Kerajaan Qaramitah adalah sebuah kerajaan Syiah Ismailiyyah yang muncul di Irak, Suriah, dan Bahrain antara abad ke-3 dan ke-4 Hijriah. Kerajaan ini dipimpin oleh lima orang imam dan tidak memiliki sistem pentadbiran formal, melainkan dikelola melalui majelis syura dan ketua-ketua suku.

1. Kerajaan
Qaramitah
PJ1153 SEJARAH ISLAM 11-656H
2016, K-08: Ezad Azraai Jamsari, JPATI

2. OBJEKTIF KULIAH M8
Memahami sejarah
kemunculan Kerajaan
Qaramitah.
Mengenal pasti sistem
pentadbiran, pencapaian dan
kejatuhan kerajaan ini.
Kuliah 8 / 2

3. QARAMITAH
 Sebuah kerajaan entiti Syiah Rafidah.
 Cabang Syiah Ismailiyyah.
 Muncul di Kufah (kaw. Pertanian), Syria
(kaw. Sahara) & Bahrayn (kaw. Pantai).
 Muncul pada pertengahan abad ke-3H hingga
pertengahan abad ke-4H.
 Diperintah oleh lima orang imam.
 Tiada kerajaan pusat, memerintah secara
kerajaan berkabilah.
Kuliah 8 / 3

4. ASAL-USUL QARAMITAH
 Pengasas: Hamdan b. al-Ash‘ath (Ketua Arab
Badwi yang tinggal di selatan Iraq).
 Dikenali sebagai Qirmit; pengikut Syiah
Ismailiyyah yang fanatik.
 Beliau dipengaruhi oleh Ibn Maymun al-
Qaddah yang menyokong kumpulan
Mubarakiyyah, mawla Imam Ismail.
 Hamdan bergiat cergas di Kufah; ramai
hamba kulit hitam dan juga buruh.
Kuliah 8 / 4

5. ASAL-USUL QARAMITAH
 Beliau dapat sokongan besar sebab janji
untuk beri masa depan yang lebih baik.
 Mereka menyokongnya untuk menentang
kepimpinan ‘Abbasiyyah yang dianggap
zalim terhadap kaum lemah (mustad‘afin).
 Menubuhkan pusat gerakan syiah yang
dikenali sebagai Dar al-Hijrah.
 Setiap sektor perburuhan terdapat
organisasi bercorak politik.
Kuliah 8 / 5

6. KERAJAAN QARAMITAH
 Teori: Qaramitah bukan satu kerajaan yang
sah pada pandangan ‘Abbasiyyah.
 Praktikal: Ia berjaya bentuk satu kerajaan
yang memerintah beberapa kawasan selama
hampir satu abad.
 Kerajaan ini tidak tunduk langsung pada
mana-mana kuasa, sama ada ‘Abbasiyyah
mahu pun Fatimiyyah (Syiah) di Mesir.
 Mereka ialah Imamah, diketuai oleh Imam.
Kuliah 8 / 6

7. KERAJAAN QARAMITAH
 Apabila ditekan dari setiap penjuru, akhirnya
ia bersetuju untuk bersekutu dengan Kerajaan
Fatimiyyah dan mengiktiraf pemimpin mereka
sebagai imam.
 Pernah dianggap sebagai sebuah kerajaan
yang kuat kerana:
 Berjaya menawan Yamamah dan ‘Uman pada
tahun 291H.
 Berjaya menawan Makkah pada tahun 318H.
Kuliah 8 / 7

8.  Qaramitah tidak mempunyai sistem
pentadbiran yang formal.
 Kerajaan ini ditadbir oleh Majlis Syura;
dianggotai oleh setiap ketua keluarga.
 Pelaksanaan dilaksana oleh ketua negara.
 Ketua negara tidak memiliki kuasa mutlak
atau apa jua bentuk keistimewaan.
 Semua pendapatan dibahagi sama rata
dengan semua penduduk.
SISTEM PENTADBIRAN
Kuliah 8 / 8

9.  Qirmit sendiri perlu berladang untuk
menampung pendapatan keluarga.
 Qaramitah tidak membenarkan apa jua
bentuk diskriminasi.
 Qirmit dikatakan tidak diberi gaji langsung.
 Sistem ini berjaya meraih sokongan mereka
yang ditindas.
 Namun, akhirnya sistem ini gagal dikekalkan
dan kronisme mula melanda golongan ini.
SISTEM PENTADBIRAN
Kuliah 8 / 9

