De herziening komt er aan. Hoe vertellen we onze stakeholders wat er gaat gebeuren. Herziening MBO heeft samen met het Servicepunt IKHS van de MBO Raad een aantal communicatietoolkits ontwikkeld. Uitdaging was: Hoe vertellen we aan leerbedrijven dat we gaan werken met nieuwe kwalificatiedossiers? Hoe brengen we de studenten op de hoogte van de mogelijkheden van keuzedelen? Wat gaan we delen met de toeleverende scholen? In deze workshop gaan we in op de communicatietools en gaan we ze gezamenlijk invullen voor gebruik op de eigen school. (CvI 2016)
CNV Voorzitter Maurice Limmen: ‘Studenten in het Middelbaar Beroepsonderwijs (MBO) moeten veel beter worden voorbereid op een duurzame positie op de arbeidsmarkt. Zeker omdat die nu volop in beweging is, anders komen zij halverwege hun loopbaan aan de zijlijn te staan.’
Aan de slag met configuraties of continu keuzedelen aanbieden aan de student? Vanuit twee uitersten worden consequenties voor programmering van keuzedelen bediscussieerd. Gaat u voor standaardisatie of voor optimale flexibiliteit? En wat zijn de voor-/nadelen van deze keuzes. (CvI 2016)
Op 1 augustus 2014 is de wet rondom de normen voor onderwijstijd aangepast. Nu met de invoering van de herziene kwalificatiedossiers én de keuzedelen is de verdeling over begeleide onderwijstijd, bpv en zelfstudie weer actueel. Veel opleidingen en onderwijsinstellingen worstelen met het voldoen aan de gestelde normen. Maar wat mag nu wel en wat mag niet? Wanneer is het goed en wanneer niet? Wat moet en welke ruimte hebben we? Rini Romme gaat in op de kaders, de regels en geeft voorbeelden. Aan het einde van deze sessie mogen dan ook geen vragen meer open staan… (Door Rini Romme (Servicepunt IHKS – workshopronde 1).
De herziening komt er aan. Hoe vertellen we onze stakeholders wat er gaat gebeuren. Herziening MBO heeft samen met het Servicepunt IKHS van de MBO Raad een aantal communicatietoolkits ontwikkeld. Uitdaging was: Hoe vertellen we aan leerbedrijven dat we gaan werken met nieuwe kwalificatiedossiers? Hoe brengen we de studenten op de hoogte van de mogelijkheden van keuzedelen? Wat gaan we delen met de toeleverende scholen? In deze workshop gaan we in op de communicatietools en gaan we ze gezamenlijk invullen voor gebruik op de eigen school. (CvI 2016)
CNV Voorzitter Maurice Limmen: ‘Studenten in het Middelbaar Beroepsonderwijs (MBO) moeten veel beter worden voorbereid op een duurzame positie op de arbeidsmarkt. Zeker omdat die nu volop in beweging is, anders komen zij halverwege hun loopbaan aan de zijlijn te staan.’
Aan de slag met configuraties of continu keuzedelen aanbieden aan de student? Vanuit twee uitersten worden consequenties voor programmering van keuzedelen bediscussieerd. Gaat u voor standaardisatie of voor optimale flexibiliteit? En wat zijn de voor-/nadelen van deze keuzes. (CvI 2016)
Op 1 augustus 2014 is de wet rondom de normen voor onderwijstijd aangepast. Nu met de invoering van de herziene kwalificatiedossiers én de keuzedelen is de verdeling over begeleide onderwijstijd, bpv en zelfstudie weer actueel. Veel opleidingen en onderwijsinstellingen worstelen met het voldoen aan de gestelde normen. Maar wat mag nu wel en wat mag niet? Wanneer is het goed en wanneer niet? Wat moet en welke ruimte hebben we? Rini Romme gaat in op de kaders, de regels en geeft voorbeelden. Aan het einde van deze sessie mogen dan ook geen vragen meer open staan… (Door Rini Romme (Servicepunt IHKS – workshopronde 1).
De uitvoering van keuzedelen in de beroepspraktijk -en bbl in het bijzonder- verdient extra aandacht. De student heeft gekozen voor een beroepsopleiding. Op welke wijze kunnen keuzedelen binnen de beroepspraktijk of in de een bbl-opleiding dan wel vormgegeven worden?
