Geri Dönüşüm Nedir ?

1. GERİ
DÖNÜ ÜMŞ

2. GER DÖNÜ ÜM NED R ?İ Ş İ
Çöpler içindeki cam, metal
plastik, ve kağıt/karton gibi
atıklar çeşitli işlemlerden
geçirilerek değerlendirilebiliyor.
İşte bu atıkların ham madde
olarak kullanılıp tekrar şişe,
kutu, plastik, kağıt, gübre gibi
yeni maddelere
dönüştürülmesine geri
dönüşüm denir.

3. GERİ DÖNÜŞÜMÜN ÖNEMİ
Geri dönüşümün çevreye olan
faydalarından en önemlisi enerji ve doğal
kaynakların korunmasıdır. Bunun yanında
küçümsenemeyecek bir diğer faydasıysa,
kaynaktan gelen ham madde kullanımı yerine
geri dönüştürülmüş maddeden elde edilen
ürünün eşlenmesi sayesinde ortaya çıkan
kirliliğin azalmasıdır.

5. Geri dönüştürülmüş
malzeme daha önceden zaten
işlenmiş olduğu için yapılan
işlem, çevre açısından daha
az kirletici ve daha az enerji
gerektiriyor. Geri dönüşüm
sayesinde hava ve su kirliliği
de yüksek oranda engellenmiş
oluyor.

6. Geri dönüşüm, doğal kaynaklarımızın
korunması ve verimli kullanılması için
son derece önemli bir işlemdir.

7. Tükenmez sanıp bilinçsizce
kullandığımız doğal
kaynaklarımız tükeniyor!!!

8. Doğal kaynakların tükenmesiyle enerji
krizi, çevre kirliliği ve küresel ısınma gibi
birçok sorun yaşanacak ve canlıların yaşamı
zorlaşacaktır.
Bazı ülkeler, çözüm yollarından biri olarak
çöp dediğimiz atıkların geri kazanılması ve
tekrar kullanılması için yöntemler araştırmış
ve geliştirmişlerdir. Artık onların çöplerinin
güzel biten bir sonları var.

9. Peki Türkiye’de evlerimizden çıkan
çöpün öyküsünün güzel bir sonla
bitmesi için neler yapmamız
gerekiyor ?

11. Araştırma sonuçları
Türkiye’de yıllık geri
kazanılabilir atık miktarının
2,4 milyon ton olduğunu
gösteriyor.

12. GERİ DÖNÜŞÜMÜ YAPILAN KATI
ATIKLAR
• Kağıt
• Plastik
• Alüminyum
• Cam

14. KAĞIT
Kağıdın ana ham maddesi
taze ya da dönüştürülmüş
ağaç lifidir. Kağıdın yalnızca
taze liften yapıldığı
durumlarda bir ton kağıt
üretimi için 500-900 kg
arasında ağaç, 100-400 kg
arasında kil, 50-90 kg
arasında su kullanılır.

15. Bu durumda, küçük bir ağaç, yalnızca
200-300 tane gazete için taze lif
sağlayabilir. Buna karşılık, katı atıklardan
ayrılan kağıdın yeniden işleme sokulması
için gerekli olanın %50 si kadardır.

16. 1 ton kullanılmı ka ıdın geriş ğ
kazanılmasıyla 17 a aç kurtarılıyor.ğ
Yalnızca Türkiye’de yılda tüketilen 1
milyon ton ka ıt geri kazanılsa, yılda 85
ğ
km
2
a açlık alan korunabilir.
ğ

17. KAĞITLARIN GERİ DÖNÜŞÜMÜ
Toplanan kağıtlar, geri dönüşüm depolarına
geldikten sonra balyalanılıyor. Balyalanan bu
kağıtlar yeniden kullanılabilir hale dönüştürülmek
için kağıt fabrikasına getiriliyor.
Hamurlaştırıcılarda sıcaklık genellikle 45-50
o
C
arasında tutuluyor ve hamurun açılmasını,
mürekkebin ayrıştırılmasını sağlayacak kimyasal
burada ekleniyor.

