A liberdade no ser humano a través da Triloxía Matrix

1. MATRIX
A filosofía no cine
A liberdade
Decodificado IV

2. MATRIX E A LIBERDADE [+]
The Matrix Matrix Reloaed Matrix revolutions
Tese
(Liberdade externa)
1. Liberdade= elección
 Neo elixe o
coñecemento
 Negación do destino
(non quere ser o
elexido)
2. Liberdade =aceptar o
destino
 Comprende que é o
elexido
 Neo cree na profecia
Antítese
(liberdade interna)
1. Liberdade/causalidade
 Neo fronte a
Merovingio
 Razón fronte a
emoción
2. Non existe a liberdade
 A profecia é un
engaño
 A elección é falsa
 Neo elixe o amor
Síntese
(liberdade externa e interna)
1. Liberdade= elección
Neo elixe ir á cidade das
máquinas
A elección fainos
humanos. A profecía é
falsa, pero a acción
segue = vontade
Perda das emocións: a
morte de Trinity rompe o
lazo co sensible
2. Elección = vontade
Neo elixe elexir
Neo acepta o inevitable

3. Matrix e a liberdade
 “Eu só podo mostrarche a
porta, pero ti debes
atravesala” [+ video]
 “Ninguén pode dicirche se és o
elexido, e como estar
enamorado só o sabes da
cabeza aos pés” [+ video]
 “Non podes estar morto
porque o Oráculo díxome que
o home que eu amase sería o
elixido [+ video]

4. As eleccións de Neo
 Neo elixe [+vídeo]:
1. Seguir ao coello branco = curiosidade
2. Deixarse apresar polos axentes = medo a caer e desconfianza de si
3. Non facer o trato cos axentes = principios e desconfianza
4. Confiar en Trinity = atracción que produce confianza
5. A pastilla vermella = curiosidade
6. Abrir a porta = curiosidade
7. Non ser o elexido = falta de confianza en si mesmo
8. Salvar a Morfeo = confianza en si mesmo
9. Loitar contra os axentes = confianza no destino = crenza / curiosidade

5. As eleccións de Neo
1. Confianza en que existe unha resposta
2. Desconfianza de si mesmo (salto)
3. Desconfianza no outro (axentes)
4. Confianza no outro (Trinity)
5. Confianza en Morfeo (pastilla
6. Confianza en que existe unha resposta (porta)
7. Desconfianza en si mesmo (non cre ser elixido)
8. Confianza en si mesmo (pode salvar a Morfeo)
9. Confianza no destino (loita cos axentes)
10. → Fin
 As razón das eleccións de Neo baséanse na confianza ou
crenza (nos outros, en si mesmo ou no destino).
Elixir = crer. → O fundamento da elección é externo

6. A liberdade Cuestións I
(Matrix)
 ¿En base a que tomamos a nosas decisións na
vida?
 ¿Se tomamos unha decisión en base a intuicións ou
crenzas é unha decisión válida?
 ¿Qué relación gardan liberdade e coñecemento?
 ¿Qué tipo de coñecemento ten que ter Neo para
tomar as decisións correctas e vencer aos axentes?
 ¿Poderemos tomar unha decisión (elexir) sen
coñecernos a nos mesmos?
 ¿Quen é máis libre Neo antes de ser desconectado
ou Neo cando vence aos axentes? ¿Por qué?
[explicación]

7. ¿Existe o destino?
 O que de verdade che dará que pensar é se o terias roto (o
xarro) se eu non che tivese dito nada [+vídeo]
 Tes o don pero semellas estar agardando algo
 Non podes estar morto porque o Oraculo dixome que o home
que eu amase sería o Elixido

8. A elección do destino
 “Non será o Fado quen vos elixa,
senón que vos (as almas) elixiredes o
voso fado. O que por sorte saia
primeiro, escolla o primeiro o seu
xénero de vida, ao que quedara
inexorablemente unido. A virtude, sen
embargo, non admite dono; cada un
participará máis ou menos dela,
segundo a honra ou o menosprecio
no que a teña. A responsabilidade é
de quen elixe; non hai culpa ningunha
na Divinidade”.
Platón

