1. Εκπαιδευτικό σενάριο διδασκαλίας και μάθησης με την
αξιοποίηση εκπαιδευτικού λογισμικού.
Α. Στοιχεία του σεναρίου
Α1) Συγγραφέας:
Αικατερίνη Αθανασίου
Α2). Γνωστικό αντικείμενο
Ιστορία του Αρχαίου Κόσμου, Α’ τάξη Γενικού Λυκείου, ΑΠΣ 2008-2009
Α3) Το θέμα /ενότητα του γνωστικού αντικειμένου που πραγματεύεται το
σενάριο
Ομηρική εποχή: Οι μετακινήσεις (11ος – 9ος αι. π.Χ.) και ο πρώτος
ελληνικός αποικισμός.
Α4) Το υπολογιστικό περιβάλλον που προτείνεται για τη διδασκαλία της
συγκεκριμένης ενότητας
Ηλεκτρονικός υπολογιστής (6 συνολικά), εκπαιδευτικό λογισμικό ιστορίας
Χωροχρόνος, επεξεργαστής κειμένου, εκτυπωτής, διαδίκτυο.
Β. Παιδαγωγικά στοιχεία του σεναρίου
Β1) Η ιδέα που διέπει το εκπαιδευτικό σενάριο (Περιγράφεται συνοπτικά η ιδέα
πάνω στην οποία έχει στηριχτεί ο σχεδιασμός του σεναρίου με έμφαση στις καινοτομίες που
εισάγονται με το σενάριο στη διδασκαλία ή στη μάθηση του συγκεκριμένου θέματος)
Να συνδυαστούν οι ΤΠΕ ως αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο στα πλαίσια του
ψηφιακού-πληροφορικού αλφαβητισμού με τη διδακτική της ιστορίας μέσω
διαδραστικών χαρτών και μελέτης πρωτογενών και δευτερογενών ιστορικών
πηγών. Να βοηθηθούν οι μαθητές να βιώσουν το χώρο και το χρόνο της
περιόδου του πρώτου αποικισμού, παρακολουθώντας το χάρτη, τις κινήσεις
των ελληνικών φύλων από τον ελλαδικό χώρο προς τα νησιά του ανατολικού
Αιγαίου και τη Μικρά Ασία, την ίδρυση των ελληνικών πόλεων στη Μικρά
Ασία και την απόδοση τοπωνυμίων που διατηρούνται μέχρι σήμερα. Να
αναπτυχθεί η κριτική προσέγγιση της παρεχόμενης πληροφορίας και να
οικοδομηθεί ενεργητικά η γνώση μέσα από την ομαδοσυνεργατική
διερευνητική μάθηση.
1

2. Β2) Προστιθέμενη παιδαγωγική αξία. (περιγράφονται οι συγκεκριμένες δράσεις που
αναδεικνύει το σενάριο και οι οποίες δεν μπορούν ή είναι δύσκολο να υλοποιηθούν με τα
συμβατικά μέσα στο παραδοσιακό περιβάλλον μάθησης, ενώ συγχρόνως επεκτείνουν τις
δεξιότητες και τους γνωστικούς ορίζοντες του μαθητή).
Να ενισχυθούν οι διερευνητικές ικανότητες των μαθητών και να οικοδομηθεί
η γνώση μέσα από την αναζήτηση και την αξιολόγηση της πληροφορίας. Να
αναπτυχθεί η συνεργατικότητα μεταξύ των μελών των ομάδων και να
εκτιμηθούν τα αποτελέσματα της συνεργατικής μάθησης στην οποία καθένας
συνεισφέρει ανάλογα με τις κλίσεις και τις δεξιότητές του. Να αναπτυχθεί η
κριτική σκέψη μέσα από τη διασταύρωση των πληροφοριών για το ίδιο θέμα
που συγκεντρώνονται διαχρονικά. Να παρατηρηθεί η χρονική εξέλιξη και
διαφορετική σημασία που αποδίδεται στις διάφορες έννοιες. Τέλος, να
εξοικειωθούν οι μαθητές με τη διερεύνηση ανοιχτών περιβαλλόντων μάθησης
και να αναπτυχθούν οι δεξιότητές τους στη χρήση των ΤΠΕ.
