mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

1. Ikaapat na Linggo

2. 1. Nakapagbasa ka na ba ng mga talambuhay?
Kaninong talambuhay ang pinakatumatak sa iyo?
2. Ano ba ang mga napapansin mong nilalaman ng
talambuhay?
3. Alam mo ba an mga uri nito?

3. 1
Isang anyo ng panitikan kung saan
nagsasaad ito ng kasaysayan,
pangyayari, o impormasyon.
2
Ang pagsulat ng isang talambuhay ay
may dalawang paraan: maaari itong
tungkol saibang tao o kaya sa
manunulat mismo.

4. Talambuhay na Karaniwan
Ito ay naglalahad ng buhay ng isang tao mula
pagsilang hanggang sa kanyang pagkamatay.
Dito makikita ang mga detalye tulad ng
sumusunod:
a. kanyang mga pamilya
a. kapanganakan
a. pag-aaral
a. karangalang natamo
a. mga naging tungkulin at nagawa
iba pang mga bagay tungkol sa kanya
Talambuhay na Di- Karaniwan
Ito ay naglalahad ng buhay ng isang tao mula
pagsilang hanggang sa kanyang pagkamatay.
Dito makikita ang detalye tulad ng mga
sumusunod:
a. layunin
a. prinsipyo
a. Paninindigan ng isang tao
a. Kung paano nauugnay ang mga ito sa kanyang
tagumpay

5. 1
Talambuhay na pang-iba
isang paglalahad ng mga kaganapan sa
buhay ng isang tao
na sinulat ng ibang tao.
2
Talambuhay na Pansarili
isang paglalahad tungkol sa buhay ng
isang tao na siya
mismo ang may-akda

6. Si Francisco Balagtas, ay isang kilalang Pilipinong makata at may-akda. Siya ay
kinikilala bilang "Prinsipe ng Manunulang Tagalog" at itinuturing na William
Shakespeare ng Pilipinas para sa kanyang kontribusyon at impluwensya sa
panitikang Pilipino. Ang sikat na romantikong pag-iibigan ng ika-19 na siglo, ang
Florante at Laura, ay ang kanyang pinamainam na likha. Si Francisco Baltazar (na
may palayaw na Kikong Balagtas o Kiko) ay isinilang noong Abril 2, 1788 kina
Juana dela Cruz at Juan Baltazar sa Barrio Panginay, Bigaa (na kilala ngayon
bilang Balagtas sa kanyang karangalan), sa lalawigan ng Bulacan. Siya ang bunso
ng kanyang mga kapatid na sina Felipe, Concha, at Nicholasa.
Nag-aral si Francisco sa isang parochial school sa Bigaa kung saan pinag-aralan
niya ang mga panalangin at katekismo, at kalaunan ay nagtrabaho bilang
houseboy para sa pamilyang Trinidad sa Tondo, Manila kung saan siya ay pinag-
aral ng kanyang tiyahin sa Colegio de San Jose. Noong 1812, nagtapos siya sa
degree ng Crown Law, Spanish, Latin, Physics, Christian Doctrine, Humanities,
and Philosophy. Ang kanyang dalawang dating guro na si Dr. Mariano Pilapil at
José de la Cruz na isang bantog na Tondo Poet ang nagturo sa kanya kung paano
magsulat ng mga tula.

8. Ang Talambuhay ni Andres Bonifacio
Bago naging supremo ng Katipunan at Ama ng Rebolusyon ay humarap muna siya sa isang
matinding pagsubok.
Nobyembre 30, 1863 isinilang si Bonifacio sa isang mahirap na pamilya sa Tutuban na bahagi ng
Tondo. Ang ama niya na si Santiago ay naging bangkero, kargador, at teniente mayor, habang maestra
o supervisor sa isang pabrika ng sigarilyo ang ina niyang si Catalina.
Naulila si Bonifacio sa edad na 19 at tumigil sa pag-aaral para magtrabaho. Naging bodegero siya,
clerk, at ahente ng isang banyagang kompanya.
Paliwanag ni Bernard Melendez, ang curator ng Museo ng Katipunan ng National Historical
Commission of the Philippines (NHCP), ang pagsusumikap ni Bonifacio ay katangian na maaari pa
ring pulutin ng bagong henerasyon.
Ang aspect ng buhay ni Bonifacio na applicable pa rin ngayon at puwedeng gayahin ng mga
kabataan ay iyong hindi niya pagsuko sa mga hamon ng buhay... Hindi siya sumuko lalo na bilang
panganay, nilabanan niya hanggang umayos ang buhay nilang magkakapatid," paliwanag ni
Melendez.
Hindi nagkasundo ang grupo ni Bonifacio at grupo ni Emilio Aguinaldo kung paano patatakbuhin
ang bubuuing pamahalaan.

