Khóa luận Đánh giá việc thực hiện tiêu chí 17 về môi trường trong xây dựng nông thôn mới tại xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu

Luận Văn Group hỗ trợ viết luận văn thạc sĩ,chuyên đề,khóa luận tốt nghiệp, báo cáo thực
tập, Assignment, Essay
Zalo/Sdt 0967 538 624/ 0886 091 915 Website:lamluanvan.net
i
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................................................i
MỤC LỤC................................................................................................................................................ ii
DANH MỤC VIẾT TẮT..................................................................................................................v
DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................................................ vi
Phần 1. MỞ ĐẦU..................................................................................................................................1
1.1. Đặt vấn đề ........................................................................................................................................1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ..................................................................................................................2
1.2.1. Mục tiêu chung .........................................................................................................................2
1.2.2. Mục tiêu cụ thể..........................................................................................................................2
1.3. Ý nghĩa khoa học và ứng dụng thực tiễn.......................................................................3
1.3.1. Ý nghĩa khoa học.....................................................................................................................3
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn......................................................................................................................3
Phần 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU...............................................................................................4
2.1. Cơ sở khoa học của đề tài.......................................................................................................4
2.1.1. Cơ sở lý luận...............................................................................................................................4
2.2. Cơ sở thực tiễn ...........................................................................................................................11
2.2.1. Kinh nghiệm của một số nước về xây dựng mô hình nông thôn mới trên
thế giới......................................................................................................................................................11
2.2.2. Xây dựng mô hình nông thôn mới ở Việt Nam..................................................15
2.2.3. Cơ sở pháp lý xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam.......................................20
Phần 3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP......................................22
NGHIÊN CỨU.....................................................................................................................................22
3.1. Đối tượng nghiên cứu.............................................................................................................22
3.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ..................................................................................22
3.3. Nội dung nghiên cứu...............................................................................................................22
3.4. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................................22

3.4.1. Phương pháp kế thừa..........................................................................................................22

ii
3.4.2. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp ......................................................................22
3.4.3. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp.........................................................................23
3.4.4. Phương pháp phân tích tổng hợp và xử lý số liệu.............................................23
Phần 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.........................................................................................24
4.1. Khái quát điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế - xã hội của xã Nậm Cuổi,
huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu .......................................................................................................24
4.1.1 . Điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên..........................................................24
4.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội.................................................................................................24
4.2. Những yếu tố tác động đến môi trường tại xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ tỉnh Lai
Châu............................................................................................................................................................27
4.2.1. Các động lực chi phối tới vùng môi trường..........................................................27
4.2.2. Những áp lực từ các động lực đến vùng môi trường.......................................27
4.3. Đánh giá tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới tại xã Nậm
Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu..........................................................................................31
4.3.1. Đánh giá tiêu chí môi trường (tiêu chí 17) trong xây dựng nông thôn mới
tại xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu................................................................31
4.3.2. Sự tham gia của chính quyền địa phương và người dân trong công tác
môi trường..............................................................................................................................................36
4.4. Những thuận lợi và khó khăn trong quá trình xây dựng nông thôn mới tại
Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu..............................................................................37
4.5. Đề xuất các giải pháp thực hiện tốt tiêu chí môi trường....................................41
4.5.1. Đối với các cấp chính quyền. ........................................................................................41
4.5.2. Triển khai thực hiện tốt công tác thu gom, xử lý rác thải, chất thải.......42
4.5.3. Khuyến khích, vận động các hộ gia đình xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh
43
4.5.4. Triển khai thực hiện tốt công tác quản lý nghĩa trang nhân dân...............43
4.5.5. Tăng cường công tác đào tạo, tập huấn nâng cao trình độ cho đội ngũ cán
bộ 43

iii
4.5.6. Đối với người dân.................................................................................................................43
Phần 5........................................................................................................................................................45
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ..........................................................................................................45
5.1. Kết luận...........................................................................................................................................45
5.2. Kiến nghị .......................................................................................................................................46
TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................................................47

iv
DANH MỤC VIẾT TẮT
Bộ NN&PTNT : Bộ Nông Nghiệp & Phát Triển Nông Thôn.
Bộ GTVT : Bộ Giao Thông Vận Tải.
CNH : Công nghiệp hóa.
HDH : Hiện đại hóa.
Hoạt động VHNT : Hoạt động Văn Hóa Nghệ Thuật.
Số HGĐ : Số Hộ Gia Đình.
NTM : Nông thôn mới.
VQG Ba Bể : Vườn Quốc Gia Ba Bể.
UBTƯMTTQVN : Ủy Ban Trung Ương Mặt Trận Tôr Quốc Việt Nam.
UBND : Ủy Ban Nhân Dân.

v
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1: Tốc độ tăng trưởng kinh tế từ năm 2016 - 2018........................................25
Bảng 3.2: Dân số và lao động .....................................................................................................26
Bảng 4.3: Hiện trạng và dự báo dân số xã Nậm Cuổi từ năm 2016 - 2018 và
năm 2020.................................................................................................................................................28
Bảng 4.4. Tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nguồn nước............................................................33
Bảng 4.5. Đánh giá cảm quan của người dân về chất lượng nguồn nước.........33
Bảng 4.6. Tỷ lệ hộ gia đình có hình thức đổ rác..............................................................34
Bảng 4.7. Tỷ lệ hộ gia đình tham gia hoạt động ..............................................................37
tổng vệ sinh môi trường..................................................................................................................37

1
Phần 1
MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề
Với khoảng 67% dân số cả nước, nông thôn Việt Nam đang trên con đường
đổi mới và đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển KT – XH của đất
nước. Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới được triển
khai đã đem lại những thay đổi đáng kể về đời sống, hạ tầng kỹ thuật cũng như
cảnh quan môi trường nhiều vùng nông thôn. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển
KT – XH mạnh mẽ là những nguy cơ không nhỏ về ô nhiễm môi trường.
Môi trường nông thông đang chịu những sức ép ngay từ chính các hoạt
động sản xuất và sinh hoạt của nông thôn, đồng thời còn chịu tác động từ hoạt
động của các KCN, CCN và khu vực đô thị lân cận. Đó chính là nguy cơ ô
nhiễm môi trường từ trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng và chế biến thủy hải
sản, chế biến nông sản thực phẩm, phát triển làng nghề và sản xuất công
nghiệp. Ở một số vùng nông thôn, môi trường nước hoặc môi trường không
khí đã bị ô nhiễm cục bộ, đặc biệt việc quản lý CTR nông thôn chưa thực sự
được coi trọng, đã và đang là vấn đề bức xúc.
Lâu nay, trên các phương tiện thông tin đại chúng hầu như chỉ phản ánh về
ô nhiễm môi trường ở các khu đô thị, khu công nghiệp… Song tình trạng ô
nhiễm môi trường ở nông thôn lại đang ở mức báo động. Đây chính là nguyên
nhân dẫn đến người dân ở các vùng nông thôn thường xuyên phải đối mặt với
dịch bệnh. Nhận thức rõ tầm quan trọng của môi trường nên nhiệm vụ bảo vệ
môi trường được cụ thể hóa trong Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng
nông thôn mới giai đoạn 2016 – 2020 (Quyết định số 398/QĐ-TTg ngày 11
tháng 3 năm 2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành kế hoạch triển
khai Nghị quyết số 100/2015/QH13 ngày 12 tháng 11 năm 2015 về phê duyệt

chủ trương đầu tư các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016-2020);chí
quốc gia về nông thôn mới phải đạt 17 tiêu chí, trong đó, để đạt tiêu chí về môi

2
trường phải hoàn thành 5 nội dung bao gồm: Tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch
hợp vệ sinh theo quy chuẩn quốc gia (đạt 90%); các cơ sở sản xuất – kinh
doanh đạt tiêu chuẩn về môi trường; không có các hoạt động gây suy giảm
môi trường và có các hoạt động phát triển môi trường xanh, sạch, đẹp; nghĩa
trang được xây dựng theo quy hoạch; chất thải, nước thải được thu gom và xử
lý theo quy định.
Xuất phát từ thực tiễn trên. Để hiểu rõ hơn về thực trạng môi trường
nông thôn tại xã, qua đó đưa ra giải pháp hoàn thành tiêu chí môi trường cùng
với việc thực hiện xây dựng nông thôn mới tại địa phương, tôi tiến hành thực
hiện đề tài: “Đánh giá việc thực hiện tiêu chí 17 về môi trường trong xây
dựng nông thôn mới tại xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu”.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1. Mục tiêu chung
Đánh giá thực trạng tiến độ xây dựng nông thôn mới nói chung và việc
thực hiện tiêu chí môi trường nói riêng tại xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh
Lai Châu. Tìm ra những thuận lợi khó khăn từ đó đề xuất một số giải pháp
hoàn thiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới tại xã Nậm
Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Tìm hiểu điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế - xã hội của xã Nậm
Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu.
- Thực trạng việc triển khai thực hiện chương trình xây dựng nông thôn
mới của xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu.
- Tìm hiểu tình hình thực hiện các tiêu chí môi trường tại xã Nậm Cuổi,
huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu.

- Đề xuất giải pháp đẩy nhanh việc hoàn thiện tiêu chí môi trường trong
xây dựng nông thôn mới tại xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu.

3
1.3. Ý nghĩa khoa hỌc và ứng dụng thực tiễn
1.3.1. Ý nghĩa khoa học
- Đây là cơ sợ khoa học có thể áp dụng trong thực hiện kế hoạch xây
dựng nông thôn mới.
- Nâng cao kiến thức, kỹ năng và rút ra những kinh nghiệm thực tế.
- Vận dụng và phát huy được các kiến thức đã học tập và nghiên cứu.
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn
- Xác định thực trạng môi trường nông thôn tại xã Nậm Cuổi, huyện Sìn
Hồ, tỉnh Lai Châu.
- Làm căn cứ để cơ quan chức năng tăng cường công tác tuyên truyển
giáo dục nhận thức của người dân về môi trường.
- Cung cấp cơ sở khoa học phục vụ công tác xây dựng kế hoạch thực
hiện tiêu chí môi trường trong công cuộc xây dựng nông thôn mới trên địa
bàn xã Nậm Cuổi.