Β3) Γνωστικά – διδακτικά ζητήματα /προβλήματα (γίνεται αναφορά στο θεωρητικό
πλαίσιο στο οποίο βασίζεται το σενάριο και αφορούν τη μελέτη της συγκεκριμένης θεματικής
ενότητας όπως επίσης και τα ζητήματα μάθησης που έχουν εντοπισθεί μέσω ερευνητικών
διαδικασιών για το συγκεκριμένο θέμα και που επιδιώκει να συνεισφέρει στην επίλυσή τους η
εφαρμογή του σεναρίου)
Η διδασκαλία της ιστορίας γίνεται μέσω του συγκεκριμένου σεναρίου
πολυτροπικά εφόσον εστιάζεται στην οπτική επαφή με τους διαδραστικούς
χάρτες με τους οποίους διακριβώνεται η γεωμορφολογία συγκεκριμένων
περιοχών ή οι αποστάσεις μεταξύ τους. Η μάθηση γίνεται αναπαραστατική
και ενισχύεται η γνωστική λειτουργία με την αισθητοποίηση και την οπτική
αναπαράσταση του χώρου. Επίσης με την ανάγνωση υπερκειμένων που
διασπούν τη γραμμική παρουσίαση του ζητούμενου θέματος οικοδομούνται οι
γνώσεις που αφορούν την αιτιακή σχέση των πραγμάτων στην πολυπλοκότητά
της. Επιπλέον, μέσα από τις αναζητήσεις σε συγκεκριμένους δικτυακούς
τόπους γίνεται η μετάβαση από τα γεγονότα στη θεωρία και από το χθες στο
σήμερα με την αναγωγή του αρχικού θέματος σε σύγχρονες καταστάσεις.
Γενικά ευνοείται η ενεργητική συμμετοχή του μαθητή στα πλαίσια της
διευρευνητικής ομαδοσυνεργατικής μάθησης στην οποία οι μαθητές-τριες
εργάζονται με τον προσωπικό τους ρυθμό και αλληλεπιδρώντας με το
περιβάλλον. Ακόμα, να συνηθίσουν οι μαθητές-τριες να προσεγγίζουν τα
ιστορικά γεγονότα των διαφόρων θεωριών και απόψεων. Τέλος, να
αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στη σπουδή του παρελθόντος και να τη
θεωρήσουν παράγοντα αυτογνωσίας (ΔΕΠΣ-ΑΠΣ) Ιστορίας.
2

3. Γ) Πλαίσιο εφαρμογής.
Γ1) Σε ποιους απευθύνεται: (Περιγράφεται η τάξη και η βαθμίδα εκπαίδευσης των
μαθητών στους οποίους απευθύνεται).
Το μάθημα γίνεται στην Α’ τάξη του Γενικού Λυκείου, σε διδακτική ενότητα
του σχολικού εγχειριδίου, σύμφωνα με το ΑΠΣ. Η τάξη αποτελείται συνολικά
από 24 μαθητές και μαθήτριες.
Γ2) Χρόνος υλοποίησης: (Αναφέρονται οι διδακτικές ώρες που απαιτούνται για την
εφαρμογή του σεναρίου).
Απαιτούνται συνολικά 2 διδακτικές ώρες εκ των οποίων η μια διεξάγεται στο
εργαστήριο πληροφορικής και η άλλη στη σχολική αίθουσα. Έχει προηγηθεί
συνεργασία με άλλους συναδέλφους και διευκόλυνση ώστε να ανερευθούν οι
δύο συνεχόμενες διδακτικές ώρες στο ωρολόγιο πρόγραμμα και επίσης να
διατεθεί ο χώρος του εργαστηρίου πληροφορικής.
Γ3) Χώρος υλοποίησης: (περιγράφεται ο χώρος που θα εργαστούν οι μαθητές, όπως για
παράδειγμα θα εργαστούν εξ ολοκλήρου στην αίθουσα διδασκαλίας ή στο εργαστήριο
υπολογιστών).
Οι μαθητές-τριες θα εργαστούν στο εργαστήριο πληροφορικής και στην
αίθουσα διδασκαλίας στην οποία θα γίνει στην ολομέλεια προφορική
παρουσίαση των αποτελεσμάτων των ομάδων εργασίας σύμφωνα με τα Φύλλα
Εργασίας.