9. Batay sa sagot sa itaas, bigyang paliwanag kung bakit Karaniwan o Di- karaniwang
talambuhay ang nasabing teksto. Isulat ang pagpapaliwanag sa espasyong nasa
ibaba
Unang Teksto- Paliwanag
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
Ikalawang Teksto-Paliwanag
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

10. Ipaliwanag sa loob ng 10 pangungusap lamang. Gaano kahalaga na mabasa ang buhay ng iba, o
maging ang buhay mo na isinasatitik? Paano ito magagamit sa paggawa ng akademikong sulatin?
Ipaliwanag sa pamamagitan ngtatlo hanggang walong pangungusap ang iyong sagot.
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

11. Ikaapat na Linggo

12.  Ang bio ay salitang Griyego na ang ibig
sabihin sa Filipino ay “buhay.” Nagmula rin
sa wikang Griyego ang salitang graphia na
ang ibig namang sabihin ay “talâ” (Harper
2016).
 Sa pagsasanib ng dalawang salita nabubuo
ang salitang biography o “talâ ng buhay.”
Ang biography ay mahabang salaysay ng
buhay ng isang tao. Mula rito ay nabubuo
naman ang bionote.

13.  Ito ay talatang naglalaman ng maikling deskripsiyon tungkol sa
may- akda sa Ioob ng karaniwa’y dalawa hanggang tatlong
pangungusap o
isang talata lamang na madalas ay kalakip ng artikulo o akdang
isinulat ng taong pinatutungkulan (Word-Mart 2009).
 K to 12 Senior High School Applied Subject
Filipino sa Piling Larangan Akademik (2016) ang
Bionote daw ay isang maiksing tala ng personal na
impormasyon ukol sa isang awtor. Maaari rin itong
makita sa likuran ng pabalat ng libro, at kadalasa’y
may kasamang litrato ng awtor.

14.  Isinusulat ang bionote upang madaling matandaan ang tala ng
buhay ng isang tao sa sandaling panahon ng pagbasa.
Tinitingnan ang bionote bilang “bio” o buhay at “note” o dapat
tandaan, kaya masasabing ito ay tala sa buhay na dapat
tandaan.
 Ito ay ang maikling paglalarawan ng manunulat na
ang gamit ay ang pananaw ng ikatlong tao na
kadalasang inilalakip sa kaniyang mga naisulat. Ito
rin ay isang nakapagtuturong talata na
nagpapahayag ng mga katangian ng manunulat at
ang kaniyang kredibilidad bilang propesyonal.

15.  Upang ipabatid sa iba hindi lamang ang karakter kundi
maging ang kredibilidad sa larangang kinabibilangan. Ito'y
isang paraan upang maipakilala ang sarili sa mga
mambabasa.

16.  Para sa personal profile ng isang tao, tulad ng
kanyang academic career at iba pang impormasyon
ukol sa kanya.

17.  Personal na impormasyon (pinagmulan, edad, buhay
kabataan-kasalukuyan)
 Kaligirang pang-edukasyon (paaralan, digri, at
karangalan)
 Ambag sa larangang kinabibilangan ( kontribusyon at
adbokasiya)

18.  Mula sa talambuhay ni Francisco Balagtas, gumawa
ng Bionote tungkol dito.

19. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur
adipiscing elit. Donec quis erat et quam
iaculis faucibus at sit amet nibh.
Vestibulum dignissim lectus in ligula
rhoncus, et bibendum risus dictum.
Pellentesque condimentum arcu id
dapibus tempor. Pellentesque venenatis
nec magna nec finibus.

20. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur
adipiscing elit. Cras in libero sit amet nisl
cursus fringilla. Nullam felis orci, maximus sit.

21. 1 2
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur
adipiscing elit. Cras in libero sit amet nisl
cursus fringilla. Nullam felis orci, maximus sit.
Brainstorm Area Favorite Ideas

22. Action 1
Action 3
Action 2
Action 4
1
2

23. for your participation
Liceria & Co.