1. Διδακτική πρόταση με τη χρήση των ΤΠΕ
Κείμενα Λογοτεχνίας: Άνθρωποι και δελφίνια
Δημιουργός: Ελένη Παπαμάνου
Επιμορφώτρια: Ελένη Ξυλά
Μάθημα: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, με προεκτάσεις στο μάθημα της
Νεοελληνικής Γλώσσας
Τάξη: Β Γυμνασίου
Κείμενο διδασκαλίας: Αντώνης Σουρούνης, «Άνθρωποι και δελφίνια»
Αριθμός μαθητών: 10
Προβλεπόμενος Χρόνος: 3-4 διδακτικές ώρες
Περίληψη
Το κείμενο διδασκαλίας επιλέχτηκε με γνώμονα την ενδιαφέρουσα για τους
μαθητές θεματική του, δεδομένου ότι αφορά τη σχέση του ανθρώπου με τα ζώα. Το
σενάριο που προτείνεται επιχειρεί, αφενός, να εντάξει τη χρήση των Τ.Π.Ε. στη
διδακτική πράξη και μεθοδολογία, και, αφετέρου, να δώσει την ευκαιρία σε
μαθητές της τάξης, οι οποίοι, σε μια παραδοσιακού τύπου διδασκαλία, παραμένουν
κατά κανόνα αμέτοχοι, να αποκτήσουν ενεργό ρόλο.
Προϋποθέσεις
Βασικές γνώσεις και δεξιότητες στη χρήση και στην αξιοποίηση: α) του
Διαδικτύου, και κυρίως των μηχανών αναζήτησης, β) του κειμενογράφου (Word)
και του προγράμματος παρουσίασης (Power Point). Απαραίτητη κρίνεται η
συνεργασία με τον καθηγητή της Πληροφορικής για την τελική φάση δημοσίευσης
των εργασιών σε ιστολόγιο της τάξης.
Μεθοδολογική πορεία
Ακολουθείται η ομαδο-συνεργατική μέθοδος. Οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες
και: αρχικά, εντοπίζουν στο Διαδίκτυο τις επιλεγμένες ιστοσελίδες, συγκεντρώνουν
το διαθέσιμο σχετικό υλικό (φωτογραφίες, σχόλια και πληροφορίες,
δημοσιογραφικά κείμενα, ηλεκτρονικά λεξικά) και, μέσα από ερωτήσεις και
δραστηριότητες (που αφορούν και το κείμενο διδασκαλίας), καλούνται να
παραγάγουν δικό τους λόγο, σε ποικίλα κειμενικά είδη που διδάσκονται ή έχουν
διδαχτεί στο μάθημα της Γλώσσας.

2. ΣΤΟΧΟΙ
♦ Α. Περιεχόμενο
Καλλιέργεια του ενδιαφέροντος των μαθητών για σύγχρονα οικολογικά
προβλήματα.
♦ Β. Κειμενικά είδη
Χαρακτηριστικά κειμενικών ειδών
♦ Γ. Ψηφιακός γραμματισμός
Άσκηση στη χρήση και στην αξιοποίηση πόρων του Διαδικτύου
♦ Δ. Παραγωγή λόγου
Γραπτή άσκηση των μαθητών σε ποικίλα κειμενικά είδη και σε ανάλογα
επικοινωνιακά περιβάλλοντα
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Α. Οι μαθητές επιδιώκεται:
α) να αντιληφθούν τα οικολογικά προβλήματα και κυρίως τον κίνδυνο εξάλειψης
διαφόρων ειδών της πανίδας·
β) διαπιστώσουν τις εγκληματικές ενέργειες του ανθρώπου στο οικοσύστημα·
γ) να συνειδητοποιήσουν την καταπίεση των ανθρώπων στα ζώα με σκοπό την
οικονομική εκμετάλλευση, καθώς και την ατομική και κοινωνική αδιαφορία και
ανοχή απέναντι σε περιπτώσεις εκμετάλλευσης των ζώων·
δ) να συνειδητοποιήσουν το έλλειμμα ηθικής του σύγχρονου πολιτισμού, όπως
αυτό προκύπτει από την κοινωνική ασυνειδησία που χαρακτηρίζει τη στάση μας
απέναντι στην κακοποίηση των ζώων και
ε) να παρακολουθήσουν τη σχέση του ανθρώπου με τα δελφίνια από την
αρχαιότητα ως σήμερα.