Ontwerpen van opdrachten voor in de praktijk is dan een oplossing (bijvoorbeeld rondom ARBO, kwaliteitszorg en hulpverlening, Inspelen op innovaties, Duurzaamheid in het beroep, Diversiteit, Werk verdelen en begeleiden, Resultaatgericht samenwerken, Organiseren evenement, etc) (CvI 2016)
Keuzedelen in de praktijk - door Gabry Karsdorpservicepuntihks
Om verschillende redenen heeft het soms de voorkeur om keuzedelen in de bpv uit te voeren. Hoe organiseer je dat? In de workshop gaan we aan de slag om een praktijkopdracht te maken en te kijken naar mogelijkheden om een keuzedeel in de bpv te beoordelen (Door Gabry Karsdorp (Servicepunt IHKS) – workshopronde 1 en workshopronde 2).
Flexibiliseren van onderwijs: ervaringen, toekomstige ontwikkelingen en mogel...robert bouwhuis
Presentatie over de pilot flexibilisering, microcredentialing en Edubadges en over wensen t.a.v. een andere inrichting van Osiris gehouden op 23 september 2020 voor het Osiris Strategisch Overleg
Regiobijeenkomsten keuzedelen - deel 2 (april 2016)servicepuntihks
In april 2016 organiseerden regie-organisatie Herziening MBO en het Servicepunt IHKS drie regiobijeenkomsten over keuzedelen. Tijdens zo’n bijeenkomst werd u geïnformeerd over de herziening van de kwalificatiestructuur en de daarbij horende keuzedelen. De regiobijeenkomsten waren bedoeld voor professionals in de scholen die voorlichting (gaan) geven over keuzedelen aan studenten, ouders, leerbedrijven en/of vmbo-/hbo-scholen in de regio.
Effectief examineren bij dubbelkwalificering (Atie Beverdam en Janny Voskamp)ihks2
Hoe kunt u de examinering van twee opleidingen effectief combineren? Als dubbelkwalificering meerwaarde heeft voor studenten en/of werkveld, dan is het zeker de moeite waard om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn.
Met de invoering van de nieuwe kwalificatiedossiers heeft de bedrijfstakgroep Zorg, Welzijn en Sport daarom via het project ‘Effectieve examinering bij dubbelkwalificering Verzorgende-IG en Maatschappelijke Zorg’ de aandachtspunten en kaders voor dubbelkwalificering in kaart gebracht. Ook is er een stappenplan ontwikkeld en zijn er diverse voorbeeldproducten beschikbaar om de examinering effectief vorm geven. Graag delen we deze informatie met u!
Het vergroten van toegankelijkheid van - en transparantie in (hoger) onderwij...robert bouwhuis
presentatie op de kennismarkt van het ministerie van OCW van 15 maart 2018 over toegankelijker maken van onderwijs door modularisering en microcredentialing
Naar een nationaal ecosysteem voor kwalificeren en leren. Hoe moeilijk kan he...robert bouwhuis
Verslag van een workshop tijdens het SER congres leven lang ontwikkelen op 27 november 2019 over de vraag wat nodig is om studentmobiliteit en een leven lang ontwikkelen te bevorderen, met vragen over het nut van standaardiseren, hindernissen die standaardiseren in de weg zitten en mogelijke acties om tot afspraken te komen
Vanaf schooljaar 2017-2018 kunnen mbo-scholen experimenteren met cross-over kwalificaties. Dat zijn nieuwe domein-overstijgende kwalificaties die vanuit de regio zijn bedacht en die niet te organiseren zijn met keuzedelen. Dit experiment biedt scholen en bedrijven in de regio een kans om snel zelf kwalificaties te ontwikkelen, maar er komt nogal wat bij kijken. Aan de hand van een (fictief) voorbeeld ga je in de workshop van Rini Romme een cross-over kwalificatie neerzetten. In een werkgroep ga je marktinformatie verzamelen, de regio organiseren, een aanvraag indienen en de cross-over kwalificatie samenstellen. Aan het eind van de workshop zijn slimme combinaties en afspraken gemaakt om samen te kunnen ontwikkelen en te organiseren. Hierdoor blijft het uiteindelijke doel van betaalbaar en doelmatig onderwijs met diploma’s van onomstreden kwaliteit voor studenten en bedrijven haalbaar.