4
Phần 2
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1. Cơ sở khoa hỌc của đề tài
2.1.1. Cơ sở lý luận
2.1.2.1. Khái niệm về nông thôn
- Nông thôn:
Hiện nay vẫn chưa có khái niệm chuẩn xác về nông thôn và có nhiều
quan điểm khác nhau. Có quan điểm cho rằng nông thông được coi là khu vực
địa lý nơi đó cộng đồng gắn bó, có quan hệ trực tiếp đến khai thác, sử dụng,
bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên cho hoạt động sản xuất nông
nghiệp. Một số quan điểm khác cho rằng nông thôn là nơi có mật độ dân số
thấp hơn so với thành thị. Vùng nông thôn là vùng có dân cư làm nông nghiệp
là chủ yếu, nguồn sinh kế chính của cư dân trong vùng là sản xuất nông
nghiệpmột số khái niệm về nông thôn mới như sau:
“Nông thôn là vùng sinh sống làm việc của cộng đồng chủ yếu là nông
dân,là nơi có mật độ dân cư thấp, môi truong chủ yếu là thiên nhiên, cơ sở hạ
tâng kém phát triển, tiếp cận thị trường và sản xuất hàng hóa kém. [2]
Theo Staroverov – nhà xã hội học người Nga đã đưa ra định nghĩa về nông
thôn : Nông thôn với tư cách là khách thể nghiên cứu xã hội học về một phần hệ
xã hội có lãnh thổ xác định hình thành lâu trong lịch sử. ddawcj trưng của phân
hệ xã hội này là sự thống nhất đạc biệt của môi trường nhân tạo với các điều
kiện địa lý – tự nhiên ưu trội, với kiểu loại tổ chức xã hội phân tán về mặt khong
gian. Tuy nhiên nông thôn có những đặc trưng riêng của nó.[4]
Nông nghiệp là quá trình sản xuất ra lương thực, thực phẩm cung cấp
cho con người và tạo ra của cải cho xã hội.

Nông dân là những người lao động cư trú ở nông thôn, tham gia sản
xuất nông nghiệp, sống chủ yếu bằng ruộng vườn sau đó đến ngành nghề khác
và tư liệu chính là đất đai.

5
- Nông thôn mới:
Nông thôn mới phải là nông thôn, chứ không phả là thị xã, thị trấn hay
thành phố, nông thôn mới khác với nông thôn truyền thống. Mô hình nông thôn
mới là tổng thể, những đặc điểm, cấu trúc tạo thành một kiểu tổ chức nông thôn
theo tiêu chí mới đáp ứng yêu cầu mới đặt ra trong nông thôn hiện nay. Nhìn
chung mô hình nông thôn mới là mô hình cấp xã, thôn được phát triển toàn diện
theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, dân chủ và văn minh. Mô hình nông
thôn mới được quy định bởi các tính chất: đáp ứng yêu cầu phát triển, có sự đổi
mới về tổ chức, vận hành và cảnh quan môi trường; đạt hiệu quả cao nhất trên
tất cả các mặt kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội. Tiến bộ hơn so với mô hình cũ,
chứa đựng các đặc điểm chung, có thể phổ biến và vận dụng trên toàn lãnh thổ.
Xây dựng mô hình nông thôn mới là việc đổi mới tư duy, nâng cao
năng lực của người dân, tạo động lực cho mọi người phát triển kinh tế, xã hội
góp phần thực hiện chính sách vì nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Thay đổi
cơ sở vật chất, diện mạo đời sống, văn hóa qua đó thu hẹp khoảng cách giữa
nông thôn và thành thị. Đây là quá trình lâu dài và liên tục, là một trong
những nội dung quan trọng cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo trong đường lối,
chủ trương phát triển đất nước và các địa phương.
Nghị quyết 26/TQ – TW của ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X
đã đề ra chủ trương xây dựng nông thôn mới phát triển kinh tế xã hội, nâng
cao đời sống của nhân dân quy hoạ, phát triển nông nghiệp và nông thôn nâng
cao đời sống vật chất và tinh thần của cư dân ở nông thôn. Nghị quyết đã xác
định rõ mực tiêu: “Xây dựng nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã
hội hiện đại, cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông
nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ, đô thị theo ch; xã hội nông
thôn ổn định, giàu bản sắc dân tộc, dân trí được nâng cao; môi trường sinh

thái được bảo vệ, hệ thống chính trị ở nông thôn dưới sự lãnh đạo của Đảng
được tăng cường”.

6
2.1.2.2. Khái niệm về mô hình nông thôn mới
Sự hình dung chung của các nhà nghiên cứu về mô hình nông thôn mới
là những kiểu mẫu cộng đồng theo tiêu chí mới, tiếp thu những thành tựu
KHKT hiện đại mà vẫn giữ được nét đặc trưng, tinh hoa văn hóa của người
Việt Nam. Nhìn chung mô hình làng nông thôn mới theo hướng CNH - HĐH,
hợp tác hóa, dân chủ hóa và văn minh hóa.
Mô hình nông thôn mới được quy định bởi các tính chất: Đáp ứng yêu
cầu phát triển, đổi mới về tổ chức, vận hành và cảnh quan môi trường; đạt
hiệu quả cao nhất trên tất cả các mặt kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội; tiến bộ
hơn so với mô hình cũ, chứa đựng các đặc điểm chung, có thể phổ biến và vận
dụng trên cả nước.
Có thể quan niệm: “Mô hình nông thôn mới là tổng thể những đặc điểm,
cấu trúc tạo thành một kiểu tổ chức nông thôn theo tiêu chí mới, đáp ứng yêu
cầu mới đặt ra cho nông thôn trong điều kiện hiện nay, là kiểu nông thôn được
xây dựng so với mô hình nông thôn cũ (truyền thống, đã có) ở tính tiên tiến về
mọi mặt”. [7]
Những đặc điểm đặc trưng của mô hình nông thôn mới của nước ta từ
Đề án của Bộ NN&PTNT:
- Được xây dựng trên đơn vị cơ bản là cấp làng - xã.
- Vai trò của người dân được nâng cao, nêu cao tính tự chủ của nông dân.
- Người dân chủ động trong việc xây dựng kế hoạch phát triển, thu hút
sự tham gia đầy đủ của các thành viên trong nông thôn nhằm đạt được mục
tiêu đề ra có tính hiệu quả cao.
- Việc thực hiện kế hoạch dựa trên nền tảng huy động nguồn lực của bản
thân người dân, thay cho việc dựa vào sự hỗ trợ từ bên ngoài là chính.
- Các tổ chức nông dân hoạt động mạnh, có tính hiệu quả cao.

7
- Nguồn vốn từ bên ngoài được phân bổ và quản lý sử dụng có hiệu quả.
Trên đây là những đặc điểm tạo nên nét riêng biệt của mô hình nông thôn mới
chưa từng có trước kia. [7].
Trên đây là những đặc điểm tạo nên nét riêng biệt của mô hình nông thôn
mới chưa từng có trước kia. [7]
2.1.2.3. Sự cần thiết phải xây dựng nông thôn mới ở nước ta
Về kinh tế: Hướng đến nông thôn có nền sản xuất hàng hóa mở, thị
trường hội nhập. Thúc đẩy nông nghiệp, nông thôn phát triển nhanh, khuyến
khích mọi người tham gia vào thị trường, hạn chế rủi ro cho nông dân, giảm
bớt sự phân hóa giàu nghèo và khoảng cách mức sống giữa nông thôn và
thành thị. Xây dựng các hợp tác xã theo mô hình kinh doanh đa ngành. Hỗ trợ
ứng dụng khoa học kĩ thuật, công nghệ tiên tiến vào sản xuất kinh doanh, phát
triển ngành nghề ở nông thôn. Sản xuất hàng hóa có chất lượng cao, mang nét
đặc trưng của từng địa phương. Chú ý đến các ngành chăm sóc cây trồng vật
nuôi, trang thiết bị sản xuất, thu hoạch, chế biến và bảo quản nông sản.
Về chính trị: Phát huy tinh thần dân chủ trên cơ sở chấp hành luật pháp,
tôn trọng đạo lý bản sắc địa phương. Tôn trọng hoạt động của đoàn thể, các tổ
chức, hiệp hội vì cộng đồng, đoàn kết xây dựng nông thôn mới.
Về văn hóa – xã hội: Chung tay xây dựng văn hóa đời sống dân cư, các
làng xã văn minh, văn hóa.
Về con người: Xây dựng hình tượng người nông dân tiêu biểu, gương
mẫu. Tích cực sản xuất, chấp hành kỉ cương, ham học hỏi, giỏi làm kinh tế và
sẵn sàng giúp đỡ mọi người.
Về môi trường nông thôn: Xây dựng môi trường nông thôn trong lành,

đảm bảo môi trường nước trong sạch. Các khu rừng đầu nguồn được bảo vệ
nghiêm ngặt. Chất thải phải được xử lý trước khi vào môi trường. Phát huy
tinh thần tự nguyện và chấp hành luật pháp của mỗi người dân.
2.1.2.4. Nội dung xây dựng nông thôn mới

8
* Nguyên tác xây dựng nông thôn mới
Nội dung xây dựng nông thôn mới hướng tới thực hiện Bộ tiêu chí Quốc
gia được quy định tại Quyết định 491/QĐ-TTg ngày 16/4/2009 của Thủ tướng
Chính phủ. Xây dựng nông thôn mới theo phương châm phát huy vai trò chủ
thể của cộng đồng dân cư địa phương là chính, Nhà nước đóng vai trò định
hướng, ban hành các tiêu chí, quy chuẩn, xã đặt ra các chính sách, cơ chế hỗ
trợ và hướng dẫn. Các hoạt động cụ thể do chính cộng đồng người dân ở thôn,
xã bàn bạc dân chủ để quyết định và tổ chức thực hiện.
Được thực hiện trên cơ sở kế thừa và lồng ghép các chương trình mục
tiêu quốc gia, chương trình hỗ trợ có mục tiêu, các chương trình, dự án khác
đang triển khai ở nông thôn, có bổ sung dự án hỗ trợ đối với các lĩnh vực cần
thiết; có cơ chế, chính sách khuyến khích mạnh mẽ đầu tư của các thành phần
kinh tế; huy động đóng góp của các tầng lớp dân cư.
Được thực hiện gắn với các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã
hội, đảm bảo an ninh quốc phòng của mỗi địa phương (xã, huyện, tỉnh); có
quy hoạch 9 và cơ chế đảm bảo cho phát triển theo quy hoạch (trên cơ sở các
tiêu chuẩn kinh tế, kỹ thuật do các Bộ chuyên ngành ban hành).
Là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; cấp uỷ Đảng, chính
quyền đóng vai trò chỉ đạo, điều hành quá trình xây dựng quy hoạch, kế
hoạch, tổ chức thực hiện; Hình thành cuộc vận động “toàn dân xây dựng nông
thôn mới" do Mặt trận Tổ quốc chủ trì cùng các tổ chức chính trị - xã hội vận
động mọi tầng lớp nhân dân phát huy vai trò chủ thể trong việc xây dựng
nông thôn mới. [18]