Γ4) Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών: (Οι γνώσεις που πρέπει να έχουν οι
μαθητές σχετικά με το επιλεγμένο γνωστικό θέμα αλλά και τη χρήση του εκπαιδευτικού
λογισμικού, ώστε να μπορούν να διεκπεραιώσουν τις προτεινόμενες δράσεις του σεναρίου).
Οι μαθητές-τριες έχουν εισαχθεί στη Γεωμετρική περίοδο και έχουν
ενημερωθεί για το μεταβατικό της ρόλο στη διαμόρφωση του αρχαίου
ελληνικού κόσμου. Έχει προηγηθεί μικρή εξοικείωση του καθηγητή-τριας και
των μαθητών-τριών στη χρήση επεξεργαστή κειμένου, λογισμικού
παρουσίασης και ευχέρειας πλοήγησης στο διαδίκτυο. Επίσης, έχει προηγηθεί
γνωριμία των μαθητών-τριών με το λογισμικό, πλοήγηση στους χάρτες και τις
πηγές του στο μάθημα της πληροφορικής και έχουν προηγούμενη εμπειρία σε
ομαδική εργασία.
Γ5 Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία: (Περιγράφονται τα μέσα π.χ. φύλλα
εργασίας, οδηγίες κ.ά. που απαιτούνται για την εφαρμογή του σεναρίου).
Στα προηγούμενα μαθήματα ιστορίας έχουν δοθεί οδηγίες ανάλυσης,
σύνθεσης, σύγκρισης και αξιολόγησης ιστορικών στοιχείων και γεγονότων.
Επίσης, για το συγκεκριμένο σενάριο έχουν δοθεί εκτυπωμένα φύλλα
εργασίας τα οποία συμπληρώνονται γραπτώς.
3

4. Γ6) Οργάνωση της τάξης: (Ανάλυση του τρόπου εργασίας των μαθητών (ατομικά ή σε
ομάδες) και του βαθμού αυτενέργειας που τους παρέχεται και ποιοι θα είναι οι ρόλοι
μαθητών και διδάσκοντος).
Ο καθηγητής-τρια βάζει να χωριστούν οι μαθητές και οι μαθήτριες της τάξης
έχουν χωριστεί σε 6 ομάδες των 4 ατόμων η καθεμία με κατανομή τέτοια
ώστε σε κάθε ομάδα να υπάρχουν μαθητές και μαθήτριες διαφορετικών
επιδόσεων ώστε να επιτυγχάνεται αλληλεπίδραση και ανατροφοδότηση
(Ματσαγγούρας 1998). Επίσης η κατανομή σε ομάδες στοχεύει να μπορούν οι
μαθητές και οι μαθήτριες να εκτελέσουν συγκεκριμένες εργασίες: ένας/μία
αναζητεί στο λογισμικό ή στο διαδίκτυο, ένας/μία υπογραμμίζει και
υπαγορεύει, ένας/μία καταγράφει και ένας/μία παρακολουθεί την εργασία ή
συντονίζει με τις άλλες ομάδες, αν χρειαστεί. Ο καθηγητής-τρια υποστηρίζει
τις ομάδες σε όλη τη διάρκεια υλοποίησης του σεναρίου και φροντίζει να
καθοδηγεί και να συμβουλεύει τους μαθητές-τριες όταν
αποπροσανατολίζονται.
Γ7) Παιδαγωγικοί και μαθησιακοί στόχοι του σεναρίου: .
Να επιτευχθεί η αρχή της εποπτείας μέσω της σύνδεσης των ιστορικών
γεγονότων με το χώρο μέσω των διαδραστικών χαρτών. Να αναζητηθεί
πολυτροπικά το ιστορικό πλαίσιο της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας
μέσω του υπερκειμένου, των χαρτών και της γραμμής του χρόνου. Να
διακριθεί με χρωματισμό η Μικρά Ασία σε τρεις κύριες περιοχές, ανάλογα με
το φύλο που εγκαταστάθηκε σε αυτές και να εντοπιστούν οι σημαντικότερες
πόλεις. Να οπτικοποιηθεί η πληροφορία και να προσληφθεί ενεργητικά-
διαδραστικά. Να μεταφερθεί η ιστορική γνώση στο σήμερα και
συνειδητοποιηθεί η διάρκεια των πολιτιστικών επιτευγμάτων στο χώρο και
στο χρόνο (π.χ. των γλωσσικών επιτευγμάτων με τη διατήρηση των
τοπωνυμίων διαμέσου των αιώνων). Να διατυπωθεί ιστορικός λόγος από
τους μαθητές και μαθήτριες με την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της
μικρής έρευνάς του.