9. A liberdade Cuestións II
(Matrix)
 ¿Qué tipo de liberdade buscan os soldados de
Sión ao asaltar Matrix?
 ¿Trinity ama a Neo porque é o elixido ou Neo é
o elixido porque Trinity o ama? [+]
 ¿Qué cousas condicionan a liberdade de Neo?
 ¿Qué relación gardan liberdade e coñecemento
 ¿Por qué acepta Neo ser o elixido?
 ¿Ser o elexido é elexir selo? ¿en que sentido?
[explicación]

10. A liberdade en Matrix
Reloaded
 Tes que comprender as
túas eleccións [+vídeo]
 A liberdade é unha ilusión
creada entre os que teñen
poder e os que non o
teñen [+ video]
 O problema é a elección
[+video]

11. As eleccións de Neo
 Neo elixe [+vídeo]:
 1. Elixe confiar no Oráculo para comprender → conseguir un
obxectivo (fin = xustificación da elección)
 2. Elixe demostrar o amor co bico a Perséfone → conseguir
un obxectivo (creador de chaves = medio → fin = chegar á
fonte)
 3. Elixe a salvar a Trinity (emoción e sentimentos) fronte á
salvar á humanidade (deber racional) → Trinity non é un
medio para un fin
 4.Elixe loitar contra ás máquinas no mundo real → loita sen
sentido (sen finalidade?)

12. As eleccións de Neo
1. Xustificación da elección (Oráculo) na necesidade de
comprender → Fora de si
2. Xustificación da elección (Perséfone) no obxectivo (creador de
chaves) → Fora de si
3. Xustificación da acción no sentimento (salvar a Trinity) →
Xustificación interna da acción (en si)
4. Xustificación da acción na capacidade da vontade (loita coas
máquinas porque pode facelo) → Xustificación interna (en sí)
 Neo elixe pero busca unha xustificación á súa elección,
primeiro fora (racionalidade medios-fins) e por fin na propia
vontade ( a través do sentimento)
Elixir = Querer → O fundamento da acción é interno

13. A liberdade Cuestións III
(Matrix reloaded)
 ¿Por qué busca Neo comprender as súas
eleccións?
 ¿Se non comprendemos unha elección como
podemos tomala?
 ¿Elexir ao Oráculo como conselleiro supón
que xa sabe o que vai facer (confiar no
Oráculo)?
[explicación]

14. Escravos da Causalidade
 A única verdade é a causalidade somos os seus escravos
 A liberdade é unha ilusión creada entre os que teñen poder e os
que non o teñen [+video]
 Xamais crin nas causalidades, cando vexo tres naves, tres capitáns
non é o azar, é o obxectivo, é a providencia [+video]
 Non me importan oráculos, profecías ou Mesías. Só me importa
unha cousa: evitar que o inimigo destúa a cidade [+video]

15. A autonomía da vontade
 Aínda que poida aceptarse cun propósito
metafísico un concepto da liberdade da vontade,
os seus fenómenos, é dicir, as accións humanas,
como calquera outro acontecemento natural,
están determinadas polas leis xerais da natureza.
A historia, que se ocupa da narración destes
fenómenos, fainos agardar, por profundas que
poidan ser as súas causas remotas, que, ao
observar o xogo da liberdade da vontade
humana en conxunto, se poida descubrir nela
unha marcha regular; [...] Apenas si reparan os
homes en particular, nin o mesmo pobo no seu
conxunto, en que ao buscar o seu sentido,
segundo o propio propósito e a miudo en
contraposición a outros, perseguen sen
decatarse, como fio conductor, o proposito da
natureza, que descoñecen, e colaboran na súa
promoción, aínda que se chegaran a coñecelo,
pouco lles importaría.
Kant

16. A liberdade Cuestións IV
(Matrix reloaded)
 ¿Pode explicarse unha acción pola suma das súas
causas?
 ¿Está determinado todo o que vai ocurrir, só que
nos non o sabemos?
 Se está determinado o que imos facer ¿Cómo se
pode elixir?
 ¿Qué quere dicir o Arquitecto cando afirma que o
ser humano precisa elixir?
 ¿Qué é elixir?
[explicación]

17. Non hai destino
 A profecía era mentira. O elixido non tiña que
rematar nada. [+ video]
 ¿Qué imos facer? - Non o sei.