9
* Nhiệm vụ xây dựng và phát triển nông thôn mới
- Phải tuân thủ các văn bản pháp quy hiện hành về quy hoạch xây dựng; các
quy định pháp lý có liên quan về bảo vệ các công trình kỹ thuật, công trinh quốc
phòng, di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh và bảo vệ môi trường.
- Phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của địa
phương, từng vùng và quy hoạch phát triển ngành; gắn liền với định hướng
phát triển hệ thống đô thị, các vùng kinh tế và phù hợp với Bộ tiêu chí quốc
gia về nông thôn mới; phải xác định cụ thể định hướng phát triển và đặc trưng
của từng khu vực nông thôn; giải quyết tốt mối quan hệ giữa xây dựng trước
mắt với phát triển lâu dài, giữa cải tạo với xây dựng mới; phù hợp với sự phát
triển về kinh tế của địa phương và thu thập thực tế của người dân; sử dụng
hợp lý vốn đầu tư, đất đai và tài nguyên trên địa bàn.
- Phải có sự tham gia của người dân, cộng đồng dân cư, từ ý tưởng quy
hoạch đến huy động nguồn vốn, tổ chức thực hiện và quản lý xây dựng.
- Đảm bảo tính đồng bộ, phù hợp với nguồn vốn đầu tư và điệu kiện kinh
tế - xã hội của địa phương, định hướng, giải pháp, đầu tư xây dựng cơ sở hạ
tầng kỹ thuật, xã hội, môi trường điểm dân cư, hạn chế tối đa những ảnh
hưởng do thiên tai, ngập lụt, nền đất yếu.
- Bào đảm hiện đại, văn minh nhưng vẫn giữ được bản sắc văn hóa,
phong tục tập quán của từng vùng, miền, từng dân tộc và ổn định cuộc sống
dân cư, giữ gìn bảo tồn di sản và phát huy các giá trị văn hóa vật thể, thích
ứng với điều kiện thiên tai.
• Các bước thực hiện xây dựng nông thôn;
- Bước 1: Thành lập hệ thống quản lý , thực hiện
- Bước 2: Tổ chức thông tin, tuyên truyền về thực hiện Chương trình xây
dựng nông thôn mới (được thực hiện trong suốt quá trình triên khai thực hiện)

- Bước 3: Khảo sát đánh giá thực hiện nông thôn theo 19 tiêu chí của Bộ
tiêu chí quốc gia nông thôn mới

10
- Bước 4: Xây dựng quy hoạch nông thôn mới của xã
- Bước 5: Lập, phê duyệt đề án xây dựng nông thôn mới của xã
- Bước 6: Tổ chức thực hiện đề án
- Bước 7: Giám sát, đánh giá và báo cáo về tình hình thực hiện Chương trình
• Nhiệm vụ quy hoạch nông thôn mới đáp ứng các chủ trương, chính
sách của Đảng và Nhà nước, đáp ứng các yêu cầu của Bộ tiêu chí quốc gia về
nông thôn mới, áp dụng theo quy chuẩn, tiêu chuẩn quy hoạch xây dựng nông
thôn. [13]
* Quy định chung về quy hoạch nông thôn mới
• Quy hoạch nông thôn mới bao gồm:
- Quy hoạch định hướng phát triển không gian;
- Quy hoạch sử dụng đất và hạ tầng thiết yếu cho phát triển sản xuất nông
nghiệp hàng hóa, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ;
- Quy hoạch phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội - môi trường theo chuẩn
mới; - Quy hoạch phát triển các khu dân cư và chỉnh trang các khu dân cư
hiện có theo hướng văn minh, bảo tồn được bản sắc văn hóa tốt đẹp.
• Nguyên tắc lập quy hoạch
- Quy hoạch nông thôn mới phải phù hợp với Quyết định số 491/QĐ-
TTg ngày 16/4/2009 của Thủ tướng chính phủ.
- Đồ án qui hoạch nông thôn mới phải tuân thủ các đồ án quy hoạch cấp
trên đã được phê duyệt ( quy hoạch vùng Huyện, vùng Tỉnh, Quy hoạch
chung đô thị…)
- Đối với những xã đã có quy hoạch đáp ứng các tiêu chí về xây dựng xã
nông thôn mới thì không phải phê duyệt lại; đối với những xã đã và đang lập
quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2001-2020 cần phải rà soát, bổ sung để phù

hợp với việc lập quy hoạch theo thông tư liên tịch 13/2011 - Quy định việc
lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng xã nông thôn. [28].

11
- Công tác lập quy hoạch nông thôn mới thống nhất thực hiện theo thông
tư liên tịch số 13/2011. Quy hoạch nông thôn mới được duyệt là cơ sở để
quản lý sử dụng đất, lập dự án xây dựng nông thôn mới trên địa bàn.
2.2. Cơ sở thực tiễn
2.2.1. Kinh nghiệm của một số nước về xây dựng mô hình nông thôn mới
trên thế giới.
Người nông dân ở mỗi quốc gia, mỗi vùng miền đều trải qua quá trình phát
triển khác nhau, phụ thuộc vào điều kiện của loại hình canh tác và bối cảnh lịch
sử của mỗi khu vực cũng như phụ thuộc vào sự phát triển của môi trường sinh
thái. Năng suất và sản lượng phụ thuộc vào chính sách quốc gia, sự tiến bộ khoa
học kỹ 10 thuật, giáo dục, thông tin và văn hóa khu vực. Dù bất cứ hoàn cảnh
nào, người nông dân cũng được đánh giá cao và đáng được tôn trọng.
2.2.1.1. Xây dựng nông thôn mới ở Hàn Quốc
Từ năm 1962, Hàn Quốc ban hành Kế hoạch phát triển kinh tế 5 năm,
trong đó ưu tiên phát triển Chương trình công nghiệp hóa và BVMT nông thôn.
Nhằm thu hẹp khoảng cách kinh tế - xã hội nông thôn và thành thị, năm 1971,
Phong trào Cộng đồng mới Saemaul Undong được triển khai. Phong trào đã đề
ra Chương trình về cải thiện môi trường nông thôn, xây dựng cơ sở hạ tầng cơ
bản cho các hoạt động sản xuất làng nghề và tăng thu nhập trong 21 lĩnh vực
nông nghiệp và phi nông nghiệp ở khu vực nông thôn.Với các nội dung thí điểm
phát triển nông thôn như: Phát triển đường nông thôn; kiên cố hóa mái nhà, bếp,
tường rào; xây cầu; nâng cấp hệ thống thủy lợi; mở địa điểm giặt và giếng nước
công cộng, áp dụng các mô hình công nghệ cao vào sản xuất. Sau 5 năm triển
khai Phong trào đã thu đươc kết quả, cụ thể: Cứng hóa đường nông thôn liên
làng: 43.631 km, đường làng ngõ, xóm: 42.220 km; Xây dựng cầu nông thôn:

68.797 cầu; Kiên cố hóa đê, kè: 7.839 km; Xây hồ chứa nước nông thôn các loại:
24.140 hồ; Điện khí hóa nông thôn: 98% hộ có điện thắp sáng.

12
Theo đánh giá của các chuyên gia, Phong trào thành công từ mối quan hệ
hài hòa của các nhà lãnh đạo Chính phủ, các nhóm cộng đồng và người dân
nông thôn địa phương. Đồng thời, Phong trào được coi là những bước nền
tảng để tích lũy năng lực tài chính cho các hoạt động quản lý môi trường nông
thôn và nâng cao nhận thức cộng đồng tiến tới sự tham gia tự nguyện của cư
dân trong các hoạt động BVMT nông thôn và sản xuất ở các làng nghề.
Qua kết quả thực hiện, Phong trào khuyến nghị: Chính phủ Hàn Quốc
cần đẩy mạnh xây dựng các khu công nghiệp và sản xuất làng nghề tiên tiến ở
nông thôn và hỗ trợ phát triển bằng các khoản trợ cấp, các khoản vay và hỗ
trợ hành chính. Ngoài ra, Chính phủ cần phải hỗ trợ và huy động sự tham gia
của người dân nông thôn trong công tác xử lý chất thải ô nhiễm phổ biến
trong các khu sản xuất làng nghề. Đồng thời, để vượt qua những hạn chế nội
tại của doanh nghiệp nhỏ, chẳng hạn như sự yếu kém về cơ cấu tổ chức, năng
lực tài chính hạn chế và công nghệ ở mức độ thấp, cần vận hành dựa trên mối
quan hệ liên minh hợp tác trong ngành công nghiệp tại các làng nghề. [19].
2.2.1.2. Phát triển nông thôn ở Đài Loan
Ở Đài Loan, Chương trình Tái thiết nông thôn lấy Nông nghiệp sinh thái
làm trụ cột chính của nội dung phát triển nông thôn. Họ tập trung vào điều quan
trọng nhất trong việc tái thiết nông thôn là con người, cho rằng chỉ có thông qua
sự gia tăng tự nhận thức của người dân, sau đó mới có thể thay đổi. Chương trình
Trao quyền cho cộng đồng là bước đầu tiên của việc đào tạo con người của Tái
thiết nông thôn, thông qua bốn khóa học thích hợp và để cho các cư dân phụ
trách việc xây dựng của mình và rút ra một tầm nhìn cho các cộng đồng nông
thôn. Việc phát triển các kế hoạch hành động và các khóa học thực tế để cho
người dân có thể tự mình làm được, thực hiện các kế hoạch chi tiết và cùng nhau
xây dựng các phương hướng hoặc phát triển nông thôn và kế hoạch chi tiết trong

tương lai. Sau Chương trình Trao quyền là xây dựng dự án Tái thiết nông thôn.
Dự án Tái thiết nông thôn được các tổ chức và các nhóm địa