Β. Μέσα από την αξιοποίηση ηλεκτρονικού λεξικού και άλλου κατάλληλου υλικού
(σώματος κειμένων), επιδιώκεται οι μαθητές:
α) να έρθουν σε επαφή με δύο δημοσιογραφικά κειμενικά είδη: το ρεπορτάζ και το
χρονογράφημα·
β) να εντοπίζουν τα χαρακτηριστικά των δύο ειδών και, στη συνέχεια, να
ανιχνεύουν ορισμένα από αυτά τα χαρακτηριστικά και σε λογοτεχνικά κείμενα,
όπως το «Άνθρωποι και δελφίνια».
Γ. Επιδιώκεται οι μαθητές:
α) να ασκηθούν στην πλοήγηση και στην αξιοποίηση ποικίλων πόρων του
Διαδικτύου, όπως είναι οι μηχανές αναζήτησης εφημερίδων, τα ηλεκτρονικά
λεξικά, τα σώματα κειμένων·
β) να εξοικειωθούν με την αναζήτηση κειμένων αλλά και εικόνων σχετικών με το
θέμα που τους ενδιαφέρει και
γ) να εξοικειωθούν με τη δημιουργία πολυτροπικών κειμένων, ιστολογίου και
ηλεκτρονικής έκδοσης μαθητικής εφημερίδας.
2

3. Δ. Οι μαθητές καλούνται:
α) να παραγάγουν λόγο, με βάση κειμενικά είδη τα οποία, κατά κανόνα, έχουν
διδαχτεί ή διδάσκονται στο πλαίσιο του γλωσσικού μαθήματος (ημερολογιακή
καταγραφή, επιστολή) και
β) να δοκιμαστούν σε είδη του δημοσιογραφικού λόγου (άρθρο, ρεπορτάζ και
χρονογράφημα), καθώς επίσης και στη σύνταξη ενός ενημερωτικού φυλλαδίου.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ
Ο μικρός αριθμός των μαθητών (10) δίνει τη δυνατότητα του χωρισμού τους σε μικρές
ομάδες των δύο ατόμων. Η παραγωγή λόγου άλλωστε δεν είναι πολύ εύκολο να παραχθεί
αποτελεσματικά με μεγαλύτερες ομάδες και αυτός ο χωρισμός προτείνεται και για
μεγαλύτερα τμήματα. Κατά τον χωρισμό, κρίνεται σκόπιμο, μετά από συνεργασία του
φιλολόγου με τον καθηγητή της Πληροφορικής, το ένα μέλος της κάθε ομάδας να είναι
καλά εξοικειωμένο με τη χρήση των Τ.Π.Ε.
ΠΟΡΕΊΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΊΑΣ ΚΑΙ ΕΚΠΌΝΗΣΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΉΤΩΝ
Οι μαθητές διαμοιράζονται στους σταθμούς εργασίας και εναλλάσσονται στους ρόλους
του ερευνητή και του γραμματέα. Προσεγγίζουν το θέμα μέσα από φύλλα εργασίας που
τους έχουν διανεμηθεί σε ηλεκτρονική μορφή.
Αρχικά, ερευνούν και συλλέγουν υλικό μέσω καθοδηγούμενης αναζήτησης στο
διαδίκτυο. (Να σημειωθεί ότι η καθοδηγούμενη αναζήτηση θεωρήθηκε επιβεβλημένη,
λόγω της έλλειψης προηγούμενης σχετικής εμπειρίας από τους μαθητές αλλά και του
μεγάλου όγκου των πληροφοριών με τον οποίο θα έρχονταν σε επαφή.) Στο επόμενο
στάδιο, οι μαθητές καταγράφουν και επεξεργάζονται το υλικό που συγκεντρώνουν,
σύμφωνα με τις οικείες οδηγίες για την ανάπτυξη κάθε δραστηριότητας. Στην πορεία
αυτή, ο καθηγητής υποστηρίζει το έργο των μαθητών του, παρεμβαίνοντας διακριτικά σε
κάθε ομάδα, δίνοντας διευκρινίσεις και επιλύοντας τυχόν προβλήματα.
