Information Literacy
•
1 like•709 views
หลักสูตรการรู้สารสนเทศ โดย อารีย์ ชื่นวัฒนา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Viewers also liked
Similar to Information Literacy
Similar to Information Literacy (20)
More from National Science and Technology Development Agency (NSTDA) - Thailand
More from National Science and Technology Development Agency (NSTDA) - Thailand (20)
Information Literacy
- 1. หลักสูตรการรููสารสนเทศ ู อารีย ชืนวัฒนา ่ ุ คณะมนษยศาสตร มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ areech@swu.ac.th areech@swu ac th
- 2. การรูสารสนเทศ • ความหมาย • แนวคิดทีเกี่ยวของ แนวคดทเกยวของ ่ • ขอบเขต • การรูสารสนเทศ ู ในสถานทีทางาน ่ ํ • หลักสูตร ั
- 3. การรู การรสารสนเทศ: ความหมาย • ความสามารถของบคคลใน ความสามารถของบุคคลใน การระบุความตองการ สารสนเทศของตนเอง รูจกใช ส ส ศ ั ใ เครืองมือและกระบวนการ ่ คนหาเพือระบุแหลง ่ ส รสนเ สารสนเทศ ส ม รถ ร เมน สามารถประเมิน วิเคราะห สังเคราะห และใช สารสนเทศไดอยางม สารสนเทศไดอยางมี ประสิทธิภาพ
- 4. ผู ู ผรสารสนเทศ ผูทไดเรียนรู “วิธีเรียน” ี่ กลาวคอรู าความรู กลาวคือรวาความร จัดระบบอยางไร จะหา สารสนเทศไดอยางไร และจะใชสารสนเทศ และจะใชสารสนเทศ อยางไรเพือเผยแพร ่ ความรูไปสูบคคลอืน ุ ่
- 5. คุณสมบตของผู ู คณสมบัตของผรสารสนเทศ ิ ( y (Doyle 1992) ) 1) รวาสารสนเทศทถูกตองสมบูรณมี รู าสารสนเทศทีถกตองสมบรณม ่ ความสําคัญตอการตัดสินใจทีชาญฉลาด ่ ญ 2) รูความตองการสารสนเทศของตน 3) สามารถตังคําถามจากความตองการ ้ สารสนเทศนนได สารสนเทศนั้นได
- 6. 4) สามารถระบุแหลงสารสนเทศทีจะเปน ่ ป ประโยชน ประโยชน 5) พัฒนากลยุทธการคนหาทีประสบ ่ ความสําเร็จ 6) เขาถึงแหลงสารสนเทศ รวมทังจาก เขาถงแหลงสารสนเทศ รวมทงจาก ้ คอมพิวเตอรและเทคโนโลยีอน ๆ ื่
- 7. 7) ประเมินสารสนเทศ ประเมนสารสนเทศ 8) จัดระบบสารสนเทศเพือนําไปใช ) ่ 9) บูรณาการสารสนเทศใหมเขากับองค ความรูเดิม ิ 10) ใชสารสนเทศในการคิดเชิงวิเคราะห ใชสารสนเทศในการคดเชงวเคราะห วิจารณและการแกปญหา
- 8. ขอบเขต
- 9. แนวคดทเกยวของ แนวคิดที่เกียวของ ่ • การคดเชงวเคราะหวจารณ การคิดเชิงวิเคราะหวจารณ ิ • แนวคดเรองกระบวนการแกปญหา แนวคิดเรืองกระบวนการแกปญหา ่ • แนวคิดเรืองกระบวนการเรียนรูู ่ • แนวคิดเรืองการเรียนรูตลอดชีวต ่ ิ • แนวคิดเรือง สังคมสารสนเทศ ่
- 10. การคดเชงวเคราะหวจารณ การคิดเชิงวิเคราะหวจารณ ิ • การตงคาถามในเรองทสงสย การตังคําถามในเรืองทีสงสัย ้ ่ ่ • การคดเชงตรรกะ การคิดเชิงตรรกะ • การไตรตรองหาเหตุผล ุ • การพิจารณาความคิดเห็นที่ หลากหลาย • การคิดเชิิงเปรียบเทียบ ิ ป ี ี