13
phương lập kế hoạch dựa trên nhu cầu của cư dân trong cộng đồng nông thôn,
sử dụng các cộng đồng nông thôn như phạm vi dự án và đạt 20 được sự đồng
thuận thông qua thảo luận chung, sau đó đề xuất các chiến lược phát triển
cộng đồng và kế hoạch hành động. Các nội dung được thực hiện bao gồm cải
thiện môi trường tổng thể của các cộng đồng nông thôn, xây dựng công trình
công cộng, cải tạo nhà cá nhân, phát triển sản xuất kinh doanh, bảo tồn và
khai thác văn hóa bản địa, và bảo tồn môi trường sinh thái. Khái niệm cộng
đồng ở Đài Loan cũng được nhấn mạnh, thực sự là một hiệp hội địa phương
đóng vai trò tổ chức thực hiện các chương trình tái thiết nông thôn. Các dự án
nông nghiệp sinh thái thường được thiết kế với sự tham gia của cả cộng đồng,
trong cả thung lũng thì mới đảm bảo nguyên tắc nông nghiệp sinh thái.
Về mặt chính sách, Chính phủ Đài Loan xét duyệt các dự án và cấp tiền trợ
cấp. Nhà nước còn hỗ trợ thông qua các chính sách thu hút khách du lịch, khuyến
khích cán bộ nhà nước về tham gia chia sẻ mua bán sản phẩm nông nghiệp sinh
thái với cộng đồng với hình thức là học tập về môi trường. Như vậy nhà nước
đóng vai trò quan trọng trong tạo môi trường thuận lợi để nông dân tiếp cận thị
trường. Thu nhập của nông dân trong các dự án này giai đoạn đầu rất thấp, tuy
nhiên họ vẫn kiên trì làm và đến nay thì thu nhập khá cao, sản phẩm nông nghiệp
sinh thái không đủ đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Sở dĩ nông dân vẫn
kiên định với định hướng vì họ đã nhận thức đúng thông qua các khóa đào tạo và
tin tưởng ở chính sách nhất quán của nhà nước [19].
2.2.1.3. Xây dựng nông thôn mới ở Thái Lan
Thái Lan vốn là một nước nông nghiệp truyền thống với dân số nông thôn
chiếm khoảng 80% dân số cả nước. Để thúc đẩy sự phát triển bền vững nền nông
nghiệp, Thái Lan đã áp dụng một số chiến lược như: tăng cường vai trò của cá
nhân và các tổ chức hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp; đẩy mạnh phong trào

học tập, nâng cao trình độ của từng cá nhân và tập thể bằng cách mở các lớp học
và các hoạt động chuyên môn trong lĩnh vực nông nghiệp và

14
nông thôn; tăng cường công tác bảo hiểm xã hội cho nông dân, giải quyết tốt
vấn đề nợ trong nông nghiệp; giảm nguy cơ rủi ro và thiết lập hệ thống bảo
hiểm rủi ro cho nông dân.
Đối với các sản phẩm nông nghiệp, nhà nước đã hỗ trợ để tăng sức cạnh
tranh với các hình thức, như tổ chức hội chợ triển lãm hàng nông nghiệp, đẩy
mạnh công tác tiếp thị; phân bổ khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách
khoa học và hợp lý, từ đó góp phần ngăn chặn tình trạng khai thác tài nguyên
bừa bãi và kịp thời phục hồi những khu vực mà tài nguyên đã bị suy thoái;
giải quyết những mâu thuẫn có liên quan đến việc sử dụng tài nguyên lâm,
thủy hải sản, đất đai, đa dạng sinh học, phân bổ đất canh tác.
Trong xây dựng kết cấu hạ tầng, nhà nước có chiến lược xây dựng và
phân bố hợp lý các công trình thủy lợi lớn phục vụ nông nghiệp. Hệ thống
thủy lợi bảo đảm tưới tiêu cho hầu hết đất canh tác trên toàn quốc, góp phần
nâng cao năng suất lúa và các loại cây trồng khác trong sản xuất nông nghiệp.
Chương trình điện khí hóa nông thôn với việc xây dựng các trạm thủy điện
vừa và nhỏ được triển khai rộng khắp cả nước….
Về lĩnh vực công nghiệp phục vụ nông nghiệp, chính phủ thái lan đã tập
trung vào các nội dung sau: cơ cấu lại ngành nghề phục vụ phát triển công
nghiệp nông thôn, đồng thời cũng xem xét đến các nguồn tài nguyên, những
kỹ năng truyền thống, nội lực, tiềm năng trong lĩnh vực sản xuất và tiếp thị
song song với việc cân đối nhu cầu tiêu dùng trong nước và nhập khẩu.
Thái lan đã tập trung phát triển các ngành mũi nhọn như sản xuất hàng
nông nghiệp, thủy, hải sản phục vụ xuất khẩu, thúc đẩy mạnh mẽ công nghiệp
chế biến nông sản cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu, nhất là các nước
công nghiệp phát triển.[5]

Một số kinh nghiệm trong phát triển nông nghiệp, nông thôn nêu trên cho
thấy, những ý tưởng sáng tạo, khâu đột phá và sự trợ giúp hiệu quả của nhà nước
trên cơ sở phát huy tính tự chủ, năng động, trách nhiệm của người dân để

15
phát triển khu vực này, có ý nghĩa và vai trò hết sức quan trọng đối với việc
cnh - hđh thành công nông nghiệp - tạo nền tảng thúc đẩy quá trình cnh - hđh
đất nước.
2.2.2. Xây dựng mô hình nông thôn mới ở Việt Nam
2.2.2.1. Một số mô hình nông thôn mới ở Việt Nam
Sau 6 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng
nông thôn mới (NTM), bộ mặt nông thôn đã đổi thay đáng kể, đời sống vật
chất và tinh thần của dân cư khu vực nông thôn được nâng cao rõ rệt, công tác
BVMT đã được quan tâm và có chuyển biến tích cực. Theo Báo cáo tổng
quan về kết quả thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM năm 2016 của
Văn phòng điều phối NTM Trung ương, cả nước có 33 huyện và 2.656 xã
(29,76%) được công nhận đạt chuẩn NTM, 4.525 xã đạt tiêu chí môi trường,
chiếm tỷ trọng 50,7% [34].
* Quảng Ninh
Môi trường nông thôn luôn được đánh giá là tiêu chí khó trong xây dựng
NTM. Huyện Hải Hà (Quảng Ninh) cũng không ngoại lệ khi ngoài những mặt
tích cực, thì còn tồn tại nhiều bất cập khi thực hiện tiêu chí này.
Từ năm 2013, bằng nguồn kinh phí xây dựng NTM, huyện Hải Hà giao
cho Hội Nông dân xây dựng và triển khai kế hoạch làm sạch ruộng đồng.
Với kinh phí 200 triệu đồng/năm, hội đã lên phương án xây 200 bể chứa
rác đựng vỏ thuốc BVTV ở 16 xã, thị trấn trên địa bàn với mức hỗ trợ 1 triệu
đồng/bể. Đây được đánh giá là cách làm hay, hiệu quả và thiết thực.
Mô hình xây bể chứa rác đựng thuốc BVTV đã thực sự đem lại môi
trường sạch sẽ, an toàn trên khắp các cánh đồng của huyện Hải Hà. Các bể
được xây theo quy định chung: Cao 0,7m, dài 2,1m, rộng 1m.

Khi nguồn tiền được phân bổ xuống, Hội Nông dân các xã vận động
nhân dân đóng góp thêm tiền và ngày công để làm bể, nâng tổng số bể được
xây trên các cánh đồng của Hải Hà hiện nay lên hơn 300 cái.

16
Từ khi có bể chứa rác, ý thức bảo vệ môi trường của người dân được
nâng lên, góp phần đáng kể cải thiện môi trường, nâng cao đời sống văn hóa
cho người dân; thay đổi nhận thức, thái độ, hành vi của người nông dân theo
hướng tích cực, ứng xử thân thiện với môi trường.
Cùng với việc xây các bể chứa rác, đựng vỏ thuốc BVTV, Hội Nông dân
huyện còn phối hợp với các đoàn thể như Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội
Cựu chiến binh tuyên truyền cho hội viên, nông dân các nội dung khác 23 liên
quan đến bảo vệ môi trường như: Thu gom rác thải sinh hoạt, xử lý chất thải
chăn nuôi, làm công trình nhà tiêu hợp vệ sinh…
Đặc biệt, các đoàn thể tích cực tuyên truyền, vận động hội viên vệ sinh
chuồng trại chăn nuôi, xây bể biogas trong chăn nuôi, ứng dụng khoa học - kỹ
thuật trong trồng trọt đi đôi với xử lý rác thải, chất thải gây ô nhiễm môi
trường. Tăng cường ý thức, năng lực về quản lý, khai thác sử dụng và giữ gìn
vệ sinh môi trường nông thôn.
Tuy nhiên, một điều dễ nhận thấy là khi trên những cánh đồng đã có các
bể chứa rác bà con nông dân đã có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường,
vệ sinh đồng ruộng, song họ vẫn có băn khoăn, khi lượng rác độc hại được thu
gom vẫn chỉ được tiêu hủy bằng phương pháp đốt thủ công mà chưa có biện
pháp nào xử lý tốt hơn.
Cùng với việc vệ sinh đồng ruộng, bảo vệ môi trường, hiện nay huyện
Hải Hà cũng đã quy hoạch xây dựng 3 nghĩa trang nhân dân kết hợp với xử lý
môi trường, bao gồm Nghĩa trang Quảng Phong - Quảng Điền; nghĩa trang
Đường Hoa - Tiến Tới và nghĩa trang Quảng Thành. Mặc dù đã quy hoạch
nhưng các dự án này vẫn chưa có kinh phí để thực hiện.

