Module 3 for the 3rd Quarter

2. Modyul 3: Rebolusyong
Siyentipiko, Enlightenment
at Industriyal

3. IMPERSONATION
• Criteria for Judging:
Personality-40%
Delivery-30%
Props and costume-
15%
Overall Impact-15%
• Self Introduction
• Invention
• Minimum of 2 minutes

4. ARALIN 1: Ang Rebolusyong
Siyentipiko

5. • 1. Ano ang iyong nakikita sa
larawan?
• 2. Gaano kahalaga ang mga
ito sa iyo ngayon?
• 3. Naging makabuluhan ba
ang mga bagay na ito sa
larangan ng agham?

6. Ang Rebolusyong Siyentipiko
• ginagamit ng mga Greek bilang
scientia na nangangahulugang
“kaalaman”.
• Ang ika-16 at ika-17 siglo ang
hudyat sa pagpasok ng
Rebolusyong Siyentipiko.
• Ang bagong ideyang siyentipiko ay
instrumento sa pagkakaroon ng
panibagong pananaw sa
kaalaman at paniniwala ng mga
Europeo.
• Ito ang simula ng panahon ng
pagsisiyasat sa pamamagitan ng
eksperimento bunga ng kanilang
pagmamasid sa sansinukob.

7. Nicolaus
Copernicus
• Isang Polish
• isang astronomo na nagpasimula ng
kaniyang propesyong siyentipiko sa
Pamantasan ng Krakow, Poland noong
1492.
• astronomer who proposed that
the planets have the Sun as the fixed point
to which their motions are to be referred;
that Earth is a planet which, besides
orbiting the Sun annually.

8. • Nagbigay diin na ang mundo
ay bilog taliwas sa naunang
paniniwala na ito ay patag at
kapag narating ng isang
manlalakbay ang dulo nito ay
posible siyang mahulog.
• ang araw ang nasa sentro ng
Sansinukuban na taliwas sa
itinuturo ng Simbahan na ang
mundo ang sentro ng
Sansinukuban. Ang teoryang
ito ay nakilala sa katawagang
Teoryang Heliocentric.

9. • Ang kaisipang ito ni Copernicus
ay di niya kaagad inilathala sa
dahilang posibleng ito ang
maging daan sa mga puna
mula sa Simbahan at
nangangahulugan ng
persekyusiyon,
ekskomunikasyon o pagsunog
ng buhay sa pamamagitan ng
Inquisition.
• Teoryang Heliocentric.

10. • May katanungan sa mga pinuno sa
academics at Simbahan.
• Hindi nag-alinlangan sa kaniyang mga
hinuha o pagsusuri at maging sa
pagtatanong sa Simbahan sapagkat
siya ay kabilang sa Kilusang
nagprotesta tungkol sa maling
patakaran sa Simbahan.
Johannes Kepler

11. Mga Bagong Teorya Ukol sa
Sansinukuban (Universe)
JOHANNES KEPLER
• Isang Aleman na astronomo
• siyentipiko sa kalikasan o kapaligiran
(natural scientist) at
• mahusay na matematisyan ang nagbuo ng
isang pormula sa pamamagitan ng
matematika tungkol sa posibleng pag-ikot sa
isang parabilog na mga planeta sa araw na
di gumagalaw sa gitna ng kalawakan. Ito’ y
tinawag niyang ellipse.

12. JOHANNES KEPLER
• Dinagdag pa niya na ang mga
planeta ay di pare-pareho sa bilis
ng kanilang paggalaw nguni’t
mabilis ang kanilang paggalaw
kung papalapit sa araw at
mabagal kung ito’y papalayo.

13. GALILEO GALILEI
• imbensiyong teleskopyo
• naging dahilan ng kaniyang
pagdidiskubre sa kalawakan.
• Ang kaniyang pagtanggap sa
teoryang itinuro ni Copernicus ay
ginamit na dahilan upang siya’y
mapasailalim sa isang imbestigasyon
ng mga pinuno ng Simbahan.

14. GALILEO GALILEI
• Ang pagdidiin nito sa kaniya ng Simbahan
ay naging daan upang bawiin niya ang
ibang resulta ng kaniyang ginawang mga
pag-aaral at di maging daan ng
pagtitiwalag sa kaniya ng Simbahan.
• Matapos ang retraksiyon ay nagpatuloy pa
rin siya sa mga siyentipikong pagtuklas na
naging basehan ng pagbubuo ng mga
unibersal na batas sa pisikal.

