3. GELĠġĠMDE TEMEL KAVRAMLAR
ÖĞRENME
Öğrenme, bireyin çevresiyle belli bir düzeydeki
etkileşimleri sonucunda meydana gelen nispeten
kalıcı izli davranış değişmesidir.
Öğrenme,doğuştan gelen davranışları,eğilimleri,ve
yorgunluk,ilaç vb. etkilerle gerçekleşen organizmanın
geçici durumlarını kapsamayan,çevredeki etkileşimler
yoluyla davranışların oluşturulması ya da
değiştirilmesi sürecidir.
Gelişmenin oluşabilmesi için sadece büyüme ve
olgunlaşmanın sağlanması yeterli değildir. Bunu
tamamlayan diğer öğe öğrenmedir.
5. GELĠġĠMDE TEMEL KAVRAMLAR
YAġ
Bireyin doğumundan söz konusu güne kadar geçen
süreye denir.
Zaman ile eş anlamlıdır.
Yaş tek başına bireylerin durumunu tam olarak
belirleyebilen bir faktör değildir.
7. GELĠġĠMDE TEMEL KAVRAMLAR
HAZIRBULUNUġLUK
Olgunlaşmaya geçmiş yaşantı (deneyimler) ve
motivasyonun eşlik etmesiyle, bireyin bir davranışı
yapabilmesi için psikolojik olarak uygun duruma
gelmesidir.
Hazırbulunuşluk, bir şeyi öğrenebilmek için gerekli
olan önkoşul davranışların kazanılmış olması
anlamına gelir. Diğer bir tanım da bireyin yeni bir
öğrenme durumunda sahip olduğu özelliklerin
tümüdür.
8. GELĠġĠMDE TEMEL KAVRAMLAR
HAZIRBULUNUġLUK
Bireyin olgunlaşmasının yanında önceki
öğrenmelerinin, ilgilerinin, tutumlarının, güdülenmişli
k düzeyinin bir sonucudur.
Hazır olma, organizmanın bir konuyu tam olarak
öğrenebilmesi için gerekli gelişme düzeyine, ön
bilgilere ve güdülenme düzeyine erişmesidir.
Organizmanın bir davranışı yapabilecek gelişim
düzeyine gelmesi, ön bilgilere sahip olması ve olumlu
tutum (güdülenme) sahibi olması hazırbulunuşluk
düzeyinin temel göstergesidir.
9. GELĠġĠMDE TEMEL KAVRAMLAR
HAZIRBULUNUġLUK
Hazırbulunuşluk, olgunlaşmaya göre daha geniş bir
kavramdır.
Hazırbulunuşluk olgunlaşma ve öğrenme (önbilgiler –
ilgi ve tutum) sonucu belli davranışları yapmaya hazır
olma durumudur.
Örneğin; üçgenin alanını öğrenecek bir öğrencinin
zihinsel olarak belirli bir gelişimsel düzeye gelmesi
bunun yanında bazı önbilgilere (sayısal işlemler,
karenin alanı vb.) ve ilgi, isteğe sahip olması
gerekmektedir.
11. GELĠġĠMDE TEMEL KAVRAMLAR
OLGUNLAġMA
Vücut organlarının, kendilerinden beklenilen
fonksiyonu yerine getirebilecek düzeye gelmesi
için, öğrenme yaşantılarından bağımsız
olarak, kalıtımın etkisiyle getirdiği biyolojik
değişmedir.
Olgunlaşma, fiziksel gelişime büyük ölçüde etki eder.
Birçok psikomotor davranışın
(yürüme, hareket, koşma vb.) yapılması
olgunlaşmaya bağladır.
Olgunlaşma, insanın ya da bir organının daha
önceden belirlenmiş bir yaşta belli bir hareketi
(devinimi) yapabilecek yetkinliğe ulaşmasıdır.
12. GELĠġĠMDE TEMEL KAVRAMLAR
OLGUNLAġMA
Olgunlaşma, büyüme sürecindeki kişinin genetik
yapısının yönlendirmesiyle oluşan biyolojik boyuttaki
gözlenir, fonksiyonel değişikliklerdir. Diğer bir deyişle,
büyüyen organizmanın kendinden beklenilen işlevleri
yerine getirebilecek fizyolojik güce ulaşmasıdır.
Olgunlaşma dış etkenlere bağlı olmayan, doğuştan ve
genetik olarak programlanmış değişmelere denir.
Bu değişimler, şiddetli veya vahim bazı hastalıklar ve
yanlış ya da yetersiz beslenme hariç çevreden
etkilenmezler.
13. GELĠġĠMDE TEMEL KAVRAMLAR
OLGUNLAġMA
Olgunlaşmanın yaş, zekâ ve sinir sisteminin
koordinasyonu olmak üzere üç temel (alt) kavramı
vardır. Örneğin; bir çocuğun okuma-yazma
öğrenebilmesi için zihinsel ve sinirsel yapısı yaklaşık
6. yılda yeterli düzeye ulaşır.
Bir çocuk kalemi dört yaşında dik ve düzgün
tutamaz. Bunu ancak 6 yaşında gerekli sinir sistemi
koordinasyonuna eriştiğinde yapabilir.
Bir bebeğin yürüme davranışını yerine getirebilmesi
için ayak kasları ve sinir sistemi koordinasyonu
yaklaşık 11. ve 12. aylarda yeterli düzeye gelir.
15. GELĠġĠMDE TEMEL KAVRAMLAR
BÜYÜME
Büyüme, organizmada (biçim, hacim ve ağırlıkla ilgili
irileşme) yapısal artışı ve bedensel değişmeleri ifade
eder.
Vücudun boy, kilo ve hacim olarak artmasıdır,
değişmesidir.
Bireyin fiziksel özelliklerindeki değişmedir.
