El documento resume los principales aspectos de la política interior y exterior de los Reyes Católicos desde su acceso al poder en 1479 hasta finales del siglo XV. En concreto, destaca la unificación política de España mediante la unión dinástica de Castilla y Aragón, la reorganización institucional que creó un estado moderno y centralizado, la política religiosa de unidad católica y la expansión territorial con la toma de Granada en 1492. Asimismo, analiza la política matrimonial, la expansión mediterránea y las conquistas en
Este documento presenta una introducción al sector primario en España, incluyendo la agricultura, ganadería y pesca. Explica los factores físicos y humanos que influyen en estas actividades, como la geografía, clima, propiedad de la tierra, población, y políticas. También describe la diversidad de cultivos, ganado, y usos de la tierra rural, así como los paisajes y espacios rurales en dinámica y crisis. Finalmente, discute temas como la agricultura ecológica y sostenible, y los recursos
Las actividades agrarias en España y ExtremaduraIsaac Buzo
El documento describe la transformación de la agricultura en España durante el siglo XX, pasando de una agricultura tradicional de policultivo con bajas producciones a una agricultura moderna de monocultivo con altos rendimientos. También resume los principales cultivos agrícolas en España, incluyendo su distribución geográfica y cómo han cambiado durante este periodo debido a la mecanización, uso de fertilizantes e introducción de nuevas técnicas.
Este documento describe los factores que influyen en el sector primario en España. El sector primario incluye la agricultura, ganadería y pesca. La agricultura se ve afectada por factores físicos como el clima, relieve y suelos, así como factores humanos como la demografía, propiedad de la tierra, tamaño de las explotaciones y objetivos económicos. Juntos, estos factores determinan el paisaje agrario de España.
PROYECTO ERASMUS+ KA 101 (2016-1-ES01-KA101-024637) eInnova: mejora del éxito...Isaac Buzo
Exposición dentro del curso "Formación del profesorado en Europa (Erasmus+)" organizado por el CPR de Badajoz en el que se describe la actividad "Docencia en el Exterior", dentro del proyecto ERASMUS+ KA 101 eInnova: mejora del éxito escolar (2016-1-ES01-KA101-024637), del IES San Roque de Badajoz. Convocatoria 2016
El documento resume los principales aspectos de la política interior y exterior de los Reyes Católicos desde su acceso al poder en 1479 hasta finales del siglo XV. En concreto, destaca la unificación política de España mediante la unión dinástica de Castilla y Aragón, la reorganización institucional que creó un estado moderno y centralizado, la política religiosa de unidad católica y la expansión territorial con la toma de Granada en 1492. Asimismo, analiza la política matrimonial, la expansión mediterránea y las conquistas en
Este documento presenta una introducción al sector primario en España, incluyendo la agricultura, ganadería y pesca. Explica los factores físicos y humanos que influyen en estas actividades, como la geografía, clima, propiedad de la tierra, población, y políticas. También describe la diversidad de cultivos, ganado, y usos de la tierra rural, así como los paisajes y espacios rurales en dinámica y crisis. Finalmente, discute temas como la agricultura ecológica y sostenible, y los recursos
Las actividades agrarias en España y ExtremaduraIsaac Buzo
El documento describe la transformación de la agricultura en España durante el siglo XX, pasando de una agricultura tradicional de policultivo con bajas producciones a una agricultura moderna de monocultivo con altos rendimientos. También resume los principales cultivos agrícolas en España, incluyendo su distribución geográfica y cómo han cambiado durante este periodo debido a la mecanización, uso de fertilizantes e introducción de nuevas técnicas.
Este documento describe los factores que influyen en el sector primario en España. El sector primario incluye la agricultura, ganadería y pesca. La agricultura se ve afectada por factores físicos como el clima, relieve y suelos, así como factores humanos como la demografía, propiedad de la tierra, tamaño de las explotaciones y objetivos económicos. Juntos, estos factores determinan el paisaje agrario de España.