15. FRANCIS BACON
• Isang Ingles
• Naglimbag ng isinulat niyang aklat
na “Novum Organum” noong 1620
• iginiit niya ang paggawa sa
eksperimento ng lahat ng mga
siyentista at masusing nagmasid at
isinulat ang mga obserbasyon sa
kung ano ang nangyari sa
eksperimento.

16. FRANCIS BACON
• Ang mga nalikom na impormasyon
ay nagdulot ng mga paliwanag at
maaaring ulitin.
• Ipinayo niya na gamitin ang
pagdulog ng inductive method sa
pagsusuri.

17. RENE DESCARTES
• Isang Pranses na nagpahayag na kailangang
kumawala ang mga siyentista sa mga
sinaunang paniniwala.
• Sa kanyang aklat na “Discourse on Method”
(1657), sinasabing ang lahat ay dapat pag-
alinlangan hangga’t hindi napatutunayan sa
tulong ng scientific method.

18. RENE DESCARTES
• Dagdag pa niya na mabisang
gamitin ang pangangatwiran sa
siyensiyang pag-aaral.
• Ang paraang ito ay nagsisimula sa
isang pangkalahatang prinsipyo na
ilalapat sa mga tiyak na bagay sa
tulong ng pangangatwirang lohikal
(logical reasoning).

20. Ang Panahon ng Enlightenment

21. Ang Panahon ng
Enlightenment
 Isa sa bunga ng pamamaraang makaagham ang epekto ng rebolusyon
sa iba’t ibang aspeto ng buhay. Marami ang nagmungkahi na gamitin ang
pamamaraan upang mapaunlad ang buhay ng tao sa larangan ng
pangkabuhayan, pampolitika, panrelihiyon, at maging sa edukasyon.
Tinawag itong Panahon ng Kaliwanagan (Enlightenment).

22. •  Ang Enlightenment ay binubuo ng mga iskolar na nagtangkang
iahon ang mga Europeo mula sa mahabang panahon ng kawalan ng
katuwiran at pamamayani ng pamahiin at bulag na paniniwala noong
Gitnang Panahon (Middle Ages).
•  Ang ambag ng mga intelektuwal na ito ang nagsilbing pundasyon ng
mga modernong ideyang may kinalaman sa pamahalaan, edukasyon,
demokrasya, at maging sa sining.
•  Ang mga intelektuwal na ito ay nakilala bilang mga pilosopo
(philosopher) o pangkat ng mga intelektuwal na humikayat sa paggamit
ng katuwiran, kaalaman, at edukasyon sa pagsugpo sa pamahiin at
kamangmangan. Sinuri nila ang kapangyarihan ng relihiyon at
tinuligsa ang kawalan ng katarungan sa lipunan.

23. Ang Makabagong Ideyang
Pampolitika
• Naging daan ang mga pagbabago sa siyensya upang mapag-isipan ng mga
pilosopo at marurunong sa sistematikong batas ay maaaring maging kasagutan
sa paglikha ng sansinukob (universe) at kapaligiran.
• Ito ay maging gabay sa mga ugnayang politikal, pangkabuhayan at panlipunan.
• Inaakala nilang maipaliliwanag ang mga bagay-bagay sa tulong ng analitikong
pangangatwiran (analytic explanation).
• Tunay na malaki ang impluwensya ng siyentipikong pag-iisip sa teoryang
pampolitika.

24. Ang Pagpapaliwanag ni Hobbes tungkol sa Pamahalaan
• Gumamit ng ideyang NATURAL LAW-----
upang isulong ang paniniwala na ang
absolutong monarkiya ang
pinakamahusay na uri ng pamahalaan.
• Pinaniniwalaan niya na ang
pagkakaroon ng kaguluhan ay likas sa
tao kaya dahil dito ay kailangan ng isang
absolutong pinuno upang supilin ang
ganitong mga pangyayari.
Thomas Hobbes

25. Ang Pagpapaliwanag ni Hobbes tungkol
sa Pamahalaan
• Isinulat niyang aklat na Leviathan noong
1651 ay inilarawan niya ang isang lipunan
na walang pinuno at posibleng maging
direksiyon nito tungo sa magulong lipunan
• Ayon sa kanya ang tao ay kinakailangang
pumasok sa isang kasunduan sa
pamahalaan na kailangang iwanan niya
ang lahat ng kaniyang kalayaan at maging
masunurin sa puno ng pamahalaan.

26. Ang Pagpapaliwanag ni Hobbes tungkol
sa Pamahalaan
• Dahil sa kasunduang ito,
pangangalagaan at poprotektahan
ng pinuno ang kanyang
nasasakupan. Di na bibigyan pa ng
karapatang magrebelde ang mga
tao, kahit pa hindi makatwiran ang
pamamalakad.