Το τελευταίο στάδιο, που αφορά την παραγωγή γραπτού λόγου, πραγματώνεται σε
συνεργατικό περιβάλλον και εντάσσεται σε συγκεκριμένο κάθε φορά επικοινωνιακό
πλαίσιο, σύμφωνα με τις νεότερες αντιλήψεις για επικοινωνιακή προσέγγιση της
διδασκαλίας του γλωσσικού μαθήματος. Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές παράγουν λόγο
που εγγράφεται σε κειμενικά είδη (άρθρο, επιστολή, ημερολογιακή καταγραφή) στα
οποία έχουν ήδη ασκηθεί μέσα από τα μαθήματα της Νεοελληνικής Γλώσσας και της
Νεοελληνικής Γραμματείας (λ..χ, Άννα Φρανκ, «Από το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»
και Θανάσης Βαλτινός, «Δύο γράμματα της Χαράς»).
Επίσης, οι μαθητές θα δοκιμάσουν να γράψουν κείμενα που θα έχουν τα
χαρακτηριστικά δύο ειδών του δημοσιογραφικού λόγου: του ρεπορτάζ και του
χρονογραφήματος. Αφορμή γι’ αυτό αποτελεί το αφήγημα του Σουρούνη, αφενός, γιατί ο
αφηγητής αναφέρεται σε ρεπορτάζ για τα δελφίνια, και, αφετέρου, γιατί το κείμενο του
Σουρούνη, αν και δεν δημοσιεύτηκε στον Τύπο, φέρει πολλά από τα χαρακτηριστικά του
χρονογραφήματος. Κρίθηκε, όμως, απαραίτητο για την παραγωγή χρονογραφήματος και
3

4. ρεπορτάζ από τους μαθητές να τους δοθούν επιπλέον κείμενα και ασκήσεις που θα τους
εξοικειώσουν περισσότερο με τα δημοσιογραφικά αυτά είδη και θα τους βοηθήσουν να
εκφραστούν με ανάλογα δικά τους κείμενα. Στο στάδιο αυτό η υποστηρικτική βοήθεια
από τον καθηγητή ίσως χρειαστεί να είναι περισσότερη.
Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων και την παραγωγή λόγου από όλες τις
ομάδες, αφιερώνεται χρόνος για την παρουσίαση των εργασιών, κατά την οποία
διατυπώνονται ερωτήσεις μεταξύ των ομάδων, ζητούνται διευκρινίσεις, γίνονται
υποδείξεις και διορθώσεις, και από τους μαθητές και από τον καθηγητή. Τα κείμενα που
προκύπτουν μετά και από αυτή την επεξεργασία μπορούν πλέον να δημοσιευτούν είτε
στην εφημερίδα του σχολείου (που θα μπορούσε να έχει και ηλεκτρονική μορφή) είτε
στο ιστολόγιο της τάξης. Σ’ αυτή την περίπτωση, πάντως, απαιτείται και πάλι η
συνεργασία με τον καθηγητή της Πληροφορικής, δεδομένου ότι μαθητές δεν κατέχουν
τέτοιου είδους δεξιότητες στη χρήση των Τ.Π.Ε.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Μια πρώτη αξιολόγηση με τη μορφή ανατροφοδότησης μπορούμε να πούμε ότι
ξεκινά από τους ίδιους τους μαθητές όταν κατά την διαδικασία παρουσίασης των
εργασιών τους στην τάξη διατυπώνονται ερωτήσεις, εκφράζονται απορίες ή τους
γίνονται υποδείξεις από τους ίδιους τους συμμαθητές τους.
