Lan kooperatiboa azalpena

IKASKETA KOOPERATIBOA
B06 Basauri-Galdakaoko Berritzeguneko Esperientzia

AURKIBIDEA
Mintegiaren antolaketa
Zergatik ikasketa kooperatiboa?
Zer da?
Zelan egiten da?
Hiru lan eremu
Ibilbidea: 3 urtetako prozesua
1. urtean: Hastapena
Baliabideak

Mintegiaren
funtzionamendua:
noiz, nortzuk, nola…

Horrela hasi zen…
…Jose Ramón Lagorekin, 2010eko maiatzean
Berritzeguneak antolatutako Sentsibilizazio saio batean

Mintegia sortzen da
2010-2011 ikasturtean

hiru urteetan ikasten ibili gara…

Zelan antolatzen da lana
KANPOKO AHOLKULARIAREKIN
SAIO PRESENTZIALAK…
…ETA BIDEOKONFERENTZIAK
GURE ARTEKO SAIOAK
BERRITZEGUNEAN
ETA BERRIENTZAKO SAIO
BEREZIAK

Eta ikastetxean…
Koordinatzailearen lana
Aholkularien laguntza
Irakasleen lana:
Gelan saiakerak egin
Praktikaren gainean hausnarketa egin

Zeintzu ikastetxek hartzen dute parte
2010-11 2011-12 2012-13 2013-14
Zeanuri LHI
Igorre LHI
Gandasegi LHI
Lemoa LHI
Etxegarai LHI
Eguzkibegi
Ikastola
Arratia BHI
Arrigorriaga
BHI
Bengoetxe BHI
Zeanuri LHI
Igorre LHI
Gandasegi LHI
Lemoa LHI ¿?
Etxegarai LHI
Eguzkibegi
Ikastola
Arratia BHI
Arrigorriaga BHI
Bengoetxe BHI
Unkina LHI
Urduña LHI
Zeanuri LHI
Igorre LHI
Gandasegi LHI
Lemoa LHI
Etxegarai LHI
Eguzkibegi
Ikastola
Arratia BHI
Arrigorriaga BHI
Unkina LHI
Urduña LHI
San Jose Ikastetxea
(BH)
Musika Eskola
Zeanuri LHI
Igorre LHI
Gandasegi LHI
Etxegarai LHI
Eguzkibegi
Ikastola
Arratia BHI
Arrigorriaga BHI
Unkina LHI
Urduña LHI
Musika Eskola
San Jose
Ikastetxea (BH)
BERRIAK ??

Eta iaz gainera… :
Bi ikastetxek Zentroko Garatu
modalidade berrian aholkularitza
ikastetxean bertan izan zuten:
Gandasegi LH ikastetxean: Mila
Naranjo
Zeanuri LH Ikastetxean: José Ramón
Lago

13
3 Argudio
unaren
era
K
Eskola
inklusiboa
Ikasketa
Kooperatiboa

“Una escuela es inclusiva cuando todos/as están dentro del aula y todos
aprenden con y de sus compañeros/as. Para poder hacer esto posible el
aprendizaje tiene que ser cooperativo” M: Naranjo

Informazioa tratatzeko
eta teknologia digitala
erabiltzeko gaitasuna Hizkuntza-
komunikaziorako
gaitasuna
Zientzia,teknologia
eta osasun kulturarako
gaitasuna
Ikasten ikasteko
gaitasuna
Matematika
gaitasuna
Gizarterako eta
herritartasunerako
gaitasuna
Giza eta arte
kulturarako
gaitasuna
Norberaren
autonomiarako
eta ekimenerako
gaitasuna

Psikopedagogia laborategia (2010-2011) 20
«Heterogeneotasunaren logika»ra«Homogeneotasunaren logika»tik
.
1. «Homogeneotasunaren logika»tik
«heterogeneotasunaren logika»ra.
www.uvic.cat
Taldekapen homogeneoak
Ikastetxe eta gela
espezifikoak
Taldekapen heterogeneoak
Ikastetxe eta gela
inklusiboak