Trong chăn nuôi, hiện nay chăn nuôi trên địa bàn huyện vẫn là chăn nuôi
nhỏ lẻ. Đối với khu vực các thôn 3, thôn 5 và thôn 6 của xã Quảng Phong, việc
chăn nuôi hiện nay không đảm bảo vệ sinh môi trường, huyện Hải Hà cũng đã

17
thống nhất phương án quy hoạch khu vực chăn nuôi tập trung cho các thôn
này để đảm bảo vấn đề vệ sinh môi trường [28].
* Hòa Bình
Khi huyện bắt tay vào xây dựng NTM cũng là lúc Huyện Đoàn Tân Lạc
triển khai thực hiện mô hình dân vận khéo “Thanh niên bảo vệ môi trường”
(BVMT). Bước đầu, Ban thường vụ tiến hành khảo sát, nắm bắt nguyện vọng,
sự quan tâm của ĐV-TTN về môi trường gắn với tuyên truyền, nâng cao nhận
24 thức, xây dựng, nhân rộng các mô hình BVMT, từ đó góp phần hình thành
thói quen BVMT trong Đoàn viên thanh niên và nhân dân.
Bằng sự chủ động huy động các nguồn lực, dân vận khéo trong xây dựng
các mô hình BVMT đã cho thấy những hiệu quả không thể phủ nhận, được Đoàn
viên thanh niên và nhân dân đồng tình ủng hộ. Là một trong số những hộ dân sau
khi được tuyên truyền, vận động đã chủ động xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh, bà
Bùi Thị Tiểng, xã Quy Mỹ thừa nhận: Coi là “công trình phụ” do đó trước kia,
gia đình tôi không đầu tư xây dựng nhà vệ sinh, cũng vì vậy, môi trường xung
quanh nhà bị ô nhiễm, trẻ nhỏ, người già đau ốm liên miên. Từ khi đầu tư xây
dựng nhà tiêu hợp vệ sinh, môi trường sinh hoạt trong lành, sức khỏe của cả gia
đình được cải thiện. Tôi đã chia sẻ những suy nghĩ này với bà con trong xóm, xã,
cùng chung tay với tuổi trẻ của huyện vận động bà con”.
Triển khai xuyên suốt, toàn diện các hình thức tuyên truyền, vận động,
trong 5 năm (2010 - 2015), Huyện Đoàn Tân Lạc đã tổ chức 5 lớp tập huấn về
pháp luật BVMT cho 415 lượt cán bộ, ĐV-TN; tổ chức 17 cuộc tuyên truyền
dưới hình thức sân khấu hoá thu hút trên 15.000 lượt ĐV-TN và nhân dân tham
gia; tổ chức 2 cuộc thi vẽ tranh cổ động về BVMT cho thiếu nhi; thành lập 33
đội thanh niên xung kích BVMT, bảo vệ dòng sông quê hương với trên 400 tình
nguyện viên sẵn sàng tham gia các hoạt động phòng, chống thiên tai, bảo vệ môi

trường... Anh Bùi Minh Hải, Bí thư Huyện Đoàn khẳng định: Nhờ làm tốt công
tác tuyên truyền đã cơ bản tạo nên những chuyển biến tích cực về

18
BVMT trong Đoàn viên thanh niên và nhân dân. Sau 5 năm, đã có 325 công
trình nhà tiêu hợp vệ sinh được xây dựng với tổng trị giá gần 500 triệu đồng;
di dời 234 chuồng trại gia súc dưới gầm sàn nhà; đào mới 69 hố xử lý rác thải
ở khu dân cư; 191 bể nước, giếng nước công cộng được nạo vét; phát quang
gần 100 km đường liên thôn, liên xóm; phun tiêu trùng khử độc 37 cuộc xung
quanh nhà ở và chuồng trại gia súc, gia cầm...
Bằng những việc làm cụ thể đó, vừa qua, Huyện Đoàn Tân Lạc được
Chủ tịch UBND tỉnh tặng bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong thực
hiện phong trào thi đua yêu nước ngành Dân vận, biểu dương, khen thưởng
điển hình Dân vận khéo, giai đoạn 2011- 2015 [27].
* Bắc Giang
Trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới, môi trường là tiêu chí khó
thực hiện bởi hiện nay lượng rác thải phát sinh ngày một nhiều trong khi đó
để xử lý đòi hỏi sự đầu tư đồng bộ về kinh phí, nhân lực và các giải pháp công
nghệ. Thế nhưng tiêu chí này đang được huyện Yên Dũng (Bắc Giang) thực
hiện có hiệu quả.
Xác định môi trường là tiêu chí khó nên UBND huyện thường xuyên chỉ
đạo các ban, ngành, đoàn thể, các xã, thị trấn thực hiện tốt việc thu gom, xử lý
và có giải pháp ưu tiên để thực hiện; tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận
thức cho người dân về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường; mỗi năm
đầu tư khoảng 1 tỷ đồng từ nguồn vốn sự nghiệp chi cho công tác môi trường
ở các xã. Huyện xây dựng kế hoạch, triển khai xử lý triệt để các bãi chôn lấp
rác thải có nguy cơ gây ô nhiễm; đưa công nghệ vào xử lý rác và khuyến
khích hình thành các mô hình xử lý chất thải rắn hiệu quả.
Để giải quyết các điểm “nóng” tồn lưu rác, UBND huyện đầu tư hàng chục
tỷ đồng giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng và lắp đặt hai lò đốt rác thải theo

công nghệ nước ngoài ở thị trấn Neo và thị trấn Tân Dân với công suất mỗi lò 5-
6 tấn/ngày để xử lý rác ở hai thị trấn và các xã: Xuân Phú, Hương

19
Gián, Tân An, Lão Hộ. Hai hợp tác xã (HTX) vệ sinh môi trường tại thị trấn
Neo và Tân Dân được tạo điều kiện hoạt động qua hỗ trợ mua sắm trang thiết
bị, phương tiện vận chuyển, chế phẩm sinh học và chi trả lương cho công
nhân thu gom trong những tháng đầu. Trong tháng 7 và 8 vừa qua, được
huyện hỗ trợ kinh phí, HTX cùng đoàn viên thanh niên, học sinh và bộ đội,
thuê thêm máy móc dọn sạch toàn bộ lượng rác này đưa về đốt tại lò.
Theo ông Tạ Ngọc Minh, Giám đốc HTX môi trường Đồng Phát (thị
trấn Tân Dân), cứ 2-3 ngày, rác được thu gom đưa về lò đốt khoảng 150 đến
200 tấn/tháng. Đến nay, cơ bản những bãi tồn lưu rác ở các xã trên được xử
lý. Ở thôn Lạc Gián (xã Hương Gián) trước đây do không làm tốt công tác thu
gom và thiếu biện pháp xử lý nên rác tồn lưu ước 70 tấn.
Bãi rác tồn lưu ở khu vực hồ Ngặt Kéo, thị trấn Tân Dân được xử lý
bằng phun chế phẩm sau đó san phẳng, chôn lấp. Tại xã Cảnh Thụy, bằng
nguồn kinh phí ngân sách tỉnh, huyện hỗ trợ, xã đã đối ứng 500 triệu đồng để
hoàn thiện mặt bằng, lắp đặt một lò đốt rác tập trung theo công nghệ nước
ngoài vào cuối năm nay. Ngoài các biện pháp trên, UBND huyện còn đẩy
mạnh công tác xã hội hóa bảo vệ môi trường, thành lập và chỉ đạo duy trì hoạt
động 117 tổ, đội vệ sinh ở các thôn, khu phố với tần suất thu gom rác 1-3
lần/tuần; khuyến khích nhân rộng các tổ tự quản môi trường của cựu chiến
binh, phụ nữ, thanh niên; phát động thi đua giữa các thôn thực hiện “Ngày chủ
nhật xanh”. Nhờ đó, tỷ lệ thu gom, xử lý rác thải nông thôn trên địa bàn huyện
đạt hơn 70%, cơ bản 11 bãi rác tồn lưu được giải tỏa.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, hiện nay việc thu gom, xử lý rác ở
huyện Yên Dũng vẫn còn gặp một số khó khăn. Hiện huyện còn 63 thôn chưa
thành lập và duy trì thường xuyên hoạt động của tổ thu gom, xử lý rác thải bởi
tỷ lệ thu phí vệ sinh môi trường đạt thấp, mức thu chưa bảo đảm theo quy

định; chưa thu hút được doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà máy xử lý rác thải.
Trang thiết bị phục vụ việc chôn lấp rác còn thiếu.

20
Theo ông Trần Văn Dũng, Chủ tịch UBND huyện, việc thu gom, xử lý
rác thải được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, đưa vào đánh giá thi đua của
các xã. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai thực hiện Đề án thu gom,
vận chuyển, xử lý rác thải nông thôn của tỉnh giai đoạn 2015-2020. Trong đó
chú trọng xây dựng quy trình thu gom, xử lý chất thải rắn gắn với vận động và
hướng dẫn người dân phân loại, xử lý rác tại nguồn; ủ rác hữu cơ thành phân
vi sinh nhằm hạn chế lượng rác phát sinh.
Hoàn thành xây dựng và đưa vào sử dụng khu xử lý rác thải tập trung của
huyện theo quy hoạch tại xã Nham Sơn trong 2-3 năm tới và lắp đặt mới từ 3-5
lò đốt rác thải sinh hoạt quy mô cụm xã. Tới đây, huyện sẽ cân đối ngân sách bố
trí tăng nguồn đầu tư từ 300-500 triệu đồng mỗi năm để hỗ trợ xử lý rác.
Cùng với các giải pháp trên, UBND huyện chỉ đạo kiện toàn tổ thu gom,
xử lý rác ở tất cả các thôn, khu phố. Cơ quan chức năng tăng cường thanh tra,
xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm về môi trường, nhất là xả thải
không đúng nơi quy định, đồng thời biểu dương tập thể, cá nhân làm tốt [26].
2.2.3. Cơ sở pháp lý xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam
Cơ sở pháp lý, đó là toàn bộ hệ thống văn bản pháp quy hiện hành của
Nhà nước (bộ Luật và các văn bản dưới Luật), cơ sở pháp lý về môi trường và
vệ sinh môi trường nông thông, bao gồm:
- Căn cứ Luật bảo vệ môi trường 2014 được Quốc hội nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá 13 kỳ họp thứ 7 thông qua ngày 23/6/2014
và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2013 .
Thông tư số 46/2011/TT-BTNMT ngày 26/12/2011 của Bộ trưởngBộ
Tài nguyên và Môi trường về việc quy định về bảo vệ môi trường làng nghề.
- Thông tư số 02/2017/TT-BXD ngày 01/03/2017 của Bộ Xây dựng về
việc hướng dẫn về quy hoạch xây dựng nông thôn.

- Quyết định số 1980/ QĐ – TTg ngày 17/10/2016 của Thủ tướng Chính phủ
về việc ban hành bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020.

