4. • Doğalgaz başta metan (CH4) ve etan (C2H6) olmak üzere
çeşitli hidrokarbonlardan oluşan yanıcı, renksiz, kokusuz ve
havadan hafif bir gazdır.
• Yakıt olarak önem sıralamasında ham petrolden sonra ikinci
sırada yer alan, yanması kolay ayarlanabilen bir yakıttır.
• Günümüzde toplam enerji tüketiminin % 24'ünü karşılayan
doğalgaz oldukça değerli ve stratejik bir enerji kaynağıdır.
6. • Diğer fosil yakacaklar gibi doğalgaz, bitki ve hayvan artıklarının
yeryüzünün alt katmanlarında milyonlarca yıl süren doğal
dönüşümü sonucunda oluşur.
• Bu artıklar, basınç ve sıcaklık etkisiyle, kimyasal değişikliklere
uğrayarak doğal gazı meydana getirmiştir. Doğal gaza sıra dağ
yamaçlarında, petrol yatakları ile birlikte veya serbest olarak
rastlanılmaktadır.
• Kaynağından çıkarıldığı haliyle, herhangi bir işlemden
geçirilmeksizin kullanılabilmektedir.
8. • Tabii halde kokusuz olan doğalgaza, kullanıcının herhangi bir
gaz kaçağını kolaylıkla fark edebilmesi için koku verici bir
madde eklenir.
• İstanbul şebekesine verilen doğalgaza, çürük sarımsak kokusu
veren THT (Tetra Hidro Teofen) ve TBT(Tetra Butil Merkoptan)
maddesi katılmaktadır.
10. • Doğalgazın yanabilmesi için hava ile yüzde 5 – 15 arasında
karışım yapması gerekir. Karışım oranı bu aralığın altında ya
da üstünde olursa doğalgaz yanmaz.
• En iyi yanma karışımı yüzde 9 doğalgaz ve yüzde 91 havadır.
• Doğalgazın tutuşma sıcaklığı 650°C’dir. “Tam yanma“ anında
mavi bir alevle yanar.
12. • Gazların çoğu zehirlenmeye yol açabilir. Bu
zehirlenmeler Karbon monoksit (CO)’e bağlıdır. CO
kandaki oksijen ile yer değiştirerek kanın vücuda
oksijen taşımasını önler ve böylece vücudun
zehirlenmesine sebep olur.
• Doğalgaz karbon monoksit içermediğinden zehirleyici
değildir. Ancak havadan daha hafif bir gaz olması
sebebiyle kapalı ortamlarda sızıntı halinde
yukarılarda toplanır ve ortamdaki oksijeni azaltır.Bu
durum boğulmalara sebep olacağından ortamın
havalandırılması gerekmektedir.
14. Doğru kullanıldığı sürece doğalgaz tehlikeli değildir.
İGDAŞ doğalgazın abonelere güvenli bir şekilde ulaştırılması
için her türlü tedbiri almaktadır.
16. • Tabiatta ilk çıktığında renksiz ve kokusuzdur.
• Havadan hafif bir gazdır.
• Doğalgaz çevreyi kirletmeyen, çevre dostu
temiz bir yakıttır.
• Külsüz ve issiz bir yakıttır.
17. • Depolama sorunu yoktur.
• Doğalgazın yakılması için yakıtta bir ön
hazırlığa ihtiyaç yoktur.
• Evlerde ısınmanın yanı sıra sıcak su elde etmek
ve mutfakta pişirme amaçlı olarak da
kullanılabilir.
• Tüketimi sayaçlardan okunur ve kontrol
edilebilir.
18. • Katı ve sıvı yakıtlara göre yanma verimi
yüksektir.
• Doğalgazlı yakıtlı cihazların kullanım ömürleri
fazladır.
• Doğalgaz zehirsizdir. Yaşanan zehirlenme
olaylarında zehirleyen doğalgaz değil,
karbonmonoksit gazıdır.
20. 1-Konutlarda Kullanımı ( Açıklama eklenecek)
• Mutfak Amaçlı Kullanımı
• Sıcak Su Amaçlı Kullanımı
• Isınma Amaçlı Kullanımı
2-Sanayideki Kullanımı
3-Hammadde Olarak Kullanımı
4- CNG (Oto Doğalgaz) Olarak Kullanımı
22. Doğalgaz en ekonomik yakıt olma
özelliğindedir. Dışa bağımlı bir yakıt olan
doğalgazın hemen hemen tümü
yurtdışından ithal edilmektedir. Bu
bakımdan, uluslararası enerji
politikalarından ve dolar kurundaki
yükselişlerden çok çabuk etkilenir.
