FILIPINO 3 - QUARTER 4 - PAGBUO NG BUOD O LAGOM TUNGKOL SA KWENTONG BINASA O ...
Kontribusyon ng Imperyong Roman sa Roma na sadyang nakakahanga dahil sa kanilang angking galing
1.
2.
3. Ang Kabihasnang
Roma
• Ang Rome o Roma ay itinatag
sa kalagitnaan ng ikawalong
siglo B.C.E. ng mga unang
Romano na nagsasalita ng
Latin, isang sangay ng wikang
nabibilang sa Indo-Europeo.
• Sila ay lumipat sa gitnang Italy
at nagtayo ng sakahang
pamayanan sa Latium Plain.
4. • Lumawak ang kabihasnang
Romano patungo sa isang
maimpluwensyang imperyo at
umabot ito sa Europa,
Kanlurang Asya, Hilagang Africa
at sa mga isla ng
Mediterranean.
•
5. Ang kambal ay sinagip at inaruga
ng isang babaeng lobo. Nang
lumaki ang dalawa at nalaman
ang kanilang pinagmulan,
inangkin nila ang trono at
itinatag ang Rome sa pampang
ng Tiber River noong 753 B.C.E.
Ayon sa isang matandang alamat
ang Rome ay itinatag ng kambal
na sina Romulus at Remus.
Habang mga sanggol pa lamang,
inilagay sila sa isang basket at
ipinaanod sa Tiber River ng
kanilang amain sa takot na
angkinin ng kambal ang kanyang
trono.
6. • Naitatag ang kabihasnang Romano noong 625
B.C.E. at bumagsak ito noong 476 A.D. Sinakop at
isinama ng Imperyong Romano ang mga kulturang
impluwensya ng mga Griyego. Ang kasaysayan ng
Imperyong Romano ay nahahati sa tatlong
magkakaibang mga panahon; Panahon ng Mga Hari
(625-509 B.C.E.), Republika ng Roma (509-31
B.C.E.), at Imperyong Romano (31 B.C.E.- 476 A. D.).
7. Panahon ng Mga Hari (625-510 B.C.E.)
• ay ang unang panahon sa kasaysayan ng Roma at ito ay tumagal
hanggang 510 B.C.E. Sa maikling panahong ito, pinamunuan ng hindi
kukulangin sa anim na hari. Isinulong ang militarista o lakas ng militar
na tinatawag na legion, pang-ekonomiya, produksyon at kalakal ng mga
lampara na langis. Sa politika, nabuo ang Konstitusyong Romano.
Nagtapos ang panahong ito ng pinaalis ng mga Romano ang punong
Etruscan at nagtayo ng Republika, isang pamahalaang walang hari.
8. Ang Republika
ng Roma (509-
31 B.C.E.)
• ay itinatag ni Lucius Junius Brutus, na hindi pinamumunuan ng isang hari.
Itinaguyod ang isang bagong pamahalaan na kung saan pinamunuan ng mga
pinakamataas na uri; senador at mga kabalyero.
• Sa panahon ng krisis, isang diktador ay maaaring hirangin upang mapanatili ang
kaayusan ng republika. Itinatag ang “Labindalawang Talahanayan” o Twelve
Tables, isang pamantayan ng mga batas para sa pampubliko, pribado, at
pampulitikang usapin. Patuloy na lumawak ang kapangyarihan ng Republika at
nakuha ang kontrol sa buong peninsula ng Italya noong 338 B.C.E.
•
10. Ang Panahon ng Imperyong Romano (31
B.C.E.- A.D. 476)
• ay itinatag ito ni Augustus
bilang unang emperador ng
Rome. Namatay siya noong
14 C.E. at ang titulong
imperator o emperador ay
iginawad ng Senado kay
Tiberius na siyang pinili ni
Augustus na humalili sa
kanya.
