN EGITURA SEXUAREN, EDADEAREN ETA
LANAREN ARABERA
DEMOGRAFIA
5. Iturri demografikoak
Leku batean zenbat jende bizi den eta biztanle horiek nolakoak diren jakiteko, hainbat
erregistro egiten dira. Biztanleria aztertzeko oinarrizko iturriak dira.
Espainian, garrantzitsuenak ondorengo hirurak dira:
Errolda / zentsua Udal errolda Erregistro zibila
•Herrialde osoko
biztanleei egiten zaien
inkesta da, datu
demografiko, ekonomiko
sozial eta kulturalak
eskuratzeko.
•Espainian Instituto
Nacional de Estadística
(INE) izenekoak egiten du
10 urtean behin; 1981etik
1ez bukatutako urteetan
egiten da.
•Udalerri bateko biztanleriaren
datuak jasotzen dituen
erregistroa da: izen-deiturak,
sexua, helbidea, jaiotza-data eta
lekua, nazionalitatea, ikasketa-
maila,…
•Espainian bizi diren pertsona
guztiak bizi diren udalerriko
erroldan izena emanda egon behar
dute.
•Gaur egun eta informatikari esker,
udal erroldaren datuak egunero
eguneratzen dira.
•Hainbat liburu dira, eta
bertan pertsonen jaiotzak,
heriotzak eta egoera
zibilaren aldaketak
(ezkontzak, dibortzioak,…)
jasotzen dira.
•Liburu hauek herri
handietako epaitegietan edo
herri txikietako udaletxeetan
gordetzen dira.
7. Berezko hazkundea (absolutua) : lurralde batean
zenbat handitu / txikitu den populazioa arrazoi
biologikoengatik / naturalengatik.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
JAIOTZAK - HERIOTZAK
8. Benetako hazkundea (absolutua) : lurralde batean
zenbat handitu / txikitu den populazioa arrazoi
biologikoak eta migrazioak kontuan hartuta
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
JAIOTZAK + INMIGRANTEAK
HERIOTZAK + EMIGRANTEAK
9. Berezko Hazkundea/ Hazkunde begetatiboa ≠ Benetako Hazkundea
ADIERAZLEAK
• Jaiotza-tasa
• Ugalkortasun-tasa
ADIERAZLEAK
• Heriotza-tasa
• Umeen heriotza-tasa
JAIOTZA-
TASA
HERIOTZA-
TASA
BEREZKO
HAZKUNDEA
BENETAKO
HAZKUNDEA
MIGRAZIO
MUGIMENDUAK
ADIERAZLEAK
• Inmigrazioa
•Emigrazioa
•Migrazio saldoa
+
12. Jaiotza-tasa gordina : leku batean, urtebetean 1.000
pertsonako jaiotzen direnen kopurua.
Durangok 28.229 biztanle ditu. Urte baten 234 ume jaio dira.
Zenbatekoa da jaiotza-tasa?
= %o8,281000
28229
234
xJtg
Durangoko jaiotza-tasa 8,2ekoa da.
Hau da, 1.000 pertsonako 8,2 jaio dira.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
13. Jaiotza-tasa gordina : leku batean, urtebetean 1.000
pertsonako jaiotzen direnen kopurua.
JAIOTZA-TASA ALTUA: + ‰ 35
JAIOTZA-TASA ERTAINA: ‰ 20-35
JAIOTZA-TASA TXIKIA: -‰ 20
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
100
neska jaio
105
mutil jaio
14. Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
JAIOTZA-TASEN BILAKAERA
Puerto Rico
Alemania
Estatu Batuak
Dominikar Errepub
Japonia
Espainia
Brasil
Nigeria
Singapur
20. Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
POLITIKA
DEMOGRAFIKOA
JAIOTZAK BULTZATZEKO
POLITIKAK
• ZER EGIN DEZAKETE
GOBERNUEK FAMILIEK
SEME-ALABA GEHIAGO
IZATEKO?
JAIOTZAK MURRIZTEKO
POLITIKAK
• ZER EGIN DEZAKETE
GOBERNUEK FAMILIEK
SEME-ALABA GUTXIAGO
IZATEKO?
21. Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
POLITIKA
DEMOGRAFIKOA
JAIOTZAK BULTZATZEKO
POLITIKAK
• Lanaldi murriztuak izateko aukerak
zabaltzea
• Aitatasun- eta amatasun-baimenak
luzatzea
• Udal haurtzandegi gehiago irekitzea
• Familia handiei zerga gutxiago
kobratzea
• Ikasleentzako beka gehiago onartzea
(jantokia, liburuak, matrikulak,
egonaldiak,…)
JAIOTZAK MURRIZTEKO
POLITIKAK
•Jaiotzak kontrolatzeko sistemen
inguruko informazioa gazteei
hurbiltzea
•Antisorgailuen erabilera sustatzea
•Isunak
•Bikotekideak antzutea
•Abortoa legalizatzea
22. Hirugarren Munduko jaiotza-tasa handia
Zergatik dira Hirugarren Munduko herrialdeetan jaiotza-tasak hain handiak?
Jaiotza-tasa jaisteak bizitza baldintzen hobekuntza islatzen du.
Afrikan, Asian eta Latinoamerikan bilakaera sozial eta psikologiko hori oraindik ez da
gertatu biztanle gehienei dagokienez: oraindik ere ume asko langile dira, ez doaz
eskolara eta nekazaritza lanetan hartzen dute parte eta hirietan, batzuetan zapata-
garbitzaile, egunkariak, litxarreriak edota salgai txikiak saltzen, mandatari edo
eskale aritzen dira.
Nolabaiteko erregulartasuna daukaten jarduera hauek modu miserablean bizitzea
ahalbidetzen diete; gurasoek, askotan lanik ez daukatenek, etekin horiek ondo
estimatzen dituzte.
Familia oso txiro horiek ez daukate oinordeko ugariren artean ondasunak banatzeko
arazorik; seme-alabak ez dira zama bat, nolabaiteko ondasuna baizik, eta, hortaz,
ez daukate ia-ia arrazoirik eta ez dute ikusten beharrizanik seme-alaben kopurua
murrizteko.
Y. LACOSTE, Geografía general
23. Sexuen arteko desoreka Txinan
Neska jaioberrien hilketa
1998ko bukaeran, Economist aldizkariak adierazi zuen «seme-alaba bakar bateko
politikak» eragin duela Txinan neska jaioberriak hiltzeko antzinako ohitura basatiak
jarraitzea – legeak debekatzen badu ere -.
Washingtongo Unibertsitateko William Lavely demografoaren arabera 1975 eta 1995
artean sexu femeninoko ume txikien 8,7 milio “galdu” egin ziren.
Gizon eta emakumeen arteko jaiotza-tasa arrunta 105 mutiko 100 neskatoko da,
baina Txinan modu dramatikoan aldatu da:
- 1982an, 107 mutiko jaio ziren jaiotako 100 neskatoko;
- 1990ean, 110 mutiko 100 neskatoko; eta
- 1995ean, 118 mutiko 100 neskatoko.
Gizon eta emakumeen arteko desorekak herrialde honi arazo demografiko larriak
eragingo dizkio, jakina.
NBEren Kazeta, 1998ko abenduaren 31
24. Ugalkortasun-tasa : ugaltzeko adinean dagoen emakume bakoitzak
(15-49 urte) batez beste duen haur kopurua. Milakotan adierazten da.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
Belaunaldiaren ordezkapena ziurtatzeko
beharrezkoa den tasa: ‰ 2,1
25. Ugalkortasun-tasa : ugaltzeko adinean dagoen emakume bakoitzak
(15-49 urte) batez beste duen haur kopurua. Milakotan adierazten da.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
27. Ugalkortasunean eragina duten faktoreak
SOZIO-EKONOMIKOAK
- Herrialde pobreetan seme-
alabek txikitatik lan egiten dute,
nagusiak zaintzen dituzte,
horregatik gurasoek seme-
alaba asko izan nahi dute.
- Herrialde garatuetan, seme-
alabak zama ekonomikoa dira,
ezin dute 16 urtera arte lan egin
eta hazteko kostuak handiak
dira.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
28. Ugalkortasunean eragina duten faktoreak
KULTURALAK
-Emakumeen kultura maila
handitu ahala seme-alaba
kopurua murrizten da.