Δ) Εφαρμογή του σεναρίου:
(περιγράφεται η διαδικασία εφαρμογής του σεναρίου μέσα από την παρουσίαση των
δραστηριοτήτων που προτείνονται με το σενάριο και ανάλυση της αναμενόμενης διδακτικής
και μαθησιακής πορείας).
Δ1) Δραστηριότητες: (Περιγράφονται οι επιμέρους δραστηριότητες και η ροή διεξαγωγής
τους)
1 η Ομάδα – Φύλλο Εργασίας
α. Ας αναζητήσουμε στην ιστοσελίδα www . komvos . edu . gr στa λεξικά on line
τις έννοιες αποικία και αποικισμός. Ας αποθηκεύσουμε στο αρχείο τα
αποτελέσματα της αναζήτησης και ας τα εκτυπώσουμε. Ας μελετήσουμε
4

5. τα αποτελέσματα της εργασίας μας και ας προσέξουμε τη διαφορά
ανάμεσα στην απλή και την ιστορική έννοια. Τι παρατηρούμε;
β. Στο εκπαιδευτικό λογισμικό Χωροχρόνος στη δεύτερη ενότητα των
περιεχομένων που ονομάζεται Η ζωή στον ελλαδικό χώρο από το 800 -
479 π.Χ. και ακολούθως στον τίτλο Από τις φυλετικές κοινωνίες στην
πόλη-κράτος στον τίτλο Τι προηγήθηκε μελετάμε το κείμενο και κάνουμε
κλικ στον υπερσύνδεσμο Προς το ανατολικό Αιγαίο και τη Μικρά Ασία.
Εντοπίζουμε την περιοχή στο χάρτη και παρατηρούμε τη γεωμορφολογία
των περιοχών αφετηρίας και εγκατάστασης.
2η Ομάδα – Φύλλο Εργασίας
α. Στο εκπαιδευτικό λογισμικό Χωροχρόνος στη δεύτερη ενότητα των
περιεχομένων που ονομάζεται Η ζωή στον ελλαδικό χώρο από το 800 -
479 π.Χ. και ακολούθως στον τίτλο Από τις φυλετικές κοινωνίες στην
πόλη-κράτος στον τίτλο Τι προηγήθηκε μελετάμε το κείμενο και κάνουμε
κλικ στον υπερσύνδεσμο Προς το ανατολικό Αιγαίο και τη Μικρά Ασία.
Ας μελετήσουμε το κείμενο του Θουκυδίδη που εμφανίζεται, ας το
αποθηκεύσουμε στο αρχείο μας και ας το εκτυπώσουμε. Ας σκεφτούμε
ποια αίτια μπορεί να οδήγησαν τους Έλληνες στη δημιουργία αποικισμών.
Ας σκεφτούμε ποια αποτελέσματα μπορεί να επέφερε ο αποικισμός αυτών
των περιοχών στο εμπόριο, την οικονομία και τον πολιτισμό;
β. Στο λογισμικό Χωροχρόνος και στην ίδια ενότητα όπως παραπάνω ας
διαβάσουμε στο κείμενο την πορεία των Αιολέων και ας αναζητήσουμε
στο χάρτη την περιοχή εγκατάστασής τους χρωματίζοντάς την. Ας
εντοπίσουμε στο χάρτη τις πόλεις που αναφέρονται και ας
τοποθετήσουμε από ένα αντικείμενο σε αυτές που τα ονόματά τους μας
είναι οικεία.
3 η Ομάδα – Φύλλο Εργασίας
α. Στο εκπαιδευτικό λογισμικό Χωροχρόνος στη δεύτερη ενότητα των
περιεχομένων που ονομάζεται Η ζωή στον ελλαδικό χώρο από το 800 -
479 π.Χ. και ακολούθως στον τίτλο Από τις φυλετικές κοινωνίες στην
πόλη-κράτος στον τίτλο Τι προηγήθηκε μελετάμε το κείμενο και
αναζητάμε στην καρτέλα Έρευνα τη λέξη Ίωνες. Μελετάμε το κείμενο
του Ηροδότου (Α, 142) που περιέχει τη λέξη, το αποθηκεύουμε στο
αρχείο και το εκτυπώνουμε. Στη συνέχεια ας αναζητήσουμε στο χάρτη
την περιοχή εγκατάστασης των Ιώνων και ας την χρωματίσουμε.
