Ito ay isang presentasyon na naglalaman ng kahulugan, kahalagahan, anyo, uri at kasaysayan ng panitikan kasama ang mga teoryang pampanitikan.

1. Pag-uulat sa
ED LIT 3
Allan Lloyd M. Martinez

2. MGA LAYUNIN
1. Tukuyin ang kahulugan at kahalagahan ng panitikan
2. Ipaliwanag ang anyo, kasaysayan at teoryang
pampanitikan
3. Magbigay halimbawa sa mga anyo at uri ng panitikan
at teoryang pampanitikan

3. Balangkas ng mga Paksa
1. Kahulugan ng Panitikan
2. Kahalagahan ng Panitikan
3. Iba’t-ibang Anyo ng Panitikan
4. Kasaysayan ng Panitikan sa Iba’t-Ibang Panahon
5. Iba’t-ibang Teoryang Pampanitikan

4. Kahulugan ng
Panitikan
01

5. Panitikan
• Paraan ng pagpapahayag ng mga damdamin o
ekspresyon sa mga kaganapan sa paligid
• Paraan ng pagpapahayag ng mga kaisipan ukol
sa mga bagay-bagay na nagaganap sa paligid
• Gabay ng ginintuang aral
• Repleksyon ng buhay

6. Kahalagahan
ng Panitikan
02

7. Kahalagahan ng Panitikan
● Sumasalamin sa kultura at tradisyon ng bawat pangkat
Pilipino
● Sumasalaysay ng kasaysayan ng pamumuhay ng mga
Pilipino mula sa sinaunang panahon hanggang
kasalukuyan
● Nagbibigay ng ginintuang aral
● Makilala ang ating sarili bilang mga Pilipino
● Mapahalagahan ang kadakilaan ng ating kasaysayan
● Mapabatid ang pagkakatulad at pagkakaiba-iba ng
katangian ng mga panitikan mula sa iba't-ibang rehiyon
ng Pilipinas

8. Kahalagahan ng Panitikan
● Matutukoy ang kalakasan at kahinaan ng ating lahi
● Mapangalagaan ang mga yamang pampanitikan
● Naipapalawak din nito ang imahinasyon at naka
pagpapabuti sa paraan ng pagbasa at pagsulat
● Malilinang ang pagmalasakit sa ating sariling kultura at
malikhaing pag-iisip
● Maipagmalaki ang ating identidad bilang isang Pilipino

9. Iba’t-ibang
anyo at uri ng
panitikan
03

10. Tuluyan o Prosa
● Maluwang na pagsasama-sama ng mga
salita sa loob ng pangungusap.
● Nasusulat sa karaniwang takbo ng
pangungusap o pagpapahayag.
Mga Anyo at Uri ng Panitikan
Patula o Panulaan
● Pagbubuo ng pangungusap sa
pamamagitan ng salitang binibilang na
pantig sa taludtod na pinagtugma-tugma
● Nagpapahayag din ng mga salitang
binibilang ang mgapantig at pagtutugma-
tugma ng mga dulo ng mga taludtod sa
isang saknong

11. Tuluyan o Prosa
Halimbawa:
● Anekdota
● Maikling Kwento
● Alamat
● Mito
● Parabula
● Pabula
● Nobela
Mga Anyo at Uri ng Panitikan
Patula o Panulaan
Halimbawa:
● Tulang Liriko (oda, dalit, soneto,
elehoya, awit, pastoral)
● Tulang Pasalaysay (epiko, awit, korido)
● Tulang Pandulaan (senakulo, tibag,
sarswela, komedya, parsa)
● Tulang Pantigan (duplo, ensalada,
karagatan, balagtasan)
• Talambuhay
• Sanaysay
• Dula
• Balita

12. Kasaysayan
ng Panitikan
04

13. Panahon ng Katutubo (bago ang 1565)
• Mayroon nang sining at panitikan ang mga sinaunang Pilipino.
• Karamihan sa mga panitikan nila’y yaong mga pasalin-dila gaya ng mga bulong,
tugmang-bayan, bugtong, epiko, salawikain at awiting-bayan na anyong patula; mga
kwentong-bayan, alamat at mito na anyong tuluyan at ang mga katutubong sayaw at
ritwal ng babaylan bilang pinakaunang anyo ng dula sa bansa.
• May mga panitikan ring nasulat sa mga piraso ng kawayan, matitibay na kahoy at
makikinis na bato ngunit iilan na lamang ang mga natagpuan ng mga arkeologo
(archeologists) sapagkat batay sa kasaysayan, pinasunog at pinasira ito ng mga
prayle nang dumating sila sa bansa sa paniniwalang ang mga ito ay gawa ng
demonyo.

14. Panahon ng Kastila (1565-1898)
• Panitikang Pamaksang Pananampalataya at Kabutihang-asal
Halimbawa:
1. Doctrina Christiana
2. Florante at Laura
3. Urbana at Feliza
4. Senakulo, pasyon
• Panitikang Rebolusyonaryo at Sedisyoso
Halimbawa:
1. Noli Me Tangere
2. El Filibusterismo

15. Panahon ng Amerikano (1898-1946)
• Isinilang ang mga ilang imortal na makatang Pilipino na nagsisulat sa Ingles
at Tagalog
• Sa mga unang taon ng pananakop ng Amerikano sa bansa, sumulat ang mga
Pilipino sa Kastila, Tagalog at iba pang wikang panlalawigan.
• Nagsimula lamang umusbong ang mga panitikan sa Ingles noong 1910 dahil
sa mga bagong silang na manunulat

16. Panahon ng Amerikano (1898-1946)
• Ang mga Amerikano ang nagpakilala ng mga fairy tale sa mga Pilipino na
ginamit ng mga gurong Tomasites sa pagtuturo.
• Ipinakilala rin ng mga ito ang iba pang uri (genre) ng panitikan gaya ng oda at
nagpakilala sa pinilakang-tabing – ang pelikula.
• Dula ang pangunahing pantikan sa panahong ito.