-Jaiotza kontrolatzeko
sistema eraginkorrak.
- Erlijioak seme-alaba ugari
izatearen aldekoak. Eragina
duen lekuetan kopurua
handiagoa da eta alderantziz.
DEMOGRAFIKOAK
- Herrialde azpigaratu askotan
familia-plangintzarako politikak
joera geldotzeko.
- Garatuetan alderantziz,
laguntzak umeak izatearren.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
29. Heriotza-tasa gordina : leku batean, urtebetean 1.000
pertsonako hiltzen direnen kopurua.
Durangok 28.229 biztanle ditu. Aurton 425 pertsona hil dira.
Zenbatekoa da heriotza-tasa?
1000
28229
425
xHtg = %o15,05
Durangoko heriotza-tasa %o15,05koa da.
Hau da, 1.000 pertsonako 15,05 hil dira.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
30. HERIOTZA-TASA ALTUA: + ‰ 25
HERIOTZA-TASA ERTAINA: ‰ 15-25
HERIOTZA-TASA TXIKIA: -‰ 15
Heriotza-tasa gordina : leku batean, urtebetean 1.000
pertsonako hiltzen direnen kopurua.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
36. Haurren heriotza-tasa : (Urtebete baino gutxiagokoen heriotza-tasa)
Lehendabiziko urtea bete aurretik hildakoen kopurua,
bizirik jaiotako mila haurreko.
Durangon 234 ume jaio dira eta urtebete baino lehenago 8
hil dira. Zenbatekoa da haurren heriotza-tasa?
1000
234
8
xHht = %o2,05
Durangoko haurren heriotza-tasa 2,05koa da.
Hau da, urtebete barruan 1.000 umeko 2,05 hil dira.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
39. Heriotza-tasan eragina duten faktoreak
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
HIGIENEA
(PERTSONALA ETA PUBLIKOA)
ELIKADURA
OSASUN-ZERBITZUAK
40. Berezko hazkundea (absolutua) : lurralde batean
zenbat handitu / txikitu den populazioa arrazoi
biologikoengatik / naturalengatik.
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
JAIOTZAK - HERIOTZAK
41. Berezko hazkundearen-tasa : urtebetean jaiotakoen eta
hildakoen kopuruaren arteko erlazioa 1000 biztanleko
Durangok 28.229 biztanle ditu. Urte baten 234 ume jaio dira eta 425
pertsona hil dira.
Zenbatekoa da Berezko hazkundearen-tasa?
1000
229.28
425234
xBht
= - %o 6,77
Durangoko Berezko hazkuntzaren-tasa, negatiboa da, -6,77koa.
Hau da, 1.000 pertsonako 8 pertsonatan gutxitzen da berezko
biztanleria
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
1000
45. Berezko hazkundea: jaiotzen eta hilen arteko
diferentzia da.
Munduko batez besteko hazkunde naturala
0/00 1,2koa da.
Herrialde garatuak
• Jaiotze-tasa txikia, hazkunde txikia, 0/00 0,3
.
• Biztanleria zahartua dago, % 15ak 65 urte
baino gehiago dauka eta bizi-itxaropena
handia da.
Herrialde pobre eta azpi-garatuak
• Jaiotze altuak eta hilkortasunaren gutxitzeak
hazkunde natural handia eragiten dute, , 0/00 2
edo 3 ingurukoa.
• Biztanle gehienak gazteak dira. Ia herena 15
urtetik beherakoa da. Nagusien kopurua txikia
da eta bizi-itxaropena ere.
Berezko hazkundea
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
46. Herrialde garatuak
• Politika pronatalistak, hau da, haur gutxi
jaiotzen direnez, jaiotza-tasak handitzeko
politikak:
– Haurtzaindegiak
– Familia ugariei laguntzak
– Aitatasun-amatasun baimenak
– Gurasoen lanaldia murriztu
• Nagusien kopurua handia izateak gastuak
handitzea dakar:
- osasun-zerbitzuetan,
- erretiro-pentsioetan,
- nagusiak zaintzeko pentsioetan,
- egoitzetan...