β. Από το ίδιο κείμενο ας εντοπίσουμε στο χάρτη τις πόλεις που αναφέρονται
και ας σημειώσουμε τα τοπωνύμια. Ας βάλουμε από ένα αντικείμενο σε
αυτά που μας είναι οικεία.
5

6. 4 η Ομάδα – Φύλλο Εργασίας
α. Στο εκπαιδευτικό λογισμικό Χωροχρόνος στη δεύτερη ενότητα των
περιεχομένων που ονομάζεται Η ζωή στον ελλαδικό χώρο από το 800 -
479 π.Χ. και ακολούθως στον τίτλο Από τις φυλετικές κοινωνίες στην
πόλη-κράτος στον τίτλο Τι προηγήθηκε μελετάμε το κείμενο και
αναζητάμε στην καρτέλα Έρευνα τη λέξη Ιωνία. Αφού επιλέξουμε την
επιλογή που αναφέρεται στο αντικείμενό μας και στον ιστορικό χρόνο που
εργαζόμαστε ας εντοπίσουμε στο χάρτη τις περιοχές της Φώκαιας και της
Μιλήτου και ας μετρήσουμε τη μεταξύ τους απόσταση. Μπορούμε να
υπολογίσουμε περίπου την έκταση της αρχαίας Ιωνίας; Ταυτίζεται με
την ίδια περιοχή που αποδίδονταν με τη χρήση του όρου κατά τη
μετέπειτα περίοδο και τα νεότερα χρόνια;
β. Στην ιστοσελίδα www . hellenichistory . gr του ιδρύματος Μείζονος
Ελληνισμού στην Γεωμετρική Περίοδο στην περιοχή Πολιτική στις Νέες
Θεωρίες aς μελετήσουμε το κείμενο, ας το αποθηκεύσουμε στο αρχείο
και ας το εκτυπώσουμε. Ποια είναι τα συμπεράσματά μας για την
εκμετάλλευση των γεγονότων του ιστορικού παρελθόντος από τις
εκάστοτε πολιτικές σκοπιμότητες οποιασδήποτε εποχής; Ποιες
ιδιομορφίες φαίνεται να παρουσιάζει η ιστορική έρευνα; Ας προτείνουμε
στην ολομέλεια της τάξης να συζητηθεί ελεύθερα το θέμα.
5 η Ομάδα – Φύλλο Εργασίας
α. Στο εκπαιδευτικό λογισμικό Χωροχρόνος στη δεύτερη ενότητα των
περιεχομένων που ονομάζεται Η ζωή στον ελλαδικό χώρο από το 800 -
479 π.Χ. και ακολούθως στον τίτλο Από τις φυλετικές κοινωνίες στην
πόλη-κράτος στον τίτλο Τι προηγήθηκε μελετάμε το κείμενο και κάνουμε
κλικ στον υπερσύνδεσμο Προς το ανατολικό Αιγαίο και τη Μικρά Ασία. Ας
εντοπίσουμε στο χάρτη την περιοχή όπου μετανάστευσαν οι Δωριείς και
ας τη χρωματίσουμε. Ας βάλουμε από ένα αντικείμενο στις πόλεις που τα
ονόματά τους μας είναι οικεία.
β Στο εκπαιδευτικό λογισμικό Χωροχρόνος στη δεύτερη ενότητα των
περιεχομένων που ονομάζεται Η ζωή στον ελλαδικό χώρο από το 800 -
479 π.Χ. και ακολούθως στον τίτλο Από τις φυλετικές κοινωνίες στην
πόλη-κράτος στον τίτλο Η λατρεία μελετάμε το κείμενο που εμφανίζεται,
χρησιμοποιούμε τους υπερσυνδέσμους για εμπλουτισμό και ανάκληση των
γνώσεων μας από τον Όμηρο και εντοπίζουμε στο χάρτη τις πόλεις που
αποτελούσαν το Πανιώνιο θρησκευτικό κέντρο.