21
- Nghị định số 55/2015/NĐ-CP của Chính phủ về “Chính sách tín dụng
phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn” để chỉ đạo các chi nhánh, ngân
hàng thương mại các tỉnh, thành phố bảo đảm tang cường nguồn vốn tín dụng
xây dựng NTM tại các xã.
- Quyết định số 1600/QĐ-TTg của Thủ tướng chính phủ về chương
trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới giai đoạn 2016 – 2020.
Căn cứ vào hệ thống QCVN như:
- Căn cứ vào QCVN 62-MT:2016/BTNMT quy chuẩn kỹ thuật quốc
gia về nước thải chăn nuôi.
- Căn cứ vào QCVN 61-MT:2016/ BTNMT quy chuẩn kỹ thuật quốc
gia về lò đốt chất thải rắn sinh hoạt.
- Căn cứ vào QCVN 08-MT:2015/BTNMT Quy chuẩn kỹ thuật quốc
gia về chất lượng nước mặt.
- Căn cứ vào QCVN 09-MT:2015/BTNMT quy chuẩn kỹ thuật quốc
gia về chất lượng nước ngầm.
- QCVN 02-2009/BYT Quy chuẩn quốc gia về chất lượng nước sinh hoạt.

22
Phần 3
ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
3.1. Đối tượng nghiên cứu
- Khu vực xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai
Châu. 3.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
* Thời gian: Bắt đầu từ tháng 1/2019 đến tháng 04/2019.
* Địa điểm: Xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai
Châu. 3.3. Nội dung nghiên cứu
- Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội xã Nậm Cuổi, huyện Sìn
Hồ, tỉnh Lai Châu.
- Thực trạng việc triển khai thực hiện chương trình xây dựng nông thôn
mới của xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu
- Đánh giá việc thực hiện tiêu chí về môi trường trong xây dựng nông
thôn mới của xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu
- Giải pháp đẩy nhanh việc hoàn thiện tiêu chí môi trường trong xây
dựng nông thôn mới tại xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu.
3.4. Phương pháp nghiên cứu
3.4.1. Phương pháp kế thừa
- Thu thập các tài liệu khoa học, các tạp chí khoa học, đề tài nghiên cứu
và số liệu về các vấn đề cần nghiên cứu.
- Tham khảo, kế thừa các tài liệu, các đề tài đã được tiến hành trước đó
có liên quan đến khu vực tiến hành nghiên cứu.
3.4.2. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
- Sử dụng các tài liệu về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội… trong báo
cáo quy hoạch sử dụng đất của địa phương.

- Tìm và thu thập các số liệu ở các văn bản, tạp chí, internet của tỉnh, huyện.

23
3.4.3. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp
Tiến hành phỏng vấn người dân và cán bộ thuộc Ban chỉ đạo chương
trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ,
tỉnh Lai Châu
- Tiến hành phỏng vấn:
Phỏng vấn trực tiếp bằng bộ câu hỏi đã chuẩn bị sẵn đối với người dân
trong khu vực nghiên cứu.
Phương pháp chọn hộ phỏng vấn: theo phương pháp ngẫu nhiên 10
hộ/thôn x 11 thôn = 110 hộ (bằng các phiếu câu hỏi đã chuẩn bị trước).
3.4.4. Phương pháp phân tích tổng hợp và xử lý số liệu
- Sử dụng các phần mềm Microsoft như: Word và Excel để tổng hợp và
phân tích các số liệu thu thập được.

24
Phần 4
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
4.1. Khái quát điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế - xã hội của xã Nậm
Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu
4.1.1 . Điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên
Nậm Cuổi là một xã thuộc huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu, Việt Nam. Xã
Nậm Cuổi có diện tích 87,1 km², dân số năm 2018 là 3426 người, mật độ dân
số đạt 34 người/km². Với tổng diện tích là 87,1 km2
Do chịu ảnh hưởng lớn của hoạt động kiến tạo địa chất nên có địa hình
rất phức tạp, núi cao, độ dốc lớn, mức độ chia cắt mạnh bởi các dãy núi cao
chạy dài theo hướng Tây Bắc - Đông Nam, phổ biến là kiểu địa hình núi cao
và núi trung bình xen lẫn thung lũng. Độ cao trung bình từ 900 - 1.800m so
với mặt nước biển, được chia thành 03 vùng khác nha
Nậm Cuổi với độ cao trung bình từ 500 - 800m so với mực nước biển, là
vùng chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa, thuận lợi cho việc phát
triển cây công nghiệp như Cao su, Quế... và phát triển sản xuất nông nghiệp.
Khí hậu ở Nậm Cuổi mang đặc điểm của vùng nhiệt đới núi cao Tây Bắc, ít
chịu ảnh hưởng của bão. Thời tiết quanh năm chia làm 2 mùa rõ rệt: Mùa đông
lạnh và mưa ít, mùa hè nóng mưa nhiều và ẩm ướt. Lượng mưa bình quân năm ở
mức tương đối cao khoảng 2.604 mm/năm và phân bố không đồng đều. Lượng
mưa của các xã vùng cao ở mức 2.600 - 2.700 mm/năm, lượng mưa ở các xã
vùng thấp và các xã dọc sông Nậm Na ở mức 2.480 - 2.750mm/năm. Lượng mưa
cao nhất là vào tháng 6 và tháng 7 hàng năm chiếm tới 70% lượng mưa trung
bình của cả năm. Độ ẩm trung bình trong năm từ 80 - 86 %, tháng cao nhất là
tháng 7 dao động từ 85 - 90%, tháng thấp nhất vào tháng 3 dao động từ 70 -
80%. Tổng số giờ nắng trong năm trung bình từ 1.850 - 1.900 giờ.

4.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội
4.1.2.1. Thực trạng phát triển kinh tế

25
Trong những năm qua, Xã Nậm Cuổi chịu nhiều ảnh hưởng phức tạp
của điều kiện tự nhiên như hạn hán, lũ, rét đậm, gió bão…, giá cả một số mặt
hàng thiết yếu gia tăng, thị trường nhiều mặt hàng mất ổn định. Các chỉ số
phát triển kinh tế 2016 – 2018 được thể hiện qua bảng 4.1
Bảng 4.1: Tốc độ tăng trưởng kinh tế từ năm 2016 - 2018
Năm Tăng trưởng So với năm trước (%)
(GDP)(%)
2016 14,3 -
2017 14,7 + 0,7
2018 15,0 + 0,8
(Báo cáo tổng kết năm xã Nậm Cuổi, năm 2018)
* Thực hiện ủ phân xanh làm phân hữu cơ: đến thời điểm hiện tại thực
hiện được 153 hố phân = 153 tấn.
* Lâm nghiệp: Thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ rừng trong năm
không có các vụ khai thác lâm sản trái phép xảy ra. Cung ứng được 64 ha cây
trồng các loại; trong đó cây chè 14 ha, cây xa mộc 10 ha, cây mỡ và cây xoan
40 ha.
* Công tác thủy lợi: Trong năm, chủ yếu chỉ đạo cán bộ Khuyến nông,
Địa chính xã vận động nhân dân tập trung duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa các
tuyến kênh mương chuẩn bị nước tưới cho vụ mùa năm 2014.
* Công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp: Chế biến chè, đậu tương, gỗ và
sản xuất nông cụ. Toàn xã hiện nay có 1 HTX chế biến chè và có 10 cơ sở chế
biến chè, xã đã tập trung chỉ đạo các cơ sở chế biến chè thu mua hết nguyên
liệu cho nhân dân.

26
* Khu vực kinh tế dịch vụ
Thường xuyên duy trì tốt các phiên chợ tạo điều kiện thuận lợi cho nhân
dân đến giao thương hàng hóa, hàng hóa đa dạng về chủng loại. Tiềm năng du
lịch của xã bước đầu được đầu tư khai thác và mở ra một hướng đi mới trong
xây dựng, phát triển nền kinh tế. Du lịch sinh thái đã thu hút nhiều du khách
và đã đóng góp vào ngân sách nguồn thu không nhỏ, tạo vốn cho việc đầu tư
hoàn thiện cơ sở hạ tầng và phát triển các ngành kinh tế khác.
4.1.2.2. Dân số và lao động
Bảng 4.2: Dân số và lao động
TT Chỉ tiêu ĐVT Năm 2018
1 Tổng dân số 3.426
1.1 Nông nghiệp Người 2.725
1.2 Phi nông nghiệp Người 701
2 Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên % 1,25
3 Lao động
3.1 Tổng số lao động trong độ tuổi Người 2.074
3.1.1 Nông nghiệp % 78,26
3.1.2 Công nghiệp % 3,04
3.3 Dịch vụ, thương mại % 18,70
4 Trình độ lao động
4.1 Đã qua đào tạo Người 742
4.2 Chưa qua đào tạo Người 1.841
(Nguồn: Đề án xây dựng nông thôn mới năm 2015 và tầm nhìn năm 2020, xã
Nậm Cuổi)
+ Nguồn lao động dồi dào tuy nhiên tỷ lệ chưa qua đào tạo cao.
+ Tỷ lệ lao động nông nghiệp lớn.

Thành phần dân tộc đa phần là dân tộc dao chiếm đa số.

27
4.2. Những yếu tố tác động đến môi trường tại xã Nậm Cuổi, huyện Sìn
Hồ tỉnh Lai Châu
4.2.1. Các động lực chi phối tới vùng môi trường
Khu vực xã Nậm Cuổi có mật độ dân cư thấp, công nghiệp và dịch vụ
chưa phát triển mạnh, chủ yếu là sản xuất nông nghiệp. Dựa vào đặc điểm của
vùng ta xác định được các động lực (Driver) chi phối môi trường là:
- Vấn đề gia tăng dân số
- Phát triển kinh tế: Nông nghiệp, Công nghiệp, xây dựng...
- Trình độ dân trí Việc xác định các động lực này giúp ta tìm hiểu và phân
tích chính xác hơn những nguồn gây ô nhiễm. Động lực chi phối được phân tích
chuỗi các bước trong mô hình DPSIR, cụ thể là Động lực chi phối →
Áp lực → Hiện trạng → Tác động → Đáp ứng.
4.2.2. Những áp lực từ các động lực đến vùng môi trường
4.2.2.1. Vấn đề gia tăng dân số
Tổng dân số trong toàn xã đến năm 2018 là 3.426 người, 926 hộ gia
đình với 9 dân tộc anh em cùng chung sống: Tày, Dao, Mông, Nùng, Kinh,
Cao Lan, Mường, Ngái, La Chí. Dân số chủ yếu sống ở khu vực nông thôn,
49 dân số thuộc khu vực Thị trấn chỉ có 70 hộ với 260 nhân khẩu chiếm
8,02% tổng dân số toàn xã. Với tỷ lệ sinh tự nhiên là 1,3% dự báo hết năm
2019 dân số tăng lên là 3.598 và năm 2020 là 3.746. Dân số tăng nhanh do
người dân chưa nhận thức được việc sinh đẻ có kế hoạch; trình độ dân trí
thấp; điều kiện đi lại khó khăn…sẽ tạo ra áp lực tới môi trường và xã hội tại
khu vực xã Thông Nguyên như sau:
- Đói nghèo: Tỷ lệ hộ cận nghèo của xã là 61 hộ = 319 khẩu chiếm 9%;
hộ nghèo là 20 hộ = 95 khẩu chiếm 3%.