17. Panahon ng Hapones (1941-1945)
• Ipinagbawal ng namumunong Hapon ang paggamit ng wikang Ingles at
itinaguyod ang pagpapayaman sa panitikan gamit ang mga katutubong wika
sa bansa.
• Sinunog din ang mga aklat na nasusulat sa Ingles upang masigurong hindi
mababahiran ng kanluraning ideya ang panitikang nililikha.
• Ang panahong ito sa kasaysayan ng bansa at ng panitikan ang tinaguriang
Gintong Panahon ng Panitikang Filipino dahil higit na malaya ang mga
Pilipino (kaysa noong sa Amerikano) sa pagsulat ng panitikan at pagsanib ng
kultura, kaugalian at paniniwalang Pilipino sa mga ito.

18. Panahon ng Hapones (1941-1945)
• Dahil sa dinalang haiku (maikling tulang may tatlong taludtod at may bilang
na pantig na 5-7-5 sa taludtod), nagkaroon ang mga Pilipino ng tanaga
(maikling tulang may apat na taludtod at ang bilang ng pantig ay 7-7-7-7).

19. Panahong Kontemporaryo (Kasalukuyan)
• Panitikang Popular
• Mga Awiting OPM
• Mga drama sa radyo (Dear MOR, Gugmang Giahak, Palami-I with Mikee
Gua, Sincerely Ate Arlyn, Tipik sa Kagahapon, Liham kay Tiya Dely)
• Mga teleserye at pelikula

20. Iba’t-ibang
teoryang
pampanitikan
05

21. Mga Teoryang Pampanitikan
Klasismo Maglahad ng mga pangyayaring payak, ukol sa pagkakaiba ng estado sa buhay ng
dalawang nag-iibigan, karaniwan ang daloy ng mga pangyayari, matipid at piling-pili sa
paggamitngmgasalitaatlagingnagtataposnangmaykaayusan.
Humanismo Ipakita na ang tao ang sentro ng mundo; ay binibigyang-tuon ang kalakasan at
mabubutingkatangianngtaogayangtalino,talentoatbp
Imahismo Gumamit ng mga imahen na higit na maghahayag sa mga damdamin, kaisipan, ideya,
saloobin at iba pang nais na ibahagi ng may-adka na higit na madaling maunawaan kaysa
gumamitlamangngkaraniwangsalita

22. Mga Teoryang Pampanitikan
Realismo Ipakitaangmgakaranasanatnasaksisanng may-akdasakanyanglipunan
Feminismo Magpakilala ng mga kalakasan at kakayahang pambabae at iangat ang pagtingin ng
lipunansamgakababaihan
Formalismo Iparatingsamambabasaangnais niyangipaabotgamitangkanyangtuwirangpanitikan
Sikolohikal
Ipaliwanag sa pamamagitan ng pagpapakita ng mga salik (factor) sa pagbuo ng naturang
behavior(pag-uugali,paniniwala,pananaw,pagkatao)saisangtauhansakanyangakda

23. Mga Teoryang Pampanitikan
Eksistensyalismo Ipakita na may kalayaan ang tao na pumili o magdesisyon para sa kanyang sarili na
siyangpinakasentrong kanyangpananatilisamundo (humanexistence)
Romantisismo Ipamalas ang iba’t ibang paraan ng tao o sumasagisag sa tao sa pag-aalay ng
kanyangpag-ibigsakapwa,bansaatmundongkinalakhan
Marxismo Ipakitanaangtao osumasagisag satao aymaysarilingkakayahan na umangatbuhat
sa pagdurusang dulot ng pang-ekononiyang kahirapan at suliraning panlipunan at
pampulitika

24. Mga Teoryang Pampanitikan
Sosyolohikal Ipakita ang kalagayan at suliraning panlipunan ng lipunang kinabibilangan ng may-
akda
Moralistiko Ilahad ang iba’t ibang pamantayang sumusukat sa moralidad ng isang tao – ang
pamantayanngtamaatmali
Bayograpikal
Iangatatpagpantayinsapaninginnglipunansamgahomosexual
Ipamalasangkaranasano kasagsagansabuhayngmay-akda
Queer
Ipakitaangiba’tibangaspektonabumubuosataoatmundo
Dekonstruksyon

25. MGA SANGGUNIAN
Bacanto, G. (2018). Mga Anyo ng Panitikan. Nakuha Hunyo 16, 2022, mula sa
https://www.scribd.com/document/390240217/Mga-Anyo-Ng-Panitikan
Just Right Design (2020). Kaanyuan o Uri ng Panitikan. Nakuha Hunyo 16, 2022, mula sa
https://www.youtube.com/watch?v=I8iEK4S_Gw8
Sepillo, J. (2016). Kasaysayan ng Panitikan sa Pilipinas. Nakuha Hunyo 16, 2022, mula sa
https://www.scribd.com/doc/159476691/35466487-Kasaysayan-Ng-Panitikan-Sa-Pilipinas