1. Õºðãºëòèéí ìàøèí, түүний
òºðºë
• Хөргөлтийн машин
• Õºðãºëòèéí ìàøèíû àíãèëàë
• Õèéí õºðãºëèéí ìàøèí
• Óóðûí êîìïðåññîðíû õºðãºëòèéí ìàøèí
• Àáñîðáöûí áà óóðûí ýæåêòîðíû õºðãºëòèéí ìàøèí

2. Õºðãºëòèéí машин ãýæ þó âý?
Õºðãºëòèéí öèêëèéã ÿâóóëàõàä çàéëøã¿é
øààðäëàãàòàé òîíîã òºõººðºìæèéí èæ á¿ðäëèéã
õºðãºëòèéí ìàøèí ãýíý.
Õ¿éòíèéã /äóëààíûã øèíãýýäýã/ шингээх арга
áóþó ôèçèê ïðîöåññîîñ øàëòãààëàí õºðãºëòèéí ìàøèíûã
áèåèéí òºëºâ áàéäëûí ººðчëºëòèéã àøèãëàäàã,
àãààðûí òýëýõ ïðîöåññûã àøèãëàäàã ãýæ õî¸ð
õóâààäàã.

3. Õºðãºëòèéí машины ангилал
Хийн хөргөлтийн машин
Уóðûí êîìïðåññîðíû хөргөлтийн машин
Аáñîðáöûí, ñîðáöûí хөргөлтийн машин
Уóðûí ýæеêòîðíû ãýæ äîòîð íü çàäàëäàã.

4. Õèéí õºðãºëòèéí ìàøèí
Õºðãºëòèéí öèêëûã ÿâóóëàõàä õýðýãëýæ áàéãàà
õºðãºëòèéí àãåíò òºëºâ áàéäàë ººð÷ëºãäºõã¿é áîë õèéí
õºðãºëòèéí ìàøèí ãýæ íýðëýäýã.
Èéì ìàøèíû õºðãºëòèéí àãåíò íü èõýâчëýí àãààð áàéäàã
óчèð èõýíõ òîõèîëäîëä àãààðûí õºðãºëòèéí ìàøèí ãýæ
íýðëýäýã.
Àíõíû àãààðûí õºðãºëòèéí ìàøèí 100-ãààä æèëèéí ºìíº
çîõèîãäæýý. Îäîî õèéí òóðáèí áà òóðáîðåàêòèâûí òåõíèê
õºãæñºíººð àãààðûí òóðáî õºðãºëòèéí ìàøèíûã á¿òýýãýýä áàéíà.
Ýíýõ¿¿ ìàøèí íü -800Ñ-ýýñ -1200Ñ ãàðãàäàã óóðûí êîìïðåññîðíû
õºðãºëòèéí ìàøèíòàé ä¿éõ þì.

5. Àãààðûí õºðãºëòèéí ìàøèíû òºãñ öèêë,
çàðчìûí ñõåì
Êîìïðåññîð, àãààðûã Ð1-îîñ Ð2 áîëòîë /1-2 ïðîöåññ/
øàõàõ áºãººä ýíý ¿åä àãààðûí òåìïåðàòóð Ò1 íü
õºðãºæ áàéãàà áèåèéí òåìïåðàòóð Ò0-òîé
òýíö¿¿ áºãººä Ò2 áîëòëîî õàëíà.
Öààøäàà àãààð íü äóëààí ñîëèëöîãч ÒÎ –ä îðæ
øèíãýýí àâñàí äóëààíàà ãàäíû îðчèí áóþó óñàíä
ºãñíººð õºðæ ò¿¿íèé òåìïåðàòóð Ò2-îîñ Ò3 õ¿ðòýë
áóóðíà/2-3 ïðîöåññ/.

6. ¯¿íèé äàðàà àãààð äåòàíäåð äîòîð àäèàáàòààð òýëýõäýý
àøèãòàé àæèë õèéæ ò¿¿íèé äàðàëò Ð2-îîñ Ð1 áîëòëîî
áóóðäàã. Àãààð õºðãºæ áóé îáúåêòýä îðæ õºðæ áóé áèåèéí
äóëààíûã ººðòºº øèíãýýí àâñíààð Ò4- ººñ Ò1 õ¿ðòýë õàëäàã /
4-1 ïðîöåññ/. Õºðãºæ áóé îáúåêòîîñ àãààð äàõèí êîìïðåññîðò
ñîðîãäñíîîð öèêë äàâòàãäàíà.
Õýðýâ àãààðûã òºãñ õèé áóþó ò¿¿íèé áîë ò¿¿íèéã
àäèàáàòààð øàõàõ áà òýëýõ ïðîöåññûí ¿åèéí òåìïåðàòóðûí
õàðüöàà äîîðõè õýëáýðòýé áàéíà.

