1. GALDERAK
• Zein da ikastetxeko ikasketa egitura nagusia
(lehiakorra, indibidualista ala kolaboratiboa)?
• Zuen ikastetxeetan, litekeena al da ikasketa
kooperatibo taldeak osatzea? Zergatik?
• Ikasleek burutzen dituzten talde-lanetan, ematen
al dira ikasketa kooperatiboaren berezko
baldintzak?
• Zein aldaketa egin beharko genituzke
metodologian ikasleen arteko lankidetza
bultzatzeko?
2. Ikasketa kooperatiboaren inguruako bi gogoeta
Ikasgelan ikasketa kooperatiboa ezartzeak
irakaskuntza eta ikasketa egituran oinarrizko alorrak
aldatzea dakar- ez bigarren mailakoak edota
azalekoak-; erraza ez den egiturazko aldaketak
egiteak dakar; eta horrek, denbora, plangintza, lana,
e.a. eskatzen ditu.
1.a
Ikasketa kooperatibo talde bat, elkarren artean
zerbait egiten duen talde bat baino zerbait gehiago
da. Ikastetxeetan burutzen diren talde-lan guztiak ez
dira elkarren artean egiten. Gauza bat da lana
banatzea , eta beste desberdin bat proiektu bateratu
batean elkarren artean lan egitea.
2.a
3. Eskolako lanak egin eta nork bere ikasketan sakondu asmoz,
ikasleek elkarrekin eta koordinaturik, talde misto eta
heterogeneo txikietan antolatzetik abiatutako irakaskuntzako
prozedura multzo bat aipatzeko erabiltzen den hitz generikoa
da Ikasketa Kooperatiboa.
David eta Roger Jonhson, psikologo sozial eta erreferentziazko
autore anaien definizioaren arabera, ikasketa egoera honetan
partehartzaileen helburuak oso estu loturik daudenez,
partehartzailetako bakoitzak Gainontzekoek euren helburuak
eskuratzea lortzen dutenean baino ez ditu bereak lortuko”.
Ikasketa kooperatiboaren definizioa
4. • Ikasketa kooperatibo taldeko kideek erantzukizun bikoitza
daukate: irakasleak irakasten diena ikasi eta taldeko kideek
ikas dezaten lagundu.
• Eta ikasketa kooperatibo taldeek helburu bikoitza daukate:
eduki akademikoak ikasi, eta beste eduki akademiko bat
bezala, taldean lan egiten ikasi. Hau da, ikasteko
kooperatzen aritu eta kooperatzen ikasi.
• “Talde-lanetik” haratago jo behar dugu elkarrekin zerbait
egiteko (lana banatu eta denon artean zerbait egin, emaitza
banakako lan desberdinak elkarren ondoan jartze hutsa
balitz bezala).
• Gauza bat da noizean behin talde-lanen bat egitea, eta oso
desberdina – era iraunkorrez- taldea “lan taldetan”
egituraturik izatea.
• Elkarrekin ikasi ahal izateko, ikasleek “lan-taldeak” osa
ditzaten lortu behar dugu (elkarri ikasten lagun diezaioten).
6. Jardueraren egitura Helburuaren egitura Autoritatearen egitura
Ikasleek egin
beharreko
lan mota
Bakarka edota
taldeka
lortu nahi diren
helburuak
Nork kontrolatu
eta erabakitzen du
egin eta ezin egin
daitekeena?
Ikasketa kooperatiboaren oinarriak
7. IkasketarenegituraIkasketarenegitura
Jardueraren
egitura
Helburuaren
egitura
Autoritatearen
egitura
IndibidualistaIndibidualista LehiakorraLehiakorra KooperatiboaKooperatiboa
Ikasleak bere helburua
lortuko du,
gainontzekoek egiten
dutena egiten dutela.
(Ez dago helburu bera
lortzearen beharrik)
Ikasleak bere helburua
lortuko du gainontzekoek
eurena lortzen ez badute.
(Helburuen elkarren
arteko mendekotasun
negatiboa)
Ikasleak bere helburua
lortuko du, gainontzekoek
ere eurena lortzen
badute. (Helburuen
elarren arteko
mendekotasun
positiboa)
•Lehiakorra ez den
bakarkako lana.
•Ez da taldeko lanik
ematen.
•Zirkunstantziala da
elkarren artekolaguntza.
•Bakarkako lana eta
lehiakorra.
•Taldeko lana errefusatu
egiten da.
