Estatua eta nazioa. Estatuaren funtzioa eta estatu motak. Estatuen arteko harremanak.

1. MENTXU GANDARIAS IPIÑA

2. MUNDUKO ESTATUAK
Estatua
Estatuen
arteko
harremana
DEFINIZIOA
MUNDUKO ESTATUAK
FUNTZIOAK
KOOPERAZIOA ETA GATAZKA
ALDERDI POLITIKOAK
NBE
GKE
Munduko estatuak
Estatu motak
SAILKAPENA
DEMOKRAZIA ETA DIKTADURA
ESTATUA ETA ERLIJIOA
LURRALDE-ANTOLAKETA
GKE

3. ESTATUA ≠ HERRIA-NAZIOA
Estatua eta nazioa

4. Estatua eta nazioa
Zer mapa mota da hau? Koloreek zer
adierazten dute?

5. Estatua eta nazioa

6. Estatua eta nazioa
Mapa poliko honetan kolorez bereizita
dauden unitateak ESTATUAK dira
UNITATE POLITIKO ETA ADMINISTRATIBO
INDEPENDIENTE ETA BURUJABEA DA.INDEPENDIENTE ETA BURUJABEA DA.

7. • MUGA ARGIAK, ZEHATZAK DITU BESTE ESTATUETATIK BEREIZTEKO ETA
NAZIOARTEAN ONARTUTA DAUDE.
Estatua eta nazioa
ESTATUAREN EZAUGARRIAK
ESTATUAK BERE MUGEN KONTROLA DU, INORK EZIN DITU ZEHARKATU
BAIMENIK GABE

8. Estatua eta nazioa
ESTATUAREN EZAUGARRIAK
ESTATUAK BERE MUGEN KONTROLA DU, INORK EZIN DITU ZEHARKATU
BAIMENIK GABE

9. Estatua eta nazioa
ESTATUAREN EZAUGARRIAK
ESTATUAK BERE MUGEN KONTROLA DU, INORK EZIN DITU ZEHARKATU
BAIMENIK GABE
ZER GERTATZEN ARI DA EGUNOTAN EUROPAKO HEGO-EKIALDEAN? NONDIK
DATOZ MILAKA ERREFUXIATU? ZEINTZUK DIRA ARAZOAK?

10. Estatua eta nazioa
ESTATUAREN EZAUGARRIAK
NATURALAK
GIZAKIAK SORTUAK
ARTIFIZIALAK
NATURAK SORTUAK
• NOLA SORTU DIRA EGUNGO MUGA POLITIKOAK? ZEINTZUK IZAN DIRA
IRIZPIDEAK?
• Mendikateak
• Itsasoak eta ozeanoak
• Ibaiak
Forma irregularrak
Forma geometrikoak batzuetan
• Konkista militarrak
• Errege-dinastien arteko
ezkontzak
• Nazioarteko Itunak
• Interes ekonomikoak

11. Estatua eta nazioa
ESTATUAREN EZAUGARRIAK
NATURALAK ARTIFIZIALAK

12. • ESTATU BAKOITZAK BERE GOBERNU SISTEMA DAUKA ETA KANPO-
HARREMAK ZUZENTZEN DITU.
• ESTATU BATEKO HERRITAR GUZTIEK GOBERNU ETA LEGE BERBERAK
DITUZTE. HORREZ GAIN, ESKUBIDE ZEIN BETEBEHAR BERBERAK DAUZKATE
(demokrazia batean).
Estatua eta nazioa
ESTATUAREN EZAUGARRIAK

13. Estatua eta nazioa
ESTATUAREN EZAUGARRIAK
• ESTATUAK ERAKUNDEAK SORTZEN DITU BERE ERABAKIAK BETEARAZTEKO.

14. Estatua eta nazioa
ESTATUAREN EZAUGARRIAK
• ESTATUEK BEREIZTEKO IKURRAK DAUZKATE: BANDERA, HIMNOA,
MONETA,…

15. • UNITATE POLITIKO ETA ADMINISTRATIBO INDEPENDIENTE ETA
BURUJABEA DA.
• MUGA ARGIAK, ZEHATZAK DITU ETA NAZIOARTEAN ONARTUTA DAUDE.
• ESTATU BAKOITZAK BERE GOBERNU SISTEMA DAUKA ETA KANPO-
HARREMAK ZUZENTZEN DITU.
Estatua eta nazioa
ESTATUA
• ESTATU BATEKO HERRITAR GUZTIEK GOBERNU ETA LEGE BERBERAK
DITUZTE. HORREZ GAIN, ESKUBIDE ZEIN BETEBEHAR BERBERAK DAUZKATE
(estatu demokratikoetan)
• ESTATUAK ERAKUNDEAK SORTZEN DITU BERE ERABAKIAK BETEARAZTEKO.
• ESTATUEK BEREIZTEKO IKURRAK DAUZKATE: BANDERA, HIMNOA,
MONETA,…

