1. René Kouwenberg, Passenger Terminal Amsterdam
De eerste multi-purpose
terminal van de wereld
TEKST: EILEEN BOSMAN FOTOGRAFIE: FLORIS DE RIDDER
In het indrukwekkende gebouw met golvend gewelf van Passenger Terminal Amsterdam (PTA) spreken
Business Amsterdam en VAZO directeur Huib van Santen met de directeur van het cruisecentrum René
Kouwenberg. In dit aangename gesprek licht hij toe dat de cruisebusiness misschien een stoffig imago
had, maar het tegenovergestelde waar is. Dit segment der toerisme groeit en levert een aanzienlijke bijdrage aan de Amsterdamse economie.
Bij binnenkomst leidt René Kouwenberg
ons naar het kantoor op de eerste etage.
Tot onze verbazing is deze relatief klein
en werken er ‘slechts’ tien personen in dit
grote complex. Kouwenberg legt uit dat
het team vooral facilitair werkt. “Wij zorgen voor een veilige, schone omgeving en
de andere activiteiten worden door derden
gedaan. Op het moment dat hier een schip
aanlegt of er een evenement plaats vindt,
werken hier wel 150 tot 200 man. Wij organiseren niet zelf, maar worden ingehuurd door een rederij of organisatiebu-
12
reau. We coördineren en denken wel altijd
mee met onze opdrachtgevers. Tenslotte,
niemand kent het gebouw zoals wij.”
Twee leuke banen
René Kouwenberg is van huis uit hotelier.
Na de Hoge Hotelschool in Maastricht
liep hij stage bij Hotel Pulitzer te Amsterdam. Vanuit die positie heeft hij naar eigen zeggen alle functies vervuld die er
maar zijn om zo op te klimmen tot directeur. Een mooie tijd van 22 jaar waarin
diverse succesvolle initiatieven van de
AMSTERDAM BUSINESS | NUMMER 5 | NOVEMBER I 2013
grond zijn gekomen, zoals het Prinsengrachtconcert en later het Grachtenfestival. “Ik was erbij dat aan de hoek van de
bar het idee voor het Prinsengrachtconcert bedacht werd en later ben ik achttien
jaar voorzitter van de Stichting geweest”,
vertelt Kouwenberg. “Mijn verantwoordelijkheid lag bij de organisatie en uitstraling op de locatie. De eerste keer ging
overigens heel wat fout. De vleugel viel
uit de takels op een gloednieuwe Volvo en
de pianiste Barbara Nissman werd die dag
ervoor aangereden door een fietser. Tot

2. VAN SANTEN MEETS...
overmaat van ramp reed ook nog eens de
haringkar de gracht in!” Een onstuimig
begin dat absoluut geen graadmeter bleek
voor komende edities. Het intieme festival
is een blijvend succes en wordt in ruim
twintig landen uitgezonden.
Toen Hotel Pulitzer na een aantal verkopen in handen kwam van een Amerikaanse eigenaar werd Kouwenberg gevraagd
om namens het hotel in het buitenland te
gaan werken. “Dat zag ik niet zitten”, zegt
Kouwenberg. “Ik had al veel gereisd voor
mijn werk en vond niet dat ik de leeftijd
nog had om nog naar het buitenland te
verhuizen.” In die periode benaderde een
headhunter de hotelier met de directeursfunctie voor PTA. In dat veld lag een
combinatie van zaken waar hij verstand
van had: toerisme, organisatie en touroperators. De keuze was snel gemaakt. “Ik
heb de mazzel dat ik de twee leukste banen in Amsterdam heb gehad; directeur
van Hotel Pulitzer Hotel en directeur van
PTA.”
Multi-purpose
Met de realisatie van PTA is een bedrijvig
centrum voor cruisetoerisme gecreëerd.
Voor die tijd waren er wel schepen die de
Nederlandse hoofdstad aandeden, maar
dat bleef beperkt. Uiteindelijk hebben
Haven Amsterdam en NS Stations de
krachten gebundeld om het initiatief van
een daadwerkelijke terminal te verwezenlijken. Op dat moment waren cruises
vooral seizoensgebonden en kwamen deze met name aan vanaf eind april tot medio september. Het was dus zaak om ook
buiten het seizoen business te genereren.
Dit kon door de organisatie van -grootschalige- evenementen. De enorme terminal, vergadercentrum met tien vergaderzalen, verbinding met het naastgelegen
Mövenpick hotel en nauwe contacten met
Muziekgebouw aan ’t IJ en het Bimhuis,
maken dit mogelijk. Een uniek concept.
Als directeur runt Kouwenberg zodoende
de eerste multi-purpose terminal in de
wereld. Tegenwoordig komen er steeds
vaker schepen buiten het seizoen, maar
blijft de evenementenorganisatie een grote rol spelen voor PTA.