•
11. • Mula sa pag-upo ni Tiberius bilang
emperador hanggang sa katapusan ng
Imperyo noong 476 C.E., ang Rome ay
nagkaroon ng iba’t-ibang uri ng
emperador.
• Namuno ang labinlimang (15)
emperador ng Roma.
• Si Constantine the Great ay naging
huling mahusay na emperador at
unang kumikilala sa Kristiyanismo.
Nag-isyu siya ng isang utos na
nagpoprotekta sa mga Kristiyano sa
imperyo at sumanib siya sa
Kristiyanismo sa gitna ng kanyang
pag-aagaw buhay.
•
16. Paggamit ng Arko sa mga
Estruktura
•aqueducts
• Ayon sa kasaysayan hindi ang mga Romano ang
naka imbento ng paarkong disenyo ng mga
estruktura. Sila lamang ang gumagamit dahil
mas matibay ito kaysa mga disenyong pahalang
o horizontal beams.
•
•
17. • Itinayo ang mga aqueducts sa
Roma upang magdala ng tubig
mula sa mga pinagkukunan
nito patungo sa mga
kabahayan at sa mga
pampublikong palikuran at
mga bukal o fountains.
18. Paggamit ng Arko sa mga
Estruktura
• Roman Triumphal Arches
• Tinatawag itong arko ng tagumpay
dahil madalas na iginawad ng senado
sa mga nagwaging heneral tuwing
bumabalik sa Roma upang ipagdiwang
ang kanilang tagumpay.
• Makikita natin ngayon ang mga
disenyong ito sa mga pintuan ng
simbahang Katoliko.
•
19. Paggamit ng Arko sa mga
Estruktura
• Colosseum
• Ang Colosseum ay kilala bilang Flavian
Amphitheater, isang hugis-itlog o oval na
ampiteatro na itinayo sa gitna ng lungsod ng
Roma.
• Pinakamalaking ampiteatro na may kapasidad
na 50,000
• hanggang 80,000 na manunuod.
•
•
20. Paggamit ng Arko sa mga
Estruktura
• Pantheon
• Ang Pantheon ay isang templo ng mga
diyos at ngayon ay ginawang Simbahang
Katoliko o Catholic Church. Itinayo ito ni
Emperador Hadrian at hanggang sa
kasalukuyan makikita parin ito sa
lungsod ng Roma.
• Ang Pantheon dome ay isang konkretong
gusali na ang ibabaw ay natatakpan ng
mga tanso.
•
21. Paggamit ng Arko sa mga
Estruktura
• Air Conditioning
• Ang hypocaust ay isang sentralisadong sistema ng pagpainit
o Heating Sytem ng gusali. Ang init ay galing sa ilalim ng
sahig at umiikot ito sa silid.
• Sa panahon ng tag-init napanatili ang lamig ng kanilang
mga tahanan sa pamamagitan ng isang tubo na kung saan
dumadaloy ang malamig na tubig na galing sa mga
aqueducts.
• Nagpatayo sila ng mga bukal o fountains upang
mapanatiling malamig ang mga pampublikong lugar.
•
22. Paggamit ng Arko sa mga
Estruktura
• Kongkretong Kalsada
• Nakasanayan ng mga Romano ang
paggawa ng mga matitibay na kalsada na
tinatawag nila itong viae. Gumamit ang
mga Romano ng mga sirang bato na
hinahaluan ng semento, buhangin at
sirang mga tiles. Ang ganitong uri ng
kongkreto ay tumitigas dahil sa mga
reaksyong kemikal na nahaluan ng tubig.
23. Paggamit ng Arko
sa mga Estruktura
• Codex
• Si Julius Caesar ang unang Romano na
nakaimbento ng mga aklat na nakatali
ang mga pahina o hard bound books na
tinatawag itong Codex.
• Gamit ang mga pahina ng papyrus upang
mabuo ito. Pinaniniwalaan na ang mga
Unang Kristiyano ang pinakaunang
gumamit sa bagong teknolohiya at
nakabuo ng mga kopya ng Bibliya.