16. ESTATUA ≠ HERRIA-NAZIOA
Estatua eta nazioa

17. • XIX.MENDEAN JAIOTAKO IDEIA.
• MUGA POLITIKORIK EZ DU GARRANTZIRIK KONTZEPTU HONETAN.
• BEREIZGARRI KOMUNAK DITUZTEN PERTSONEK OSATZEN DUTE NAZIOA.
• INGURU GEOGRAFIKO KOMUNA
• HIZKUNTZA BERBERA
Estatua eta nazioa
NAZIOAREN EZAUGARRIAK
• HIZKUNTZA BERBERA
• KULTURA
• OHITURA ETA LEGEAK
• IRAGAN HISTORIKOA
• ARRAZA EDO ETNIA
• ERLIJIO BERBERA,…
• LURRALDE BATEKOAK IZATEAREN SENTIMENDUA DUTE.

18. • ESTATU BATEN BARRUAN HERRI-NAZIO EZBERDINAK EGON DAITEZKE:
• ERRESUMA BATUAN: INGELESAK, ESKOZIARRAK, GALESTARRAK, IPAR-
IRLANDARRAK.
• ESPAINIAN: GALIZIARRAK, EUSKALDUNAK, KATALUNIARRAK,
VALENTZIARRAK.
• NAZIO GUZTIEK EZ DUTE ESTATUA OSATU.
Estatua eta nazioa
NAZIOAREN EZAUGARRIAK
ESTATUA ≠ HERRIA-NAZIOA
ESPAINIA EUSKAL HERRIAFRANTZIA

19. Estatua eta nazioa
Estatuaren eta nazioaren arteko aldeak: euskaldunak
FRANTZIA
ESPAINIA

20. Estatuaren eta nazioaren arteko aldeak: kurduak
Estatua eta nazioa

21. • ESTATUAK ALDATU/AGERTU/DESAGERTU EGITEN DIRA. NAZIOAK EZ.
Estatua eta nazioa
EUROPA XVI.mendean

22. Estatua eta nazioa
• ESTATUAK ALDATU/AGERTU/DESAGERTU EGITEN DIRA. NAZIOAK EZ.
EUROPA XX.mendearen erdialdean

23. Estatua eta nazioa
• ESTATUAK ALDATU/AGERTU/DESAGERTU EGITEN DIRA. NAZIOAK EZ.
EUROPA gaur egun

24. Estatua eta nazioa
ESTATU BERRIAK ETORKIZUNEAN:
•ESKOZIA?
•QUEBEC?
•KATALUNIA?
•EUSKAL HERRIA?

25. Munduko mapa politikoa
Estatuen aniztasuna
BERDINAK DIRA
GUZTIAK?GUZTIAK?

26. Estatuen aniztasuna
SORTZE-DATAK?
TAMAINA
GEOGRAFIKOA?
BOTEREA?

27. ESTATUAREN
FUNTZIOAK
KLASIKOAK
ONGIZATEAREN
ESTATUA
ORDENA
PUBLIKOA
ZAINTZEA
LURRALDEA
BABESTEA
ERASOETATIK
NAZIOARTEKO
HARREMANAK
IZATEA
LEGEAK EGITEA
EKONOMIA ETA
LAN-
HARREMANAK
ARAUTZEA
OSASUN
PUBLIKOA
HEZKUNTZA
PUBLIKOA
PENTSIOAK ETA
LANGABETUENTZA
KO LANGUNTZAK
Estatuaren funtzioak
ARAUTZEA
POLIZIA ARMADA PARLAMENTUA
EKONOMIA
ETA OGASUN
MINISTERIOA
OSASUN
MINISTERIOA
HEZKUNTZA
MINISTERIOA
GIZARTE
SEGURANTZA
KANPO
ARAZOETAKO
MINISTERITZA
ESTATUKO
ERAKUNDEAK