Herrialde azpigaratuak
Politika antinatalistak jaiotza kopurua
murrizteko:
- familia-plangintzarako kanpainak
- hau bat baino gehiago izateari
isuna jartzea
Biztanleria-politikak
53. EMIGRAZIOA (-)
Biztanleria lurralde batetik ateratzea,
beste batera joateko.
INMIGRAZIOA (+)
Biztanleria lurralde batera iristea, beste
lurralde batetik.
MIGRAZIO SALDOA
Inmigrazioa-emigrazioa
Migrazio-mugimenduak
56. EGOERAK
1. Leirek Erasmus beka bat lortu egin zuen eta aurten dago kurtsoa bukatu arte Berlingo
unibertsitatean informatika ikasketak egiten.
2. Salimak ihes egin zuen bere herrialdetik gurasoek adosturiko ezkontza ez egiteko.
Zerbitzu sozialen laguntzaz Almeriako pisu batean bizi da beste neska batzuekin.
3. Arkaitzen gurasoak duela bi urte jubilatu ziren eta horrez geroztik Marbellan bizi dira
poz-pozik. Bisitan etortzen dira urtean pare bat aldiz, besterik ez.
4. Irlandako Kevin nire lehengusuarekin maitemindu zen eta orain biak Arrasaten bizi dira.
5. Senegaldar asko Gipuzkoako kostako herrietan bizi dira arrantza munduan lan egiteko.
Gehienek familia ere dute haiekin.
6. Batirtzeren ahizpak lortu du udarako lanpostu bat Lisboako hotel batean eta ezin
pozago dabil.
7. Kolonbiako kazetari askok alde egin behar izan dute mehatxupean ez bizitzeko. Alberto
horietako bat da, iaztik bizi da Madrilen.
8. Italiako erdialdean izandako lurrikararen ondorioz, ehundaka familiak alde egin behar
izan du. Gehienak inguruko herrietan daude senideen etxeetan bizitzen udal
ordezkariek informazio berria eman arte.
Migrazio-mugimenduak
MIGRAZIO MOTAK
57. Langabezia-
tasa altua
Bizi-kalitate
hobea
Gerrak Jazarpenak
Natura-
hondamendiak
KAUSA EKONOMIKOAK KAUSA POLITIKOAK
MIGRAZIOEN KAUSAK
MIGRAZIO-
MUGIMENDUAK
EMIGRAZIOA
Biztanleria lurralde
batetik ateratzea,
beste batera joateko.
IMMIGRAZIOA
Biztanleria lurralde batera
iristea, beste lurralde
batetik.
NAZIOARTEKO MIGRAZIOAK
NAZIO BARRUKO MIGRAZIOAKHELMUGAREN
ARABERA
BEHIN-BETIKO MIGRAZIOAK
ALDI BATERAKO MIGRAZIOAKIRAUPENEAREN
ARABERA
BORONDATEZKO MIGRAZIOAK
BEHARTUTAKO MIGRAZIOAKNORK EDO ZERK
ERAGINA
MIGRAZIO MOTAK
KAUSA NATURALAK
Migrazio-mugimenduak
Migrazio mugimenduak. ERREPASOA
58. NAZIO BARRUKO
MIGRAZIOAK
Gutxi garatutako herrialdeetan: LANDAKO EXODOA.
Garatutako herrialdeetan: HIRIEN ARTEKO
MIGRAZIOAK.
NAZIOARTEKO
MIGRAZIOAK
Gutxien garatutako herrialdeetatik gehien
garatutakoetara: HEGOALDETIK
IPARRALDERAKO MIGRAZIOAK.
Garatutako herrialdeen artean:
PRESTATUTAKO PERTSONEN
LEKUALDATZEAK.
Gutxi garatutako herrialdeen artean: GUTXI
GARATUTAKO HERRIALDEETATIK
GARAPEN-BIDEAN DAUDENETARA.
IMMIGRAZIO-POLITIKAK
ETORKIN-KUOTA
IMMIGRAZIO-LEGEAK
EGUNGO MIGRAZIO-JOERAK
Migrazio-mugimenduak
61. MIGRAZIOEN
ONDORIOAK
HERRIALDE HARTZAILEAK HERRIALDE GALTZAILEAK
ONDORIO
POSITIBOAK
Biztanleria gaztetzea.
