BSED FILIPINO 3

1. Mga Natatanging Diskurso
sa Wika at Panitikan
De Guzman, Rowelyn Borromeo, Sarah Mañozo, Rozanne

2. Mga Gabay na Tanong
1. Ano ang diskurso? Ibigay ang kahulugan at halimbawa nito.
2. Muling balikan ang kahulugan at iba’t ibang uri ng panitikan.
3. Ano ang wika at kahalagahan nito sa isang bansa?
4. Paano nagkaroon ng Wikang Pambansa ang Pilipinas?
5. Ano ang inaasahan kong matutunan sa asignaturang ito?

3. 1. Ano ang diskurso? Ibigay ang kahulugan at halimbawa nito.
Ang Diskurso ay pakikipagtalastasan, pakikipag-usap o anumang paraan ng
pagpapahayag ng ideya tungkol sa isang paksa.
Halimbawa:
Debate, Talumpati, Memorandum, Panghihikayat, Paglalarawan, at Patula
Berdin
Noah Webster
• Tawag sa paggamit ng wika bilang paraan ng pag-papahatid ng
mensahe.
• Berbal na komunikasyon tulad ng kumbersasyon.
• Pormal o sistematikong eksaminisasyon ng isang paksa na ginagamit
ang anyo ng diskurso ang pasalita at pasulat.
• Kapareho ng Komunikasyon.
Halimbawa:
Disertasyon tulad ng mga sanaysay, panayam, artikulo ,
pagtatalumpati, pasalaysay , at iba pa.
Borromeo

4. 1. Ano ang diskurso? Ibigay ang kahulugan at
halimbawa nito.
Canoy
• Ang Diskurso ay anyo ng pagpapahayag ng saloobin sa kahit na
sinuman.
• Maaaring gamitin ng tao o indibwal ang kahit na anu mang uri ng
linggwahe upang ipahayag ang saloobin nito.
• Hindi lamang sa iisang linggwahe nakatuon ang diskurso ito rin ay
nababagay sa kahit na anumang linggwahe.
• Pasulat na Diskurso - anyo ng pagpapahayag ng damdamin, saloobin, o
kuro kuro sa anyong pasulat kalimitang ginagamit ito sa mga aklat,
balita, at iba pang anyong Diskursong pasulat.
• Pasalitang Diskurso - anyo ng paglalahad ng damdamin, saloobin o kuro
kuro sa anyo ng pagsasalita karaniwang nagagamit ito sa pagpapahag
maaaring sa radyo, kanta o pagkukuwento.
Dalawang Uri ng Diskurso

5. 2. Muling balikan ang kahulugan at iba’t ibang uri ng
panitikan.
• Ang Panitikan ay mga panulat na nagpapahayag ng mga karanasan, damdamin,
kaisipan, o kwento ng isang tao. Maaring batay sa katotohanan o gawa-gawa
lamang para sa isang layunin.
• Ang panitikan ay maituturing ding sining na nabuo sa pamamagitan ng grupo ng
mga salita.
• Karamihan sa literatura ay naipapahayag sa pamamagitan ng pagsulat, at ang iba
naman ay naipasa sa pamamagitan ng paggamit ng bibig o pagsasalita.
• Ayon sa pinakabagong depinisyon sa Webster’s New Collegiate Dictionary, ang
panitikan ay ang mga sulatin na naglalaman at nagpapakita ng kahusayan sa anyo
ng pagpapahayag.
• Nagpapahayag din ito ng mga ediya ng permanente at pangkalahatang
kapakinabangan.
Carlos
Dalawang Uri ng
Panitikan
Piksyon
Di -Piksyon
Uri ng panulit na walang katotohanan, kathang isip, o gawa-gawa lang.
Uri ng panitikan o mga panulat na nagsasaad ng totoong kwento.