Τόσο οι μαθητές όσο και η εκπαιδευτική διαδικασία αξιολογούνται σε δύο επίπεδα:
α) την επιτυχία των γνωστικών στόχων και β) την ανάπτυξη συνεργατικών δεξιοτήτων
στο πλαίσιο της εταιρικής ομάδας αλλά και στο πλαίσιο όλης της τάξης.
Οι απαντήσεις των μαθητών στις εργασίες και τα κείμενα παραγωγής λόγου
αντιμετωπίζονται ως αποτέλεσμα συνεργατικής προσπάθειας δύο μαθητών και άρα
χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην αποτίμηση της συμμετοχής του κάθε μαθητή.
Ο βαθμός συμμετοχής άλλωστε κάθε ομάδας στη διαδικασία αναζήτησης
πληροφοριών από τις πηγές και στην προφορική παρουσίαση των εργασιών αλλά και η
αποτελεσματική συνεργασία της με τις υπόλοιπες ομάδες στην εκπόνηση ιδιαίτερα της
τελευταίας, κοινής για όλη την τάξη, δραστηριότητας λαμβάνονται υπόψη στην
αποτίμηση της όλης διδακτικής διαδικασίας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Αποστολίδου Βενετία & Ελένη Χοντολίδου (1999). Λογοτεχνία και
Εκπαίδευση, Αθήνα: Δαρδανός.
2. Βακαλούδη Αναστασία (2003). Διδάσκοντας και Μαθαίνοντας με τις Νέες
Τεχνολογίες. Θεωρία και Πράξη, Αθήνα: Πατάκη.
3. Κουτσογιάννης Δημήτρης (2001). Πληροφορική-Επικοινωνιακή
Τεχνολογία και Γλωσσική Αγωγή: Η Διεθνής Εμπειρία, Θεσσαλονίκη: ΚΕΓ.
4. Ματσαγγούρας Γ. Η. (2001). Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση,
Αθήνα: Γρηγόρης.
4

5. 5. Νικολαΐδου Σοφία & Τερέζα Γιακουμάτου (2001). Διαδίκτυο και
Διδασκαλία, Αθήνα: Κέδρος.
6. Χαραλαμπόπουλος Αγαθοκλής & Σωφρόνης Χατζησαββίδης (1997). Η
Διδασκαλία της Λειτουργικής Χρήσης της Γλώσσας: Θεωρία και Πρακτική
Εφαρμογή, Κώδικας.
7. Χατζηβασιλείου Γ. Βασίλης (2001). Βήματα παιδιών που μεγαλώνουν, σ.
13-102, Θεσσαλονίκη: Ιανός.
8. Fokemma D. & Ibsch E. (1997). Θεωρίες Λογοτεχνίας του Εικοστού Αιώνα,
Μτφ. Παρίσης Γ., Επιμέλεια Καψωμένος Ερατ., Αθήνα: Πατάκης.
9. Jauss R. H. (1995). Η θεωρία της πρόσληψης: Τρία μελετήματα, Μτφ.
Πεχλιβάνος Μ., Αθήνα: Εστία (4η έκδοση).
10. Pingaud Bernard κ.ά. Συνέδριο του Σεριζί (1985). Η Διδασκαλία της
Λογοτεχνίας, Μτφ. Βασιλαράκης Ι. Ν., Αθήνα: Επικαιρότητα.
5

6. ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
Φύλλο 1
1. Επισκεφτείτε τις παρακάτω ιστοσελίδες και συγκεντρώστε φωτογραφίες νεκρών
δελφινιών ως αποτέλεσμα δολοφονικής ενέργειας των ανθρώπων. Κρατήστε σύντομες
σημειώσεις για το θέμα αυτό από πληροφορίες που θα βρείτε στις ίδιες ιστοσελίδες.
α. www.ethnos.gr/article.asp?catid=11900&subid=2&tag=8400&pubid=1890785
β. http://maggie-salonica.blogspot.com/2007/11/t.html
γ. http://delfiniapeiloumenoeidos.blogspot.com και
δ. www.all-creatures.org/hope/dolphin kill at Taiji 01derimmed.JPG.