PROYECTO ERASMUS+ KA 101 (2016-1-ES01-KA101-024637) eInnova: mejora del éxito...Isaac Buzo
Exposición dentro del curso "Formación del profesorado en Europa (Erasmus+)" organizado por el CPR de Badajoz en el que se describe la actividad "Docencia en el Exterior", dentro del proyecto ERASMUS+ KA 101 eInnova: mejora del éxito escolar (2016-1-ES01-KA101-024637), del IES San Roque de Badajoz. Convocatoria 2016
Presentación sobre os diferentes dominios climáticos comprendidos no territorio español para Xeografía 2º BAC. Ofrece climogramas representativos das diferentes variedades climáticas
1. O Gótico
O marco históricoO marco histórico
ArquitecturaArquitectura
EsculturaEscultura
PinturaPintura
Interior da catedral de Reims
ATRIBUCIÓN: by Magnus Manske [BY-SA-3.0], via Wikimedia Commons
2. O MARCO HISTÓRICO.
● As primeiras manifestacións do
Gótico apareceron en Francia e
Inglaterra durante a segunda
metade do século XII (Gótico
inicial ou Protogótico).
● O estilo acadou a súa madurez
nos séculos XIII e XIV (Gótico
pleno).
● A súa vixencia prolongouse ata
os séculos XV e XVI (Gótico
final).
● Dende Francia, o Gótico
estenderíase rapidamente por
Flandres, Inglaterra, a
Península Ibérica e, algo máis
tarde por Alemaña. En Italia a
súa incidencia sería escasa agás
nalgunhas cidades
setentrionais.
Catedral de Siena (Italia)
ATRIBUCIÓN: by MYRABELLA [GFDL], via Wikimedia Commons
3. O MARCO HISTÓRICO:
Os condicionantes socioeconómicos: o renacemento
urbano
A partir do século XII
afiánzase a expansión
económica comezada
arredor do ano 1000.
O crecemento do comercio e
das actividades artesanais
favoreceu o erenacemento
da vida urbana e a
consolidación da
burguesía.
A burguesía adquiriu un
adquiriu un maior
protagonismo social e
político (Cortes ou
Parlamentos). Os burgueses e
as súas institucións (gremios,
concellos) convertíronse en
clientes e patrocinadores
das obras de arte, papeis
que compartiron con nobres,
Escea dun mercado medieval
ATRIBUCIÓN: By Nicole Oresme, tradución da Ética, Política e
Economía, de Aristóteles [Public domain], via Wikimedia Commons
4. O MARCO HISTÓRICO:
O cambio cultural: o nacemento das Universidades.
● Durante os séculos XI e XII
nacen as primeiras escolas
urbanas promovidas polos
bispos (escolas catedralicias)
ou polos concellos (escolas
municipais).
● Mestres e estudiantes destas
escolas comezaron a
organizarse en corporacións
ou universidades para
acadar unha maior
autonomía e regular as súas
actividades (calendario,
programación, titulacións...).
Asi foron creadas as
universidades de Boloña
(1088), París (1150), Oxford
(1167), Cambridge (1209),
Salamanca (1216).
Mestre e os seus discípulos na Universidade de ParisMestre e os seus discípulos na Universidade de Paris
a finais do s. XIVa finais do s. XIV
Atribución: Grandes Crónicas de Francia, [Public Domaine]
via Wikimedia Commons.
5. O MARCO HISTÓRICO:
Os cambios na relixiosidade cristiá.
● As novas realidades sociais e
económicas favorecen a
aparición dunha nova
sensibilidade relixiosa
● Entre as súas expresións cómpre
salientar o papel das novas ordes
mendicantes (franciscanos,
dominicos) caracterizadas por:
– Establecer as súas
comunidades nas
cidades.
– A reivindicación da
austeridade e a sinxeleza
orixinais do cristianismo,
que se traduce nun estricto
voto de pobreza e na
financiación en base ás
esmolas dos fieis.
– O seu labor asistencial ,
dirixido especialmente cara
os grupos urbanos
GIOTTO: A lenda de San Francisco,
A renuncia aos bens terrenais.
Atribución: [Public Domain], via Wikimedia Commons
6. A ARQUITECTURA:
Trazos xerais.
● O Gótico é a expresión
artística da cultura
urbana da Plena e da
Baixa Idade Media.