De uitvoering van keuzedelen in de beroepspraktijk -en bbl in het bijzonder- verdient extra aandacht. De student heeft gekozen voor een beroepsopleiding. Op welke wijze kunnen keuzedelen binnen de beroepspraktijk of in de een bbl-opleiding dan wel vormgegeven worden?
Ontwerpen van opdrachten voor in de praktijk is dan een oplossing (bijvoorbeeld rondom ARBO, kwaliteitszorg en hulpverlening, Inspelen op innovaties, Duurzaamheid in het beroep, Diversiteit, Werk verdelen en begeleiden, Resultaatgericht samenwerken, Organiseren evenement, etc) (CvI 2016)
Keuzedelen in de praktijk - door Gabry Karsdorpservicepuntihks
Om verschillende redenen heeft het soms de voorkeur om keuzedelen in de bpv uit te voeren. Hoe organiseer je dat? In de workshop gaan we aan de slag om een praktijkopdracht te maken en te kijken naar mogelijkheden om een keuzedeel in de bpv te beoordelen (Door Gabry Karsdorp (Servicepunt IHKS) – workshopronde 1 en workshopronde 2).
Flexibiliseren van onderwijs: ervaringen, toekomstige ontwikkelingen en mogel...robert bouwhuis
Presentatie over de pilot flexibilisering, microcredentialing en Edubadges en over wensen t.a.v. een andere inrichting van Osiris gehouden op 23 september 2020 voor het Osiris Strategisch Overleg
Regiobijeenkomsten keuzedelen - deel 2 (april 2016)servicepuntihks
In april 2016 organiseerden regie-organisatie Herziening MBO en het Servicepunt IHKS drie regiobijeenkomsten over keuzedelen. Tijdens zo’n bijeenkomst werd u geïnformeerd over de herziening van de kwalificatiestructuur en de daarbij horende keuzedelen. De regiobijeenkomsten waren bedoeld voor professionals in de scholen die voorlichting (gaan) geven over keuzedelen aan studenten, ouders, leerbedrijven en/of vmbo-/hbo-scholen in de regio.
Effectief examineren bij dubbelkwalificering (Atie Beverdam en Janny Voskamp)ihks2
Hoe kunt u de examinering van twee opleidingen effectief combineren? Als dubbelkwalificering meerwaarde heeft voor studenten en/of werkveld, dan is het zeker de moeite waard om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn.
Met de invoering van de nieuwe kwalificatiedossiers heeft de bedrijfstakgroep Zorg, Welzijn en Sport daarom via het project ‘Effectieve examinering bij dubbelkwalificering Verzorgende-IG en Maatschappelijke Zorg’ de aandachtspunten en kaders voor dubbelkwalificering in kaart gebracht. Ook is er een stappenplan ontwikkeld en zijn er diverse voorbeeldproducten beschikbaar om de examinering effectief vorm geven. Graag delen we deze informatie met u!
Het vergroten van toegankelijkheid van - en transparantie in (hoger) onderwij...robert bouwhuis
presentatie op de kennismarkt van het ministerie van OCW van 15 maart 2018 over toegankelijker maken van onderwijs door modularisering en microcredentialing
Naar een nationaal ecosysteem voor kwalificeren en leren. Hoe moeilijk kan he...robert bouwhuis
Verslag van een workshop tijdens het SER congres leven lang ontwikkelen op 27 november 2019 over de vraag wat nodig is om studentmobiliteit en een leven lang ontwikkelen te bevorderen, met vragen over het nut van standaardiseren, hindernissen die standaardiseren in de weg zitten en mogelijke acties om tot afspraken te komen
Vanaf schooljaar 2017-2018 kunnen mbo-scholen experimenteren met cross-over kwalificaties. Dat zijn nieuwe domein-overstijgende kwalificaties die vanuit de regio zijn bedacht en die niet te organiseren zijn met keuzedelen. Dit experiment biedt scholen en bedrijven in de regio een kans om snel zelf kwalificaties te ontwikkelen, maar er komt nogal wat bij kijken. Aan de hand van een (fictief) voorbeeld ga je in de workshop van Rini Romme een cross-over kwalificatie neerzetten. In een werkgroep ga je marktinformatie verzamelen, de regio organiseren, een aanvraag indienen en de cross-over kwalificatie samenstellen. Aan het eind van de workshop zijn slimme combinaties en afspraken gemaakt om samen te kunnen ontwikkelen en te organiseren. Hierdoor blijft het uiteindelijke doel van betaalbaar en doelmatig onderwijs met diploma’s van onomstreden kwaliteit voor studenten en bedrijven haalbaar.