27. Pagpapahayag ng Bagong Pananaw ni
Locke
• Kinilalang pilosopo sa England.
• may parehong paniniwala gaya ni Hobbes na
kinakailangang magkaroon ng kasunduan
sa pagitan ng mga tao at ng kanilang
pinuno.
• Nguni’t naiiba siya sa paniniwala na ang
tao sa kaniyang natural na kalikasan ay
may karapatang mangatuwiran, may mataas
na moral at mayroong mga natural na
karapatan ukol sa buhay, kalayaan at pag-
aari.

28. JOHN LOCKE
Two Treatises of Government- mga ideya ay isinulat
niya noong 1689.
Mga sulatin niya ay nakaimpluwensya sa buong
Europe at sa kolonya ng England.
ideya niya ang naging basehan ng mga
Amerikano na lumaya sa pamumuno ng Great
Britain o England.
Sinasabi niya na ang tao ay maaaring sumira sa
kaniyang kasunduan sa pinuno kung ang
pamahalaan ay di na kayang pangalagaan at
ibigay ang kaniyang mga natural na karapatan.

29. Baron de
Montesquieu
• Isang Pranses
• Kinikilalang Pilosopo sa larangan
ng politika
• naglabas ng isang aklat na
tinawag na “The Spirit of Laws”
naniniwala sa ideya ng paghahati
ng kapangyarihan sa isang
pamahalaan.

30. Voltaire o Francois Marie Arouet –
(Frenchwa Marie Arwe)
isa Pranses
 nagsulat ng ilang mga lathalain laban sa
Simbahan at Korteng Royal ng France.
Ito ang naging dahilan ng kaniyang dalawang
beses na pagkakabilanggo at nang lumaon siya ay
napatapon sa Inglatera.
Pinagpatuloy niya ang pagsusulat dito at patuloy
niyang binigyan ng pagpapahalaga ang pilosopiya
ni Francis Bacon at siyensiya ni Isaac Newton.

31. Ang Rebolusyong Industriyal
• Taong 1700 at 1800 nang nagkaroon ng malaking pagbabago sa
aspektong agrikultura at industriya sa mga bansa sa Europe at sa
United States.
• Ang transpormasyon na ito ay nakilala sa katawagang Rebolusyong
Industriyal dahil pinalitan nito ang gawaing manwal sa mga kabukiran
ng mga bagong imbentong makinarya.
• Nagbigay ito ng malaking produksiyon sa mga bansa, karagdagang
kita at pamilihan ng kanilang mga yaring produkto.
• Maraming mga naninirahan sa mga kabukiran ang lumipat ng tirahan
sa mga siyudad at namasukan sa mga industriya upang kumita nang
malaki.

32. Ang Bagong Uri ng Rebolusyon
• Ito ang panahon na kung saan ang mga tao ay nagsimulang gumamit
ng mga makabagong kagamitan gaya ng makinarya sa kanilang
produksiyon.
• Nagkaroon ng malaking pagbabago sa pamumuhay ng mga tao sa
dahilang naging mabilis ang kanilang produksiyon at ito’y lumaki.
• Naging daan ito upang sila’y magkaroon ng malaking kita at napaunlad
ang kanilang pamumuhay.
• Nagsimula ito noong 1760 na kung kailan nagkaroon ng mga bagong
imbensiyon sa pansakahan ang nabuo at pinagsimulan ang rebolusyon
sa agrikultura.

33. ANG PAGSISIMULA NG REBOLUSYONG
INDUSTRIYAL
Ang Great Britain ang nagpasimula dahil sa pagkakaroon nito ng maraming
uling at iron na naging pangunahing gamit sa pagpapatakbo ng mga makinarya
at pabrika.
 Lumaganap ang kaniyang pakikipagkalakalan at ito ay naging dahilan ng
pagiging matatag ng kaniyang kalakalan.
Sinuportahang mabuti ng pamahalaan ang kalakalang ito sa pamamagitan ng
pagtatatag ng malakas na hukbong pandagat upang protektahan ang kanilang
imperyo ng kalakal.