- 11. • การวิเคราะหหาขอดีี ขอดอย ิ • การคดอยางเปนระบบ การคิดอยางเปนระบบ • การคิดวางแผน • การคิดทีอิงสารสนเทศ ความรู ่ หลักฐาน ั • นํามาซึ่งการตัดสินใจทีถกตอง เทียง นามาซงการตดสนใจทถูกตอง เทยง ่ ่ ธรรม
- 12. กระบวนการแกปญหา กระบวนการแกปญหา • ยอมรับวาเกิดปญหาขึ้น • มทศนคตเชงบวกตอการ ี ศ ั ิ ชิ แกปญหา • วิเคราะหสถานการณและ ระบุปญหาทีี่แทจริง ป ิ
- 13. • วิเคราะหหาทางเลือกตาง ๆในการ วเคราะหหาทางเลอกตาง แกปญหา • ตัดสินใจเลือกวิธีแกปญหา ํ ิ ี ป • นาวธแกปญหานนไปปฏบติ ั้ ไปป ิ ั • ประเมินประสิทธิภาพของวิธีการ ประเมนประสทธภาพของวธการ
- 14. การรู ารสนเทศกับกระบวนการเรียนร การรสารสนเทศกบกระบวนการเรยนรู • ผูรสารสนเทศ คือ ผูทไดเรียนรูวธเรียน ู ่ี ิ ี • การรสารสนเทศจงเปนทกษะพนฐาน การรู ารสนเทศจึงเปนทักษะพืนฐาน้ สําหรับการเรียนรู • กระบวนการเรียนการสอนจึงตองเอือตอ ี ส ึ ้ื การสรางทักษะการรสารสนเทศใหกบ ู ั นักเรียน
- 15. กระบวนการเรยนการสอนทเออตอการ กระบวนการเรียนการสอนที่เอือตอการ ้ สรางทักษะการรูสารสนเทศ • มีนกเรียนเปนศนยกลาง มนกเรยนเปนศูนยกลาง ั • ใชทรัพยากรสารสนเทศ (Resource- ( Based Learning) • เนนกระบวนการศกษาคนควาดวยตนเอง ศึ ( q y (Inquiry-Based Learning) g)
- 16. • มีระบบหองสมุดทีมี ่ คุณภาพ • ครผสอนกับ ครูผู อนกบ บรรณารักษทางาน ํ รวมกันเพือบูรณา ่ การทกษะการรู การทักษะการร สารสนเทศเขาไว ในหลักสูตร ใ ั
- 17. การศึกษาตลอดชีวิต • การศึกษาของบุคคลไมมทสิ้นสุด ี ี • ชวยใหบคคลไดมโอกาสและ ุ ี ประสบการณในการเรยนรูทุกช ป ส ใ ี ชวง ของชวต ของชีวต ิ • มีหลายรูปแบบ และเกิดขึ้นไดใน ู สภาพแวดลอมตาง ๆ
- 18. • ชวยใหบคคลพัฒนาตนในทุก ๆ ดาน ใ ุ ั ใ ทงดานเศรษฐกจ การเมอง สงคมและ ทั้งดานเศรษฐกิจ การเมือง สังคมและ วัฒนธรรม • เปนรากฐานของ “สังคมสารสนเทศ” • “การรูสารสนเทศ” เปนเครืองมือ ่ สาหรบการศกษาตลอดชวต สําหรับการศึกษาตลอดชีวต ิ
- 19. สังคมสารสนเทศ • สังคมทีมสารสนเทศเปนแรง ่ ี ขัับเคลื่อนทางเศรษฐกิจ สังคม และ ั วฒนธรรม วัฒนธรรม • มีการใชสารสนเทศในชีวตประจําวัน มการใชสารสนเทศในชวตประจาวน ิ ในกิจกรรมตาง ๆ ไมวาจะเปนระดับ บุคคล ชุมชน หรือสังคม ื ั
- 20. • อาศัยเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อสราง จัดการ ถายทอด แลกเปลียน และ ่ เผยแพรสารสนเทศ โ ไ ี ํ ั ส ส ศ โดยไมมขอจากด เรองเวลาและสถานท เรื่องเวลาและสถานที่ • การสราง “ทักษะการรูสารสนเทศ” ู และ “การใชเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสอสาร” ใ ั ป ช ช สื่ ส ” ใหกบประชาชน
- 21. • ในประเทศพัฒนา การสอนการรู สารสนเทศเริมใ โ ่ ในโรงเรียน โ ใ วิธี โดยใช แทรกทกษะการรู ารสนเทศไวในหลกสูตร แทรกทักษะการรสารสนเทศไวในหลักสตร การศึกษา • เนนการปลูกฝงทักษะการรูสารสนเทศที่ สามารถนาไปใชไดการเรยนในระดบสูง สามารถนําไปใชไดการเรียนในระดับสง ขึ้นไป รวมทังชีวตสวนตัวและการงาน ้ ิ