18. Non hai Deus
 “O meu estudio (…) referíase ao que o home
común concibe como a súa relixión, ao sistema de
doutrinas e promesas que, por un lado, lle
explican con envidiable integridade os enigmas
deste mundo, e por outro, aseguranlle que unha
solícita Providencia gardará a súa vida e
recompensarálles nunha existencia ultraterrena
as eventuais privación que sufra nesta. O home
común non pode representarse esta Providencia
senón baixo a forma dun pai grandiosamente
exaltado, pois só un pai semllante sería quen de
comprender as necesidades da criatura humana,
conmoverse ante os seus rogos, ser aplacado
polas manifestacións do seu arrepentimento.
Todo isto é tan infantil, tan incongruente coa
realidade, que o máis mínimo sentido humanitario
volverános dorosa a idea de que a gran maioría
dos mortais xamais poderá elevarse por riba de
semellante concepción da vida.
Sigmund Freud

19. A liberdade Cuestións V
(Matrix reloaded)
 Se non existe o destino, nen unha vida futura
que xustifique o sentido desta ¿en que se
poden basear as nosas eleccións?
 ¿Por qué é infantil crer en que un ser
superior supervisa e guia a nosa vida?
 Se sabemos como é a persoa que ten que
facer unha elección ¿poderíamos predicir
esa elección?
[explicación]

20. A liberdade en Matrix
Revolutions
 O importante dunha
elección é volver a elexila a
sabendas do que pasará se
o fas [+ video]
 Porque o elexín [+ video]
 A fin é o principio [+ video]

21. As eleccións de Neo en
Revolutions
Neo elixe [+vídeo]:
1. saber (que o Oraculo lle conte a verdade) → a decisión
depende de el mesmo (coñecete a ti mesmo)
2. Neo decide ir á cidade das máquinas (a bordo da Nave
Logos) → sabe o que quere facer
3. Neo loita porque o elixe → Non hai razóns da elección
4. Neo deixase clonar por Smith (é inevitable) → elixe o
destino (non acepta o destino)

22. As eleccións de Neo en
Revolutions
1. Neo comprende que as eleccións que fai só
dependen del mesmo (autonomía da vontade)
2. Neo non xustifica a súa elección de ir á cidade das
Maquinas: as eleccións non precisan xustificación
son un proxecto (autonomía da vontade)
3. Non hai máis razón que a propia elección: a
elección só precisa a súa confirmación
(reafirmarse na vontade)
4. Podese elexir o propio destino
 Neo comprende que vivir é elixir e a elección non precisa
xustificacións nin se debe a ninguén máis que a sí
mesmo.
Elixir = Re-Elixir

23. … O que pide consello
 Polo menos, diranme vostedes
foi ver a un profesor para pedirlle
consello. (…) pero elixir ao
conselleiro é xa comprometerse
(…) Si el ven a pedir consello, é
que xa elixiu a resposta.
Practicamente, eu puiden moi
ben darlle un consello; pero
como el buscaba a liberdade,
quixen deixalo decidir. Por Outra
parte, sabía o que ía facer, e iso
foi o que fixo.
Sartre

24. A liberdade Cuestións VI
(Matrix revolutions)
 O Oraculo aconselleou sempe a Neo o que el
quixo facer ¿Por qué?
 ¿Porque debe Neo coñecerse a si mesmo
para comprender as súas eleccións?
 Ao comprendelas ¿reafirmase nelas? ¿Por
qué?
 ¿E absurda a elección de Neo sabendo que
vai morrer?
[explicación]

25. Existir é elixir
 Se non podes elixir a resposta non haberá un
mañán para ninguén de nós. [+vídeo]
 Sei que teño que ir, pero máis aló non sei nada
[+vídeo]