23. Buna rağmen; ülkemizde kullanılan diğer yakıt türleri ile
mukayese edildiğinde, son derece ucuz bir yakıt olduğu
görülmektedir.
Türkiye’de doğalgazın fiyatı hükümet tarafından kontrol
edilmektedir. BOTAŞ’tan satın aldığı doğalgazın satış fiyatını
olabilecek en alt seviyede tutmaya özen göstermektedir.
25. Doğalgaz sıvılaştırılarak tanklarda, gaz
halinde basınçlı çelik depolarda veya
yeraltındaki tabii boşluklar ve süngerimsi
tabakalarda basınç altında depolanır.
27. • Çeşitli kimyasal ürünlerin başlıca hammaddesi olan doğalgaz
dünya enerji tüketiminin önemli bölümünü karşılamaktadır.
Tarihsel kaynaklar doğalgazın ilk kez M.Ö. 900 ler de Çin de
kullanıldığını göstermektedir. Taşınması, işlenmesi ve
stoklanması kolay olan doğalgazın yaygın kullanımı ise
1790’da Ingiltere ‘de başladı.
28. • 1950li yıllarda doğalgazın dünyada enerji tüketimindeki oranı
%10u geçmiyordu. Günümüzde ise enerji tüketiminin %24ü
doğalgazla karşılanmaktadır. Çünkü doğalgaz diğer fosil
yakıtlara göre daha temiz bir enerji kaynağıdır.
29. • Dünya doğalgaz rezervi 116 trilyon metreküp olarak tahmin
edilmekte,en büyük rezerv ise %42 ile yani 45-50 trilyon
metreküp ile Sovyetler Birliği’nde (%90Rusya Federasyonu
%10 Türkmenistan)bulunmaktadır.Bu ülkeyi başta İran olmak
üzere ABD,Suudi Arabistan, Katar, Cezayir, Venezuella,
Kanada, Nijerya, Endonezya, Libya, Norveç ,Hollanda, Meksika
ve İngiltere izlemektedir.Dünyada bilinen petrol rezervlerine
eşdeğer doğalgaz rezervleri vardır.
34. • Doğalgaz ekonomiktir. Diğer yakıtlardan
ucuzdur. Yanma veriminin diğer yakıtlara göre
daha çok olması, buna karşı yakıt kaybının az
olması doğalgaz kullanımını ekonomik
kılmaktadır.
• Doğalgaz havadan hafiftir. Gaz kaçakları hava
ile karışmadan önce yükseklerde toplanır ve
havalandırma bacalarından kolaylıkla dışarı
atılabilir.
35. • Doğalgaz zehirsizdir. Solunduğunda,
zehirlenme ve öldürme etkisine sahip değildir.
• Doğalgaz temizdir. Kurum, is gibi atık ürünler
ortaya çıkmadığı için ev ve cihazlar temiz
kalmaktadır.
• Doğalgaz önceden sipariş verme gerektirmez.
36. • Doğalgazda ön yakıt masrafı yoktur, alev boyu
fuel oil ve kömüre göre daha kısadır.
• Doğalgazda yanma için hava en azdır. Bu oran
kömürde % 20-30 fuel oil de % 10-20
doğalgazda ise % 5- 15’dir.
• Tesis çok az bakım ve denetleme gerektirir.
37. • Doğalgaz stok yapma ve depolama yeri
gerektirmez.
• Kullanıldıktan sonra ödeme yapıldığından,
önceden ödeme gerektirmez.
• Doğalgazlı sistemlerde yanma olayı kontrol
edilebildiği için yakıt kaybı çok azdır.
38. • Doğalgaz çok amaçlı kullanıma sahiptir.
Konutlarda ısınma, sıcak su ve pişirme amacıyla
kullanılabilmektedir.
• Zahmetsiz, konforlu bir yaşam sağlar.
39. • Doğalgazlı cihazlarda ısı geçişi kısa sürede olur.
• Doğalgaz tesisatı ve cihazları düşük basınçla
çalıştığı için LPG tüpleri gibi patlama tehlikesi
ve basınçlı parça tesiri yoktur.
41. • Ülkemizde doğalgaz yok denecek kadar az
olduğundan, tümüyle dışa bağımlı bir sektör
meydana getirmektedir.
• Kapalı hacimlerde %5-15 oranında hava ile
karışım oluşturduğunda küçük bir kıvılcımla
patlayabilen ve büyük hasar oluşturabilen bir
yakıttır.