6. 2. Muling balikan ang kahulugan at iba’t ibang uri ng
panitikan.
Dalangan
• Ang Panitikan ay nagsasabi o nagpapahayag ng mga kaisipan, mga damdamin, mga
karanasan, hangarin at diwa ng mga tao. Ito rin ang pinakapayak na paglalarawan lalo
na sa pagsulat ng tuwiran o tuluyan at patula.
• Nanggaling sa salitang "pang-titik-an" na kung saan ang unlaping "pang" ay ginamit at
hulaping "an". At sa salitang "titik" naman ay nangunguhulugang literatura (literature),
na ang literatura ay galing sa Latin na ‘littera’ na nangunguhulugang titik.
• Nagsasalaysay din ito sa pamahalaan, lipunan at mga pananampatalaya at mga
karanasang may kaugnay ng iba’t ibang uri ng damdamin tulad ng pag-ibig, kaligayahan,
kalungkutan, pag-asa, pagkapoot, paghihiganti, pagkasuklam, sindak at pangamba.
Uri ng Panitikan
Tuluyan o Prosa
Patula
Nagpapahayag ng kaisipan. Ito'y isinusulat ng patalata.
Nagpapahayag ng damdamin. Ito'y isinusulat ng pasaknong.

7. 2. Muling balikan ang kahulugan at iba’t ibang uri ng
panitikan.
De Guzman
• Panitikan, Ito ay nagpapakita ng ating panlipunan at panlahing
pagkakalinlanlan. Masasalamin dito ang pinagmulan ng isang lahi at pagsulong
at pag unlad ng isang bansa sa bawat panahong kanyang dumaan at
pagdadaanan pa.
• Ito rin ay nagpapahayag ng isang kaisipan, damdamin, karanasan at panaginip
ng isang sangkatauhan na nasusulat sa isang masining at malikhaing paraan sa
pamamagitan ng isang estotikong anyo at kinapapalooban ng pandaigdigang
kaisipan.
• Ang panitikan din ay masasabing nasusulat at natitiyak .
• Tumutukoy ito sa payak na salitang nahihiyasan ng iba't-ibang malallim na
kahulugan .
• Para sa manunulat ang panitikan ay malinaw na siliranin larawan at repleksyon
o representasyon ng buhay karanasan at lipunan at kasaysayan.

8. 3. Ano ang wika at kahalagahan nito sa isang bansa?
Fortaleza
• Ang Wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan na ginagamit araw-
araw.
• Kalipunan ito ng mga simbolo, tunog, at mga kaugnay na bantas upang
maipahayag ang nais sabihin ng kaisipan.
• Ang wika ay mahalaga sa isang bansa sapagkat ito ay salamin ng
lipunan at kaluluwa ng isang bansa. Sagisag ito sa pagkakakilanlan ng
isang bansa .
• Ang Wika ay ang mga salita o lenggwahe na ginagamit ng tao partikular sa ibat-ibang
panig ng bansa o lugar.
• Napakahalaga ng wika sa isang bansa dahil ito ay ang pangunahing instrumento ng
komunikasyon upang makipag-usap, makapagpahayag ng damdamin at daan upang
magkaintindihan o magkaunawaan ang mga tao.
• Kung walang wika marahil ay magulo na ang mundo dahil sa wala ng magagamit na
kasangkapan upang magkaintindihan at magkaunawaan ang mga tao.
Galase

9. 3. Ano ang wika at kahalagahan nito sa isang bansa?
• Ang Wika ay ginagamit natin sa pakikipag komunikasyon sa
bawat isa upang magkaunawaan tayo dahil dito
naipapahayag natin ang mga saloobin na nais natin at ang
ating kaisipan.
• Sa pamamagitan ng wika nalalaman natin kung ano ang
gustong ipahiwatig ng ating kapwa.
• Ang wika ay sadyang napakahalaga dahil sa ito ang nag
bubuklod sa bawat tao hindi lamang dito sa Pilipinas kundi
maging sa ibang bansa rin.
• Ang wika ang tumatayong kaluluwa ng isang bansa at ito din
ang sumasalamin ng isang lipunan. Ang wika ang sagisag ng
pambansang pag kakakilanlan.
Lalogo