Samenwerking IJmuiden
Sinds enige tijd werkt PTA samen met de
haven in IJmuiden op het gebied van PR
en communicatie. “IJmuiden en Amsterdam is twee uur varen en voor buitenlandse rederijen eigenlijk best dichtbij”,
stelt Kouwenberg. “Daarom hebben we
besloten om deze regio gezamenlijk internationaal te promoten.” De twee uur
varen lijkt weinig, maar kan door nieuwe
regelgeving zwaar mee gaan wegen bij de
keuze IJmuiden of Amsterdam legt Kouwenberg uit: “Tegenwoordig is brandstofbesparing steeds vaker een reden om weg
te blijven uit bepaalde havens. Vanaf 2015
worden wij een Emission Control Area
(ECA), waardoor er strengere regels verbonden worden aan brandstof. De geschikte brandstof is echter 35 procent
duurder dan wat ze nu gebruiken. Rederijen gaan kijken hoe ze dat terug kunnen
verdienen, door bijvoorbeeld een paar havens uit hun reisschema te halen of in
IJmuiden te blijven, zodat ze die tweemaal twee uur extra niet hoeven te varen.
Vervolgens kunnen ze excursies naar
Amsterdam aanbieden vanuit IJmuiden.”
Economische stimulans
Het is een maatregel die PTA hard kan
treffen, maar Kouwenberg blijft optimistisch. “Uiteindelijk gaat het om de klantwaardering. Als de klant liever naar Amsterdam wil, dan varen ze echt wel naar
Amsterdam. We hebben ook zoveel te
bieden.” Van Santen haakt hierop in door
te stellen dat de opening van de grote musea de unique selling points van
Amsterdam versterken en dat PTA daar
zeker de vruchten van kan plukken. “Er
wordt bij ons al twee jaar van te voren
geboekt. We konden tot voor kort alleen
zeggen dat de musea mooi zouden worden. Nu ze er eenmaal zijn kunnen we
hier nog beter op inspelen. Het is natuurlijk een geweldig succesvol jaar voor Amsterdam, dat heeft zeker een spin off naar
de komende jaren”, aldus Kouwenberg.
Als een cruiseschip Amsterdam aandoet
levert dat behoorlijk economisch voordeel
op. Vooral bij de schepen die langer blijven liggen en waarvan de passagiers meer
tijd besteden in Amsterdam. “We moeten
echter niet vergeten dat er naast de grote
zeecruises, ook ruim 1400 riviercruises
per jaar in Amsterdam langskomen die
tevens een groot aandeel leveren”, benadrukt Kouwenberg. “Ooit legde ik aan de
directeur van een groot warenhuis in Am-
sterdam uit dat hij op onze site precies
kon zien wanneer de schepen binnen kwamen. Hij verzekerde mij dat hij precies
wist wanneer dat was zonder de site te
raadplegen. Aan het toegenomen creditcardgebruik in zijn winkel zag hij dat namelijk direct. Ondernemers in onze regio
profiteren erg van die toestroom aan toeristen. Elk schip levert rond de drie a zes
ton aan euro’s op.”
Sail 2015
Kouwenberg is positief over de toekomst
van de cruise. “Het imago van cruises
voor oude, rijke Amerikanen wordt langzaam afgeschud. De gemiddelde leeftijd
ligt onder de vijftig. Voor elke levensstijl,
portemonnee en leeftijd heb je een cruise.
Het is een flexibele manier van reizen. Alles kan.” Natuurlijk zijn er zorgen over de
gevolgen van de regels omtrent ECA,
maar de cruisesector groeit als enige sector op het gebied van toerisme. Grote
evenementen als Sail kunnen de aandacht
voor cruises en scheepvaart alleen nog
maar versterken.
In 2015 zal het vijfjaarlijkse evenement
Sail weer plaatsvinden in Amsterdam.
Een grootschalig nautisch evenement
waar zowel Van Santen, verantwoordelijk
voor externe betrekkingen en PTA nauw
betrokken zullen zijn. Beide heren gaan
een vruchtbare samenwerking tegemoet
en verheugen zich op deze happening.
“PTA ligt in het hart van het Sail gebied”,
vertelt Kouwenberg. “We werken samen
met de organisatie van Sail en proberen
zelfs een kleiner, zeilend cruiseschip mee
te laten varen met de Sail-in.”
Amsterdam heeft al met al veel baat bij
een passagiersterminal als PTA. “Rederijen enquêteren veel onder hun gasten en
koppelen dat tegenwoordig terug naar
ons. Over het algemeen zijn de passagiers
erg tevreden over Amsterdam en PTA”,
weet Kouwenberg enthousiast te vertellen.
Deze klantervaring draagt bij aan het succes dat PTA ervaart en draagt bij aan de
groei. Met een florerend cruisesegment
toont een klein land als Nederland waar
het groot in kan zijn. �
AMSTERDAM BUSINESS | NUMMER 5 | NOVEMBER 2013
13