10.  Mereka berjaya mempengaruhi golongan
hamba berkulit hitam dan golongan Buruh.
 Secara tidak langsung, ia turut menguasai
dimensi ekonomi di Iraq.
 Tambahan pula, golongan Turki yang
menguasai Baghdad ketika ini berada dalam
keadaan kegawatan politik kerana kejam.
 Selepas Hamdan, pimpinan beralih kepada
Zikrawayh; Kufah beralih ke Syria.
PENCAPAIAN QARAMITAH
Kuliah 8 / 10

11.  Ini kerana Kufah sentiasa terdedah dengan
tekanan ‘Abbasiyyah.
 Zikrawayh lebih agresif daripada Hamdan.
 Sentiasa menyerang para pedagang dan
golongan hujjaj.
 Tindakan ala-Khawarij ini tidak disukai oleh
semua umat Islam, termasuk Syiah.
 Zikrawayh mula serang pusat pentadbiran
‘Abbasiyyah seperti Dimashq.
PENCAPAIAN QARAMITAH
Kuliah 8 / 11

12.  Khalifah al-Muktafi hantar tentera untuk
serang Qaramitah pada tahun 293H dan
‘Abbasiyyah menang.
 Qaramitah Syria mula terjejas.
 Anak-anak Zikrawayh mula lari dari Syria
dan kumpulan mereka dikenali sebagai al-
Ba‘liyyah.
 Qaramitah di Bahrayn dipimpin oleh Abu
Sa’id Hasan al-Janabi, murid Hamdan.
PENCAPAIAN QARAMITAH
Kuliah 8 / 12

13.  Beliau turut fokuskan dakwahnya kepada
golongan buruh kerana mudah dipengaruhi.
 Beliau tubuhkan pusat gerakan di al-Ahsa;
pinggiran pantai barat Teluk Parsi.
 Pusat ini kemudian dikenali al-Mu’miniyyah.
 Setelah Qaramitah Syria jatuh, Qaramitah
Bahrayn mula berkembang pesat.
 Ramai pengikut Zikrawayh berhijrah ke
Bahrayn.
PENCAPAIAN QARAMITAH
Kuliah 8 / 13

14.  Abu Sa’id yang asalnya seorang warak dan
bersikap sederhana, berubah menjadi
seorang yang agresif.
 Beliau berjaya menawan Yamamah dan
‘Uman.
 Berjaya juga menawan Makkah pada tahun
318H dan merampas Hajar al-Aswad.
 Hajar al-Aswad ini telah dibawa ke Bahrayn
dan menyebabkan umat Islam marah.
PENCAPAIAN QARAMITAH
Kuliah 8 / 14

15.  Qaramitah bertindak ganas terhadap orang
Islam yang tidak menyokongnya.
 Gambaran buruk ini ditambah pula dengan
tindakan mereka merampas Hajar al-Aswad.
 Ini menyebabkan penyokong mereka mula
berkurangan.
 Ancaman turut datang daripada golongan
Arab Badwi.
 Syiah lain tidak restu tindakan mereka itu.
KEJATUHAN QARAMITAH
Kuliah 8 / 15

16.  Mereka mengembalikan Hajar al-Aswad ke
Makkah dengan harapan dapat menebus
kesalahan mereka.
 Tetapi masyarakat umum mula hilang
keyakinan terhadap kumpulan ini.
 Qaramitah mula memperakui Fatimiyyah.
 Ini menyebabkan Sunni lebih marah.
 Qaramitah jatuh pada tahun 378H oleh Banu
al-Muntafiq (Badwi) yang serang Bahrayn.
KEJATUHAN QARAMITAH
Kuliah 8 / 16

17.  Qaramitah turut mewarnai era
pemerintahan ‘Abbasiyyah.
 Pernah menguasai Kufah, Syria dan
Bahrayn.
 Bermazhab Syiah Ismailiyyah.
 Pentadbirannya tidak formal, semua sama
rata; kerajaan berkabilah.
 Pernah menguasai Makkah dan rampas
Hajar al-Aswad.
RUMUSAN
Kuliah 8 / 17