42. • Doğalgaz kullanımında güvenlik, kalite, bilinç
ve organizasyon çok önemlidir. Standart dışı
ve dikkatsiz kullanımı çok büyük tehlikeler
doğurabileceğinden denetimin dikkatli ve
hassasiyetle yapılmalıdır.
44. • Kömür yanabilen organik bir kayadır. Kömür
başlıca karbon, hidrojen ve oksijen gibi elementlerin
bileşiminden oluşmuş olup, diğer kaya tabakalarının arasında
damar haline uzunca bir süre (milyonlarca yıl) ısı, basınç
ve mikrobiyolojik etkilerin sonucunda meydana gelmiştir.
• Kömür, karbon yönünden zengin (% 65-95 arasında) tabii bir
cisimdir. Bileşiminde ayrıca kükürt, demir oksit, alüminyum,
kireç, silisyum, vb. bulunur.
45. Fiziki özellikleri:
Siyah renkte, az çok parıltılı olup, genel
olarak düzgün yüzeylidir. Kolayca kırılıp
ufalanmaz. Özgül ağırlığı(kg/dm3): 1,1
(linyit) ile 1,8 (antrasit) arasında değişir
46. Günlük hayatta kömür niçin önemlidir?
Yaygın: Kömür Dünya'da 50 den fazla ülkede
üretilmektedir. Kömür rezervleri diğer fosil
yakıtlar gibi (petrol ve doğalgaz) Dünya'nın
belli bir bölümünde değil fakat tüm dünyada
yaygın bir şekilde bulunmaktadır.
47. Emniyetli: Kömür kullanımı, depolaması ve
nakliyesi açısından en emniyetli fosil yakıttır.
Ucuz: Elektrik Enerjisi Üretiminde ucuz ve
rekabetçi bir yakıt olması nedeniyle dünya
elektrik üretiminin yaklaşık % 40 ' ı kömürden
karşılanmaktadır.
48. KÖMÜR
Güvenilir : Endüstriyel ve diğer alanlarda
elektrik enerjisinin rekabetçi fiyatlarla ve
güvenilir olarak temini açısından, kömürün
Dünyada yaygın bir şekilde bulunuşu ve bir çok
ülke tarafından üretiliyor oluşu tedarikte
güvenirliliği sağlamaktadır.
49. KÖMÜR ÇEŞİTLERİ
Kömürler, gerek meydana geliş zamanları,
gerekse bileşimlerindeki karbon miktarı
yönünden birbirinden ayrılırlar.
6 çeşit kömür türü bulunmaktadır;
Antrasit
Taş kömürü
52. Kömür iklim değişikliğine neden olan en
tehlikeli yakıttır.
İçerdiği yüksek miktardaki karbon nedeniyle
termik santrallerde kömür kullanmak en çok
karbondioksit kirliliğine yol açan enerji üretim
şeklidir.
53. Tüm dünyada kömür santrallerinden sadece
bir yılda 7 milyar ton karbondioksit salımı
gerçekleşmektedir.
Bu miktar dünyadaki yıllık karbondioksit
salınımlarının %41'ini oluşturur.
54. Kömür santralleri cıva kirliliğine sebep olur.
Cıva insan vücuduna ciddi zararlar veren ve
nesilden nesile geçebilen bir nörotoksindir.
Cıva bölgedeki su kaynaklarının kalitesinin
düşmesine neden olur.
55. Toprağı zehirler ve besin zincirine karışarak
sayısız ölümcül hastalığa sebep olur.
Kömür santralleri yılda 1450 metrik ton yani
%50'lik bir payla cıva kirliliğinin en büyük
sebebidir.
56. Kömür, asit yağmurlarına sebep olur.
Asit yağmurlarında ortaya çıkan duman tüm
ekosistemi yok edebilir. Asit yağmurları ayrıca
insanlarda astım ve akciğer kanseri başta
olmak üzere sayısız hastalığa sebep olur.
57. Kömür, küçük partiküller ve radyasyon
yoluyla gerçekleşen hastalıkların kaynağıdır.
Kömür yakmak zararlı partiküllerin ve
radyasyonun açığa çıkmasına neden olur. Bu
parçacıklar akciğer fonksiyonlarında azalma,
astım, kardiyovasküler rahatsızlıklar ve bebek
ölümlerine sebep olur.
58. Kömürün yanması sonucu açığa çıkan atık
zehirlidir.
Kömür yakıldığında ortaya çıkan artıklar ağır
metaller ve zehirli maddeler içerir. Örneğin,
insan sağlığına veya çevreye zarar verebilecek
miktarlarda arsenik, kadmiyum, krom ve
kurşun bulunabilir.