34. ANG PAGSISIMULA NG REBOLUSYONG
INDUSTRIYAL
Noong 1760 nagsimula ang pagbabago sa pagprodyus ng tela sa Great Britain.
Dati sa ilalim ng sistemang domestiko (domestic system) ang trabaho sa pagproprodyus ng
tela ay ginagawa sa mga tahanan.
Ang namumuhunang mangangalakal ay hinahati-hati ang trabaho sa mga pamilya sa
kanilang lugar hanggang sa makabuo ng isang tapos na produkto na kanilang ipinagbibili at
pinatutubuan.
Nguni’t ang halaga ng tela ay mahal dahil sa ganitong sistema sa pagbubuo ng matagal.
 Ang mayayaman lamang ang may oportunidad na magkaroon ng maraming damit at ang
paggamit ng kurtina at ilan pang gamit sa tahanan na gawa sa tela ay itinuturing na luho
lamang sa panahong iyon.

35. ANG PAGSISIMULA NG REBOLUSYONG
INDUSTRIYAL
Noong 1793 naimbento ng isang Amerikanong
nagngangalang Eli Whitney ang cotton gin.
Ito ay nakatulong para maging madali ang
paghihiwalay ng buto at iba pang mga materyal
sa bulak na dati ay halos ginagawa ng 50
manggagawa bago maimbento ang cotton gin.
Dahil dito naging mabilis na ang nasabing
proseso at nakatulong ito sa malaking
produksiyon para sa paggawa ng tela sa United
States.
Noong 1793 naimbento ng isang Amerikanong
nagngangalang Eli Whitney ang cotton gin.
Ito ay nakatulong para maging madali ang
paghihiwalay ng buto at iba pang mga materyal
sa bulak na dati ay halos ginagawa ng 50
manggagawa bago maimbento ang cotton gin.
Dahil dito naging mabilis na ang nasabing
proseso at nakatulong ito sa malaking
produksiyon para sa paggawa ng tela sa United
States.

36. ANG PAGSISIMULA NG REBOLUSYONG
INDUSTRIYAL
• Dahil sa pag-iimbento ng maraming makinarya
ay naging madali ang pagprodyus ng mga tela at
mura na itong bilhin ng mga tao.
• Halimbawa ang makinang spinning jenny ay
nagpabilis sa paglalagay ng mga sinulid sa
bukilya nang mabilis at sa maraming sisidlan.
• Ang dating ginagawa ng walong manggagawa ay
maaari nang gawin ng isang manggagawa sa
tulong ng nabanggit na makinarya.
James Hargreaves

37. James Watt
• steam engine (1769)-- isang
makina na pinatakbo ng enerhiya
mula sa steam o singaw upang
gumawa ng mga trabahong
mekanikal at naging daan para
maragdagan ang suplay ng
enerhiya na magpapatakbo sa
mga pabrika.
• Kaya mas marami pang mga
sumunod na imbensiyon na
ginawa ang tao na karaniwang
gawa sa bakal gaya ng mga
makinarya sa bukid, baril,
sasakyang dumaraan sa mga
riles.

38. James Watt
• Nakatulong ito sa mabilis na
pagdadala ng mga produkto sa iba’t
ibang lugar at ugnayan sa
pamamagitan ng makabagong
telekomunikasyon.
• Naimbento ni Richard Trevithick
(1804) ang unang steam-powered
locomotive na nagbigay daan sa
pagbubukas ng mga riles.

39. • Nakilala ang pangalan nina
Alexander Graham Bell bilang
imbentor ng unang telepono.
• Thomas Alva Edison, na nagpakilala
sa gamit ng elektrisidad na nagbigay
liwanag sa buong komunidad.
Napatakbo din ang mga makabagong
kasangkapan gamit ang elektrisidad.
Alexander
Graham Bell

40. • Si Samuel B. Morse ay
pinakilala ang telegrapo
na nakatulong para
makapagpadala ng mga
mensahe sa mga
kakilala, kaibigan at
kamag-anakan sa ibang
lugar.

41. 18
EPEKTO NG INDUSTRIYALISMO
• Nagpabago sa pamumuhay ng tao ang industriyalismo.
Dumagsa sa lungsod ang mga taga-probinsya at nagdulot ng
pagdami ng tao sa lungsod na naging squatter ang mga ito. Sa
kawalan ng hanapbuhay marami ang naging palaboy. Ang mga
bata naman ay napilitang magtrabaho kaya ito naging mabigat
na suliraning panlipunan at pang-ekonomiya. Nagbunga ng
hidwaang pampolitika at nagkaroon ng tinatawag na gitnang uri
ng lipunan o middle class society.

42. EPEKTO NG INDUSTRIYALISMO
• Sa pag-unlad ng industriyalisasyon, higit pang
nagsikap ang mga Kanluranin sa pananakop ng mga
kolonya. Ito ay dahil sa pangangailangan nila ng mga
hilaw na sangkap na maibibigay ng mga kolonyang
bansa na nagsisilbing pamilihan ng kanilang mga
produkto.