Ikastetxe gehienetan ez da aldatu –edo, behintzat, ez da errotik aldatu–
jardueraren egitura ikasgela gehienetan; hortaz, ohikoena egitura indibiduala
edo lehiakorra da.
Ikasleen
taldekapena
1
2. Jardueraren egitura indibidualistatik edo lehiakorretik
jardueraren egitura kooperatibora
Gela bateko inklusio mailari buruzko ezaugarri erabakigarriak
Curriculumaren
izaera
2
Jardueraren egitura
3
Batez ere
lehenengo bi ezaugarriak
landu dira …
…eta askoz ere gutxiago,
ordea, hirugarren
elementua…
www.uvic.cat
Gure helburua jardueraren egituraren gainean lan egitea da

Universidad de Vic. Laboratorio de
Psicopedagogía (2008)
Jardueraren egitura eta ikasketa kooperatiboa
“Entendemos por estructura de la actividad al conjunto de elementos y de
operaciones que actúan como “fuerzas” que provocan un determinado
“movimiento”, “efecto” o “evolución” que regula o condiciona, en una clase,
todo lo que pasa en ella, lo que hacen el profesor i los alumnes, y como lo
hacen”.
Gelako jarduerak
antolatzen ditugun
arabera desberdinak
izango dira emaitzak :
indibidualismoa,
konpetitibitatea edo
kooperatzioa
bultzatuko dugu.

23
Ikasle bakoitzak bakarrik
lan egingo du, besteek
egiten dutenari erreparatu
gabe
Ikasle bakoitzak bakarrik
lan egingo du, beste
ikaskideekiko lehian
sartuta
Ikasleek lantalde txikiak
osatuko dituzte, elkar
laguntzeko eta animatzeko
ikasteko orduan
Harengandik espero dugu
irakasleak irakasten duena
ikastea
Irakasleak irakatsitakoa
besteek baino gehiago edo
besteek baino lehen
ikastea espero dugu
harengandik
Ikasle bakoitzarengandik
espero dugu irakasten
diotena ikastea eta bere
ikaskideek ere ikas
dezaten laguntzea
Lor ezazu helburu hori
besteek lortzen duten ala
ez aintzat hartu gabe (EZ
DAGO helburuen arteko
interdependentziarik)
besteek lortzen EZ badute
bakarrik (helburuen
arteko interdependentzia
NEGATIBOA)
besteek ere lortzen
BADUTE bakarrik
(helburuen arteko
interdependentzia
POSITIBOA)
Jardueraren egitura indibidualistatik edo lehiakorretik
www.uvic.cat
Jarduera
indibidualistaren
egitura
Jarduera
lehiakorraren
egitura
Jarduera
kooperatiboaren
egitura
A irakaslea B irakaslea C irakaslea

24
Jarduera ndibidualista-
ren egitura
Jarduera ndibidualista-
ren egitura
Jarduera lehiakorraren
egitura
Jarduera lehiakorraren
egitura
Jarduera
kooperatiboaren
egitura
Jarduera
kooperatiboaren
egitura
IRAKASLEEN ETA IKASLEEN ARTEKO ELKARREKINTZA
BAKARKAKO LANA
IRAKASLEEN ETA
IKASLEEN ARTEKO
ELKARREKINTZA
+
IKASLEEN ARTEKO
ELKARREKINTZA
BAKARKAKO LANA
+
TALDEKO LANA
EGITURAREN FUNTSEZKO EZAUGARRIAK
www.uvic.cat

25
Jardueraren egitura
indibidualista duen gela
Jardueraren egitura
indibidualista duen gela
Jardueraren egitura
lehiakorra duen gela
Jardueraren egitura
lehiakorra duen gela
Jardueraren egitura
kooperatiboa duen
gela
Jardueraren egitura
kooperatiboa duen
gela
Ikasteko arazoak dituzten
ikasleek gelako
irakaslearengana edo
laguntzako
irakaslearengana jo
behar dute. Agian
ikaskideren baten
laguntza izan dezakete…
Ikasteko arazoak
dituzten ikasleek gelako
irakaslearengana edo
laguntzako
irakaslearengana jo
behar dute. Nekez
izango dute ikaskideen
laguntza…
Ikasteko arazoak
dituzten ikasleek,
gainera, ikaskideen
laguntza dute
Zer gertatzen da ikasteko arazoak dituzten
ikasleekin honako gela batean egonez gero?
?
www.uvic.cat
A irakaslea B irakaslea C irakaslea

Zeri deitzen diogu
ikasketa kooperatiboa ?

