1. business & ART
Directeur van de Hermitage Amsterdam Ernst Veen:
‘Een samenleving zonder rijke
cultuur is een arme cultuur’
Tekst: Viviènne van Nisius Fotografie: Business Amsterdam
Business Amsterdam en Huib van Santen (directeur VAZO) ontmoeten Ernst Veen
Samen met Huib van Santen, directeur
van het Verenigd Bedrijfsleven Amsterdam Zuidoost, (VAZO) zoeken we de
Hermitagedirecteur op in het prachtige 17
eeuwse gebouw aan de Amstel. Nieuwsgierig zijn we, naar dit sterke staaltje ondernemerschap. Als we hem vragen om
wat meer te vertellen over het ontstaan
van deze dependance van de overbekende
Hermitage in St. Petersburg in Rusland,
rest ons niets dan ademloos te luisteren
naar zijn boeiende relaas.
Vrienden van de Hermitage
“Sinds 1981 ben ik directeur van De
Nieuwe Kerk”, gaat de gepassioneerde
kunstliefhebber van start. “Ik reisde toen
de hele wereld over voor mijn werk en zo
kwam ik in contact met de Hermitage in
St. Petersburg. Het museum was ernstig
aan onderhoud toe. De Rembrandtzaal
had bijvoorbeeld een nieuw dak nodig.”
Omdat het Russische museum Ernst Veen
erg aan het hart lag, richtte hij de Stichting Vrienden van de Hermitage op om zo
geld in te zamelen voor de restauratie. “Ik
wilde Nederland kennis laten maken met
de enorme kunstcollectie daar”, memoreert hij. En zo geschiedde. Ernst Veen
haalt dankzij zijn stichting genoeg geld
op voor het herstel van het dak van de
Rembrandtzaal en de basis van de goede
band tussen Ernst Veen en de directeur
van de Hermitage in St. Petersburg,
Michael Piotrovsky, was gelegd. Dat zo
veel mensen zich bij de stichting aansloten was voor Ernst Veen alleen maar
meer bewijs dat de belangstelling vanuit
8
Directeur van de Hermitage Amsterdam Ernst Veen (links) en Huib van Santen, directeur VAZO
Nederland voor de Hermitage groot was.
“Een samenleving zonder rijke cultuur is
een arme cultuur” duidt hij het belang
van kunst.
Historische band
Ernst Veen legt uit dat Amsterdam en St.
Petersburg al driehonderd jaar een historische band hebben.
De Russische tsaar Peter de Grote was zo
verrukt van Amsterdam dat hij het patroon van de Amsterdamse grachtengordel heeft terug laten komen in St. Petersburg.
Ook de Nederlandse kunst viel in de
A M S T E R D A M business | nummer 5 | D E C ember 2 0 1 0
smaak bij de tsaar: hij verzamelde maar
liefst 220 werken van Hollandse meesters. Iets wat de basis vormde voor de latere collectie. Dan is er nog een andere,
belangrijke connectie tussen Rusland en
Nederland en dat is ons koningshuis.
“De Oranjes zijn altijd gelieerd geweest
aan Rusland. Denk aan het huwelijk in
1816 tussen Koning Willem II en Anna
Paulowna Romanov van Rusland.
En vandaag de dag is Prins Willem–
Alexander beschermheer van de
Stichting Hermitage aan de Amstel.”
De nauwe relatie van Ernst Veen met de
Hermitage in Rusland uitte zich nadruk-

2. Business & ART
Sinds anderhalf jaar is de realisatie van de Hermitage Amsterdam een feit en is het museum
geopend voor publiek. Sinds de imposante opening nadert de teller qua bezoekersaantallen bijna
de 1,3 miljoen. De realisatie van het museum is een droom die uitkomt van directeur Ernst Veen.
Ondanks de komende bezuinigingen in de cultuursector heeft Ernst Veen weinig te vrezen.
De directeur is vrijwel onafhankelijk van subsidies van de overheid en het bezoekersaantal stijgt
nog steeds. Het museum is een groot succes en wordt alom geroemd.