10. 4. Paano nagkaroon ng Wikang Pambansa ang Pilipinas?
Lapidario
• Mahalagang maintindihan ang kasaysayan ng Wikang Pambansa – kung paano
ito nagsimula bilang Tagalog (kung saan umalma ang mga Bisaya), naging
Pilipino, at ngayon nga ay Filipino na.
• Isang arkipelago ang Pilipinas kung kaya nagkaroon ito ng maraming
katutubong wika.
• Ang maganda sa penomenong ito ay nagkaroon din ng kaniya-kaniyang
literatura ang bawat etnolingguwistikong grupo. Dahil dito, maraming mulat
na mga kritiko katulad ni Isagani R. Cruz ang nagsasabing “isa sa
pinakamayamang literatura sa mundo ay ang literatura ng Filipinas.“
• Noon pa mang sinulat ang 1935 Konstitusyon, nabanggit na ang pagkakaroon
ng wikang pambansa. Nakasaad sa Artikulo 14 Seksiyon 3 na, “Ang Konggreso
ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng
isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika."
(Art. 14, Sek. 3) Noong 1936, itinatag ni Pangulong Manuel Quezon ang Surian
upang mamuno sa pag-aaral at pagpili sa wikang pambansa.

11. 4. Paano nagkaroon ng Wikang Pambansa ang Pilipinas?
Lapidario
• Si Jaime de Veyra ang naging tagapangulo ng komite na
nagsagawa ng pag-aaral, at napili nito ang Tagalog bilang
batayan ng “Wikang Pambansa."
• Ipinalabas ni Pangulong Quezon noong 1937 ang Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 134 na nag-aatas na Tagalog ang batayan
ng wikang gagamitin sa pagbubuo ng wikang pambansa.
• Dahil sa pagsusumikap ni Pangulong Quezon na magkaroon
tayo ng wikang pagkakalilanlan, hinirang siyang “Ama ng
Wikang Pambansa” at sinimulan na rin itong ituro sa mga
paaralan.
• Napakayaman ng ating wika kaya hinding - hindi maitatago ang
ganda at ang kahanga-hangang kasaysayan nito.

12. 4. Paano nagkaroon ng Wikang Pambansa ang Pilipinas?
Mañozo
• Sinimulan talakayin ang Pambansang Wika sa 1935
Konstitusyon. Sinalaysay sa Artikulo 14 Seksiyon 3, “Ang
Konggreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa
pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang pambansa
na batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika”.
• Ang pag-aaral at pagpili sa wikang pambansa ay naganap
noong 1936.
• Ang kautusang Tagapaganap Blg. 203 ay ipinalabas ni
Pangulong Quezon na panhintulutan ang pagpapalimbag
ng talatinigang Tagalog-Ingles taaong 1940.
• Isinaad naman na Pilipino, ang opisyal na tawag sa Wikang
Pambansa noong 1959.

13. 4. Paano nagkaroon ng Wikang Pambansa ang Pilipinas?
• Nobyembre ika-12 1936, ang unang Pambansang Asambleya ay nagsabatas na italaga
ang Surian ng Wikang Pambansa (National Language Institute) na mag-aral at
magsagawa ng pagsusuri ng bawat katutubong wika, upang maging basehan para sa
magiging Pambansang Wika.
• Ang unang tatlong wikang napili ay ang Tagalog, Visaya at ang Ilocano.
• Noong ika-14 ng Hulyo 1937, itinakda ng Surian ang wikang Tagalog bilang batayan ng
Pambansang Wika, sa mga kadahilanang:
1. Ang wikang Tagalog ay ginagamit ng mas nakararami at ang wikang ito ang
naiintindihan sa lahat ng rehiyon ng Pilipinas.
2. Hindi ito nahahati sa mga mas maliliit at hiwa-hiwalay na wika, tulad ng Bisaya at Bikol.
3. Ang tradisyong pampanitikan nito ang pinakamayaman at ang pinakamaunlad at
malawak. Mas maraming aklat ang nakasulat sa Tagalog kaysa sa iba pang mga wikang
katutubo.
4. Ito rin ang wika ng Maynila, ang kabiserang pampulitika at pang-ekonomiya ng Pilipinas
noong panahon ng mga Espanyol at mga Amerikano sa bansa.
5. Ito ang wika ng Himagsikan 1896 at ng Katipunan.
Pantonia