7. Óóðûí êîìïðåññîðûí õºðãºëòèéí ìàøèí
Îäîî ¿åä èõýíõäýý óóðûí êîìïðåññîðûí õºðãºëòèéí ìàøèíûã ò¿ëõ¿¿
õýðýãëýæ áàéãàà áºãººä òýäãýýðèéã àøèãëàæ áàéãàà
êîìïðåññîðûí òºð뺺ñ íü øàëòãààëàí
ïîðøåíò,
ðîòîðò,
âèíòýí áóþó øóðãàí,
òºâººñ çóãàòààõ êîìïðåññîðòîé õºðãºëòèéí ìàøèí ãýж àíãèëäàã.
Уóðûí êîìïðåññîðûí õºðãºëòèéí ìàøèíû èæ á¿ðäýëд êîìïðåññîð,
êîíäåíñàòîð, óóðøóóëàãч, äóëààí ñîëèëöîãч àâòîìàòèêûí
õýðýãñýë, àñààõ, óíòðààõ, õàìãààëàõ öàõèëãààí õýðýãñýë,
óãñðàëòûí øóãàì õîîëîé áà áóñàä ýëåìеíò áàéäàã.

8. Àáñîðáöûí áà ñîðáöûí õºðãºëòèéí ìàøèí
Түүний êîìïðåññîðûí ХМ-ààñ ÿëãàãäàõ îíöëîã íü õºðãºæ áóé
îáúеêòîîñ àâч áàéãàà äóëààíаа õ¿ðýýëýí áàéãàà îðчèíä
øèëæ¿¿ëýõäýý ãàäíû ýíåðãèéã аæèë õýëáýðýýð áèø õàðèí äóëààí
õýëáýðýýð шилждэг.
Àáñîðáöûí õºðãºëòèéí ìàøèíû ñèñòåìä àæëûí áèå áîëãîæ ººð ººð
áóöëàõ òåìïåðàòóðòàé áèíàðûí óóñìàëûã àøèãëàäàã.
Íàì òåìïåðàòóðò áóöàëäàã áîäèñ íü õºðãºëòèéí àãåíòын ¿¿ðãèéã,
õàðèí ºíäºð òåìïåðàòóðò áóöàëäàã áîäèñ íü аáñîðáåíò /øèíãýýã÷/-
èéí ¿¿ðãèéã ã¿éöýòãýäýã.

9. Õàìãèéí ºðãºí õýðýãëýäýã áèíàðûí óóñìàëä àììèàê-óñ, óñ-
áðîìò ëèòèéãèéí óóñìàë õàìààðäàã.
Ýõíèé óóñìàëä àììèàê, õî¸ðäàõü óóñìàëä õºðãºëòèéí àãåíò
áîëäîã. Õàðèöàíãóé íàì òåìïåðàòóðò /-700Ñ/ ãàðãàæ àâõàä
óñ àììèàêûí ìàøèíûã õýðýãëýäýã áîë àðàé ºíäºð òåìïåðàòóðûí
¿åä áðîìò ëèòèéí ìàøèíûã àøèãëàäàã.

10. Уурын эжекторны ХМ
Энэхүү ХМ ньäóëààí àøèãëàãч õºðãºëòèéí ìàøèíä
õàìààðäàã.
Ýíý ìàøèíû õóâüä çýðýã 2 öèêë ÿâàãääàã. ªºðººð õýëáýë
äóëààí ìåõàíèê àæèëä øèëжäýã øóóä öèêë, ìåõàíèê àæèë
äóëààíä øèëæäýã ýðãýæ áóöäàã öèêë ÿâàãääàã.
Óóðûí ýæåêòîðíû õºðãºëòèéí ìàøèíä àæëûí áèå áîëãîæ óñ,
àììèàê, ôðåîíûã àøèãëàäàã. Èõýíõäýý óñíû óóðààð
àæèëëàäàã ýæåêòîðíû ìàøèíûã àøèãëàäàã áºãººä óñ íü ò¿¿íèé
õóâüä õºðãºëòèéí àãåíò áà õ¿éòýí 纺ãч íýãýí çýðýã áîëäîã.