● Significou a xeralización de
novos elementos e técnicas
construtivas.
● Ofrece importantes tipoloxías
de arquitectura civil tanto
pública (Concellos, lonxas de
comercio) como privada
(palacios).
● O edificio máis representativo
é a catedral, convertido en
centro da vida urbana:
– Sede do bispo.
– Importante espazo para a
vida social da cidade.
– Símbolo do poder e
riqueza da cidade.
Concello de Lovaina
ATRIBUCIÓN: By Eddy Van 3000 [CC-
BY-SA-2.0], via Wikimedia Commons
Lonxa da Seda de Valencia
ATRIBUCIÓN: By Felivet (Own work)
[Public domain], via Wikimedia Commons
Ca d'Oro de Venecia
ATRIBUCIÓN: By Didier Descouens (Own
work) [CC BY-SA 4.0], via Wikimedia
Commons
7. A ARQUITECTURA:
A catedral gótica: estrutura construtiva.
● Segue a predominar a planta de cruz
latina con 3 ou 5 naves, sendo acentral
moito máis alta e langa que as laterais, e
unha cabeceira máis desenvolvida que
tende a formas poligonais.
● Xeralízase o emprego do arco oxival, e
as bóvedas oxivais e de cruzaría.
● A estrutura descansa sobre os piares
(crucíformes ou fasciculados) no interior
e nos contrafortes, que reciben os
empuxes a través dos arcobotantes, no
exterior.
● Os muros quedan liberados da súa
función estrutural o que permiten abrir
neles amplas ventás decorados con
vidreiras e rosetóns policromados. Por
iso, o papel da luz é esencial no
interior.
● O uso do arco oxival e da bóveda de
cruzaría acrecentan a sensación de
verticalidade das catedrais góticas. A isto
contribúe tamén o uso de elementos
decorativos apuntados: pináculos,
gabletes, agullas, chapiteis...
Planta da catedral de León
piares
contraforte
pinaculo bóvedas de
cruzaría
arcos oxivais
Estrutura dunha catedral gótica:
ATRIBUCIÓN: by HILL, [Public Domain], vía Wikimedia Commons.
arcobotante
8. A ARQUITECTURA:
A catedral de León: exterior.
ATRIBUCIÓN:
by Alfonso Gamo [CC BY-NC-ND 2.0], via FLICKR
Agullas
Gabletes
Rosetóns
Portadas
Pináculos
Arcobotantes
Contrafortes
ATRIBUCIÓN:
By Antramir [CC BY-NC-ND 2.0] via FLICKR
9. ARQUITECTURA:
A catedral de León: interior.
ATRIBUCIÓNS:
by Nacho Traseira [CC BY-SA 4.0], vía Wikimedia Commons.
10. A ARQUITECTURA:
O Gótico francés
Catedral de Notre Dame de Paris
Atribución:By Zuffe (Own work) [CC BY-SA 3.0], via
Wikimedia Commons
Sainte Chapelle de Paris
Atribución:By Michael D. Hill Jr. (Own work) [CC BY-
SA 3.0], via Wikimedia Commons
11. A ARQUITECTURA:
O Gótico inglés
Catedral de Wells
Atribución: By Diliff (Own work) [CC BY-SA 3.0 ], via Wikimedia
Commons
Catedral de Salisbury
Atribución: By Andrew Dunn (Own work) [CC BY-SA 2.0 ],
via Wikimedia Commons
12. A ARQUITECTURA:
O Gótico italiano
Catedral de Orvieto
Atribución: By Livioandronico2013 (Own work) [CC BY-
SA 3.0], via Wikimedia Commons
Catedral de Milán
Atribución: By Heineken24 (Own work) [CC BY-SA 3.0],
via Wikimedia Commons
13. A ARQUITECTURA:
O Gótico xermánico
Catedral de Colonia
Atribución: Rolf Heinrich, Köln [CC BY 3.0], via
Wikimedia Commons
Catedral de Uppsala
Atribución: By Szilas (Own work) [Public domain],
via Wikimedia Commons
14. ARQUITECTURA:
O Gótico hispano
Catedral de Burgos
Atribución: By Camino del Cid (Own work) [CC BY-SA 3.0],
via Wikimedia Commons Catedral de Girona
Atribución: By horrapics [CC BY 2.0], via
Wikimedia Commons
15. A ESCULTURA:
Función, temática e soportes.
