Ang Kalikasan at Kahalagahan ng Panitikan Part 2

1. URI NG
PANITIKAN
(Ayon sa Anyo)
Inihanda ni:
Bb. Mary Jean Bongcato

2. – Ito ay binubuo ng saknungan na ang bawat
taludturan ay maaaring may bilang o sukat ang
mga pantig at may magkakasintunog o
magkakatugmang pantig sa hulihan.

3. A. Tulang Pasalaysay
– Pinapaksa nito ang mahahalagang tagpo o
pangyayari sa buhay, kagitingan at
kabayanihan.
– Awit at Korido, Epiko, Balad, Bantao

4. Awit at Korido
– Tumatalakay sa pakikipagsapalaran ng mga taong
nabibilang sa dugong bughaw.
– Ang awit ay may sukat na lalabindalawahing
pantig kapag inaawit.
– Ang korido naman ay may sukat na wawaluhing
pantig.

5. Epiko
– Tumutukoy sa kabayanihan at pakikipagtunggali
sa mga kaaway na halos di mapaniwalaan.

6. Balad
– Ito’y may himig awit sa dahilang ito’y
inaawit habang may nagsasayaw.

7. Bantao
– Isang debateng sayaw tungkol sa
pagmamahalan ng isang babae at lalaki.

8. B. Tulang Pandamdamin / Liriko
–Tumatalakay sa damdamin ng tao.
–Binubuo ng elehiya, dalit, soneto, awit,
at oda.

9. Elehiya
– Tumatalakay sa damdamin, panaghoy, o
panangis para sa alaala ng yumao.

10. Dalit
–Awit ng pagpupuri at pagpaparangal sa
Diyos o Maykapal.

11. Soneto
–Binubuo ng labing apat na taludtod at
naghahatid ng aral sa mga mambabasa.

12. Awit
–Kadalasang pumapaksa sa pag-ibig,
pamimighati, kaligayahan, kabiguan,
pag-asa at kalungkutan.

13. Oda
–Tumutukoy sa papuri o masiglang
damdamin. Ito’y walang bilang ng
pantig at saknong.

14. C. Tulang Pandulaan o Pantanghalan
–Karaniwang ginagawa sa tanghalan na
may saliw o himig ayon sa tema o diwa
na pinapaksa.
–Melodrama, komedya, parsa, trahedya,
saynete

15. Melodrama
–Sa umpisa ay malungkot ngunit sa
katapusan ay nagiging masaya.

16. Komedya
–May layuning pasayahin ang mga
manonood

17. Parsa
–May layuning magpasaya sa
pamamagitan ng pagkukuwento ng mga
pangyayaring nakakatawa.

18. Trahedya
–Binubuo ito ng tunggalian na
nagwawakas sa pagkamatay ng
pangunahing tauhan.

19. Saynete
–Pinapaksa nito ang kaugalian ng tao o
lahi.

20. D. Tulang Patnigan
–Kadalasang nagpapahayag ng masidhing
damdaming makabayan.
–Karagatan, duplo, balagtasan

21. Tula
–Ito ay isang uri ng sining at panitikan na
kilala sa malayang paggamit ng wika sa
iba’t ibang anyo at estilo.
–Pinagyayaman ito sa pamamagitan ng
paggamit ng tayutay.

22. Tula
– Binubuo ito ng mga saknong na
kinapapalooban ng mga taludtod. Karaniwan
itong wawaluhin, lalabindalawahin, lalabing-
animin, at labing-waluhing pantig.
Matalinghaga at ginagamitan din ng tayutay.
May sukat at tugma.

23. – Tulad lamang ito ng karaniwang pang-araw-
araw na takbo ng pagsasalita o mga
kaisipan ang paglalahad. Sa halip na ito ay
pasaknong, ito ay tuloy-tuloy na paglalahad
na nakatala.

24. Sanaysay
–Ang salitang “sanaysay” ay galing sa
“sanay” at “salaysay” na pinagsanib ni
Abadilla upang magamit sa pagtukoy sa
anyong pampanitikan na tinatawag sa
Ingles na “essay”.

25. Dula
– Ang dula ay isang paglalarawan ng buhay,
ito ay imitasyon o panggagagad ng buhay.
Kaya inaangkin ng dula ang lahat ng
katangiang umiiral sa buhay gaya ng mga
tao at mga suliranin. (Aristotle)

26. Maikling Kuwento
– Ito ay maaaring tagurian bilang
pinakabunsong pormang pampanitikan sa
bansa.
– Isang akdang pampanitikan nababasa sa
isang upuan lamang dahil nagtataglay ito
ng isang kakintalan.

27. Nobela
– Mahabang kathang pampanitikan na
naglalahad ng mga pangyayari na pinaghahabi
sa isang mahusay na pagbabalangkas na ang
pinakapangunahing sangkap ang pagkakalabas
ng hangarin ng bayani sa dako at ng hangarin
ng katunggali sa kabila.

28. Salamat!