1. BS. PHẠM THÀNH LUÂN

2. 
Cã thÓ ®Þnh nghÜa eczema lµ mét tr¹ng th¸i viªm
líp n«ng cña da cÊp tÝnh hay m¹n tÝnh, tiÕn triÓn
tõng ®ît hay t¸i ph¸t, l©m sµng biÓu hiÖn b»ng
®¸m m¶ng ®á da, môn n-íc vµ ngøa, nguyªn nh©n
phøc t¹p néi giíi, ngo¹i giíi nh-ng bao giê còng cã
vai trß " thÓ ®Þa dÞ øng", vÒ m« häc cã hiÖn
t-îng xèp bµo ( Spongiosis).

3. 
1.Eczema vi khuÈn.

2.Eczema tiÕp xóc.

3.Eczema thÓ ®Þa (Viêm da cơ địa).

4.Eczema da dÇu.

4. 

Tæn th-¬ng c¬ b¶n : tæn th-¬ng c¬ b¶n trong
bÖnh eczema lµ ®¸m m¶ng ®á da vµ môn n-íc,
môn n-íc lµ tæn th-¬ng ®iÓn h×nh cña bÖnh
eczema, eczema ph¸t triÓn qua 4 giai ®o¹n :
3.2.1. Giai ®äan ®á da: bÖnh b¾t ®Çu b»ng trªn
da xuÊt hiÖn vÕt hoÆc ®¸m ®á, h¬i nÒ, cém
nhÑ, ranh giíi kh«ng râ, rÊt ngøa - trªn nÒn ®á
xung huyÕt nh×n kü thÊy cã nh÷ng sÈn trßn lÊm
tÊm nh- h¹t kª ( thùc chÊt lµ nh÷ng môn n-íc ®ang
tõ d-íi ®ïn lªn ) ®©y lµ ph¶n øng ®Çu tiªn cña
biÓu b×.

5. 





3.2.2. Giai ®o¹n môn n-íc (cßn gäi lµ giai ®o¹n ch¶y n-íc ): môn
n-íc ngµy cµng nhiÒu vµ xuÊt hiÖn trªn kh¾p bÒ mÆt ®¸m tæn
th-¬ng, môn n-íc eczema cã c¸c ®Æc tÝnh sau :
- Môn n-íc nhá b»ng ®Çu t¨m, ®Çu kim 1-2 mm.
- N«ng, tù vì.
- San s¸t bªn nhau kÝn kh¾p bÒ mÆt th-¬ng tæn .
- §ïn tõ d--íi lªn hÕt líp nµy ®Õn líp kh¸c .
§¸m tæn th-¬ng bÒ mÆt chi chÝt c¸c môn n-íc. Môn n-íc n«ng,
tù vì vµ do ngøa g·i nªn ®¸m tæn th-¬ng bÞ trît, ch¶y dÞch nªn
cßn gäi lµ giai ®o¹n ch¶y n-íc, giai ®o¹n nµy kÐo dµi nhiÒu ngµy
hoÆc vµi tuÇn, c¸c môn n-íc vì ®i ®Ó l¹i ®iÓm chît nhá nh-ch©m kim ( cßn gäi lµ giÕng eczema cña Devergie) nhiÒu ®iÓm
chît liªn kÕt thµnh ®¸m m¶ng trît , ®á rØ dÞch , ®ång thêi dÔ
nhiÔm khuÈn thø ph¸t cã mñ, vÈy tiÕt..

6. 





3.3. Giai ®äan lªn da non : giai ®o¹n nµy ®¸m tæn th-¬ng gi¶m
viªm, gi¶m xung huyÕt , gi¶m ch¶y dÞch, c¸c vÕt chît kh«, ®ãng
vÈy, lªn da non thµnh mét líp da nh½n bãng nh- vá hµnh, nÒn da
h¬i nhiÔm cém, sÉm mÇu h¬n.
3.4. Giai ®o¹n liken ho¸ ,h»n cæ tr©u:
Eczema tiÕn triÓn l©u ngµy da cµng ngµy cµng sÉm mÇu, t¨ng
nhiÔm cém, bÒ mÆt xï x× th« r¸p , sê nÒn cøng cém, c¸c h»n
da næi râ, ë gi÷a c¸c h»n da cã c¸c sÈn dÑt nh-- trong bÖnh
lichen, qu¸ tr×nh nµy gäi lµ lichen ho¸.Ngøa tån t¹i dai d¼ng.
- Giai ®o¹n ®á da, môn n--íc , ch¶y n--íc cßn gäi lµ eczema giai
®o¹n cÊp tÝnh.
- Giai ®o¹n ®ãng vÈy da, nªn da non, kh« h¬n gäi lµ eczema b¸n
cÊp.
- Giai ®o¹n lichen ho¸ , h»n cæ tr©u ®--îc gäi lµ eczema m¹n
tÝnh.