•Elkarren arteko
laguntzak ez dauka
zentzurik.
•Bakarkako lan
kooperatiboa.
•Taldeko lana
ezinbestekoa da.
•Bultzatu egiten da
elkarren arteko laguntza.
Irakaslearen esku dago
curriculum eta
irakaskuntza-ikaskuntza
prozesuaren
kudaketa,zeinek ez duen
ikasleen arteko
elkarreragina bilatzen.
Irakasleen esku dago
curriculum eta
irakaskuntza-ikaskuntza
prozesuaren kudeaketa,
eta ikasleen arteko
lehiakortasuna bultzatu
dezake edo ez.
Irakasleek ikasleekin
partekatzen dute
curriculum eta
irakaskuntza-ikaskuntza
prozesuaren kudeaketa
eta ikasleen arteko
elkarreragina bultzatzen
du.
Ikasketa kooperatiboaren oinarriak
8. A Irakaslea B Irakaslea C Irakaslea
Amankomunean daukatena…
1. “Karisma” handia eta ikasleak motibatu, ezagutu eta ikasteko gogoa kutsatzen
dien izugarrizko nortasun “erakargarria”.
2. Irakasten dituzten gaiei buruzko ezagupen handia daukate.
Honetan desberdintzen dira…
3. Dauzkaten irakaskuntza trebetasunak eta erabiltzen dituzten teknika eta
didaktika baliabideak: guzti hau ulertzeko era, eta beraz, ikasleen jarduera
ikasgela barruan antolatzeko daukaten era.
Jardueraren eta ikasketa kooperatiboaren egitura
9. Jardueraren eta ikasketa kooperatiboaren egitura
A Irakaslea B Irakaslea C Irakaslea
Ikasle bakoitzak bakarrik
lan egiten du, besteek
egiten dutenaz ohartu gabe
Irakasleak irakasten dionaz
jabetzea eskatzen zaio
Helburu hau lortuko du
gainontzekoek zer egiten
duten kontutan izan gabe
(EZ DAGO helburuei
buruzko elkarren arteko
mendekotasunik)
Jarduera
indibidualistaren
Jarduera
indibidualistaren
egitura
Jarduera lehiakorraren
egitura
Jarduera lehiakorraren
egitura
Jarduera
kooperatiboaren
Jarduera
kooperatiboaren
egitura
Ikasle bakoitza bakarrik
aritzen da, ikaskideekin
lehian
Irakasleak emandako
ikasgaiaz besteak baino
lehenago eta hobeto
jabetzea eskatzen zaio
Besteek lortzen EZ badute
baino ez du helburu hau
lortuko (Helburuei
buruzko elkarren arteko
mendekotasun
NEGATIBOA)
Ikasleek lan-taldetxoak
osatzen dituzte,
ikasterakoan elkarri
lagundu eta adoretzeko.
Irakasten zaionaz jabetu
eta ikaskideak ere jabe
daitezen laguntzeko
eskatzen zaio ikasle
bakoitzari
Gainontzeko guztiek ERE
lortzean badute, lortuko du
ikasleak helburua
(Helburuei buruzko
elkarren arteko
mendekotasun
POSITIBOA)
10. Jarduera eta ikasketa kooperatiboaren egitura
A Irakaslea
Jarduera
Indibidualistaren
egitura
Jarduera
Indibidualistaren
egitura
B Irakaslea
Jarduera
lehiakorraren egitura
Jarduera
lehiakorraren egitura
C Irakaslea
Jarduera
kooperatiboaren
egitura
Jarduera
kooperatiboaren
egitura
Ikasteko arazoak
dauzkaten ikasleak,
gela edo laguntzarako
irakaslearengana jo
behar dute. Agian,
ikaskideren baten
laguntza izan
dezakete…
Ikasteko arazoak
dauzkaten ikasleak,
gela edo laguntzarako
irakaslearengana jo
beharko dute. Nekez
izango dute ikaskideren
baten laguntza.
Ikasteko arazoak
dauzkaten ikasleak,
euren ikaskideen
laguntza ere izango
dute.
Zer gertatzen da ikasketa arazo handiagoak
dauzkaten ikasleekin ondoko egituretan…?