18. Atık kağıttan üretilen bu hamurun tekrar
kullanılabilir hale gelmesi için mürekkep
giderme, yıkama ve sıkma işlemlerinden
geçirilmesi gerekiyor. Hamurlaştırıcılarda açılan
atık kağıt ilk önce sarsak elekten geçirilerek
kaba kirlilikleri alınıyor. Daha sonra kademeli
temizleyicilerde temizleniyor. Temizleme işlemi,
hafif kirlilikler olan tutkal ve polietilen türü
maddelerin uzaklaştırılmasıyla tamamlanıyor.

19. Atık kağıdın bünyesinde bulunan
mürekkepler yapılan temizlemelerin ardından
kağıt üzerinde kalan tutkal giderme işlemleri
yapılıyor. Tüm temizleme işlemleri bittikten
sonra çıkan malzeme sıkılıyor ve hamur tankına
geliyor. Buradan kağıt üretim tesisine gelen
hamur, kuruması için sıcak silindirlerin
arasından geçirilerek, son haline getirilmek
üzere kesicilere gidiyor ve istenilen boyutta
kesilerek kullanıma hazır bir hale geliyor.

20. PLASTİK
Plastiğin ham maddesi petroldür.
Yeraltından çıkarılan petrol, ilk
çıkarıldığında koyu renkli ve çok yoğun
olur, bu haline ham petrol denir.
Kuyulardan çıkarılan ham petrol, arıtma
tesislerinde işlenerek içinde bulunan
malzemelerin ağırlığına göre ayrıştırılır.
Ayrıştırılan petrolün en hafif bölümü
plastik üretiminde kullanılır.

21. Plastik üretilebilen, temiz ve hafif olduğu
kadar dayanıklı bir malzemedir. Bunların
yanında bir de ucuz oluşu, günümüzde plastiğin
çok çeşitli ürünlerin üretiminde tercih edilmesine
neden oluyor.

22. PLASTİĞİN GERİ DÖNÜŞÜMÜ
Atölyeye gelen plastik ambalajlar önce
renkliler ve beyazlar olarak ikiye ayrılıyor. Daha
sonra bunlar ayrı ayrı işleme sokuluyor.
Ayrıştırılan malzemeler kırıcılarda basınçlı suyla
kırılıyor. Kırılan malzeme yüzme tanklarında
yüzdürülerek temizleniyor.

23. Temizlenen malzeme
homojen hamur haline
getiriliyor. İp halinde
kesiciye gelen plastik
burada kesilerek granül
elde ediliyor. Elde edilen
bu granüller eritilerek yeni
plastik ambalaj yapımında
kullanılıyor.

25. Türkiye’de yılda 10.000 ton pet
toplanarak SASA tesislerinde geri
kazanılıp sentetik elyaf haline getiriliyor
ve tekstil endüstrisinde kullanılıyor.

26. ALÜMİNYUM
Metaller yeryüzü örten çeşitli
minerallerin işlenerek saflaştırılması
sonucunda üretilir. Evimizde gıda ve
içecek ambalajında kullanılan iki tür
metal ambalajı malzemesi bulunu;
teneke ve alüminyum. Alüminyum,
hafif olduğu ve kolaylıkla farklı
şekillere sokulabildiği için tercih
edilen bir metaldir.

27. Boksit adı verilen taşların
işlenmesiyle elde edilir.
Boksit içeren taşlar,
alüminyum fabrikasına
getirilerek burada eziliyor.
Daha sonra özel koşullarda
ısıtılarak alüminyum elde
ediliyor.

28. Araştırmalara göre metallerin geri kazanılması
için harcanan enerji, metallerin madenlerden
çıkartılması için gereken enerjiden çok daha az.
Örneğin; geri kazanılmış metalden 1 ton alüminyum
yapmak için gereken enerji boksitten yapılacak
alüminyum için harcanan enerjinin %4 ü kadar.
Aynı şekilde bakır bileşimlerin, geri kazanılması için
gereken enerji bu metalin doğal kaynaklardan
çıkartılmadı için gereken enerjinin %13 ü ve demir-
çelik için %19 u kadar.

