Ang pag-uulat na ito ay may kinalaman sa kompetensi ng gramatika at pananaliksik sa Filipino (JHS). Kalakip rin ito ang mga mungkahi sa pagtuturo ng pananaliksik sa Filipino.

1. Pag-Uulat sa ED FIL 13
Allan Lloyd M.
Martinez

2. Kompetensi ng Gramatika sa Curriculum Guide ng
Filipino sa Junior High School (JHS)
PAKSA:

3. Filipino 7
● Nagagamit nang wasto ang mga pahayag sa pagbibigay ng mga patunay
● Nagagamit ang mga ekspresyong naghahayag ng posibilidad (maaari, baka, at iba
pa)
● Nagagamit nang wasto ang mga pang-ugnay na ginagamit sa pagbibigay ng sanhi
at bunga ng mga pangyayari (sapagkat, dahil, kasi, at iba pa)
● Nagagamit nang wasto ang mga retorikal na pang-ugnay na ginamit sa akda (kung,
kapag, sakali, at iba pa)
● Nagagamit ang mga pangungusap na walang tiyak na paksa sa pagbuo ng
patalastas
● Nagagamit nang wasto at angkop ang wikang Filipino sa pagsasagawa ng isang
Unang
Markahan

4. Filipino 7
● Nasusuri ang antas ng wika batay sa pormalidad na ginagamit sa pagsulat ng awiting-bayan
(balbal, kolokyal, lalawiganin, pormal)
● Nagagamit nang maayos ang mga pahayag sa paghahambing (higit/mas, di-gaano, di-gasino,
at iba pa)
● Nagagamit nang wasto ang angkop na mga pang-ugnay sa pagbuo ng editoryal na
nanghihikayat (totoo/tunay, talaga, pero/ subalit, at iba pa)
● Nagagamit nang maayos ang mga pangugnay sa paglalahad (una, ikalawa, halimbawa, at iba
pa)
● Nagagamit nang wasto ang mga pang-ugnay sa pagsasalaysay at pagsusunod-sunod ng mga
pangyayari (isang araw, samantala, at iba pa)
● Nagagamit ang mga kumbensyon sa pagsulat ng awitin (sukat, tugma, tayutay, talinghaga, at
iba pa)
Ikalawang Markahan

5. Filipino 7
● Naiaangkop ang wastong tono o intonasyon sa pagbigkas ng mga
tula/awiting panudyo, tulang de gulong at palaisipan
● Nagagamit nang wasto ang angkop na mga pahayag sa panimula, gitna at
wakas ng isang akda
● Nasusuri ang mga pahayag na ginamit sa paghihinuha ng pangyayari
● Nagagamit ang wastong mga panandang anaporik at kataporik ng
pangngalan
● Nagagamit nang wasto ang mga pahayag na pantugon sa anumang
mesnahe
Ikatlong
Markahan

6. Filipino 7
● Nagagamit ang mga salita at pangungusap nang may kaisahan at
pagkakaugnay-ugnay sa mabubuong iskrip
Ikaapat na Markahan

7. Filipino 8
● Nagagamit ang paghahambing sa pagbuo ng alinman sa bugtong,
salawikain, sawikain o kasabihan (eupemistikong pahayag)
● Nagagamit nang wasto ang mga kaalaman sa pang-abay na pamanahon
at panlunan sa pagsulat ng sariling alamat
● Nagagamit ang mga hudyat ng sanhi at bunga ng mga pangyayari
(dahil,sapagkat,kaya,bunga nito, iba pa)
● Nagagamit nang maayos ang mga pahayag sa pag-aayos ng datos (una,
isa pa, iba pa)
Unang
Markahan

8. Filipino 8
● Nagagamit ang mga angkop na salita sa pagbuo ng orihinal na tula
● Nagagamit ang mga hudyat ng pagsang-ayon at pagsalungat sa paghahayag ng
opinion
● Nagagamit ang iba’t ibang aspekto ng pandiwa sa isasagawang pagsusuri ng
sarsuwela
● Nagagamit ang iba’t ibang paraan ng pagpapahayag (pag-iisa-isa, paghahambing,
at iba pa) sa pagsulat ng sanaysay
● Nabibigyang-katangian ang piling tauhan sa maikling kuwento gamit ang mga
kaantasan ng pang-uri
● Nagagamit nang wasto ang masining na antas ng wika sa pagsulat ng tula
Ikalawang Markahan