5. Zeri deitzen diogu ikasketa kooperatiboa?
Kolaboratzea versus kooperatzea
Kooperatzeko gaitasun mailak ez
dio axola, baina oso garrantzitsua
da lagunak izatea…
Kolaboratzeko antzeko
gaitasun maila izan behar da: ez
berdina eta ez oso desberdina
ere, antzekoa, eta ez da
beharrezkoa lagunak izatea…
Co-laborare
Laboro –is = lana, esfortzua
«Norbaitekin batera lan egitea»
www.uvic.cat

“…el uso didáctico de equipos reducidos de alumnos,
generalmente de composición heterogénea en
rendimiento y capacidad, aunque ocasionalmente pueden
ser más homogéneos, utilizando una estructura de la
actividad tal que asegure al máximo la participación
equitativa (para que todos los miembros del equipo
tengan las mismas oportunidades de participar) y se
potencie al máximo la interacción simultánea entre
ellos, con la finalidad de que todos los miembros de un
equipo aprendan los contenidos escolares, cada uno
hasta el máximo de sus posibilidades y aprendan,
además, a trabajar en equipo.”
Pere Pujòlas

PIES, Spencer Kagan, “Estructuras cooperativas” Eredua

Ikasketa kooperatiboko talde bateko kideek erantzukizun bikoitza dute:
• Irakasleak irakasten diena ikastea
• Eta taldeko kideek ere ikas dezaten laguntzea.
Eta ikasketa kooperatiboko taldeek helburu bikoitza dute:
• Eskolako edukiak ikastea
• Eta taldean lan egiten ikastea, eskolako beste eduki bat izango balitz
bezalaxe. Hau da, ikasteko kooperatzea eta kooperatzen ikastea…
5. Zeri deitzen diogu ikasketa kooperatiboa?
www.uvic.cat
INTERDEPENDENTZIA POSITIBOA

Ikasleek egiten duten talde-lanaren kalitatea.
Kalitate indizea
Taldean lan egiten duten denbora
(lankidetzako AA segmentuen ehunekoa)
Talde bat –ikasgelako talde guztiak– zenbateraino diren kooperatiboak
adieraziko digu: zer neurritan duen kooperatibitatearen kalitatea; hau
da, zer neurritan biltzen dituen taldeak eta ikasgela osoak
kooperatiboa dela esateko moduko ezaugarriak.
Lankidetza maila
Lankidetza maila eta kalitate indizea
www.uvic.cat
Ez da gauza bera, inondik ere, ikasleek noizean behin lantxoren bat
«taldean egitea» eta ikasgela gutxi gorabehera modu iraunkorrean «lan
taldetan» egituratuta izatea, ikasleek elkarri ikasten laguntzeko eta
animatzeko...

Baina… kooperatzen ikasi eta
irakatsi behar da
Gelan hori bultzatzeko jarduerak antolatu behar ditugu.

MANUELen Ekipoa
Manuel taldeko lanarekin nazkatuta dago.
Lanean bakarrik hobeto moldatzen dela dio.
Taldean aritzen denean denbora alperrik
galtzen duela pentsatzen du. Bere lan
taldearekin ez dago batere gustura. Rosak ez
du ezer egiten eta besteen lanari etekin
ateratzen dio. Juanek asko hitz egiten du, ez
du txandarik errespetatzen eta besteak ez
ditu aintzat hartzen. Ramonek bere ideiak
aurrera eraman nahi ditu eta berak esaten
duena egin behar da beti. Mariak, bestalde,
ez du inoiz ezer esaten, denbora guztian
besteek esaten dutena entzuten du eta
eskatzen ez badiote ez du parterik hartzen.
Beraz, hemendik aurrera, lanak berak bakar
bakarrik egingo dituela erabaki du.