6

7. 6 η Ομάδα – Φύλλο Εργασίας
α. Στην καρτέλα Έρευνα του λογισμικού μας πληκτρολογούμε τη λέξη
Σμύρνη και επιλέγουμε την αναφορά στη Μικρασιατική καταστροφή και
το προσφυγικό κύμα των Μικρασιατών Ελλήνων προς την κυρίως Ελλάδα.
Στη γραμμή του χρόνου εντοπίζουμε χρονικά το γεγονός αυτό και
παρατηρούμε τη διάρκεια ζωής των Ελλήνων στη Μικρά Ασία. Τι
σκεπτόμαστε;
β. Στη μηχανή αναζήτησης Google, στη διεύθυνση Wikipedia , στο λήμμα Νέα
Σμύρνη στα Κτίρια εντοπίζουμε το λήμμα Γήπεδο Πανιωνίου.
Παρατηρούμε την εικόνα, μελετάμε την ιστορία του συλλόγου,
αποθηκεύουμε στο αρχείο και εκτυπώνουμε. Τι σκεπτόμαστε;
Τη δεύτερη ώρα η ολομέλεια της τάξης μεταφέρεται στην αίθουσα
διδασκαλίας και αφήνεται ένα δεκάλεπτο για να οργανώσουν γραπτώς οι
μαθητές τα αποτελέσματα των εργασιών τους με βάση το Φύλλο Εργασίας και
τις εκτυπώσεις του και στη συνέχεια διατυπώνουν προφορικά τον ιστορικό
τους λόγο με λογική σειρά. Τα αποτελέσματα θα αναφέρονται από δύο μέλη
κάθε ομάδας, τα οποία θα καθοριστούν από την ίδια την ομάδα για να
εξασφαλιστεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή. Ο καθηγητής επιβλέπει
τη διαδοχή της παρουσίασης των εργασιών των ομάδων και υπογραμμίζει τα
συμπεράσματα.
Δ2) Τα εργαλεία εφαρμογής: (Περιγράφονται τα εργαλεία του λογισμικού που
προτείνεται να χρησιμοποιηθούν σε κάθε δραστηριότητα καθώς και η σημασία τους στην
ανάπτυξη της μάθησης).
Εργαλεία είναι το κείμενο, οι χάρτες, η μορφολογία του εδάφους, η μέτρηση
των αποστάσεων και η γραμμή του χρόνου.
Δ3) Συμπληρωματικές πηγές: (Περιγράφονται οι πόροι που προτείνεται να
χρησιμοποιηθούν κατά τη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων και δεν ανήκουν στο προτεινόμενο
λογισμικό).
Οι δικτυακοί τόποι www . komvos . edu . gr , www . hellenichistory . gr ,
www . google . gr , www . wikipedia . gr , ο εκτυπωτής και τα Φύλλα Εργασίας.
Δ4) Αναφορά στο ρόλο των μαθητών, διδάσκοντος και λογισμικού
(αποσαφηνίζεται ο τρόπος με τον οποίο θα εμπλακούν και θα αλληλεπιδράσουν κατά την
διάρκεια της δραστηριότητας οι μαθητές, ο διδάσκων και το εκπαιδευτικό λογισμικό)
Οι μαθητές εμπλέκονται και αλληλεπιδρούν με όλους τους χώρους του
λογισμικού, το κείμενο με τους υπερσυνδέσμους, το χάρτη και τη γραμμή του
χρόνου, οικοδομώντας ενεργητικά και βιωματικά τη γνώση. Ο διδάσκων έχει
μελετήσει το εκπαιδευτικό λογισμικό καθώς και τη διδακτική ενότητα του
ΑΠΣ που πρόκειται να διδαχθεί, έχει δημιουργήσει τα Φύλλα Εργασίας και
κατευθύνει τη μικρή συνεργατική έρευνα των μαθητών, διαμεσολαβώντας
7

8. ανάμεσα σε αυτούς, το γνωστικό αντικείμενο και τη θεωρία του και τις
δυνατότητες του λογισμικού.
Ε) Επέκταση του σεναρίου
(Προτάσεις για την περαιτέρω επέκταση του σεναρίου).