Hermitage Amsterdam
kelijk in de vele restauraties die hij dankzij de Stichting Vrienden van de Hermitage kon laten uitvoeren. Op een dag kreeg
Ernst Veen een telefoontje van de voorzitter van de Diaconie de Amstelhof. Het
oude verpleeghuis kwam leeg te staan,
wist hij misschien een mooie cultureel
maatschappelijke bestemming voor het
gebouw? Het Hollands classicistische
pand stond in Amsterdam bekend om
haar schoonheid en authenticiteit. “Ik zag
het pand en ik wist genoeg: hier moest
een dependance komen van de Hermitage. Ik nam contact op met directeur Piotrovsky en het begin van onze droom was
er.”
‘Engeltje op mijn schouder’
Natuurlijk was er geld nodig. Als echte
culturele ondernemer had Ernst Veen al
veel ervaring opgedaan in zijn functie als
directeur van De Nieuwe Kerk. Ernst
Veen: “Ik moest toen allerlei allianties
sluiten met bedrijven.” Hij vond sponsoren die bereid waren een bijdrage te leveren aan de kosten van een onderzoek naar
de verbouwingskosten. Na één jaar kreeg
hij uitsluitsel: de verbouwing werd uiteindelijk begroot op 80 miljoen euro.
Veel geld, maar de ambitieuze Ernst Veen
kreeg het voor elkaar. “Ik heb een engeltje op mijn schouder”, expliceert hij. “Het
waren nog de tijden van vóór de recessie,
waardoor financiers niet moeilijk te vinden waren. Bedrijven gaven graag steun
aan dit project en de Gemeente Amsterdam heeft het gebouw uiteindelijk gekocht. Ik sloot een erfpachtovereenkomst
met hen voor het symbolische bedrag van
één euro. Met de huidige crisis zijn die
dingen niet meer mogelijk.”
Uiteindelijk lukte het de ambitieuze directeur om de Hermitage binnen de gestelde tijd te verbouwen. Op zaterdag 20
juni 2009 opende de Hermitage haar deuren voor het publiek. Het museum vierde
maar liefst een weekend lang de opening
met feestelijke activiteiten en concerten
in het gebouw, de binnentuin en langs de
Amstel. De grandioze opening heeft zelfs
onlangs een Best Event Award gewonnen: ‘de Gouden Olifant’ voor de beste
opening in Europa.
‘Museum moet aanvullend
complementair zijn’
Tot slot is Huib van Santen vanuit zijn
vakgebied benieuwd naar de ideeën van
Ernst Veen over een nieuw museum in
Amsterdam Zuidoost, een droom van de
directeur van de VAZO.
Ernst Veen: “Een museum moet aanvullend complementair zijn. Amsterdam
heeft al zo veel te bieden; er is geen stad
ter wereld met zo’n aanbod. Maar een
mooie aanvulling zou een museum voor
de cultuur van de Islamitische wereld
zijn, bestemd voor Nederlanders en nieuwe Nederlanders. Dit museum kan zich
dan richten op alles wat er komt kijken
bij de eerste kennismaking met de Islamitische wereld.” Wie weet, misschien breken er na deze economische dip nog eens
tijden aan die het mogelijk maken om
ook deze droom te verwezenlijken in
Amsterdam Zuidoost. �
Onderscheidingen
Ernst Veen heeft naast ‘De Gouden Olifant’ tevens vorige jaar
op 29 juni de ‘Gouden Medaille’
uit handen van voormalig burgemeester Cohen gekregen.
Deze hoogste, gemeentelijke
onderscheiding wordt toegekend
aan burgemeesters bij hun
afscheid. Heel soms ontvangen
personen die een belangrijke
prestatie voor de stad hebben
geleverd de onderscheiding.
Onder andere Nelson Mandela
ontving ooit een medaille.
Veen kreeg de medaille voor de
belangrijke rol die hij heeft gespeeld bij de vestiging van de
Hermitage aan de Amstel en zijn
essentiële bijdrage aan het culturele erfgoed van Amsterdam
A M S T E R D A M business | nummer 6 | N O V ember 2 0 1 0
9