11. Ikasketa kooperatiboaren ezarpena
C
Taldean lan
egitea
irakasgai gisa
B
Taldean lan
egitea,
irakasteko
baliabide gisa
A
Talde kohesioa
Talde handia, talde
txikiak, bikoteak…
aldi baterako edo
iraunkorrak
Talde handia, talde
txikiak, bikoteak…
aldi baterako edo
iraunkorrak
Kohesiorako
talde-dinamikak, ezagupen
Jolasak, kooperazioa,
lasaitze eta gatazkak
konpontzea…
Kohesiorako
talde-dinamikak, ezagupen
Jolasak, kooperazioa,
lasaitze eta gatazkak
konpontzea…
Aldi baterako
taldeak edo
Iraunkorrak,
homogeneoak
edo heterogeneoak
Aldi baterako
taldeak edo
Iraunkorrak,
homogeneoak
edo heterogeneoak
Egitura kooperatibo
sinpleak. Egitura
kooperatibo konplexuak
(Teknika kooperatiboak)
Egitura kooperatibo
sinpleak. Egitura
kooperatibo konplexuak
(Teknika kooperatiboak)
Talde heterogeneo
iraunkorrak
(Oinarrizko
taldeak)
Talde heterogeneo
iraunkorrak
(Oinarrizko
taldeak)
Taldeak antolatu,
talde-lana planifikatu
eta giza trebetasunak
irakasteko baliabideak
Taldeak antolatu,
talde-lana planifikatu
eta giza trebetasunak
irakasteko baliabideak
Partehartze eremuak…
… ikasketa kooperatiboa
ikasgelan ezartzeko
12. 1. Taldearen kohesioa A) Partehartze eremua
Talde-dinamikak, estrategiak eta jarduerak:
• Erabakiak hartzerakoan adostasuna sustatzeko
• Ikasleen arteko harremana eta ezagupena bultzatzeko
• Minusbaliotasunen bat daukan ikaskideren baten partehartzea eta elkarren arteko
ezagutza bultzatzeko
• Taldean egindako lanaren garrantzia eta eragainkortasuna erakusteko
• Ikasleak kooperazio eran aritzeko prestatu eta jabearazteko
3. Talde-lana irakasgai gisa: taldean lan egiten ikasi (C Partehartze Eremua))
Giza trebetasun kooperatiboen praktika sistematikoa
Zenbait giza trebetasun kooperatiboak indartzeko egitura eta baliabideak
Taldeen barne antolaketa errazteko bailabide didaktikoak (Taldearen Koadernoa eta
Taldearen Plangintza)
2. Talde-lana irakasteko baliabide gisa: talde-lana erabili eta bultzatu (B
Partehartze Eremua)
Jardueraren egitura kooperatibo sinpleak
Jardueraren egitura kooperatibo konplexuak (= Teknika Kooperatiboak)
IK-a Programaren edukiak
13. Talde heterogeneoak osatzeko, taldeko ikasleak hiru azpitaldetan
banatuko ditugu:
Taldeko gainontzeko
ikaskideak…
Laguntza gehien
behar dutenak…
Laguntza
eskaintzeko
gaitasun handien
daukatenak…
Taldeak osatzea
15. Ikasketa Kooperatiborako TaldeakIkasketa Kooperatiborako Taldeak
22
Ohiko teknikak Ikasketa kooperatiborako teknikak
Lanaren emaitzarekiko interesa Elkarren mendekotasun positiboa: taldeko
kide guztien errendimendurik
handienarekiko interesaTalde homogeneoak
Talde heterogeneoak
Aukeratuta ohi dagoen liderra. Lider
bakarra Partekatutako lidergo eta erantzukizunak
Ikaskideei laguntzeko erabakimen askea
Taldekideei laguntzeko erantzukizuna
Helburua: agindutako lana osatu
Giza trebetasunak irakasten dira
Irakaslearen zeregina: emaitza ebaluatzea Irakaslearen zeregina: Taldean egindako
lanaren parte hartze eta ikuskapen zuzena
Lana ikasgelatik kanpo egiten da batez ere
Ziurtzat jotzen da gizakiek lagunarteko
trebetasunen jabe direna
Helburua: ahalik eta gehien ikasi
Lana ikasgelan egiten da batez ere
17. Metodologia estrategiak Unibertsitateko Irakaskuntzan: Ikasketa Kooperatiboa
Zenbait ideia praktikoZenbait ideia praktiko
33
Taldeen osaketa eta prestakuntza
Oinarrizko taldeak:
Lautik seira bitarteko kide kopurua taldeko
Heterogeneoak ( gutxienez aginpide eta trebetasunetan)
Iraunkorrak
Prestakuntza: Zuzendua? Askea?