9. Filipino 8
● Nagagamit sa iba’t ibang sitwasyon ang mga salitang ginagamit sa impormal na
komunikasyon (balbal, kolokyal, banyaga)
● Nagagamit ang mga angkop na ekspresyon sa paghahayag ng konsepto ng
pananaw (ayon, batay, sang-ayon sa, sa akala, iba pa)
● Nagagamit nang wasto ang mga ekspresyong hudyat ng kaugnayang lohikal
(dahilan-bunga, paraan-resulta)
● Nagagamit ang kahusayang gramatikal (may tamang bantas, baybay,
magkakaugnay na pangungusap/ talata sa pagsulat ng isang suring- pelikula)
● Nagagamit ang angkop na mga komunikatibong pahayag sa pagbuo ng isang
social awareness campaign
Ikatlong
Markahan

10. Filipino 8
● Nailalahad ang damdamin o saloobin ng may- akda, gamit ang wika ng kabataan
● Nagagamit ang ilang tayutay at talinghaga sa isang simpleng tulang tradisyunal na
may temang pag-ibig
● Nalalapatan ng himig ang isinulat na orihinal na tula na may tamang anyo at
kaisahan
● Nagagamit nang wasto ang mga salitang nanghihikayat
● Nagagamit ang mga hudyat ng pagsusunodsunod ng mga hakbang na
maisasagawa upang magbago ang isang bayan
● Naisusulat at naisasagawa ang isang makatotohanang radio broadcast na
naghahambing sa lipunang Pilipino sa panahong naisulat ang Florante at Laura at
Ikaapat na Markahan

11. Filipino 9
● Nagagamit ang mga pang-ugnay na hudyat ng pagsusunod-sunod ng mga
pangyayari
● Nagagamit ang mga pahayag na ginagagamit sa pagbibigay-opinyon (sa tingin /
akala / pahayag / ko, iba pa)
● Naipapahayag ang sariling emosyon/damdamin sa iba’t ibang paraan at pahayag
● Nagagamit ang mga pang-ugnay sa pagpapahayag ng sariling pananaw
● Nagagamit ang mga ekspresyong nagpapahayag ng katotohanan (sa totoo, talaga,
tunay, iba pa)
● Nagagamit ang mga ekspresyong nanghihikayat sa malikhaing pagtatanghal ng
book fair
Unang
Markahan

12. Filipino 9
● Nagagamit ang suprasegmental na antala/hinto, diin at tono sa pagbigkas ng tanka
at haiku
● Nagagamit ang iba’t ibang ekspresyon sa pagpapahayag ng damdamin
● Nagagamit ang angkop na mga pahayag sa pagbibigay ng ordinaryong opinyon,
matibay na paninindigan at mungkahi
● Nagagamit ang mga pahayag sa pagsisimula, pagpapadaloy at pagtatapos ng
isang kuwento
● Nagagamit ang mga angkop na pang-ugnay sa pagsulat ng maikling dula
● Nagagamit ang linggwistikong kahusayan sa pagsulat ng sariling akda na
nagpapakita ng pagpapahalaga sa pagiging isang Asyano
Ikalawang Markahan

13. Filipino 9
● Nagagamit nang wasto sa pangungusap ang matatalinghagang pahayag
● Nagagamit ang mga angkop na pang-uri na nagpapasidhi ng damdamin
● Nagagamit ang angkop na pang-ugnay na hudyat ng pagsusunodsunod
ng mga pangyayari sa lilikhaing kuwento
● Nagagamit ang mga pang-abay na pamanahon , panlunan at pamaraan
sa pagbuo ng alamat
● Nagagamit ang mga angkop na salita sa paglalarawan ng kulturang
Asyano at bayani ng Kanlurang Asya
Ikatlong
Markahan

14. Filipino 9
● Nagagamit ang mga angkop na salita / ekspresyon sa paglalarawan, paglalahad ng
sariling pananaw, pag-iisa-isa at pagpapatunay
● Nagagamit ang tamang pang-uri sa pagbibigay katangian
● Nagagamit ang mga angkop na ekspresyon sa pagpapahayag ng damdamin,
matibay na paninindigan, ordinaryong pangyayari
● Nagagamit ang mga angkop na ekspresyon sa pagpapaliwanag, paghahambing at
pagbibigay ng opinion
● Nagagamit ang mga kasanayang komunikatibo (linggwistik, sosyolinggwistik,
diskorsal at istratedyik) sa lahat ng mga gawain sa klase
Ikaapat na Markahan