29. ALÜMİNYUMUN GERİ DÖNÜŞÜMÜ
Evsel atıklarımızdan tekrar kullanılabilecek
olan malzemelerin başında alüminyum ve demir
geliyor. Önce, manyetik ayıklama yöntemi ile
demir, alüminyumundan ayrılıyor. Daha sonra
fabrikada her ikisi içinde ayrı ayrı yüksek
dereceli sıcaklıklarda 800-1.000
o
C eritme işlemi
uygulanıyor. Bunlar sıvı hale geldiklerinde külçe
halinde kalıplara dökülüyor ve ham madde
olarak kullanılıyor.

30. CAM
Cam; kum, soda ve kireç taşından yapılır. Bu
malzemelerin hepsi doğal kaynaklardan elde
edilir. Önce kireç taşı toz haline getirilerek kum
ve sodayla karıştırılır. Daha sonra bu karışım,
koyu bir sıvı haline gelene kadar özel bir fırında
ısıtılır. Soda, kumun daha kolay erimesini kireç
taşı da camın daha dayanıklı olmasını sağlar.
Sıvı durumdaki cam kalıplara doldurulur ve
soğumaya bırakılır.

31. Soğurken kalıbının şeklini
alır ve katılaşır. Camın en
önemli özelliği ise geri
kazanım yoluyla değerini hiç
kaybetmeden tekrar tekrar
kullanılabilmesidir. Cam
ambalajların büyük
çoğunluğu Şişecam’ın Çayır
ova ve Mersin’deki
tesislerinde işlenerek geri
kazanılıyor.

32. CAMIN GERİ DÖNÜŞÜMÜ
Camlar ayrı olarak toplandıktan sonra işleme
tesislerine getirilerek kendi aralarında renkli ve
renksiz olarak ayrılırlar. Bir kepçe ile yükleme
hunisine boşaltılıp kaba malzemeler ayrıldıktan
sonra küçük parçalara kırılır. Kırılan camlar
titreşimli bir platformdan geçirilirken hava emici
bir sistemle hafif, yabancı malzemeler ayrılır.

33. Yabancı malzemelerden ayrılan camlar
ikinci bir taşıyıcıya aktarılır. Camlar, döner
bir tambur bir elekte su ile yıkanır. Elekte
yıkanan camlar tekrar bir manyetik
ayrıcıdan geçirilir. Cam kırıkları daha
sonra taşınır, kamyonlara yüklenir ve
eritilmek üzere firmalara sevk edilir.
Hazırlanan cam kırıkları burada işlenerek
yeni ürün elde edilir.

35. HİDROJEN ENERJİSİ

36. HİDROJEN ENERJİSİ NEDİR ?
Dünyanın giderek artan
enerji gereksinimi çevreyi
kirletmeden ve sürdürülebilir
olarak sağlayabilecek en ileri
teknolojinin hidrojen enerji
sistemi olduğu bugün bütün
bilim adamlarınca kabul
edilmektedir.

37. Hidrojen enerjisinin insan ve çevre sağlığını
tehdit edecek bir etkisi yoktur. Kömür, doğalgaz
gibi fosil kaynakların yanı sıra sudan ve
biokütleden de elde edilen hidrojen, enerji
kaynağından çok bir enerji taşıyıcısı olarak
düşünülmektedir.

38. Elektriğe 20. yüzyılın enerji
taşıyıcısı, hidrojene 21. yüzyılın
enerji taşıyıcısı diyen çevreler
vardır. Hidrojen yerel olarak üretimi
mümkün, kolayca ve güvenli olarak
her yere taşınabilen, taşınması
sırasında az enerji kaybı olan,
ulaşım araçlarından ısınmaya,
sanayiden mutfaklarımıza kadar
her alanda yararlanacağımız bir
enerji sistemidir.

39. Hidrojen içten yanmalı motorlarda doğrudan
kullanımının yanı sıra katalitik yüzeylerde alevsiz
yanmaya da uygun bir yakıttır. Ancak dünyadaki
gelişim hidrojen yakıt olarak kullanıldığı yakıt pili
teknolojisi doğrultusundadır.

40. Doğada bileşikler halinde bol miktarda bulunan
hidrojen serbest olarak bulunmadığından doğal bir
enerji kaynağı değildir. Bununla birlikte hidrojen
birincil enerji kaynakları ile değişik ham
maddelerden üretilebilmekte ve üretiminde
dönüştürme işlemleri kullanılmaktadır. Bu nedenle
elektrikten neredeyse bir asır sonra teknolojinin
geliştirdiği ve geleceğin alternatif kaynağı olarak
yorumlanan bir enerji taşıyıcısıdır.