2. Στη συνέχεια, επισκεφτείτε την ιστοσελίδα http://hollywood.greekreporter.gr/?p=1224
και παρατηρήστε πώς αντιμετωπίζει το θέμα της βάρβαρης στάσης των ανθρώπων ο
σκηνοθέτης Λούη Ψυχογιός.. Τι επιδιώκει με την ταινία του ο σκηνοθέτης;
Προσπαθήστε να ανιχνεύσετε ανάλογους στόχους και στο κείμενο του Αντ. Σουρούνη.
3. Εντοπίστε στο κείμενο του Αντ. Σουρούνη «Άνθρωποι και δελφίνια» λέξεις και
φράσεις με τις οποίες ο αφηγητής εκφράζει τα δικά του συναισθήματα με αφορμή την
εικόνα που είδε. Εντάξτε στον παρακάτω πίνακα φράσεις που αποτυπώνουν τη στάση
του συγγραφέα απέναντι στους ανθρώπους στα απέναντι στα δελφίνια και σχολιάστε
ειδικότερα τη στάση του απέναντι στους ανθρώπους.
Στάση απέναντι στα δελφίνια Στάση απέναντι στους ανθρώπους
4. Γράψτε τώρα ένα δικό σας κείμενο στο ημερολόγιό σας, με το οποίο θα εκφράζετε τα
συναισθήματα που σας προκαλούν οι φωτογραφίες που είδατε αλλά και οι πληροφορίες
που συλλέξατε.
6

7. Φύλλο 2
1. Αναζητήστε τον ορισμό της λέξης ρεπορτάζ. Προκειμένου να τον εντοπίσετε,
χρειάζεστε τη βοήθεια ενός ηλεκτρονικού λεξικού:
α. Πηγαίνετε στην ιστοσελίδα της Πύλης για την ελληνική γλώσσα, του Κέντρου
Ελληνικής Γλώσσας (www.greek-language.gr).
β. Στη συνέχεια, επιλέξτε την ενότητα «Νέα Ελληνική» και από τη λίστα
«Εργαλεία» ανοίξτε την υποενότητα «Ηλεκτρονικά λεξικά».
γ. Στην αριστερή πλευρά της υποενότητας, επιλέξτε να ανοίξετε το αρχείο «Λεξικό
της Κοινής Νεοελληνικής (Τριανταφυλλίδη)» και στην ένδειξη «Αναζήτηση»
πληκτρολογήστε τη λέξη ρεπορτάζ.
2. Βρείτε στις ηλεκτρονικές εκδόσεις των δύο ελληνικών εφημερίδων που σας δίνονται
(www.ethnos.gr, Το Έθνος και www.tovima.gr, Το Βήμα) ρεπορτάζ με θέμα τα δελφίνια.
Για την αναζήτησή σας, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη μηχανή αναζήτησης (ένδειξη
«Αναζήτηση») που διαθέτει η ιστοσελίδα κάθε εφημερίδας και να πληκτρολογήσετε τη
λέξη «Δελφίνια».
3. Από τα ρεπορτάζ που διαβάσατε προσέξτε ιδιαίτερα αυτό με τον τίτλο «Ένα δελφίνι
και μια καρέτα-καρέτα» και συμπληρώστε στον παρακάτω πίνακα ποια από τα
χαρακτηριστικά του δημοσιογραφικού αυτού είδους έχει το κείμενο που διαβάσατε.
Τίτλος (συνήθως ελλειπτική πρόταση που
προκαλεί το ενδιαφέρον)
Επίκαιρο γεγονός
Πληροφορίες για χώρο και χρόνο
Μαρτυρίες
Στοιχεία δημοσιογραφικής έρευνας
Φωτογραφικό υλικό
Δημοσίευση σε εφημερίδα ή περιοδικό
4. Υποθέστε ότι εργάζεστε ως δημοσιογράφος σε μια εφημερίδα και ότι έχετε αναλάβει
να καλύψετε ένα θέμα που αφορά τον εντοπισμό ενός νεκρού ζώου υπό εξαφάνιση
(δελφινιού, λύκου, κ.τ.λ.). Ετοιμάστε ένα σχετικό ρεπορτάζ για την εφημερίδα στην
οποία εργάζεστε.