14. 4. Paano nagkaroon ng Wikang Pambansa ang Pilipinas?
• Noong 1959, ang wikang Pilipino ay nakilala upang mahiwalay ang kaugnayan nito sa
mga Tagalog.
• Nagtakda naman ang Saligang Batas ng 1973 ng panibagong Wikang Pambansa na
papalit sa Pilipino, isang wikang tinawag na Filipino.
• Subalit hindi binanggit sa Artikulo XV, Seksyon 3(2), na Tagalog/Pilipino ang batayan ng
wikang Filipino, sa halip ay nanawagan ito na mag-"take steps towards the development
and formal adoption of a common national language to be known as Filipino." Ang
hakbang na ito ay nagdulot ng maraming puna galing sa ibang grupo ng mga ibang
rehiyon.
• Gayundin, matapos na mapatalksik si Pangulong Marcos, nilaktawan ng Artikulo XIV,
Seksyon 6, ng Saligang Batas ng 1987, na ipagbisa ang anumang pagbabanggit ng Tagalog
bilang batayan ng Filipino at mismong ipinagpatuloy na "as [Filipino] evolves, it shall be
further developed and enriched on the basis of existing Philippine and other languages."

15. 4. Paano nagkaroon ng Wikang Pambansa ang Pilipinas?
• Tiniyak pa ng isang resolusyon ng Mayo 13, 1992, na ang Filipino "ang katutubong wika,
pasalita at pasulta, sa Metro Manila, ang Pambansang Punong Rehiyon (National Capital
Region), at sa iba pang sentrong urban as arkipelago, na ginagamit bilang wika ng
komunikasyon ng mga etnikong grupo." Gayunpaman, katulad ng mga Saligang Batas ng
1973 at 1987, hindi nito kinilala ang wikang ito bilang Tagalog, at dahil doon, ang Filipino
ay, sa teorya, maaaring maging anumang katutubong wikang Awstronesyo, kasama na ang
Sugboanon ayon sa paggamit ng mga taga-Kalakhang Cebu at Davao.
• Idinedeklara ang buwan ng Agosto bilang Buwan ng Wikang Pambansa.
• Ang pambansang Wika ng Pilipinas ay kinakailangan upang mauugaliin natin ang ano ang
nangyari, ano ang magandang balita, at iba pa. Ang wika ay isang paraang tula kung saan
kinakailangan rin natin 'to sa ating kulturang bansang Pilipinas.

16. 5. Ano ang inaasahan kong matutunan sa asignaturang
ito?
Inaasahan ko sa asignaturang ito na mas malinang
ang aking kakayahan sa pagsulat, dahil sa lahat ng makro
kasanayan, sa pagsulat ako mas nahihirapan.
Hindi ko alam kung ako lang ba, kahit maraming
tumatakbo sa aking isipan nawawala na kapag isusulat na
sila. Mas gusto ko ang verbal na pakikipagtalastasan kaysa
sa pagsulat.
Rances

17. 5 . Ano ang inaasahan kong matutunan sa asignaturang
ito?
Bilang isang mag-aaral na pumasok sa kursong ito,
inaasahan ko na mas mapapalawak ko ang aking kaalaman
na may kinalaman sa wika at panitikan. Na siyang
magagamit ko sa hinaharap na panahon.
Sa tulong ng asignaturang Mga Natatanging Diskurso
sa Wika at Panitikan mas madali kong mauunawaan ang
mga aralin na may kinalaman sa asignaturang ito.
Inaaasahan ko sa asignaturang ito na mahahasa ko ang
aking pagsasalita at pagsusulat sa iba't ibang uri ng diskurso
na magagamit ko sa araw araw.
Sumabat

18. 5 . Ano ang inaasahan kong matutunan sa asignaturang
ito?
Inaasahan ko pong matutunan sa Asignaturang ito
( Mga Natatanging Diskurso sa Wika at Panitikan ) kung ano
nga ba ang Diskurso at kung paano ito gamitin sa ibat ibang
aspeto ng buhay.
Gayun din namang nais kung matutuhan ang Anyo
ng Diskurso at gayun din ang mga Uri ng Diskurso, dahil
alam kung ito ay makatutulong sa akin o saking mga
magiging guro.
Ulalan

19. 5 . Ano ang inaasahan kong matutunan sa asignaturang
ito?
Inaasahan kong magiging kawili wili ang
asignaturang ito at mag kakaroon ng debate mag tatapos sa
maganda at maraming bagong kaalamang babaunin sa
katapusan ng semestre.
Yuzon