59. Bu kirleticiler içme su kaynaklarına, yüzey su
gövdelerine, bitkilere veya hayvanlara
ulaştığında riskler meydana gelir.
Kısırlık, kanser, prostat ve solunum sorunları,
kardıyovasküler ve nörolojik hasarlar,
hipertansiyon, işitme bozukluğu bu
maddelerin sebep olduğu hastalıklardan
sadece bir kaçı.
60. Kömür tatlı su kaynaklarını azaltır.
Kömür santrallerinden yayılan zehirli
maddeler bölgedeki tatlı suyu kirletir.
61. Kömür elektrik üretiminde verimsizdir ve çok
fazla toplumsal maliyeti vardır.
Diğer fosil yakıtlarla karşılaştırıldığında
kömürün daha ucuz olduğu düşünülür.
Oysa kömürün gizli maliyeti üçüncü kişilere
yüklenen toplumsal maliyetlerden
kaynaklanır.
62. Türkiye'deki kömür rezervleri çoğunlukla linyit
olarak sınıflandırılmaktadır; linyit en düşük
karbon içeriğine ve en yüksek nem oranına
sahip kömür türüdür. Kirletme oranı çok
yüksektir ve enerji değeri çok düşüktür.
63. FUEL OİL
Fuel oil, koyu renkte, az akışkan bir petrol
ürünüdür. Elektrik, ısı ya da buhar
sistemlerinde kullanılabilen Fuel Oil, her türlü
endüstriyel fabrika, tesis ve binalarda tercih
edilmektedir. Kolay pompalanır, yanar ve
tasarruf sağlar.
64. ELEKTRİKLİ ISITICILAR
Kullanımı son yıllarda yaygınlaşmıştır. Satışları
yılda 1,5 milyona ulaşmaktadır. Özellikle
günümüzde UFO tarzı ürünlerin reklamlarının
yoğun olarak yapılması da elektrikli ısıtıcıların
kullanımını arttırmaktadır.
65. ELEKTRİKLİ ISITICILAR
Elektrikli ısıtıcıların sağlığımıza etkileri
konusunda ciddi soru işaretleri bulunmaktadır.
Uzmanlara göre, bu infrared ısıtıcılardan,
bebek alarmlarına ve mikrodalga fırınlara
kadar evimizi çevreleyen elektromanyetik
alanlar, cinsel isteksizlikten baş ağrısına,
uykusuzluktan kansere kadar birçok ciddi
sorunun kaynağı.
66. LPG (TÜPGAZ)
Açık ismi Likit Petrol Gazı (veya Sıvılaştırılmış
Petrol Gazı) olan bu madde, ham petrolün
rafinerilerde işlenmesi sonucu veya doğalgaz
kuyularından doğrudan elde edilebilir.
Taşınma ve depolanması aşamasında sıvı fazda
olup, tüketimi ise gaz fazında gerçekleştirilen
enerjisi yüksek, temiz ve çevre dostu bir yakıt
türüdür.
67. LPG (TÜPGAZ)
Yanıcı ve parlayıcı özelliğe sahiptir. Suda çok
az çözünür. Renksiz ve kokusuzdur. Bu
nedenle gaz kaçağı durumunda fark
edilebilmesi için kükürt bileşenleriyle
kokulandırılır.
68. LPG (TÜPGAZ)
Hava içinde %2 ila %9 arasında bulunması
patlama riskini doğurur.
Düşük sıcaklıkta buharlaşması nedeni ile sıvı
gazın insan vücudu ile teması sonucunda ciddi
deri yanıkları oluşturur.
72. Psikografik Özellikleri
• Maddiyata önem veren
• Çevreye karşı umursamaz ve duyarsız
davranan
• Bana bi şey olmaz düşüncesine sahip
• Alışkanlıklarına bağlı
• Doğalgaz ile ilgili bilgi eksikliği olan kadın ve
erkekler hedeflenmiştir.
74. • Bir tek ben mi kullanıyorum, herkes kömür
sobası kullanıyor. İstanbul’u ben mi
kurtaracağım?
• Çevre falan umurumda olmaz, ben cebime
bakarım.
• Kömür zehirliyorsa doğalgaz da zehirliyor
bişey olmaz!
• Rahat etmek isterim tabi ama doğalgaz da çok
pahalı be kardeşim!!
75. • Doğalgaz kullanmak istersem bunu ancak
rahatım için yaparım, açıkçası çevre benim için
ikinci planda kalır.