Το σενάριο μπορεί να επεκταθεί στα πλαίσια της τοπικής ιστορίας για
διάφορες περιοχές του ελληνικού χώρου και για καταγραφή των τοπωνυμίων
που συνδέονται με τα πρώτα ελληνικά φύλα και αποτελούν από τις
αρχαιότερες μαρτυρίες της συνέχισης της ελληνικής γλώσσας. Επίσης, στα
πλαίσια της πολυπολιτισμικής κοινωνίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μια
συνολική παρουσίαση και ιστορική αναδρομή της έννοιας της μετανάστευσης
και να διευρευνηθεί η θέση των Ελλήνων ως μεταναστών διαμέσου των
αιώνων.
ΣΤ) Βιβλιογραφία
(θα αναφερθούν οι βιβλιογραφικές αναφορές που χρησιμοποιήθηκαν)
1. Μαστραπάς Ν. Αντώνης, Ιστορία του Αρχαίου Κόσμου, Από τους
προϊστορικούς πολιτισμούς της Ανατολής έως την εποχή του
Ιουστινιανού, Α΄ Τάξη Ενιαίου Λυκείου (Γενικής Παιδείας), Εκδόσεις
ΟΕΔΒ, Αθήνα 2004.
2. Βιβλιοθήκη του «Φιλολόγου», Ιστορία Α’ Θέματα διδασκαλίας της
Ιστορίας, Β’ Γενικά Θέματα Ιστορίας, Εκδόσεις Φιλόγογος,
Θεσσαλονίκη 1997.
8

9. Ζ) Ενδεικτικό φύλλο εργασίας
Περιγράφονται οι οδηγίες προς τους μαθητές για τη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων του
σεναρίου (το φύλλο εργασίας θα δοθεί στους μαθητές)
1 η Ομάδα – Φύλλο Εργασίας
α. Να αναζητήσετε στην ιστοσελίδα www . komvos . edu . gr στa λεξικά on line
τις έννοιες αποικία και αποικισμός. Να αποθηκευτούν στο αρχείο τα
αποτελέσματα της αναζήτησης και να εκτυπωθούν. Τι παρατηρείτε;
β. Στο εκπαιδευτικό λογισμικό Χωροχρόνος στη δεύτερη ενότητα των
περιεχομένων που ονομάζεται Η ζωή στον ελλαδικό χώρο από το 800 -
479 π.Χ. και ακολούθως στον τίτλο Από τις φυλετικές κοινωνίες στην
πόλη-κράτος στον τίτλο Τι προηγήθηκε μελετάμε το κείμενο και κάνουμε
κλικ στον υπερσύνδεσμο Προς το ανατολικό Αιγαίο και τη Μικρά Ασία.
Εντοπίζουμε την περιοχή στο χάρτη και παρατηρούμε τη γεωμορφολογία.
Ποια αποτελέσματα νομίζετε ότι θα επέφερε ο αποικισμός αυτών των
περιοχών στο εμπόριο, την οικονομία και τον πολιτισμό;
9

10. Ζ) Ενδεικτικό φύλλο εργασίας
Περιγράφονται οι οδηγίες προς τους μαθητές για τη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων του
σεναρίου (το φύλλο εργασίας θα δοθεί στους μαθητές)
1 η Ομάδα – Φύλλο Εργασίας
α. Να αναζητήσετε στην ιστοσελίδα www . komvos . edu . gr στa λεξικά on line
τις έννοιες αποικία και αποικισμός. Να αποθηκευτούν στο αρχείο τα
αποτελέσματα της αναζήτησης και να εκτυπωθούν. Τι παρατηρείτε;
β. Στο εκπαιδευτικό λογισμικό Χωροχρόνος στη δεύτερη ενότητα των
περιεχομένων που ονομάζεται Η ζωή στον ελλαδικό χώρο από το 800 -
479 π.Χ. και ακολούθως στον τίτλο Από τις φυλετικές κοινωνίες στην
πόλη-κράτος στον τίτλο Τι προηγήθηκε μελετάμε το κείμενο και κάνουμε
κλικ στον υπερσύνδεσμο Προς το ανατολικό Αιγαίο και τη Μικρά Ασία.
Εντοπίζουμε την περιοχή στο χάρτη και παρατηρούμε τη γεωμορφολογία.
Ποια αποτελέσματα νομίζετε ότι θα επέφερε ο αποικισμός αυτών των
περιοχών στο εμπόριο, την οικονομία και τον πολιτισμό;
9