Deze QuickScan geeft u inzicht in waar u staat met de implementatie van Focus op Vakmanschap. En het geeft u handvatten voor een plan van aanpak. TriamFloat kan de QuickScan ook bij u afnemen en samen met u een plan van aanpak maken.
4. Een flexibeler mbo
› Globalisering en technische ontwikkelingen stellen andere en hogere eisen aan de
bekwaamheden van toekomstige werknemers
› Het beroepsonderwijs moet sneller in kunnen spelen op de vragen vanuit de arbeidsmarkt
› Ook gedurende de rit moeten mbo-scholen hun opleidingen eenvoudiger kunnen bijstellen
› Studenten willen hun opleiding verrijken met onderwijs dat past bij hun eigen doelen en
ambities
› Mede daarom wordt de structuur in het mbo per 1 augustus 2016 herzien, scholen mogen de
veranderingen ook al per 1 augustus 2015 invoeren
5. Een overzichtelijker mbo
› De kwalificatiedossiers zijn inhoudelijk en
qua naamgeving geactualiseerd en er zijn
kwalificaties bijgekomen en verdwenen
› De opbouw van een kwalificatiedossier is
veranderd: compactere documenten met een
basis- en profieldeel
› Sommige kwalificaties zijn samengevoegd en
abstracter beschreven: het aantal is met
25% afgenomen
6. › Doel: regionale kleuring, doorstroom, verdieping en/of verbreding voor de student, zowel
voor de beroepsopleidende (BOL) als beroepsbegeleidende leerweg (BBL)
› Er wordt een heel nieuw element aan mbo-opleidingen toegevoegd: de keuzedelen
› Keuzedelen komen in de plaats van de huidige “vrije ruimte”
7. Wat verandert er aan de inhoud?
› Sommige kwalificatiedossiers of kwalificaties zijn samengevoegd
› Sommige kwalificaties zijn ondergebracht in een keuzedeel
› Hierdoor kan ook de inhoud van opdrachten en examens veranderd zijn
› Precies weten wat er inhoudelijk verandert? Neem contact op met Norma Aarts van MBO
Utrecht (030 281 51 00)
11. Keuzedelen
› Zijn een ‘plus’ op de kwalificatie
› Zijn het meest flexibele onderdeel van de opleiding
› Hebben een snelle ontwikkelcyclus: 4 keer per jaar worden nieuwe keuzedelen gepubliceerd
› Bestaan in verschillende tijdseenheden (240, 480, 720 en 960 studielasturen waarvan een
deel in de praktijk kan worden ingevuld)
› Komen tot stand door samenwerking tussen beroepsonderwijs en bedrijfsleven
12. › Denk bij keuzedelen bijvoorbeeld aan “black en mixed hair” voor de kappers,
› “ondernemerschap” voor studenten die overwegen zelfstandig ondernemer te worden,
› of “Duits” voor opleidingen in de grensregio bij Duitsland
› Kijk op kwalificaties.s-bb.nl voor alle ontwikkelde keuzedelen
Voorbeeld
14. Beroepspraktijkvorming in een keuzedeel
› BPV in het kader van een keuzedeel kan bij ieder door SBB erkend leerbedrijf worden
uitgevoerd; het leerbedrijf hoeft hiervoor niet apart erkend te zijn
› De BPV-overeenkomst verandert dus ook: er kunnen keuzedelen op staan én de vierde
handtekening van het kenniscentrum is niet meer nodig
› Een keuzedeel kan door de school in de BPV geprogrammeerd worden, het moet niet
15. Wat betekent dat voor de beroepspraktijkvorming?
› Studenten kunnen BPV volgen voor een:
– kwalificatiedossier
– kwalificatie
– keuzedeel
– combinatie van kwalificatie(dossier) en keuzedeel
› Studenten kunnen dus andere opdrachten of examentaken hebben dan voorheen: alleen voor
een kwalificatie of een keuzedeel of een combinatie van beide
› Leerbedrijven kunnen mbo-studenten verwachten voor een BPV…:
– voor een langere periode met kennis van het te leren vak (kwalificatie)
– voor een kortere periode om specialistische kennis te halen (verdiepend keuzedeel)
– voor kortere periode om kennis te verbreden/iets nieuws bij te leren (verbredend keuzedeel)
› De spelregels van de BPV veranderen niet; het BPV protocol blijft van toepassing
16.