26. O sentido da existencia
 “Pero, pregúntate para qué
existes ti, o individuo, e se
ninguén pode decircho, tenta
xustificar o sentido da túa
existencia, en certo modo, a
posteriori, fixando unha
finalidade, unha meta, un ‘para
esto’, un para esto elevado e
nobre. Sucumbe facéndoo –eu
non sei que exista mellor
finalidade da vida que sucumbir
ao grande e imposible”.
Nietzsche

27. A existencia é un proxecto
 O home é antes que nada un proxecto
que se vive subxectivamente (…) nada
existe previamente a ese proxecto; nada
hai no ceo intelixible. (…) Pero si
verdadeiramente a existencia precede á
esencia, o home é responsable do que é,
sobre él recae a responsabilidade total da
súa existencia, ( e ademais) é
responsable de tódolos homes. (…) …
Elixir esto ou aquello, é afirmar o valor do
que eliximos (…) A imaxe de home
elexida é valedeira para todos e para a
nosa época enteira…
 A elección é posible nun sentido, pero o
que non é posible é non elexir. Sempre
podo elixir, pero teño que saber que se
non elixo, tamén elixo.
Sartre

28. A liberdade Cuestións VII
(Matrix revolutions)
 Se non existe o destino, nin unha providencia
divina, ¿en que se fundamentaran as nosas
eleccións?
 Se Neo sabe que a profecía é falsa ¿Por qué
debe ir á cidade das máquinas?
 ¿Cal é o obxectivo de Neo? ¿Por qué debe
cumprir con ese obxectivo?
[explicación]

29. Re-elexir
 O auténtico reto dunha decisión é ter que voltar a
elexila, aínda a sabendas do que custará [+video]
 Porque o teño elixido [+ video]

30.  Se deixo tras de min un acto que levei a
cabo, ao rodar o mesmo no pasado
devén cousa, non sendo máis ca un
feito estúpido e opaco; para impedir
esta metamorfose, é preciso que o
retome e o xustifique na unidade do
proxecto no que me atopo
comprometido. (...) O drama da elección
orixinal reside en que se opera instante
tras instante ao longo de toda a vida,
que se realiza sen razón, previo a toda
razón
Simone de Beauvoir

31. A liberdade Cuestións VIII
(Matrix revolutions)
 ¿Co paso do tempo as nosas elección deixan
de ter sentido? ¿Cales seguimos mantendo?
 Se eleximos algo, sabendo o que vai pasar
(aínda que sexa negativo) ¿Qué significa?
 ¿En que sentido nos definen as nosas
eleccións? ¿todas elas?
[explicación]

32. A fin é o principio
 A fin é o principio Neo. [+ video]
 De que se asusta. Vostede tivo razón sempre.. Era
inevitable

33. O home rebelde
 Que é un home rebelde? Un home que di que non.
Pero se se nega, non renuncia: é ademais un
home que di que si desde o seu primeiro
movemento. Un escravo, que recibiu ordes
durante toda a súa vida, xulga de súpeto
inaceptable unha nova orde. Cal é o contido dese
"non"? Significa, por exemplo, "as cousas duraron
demasiado", "ata agora, si; en diante, non" ,"vas
demasiado lonxe", e tamén "hai un límite que non
pasaredes". En suma, ese "non" afírma a
existencia dunha fronteira. O que era ao principio
unha resistencia irreductible do home, convértese
no home enteiro que se identifica con ela e
resúmese nela. Esa parte de si mesmo que quería
facer respectar pona entón por riba do demais e a
proclama preferible a todo, inclusive á vida.
Convértese para el no ben supremo. Instalado
anteriormente nun convenio, o escravo arróxase
dun golpe ("posto que é así...") ao Todo ou Nada.
A conciencia nace coa rebelión. (...)
A. Camus

34.  ¿Contra que se rebela en Matrix, en Reloaed
e en Revolutions?
 Neo é un rebelde que remata por deixarse
vencer ¿Por qué?
 Se Neo non ten mais opcións ( é inevitable)
¿Qué grandeza pode ter a súa elección?
[explicación]
A liberdade Cuestións IX
(Matrix revolutions)