7

8. Φύλλο 3
1. Εντοπίστε στο Διαδίκτυο φωτογραφίες και βίντεο δελφινιών που ζουν σε συνθήκες
ελευθερίας. Για την αναζήτησή σας, μπορείτε να πάτε στις εξής ιστοσελίδες:
α. Στο ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ (www.ert-archives.gr) και στην ένδειξη
«Αναζήτηση», πληκτρολογήσετε τη λέξη «δελφίνια». Παρακολουθήστε το μέρος
του βίντεο, με τίτλο «Θησαυροί της ελληνικής φύσης. Το θαλάσσιο πάρκο των
βόρειων Σποράδων», επιλέγοντας την ένδειξη «Λεπτομέρειες» και μετά
«Προβολή».
β. Στην ιστοσελίδα του επιστημονικού περιοδικού National Geographic
(http://kids.nationalgeographic.com/Stories/AnimalsNature/Dolphin-language)
δείτε τις φωτογραφίες δελφινιών.
2. Εντοπίστε σε ποια σημεία του κειμένου του Αντ. Σουρούνη «Άνθρωποι και δελφίνια»
γίνεται λόγος για τη ζωή των δελφινιών σε συνθήκες ελευθερίας και σε συνθήκες
φυλάκισης και εκμετάλλευσης από τους ανθρώπους. Σημειώστε στον πίνακα που
ακολουθεί τις λέξεις ή τις φράσεις με τις οποίες ο συγγραφέας αναφέρεται στις δύο αυτές
συνθήκες.
Δελφίνια σε συνθήκες ελευθερίας Δελφίνια σε συνθήκες φυλάκισης
3. Σημειώστε στο πρόχειρό σας τις σκέψεις από το υλικό που συγκεντρώσατε και, στη
συνέχεια, συντάξτε μια επιστολή προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, στην οποία θα
αναφέρεστε στους λόγους για τους οποίους θα πρέπει να σταματήσει η φυλάκιση των
ζώων από τους ανθρώπους με σκοπό το κέρδος.
Εναλλακτικά
Ετοιμάστε ένα φυλλάδιο για να μοιράσετε στα παιδιά της περιοχής σας, με σκοπό να
τους πείσετε να μην επισκεφτούν το τσίρκο που εγκαταστάθηκε στην περιοχή σας. Το
φυλλάδιο αυτό, εκτός από το κείμενο, καλό είναι να περιλαμβάνει φωτογραφικό και
άλλο εικαστικό υλικό (λ.χ., σκίτσα), προκειμένου να ελκύσει περισσότερο την προσοχή
και το ενδιαφέρον του κοινού προς το οποίο απευθύνεται.
8

9. Φύλλο 4
1. Αναζητήστε στις ιστοσελίδες που σας δίνονται εικόνες δελφινιών σε αγγειογραφίες,
ψηφιδωτά και τοιχογραφίες της αρχαιότητας:
α. http://commons.wikimedia.org/wiki/knossos
β. www.theoi.com/GalleryZ3.html
γ. www.theoi.com/Gallery/P12.4C.html
2. Επισκεφτείτε τις ιστοσελίδες που ακολουθούν και διαβάστε τα σχετικά κείμενα, από
όπου φαίνεται η ιδιαίτερη σχέση των δελφινιών με τους ανθρώπους:
α. www.reptilesalonica.com/dolphin-moans.html.
β. www.in.gr/innews/article.asp?lngEntityID=263370
γ. www.sea-gate.gr/article.php?id=434&sid
δ. www.snhell.gr/kids/content.asp?id=233&cat_id=10
3. Στο σχολικό βιβλίο της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, διαβάστε το κείμενο «Απρόσκλητοι
βοηθοί», Αιλιανός, Περί ζώων ιδιότητος 2.8 (διασκευή) που διδαχτήκατε στο μάθημα της
Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και θυμηθείτε την προσφορά των δελφινιών στους ψαράδες.