17. › Een toekomstig werkgever kan op het diploma van
de student dus zien welke keuzedelen hij/zij heeft
behaald
› Behaalde keuzedelen worden vermeld op het
diploma van de student
Examineren en diplomeren van keuzedelen
› Keuzedelen zijn een verplicht onderdeel van de
opleiding en vallen ook onder examinering
› Het examineren van keuzedelen kan dus ook in de
praktijk plaatsvinden
19. Kansen voor het bedrijfsleven
› Keuzedelen verrijken de kennis van de student en dragen daarmee bij aan beter geschoold
personeel in de toekomst
› Met keuzedelen wordt flexibel ingespeeld op kansen op de arbeidsmarkt
› Leerbedrijven kunnen zich profileren met verschillende soorten BPV
› Een leerbedrijf kan samen met de school keuzedelen ontwikkelen en aanbieden
20. › Zo zijn innovaties sneller mogelijk en kunnen beroepsonderwijs en bedrijfsleven zich samen
profileren bij studenten in de regio
› Meer weten over het ontwikkelen van een keuzedeel? Neem dan contact op met Norma Aarts
van MBO Utrecht op 030 281 51 00
› Leerbedrijven kunnen het initiatief nemen om een keuzedeel te ontwikkelen
Editor's Notes
Let op, er zijn twee versies van deze presentatie beschikbaar. In deze versie zijn twee video’s opgenomen. Deze kunnen afgespeeld worden zonder een internetverbinding. Dat maakt het formaat van de presentatie wel groot. Op de website (ihks.nl en herzieningmbo.nl) is ook een versie te vinden waarin linkjes naar de video’s zijn opgenomen.
De mbo-opleidingen gaan veranderen. Scholen en bedrijven willen samen een flexibelere diploma- en opleidingenstructuur, want het tempo waarmee functies en beroepen veranderen, verdwijnen en ontstaan neemt toe. En globalisering en technologische ontwikkelingen stellen andere en hogere eisen aan de bekwaamheden van onze beroepsbevolking. Het onderwijs moet flexibeler kunnen inspelen op de vragen vanuit de arbeidsmarkt. De maatschappij verandert zo snel dat we ook gedurende de rit mbo-opleidingen eenvoudiger/sneller moeten kunnen bijstellen.
De definitieve implementatie vindt plaats op 1 augustus 2016. Vanaf dan worden alle studenten die starten met een opleiding ingeschreven op nieuwe kwalificatiedossiers en maken keuzedelen onderdeel uit van hun opleiding. Maar scholen mogen ook vrijwillig starten in augustus 2015. Het kan dus zijn dat studenten zich voor augustus 2016 al melden voor BPV voor een vernieuwde opleiding of een keuzedeel
Het kwalificatiedossier omschrijft de kwalificaties waarop onderwijs en examens worden gebaseerd. De kwalificaties bestaan elk uit een basisdeel en een profieldeel. Een kwalificatiedossier omschrijft vaak meerdere kwalificaties; dan is er sprake van een gemeenschappelijk basisdeel.
De kwalificatie is de combinatie van het basis- en profieldeel uit het kwalificatiedossier. De kwalificatie omvat wat de beginnend beroepsbeoefenaar moet kennen en kunnen als hij gediplomeerd is en start op de arbeidsmarkt.
De huidige kwalificatiestructuur kent het onderdeel: ‘vrije ruimte’. De vrije ruimte beslaat zo’n 20% van de opleiding en is door de school vrij in te vullen. Het principe van de vrije ruimte vervalt in de herziene kwalificatiestructuur vanwege het gebrek aan civiele borging en wordt vervangen door de keuzedelen. Zolang er nog geen wettelijke basis is voor de keuzedelen (tot augustus 2016) kan de vrije ruimte worden gebruikt voor het aanbieden van keuzedelen.