35
www.uvic.cat
C
Taldeko lana
irakatsi
beharreko
eduki gisa
B
Taldeko lana
irakasteko
baliabide gisa
A
Taldearen
kohesioa
Ikasle-talde handia,
Talde txikiak, bikoteak…,
noizbehinkakoak
edo egonkorrak
Ikasle-talde handia,
Talde txikiak, bikoteak…,
noizbehinkakoak
edo egonkorrak
Gelako dinamikak
edo taldeetakoak ko-
hesiorako, ezagutzeko
jolasak, kooperazioa,
distentsioa eta gatazkak
konpontzea…
Gelako dinamikak
edo taldeetakoak ko-
hesiorako, ezagutzeko
jolasak, kooperazioa,
distentsioa eta gatazkak
konpontzea…
Noizbehinkako-
ak edo egonkorrak,
homogeneoak
edo heterogeneoak
Noizbehinkako-
ak edo egonkorrak,
homogeneoak
edo heterogeneoak
Lankidetza egitura
sinpleak
Lankidetza egitura
konplexuak
(lankidetza teknikak)
Lankidetza egitura
sinpleak
Lankidetza egitura
konplexuak
(lankidetza teknikak)
Talde egonkorrak
heterogeneoak
(Oinarri
taldeak)
Talde egonkorrak
heterogeneoak
(Oinarri
taldeak)
Taldeak antolatzeko,
lana taldean planifikatzeko
eta gaitasun sozialak
Irakasteko baliabideak
Taldeak antolatzeko,
lana taldean planifikatzeko
eta gaitasun sozialak
Irakasteko baliabideak
Esku-hartze eremuak...
… gelan ikasketa
kooperatiboa ezartzeko
Ikasketa kooperatiboa ezartzea

1. Taldearen kohesioa A) esku-hartze eremua
Taldeko dinamikak, estrategiak eta jarduerak:
• Erabakiak hartzeko unean adostasuna bultzatzeko
• Ikasleen arteko harremana eta haiek elkar ezagutzea bultzatzeko
• Ikasleek urritasuna duen kideren baten inklusioan parte har dezaten errazteko eta elkar
ezagutzea bultzatzeko
• Taldeko lanaren garrantzia eta eraginkortasuna erakusteko
• Ikasleak modu kooperatiboan lan egiteko prestatzeko eta sentsibilizatzeko
3. Taldeko lana irakatsi beharreko eduki gisa: taldean lan egiten ikastea (C esku-
hartze eremua)
Taldeen barneko antolaketa bultzatzeko baliabide didaktikoak (taldearen koadernoa eta
taldearen planak) eta taldean lan egiten irakasteko.
2. Taldeko lana irakasteko baliabide gisa: taldeko lana txertatzea eta bultzatzea
(B esku-hartze eremua)
Lankidetza (jardueraren) egitura sinpleak
Lankidetza (jardueraren) egitura konplexuak (= Kooperazio teknikak)
IK/KI programaren edukiak
www.uvic.cat

A esku-hartze eremua: Taldearen kohesioa
www.uvic.cat
A EREMUA:
Taldearen kohesioa
A EREMUA:
Taldearen kohesioa
Aldez aurreko baldintza da, beharrezkoa, baina ez nahikoa,
ikasgelan ikasketa kooperatiboa ezarri ahal izateko:
Taldeak horrela lan egiteko gero eta joera handiagoa izan
dezan ahalbidetuko duten baldintza onenak sortzen joatea:
• Taldean ikastea
• Elkarri ikasten laguntzea
Aldez aurreko baldintza da, beharrezkoa, baina ez nahikoa,
ikasgelan ikasketa kooperatiboa ezarri ahal izateko:
Taldeak horrela lan egiteko gero eta joera handiagoa izan
dezan ahalbidetuko duten baldintza onenak sortzen joatea:
• Taldean ikastea
• Elkarri ikasten laguntzea

www.uvic.cat
Non, noiz eta nola landu taldearen kohesioa
• Kurtso hasieran: Harrera Plana
• Tutoretza orduak
• Ikasgelako batzarra
• Hasierako agurra, goizean; arratsaldeko
agurra
• Taldeko ospakizunak…

TALDDE
KOHESIOAREN
5 DIMENTSIO

1.
irudia
PilotaMaleta
Talde nominala
Nire lanbiderik
gogokoena
Koloreetako mundua
Elkarrizketa
Laguntza batzordea
Manuelen
ekipoa
Jomuga eta diana
TALDE KOHESIORAKO DINAMIKAK

