1. Chương trình Dạy học của Intel®
Khóa học Cơ bản
1
Kế hoạch bài dạy
Người soạn
Nhóm
Cảm Hứng
Nguyễn Trần Đông-K37.105.038
Nguyễn Văn Hưng-K37.105.052
Ngô Thị Phương Chi-K38.102.006
Ngô Thị Hoàng Lộc-K39.102.059
Khoa Vật Lý
Trường Đại Học Sư Phạm
Thành phố Hồ Chí Minh
Tổng quan về bài dạy
Tiêu đề bài dạy
Cán cân kỳ diệu
Tóm tắt bài dạy (Ngữ cảnh của dự án)
Nhằm thể hiện sự đam mê khoa học và tạo ra được một dụng cụ (mô hình) trong
học tập trên lớp, thầy hiệu trường THPT đã tổ chức một cuộc thi “ Cán cân kỳ diệu”.
Học sinh nào làm ra được sản phẩm đẹp nhất chính xác nhất và thuyết phục được
tính ứng dụng của sản phẩm sẽ được thầy Hiệu trưởng trao tặng giấy khen và kỷ
niệm chương đồng thời số tiền thưởng lên đến 500 nghìn đồng. Ngoài ra hiệu trưởng
cùng nhà đầu tư và sẽ hỗ trợ kinh phí cho em đó phát triển sản phẩm. Trong vai trò
là một học sinh tích cực say mê khoa học bạn hãy tạo ra mô hình đáp ứng yêu câu
của Thầy Hiệu trưởng.
Lĩnh vực bài dạy
Vật Lý
Cấp / lớp
Cấp THPT / lớp 11
Thời gian dự kiến
8 tiết mỗi tiết 45 phút, 6 tuần, ba tháng.
Chuẩn kiến thức cơ bản
Chuẩn nội dung và quy chuẩn
Bài 4: MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY
CỐ ĐỊNH
Phát biểu được định nghĩa, viết được công thức tính momen của lực và nêu được đơn
vị đo momen của lực.
Nêu được điều kiện cân bằng của một vật rắn có trục quay cố định.
2. Chương trình Dạy học của Intel®
Khóa học Cơ bản
2
Vận dụng quy tắc momen lực để giải được bài toán điều kiện cân bằng của vật rắn
có trục quay cố định khi chịu tác dụng của hai lực.
Bài 22: LỰC HƯỚNG TÂM VÀ LỰC QUÁN TÍNH LI TÂM. HIỆN TƯỢNG TĂNG, GIẢM,
MẤT TRỌNG LƯỢNG
Nêu được lực hướng tâm trong chuyển động tròn đều là tổng hợp các lực tác dụng
lên vật và viết được hệ thức
Xác định được lực hướng tâm và giải được bài toán về chuyển động tròn đều khi vật
chịu tác dụng của một hoặc hai lực.
Giải thích được các hiện tượng và ứng dụng liên quan đến lực quán tính li tâm.
Giải được bài tập về sự tăng, giảm và mất trọng lượng của một vật.
Mục tiêu đối với học sinh / kết quả học tập
Bài 4:
[Thông hiểu]
• Xét một lực nằm trong mặt phẳng vuông góc với trục quay Oz. Momen của lực
đối với trục quay là đại lượng đặc trưng cho tác dụng làm quay của lực quanh trục
ấy và được đo bằng tích độ lớn của lực F với cánh tay đòn d.
• Công thức tính momen của lực là M = F.d.
• Trong hệ SI, đơn vị momen của lực là niutơn mét (N.m).
• Quy tắc momen lực :
Để cho một vật có trục quay cố định ở trạng thái cân bằng, thì tổng các momen lực
có xu hướng làm vật quay theo một chiều phải bằng tổng các momen lực có xu
hướng làm vật quay theo chiều ngược lại.
Nếu ta quy ước momen lực làm vật quay theo một chiều có giá trị dương (chẳng hạn
ngược chiều kim đồng hồ) và momen lực làm vật quay theo chiều ngược lại có giá
trị âm (cùng chiều kim đồng hồ) thì điều kiện cân bằng của vật rắn có trục quay cố
định được viết dưới dạng đại số:
M1 + M2 +... = 0
trong đó, M1, M2, ...là momen của tất cả các lực đặt lên vật.
[Vận dụng]
Biết cách chỉ ra các lực, tính được momen của các lực tác dụng lên vật và áp dụng
quy tắc momen của lực để giải bài tập.
Bài 22: LỰC HƯỚNG TÂM VÀ LỰC QUÁN TÍNH LI TÂM. HIỆN TƯỢNG TĂNG, GIẢM,
MẤT TRỌNG LƯỢNG
[Thông hiểu]
• Khi vật chuyển động tròn đều thì hợp lực tác dụng vào vật phải hướng vào tâm
quỹ đạo và được gọi là lực hướng tâm.
(kg), v là độ lớn vận tốc của vật (m/s), r là bán kính quỹ đạo chuyển động tròn của
[Vận dụng]
• Biết cách tính lực hướng tâm và các đại lương trong biểu thức của lực hướng tâm.
• Biết cách giải thích được các hiện tượng và ứng dụng đơn giản liên quan đến lực
quán tính li tâm như vắt quần áo bằng lồng quay, quay tròn xô nước mà nước không
chảy ra ngoài…
3. Chương trình Dạy học của Intel®
Khóa học Cơ bản
3
[Vận dụng]
Biết cách giải bài tập về sự tăng, giảm và mất trọng lượng.
Trọng lực của một vật là hợp lực của lực hấp dẫn mà Trái Đất tác dụng lên vật và
lực quán tính li tâm xuất hiện do sự quay của Trái Đất quanh trục của nó.
Trọng lượng của một vật là độ lớn của trọng lực của vật ấy.
Fq thay đổi theo vĩ độ, do đó P cũng thay đổi theo vĩ độ. đó là nguyên nhân gia tốc
rơi tự do giảm dần từ địa cực đến xích đạo.
Fq rất nhỏ so với Fhd nên trong một số trường hợp ta coi trọng lực là lực hấp dẫn
mà Trái Đất tác dụng lên vật.
Sự tăng, giảm và mất trọng lượng:
Một vật được đặt trong một hệ chuyển động có gia tốc so với Trái Đất. Khi đó vật
còn chịu thêm tác dụng của lực quán tính do chuyển động của hệ gây ra. Vật sẽ
chịu tác dụng của hợp lực:
gọi là trọng lực biểu kiến, độ lớn P’ gọi là trọng lượng biểu kiến của vật. Tùy theo gia
tốc mà về độ lớn P’ > P (tăng trọng lượng); P’ <P (giảm trọng lượng) hoặc P’ = 0
(mất trọng lượng).
Bộ câu hỏi định hướng
Câu hỏi
khái quát
Khi làm cân đòn ta có cần chú ý đến khối lượng các thành phần
của cân không? tại sao?
Câu hỏi
bài học
1. Điều gì xảy ra khi vật rắn có trục quay cố định chịu tác dụng
của một lực?
2. Điều kiện cân bằng của vật rắn có trục quay cố định là gì?
Câu hỏi
nội dung
1. Vật rắn có trục quay cố định là gì?
2. Moment lực là gì? Đăc trưng của moment lực là gì?
3. Cánh tay đòn là gì?
4. Làm sao để xác định được cánh tay đòn khi biết phương của
lực và trục quay của nó?
4. Chương trình Dạy học của Intel®
Khóa học Cơ bản
4
Kế hoạch đánh giá
Lịch trình đánh giá
Trước khi bắt đầu dự
án
Học sinh thực hiện dự
án và hoàn tất công
việc
Sau khi hoàn tất dự
án
Nhập các
mẫu đánh
giá giúp
bạn quyết
định kiến
thức có
sẵn, kỹ
năng, thái
độ và nhận
thức sai
lệch của
học sinh
Nhập các
mẫu đánh
giá giúp
bạn quyết
định kiến
thức có
sẵn, kỹ
năng, thái
độ và nhận
thức sai
lệch của
học sinh
Nhập các
mẫu đánh
giá như
đánh giá
nhu cầu học
sinh, giám
sát tiến
trình, kiểm
tra sự tiếp
thu, khuyến
khích trao
đổi tri thức,
tự định
hướng và
cộng tác
Nhập các
mẫu đánh
giá như
đánh giá
nhu cầu học
sinh, giám
sát tiến
trình, kiểm
tr sự tiếp
thu, khuyến
khích trao
đổi tri thức,
tự định
hướng và
cộng tác
Nhập các
mẫu đánh
giá kiến
thức và kỹ
năng của
học sinh,
huyến
khích trao
đổi tri
thức, đánh
giá nhu
cầu của
học sinh
để hỗ trợ
cho việc
giảng dạy
trong
tương lai.
Nhập các
mẫu đánh
giá kiến
thức và kỹ
năng của
học sinh,
khuyến
khích trao
đổi tri
thức, đánh
giá nhu
cầu của
học sinh
để hỗ trợ
cho việc
giảng d y
trong
tương lai.
Tổng hợp đánh giá
Mô tả những đánh giá mà bạn và học sinh sẽ sử dụng để đánh giá nhu cầu, đặt ra
mục tiêu, giám sát tiến trình, phản hồi, đánh giá tư duy và tiến trình, và ôn tập
trong suốt quá trình học tập. Tại ô này có thể bổ sung các công cụ bảng biểu, nhật
ký thực hiện, ghi chú nhỏ, các bảng kiểm mục, nội dung thảo luận, các câu hỏi và
các bảng tiêu chí đánh giá. Mô tả sản phẩm học sinh mà bạn sẽ đánh giá, ví dụ như
bài trình diễn, bài viết hay các mẫu đánh giá mà bạn sử dụng. Bạn cần giải thích
thêm trong ô Các bước tiến hành bài dạy về cách đánh giá, người đánh giá và thời
điểm đánh giá.
Chi tiết bài dạy
Các kỹ năng thiết yếu
Kiến thức và kỹ năng công nghệ mà học sinh cần có để có thể tham gia vào bài học.
Các bước tiến hành bài dạy
Một bức tranh rõ ràng của chu kỳ dạy - học. Mô tả về phạm vi và trình tự hoạt động
5. Chương trình Dạy học của Intel®
Khóa học Cơ bản
5
của học sinh và giải thích cách thức học sinh tham gia hoạch định việc học của các
em ra sao.
Điều chỉnh phù hợp với đối tượng
Học
sinh
tiếp thu
chậm
Mô tả những thay đổi dành cho đối tượng học sinh, ví dụ như dành
thêm thời gian nghiên cứu, điều chỉnh mục tiêu học tập, thay đổi các
mẫu đánh giá, chia nhóm, lịch trình đánh giá, kỹ năng công nghệ và
sự hỗ trợ của các chuyên gia. Mô tả những thay đổi về cách mà học
sinh sẽ trình bày kết quả học tập (Ví dụ như thay bài kiểm tra viết tay
bằng bài thuyết trình)
Học
sinh
không
biết
tiếng
Anh
Mô tả nguồn hỗ trợ ngoại ngữ, ví dụ như hướng dẫn học tiếng Anh từ
các học sinh đã biết tiếng Anh hoặc từ những người tình nguyện của
cộng đồng. Mô tả các tài liệu phù hợp như tài liệu bản ngữ, công cụ
bảng biểu, tài liệu minh hoạ, tự điển song ngữ và các công cụ dịch
thuật. Mô tả những thay đổi về cách mà học sinh sẽ trình bày kết quả
học tập (Ví dụ như trình bày bằng tiếng Việt thay vì tiếng Anh, hoặc
một bài thuyết trình thay cho bài kiểm tra viết)
Học
sinh
năng
khiếu
Mô tả sự đa dạng trong cách thức học sinh tìm hiểu nội dung bài học,
bao gồm nghiên cứu độc lập, nhiều tuỳ chọn để học sinh thể hiện và
trình bày những gì đã học, ví dụ như hoàn thành những thử thách khó
khăn hơn, đòi hỏi nghiên cứu sâu rộng hơn ở các chủ đề có liên quan
đến thiên hướng của học sinh, dự án / nhiệm vụ có một kết thúc mở.
Thiết bị và nguồn tài liệu tham khảo
Công nghệ - Phần cứng (Đánh dấu vào những thiết bị cần thiết)
Máy quay
Máy tính
Máy ảnh kỹ thuật số
Đầu đĩa DVD
Kết nối Internet
Đĩa Laser
Máy in
Máy chiếu
Máy quét ảnh
TiVi
Đầu máy VCR
Máy quay phim
Thiết bị hội thảo Video
Thiết bị khác
Công nghệ - Phần mềm (Đánh dấu vào những phần mềm cần thiết)
Cơ sở dữ liệu/ bảng tính
Ấn phẩm
Phần mềm thư điện tử
Bách khoa toàn thư trên đĩa
CD
Phần mềm xử lý ảnh
Trình duyệt Web
Đa phương tiện
Phần mềm thiết kế Web
Hệ soạn thảo văn bản
Phần mềm khác
Tư liệu in
Sách giáo khoa, đề cương, hướng dẫn thực hành phòng Lab, tài
liệu tham khảo v.v.