41. Hidrojen karbon içermediği
için fosil yakıtların neden
olduğu çevresel sorunlar
yaratmaz. Isınmadan elektrik
üretimine kadar çeşitli
alanların ihtiyaçlarına cevap
verebilecektir. Gaz ve sıvı
halde olacağı için uzun
mesafelere taşınabilecek ve
iletimde kayıplar olmayacaktır.

42. HİDROJENİN DEPOLANMASI
Hidrojen dağıtım sisteminde depolanması
gaz veya sıvı şeklinde olabilir. Gaz hidrojen
depolanması genellikle doğal gazın tükendiği yer
altı mağaralarında yapılmaktadır. Hidrojenin
diğer gazlara göre sızma özelliği daha çok
olmasına karşın bu teknik ile depolamada sızıntı
problem oluşturmamaktadır. Bu teknik ile
depolamaya örnek şehir gazının (hidrojen içeren
karışım) mağarada başarı ile depolandığı
Fransa verilebilir.

43. Ayrıca, hidrojenden daha fazla sızma eğilimli
olan helyum gazı Teksas, Amarilla yakınında
tükenmiş doğal gaz mağarasında
depolanmaktadır. Bu teknikte gazın mağara
içerisinde sonra da mağaradan dışarıya
depolanması için kullanılan enerji önem
taşımaktadır. Bu tip depolama alternatif yüksek
basınçlı tanklarda depolanmalıdır. Hidrojenin
sıvı olarak depolanmasında, sıvı hidrojen
taşınım tanklarına benzer tanklar kullanılır.

44. HİDROJEN KULLANIMINDA GÜVENLİK
Hidrojen diğer yakıtlardan farklı güvenlik
donanımı ve prosedürü gerektirse de onlardan
daha fazla tehlikeli değildir. Dünyada hidrojen
zaten petrol ve kimya endüstrisinde veya başka
yerlerde güvenle kullanılmaktadır.

45. Hidrojen güvenlik sıralamasında propan ve
metanın (doğal gaz) arasındadır. Hidrojenin
fiziksel özelliklerinden dolayı güvenlik karakteri
diğer yakıtlardan oldukça farklıdır. Hidrojen
düşük yoğunluklu olduğundan bir kaçak anında
yer seviyesinde birikinti halinde kalmayarak
atmosferde yükselir ve dağılır.

47. SONUÇ
Bitkiler, su, kömür veya doğal gaz gibi
kaynaklardan elde edilen hidrojen, enerji
kaynağından çok bir enerji taşıyıcısı olarak
düşünülmektedir. Hidrojen kolayca ve güvenli
olarak her yere taşınılabilen taşınması sırasında
az enerji kaybı olan, sanayide, evlerde ve
taşıtlarda kullanılabilen bir yakıttır. Bu
kullanımlarda hidrojen başlıca sıkıştırılmış gaz,
karyojenik sıvı, metal hidrit ve karbon
adsorpsiyon gibi tekniklerle depolanabilmektedir.

48. Hidrojen enerjisi alanında
çeşitli ülkelerin işbirliği sonucu
hidrojenin üretim, dağıtım ve
kullanım teknikleri üzerinde
yogunlaşılmış ve uluslararası
programlar başlatılmıştır.
Hidrojen diğer yakıtlara göre
pahalıdır ancak hidrojen çağına
adım atılmakla maliyetin hızla
düşeceği beklenmektedir.

49. Hidrojen kullanımı sonucunda sadece su
oluştuğundan hidrojen (özellikle solar hidrojen )
kullanımı ile çevresel ve iklimsel kalite
iyileşecektir. Ancak bu iyileşmelerin olabilmesi
için hidrojen kullanımına bir an önce geçilmesi
gerekmektedir.Geçiş ne kadar erken olursa uzun
dönemde ekonomi ve çevre açısından o kadar
yararlı olacaktır.

50. SLAYTIMIZI ZLED N Zİ İĞİ İ
Ç N TE EKKÜR EDER Zİ İ Ş İ