15. Filipino 10
● Nagagamit ang angkop na pandiwa bilang aksiyon, pangyayari at karanasan
● Nagagamit ang angkop na mga piling pangugnay sa pagsasalaysay (pagsisimula,
pagpapadaloy ng mga pangyayari, pagwawakas)
● Nagagamit ang angkop na mga pahayag sa pagbibigay ng sariling pananaw
● Nagagamit ang angkop na mga hudyat sa pagsusunod-sunod ng mga pangyayari
● Nagagamit ang angkop na mga panghalip bilang panuring sa mga tauhan
● Nagagamit ang angkop na mga hudyat sa pagsusunod-sunod ng mga pangyayari
● Nagagamit ang komunikatibong kasanayan sa paggamit ng wikang Filipino isang
simposyum
Unang
Markahan

16. Filipino 10
● Nagagamit ng wasto ang pokus ng pandiwa: tagaganap at layon sa pagsulat ng paghahambing
● Nagagamit ng wasto ang pokus ng pandiwa (pinaglalaaanan at kagamitan) sa pagsulat ng
sariling damdamin at saloobin tungkol sa sariling kultura kung ihahahambing sa kultura ng ibang
bansa
● Nagagamit ang matatalinghagang pananalita sa pagsulat ng tula
● Nagagamit ang pokus ng pandiwa: tagaganap at layon sa isinulat na sariling kuwento
● Nagagamit ang angkop at mabisang mga pahayag sa pagsasagawa ng suring –basa o
panunuring pampanitikan
● Nasusuri ang kasanayan at kaisahan sa pagpapalawak ng pangungusap
● Nagagamit ang kahusayan sa gramatikal at diskorsal na pagsulat ng isang organisado at
makahulugang akda
Ikalawang Markahan

17. Filipino 10
● Nagagamit nang angkop ang mga pamantayan sa pagsasaling-wika
● Nagagamit ang kahusayang gramatikal, diskorsal at strategic sa pagsulat at pagsasalaysay ng
orhinal na anekdota
● Nauuri ang iba’t ibang tula at ang mga elemento nito
● Nagagamit ang wastong mga pahayag sa pagbibigay-kahulugan sa damdaming nangingibabaw
sa akda
● Nagagamit ang angkop na mga tuwiran at dituwirang pahayag sa paghahatid ng mensahe
● Nagagamit ang angkop na mga pang-ugnay sa pagpapaliwanag sa panunuring pampelikula
nang may kaisahan at pagkakaugnay ng mga talata
● Nabibigyang-puna ang pagtatanghal gamit ang mga ekspresyong naghahayag ng sariling
pananaw
Ikatlong
Markahan

18. Filipino 10
● Naipamamalas ang kahusayang magtala ng mahahalagang impormasyon mula sa iba’t ibang
pinagkukunang sanggunian
● Nagagamit sa pagbubuod ang tamang mekaniks sa pagsulat (baybay, bantas, at iba pa),
gayundin ang wastong pag-uugnay ng mga pangungusap/ talata
● Naipahahayag ang sariling paniniwala at pagpapahalaga gamit ang angkop na mga salitang
hudyat sa paghahayag ng saloobin/ damdamin
● Nagagamit ang angkop na mga salitang naghahambing
● Nagagamit ang angkop at masining na paglalarawan ng tao, pangyayari at damdamin
● Nailalarawan ang mga tauhan at pangyayari sa tulong ng mga panguring umaakit sa
imahinasyon at mga pandama
Ikaapat na Markahan

19. Pagtuturo at Pananaliksik sa Filipino
PAKSA:

20. Filipino 7
● Naisasagawa ang sistematikong pananaliksik tungkol sa pabula sa iba’t ibang lugar sa
Mindanao
● Nagsasagawa ng panayam sa mga taong may malawak na kaalaman tungkol sa paksa
● Naisasagawa ang sistematikong pananaliksik tungkol sa paksang tinalakay
● Nalilikom ang angkop na pagkukunan ng mga impormasyon upang mapagtibay ang mga
paninidigan, mabigyang-bisa ang mga pinaniniwalaan, at makabuo ng sariling kongklusyon
● Nagagamit nang wasto ang mga primarya at sekundaryang pinagkukunan ng mga
impormasyon
● Nananaliksik sa silid-aklatan/ internet tungkol sa kaligirang pangkasaysayan ng Ibong Adarna
● Naisasagawa ang sistematikong pananaliksik tungkol sa mga impormasyong
kailangansapagsasagawa ng iskrip ng pangkatang pagtatanghal
Mga Akdang Pampanitikan sa Luzon,
Visayas at Mindanao at Ibong Adarna