28. Ongizatearen estatua: Espainiako aurrekontuaren sailak, 2007rako
Estatuaren funtzioak

29. Estatuaren funtzioak
ONGIZATEAREN ESTATUA

30. Estatu motak
IRIZPIDEAK
SAILKAPENA
EGITEKO
AGINTEA
LORTU ETA
ERABILTZEKO
ERA
ERLIJIOAREN
GARRANTZIA
ESTATUBURUA
LURRALDE-
ADMINISTRAZIOA

31. Estatu motak
AGINTEA LORTU ETA ERABILTZEKO ERA
HERRITARREN PARTE-HARTZEA SISTEMAN
ESTATU
DEMOKRATIKOA
ESTATU
DIKTATORIALA

32. Estatu motak
ESTATU
DEMOKRATIKOA

33. Estatu motak
ESTATU
DEMOKRATIKOA
Baldintzak
Adin
nagusiko
guztiak
Aniztasun
politikoa
Programa
askatasunez
aurkeztea
Hauteskundeak
aldian behin
burutzea
Prozesuaren
gardetasuna
Galtzaileen
oposizio askea

34. Estatu motak
ESTATU
DEMOKRATIKOA

35. BOTERE BANAKETA
LEGEGILEA
Botere honen bidez,
guztiok era berean
behartzen gaituzten
legeak onartzen
BETEARAZLEA
Legeak aplikatzeaz
eta herrialdea
administratzeaz
arduratzen den
JUDIZIALA
Botere honen bidez,
legeak haustea
leporatutako
herritarrak epaitzen
Estatu motak
ESTATU
DEMOKRATIKOA
legeak onartzen
dituzte herritarren
ordezkariek.
PARLAMENTUA
ESTATUKO ERAKUNDE POLITIKOAK
arduratzen den
boterea.
herritarrak epaitzen
ditu estatuak.
GOBERNUA AUZITEGIAK
Estatuaren botere bakoitza erakunde batek erabiltzen du,
autoritate-gehiegikeriarik gerta ez dadin.

36. Estatu motak
ESTATU
DEMOKRATIKOA

37. Demokraziako botereen arteko kontrolak
Estatu motak
ESTATU
DEMOKRATIKOA

38. Estatu motak
ESTATU
DEMOKRATIKOA

39. Estatu motak
ESTATU
DIKTATORIALA

40. ESTATU
DEMOKRATIKOAK
ESTATU
AUTORITARIOAK
AGINTEAREN MUGAK
HERRITARREN ESKUBIDE
ETA ASKATASUNAK
SUBIRANOTASUNA
Estatu motak
SUBIRANOTASUNA
ANIZTASUN POLITIKOA ETA
IDEOLOGIKOA
AGINTE BERRITZEA
BOTERE BANAKETA

41. ESTATU DEMOKRATIKOAK
ESTATU AUTORITARIOAK/
DIKTATORIALAK
AGINTEAREN MUGAK
-Konstituzioa
-Legeak
-Agintea duenak ez du mugarik
HERRITARREN ESKUBIDE ETA
ASKATASUNAK
SUBIRANOTASUNA
Estatu motak
SUBIRANOTASUNA
ANIZTASUN POLITIKOA ETA
IDEOLOGIKOA
AGINTE BERRITZEA
BOTERE BANAKETA

42. ESTATU DEMOKRATIKOAK
ESTATU AUTORITARIOAK/
DIKTATORIALAK
AGINTEAREN MUGAK
-Konstituzioa
-Legeak
-Agintea duenak ez du mugarik
HERRITARREN ESKUBIDE ETA
ASKATASUNAK
-Era zabalean ulertuta
-Berdinak herritar guztientzat
-Era murriztuan ulerturik
-Betebehar ugari eta eskubide gutxi
SUBIRANOTASUNA
Estatu motak
SUBIRANOTASUNA
ANIZTASUN POLITIKOA ETA
IDEOLOGIKOA
AGINTE BERRITZEA
BOTERE BANAKETA