- 23. • ทักษะการรูสารสนเทศจากโรงเรียน สามารถนําไปป บใ ไดในการทํางาน แต ไปปรัั ใช ไมเพยงพอ ไมเพียงพอ • บุคลากรตองเรียนรูทกษะใหม ๆ เพิมเติม ั ่ เนืองจากปญหาทีตองใชสารสนเทศใน ่ ่ ชวตการงานแตกตางจากในโรงเรยน ชีวตการงานแตกตางจากในโรงเรียน ิ
- 24. –มีความยุงเหยิง ซับซอน มากกวา มีสภาพแวดลอมทีซบซอน –มสภาพแวดลอมทซบซอน ่ ั ผันผวน ปรวนแปร มากกวา –ตองอาศยแนวทางท่ ตองอาศัยแนวทางที หลากหลายในการ แสวงหาสารสนเทศ การ ใชสารสนเทศ เพอ ใชสารสนเทศ เพือ่ แกปญหา สรางความรู ใหม สรางนวัตกรรม
- 25. การรูสารสนเทศ ในสถานที่ทางาน ํ • นับตังแตชวงตนของ ้ ทศวรรษนี้ ความสนใจเกียวกับการรู ่ สารสนเทศไดแผขยายไปสู รบทของการ สารสนเทศไดแผขยายไปสบริบทของการ ทํางาน • กอนหนานั้น คําวา Information Literacy เปนทรู กและเขาใจกนในวงการศกษา เปนทีรจกและเขาใจกันในวงการศึกษา ่ ั และวิชาชีพบรรณารักษและนักสารสนเทศ เทานั้น
- 26. • ในองคกรอืน ๆ โดยเฉพาะองคกรทาง ่ ธุรกิจมีกระแสความเคลือนไหวในเรือง ิ ี ส ่ื ไ ใ ่ื Knowledge Management, Learning g g , g Organization, E-Learning • KM วาดวยการจัดหา แบงปน ใ และ ั ใช สรางความรู เพอเพมคุณคา เพมศกยภาพ สรางความร เพือเพิมคณคา เพิมศักยภาพ ่ ่ ่ ในการแขงขันใหกับองคกร
- 27. • การวิจยชี้ใหเห็นวา องคกรหลายแหง การวจยชใหเหนวา องคกรหลายแหง ั – ไดลงทุนเปนเงินจํานวนมากดานเทคโนโลยี เพือการจััดการความรู แตไมประสบ ่ ความสําเร็จ – บุคลากรยังประสบปญหา • ภาวะทวมทนของสารสนเทศ • ไดรบสารสนเทศผิด ๆ ไดรบสารสนเทศผด ั • ไมมทักษะในการใชเทคโนโลยี ี • ไ รวิธีคนหาสารสนเทศ ทําใ เสียเวลาทํา ไม ู ให ี ในสิงที่คนอื่นทําไปแลว ่
- 29. • องคกรจึงตร หนัก องคกรจงตระหนก วา “ทักษะการรูู สารสนเทศ” ของ บุคลากร เปนทกษะ บคลากร เปนทักษะ พืนฐานทีสาคัญตอ ้ ่ ํ การจัดการความรู หรอ การสราง หรือ การสราง องคกรแหงการ เรียนรู ี
- 30. IL ในสถานที่ทางาน ในสถานททางาน ํ • คําวา Information Literacy ไมเปนที่ y นิยมใช • คําที่ใชแทน: working smarter คาทใชแทน: smarter, information skills, information resources training, information discovery ( y (information retrieval, , search techniques and source selection), selection) information resource management (organization and sharing)
- 31. หลกสูตรการศกษาดานการรู หลักสตรการศึกษาดานการรสารสนเทศ ทวไป ทัวไป ่ หลกสูตรเพมเตม แล /หรอ ชดการ หลักสตรเพิ่มเติม และ/หรือ ชุดการ Generic เรียนรูดวยตนเอง ขนาน หลกสูตรเพมเตม และ/หรอ ชดการ หลักสตรเพิ่มเติม แล /หรือ ชุดการ Parallel เรียนรูดวยตนเอง ซึงเปนสวนเสริม ่ หลกสูตรวชาอน หลักสตรวิชาอื่น บูรณาการ หลักสูตรที่จดเปนรายวิชา โดยเปน ั Integrated I t t d สวนหนึึ่งของหลักสูตรการศึกษา ั ึ ปลูกฝงทกษะไวใน แทรกทกษะการรู ารสนเทศไวใน ปลกฝงทักษะไวใน แทรกทักษะการรสารสนเทศไวใน หลักสูตรการศึกษา การเรียนการสอนทุกวิชา ทุกชั้น ทุก Embedded ระดบ ระดับ