Op de volgende sheets staan voorbeelden van keuzedelen. Je kunt natuurlijk ook zelf voorbeelden invoegen van veranderingen die relevant zijn voor het betreffende leerbedrijf
Een voorbeeld van een kwalificatie die op is gegaan in een meer algemene kwalificatie en een specifiek keuzedeel
Een voorbeeld van kwalificaties die zijn samengevoegd
Scholen stellen samen met het bedrijfsleven het aanbod samen en studenten kunnen daaruit kiezen. Daarnaast kan de student een verzoek doen om een ander keuzedeel te volgen. De school moet dit verzoek in beginsel honoreren.
(Opmerking voor degene die gaat presenteren: Hier zou een branche/sectorspecifiek voorbeeld gegeven kunnen worden, met daarbij de concrete gevolgen voor de leerbedrijven). De komende twee dia’s bevatten nog meer voorbeelden, deze dia’s kunnen zichtbaar gemaakt worden door met de rechtermuisknop te klikken op “dia verbergen”
Dit zijn voorbeelden van verdiepende keuzedelen
Dit zijn voorbeelden van vebredende keuzedelen
Voorbeelden van keuzedelen in de groene sector
Een keuzedeel kan uitgevoerd worden in de BOT en/of de zelfstudie en/of in de BPV. Het kan daardoor zijn dat het ene keuzedeel volledig in de BPV wordt uitgevoerd terwijl een ander keuzedeel een combinatie van BOT en zelfstudie is. Bijvoorbeeld, een keuzedeel van 240 studielasturen zou ingedeeld kunnen worden met 100 uur BOT, 40 uur BPV en 100 uur zelfstudie. Het is aan de school om te bepalen hoe een keuzedeel wordt doorvertaald naar onderwijs en hoe deze verdeling in uren eruit ziet.
Een keuzedeel kan een deel BPV bevatten, maar het hoeft niet. Voor de BPV binnen een keuzedeel geldt dat het uitgevoerd mag worden bij ieder erkend leerbedrijf. Dus niet alleen bij leerbedrijven die zijn erkend voor de kwalificatie waarop de student is ingeschreven. De afspraken met leerbedrijf en student worden vastgelegd in de beroepspraktijkvormingsovereenkomst (BPVO). De BPVO is veranderd omdat er straks ook keuzedelen opgezet kunnen worden. Bovendien is met het verdwijnen van de kenniscentra ook de vierde handtekening van de overeenkomst afgehaald.
Voor meer informatie over erkenningen, kijk op www.s-bb.nl.
Let op: leerbedrijven kunnen dus ook te maken krijgen met een student die komt voor BPV ihkv een keuzedeel en dus een heel andere achtergrond heeft dan dat het leerbedrijf gewend is. Bijvoorbeeld, een student verpleegkunde die een keuzedeel koken komt doen.
Een voorbeeld van de verschillende soorten studenten die bij hetzelfde leerbedrijf aankloppen:
Een student die voor zijn opleiding tot kok BPV komt doen
Een student die voor zijn opleiding tot kok én het keuzedeel ondernemerschap BPV komt doen
Een student die de opleiding tot schoonmaker doet en zich verbreedt met een keuzedeel catering
Studenten kunnen zich straks met hun diploma met keuzedelen profileren richting toekomstig werkgevers
Keuzedelen bevatten specifieke kennis (verdiepend of verbredend) . Dit kan een verrijking voor de student zijn en zorgt voor beter geschoold personeel in de toekomst.
Als leerbedrijf kun je je, dankzij de verschillende mogelijkheden aan type BPV (kwalificatie, keuzedeel of combinatie van beide), onderscheiden.
Met keuzedelen wordt ingespeeld op actuele behoeftes van de arbeidsmarkt
Je kunt invloed uitoefenen op het aanbod van keuzedelen bij de mbo-school in jouw regio.
In de nieuwe structuur kunnen ook door OCW erkende certificaten verbonden worden aan onderdelen van kwalificaties en aan keuzedelen. Dit zijn onderdelen die relevant zijn op de arbeidsmarkt. Als een student zijn diploma niet haalt, maar wel een dergelijk onderdeel, wordt daar een certificaat voor afgegeven
Als daar in de branche afspraken over gemaakt zijn, kan het zijn dat een keuzedeel een bijdrage levert aan het behalen van een branche certificaat. Dit zijn niet in de wet erkende certificaten
Meer informatie over de herziening van het mbo www.herzieningmbo.nl
Informatie over de erkenning van leerbedrijven www.s-bb.nl
Voor ondersteuning bij het invoeren van de herziening van het mbo: www.ihks.nl