43. ESTATU DEMOKRATIKOAK
ESTATU AUTORITARIOAK/
DIKTATORIALAK
AGINTEAREN MUGAK
-Konstituzioa
-Legeak
-Agintea duenak ez du mugarik
HERRITARREN ESKUBIDE ETA
ASKATASUNAK
-Era zabalean ulertuta
-Berdinak herritar guztientzat
-Era murriztuan ulerturik
-Betebehar ugari eta eskubide gutxi
SUBIRANOTASUNA
-Nazionala/ herriarena: agintea
herritik dator.
-Persona batena
-Batzuetan estatu-kolpe baten
Estatu motak
SUBIRANOTASUNA herritik dator. -Batzuetan estatu-kolpe baten
eraginez lortua
ANIZTASUN POLITIKOA ETA
IDEOLOGIKOA
AGINTE BERRITZEA
BOTERE BANAKETA

44. ESTATU DEMOKRATIKOAK
ESTATU AUTORITARIOAK/
DIKTATORIALAK
AGINTEAREN MUGAK
-Konstituzioa
-Legeak
-Agintea duenak ez du mugarik
HERRITARREN ESKUBIDE ETA
ASKATASUNAK
-Era zabalean ulertuta
-Berdinak herritar guztientzat
-Era murriztuan ulerturik
-Betebehar ugari eta eskubide gutxi
SUBIRANOTASUNA
-Nazionala/ herriarena: agintea
herritik dator.
-Persona batena
Estatu motak
SUBIRANOTASUNA herritik dator.
ANIZTASUN POLITIKOA ETA
IDEOLOGIKOA
-Badago
-Ideologia ezberdinetako alderdi
politikoak, egunkariak, aldizkariak,
telebista kateak,…
-Ez dago
-Zentsura dago. Iritzi askatasunik ez
dago eta gobernuaren kontrako
adierazpenak debekatuta daude.
AGINTE BERRITZEA
BOTERE BANAKETA

45. ESTATU DEMOKRATIKOAK
ESTATU AUTORITARIOAK/
DIKTATORIALAK
AGINTEAREN MUGAK
-Konstituzioa
-Legeak
-Agintea duenak ez du mugarik
HERRITARREN ESKUBIDE ETA
ASKATASUNAK
-Era zabalean ulertuta
-Berdinak herritar guztientzat
-Era murriztuan ulerturik
-Betebehar ugari eta eskubide gutxi
SUBIRANOTASUNA
-Nazionala/ herriarena: agintea
herritik dator.
-Persona batena
Estatu motak
SUBIRANOTASUNA herritik dator.
ANIZTASUN POLITIKOA ETA
IDEOLOGIKOA
-Badago
-Ideologia ezberdinetako alderdi
politikoak, egunkariak, aldizkariak,
telebista kateak,…
-Ez dago
-Zentsura dago. Iritzi askatasunik ez
dago eta gobernuaren kontrako
adierazpenak debekatuta daude.
AGINTE BERRITZEA
-Legeek markatzen duten
maiztasunaz
-Hauteskundeen bidez
-Ez da berrizten
-Agintariak nahi duenera arte
(askotan hil arte) mantentzen du.
BOTERE BANAKETA

46. ESTATU DEMOKRATIKOAK
ESTATU AUTORITARIOAK/
DIKTATORIALAK
AGINTEAREN MUGAK
-Konstituzioa
-Legeak
-Agintea duenak ez du mugarik
HERRITARREN ESKUBIDE ETA
ASKATASUNAK
-Era zabalean ulertuta
-Berdinak herritar guztientzat
-Era murriztuan ulerturik
-Betebehar ugari eta eskubide gutxi
SUBIRANOTASUNA
-Nazionala/ herriarena: agintea
herritik dator.
-Persona batena
Estatu motak
SUBIRANOTASUNA herritik dator.
ANIZTASUN POLITIKOA ETA
IDEOLOGIKOA
-Badago
-Ideologia ezberdinetako alderdi
politikoak, egunkariak, aldizkariak,
telebista kateak,…
-Ez dago
-Zentsura dago. Iritzi askatasunik ez
dago eta gobernuaren kontrako
adierazpenak debekatuta daude.
AGINTE BERRITZEA
-Legeek markatzen duten
maiztasunaz
-Hauteskundeen bidez
-Ez da berrizten
-Agintariak nahi duenera arte
(askotan hil arte) mantentzen du.
BOTERE BANAKETA
-Bai
-Hiru botere:
-Legegilea
-Betearazlea
-Judiziala
-Ez dago botere banaketarik
-Botere kontzentrazio ikaragarri
handia dago.