43
Aldez aurreko gai bat: taldeak nola sortu
www.uvic.cat
Talde heterogeneoak sortzeko, ikasleak hiru azpitaldetan banatu behar
dira:
Taldeko gainerako ikasleak… Laguntza gehien
behar dutenak…
Laguntza eskaintzeko
gaitasun handiena
dutenak…

44
TALDE
HETEROGENEOAK:
Aldez aurreko gai bat: taldeak nola sortu
www.uvic.cat
TALDE
HOMOGENEOAK:
EKIPO FINKOAK
PUNTUALKI

B esku-hartze eremua: Taldeko lana baliabide gisa
www.uvic.cat
Ikasgelako taldea zertxobait kohesionatuta dagoenean eta
taldean lan egiteko eta elkarri laguntzeko gogoa duenean,
zera egin behar dugu:
Lankidetzako egiturak pixkanaka gero eta gehiago erabili
(sinpleak eta konplexuak):
• elkarrekin ikasteko
• eta elkarri ikasten laguntzeko, gero eta gehiago
Ikasgelako taldea zertxobait kohesionatuta dagoenean eta
taldean lan egiteko eta elkarri laguntzeko gogoa duenean,
zera egin behar dugu:
Lankidetzako egiturak pixkanaka gero eta gehiago erabili
(sinpleak eta konplexuak):
• elkarrekin ikasteko
• eta elkarri ikasten laguntzeko, gero eta gehiago
B EREMUA:
Taldeko lana baliabide
gisa
B EREMUA:
Taldeko lana baliabide
gisa

www.uvic.cat
Zenbait egitura kooperatibo
(Jarduera kooperatiboaren) egitura
Sinpleak Konplexuak
(= lankidetza
teknikak)
Oinarrizkoak
Irakurketa
partekatua
1-2-4
Folio birakaria
Hiru minutuko
geldialdia
Arkatzak erdira
Hitzen jokoa
Espezifikoak
Zenbakia
Zenbaki berdinak
batera
Guztiak bat
Kontzeptu mapa lau
bandatan
Lau jakintsuak
Zalantzen zakua
Galdera katea
Hobe guztion artean
Deribatuak
Folio birakaria
bikoteka
Partekatutako
hitzak
Hitza eta
marrazkia
Kromo albuma
Substantzia
Elkarri laguntzeko
taldeak (TAI teknikaren
egokitzapena)
Tutoretza berdinen
artean
Buru-hausgarria
Ikerketa taldeak
TGT teknika

Egitura kooperatibo baten funtsezko bi baldintzak
www.uvic.cat
Berdintasunezko parte-hartzea:
• Ikasle guztiek aktiboki parte hartu behar dute jardueran. Inork ezin du
beste baten ordez jardun eta ez da beti batek esaten duena egin behar.
Bakoitzak ekarpen arduratsua egin behar du; ekarpen hori, noski,
ñabartu, zabaldu eta aldatu egin dezakete taldeko gainerako kideek.
Egitura bat kooperatiboa den jakiteko, honako bi galdera hauek
baiezkoarekin erantzun behar dira:
a) Kide guztiek akiboki eta modu arduratsuan parte hartzen dute jardueran?
b) Ba al dago elkarren arteko eraginik? Elkar zuzentzen, laguntzen,
animatzen eta babesten al dute?
Hala ez bada egitura sasi-kooperatibo baten aurrean gaude.
Aldibereko elkarrekintza:
• Taldearen barruan, ikasleek elkar animatu, lagundu, babestu eta zuzendu
behar dute, bai ikasketekin loturiko gaietan bai jarrerari eta portaerari
dagokionez.