Jaiotza-tasa handitzea
Ekonomia-hazkundeari laguntzen diote
etorkinek.
Kontratupeko langileek zergak
ordaintzen dituzte.
Aniztasun kulturala
Lanaren gaineko presioa murriztu
egiten da.
Herrialdean dibisak sartzen dira
atzerrian daudenek bidalita.
ONDORIO
NEGATIBOAK
Gizarte-zerbitzuak betetzea.
Baztertze-arriskuak etorkinentzat.
Jarrera xenofoboak agertzeko arriskua.
Sexuen arteko ehunekoaren
desorekak.
Adinaren araberako biztanleria-
egituraren asaldura.
Prestatutako biztanleria galtzea.
Migrazio-mugimenduak
62. BENETAKO HAZKUNDEA
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
(Jaiotzak-heriotzak) + migrazio saldoa
(Jaiotzak+inmigrazioak) – (heriotzak + emigrazioak)
63. 2016 POPULAZIOA JAIOTZAK HERIOTZAK INMIGRANTEAK EMIGRANTEAK
BIZTANLEAK 2.109.516 16.250 16.557 12.140 14.751
JAIOTZA-
TASA
HERIOTZA-
TASA
BEREZKO
HAZKUNDE
ABSOLUTUA
MIGRAZIO
SALDOA
BENETAKO
HAZKUNDEA
POPULAZIOA
2017??
Berezko Hazkundea/naturala eta Benetako Hazkundea
65. Zer da Biztanleri Piramidea?
Herri bateko sexu eta adinaren araberako biztanleri egitura
irudikatzen duen lerro-grafikoa da.
Biztanleri piramidea
66. Nola egiten da?
• Paper koadrikulatu batean bi ardatz marrazten
dira, horizontala eta bertikala.
• Emakumezkoak eskumaldean eta gizonezkoak
ezkerraldean irudikatzen dira.
Biztanleri piramidea
70. Biztanleri piramidearen azterketa
• TONTORRA: Zabala bada,
biztanleriaren zahartzea eta bizi-
itxaropen altua adierazten du.
• ERDIGUNEA: Lan egiteko adinean
dagoen biztanle taldea. Migrazio
mugimenduak somatzeko gunea.
• OINARRIA: Estua bada, jaiotzaren
beherakada eta biztanleri gaztearen
beherakada jarraia adierazten du.
Biztanleri piramidea
71. • SARGUNEAK
Biztanleri galera adierazten
dute, emigrazio, gerrate,
gaixotasun edo jaiotzaren bat-
bateko jaitsieragatik.
• IRTENGUNEAK
Biztanleriaren bat-bateko
hazkundea adierazten dute,
inmigrazioagaitik edo
jaiotzaren hazkundeagatik.
Biztanleri piramidea
Biztanleri piramidearen azterketa
73. A) AURRERAKOIA edo TRIANGELU
ITXURAKOA.
Oinarri zabala eta gailurrerantz estutzen doa.
Biztanleri gaztea adierazten du, jaiotza tasa
altuarekin. Honek biztanleriaren hazkundea
aurreikusten du.
Herrialde azpigaratuetako piramidea da.
C) ATZERAKOIA edo KUTXATILA
ITXURAKOA.
Oinarri estuagoa erdikaldea baino.
Gero eta jaiotza gutxiago, ondorioz,
biztanleriaren beherakada aurreikusten
du.
Herrialde garatuetako piramidea da.
B) EGONKORRA edo erraboila itxurakoa.
Oinarria eta erdikaldea zabalera
berdintsukoa.
Jaiotzen gelditzea edo gutxitzea adierazten
du.
Garapen bideko herrien piramidea da.
Biztanleri piramidea
Biztanleri piramidearen azterketa
74. ONDORIOA
biztanleri piramidearen azterketa.
Piramideak adierazten dituen ezaugarrietatik abiatuz,
biztanleriak etorkizunean izango duen bilakaera aurreikus
daiteke, eta honela beharrezkoak diren neurri ekonomiko eta
gizartekoak lehenbailehen ezarri.