7. 
Chia thµnh 4 giai ®o¹n cña eczema ®Ó dÔ hiÓu tiÕn
triÓn cu¶ mét eczema nh-ng trªn thùc tÕ c¸c giai ®o¹n
kh«ng thùc ph©n chia râ rÖt nh- vËy mµ th-êng xen kÏ
nhau, lång vµo nhau . VÝ dô trªn ®¸m tæn th-¬ng cã
vïng lµ giai ®o¹n ch¶y dÞch, cã vïng ®· b¾t ®Çu lªn da
non , lóc ®ã ph¶i ®¸nh gi¸ xem tæn th-¬ng giai ®o¹n nµo
chiÕm -u thÕ mµ chÈn ®o¸n giai ®o¹n cÊp, b¸n cÊp, hay
m¹n lichen ho¸. §· sang giai ®o¹n sau cã khi v× mét
nguyªn nh©n nµo ®ã ( chµ x¸t, b«i thuèc kh«ng phï hîp)
l¹i trë l¹i giai ®o¹n tr-íc.

8.  Ngøa
lµ triÖu chøng xuyªn suèt, xuÊt
hiÖn sím nhÊt tån t¹i dai d¼ng, ng-êi
ta coi bÖnh eczema lµ bÖnh da ngøa
®iÓn h×nh.

9. 



1. Eczema tiÕp xóc: ( contact eczema, contact
dermatitis).
- VÞ trÝ : xu¸t hiÖn ®Çu tiªn ë vïng tiÕp xóc th-êng lµ
vïng hë, cã khi in h×nh vËt tiÕp xóc ( vÝ dô h×nh quai
dÐp, h×nh d©y ®eo ®ång hå...)
- Tæn th-¬ng c¬ b¶n : da ®á xung huyÕt, cã khi ®á
xung huyÕt m¹nh, h¬i nÒ, trªn bÒ mÆt cã môn n-íc,
cã khi cã bäng n-íc, cÊp tÝnh trît --ít, ch¶y dÞch, phï
nÒ. Cã thÓ cã h×nh th¸i m¹n tÝnh, kh«, dÇy cém vµ
cã v¶y da.
- Ngõng tiÕp xóc bÖnh thuyªn gi¶m, tiÕp xóc l¹i víi dÞ
øng nguyªn bÖnh t¸i ph¸t hoÆc nÆng lªn.

10. 



§iÒu trÞ :
- Ph¸t hiÖn dÞ øng nguyªn tiÕp xóc vµ tr¸nh tiÕp
xóc víi dÞ øng nguyªn.
- Mì corticoids t¹i chç.
- Corticoids uèng khi bÖnh lan réng hay tæn
th-¬ng ë mÆt, sinh dôc, uèng vµo buæi s¸ng.

11. ( Atopic dermatitis) (AD).
 Viªm da c¬ ®Þa lµ biÓu hiÖn ngoµi da cña c¬ ®Þa Atopy ,70 % sè
bÖnh nh©n cã tiÒn sö gia ®×nh bÞ hen, viªm mòi dÞ øng, sèt mïa
cá kh« ( hay fever) . Kho¶ng 10 % trÎ em cí mét vµi d¹ng biÓu hiÖn
cña viªm da c¬ ®Þa
 Cã tÝnh chÊt gia ®×nh râ rÖt.
 Lµ mét bÖnh kinh diÔn hay t¸i ph¸t, c¸c th-¬ng tæn l©m sµng chñ
yÕu lµ :
 + Viªm da : d¸t ®á kÌm sÈn môn n-íc.
 + H»n cæ tr©u.
 + Kh« da, x©y x-íc, nhiÔm trïng thø ph¸t.
 BÖnh hay gÆp ë tuæi Êu th¬ tõ 2 th¸ng ®Õn 2 tuæi, d-íi 7 tuæi
chiÕm 80- 90%, kho¶ng 10 % bÖnh kÐo dµi ®Õn tuæi tr-ëng thµnh.

12. 







§iÒu trÞ eczema thÓ ®Þa cÇn chó ý mét sè ®iÓm sau :
- Tr¸nh c¸c chÊt g©y kÝch øng da.
- Gi÷ n-íc cho da dïng cream, mì lµm Èm da ( Lacticare...) trong c¸c
®ît bÖnh æn ®Þnh.
- T¾m n-íc h¬i Êm nh-ng kh«ng nãng, h¹n chÕ xµ phßng.
- B«i mì glucocorticoids.
- Kh¸ng sinh chèng tô cÇu vµng khi cã béi nhiÔm nªn dïng
erythromycine.
- Kh¸ng histamin tæng hîp.
- Corticoids ®-êng toµn th©n ( uèng) nªn h¹n chÕ dïng, chØ dïng
cho giai ®o¹n v-îng bÖnh vµ dïng tõng ®ît ng¾n.