Irakurketa
partekatua
Folio birakaria
Hiru minutuko
geldialdia
Hitzen jokua
Arkatzak erdira
1-2-4
EGITURA SINPLEAK

www.uvic.cat
Unitate didaktikoaren aurretik
Ikasi beharreko gaiari buruzko
aldez aurreko ideiak ezagutzeko
Unitate didaktikoaren
hasieranAzalpen bat ulertu dela
egiaztatzeko
Unitate didaktikoan zehar
Lantzen ari garen gaiari
buruzko ariketak egiteko
Unitatearen amaieran
Gaiaren ideia nagusiak
laburbiltzeko
Folio birakaria
→ Parte-hartze ekitatiboa
→ Aldibereko elkarrekintza
1-2-4
Arkatzak erdira
Zenbakia
Hitzen jokoa
Elkarrekintza
espontaneoa
(egitura jakinik gabe)
Modu kooperatiboan antolaturiko unitate didaktikoa

C eremuko
baliabideak
ezagutzen

3. C esku-hartze eremua: Taldeko lana eduki gisa
www.uvic.cat
C EREMUA:
Taldeko lana eduki
gisa
C EREMUA:
Taldeko lana eduki
gisa
Taldean lan egitea zirudiena baino zailagoa dela eta ikasleek
taldean lan egiten ez dakitela egiaztatzean, zera egin behar
da:
Ikasleei pixkanaka taldean lan egiten irakatsi, honako hau
lortzeko:
• sortuko diren arazoak gainditzea (taldearen
funtzionamendua autoerregulatzea)
• Talde gisa gero eta hobeto antolatzea
Taldean lan egitea zirudiena baino zailagoa dela eta ikasleek
taldean lan egiten ez dakitela egiaztatzean, zera egin behar
da:
Ikasleei pixkanaka taldean lan egiten irakatsi, honako hau
lortzeko:
• sortuko diren arazoak gainditzea (taldearen
funtzionamendua autoerregulatzea)
• Talde gisa gero eta hobeto antolatzea

Ekipoko Plana
Ekipoko
Koadernoa

IKASKETA KOOPERATIBOAREN INPLEMENTAZIO
PROZESUA

1. Urtean planteatutako
ibilbidea: Hastapena

A EREMUA: Talde kohesioa
• Iraila/urriaren bitartean (+/-), A
eremuko dinamika pare bat aplikatu.
• Autoinformeak: hausnarketa
• Elkartrukaketa:ikastetxean eta
mintegian
Zein da lan-proposamena?

B EREMUA: Talde lana arloetako
edukiak irakasteko baliabide gisa
• Azaro/abenduan:
• ekipoak osatzea
• eta B eremuko egitura pare bat
frogatzea
• Autoinformeak
• Elkartrukaketa

B EREMUA: Talde lana arloetako
edukiak irakasteko baliabide gisa
• Urtarrile/otsailean: Unitate Didaktiko
batean, momentu desberdinetan, 3/4
egitura txertatzea
• Autoinformeak
• Elkartrukaketa

C EREMUA: Talde lana irakatsi
beharreko eduki gisa
• Martxo/apirilean: beste Unitate
Didaktiko batean egiturak txertatzea
eta 1. Ekipoko Plana egitea
• Autoinformeak
• Elkartrukaketa

C EREMUA: Talde lana irakatsi
beharreko eduki gisa
• Maiatze/ekainean: 2. Ekipoko Plana
egitea eta planaren ebaluazioa
• Autoinformeak
• Elkartrukaketa

Zer eskeintzen zaie
irakasleei: baliabideak

Zer eskeintzen zaie ikastetxeei?
•Berritzeguneko laguntza, mintegian
eta ikastetxean bertan
•Haien arteko laguntza (mintegian,
ikastexean bertan edota ikastetxeen
artean)
•José Ramón Lagoren aholkularitza:
bideokonferentziak eta saio
presentzialak

Gure wikia:
•Mntegiaren
ibilbidea
•Aurkezpenak
•Autoinformeak
•Beste
baliabideak
Baliabideak

Gure bloga Mintegiaren egunerokoa:
•Bileren deialdia
•Bileren ostekoa
•Beste informazio interesgarriak
Baliabideak

Baliabideak
OINARRZKO
IRAKURKETA
GOMENDIO BAT

“ La satisfacción de lo que supone ayudar a otro
también se enseña, pero hay que explicitarlo para
que el alumnado se haga consciente de ello” J.R

Lan kooperatiboa azalpena

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (9)

Similar to Lan kooperatiboa azalpena

Similar to Lan kooperatiboa azalpena (20)

More from Irene Gonzalez

More from Irene Gonzalez (20)

Lan kooperatiboa azalpena