- 33. มตของการรู มิตของการรสารสนเทศ ิ • ทัักษะทั่วไป การแกปญหา ความรวมมือ การ ั ไป: ื ทํางานเปนทีม การสือสาร และความคิดเชิง ่ วิเคราะหวิจารณ • ทักษะสารสนเทศ: การแสวงหาสารสนเทศ การ ทกษะสารสนเทศ: ใชสารสนเทศ การใชเทคโนโลยีสารสนเทศ • คานิยมและความเชือ: การใชสารสนเทศอยาง ่ ฉลาดแล มจรยธรรม ความรับผิดชอบตอสังคม ฉลาดและมีจริยธรรม ความรบผดชอบตอสงคม การมีสวนรวมในชุมชน
- 34. รูปแบบการเรยนการสอน รปแบบการเรียนการสอน • Face-to-face learning • Self-paced learning packages Self paced • E-Learning – Offline – Online
- 35. การใชประโยชนจากเครือขายในการสอน ทักษะการรูสารสนเทศ • อินทราเน็ต ็ • อินเทอรเน็ต อนเทอรเนต
- 37. Social Software • Blogs http://information- literacy.blogspot.com/2007/05/second-life- literacy blogspot com/2007/05/second-life- symposium.html http://eduspaces.net/dougbelshaw/weblog http://eduspaces net/dougbelshaw/weblog • Wikis http://infolit.bibliotech.us/wiki/tiki- index.php?page_ref_id=5 http://wiki.nasa.gov/cm/wiki/?id=1961
- 38. • RSS feed http://www.libworm.com/rss/librarianqueries. php h • Social Network Site (e.g., Youtube, CiteULike, LibraryThing) p g http://www.citeulike.org/ http://www.librarything.com/tour/ http://acuril.uprrp.edu/index.php?option=co http://acuril uprrp edu/index php?option=co m_content&task=view&id=28&Itemid=1 • S Second Lif d Life http://secondlife.com/
- 39. • University of Sheffield LTEA in SL: Research Process Model http://networked- p inquiry.pbwiki.com/LTEA-in-SL%3A- Research-process-model Research process model
- 40. • UCI Libraries: Science Information Tutorial http://www.lib.uci.edu/services/tutorial s/science_info_tutorial/
- 41. สภาพแวดลอมใหมทางสารสนเทศ สภาพแวดลอมใหมทางสารสนเทศ ( (Pru Mitchelle) ) • รวมมือกัน ทํางานรวมกัน (Collaborative) ( ) • สรางสรรค และแบงปน (Creative and Shared) Sh d) • มีความเปนชมชน (Community-based) มความเปนชุมชน • มีความเปนสวนตัว (Personal) ( ) • มีลกษณะเสมือน (Virtual) ั
- 42. • การสอนทักษะการ การสอนทกษะการ รูสารสนเทศ จึง ตองใหสอดคลอง กบพฤตกรรมการ กับพฤติกรรมการ เรียนรูใน สภาพแวดลอมใหม ใ ทางสารสนเทศ
- 43. – Learning is collaborative (e.g. wikis) (e g – Learning is creative and shared (e.g. Wikipedia, Wikipedia blog) – Learning is community-based (e.g. social networking) t ki ) – Learning is personal (e.g. blog, profiles, point of view) – Learning is virtual (e.g. Second Life) g ( g )