13. 
- Do dÞ øng víi ®éc tè cña vi khuÈn tô cÇu, liªn cÇu hoÆc ®éc tè cña nÊm

- Th-êng xuÊt hiÖn trªn c¸c vÕt x©y x¸t da nhiÔm khuÈn, vÕt c«n trïng ®èt, vÕt
báng,

- VÞ trÝ th-êng ë c¼ng chan mét bªn hoÆc hai bªn cã khi quanh vÕt mæ, quanh lç
dß, hay quanh tai sau viªm tai gi÷a ch¶y mñ.

- §¸m tæn th-¬ng chît , ch¶y dÞch, cã mñ dÞch, vÈy tiÕt, giíi h¹n t-¬ng ®èi râ.

- Quanh ®¸m tæn th-¬ng cã thÓ cã mét sè môn mñ, nhät " kiÓu vÖ tinh ".

- Cã tr-êng hîp ngoµi ®¸m tæn th-¬ng chÝnh ë mÆt, th©n m×nh, c¸c chi cã c¸c ®¸m
®á nhá, bÒ mÆt lÈn mÈn sÈn , môn n-íc vµ ngøa gäi lµ " ban dÞ øng thø ph¸t xa" .

14. 




VÞ trÝ th-êng gÆp nhÊt lµ ®Çu, ë mÆt th-êng bÞ ë
l«ng mµy, quanh m¾t, gi÷a mòi, nÕp mòi m¸. sau tai, cã
khi ë th©n m×nh nhÊt lµ da vïng øc , liªn b¶, c¸c nÕp
n¸ch , bÑn d-íi vó, sinh dôc.
Tæn th-¬ng lµ ®¸m m¶ng ®á, trªn cã vÈy, vÈy mì cã khi
cã sÈn trªn bÒ mÆt, giíi h¹n t-¬ng ®èi râ, kh«.
CÇn chÈn ®o¸n ph©n biÖt víi vÈy nÕn, chèc, nÊm da
®Çu, nÊm mÆt, nÊm th©n, lupus ®á.
§iÒu trÞ : mì corticoids b«i cã hiÖu lùc nh-ng cÇn chó ý
b«i ë mÆt cã thÓ g©y teo da, gi·n m¹ch.
- §Çu cã thÓ dïng lo¹i Shampoos cã l-u huúnh hoÆc
dung dÞch cortioids.
Shampoo ketoconazole 2% hoÆc d¹ng cream.

15. §iÒu trÞ chung :
 - Víi eczema ®ang trong giai ®o¹n cÊp tÝnh cÇn nghØ
ng¬i, h¹n chÕ chÊt kÝch thÝch ( cµ phª, r-îu...)
 - Tr¸nh tiÕp xóc víi dÞ øng nguyªn nÕu ph¸t hiÖn ®-îc .
 - Tr¸nh cµo g·i chµ x¸t, tr¸nh xµ phßng.
 - NÕu cã nhiÔm khuÈn cho dïng kh¸ng sinh uèng 1 ®ît 7
- 10 ngµy (Tetracyclin,erythromycin)
 - Cho chèng ngøa, chèng dÞ øng: kh¸ng histamin
 Eczema ®ang v-îng lan réng, cã ban dÞ øng thø ph¸t cã
thÓ chØ ®Þnh corticoids uèng mét ®ît nÕu kh«ng cã
chèng chØ ®Þnh

16. 



- §èi víi eczema cÊp tÝnh ch¶y n-íc, loÐt trît, dïng c¸c
thuèc dÞu da, s¸t khuÈn, chèng ngøa, r¸o n-íc nh- ®¾p
g¹c dung dÞch thuèc tÝm pha lo·ng 1/ 4000, n-íc muèi
sinh lý 9 %, Nitrat b¹c 0,25 %, Rivanol 1 %o, dung dÞch
Yarish trong 5- 7 ngµy ®Çu sau ®ã b«i thuèc mµu dung
dÞch tÝm Metin 1 % , dung dÞch Milian, kÕt hîp hå n-íc.
- Khi tæn th-¬ng kh« cho b«i tiÕp dÇu kÏm cream, mì
corticoid + kh¸ng sinh ( cream Synalar, neomycin, cream
celestoderm -neomycin....)
- Víi eczema m¹n tÝnh cã thÓ dïng Gondron, coaltar, mì
corticoids hoÆc mì corticoid+ a.salicylic nh- mì
diprosalic.