● A escultura segue a ter unha
función didáctica.
● Predominan os temas de
carácter relixioso pero,
dentro deles, adquiren maior
relevancia os asociados á
Paixón e Morte de Cristo, á
Virxe e aos Santos.
● As portadas seguen sendo o
soporte fundamental da
escultura pero cobran
importancia outros: gárgolas,
retablos, cadeirados de coro,
sepulcros, etc.
● Entre os materiais destaca a
pedra pero son máis habituais
obras realizadas noutros,
sobre todo a madeira
policromada.
Gárgola da Catedral de Ulm:
ATRIBUCIÓN: by Ramessos (Own work) [Public domain],
via Wikimedia Commons.
16. A ESCULTURA:
Trazos formais.
● Mesmo nas portadas, as obras
vanse liberando do marco
arquitectónico ata convertirse
en esculturas exentas.
● As imaxes evolucionan cara un
crecente naturalismo:
– Abandónase a
frontalidade e simetría
características do Románico.
– O tratamento da
anatomía e dos
pregamentos dos tecidos
resulta moito mais
definido.
– As imaxes adquiren un
maior dinamismo.
– A través das posturas e dos
xestos, as figuras procuran
expresar sentimentos (dor,
tristeza, felicidade...)
Virxes necias da portada da catedral de Magdeburgo (s. XIII)
ATRIBUCIÓN: by Chris 73, GFDL, via Wikimedia Commons.
17. ESCULTURA:
CLAUS SCHLUTER: O pozo de Moisés (século XIV)
ATRIBUCIÓN: by simonsara (Own work)
[CC-BY-SA-3.0], via Wikimedia Commons
18. A ESCULTURA:
Sepulcro de Pedro I de Portugal (século XV)
ATRIBUCIÓN: By SaraPCNeves (Own work) [Public domain], via Wikimedia
Commons.
19. A ESCULTURA:
GIL DE SILOÉ, Retablo maior da Cartuxa de
Miraflores (s. XV)
ATRIBUCIÓN: By Ecelan (Own work) [CC BY-SA 4.0],
via Wikimedia Commons
20. A PINTURA:
Temas, soportes e técnicas
● Continua predominando
a temática relixiosa,
pero comezan a cobrar
importancia outros
xéneros, singularmente o
retrato.
● A pintura mural (fresco)
perdeu presenza en prol
doutros soportes: libros
ilustrados, vidreiras e,
sobre todo, a pintura
sobre táboa.
● O temple e, a partir do
século XV, o óleo
convertíronse nas técnicas
pictóricas máis habituais.
21. A PINTURA:
Trazos formais
● As novas técnicas pictóricas
posibilitaron unha maior
riqueza cromática e
detalle nas representacións.
● As figuras evolucionaron
cara un maior
naturalismo:
– Tratamento fiel de
rostros, anatomia, roupas
e obxectos
– Representación do
movemento , dos
sentimentossentimentos e dos estados de
ánimo.
● Preténdese plasmar o volume
e a profundidade botando
man de diversos recursos:
– O cor tonal.
– O claroscuro.
– A representación de
Fernando Gallego: Piedade (s. XV)
Atribución: Fernando Gallego [Public domain], via
Wikimedia Commons
22. A PINTURA:
O Gótico italiano
Giotto: Lamentación sobre Cristo morto
(s. XIV)
Atribución: Giotto [Public domain or Public domain],
via Wikimedia Commons
Simone Martini: Anunciación
(s. XIV)
Atribución: Simone Martini [Public domain], via
Wikimedia Commons
23. A PINTURA:
O Gótico flamengo
Rogier van der Weyden: Descendemento (s. XV)
Atribución: Rogier van der Weyden [Public domain],
via Wikimedia Commons
Jan van Eyck: O matrimonio Arnolfini (s. XV)
Atribución: Jan van Eyck [Public domain], via Wikimedia
Commons