4. Με βάση το υλικό που προσεγγίσατε, να συνθέσετε ένα άρθρο για τη σχολική
εφημερίδα, στο οποίο να εκφράζετε τη διαχρονική, φιλική σχέση των δελφινιών με τον
άνθρωπο.
9

10. Φύλλο 5
1. Αναζητήστε τον ορισμό της λέξης χρονογράφημα. Προκειμένου να τον εντοπίσετε,
χρειάζεστε τη βοήθεια ενός ηλεκτρονικού λεξικού:
α. Πηγαίνετε στην ιστοσελίδα της Πύλης για την ελληνική γλώσσα, του Κέντρου
Ελληνικής Γλώσσας (www.greek-language.gr).
β. Στη συνέχεια, επιλέξτε την ενότητα «Νέα Ελληνική» και από τη λίστα
«Εργαλεία» ανοίξτε την υποενότητα «Ηλεκτρονικά λεξικά».
γ. Στην αριστερή πλευρά της υποενότητας, επιλέξτε να ανοίξετε το αρχείο «Λεξικό
της Κοινής Νεοελληνικής (Τριανταφυλλίδη)» και στην ένδειξη «Αναζήτηση»
πληκτρολογήστε τη λέξη χρονογράφημα.
2. Διαβάστε τα χρονογραφήματα που υπάρχουν στις εξής ιστοσελίδες, από την ενότητα
«Σώματα Κειμένων» της Πύλης για την ελληνική γλώσσα:
α) www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/corpora/nea/content.html?p=30&t=2,3065
β) www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/corpora/makedonia/content.html?p=12&t=1,2740
3. α) Με βάση τον ορισμό του ηλεκτρονικού λεξικού, εντοπίστε στα παραπάνω
κείμενα και σημειώστε στα πρόχειρό σας τα κύρια χαρακτηριστικά που έχει ένα
χρονογράφημα.
β) Σημειώστε ποια από τα χαρακτηριστικά αυτά απαντούν και στο κείμενο του
Αντ. Σουρούνη «Άνθρωποι και δελφίνια».
4. Στην κυριακάτικη εξόρμησή σας με τα ποδήλατα, εσύ και οι φίλοι σου βρήκατε
εγκαταλελειμμένα τρία κουταβάκια. Προσπαθήστε να γράψετε για το θέμα της
εγκατάλειψης ζώων από τους ανθρώπους ένα δικό σας χρονογράφημα, που υποθέστε ότι
θα δημοσιευτεί στη σχολική εφημερίδα.
10

11. Δραστηριότητα για όλες τις ομάδες
Οι μαθητές, μετά την ολοκλήρωση των φύλλων εργασίας, συνεργάζονται και επιλέγουν
μία από τις παρακάτω δραστηριότητες.
1. Με βάση το φωτογραφικό υλικό που συγκεντρώθηκε, οι μαθητές της τάξης θα
συνεργαστούν, προκειμένου να φτιάξουν ένα λεύκωμα σε μορφή power point.
Συνοδεύουν τις φωτογραφίες με λεζάντες.
2. Χρησιμοποιούν τα δικά τους κείμενα και επιλέγουν φωτογραφίες για να
ετοιμάσουν το ιστολόγιο της τάξης.
3. Δημοσιεύουν τα κείμενά τους και τις φωτογραφίες που επέλεξαν στη σχολική
εφημερίδα (σε ηλεκτρονική ή έντυπη μορφή).
Προαιρετικά μπορούν οι μαθητές να επισκεφτούν τις ιστοσελίδες που ακολουθούν για να
έρθουν σε επαφή μέσα από βίντεο με μια ιδιαίτερη διάσταση του θέματος αλίευσης των
δελφινιών στην Ιαπωνία, να προβληματιστούν και να εκφράσουν προφορικά ή με
εικαστικές δημιουργίες τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους.
http://www.youtube.com/watch?v=4KRD8e20fBo&feature=fvw
http://www.youtube.com/watch?v=CzxQa0nuhdM
http://www.youtube.com/watch?v=bbwSW6FYG-w
11