21. Filipino 8
● Nailalathala ang resulta ng isang sistimatikong pananaliksik na nagpapakita ng
pagpapahalaga sa katutubong kulturang Pilipino
● Nagagamit ang kaalaman at kasanayan sa paggamit ng internet sa pananaliksik
tungkol sa mga anyo ng tula
● Naisasagawa ang sistematikong pananaliksik tungkol sa paksagamit ang iba’t ibang
batis ng impormasyon resorses
● Nakikipanayam sa mga taong may malawak na kaalaman at karanasan tungkol sa
paksa
● Nasasaliksik ang mga hakbang sa pagsasagawa ng isang radio broadcast
Panitikan mula sa panahon ng mga
katutubo hanggang kasalukuyan, panitkang
popular at Florante at Laura

22. Filipino 9
● Nakasasaliksik tungkol sa iba pang nobela ng Timog-Silangang Asya
● Nasasaliksik sa internet ang ilang halimbawang tula sa Timog-Silangang Asya
● Nasasaliksik ang mga hakbang sa pagsasagawa ng malikhaing panghihikayat sa
isang book fair
● Nasasaliksik ang kulturang nakapaloob sa tanka at haiku ng Silangang Asya
● Nasasaliksik ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga pabula sa alinmang bansa sa
Asya
Panitikan Asyano at
Noli Me Tangere

23. Filipino 9
● Nasasaliksik ang iba’t-ibang halimbawa ng talumpati
● Nasasaliksik ang tradisyon, paniniwala at kaugalian ng mga Asyano batay
sa maikling kuwento ng bawat isa
● Nasasaliksik ang kulturang nakapaloob sa alinmang dula sa sa Silangang
Asya
● Nakapananaliksik tungkol sa mga pagpapahalagang kultural sa Kanlurang
Asya
● Nasasaliksik ang mga pagkukunan ng impormasyon upang mapagtibay
ang paninindigan at makabuo ng matibay na kongklusyon at
Panitikan Asyano at
Noli Me Tangere

24. Filipino 10
● Naisasagawa ang sistematikong pananaliksik sa iba’t ibang
pagkukunan ng impormasyon ( internet , silid-aklatan, at iba pa)
● Nagagamit ang iba’t ibang batis ng impormasyon sa pananaliksik
tungkol sa mga teoryang pampanitikan
● Nagagamit ang iba’t ibang batis ng impormasyon tungkol sa
magagandang katangian ng bansang Africa at/o Persia
● Nagagamit ang ibaibang reperensya/ batis ng impormasyon sa
pananaliksik
Panitikang Pandaigdigan at El
Filibusterismo

25. Filipino (SHS)
● Ituturo bilang core course sa Senior High School (Grade 11) ang
pananaliksik sa Filipino na may titulong “Pagbasa ng Iba’t ibang Teksto
Tungo sa Pananaliksik.”

26. Mga Suhestiyon sa Pagtuturo ng
Maka-Filipinong Pananaliksik
● Isakonteksto sa kabuuang kalagayan ng disiplina na nakakonteksto sa kalagayang pang-
ekonomiya at pampolitika ng bansa ang pananaliksik.
● Talakayin ang mga hamon sa maka-Pilipinong pananaliksik.
● Mahalagang gabayan ng guro ang mga mag-aaral sa pamimili ng paksa. Ginagabayan
dapat ito ng mga katangian ng Maka-Pilipino at transpormatibong pananaliksik.
● Mas madali at praktikal kung isasaalang-alang ang pagdulog na Project Based Learning
(PBL). Ang buong semestre ay pagbuo ng pananaliksik.
● Bigyang-diin ang ilang mahahalagang bahagi ng pananaliksik na hindi gaanong
nabibigyang-tuon sa curriculum guide: hal. pagtalakay ng etikang pananaliksik,
presentasyon at publikasyon ng pananaliksik.
● Sa murang edad pa lamang, bigyang-diin agad sa mga mag-aaral anghalaga ng
pagsasagawa ng etikal na pananaliksik.

27. Mga Sanggunian
● De Laza, C. (2017). “Pagtuturo ng Pananaliksik sa Iba’t-ibang Antas. Mula sa
https://clubmanila.files.wordpress.com/2017/10/pagtuturo-ng-pananaliksik-sa-ibat-ibang-
antas.pdf
● Department of Education (n.d.). “K to 12 Gabay Pangkurikulum Filipino (Baitang 1-10). P. 140-
186