11. Óñíû óóðûí ýæåêòîðíû ìàøèí íü 00Ñ-ýýñ äýýø áóöëàõ
òåìïåðàòóðò àæèëëàäàã áºãººä àãààðæóóëàã÷èéí àãààðûã
õºðãºõèéí òóëä óñûã õºðãºäºã. Õºðãºëòèéí öèêë íü
àòìîñôåðèéí äàðàëòààñ áàãà äàðàëòòàé, óñíû áóöëàõ
òåìïåðàòóð 2-150Ñ áàéõ íºõöºëä ÿâàãääàã. Èéìýýñ ò¿¿íä
õàðãàëçñàí äàðàëò íü 700-1700Ïà áàéäàã. Îðчèí ¿åèéí óóðûí
ýæåêòîðíû íü 200-2000êÂò áàéäàã.

12. Õºðãºõ ïðîöåññ ãýæ þó âý?
Áèåèéí òåìïåðàòóðûã áóóðóóëàõ
ïðîöåññûã õºðãºõ ïðîöåññ ãýæ íýðëýäýã.
Õºðãºõ ïðîöåññûã äîòîð íü:
áàéãàëèéí õºðãºëò
Çîõèîìîë õºðãºëò ãýæ 2 õóâààäàã.

13. Áàéãàëèéí õºðãºëò
Áàéãàëèéí õºðãºëòèéí ¿åä äóëààí íü
àðàé õàëóóí áèåýñ áàãà õàëóóíòàé
áèå ë¿¿ ãàäíû ÿìàð íýã ýíåðãè, àæèë
øààðäàãäàõã¿éãýýð ÿâàãääàã.
Áàéãàëèéí õ¿éòíýýð á¿òýýãäýõ¿¿íèéã
õàäãàëàõ àðãûã ýðò äýýð ¿åýñ
õýðýãëýæ
áàéñàí.

14. Áàéãàëèéí õºðãºëòèéí õýðýãëýý
Ýõíèé ¿åä õ¿éòíèéã çºâõºí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã
õàäãàëàõ çîðèëãîîð àøèãëàæ áàéñàí áºãººä
ÿâààíäàà ¿éëäâýðëýë ¿éë÷èëãýýíèé îëîí ÷èãëýëýýð
àøèãëàõ áîëñîí.
Ýíýõ¿¿ õ¿éòíèé ýõ ¿¿ñâýð íü öàñ, ìºñ, õ¿éòýí óñ
çýðýã áîëíî. Òóõàéí öàã ¿åä õºðãºëòèéí áàéãóóëàìæ
áîëãîæ ìºñºí çîîðü, í¿õ, àãóéã àøèãëàæ áàéñàí
áºãººä îäîî ÷ ýíýõ¿¿ áàéãàëèéí õ¿éòíèéã àøèãëàõ íü
ýíåðãèéí õýìíýëòòýé, èðýýä¿éòýé àðãûí íýã õýâýýð
áàéíà.
17-ð çóóíû ¿åä ìºñ äàâñíû õîëüöûã õýðýãëýí 00Ñ-
ýýñ áàãà òåìïåðàòóðòàé áèåèéã õºðãºõ áîëñîí.

15. Çîõèîìîë õºðãºëò áèé áîëîõ øàëòãààí
Áàéãàëèéí õ¿éòíýýð á¿òýýãäýõ¿¿íèéã õºðãºõ íü
óëèðëûí ÷àíàðòàé áàéñàí ó÷èð çîõèîìëîîð õ¿éòýí
¿éëäâýðëýõ øààðäëàãà ãàð÷ èðñýí.
¯¿íýýñ ãàäíà õ¿í òºðºëõòºíèé ºñºëò ýð÷èìòýé
íýìýãäýæ, õîòæèëò, ¿éëäâýðæèëò õºãæèæ
áàéãààòàé õîëáîîòîéãîîð çîõèîìîë õºðãºëò óëàì
ýð÷èìòýé õºãæèæ áàéíà.

16. Çîõèîìîë õºðãºëò ãýæ þó âý?
Хүрээлэн байгаа температураас бага
температуртай биеийн хөргөлтийн
машины тусламжтайгаар хөргөхийг
хэлнэ. Өөрөөр хэлбэл хөргөх процесс
гаднаас энерги шаардаж явагддаг.