- Sự chuyển dịch dân cư: Đa số đồng bào chỉ làm nông nghiệp lao động
mùa vụ, không có ngành nghề làm thêm, lao động chưa qua đào tạo lớn chiếm
tới 76,83%. Do vậy thời gian không có việc làm lao động nông thôn thường ra

28
thị trấn kiếm việc làm thuê, bốc vác đặc biệt một số người dân đã vượt biên
trái phép sang Trung Quốc làm thuê trái phép.
- Khai thác tài nguyên phá rừng: Do nhu cầu sinh kế người dân đã dốt
phá rừng để có đất sản xuất gây ảnh hưởng xấu đến môi trường Đặc biệt có
thể gây ra các sự cố môi trường như lũ lụt, lũ quét, cháy rừng ở địa bàn gây
thiệt hại nghiêm trọng về tài sản.
- Nước thải, rác thải sinh hoạt: Do dân số tăng lên kéo theo lượng nước
thải và rác thải cũng tăng lên theo, hầu hết tại khu vực nước thải không qua xử
lý mà thải thẳng ra môi trường. Các hộ gia đình ven đường thải trực tiếp chất
thải ra cống đường mà không qua xử lý cộng thêm cống rãnh đã bị hư hỏng và
lâu ngày không được nạo vét gây ứ đọng, gây mùi hôi thối, ô nhiễm môi
trường và mất cảnh quan.
Bảng 4.3: Hiện trạng và dự báo dân số xã Nậm Cuổi từ năm 2016 - 2018
và năm 2020
Xã Năm 2016 Năm 2017 Năm 2018 Năm 2020
Nậm Dân số Số hộ Dân Số hộ Dân số Số hộ Dân số Số
Cuổi số hộ
3.103 873 3.275 897 3.426 926 3.746 943
4.2.2.2. Phát triển các ngành
* Nông, lâm nghiệp
Là một huyện vùng cao các ngành nghề còn chưa phát triển thì nông
nghiệp vẫn là ngành sản xuất chính của người dân. Kết quả đạt được năm
2018 với một số cây trồng như:
- Lúa: Diện tích 278 ha. Năng xuất bình quân đạt 52,2 tạ/ha. Sản lượng đạt
1.451,6.
- Ngô: Diện tích 121 ha, năng xuất 34,7 ha, sản lượng 419 tấn.

- Đậu tương: Diện tích 170 ha, năng xuất đạt 14,5 tạ/ha, sản lượng đạt 246,5 tấn.

29
- Cây rau các loại: Tổng cây rau trồng được 102 ha đạt 97,1% KH, năng
xuất 83 tạ/ha, sản lượng đạt 846,6 tấn.
- Cây thảo quả: Tổng diện tích hiện có là 24,3 ha, diện tích chăm sóc
20,3 ha, diện tích cho thu hoạch là 4 ha.
- Cây chè: Diện tích toàn xã có 619,04 ha. Năng suất bình quân đạt 20
tạ/ha, sản lượng chè búp tươi đạt 1.002 tấn, giá bán bình quân từ 7 - 8.000
đồng/kg chè búp tươi. Tổng thu nhập từ sản xuất kinh doanh chè là:
7.515.000.000 đồng.
Về vật nuôi: Trâu: 1.730 con, dê: 763 con, Ngựa: 600 con, lợn: 5.430
con, gia cầm: 12.870. Đa số các hộ đều có ao nuôi cá phục vụ nhu cầu thực
phẩm của gia đình.
Lâm nghiêp: Thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ rừng trong năm
không có các vụ khai thác lâm sản trái phép xảy ra. Sản xuất lâm nghiệp chủ
yếu là giao đất giao rừng cho các hộ gia đình. Cung ứng được 64 ha cây trồng
các loại; trong đó cây chè 14 ha, cây xa mộc 10 ha, cây mỡ và cây xoan 40 ha.
Sức ép của hoạt động sản xuất nông nghiệp lên môi trường
Nông nghiệp đóng vai trò quan trọng của cả xã cung cấp lương thực
thực phẩm cho người dân tại đây, tạo nguồn thu chính cho hơn 80% số hộ
trong xã. Trong sản xuất nông nghiệp người dân sử dụng các loại thuốc bảo
vệ thực vật, bón phân hóa học ngày càng nhiều đặc biệt là sử dụng rất tùy 53
tiện, không tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật canh tác đang diễn ra phổ biến.
Trong trồng trọt nguồn gây tác động đến môi trường chính là chất thải rắn,
phân bón và thuốc BVTV. Các nguồn thải này sẽ gây nên các nguy cơ ô
nhiễm môi trường nước, đất tại các khu nông thôn và ảnh hưởng đến cuộc
sống của người dân, do không có kỹ thuật việc sửa dụng thuốc trừ sâu diệt cỏ

không rõ nguồn gốc, thời gian phun, phun quá mức, và việc vệ sinh rửa dụng
cụ là những nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước…

30
Người dân còn có hiện tượng khai hoang, phá rừng để lấy đất sản xuất
nông nghiệp gây ảnh hưởng đến môi trường sinh thái, lũ quyets sạt lở đất…
Hoạt động chăn nuôi: Chăn nuôi là ngành có nhiều chất thải gây ô nhiễm môi
trường không khí ở nông thôn. Ô nhiễm nhiệt, ô nhiễm tiếng ồn và nguy cơ
lây các bệnh từ vật nuôi sang người ngày càng tăng cao do công nghệ, phương
thức và quy mô chăn nuôi ở nước ta còn lạc hậu, nhỏ, phân tán, xen lẫn trong
khu dân cư. Nguyên nhân do khả năng đầu tư cho chăn nuôi còn rất hạn chế ở
đa số nông dân nên việc đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường trong chăn
nuôi thường bị bỏ qua…
* Công nghiệp, Hợp tác xã nông thôn
Tiểu thủ công nghiệp đang từng bước phát triển, đến năm 2018 toàn xã
có 2 HTX lớn đó là HTX dịch vụ tổng hợp và HTX chế biến chè Pìn Hồ Trà,
ngoài ra có 9 HTX khác: HTX khai thác, Dịch Vụ nông nghiệp chế biến.
Hiện nay xã có 80 hộ buôn bán kinh doanh nhà hàng, khách sạn, hoạt
động buôn bán của các cơ sở kinh doanh tuy quy mô chưa lớn nhưng đem lại
nguồn thu quan trọng cho ngân sách xã và tăng thu nhập cho nhân dân.
Sức ép của hoạt động sản xuất công nghiệp, hợp tác xã đến môi trường
là: Việc phát triển hạ tầng công nghiệp thiếu đồng bộ, nhận thức về việc
BVMT chưa cao, chưa đánh giá đúng mức vấn đề môi trường đối với phát
triển bền vững.
Các cơ quan nhà nước chưa giám sát chặt chẽ việc quản lý vẫn chưa hiệu
quả, chưa tốt. Tổ chức cho các cơ sở đăng ký cam kết BVMT còn chậm. Các
nguồn thải trực tiếp ảnh hưởng đến môi trường của công nghiệp hợp tác xã
chủ yếu là nước thải, bụi, khí thải và chất thải rắn:
- Nước thải tập trung nhiều ở ngành công nghiệp chế biến như: Nông sản,chế
biến chè, chế biến gỗ…Thành phần chủ yếu là SS, NH3, H2S, P, vi sinh vật…

31
- Khí thải và bụi phát sinh nhiều ở các nhóm ngành khai thác cát xây
dựng đường xá, giao thông, chế biến chè…Các chất gây ô nhiễm không khí
chính là SO2, NO2, COx, H2S, bụi lơ lửng…
- Chất thải rắn phát sinh ở các HTX, xây dựng nhiều như mẩu gỗ, gạch
vỡ, đất đá thải, than, củi…
4.3. Đánh giá tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới tại xã
Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu
4.3.1. Đánh giá tiêu chí môi trường (tiêu chí 17) trong xây dựng nông thôn
mới tại xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu
4.3.1.1. Kết quả điều tra về tiêu chí nước sạch
Xác định tiêu chí môi trường là tiêu chí khó thực hiện nhất trong bộ tiêu chí
xây dựng nông thôn mới, xã Nậm Cuổi đã tập trung triển khai đồng bộ nhiều giải
pháp thực hiện, chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý
thức trách nhiệm của mỗi người dân. Để được công nhận đạt chuẩn nông thôn
mới thì địa phương phải đạt 19 tiêu chí, trong đó, để đạt tiêu chí về môi trường
phải hoàn thành 5 nội dung, đó là: Tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh
theo quy chuẩn quốc gia đạt 70%; các cơ sở sản xuất kinh doanh
đạt tiêu chuẩn về môi trường; không có các hoạt động gây suy giảm môi
trường và có các hoạt động phát triển môi trường xanh, sạch, đẹp; nghĩa trang
được xây dựng theo quy hoạch; chất thải, nước thải được thu gom và xử lý
theo quy định.
- Nước sinh hoạt: Vấn đề ô nhiễm môi trường, đặc biệt tại các vùng nông
thôn ngày càng trở nên bức xúc và nghiêm trọng. Chất lượng nước sinh hoạt
ngày càng bị suy giảm cả về chất lượng và số lượng do ảnh hưởng bởi chất
thải công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ, sinh hoạt hàng ngày của người dân.