47. Estatu motak
ERLIJIOAREN GARRANTZIA
ESTATU
LAIKOAK
ESTATU
KONFESIONALAK
ESTATU
TEOKRATIKOALAIKOAK KONFESIONALAK TEOKRATIKOA

48. Politika eta erlijioa islamiar herrialdeetan
Estatu motak

49. Estatu motak
ESTATUBURUA NOR DEN
MONARKIA ERREPUBLIKA

50. EZBAI EZBAI
EZBAI EZBAI
DIKTADURADEMOKRAZIA
Pertsona guztiek izan behar dute
hauteskundeetara aurkezteko aukera.
Beren ordezkariak hautatzeko botoa
emateko aukera izan behar dute
herritarrek.
HERRITARREN
Jarduera: diktadura ala demokrazia?
Estatu motak
EZBAI EZBAI
EZBAI EZBAI
EZBAI EZBAI
Hauteskundeen emaitzak ezin dira aldatu.
Hauteskundeak aldian-aldian egin behar
dira.
Hautagai guztiek izan behar dute beren
programak askatasunez azaltzeko aukera.
HERRITARREN
PARTE-
HARTZEA

51. DIKTADURADEMOKRAZIA
Estatuko hiru botereak (legegilea,
betearazlea eta judiziala) erakunde
independenteek erabiltzen dituzte,
nagusikeriarik gerta ez dadin.
BOTEREEN
BANAKETA
EZBAI EZBAI
Jarduera: diktadura ala demokrazia?
Estatu motak
Pertsonen eskubideak urratuko ez direla
bermatzen da.
Konstituzioak herritarren eskubideak eta
betebeharrak arautzen ditu eta erakundeek
nola funtzionatu behar duten zehazten du.
Herritar guztiek errespetatu behar dituzte
legeak, baita politikariek ere.
ZUZENBIDE-
ESTATUA
EZBAI EZBAI
EZBAI EZBAI
EZBAI EZBAI

52. Estatu motak
LURRALDE ADMINISTRAZIOA
• ESTATUAK UNITATE ADMINISTRATIBO TXIKIAGOAK SORTZEN DITU
LURRALDEA ERREZAGO ADMINISTRATZEKO.
• IZENAK EZBERDINAK DIRA LURRALDEKA
• ESPAINIAREN KASUAN:
• UDALERRIAK• UDALERRIAK
• PROBINTZIAK
• AUTONOMIA-ERKIDEGOAK
• BI ERAKUNDE MOTA
• ESTATU-ERAKUNDEA
• ESKUALDE- eta
TOKI-ERAKUNDEAK

53. Estatu motak
LURRALDE ADMINISTRAZIOA

54. Estatu deszentralizatu baten administrazio-banaketa: Espainia
Estatu motak

55. Estatuen arteko harremanak
BAKETSUAK EDO GATAZKATSUAK
•INTERES EKONOMIKOAK
•INTERES KULTURALAK
•INTERES POLITIKOAK
•INTERES MILITARRAK
•….
ITUNAK edo
HITZARMENAK

56. Estatuen arteko harremanak
HELBURU
NAZIOARTEKO ERAKUNDEAK
•Guztien intereseko gaiak aztertzea
EREMU
GEOGRAFIKOA
•MUNDU OSOAN
•ESTATU GUTXI
BATZUEN ARTEAN
•NBE
•EB
HELBURU
NAGUSIAK
•Guztien intereseko gaiak aztertzea
•Horien inguruko erabakiak hartzea
•Gatazkei irtenbidea bilatzea
•ERAKUNDE
MILITARRAK
•ERAKUNDE
EKONOMIKOAK
•NATO •LPEE

57. GKE, gobernutik bereizitako erakundeak
Estatuen arteko harremanak

58. NBE
ARAZOAK
•BETO ESKUBIDEA (AEB, Errusia,
Txina, Erresuma Batua eta Frantzia)
•BEREZKO FINANTZIAZIORIK ETA
ARMADARIK EZ IZATEAARMADARIK EZ IZATEA

59. NBEren aurrekontuan diru gehien jartzen duten herrialdeak
NBE