Beste talde mota batzuk:
Noizbehinkakoak: homogeneo edo heterogeneoak
18. Metodologia estrategiak Unibertsitateko irakaskuntzan: Ikasketa Kooperatiboa
Zenbait ideia praktikoZenbait ideia praktiko
33
Rolak talde kooperatibo batean
Taldearen osaketa eta
funtzionamendua errazten duten
rolak:
A B). Talde-lana finkatu eta indartzen
laguntzen dituzten rolak:
B
Arduradun - Koordinatzailea:
(Materiala koordinatu, denbora
kontrolatu, hitza eman…)
A1 Sintetizatzaile – laburbiltzaile:
(Taldeak landutako edukiak
laburbiltzeaz arduratuko da)
B1
Idazkaria:
(Erabakien berri jasotzen du…)
A2 Ulermenaren egiaztatzaile:
(Egin beharrekoa edo ikasgai
izandakoa taldekide guztiek ondo
ulertu dutenaren ardura izango du)
B2
19. Metodologia estrategiak Unibertsitateko irakaskuntzan: Ikasketa Kooperatiboa
Zenbait ideia praktikoZenbait ideia praktiko
33
Rolak talde kooperatibo batean
Taldearen osaketa eta funtzionamendua
errazten duten rolak:
A B). Talde-lana finkatu eta indartzen
laguntzen dituzten rolak:
B
Ordenaren ikuskatzaile:
(Ahotsaren doinua kontrolatu, edo
banaketa saihesten du…)
A3 Zuzenketaren ikuskatzaile:
(Taldeak burututako lanak edo
emandako erantzunak zuzenak
direla ziurtatzeaz arduratzen da)
B3
Animatzaile, parte hartzearen
sustatzaile: (Animatu eta berotu,
laguntza eskaini, parte hartzea
sustatu…)
A4 Elkarrizketa eta eztabaidaren
sustatzaile:
(Taldekideak adostasunez erantzun
eta erabakiak har ditzaten arduratzen
da)
B4
20. Metodologia estrategiak Unibertsitateko irakaskuntzan: Ikasketa Kooperatiboa
Zenbait ideia praktikoZenbait ideia praktiko
33
Taldearen aldizkako ikuskapenak eta hobekuntza helburuak
1. Taldeko kide bakoitzaren rolen nondik norakoa
2. Agindutako lanak burutzea
3. Helburuak lortzea
4. Kide guztiak inplikatzea
5. Elkarrekintza maila
6. e.a..
Funtzionamenduan hobetzeko (hau da,eduki gisa talde-laneko ikasketan
aurrera egiteko) taldeak aldizka berrikuste lana egin behar dute (taldearen
autoebaluazioa):
Eta ebaluazio honen ondoren, denboraldi baten buruan berriz ebaluatuak
izango diren hobekuntza helburuak ezarri beharko dira, aurretik dagoen
aldirako.
21. Zenbait talde dinamika oso erabilgarriak dira gelako girorik egokiena
lortu ahal izateko:
• Ikasleen arteko harremana eta elkarren arteko ezagutza
errazteko: “Altxorra” “Pilota” “Zutaz maiteminduko naiz”
“Elkarrizketa”
• Taldean lan egiteko interesa piztu eta honen eraginkortasuna
erakusteko: “NASA-ren jolasa”, Role-Playing
• Erabakiak hartzean adostasuna ziurtatzeko: “Talde Nominala” eta
“Zutabe Biak”
Talde dinamikak
22. Egitura kooperatiboak sinple edo konplexuagoak izan daitezke. Egitura sinpleak eskola ordu
batean zehar burutu daitezke, errazak dira ikasi edo ezartzeko. Egitura sinple hauetako
batzuk oso eragingarriak azaldu dira gela barneko taldeko lan-kooperatiboa ziurtatu
edo bermatzerakoan. Hona hemen aipagarrienak:
- Hiru minutuko geldialdia
- Zenbakia
- Lapitzak erdira
- Philips 6/6
- Gertakarien teknika
- Kontzeptuzko mapa kooperatiboa
- Brainstorming (Ideia jaurtiketa)
• Bat, bi, lau
• Bost minutuko geldialdia
• Partekatutako irakurketa
• Hasteko pentsatu, gero aritu
• Bat eginik
• Adituak (Buru-hausgarri txikiak)
• Lan biratzailea
• Hitzen jokoa
• Zenbaiten arteko kontzeptuzko mapa
• Oinarria
Egitura kooperatibo sinpleak