Hiện nay, một số vùng nông thôn người dân sử dụng nguồn nước sinh hoạt
chủ yếu là ao, hồ, bể chứa nước mưa và nước ngầm từ giếng khơi, giếng khoan. Nếu
nguồn nước không bảo đảm vệ sinh sẽ gây nên nguy cơ mắc các bệnh đường

32
ruột, bệnh ngoài da và một số căn bệnh khác. Chính vì thế, vai trò của nước sạch
ở các vùng nông thôn luôn quan trọng và cần thiết hơn bao giờ hết

33
Bảng 4.4. Tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nguồn nước
Nguồn Nước Số hộ Tỷ lệ (%)
Nước mưa, ao, sông, suối 0 0,00
Nước giếng khoan 27 24,54
Nước sạch từ trạm cấp nước của xã 34 30,91
Nước khác ( nước Khe, mõ ) 49 44,54
Tổng 110 100
(Nguồn: Kết quả phỏng vấn bằng phiêú điều) Kết quả tổng kết phiếu được thể
hiện như trên bảng 4.4 cho thấy: Đa số các hộ gia đình đều sử dụng nước sinh
hoạt là từ nguồn nước khác (Nước khe)
(44,54%), tiếp đó là nước sạch từ trạm cấp nước của xã chiếm 30,91%, không
có hộ gia đình nào sử dụng nước mưa, ao, hồ sông, suối. Từ kết quả điều tra
cho ta thấy nguồn nước sinh hoạt của người dân từ trạm cấp nước của xã
chiếm rất ít chủ yếu là nước khe và nước giếng khoan chưa đảm bảo vệ sinh
dễ gây các bệnh ngoài da và một số căn bệnh khác.
Bảng 4.5. Đánh giá cảm quan của người dân về chất lượng nguồn nước
Chất lượng nguồn nước Số hộ Tỷ lệ (%)
Mùi hôi,tanh 07 6,36
Vẩn đục,đá vôi 0 0
Nước sạch 103 93,64
Tổng 110 100
(Nguồn: Kết quả phỏng vấn bằng phiêú điều tra) Từ kết quả điều tra có 0%
hộ gia đình thấy nước không nhiễm đá vôi. Có 6,36% hộ gia đình cảm thấy
mùi hôi tanh, nguyên nhân dẫn đến mùi hôi tanh là do người dân xây chuồng
chăn nuôi quá gần với giếng khơi và bể đựng nước sinh hoạt để tiện lấy nước
phục vụ chăn nuôi. Có 93,64% hộ gia đình cảm thấy

nguồn nước sử dụng sạch và đảm bảo cho sinh hoạt.

34
Đánh giá:
Dựa vào kết quả trên chúng ta có thể đánh giá: Số hộ gia đình được
dùng nguồn nước sạch chiếm tỷ lệ cao trên 90%, còn một số ít hộ gia đình
chưa ý thức nguồn nước sạch như thế nào nên vẫn sửa dụng nguồn nước khe.
nhưng chiếm tỷ lệ số ít.
4.3.1.2. Tiêu chí cơ sở sản xuất- kinh doanh trên địa bàn đạt chuẩn về môi
trường, có cam kết đảm bảo thực hiện bảo vệ môi trường
Số cơ sở sản xuất, kinh doanh có 27 cơ sở nhưng nhỏ lẻ, chủ yếu ở
trung tâm xã. Số trang trại chăn nuôi lợn trên địa bàn xã có 01 trang trại. Số
hộ gia đình chăn nuôi lợn quy mô lớn từ 10 con trở lên, gồm có 21 hộ gia
đình. Cơ sở sản xuất, kinh doanh, chăn nuôi nhìn chung thực hiện đúng các
quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.
Tiếp tục xây dựng các khu chăn nuôi tập trung xa khu dân cư, có hệ thống
xử rác thải hạn chế, tiến tới không chăn nuôi gia súc gia cầm tại các hộ gia đình.
Phát triển nông nghiệp theo hướng nông nghiệp sinh thái, an toàn sinh học, hạn
chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, gia tăng tỷ lệ thu hồi các bao bì, chai lọ hóa
chất bảo vệ thực vật, áp dung theo tiêu chuẩn Globl GAP, Viet GAP.
Đánh giá:
- Các cơ sở sản xuất kinh doanh đã thực hiện nghiêm túc.
- Xã đạt tiêu chí: Tỷ lệ số cơ sở sản xuất kinh doanh đạt tiêu chuẩn về
môi trường.
4.3.1.3. Tiêu chí quản lý và xử lý rác thải
Bảng 4.6. Tỷ lệ hộ gia đình có hình thức đổ rác
Hình thức đổ rác Số hộ Tỷ lệ (%)
Đốt 54 49,09
Thu gom cho đội về sinh cua xã đem xử lý 02 1,82
Đổ rác tùy nơi 37 33,64

Xử lý cách khác 17 15,45
Tổng 110 100

35
Qua bảng 4.6 cho thấy: số hộ gia đình có các hình thức có tự xử lý rác
bằng phương pháp đốt rác tùy ý, chiếm 49,09%; có 02 hộ gia đình có hình
thức thu gom rác đội vệ sinh của xã đem đi xử lý, chiếm tỷ lệ 1,82%.
Số hộ gia đình đổ rác tùy nơi, chiếm tỷ lệ 33,6% như đổ ven đường, bụi
tre, đổ ra sông có thể đổ ngay ra vườn trước nhà ở; xã chưa có các dịch vụ thu
gom rác thải tất cả các thôn, điều này cũng phản ánh ý thức của người dân đối
với vấn đề thu gom rác thải là chưa cao; nhiều người cho rằng việc đổ rác đúng
nơi quy định sẽ mất thời gian vì hố rác chung ở xa nhà, đổ tất vào hố phân vừa
có thứ để bón ruộng lại đỡ phải đi lại. Có 17 hộ gia đình có hình thức xử lý rác
bằng cách chôn rác tại vườn ... chiếm tỷ lệ 15,5%. Sỡ dĩ, tỷ lệ hộ gia đình dùng
phương pháp đốt, vứt rác bừa bãi ra vườn, đường đi chiếm tỷ lệ cao vì ý thức của
người dân trong vấn đề bảo vệ môi trường còn chưa cao.
Đánh giá: Xã chưa đạt tiêu chí
4.3.1.4. Tiêu chí nghĩa trang, nghĩa địa
Tiêu chí nghĩa trang, nghĩa địa thực hiện trên địa bàn xã là tiêu chí vướng
mắc khá điển hình trong việc xây dựng nông thôn mới bởi chưa có hướng dẫn cụ
thể về cơ chế, chính sách và do tập quán lâu đời của đa số người dân tộc trong xã
vẫn còn hàng trăm ngôi mộ nằm rải rác trên đất đồi, vườn của gia đình vừa mất
mỹ quan vừa không đảm bảo vệ sinh môi trường. Công tác vận động nhân dân
quy tập các ngôi mộ cát táng về các khu ngĩa trang không dễ do vấn đề tâm linh
và nhiều ngôi mộ đã được xây kiên cố, việc di chuyển gây tốn kém.
Đánh giá:
Xã chưa đạt tiêu chí: Nghĩa trang được xây dựng theo quy hoạch.
4.3.1.5. Tiêu chí đường làng ngõ xóm cảnh quan từng hộ xanh sạch đẹp,
không có hoạt động làm suy giảm môi trường. Đường làng, ngõ xóm, đồng
ruộng có nơi thu gom, xử lý rác thải

* Về việc thực hiện giữ gìn cảnh quan môi trường

36
Qua kiểm tra thực tế cho thấy các hộ dân đã tự ý thức việc giữ gìn vệ sinh,
cảnh quan, từng hộ gia đình đã trực tiếp kí cam kết về bảo vệ môi trường với xã
đạt 100% các hộ đã tham gia kí kết. Công tác tuyên truyền về bảo vệ môi trường,
và các hoạt động dọn dẹp vệ sinh của địa phương được làm theo định kỳ 2 - 3
lần/năm. Công tác này được triển khai đến từng cư sở, từng hộ dân.
Ngoài ra, tại các thôn, xóm còn phân các đội dọn vệ sinh đường làng, ngõ
xóm theo định kỳ tuần/lần giúp cho cảnh quan trong xã luôn trong sạch và đẹp.
Đánh giá:
Có các hoạt động phát triển môi trường xanh sạch đẹp như: tổ chức
định kì tổng vệ sinh, tổ chức trồng nhiều cây nơi đường làng ngõ xóm…
Không có hoạt động làm suy giảm môi trường
Xã Đạt tiêu chí: Không có các hoạt động suy giảm môi trường và có
các hoạt động phát triển môi trường xanh, sạch, đẹp.
4.3.2. Sự tham gia của chính quyền địa phương và người dân trong công
tác môi trường
- Sự tham gia của chính quyền địa phương:
Cùng với các nội dung xây dựng nông thôn mới các hoạt đông liên
quan đến môi trường được cấp chính quyền triển khai cụ thể, đồng bộ và lồng
ghép hiệu quả các thôn đã thực hiện tốt công tác tuyên truyền vận động qua
các buổi họp, các đợt tập huấn, các phương tiện thông tin đại chúng các
gương điển hình nhằm nâng cao nhận thức của người dân về công tác môi
trường.
Bên cạnh việc khai thác hiệu quả các chương trình dự án của trung
ương địa phương đã thực hiện lồng ghép các nguồn vốn từ các chương trình
mục tiêu khác và huy động sự tham gia của doanh nghiệp và người dân trên
địa bàn. Kết quả huy động nguồn lực thực hiện công tác môi trường những

năm qua nguồn kinh phí tạp trung lớn vào việc cứng hóa bê tông đường đi và
nạo vét kênh mương cải tạo môi trường.

Khóa luận Đánh giá việc thực hiện tiêu chí 17 về môi trường trong xây dựng nông thôn mới tại xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu

Khóa luận Đánh giá việc thực hiện tiêu chí 17 về môi trường trong xây dựng nông thôn mới tại xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Khóa luận Đánh giá việc thực hiện tiêu chí 17 về môi trường trong xây dựng nông thôn mới tại xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu

Similar to Khóa luận Đánh giá việc thực hiện tiêu chí 17 về môi trường trong xây dựng nông thôn mới tại xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu (20)

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn (20)

Khóa luận Đánh giá việc thực hiện tiêu chí 17 về môi trường trong xây dựng nông thôn mới tại xã Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu