1. MGA KASANAYANG PANG WIKA 1. Pasiv o Marginal – ang pinakikinggan ay digaanong
napagtutuunan ng pansin (nakikinig sa radio habang
I. Pakikinig – aktibong proseso ng pagtanggap ng nagaaral)
mensahe sa pamamagitan ng sensoring pandinig at pag- 2. Atentiv – taimtim at puno ng konsentrasyon (habang
iisip nakikinig sa guro)
3. Analitikal – pahusgang pakikinig; magbigay ng
A. Uri ng Pagpapahayag reaksyon
1. Paglalahad – magbigay ng paliwanag 4. Kritikal – mapanuring pakikinig; pagcocompare sa
2. Pagsasalaysay – magkwento ng mga pangyayari ibang napakinggan, yung similarities at differences
3. Paglalarawan – makapagbigay ng katangian 5. Apresyativ –mapagpahalagang pakikinig
4. Pangangatwiran – manghikayat
F. Mga Elementong Nakakaimpluwensya sa Pakikinig
B. Targets sa Pakikinig 1. Oras – konsentrasyon
1. Makakuha ng impormasyon 2. Edad – kasanayan
2. Makalutas ng suliranin 3. Lugar – nakakahikayat at nakakataas ng lebel ng
3. Makapagbahagi ng karanasan konsentrasyon
4. Makahikayat 4. Tsanel – positibo o negatibo
5. Konseptong pansarili – pagunawa sa napakinggan
C. Proseso ng Pakikinig 6. Kultura – impluwensya
1. Pagdinig sa tunog – kahit tulog ang tao, gumagana 7. Kasarian
ang sensoring pandinig atpangamoy
2. Pagkilala sa narinig na tunog – Magasabay halos II. Pagbabasa – pagkilala at pagkuha ng mga ideya at
ang pandinig at pagkilala sa narinig kaisipansa mga nakalimbag na simbolo
3. Pagbibigay kahulugan sa tunog na napakinggan
4. Pagalala sa tunog na papakinggan William S. Gray – Ama ng Pagbasa
5. Pagtugon “Reading Maketh a Man” – pagbasa ay nagpapaunlad sa
personalidad ng tao
D. Pamamaraan sa Mabisang Pakikinig
1. Alamin ang layunin sa pakikinig A. Proseso sa Pagbasa
2. Magtuon ng matamang Konsentrasyon sa 1. Persepsyon o pagkilala
pinakikinggan 2. Komprehensyon o pagintindi
3. Alamin ang pangunahing kaisipan sa pinakikinggan 3. Asimilasyon – pagugnay ng experiences sa binasa
4. Maging isang aktibong kalahok – magtanong tanong 4. Reaksyon
or basta participate :)) a. Paraang intelektwal
5. Iwasang magbigay ng maagang paghuhusga sa b. Paraang emosyunal
kakayahan ng tagapagsalita
6. Iwasan ang mga tugong emosyunal sa naririnig B. Paraan ng Pagbasa
7. Tandaan ang mga bagay na nakita at napakinggan 1. Tahimik – layuning maunawaan ng maigi ang pagbasa
2. Malakas – may audience
E. Uri ng Pakikinig
C. Uri ng Pagbasa
1. Masusing Pagbasa – mapanuri at kritikal

2. 2. Masaklaw – Kabuuan ng isang akda • DRAW (Discover the sign, Read the
3. Tahimik – mata lamang ang ginagamit problem, Answer, Write the answer)
4. Mabagal – grammar at mga salitang nagamit ang • PML (Paksa Mambabasa Layunin)
pinagtutuunan ng pansin • LEK (Layunin-Efektivo-Konklusyon)
5. Mabilis b. Pag gamit ng imahinasyon
a. Scanning – pagpili ng mga pangunahing at tiyak na c. Pagdama ng nais tukuyin ng may akda
detalye d. Paggamit ng iba pang sining
b. Skimming – pinakamabilis na pagbasa
III. Pagsulat – isang paraan ng pagpapahayag ng pag-iisip,
D. Antas ng Pagunawa kaalaman, at damdamin ng tao sa pamamagitan ng mga
1. Unang Dimensyon: Pag-unawang literal sagisag ng mga tunog ng mga salita
a. Pagkilala – Setting, Characters
b. Paggunita – Title, Events Komposisyon –pinaka popular na tekstong isinulat
c. Pagbuuo ng Kaisipan - Summary
2. Ikalawang Dimensyon – Interpretasyon A. Uri ng pagsulat
3. Ikatlong Domensyon – Mapanuring pag-unawa 1. Informativ – Magbigay ng impormasyon
4. Ika-apat na Dimensyon – Aplikasyon ng mga 2. Mapanghikayat – Argumentive/ Persuasive
kaisipang nakuha sa pagbabasa 3. Malikhain – mag bigay libang
5. Ikalimang Dimensyon – Pagpapahalaga
B. Pamantayan sa Pagsulat
E. Kognitivong Estratihiya 1. Kaisahan
1. Pagtatala o notetaking 2. Kaugnayan
2. Pagbubuod o summarizing 3. Diin
3. Paghihinuha – sariling haka-haka about sa binasa
4. Paghuhula C. Mga Sapat na Kaalaman sa Pagsulat
5. Pag-aanalisa 1. Wika
2. Balarila
F. Metakognitiv na Estratehiya 3. Retorika
1. Pangmememoryang Estratehiya
a. K-W-L (Know-What-Learn) D. Proseso sa Pagsulat
b. Concept Map 1. Pag-aasinta (Triggering)
c. Venn Diagram 2. Pagtitipon (Gathering)
d. Hirarkikal na dayagram 3. Paghuhugis (Shaping)
e. Sapot gagamba 4. Pagrerevisa (Revising)
f. Sapot semantic
2. Estratehiyang Sosyal/ Pangkapwa-taong Estratehiya E. Yugto sa Pagsulat
a. Think-A-Loud 1. Bago sumulat
b. Think-Pair-Share 2. Pagsulat
3. Personal na Estratehiya 3. Pagrerebisa
a. Paglikha ng salita o pangungusap
• KWL (Know-What-Learn) F. Hulwarang organisasyon ng teksto
1. Hulwarang Paglilista ng Detalye

3. 2. Hulwarang Sanhi at Bunga - Dalawang Braso na pataas
3. Hulwarang Paghahambing at Kontrast - Nakataob ang palad
4. Hulwarang Problema at Solusyon - Paggamit ng hintuturo
5. Hulwarang Pagsusuri - Kumpas na naglalarawan
• Mukha
IV. Pagsasalita – pinakamahalagang kasanayang
pangwika d. Klasipikasyon ng Talumpati
- pag-uusap ng dalawa o higit pag bilang ng • Biglaan (Impromptu)
mga tao • Daglian o Maluwag (Extemporaneous)
• Handa o Isinaulo (Prepared or Memorized)
A. Salik sa Efektiv na Pagsasalita e. Uri ng Talumpati
1. Kaalaman – para makabuo ng diwa • Talumpating panlibang
a. Pagbabasa • Talumpating pampasigla
b. Pagoobserba • Talumpating panghikayat
c. Pagsasaliksik • Talumpating Papuri
2. Tiwala sa Sarili • Talumpating Pagbibigay-galang
3. Kasanayan • Talumpating Pagbibigay-informasyon o kabatiran
3. Pakikipanayam – interview
B. Kasanayan sa Pagsasalita 4. Pangkatang Talakayan
1. Pakikipag-usap – Pagpapalitan ng ideya, a. Uri at Layunin ng Pagtalakay
damdamin, saloobin, etc. • Di-Formal – classroom
2. Pagtatalumpati • Formal
a. Layunin ng talumpati ~Panel Discussion
• Magbigay ng impormasyon ~Symposium
• Mang-akit sa isang samahan o kilusan 5. Debate
• Magpaliwanag a. Uri ng Proposisyon
• Magbigay katwiran • Patakaran
• Magkumbinse • Kahalagahan
• Magbigay-aliw • Pangyayari
b. Bahagi ng Talumpati (Pagbaalangkas ng Talumpati) b. Katangian ng Proposisyon
• Panimula – Attention Getter • Interesado ang dalawang panig
• Katawan – Dito pinapaliwanag ang paksa • Napapanahon
• Wakas – Paglalagay ng lahat ng argumento at • May ebidensya
hikayatin na maisagawa ng nakikinig ang hamon • Maliwanag
c. Dapat Isaalang-alang sa Pagbigkas ng Talumpati
• Tindig – nakakahikayat sa mga manunuod at
tagapakinig
• Tinig
• Galaw
• Kumpas
~Uri ng Kumpas
- Nakalahad ang Palad