Biztanleri piramidea
85. Munduko biztanleriaren bilakaera
XXI. MENDERAKO
AURREIKUSPENAK
XIX. ETA XX. MENDEAKXIX. MENDERA ARTE
Heriotza-tasa
handia
Jaiotza-tasa
handia
ANTZINAKO
ERREGIMEN
DEMOGRAFIKOA
Hazkunde
demografiko motela
Jaiotza-tasa
handia
LEHERKETA
DEMOGRAFIKOA
Hazkunde
demografikoaren
azkartzea
Nekazaritzaren
hobekuntzak
Osasun
aurrerapenak
Higiene
handiagoa
Heriotza-tasa
txikia
Jaiotza-
tasaren
jaitsiera
HAZKUNDEAREN
MOTELTZEA
Munduko
biztanleriaren
zahartzea
Hirugarren Munduaren
hazkunde handiagoa
Heriotza-
tasaren jaitsiera
86. Herrialde garatuen bilakaera demografikoa
HERRIALDE GARATUETAKO BIZTANLERIAREN EZAUGARRIAK
MIGRAZIO-SALDO POSITIBOA
GEHIENETAN
JAIOTZA-TASA
IGOTZEKO POLITIKAK
BIZI-ITXAROPEN ALTUA
BIZTANLERIA ZAHARTUA
91. BILAKAERA DEMOGRAFIKOA GARAPEN BIDEAN DAUDEN HERRIALDEETAN
GARAIA JAIOTZA ARRAZOIAK HERIOTZA ARRAZOIAK
BEREZKO
MUGIMENDUA
XX. mendera
arte
1950etik
GAUR
EGUNERA
ARTE
Demografi Erregimenak
92. Herrialde garatuen bilakaera demografikoa
GARAPEN BIDEAN DAUDEN HERRIALDEETAKO
BIZTANLERIAREN EZAUGARRIAK
MIGRAZIO-SALDO
NEGATIBOA
GEHIENETAN
JAIOTZA-TASA
KONTROLATZEKO
HASIERAKO POLITIKAK
BIZTANLERIA GAZTEA
BIZI-ITXAROPEN
BAXUAGOA
93. BENETAKO HAZKUNDEA
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
(Jaiotzak-heriotzak) + migrazio saldoa
(Jaiotzak+inmigrazioak) – (heriotzak + emigrazioak)
98. A CB
Biztanleria dentsitatea : Biztanle kopurua / km2
Zeinek dauka dentsitate
handiagoa?
Durangok 28.229 biztanle ditu eta 10,91 km2ko hedadura. Zenbatekoa
da dentsitatea?
91,10
28229
Bd = 2.587,44 biztanle / km2
Durangoko dentsitatea 2.587,44koa da, hau da,
2.587,44 pertsona bizi dira km2ko
Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak
104. POPULAZIOAREN BANAKETAN
ERAGINA DUTEN FAKTOREAK
ERAGILE
FISIKOAK
KLIMA EPELA ERLIEBE LAUA
LUR
EMANKORRAK
UR
BALIABIDEAK
ENERGI
ITURRIAK
GIZA ERAGILEAK
BIZI-KALITATEA
JAIOTZA-
ALTUA
GARAPEN
EKONOMIKOA
EMIGRANTEEN
HELMUGAK
Banaketa desorekatua ulertzeko eragileak
105. ERAGILE FISIKOAK
1. Klima epela
2. Erliebea ( haranak,
lautadak, ibaiertzak..)
3. Lurzoru egokia
nekazaritzarako
4. Ur baliabideak
5. Energi iturriak
Non bizi gara eta zergatik?
Banaketa desorekatua ulertzeko eragileak
107. GIZA ERAGILEAK
1. Ekonomikoak
2. Sozialak
3. Demografikoak
Non bizi gara eta zergatik?
Banaketa desorekatua ulertzeko eragileak
108. • Dentsitate handiena
duten eremuak ipar
hemisferioan daude; %
90.
• Gehienak zona epeletan
bizi gara, 20º eta 50º
arteko ipar latitudean.
• Kontinente jendetsuena
Asia da. 4.000.000.000
pertsona bizi dira.
• Munduko bi herrialde
jendetsuenak Txina eta
India dira. 2.500.000.000
pertsona bizi dira.
•Oro har, hiri-eremuak
landa-eremuak baino
askoz ere jendeztatuagoak
izan ohi dira.
Populazio dentsitatea