talambuhay ni jose rizal

1. Dr. JOSE P. RIZAL
JOSE PROTACIO RIZAL MERCADO y ALONZO
REALONDA

2. Dr. JOSE P. RIZAL
Siya ang ating pambansang bayani.

3. Noli Me Tangere at El
Felibusterismo

4. ANG MGA TAUHAN NG
NOLI ME TANGERE

5. KASAYSAYAN NG NOLI ME TANGERE
Sinimulang sulatin ni Dr. Jose P. Rizal ang mga unang
bahagi ng "Noli Me Tangere" noong 1884 sa Madrid
noong siya ay nag-aaral pa ng medisina. Nang
makatapos ng pag-aaral, nagtungo siya sa Paris at
doon ipinagpatuloy ang pagsusulat nito. At sa Berlin
natapos ni Rizal ang huling bahagi ng nobela.

6. Ang pagsusulat ng "Noli Me Tangere" ay bunga ng
pagbasa ni Rizal sa "Uncle Tom's Cabin" ni Harriet
Beacher Stowe, na pumapaksa sa kasaysayan ng mga
aliping Negro sa kamay ng mga panginoong putting
Amerikano. Inilarawan dito ang iba't ibang kalupitan at
pagmamalabis ng mga Puti sa Itim. Inihambing niya ito
sa kapalarang sinapit ng mga Pilipino sa kamay ng mga
Kastila.

7. Sa simula, binalak ni Rizal na ang bawat bahagi ng
nobela ay ipasulat sa ilan niyang kababayan na
nakababatid sa uri ng lipunan sa Pilipinas at yaon ay
pagsasama-samahin niyang upang maging nobela.
Ngunit hindi ito nagkaroon ng katuparan, kaya sa harap
ng kabiguang ito, sinarili niya ang pagsulat nang walang
katulong.

8. Ipinaliwanag ni Rizal sa kanyang liham sa matalik
niyang kaibigang si Dr. Ferdinand Blumentritt ang
mga dahilan kung bakit niya isinulat ang "Noli." Ang
lahat ng mga ito ay maliwanag na inilarawan sa mga
kabanata ng nobela.

9. ANO ANG IBIG SABIHIN NG NOLI ME
TANGERE?
Ang Noli Me Tangere ay isang salitang Latin na ang ibig
sabihin sa salitang Tagalog ay “Huwag mo Akong
salingin.” Na hango sa Ebanghelyo ni San Juan Bautista.
Itinulad niya ito sa isang bulok sa lipunan na
nagpapahirap sa buhay ng isang tao.

10. Mga tauhan sa nobelang
Noli Me Tangere

11. Ang magkasintahan
Juan Crisostoma Ibarra- ang binatang nag-aral ng pitong taon sa
Europa; nagtangkang ipagpatuloy ang pangarap ng nasirang ama
na makapagpatayo ng isang bahay-paaralan para sa kinabukasan
ng mga kabataan sa kanilang bayan ng San Diego.
Maria Clara- ang mutya ng bayan ng San Diego; dalagang
nakatakdang ipakasal kay Juan Crisostomo Ibarra. Larawan siya ng
kagandahan, kayumian, kabutihan at kababaang loob.

12. Mga kaanak ni Juan Crisostomo Ibarra
Don Rafael Ibarra- ang ama ni Juan Crisostomo na walang hinangad
kundi ang sariling kagalingan ng anak. Sa katunayan, tiniis niyang
mawalay ang sariling anak sa loob ng pitong taon upang mamalagi sa
Europa at doon tumuklas ng karunungan.
Don Saturnino- nuno ni Ibarra, ama ni Don Rafael Ibarra. Sinasabing
lubhang maalam, marunong mamalo, gumising ng natutulog, at
nagpapatulog ng gising. Masasapantahang sa kanyang mga kamay
ang dumanas ng matinding hirap ang ama ng taong madilaw.

13. Don Pedro Eibarramendia- ang nuno sa tuhod ni Juan
Crisostomo Ibarra na ayaon kay Elias ay ang
tampalasang nagbintang sa nuno ni nitong lalaki at
naging sanhi ng kanilang paghihirap.

14. Mga kaanak ni Maria Clara
Kapitan Tiyago- isang mangangalakal na taga Binondo;
asawa ni Pia Alba at ama ni Maria Clara.
Pia Alba- isang magandang babaeng napangasawa ni
Kapitan Tiyago; namatay siya pagkatapos mailuwal ang
isang pagkaganda-gandang anak na si Maria Clara.
Tiya Isabel- ang siyang nagpalaki kay Maria Clara mula
pagkasilang nito

15. Ang ilang mga Kaibigan ni Ibarra
Elias- tinaguriang piloto; ang binatang siyang tumulong
upang mabuksan ang mga mata ni Ibarra ukol sa suliranin
ng bayan. Siya rin ang nagligtas sa buhay ng binata sa
maraming pagkakataon.
Pilosopo Tasyo- tinatawag na “baliw” o “pilosopo ” dahil sa
kakaibang takbo ng kanyang pag-iisip, na hindi maunawaan
ng karaniwang tao. Siya ang tagapayo ng ilang marurunong
at mayayamang tao sa San Diego, kabilang na rito si Don
Rafael Ibarra.

16. Tenyente Guevarra- ang matapat na pinuno ng mga
guardia sibil na nagsalaysay kay Juan Crisostomo
Ibarra ukol sa kasawiang sinapit ng kanyang ama. Siya
rin ang isa sa mga iilang tumulong upang
maipagtanggol si Don Rafael sa pag-uupasala ng ilan
nitong kaaway.

17. Ang mga kaibigan ni Maria Clara
Inday-
Victoria
Sinang
Andeng

18. Ang mga kapitan sa baying ng San Diego
Kapitan Basilio
Kapitan Tinong
Kapitan Valentin

19. Ang mga kura
Padre Damaso- isang paring Pransiskano na dating kura paroko ng
San Diego. Siya ang nagpahukay sa bangkay ni Don Rafael Ibarra
upang mailipat sa libingan ng mga intsik.
Padre Sibyla- ang paring Agustino na lihim na sumusubaybay at
nagmamatyag sa mga ikinikilos ni Juan Crisostomo Ibarra.
Padre Salvi- isang kurang pumalit kay Padre Damaso nang ang
matandang kura ay mapalipat ng ibang parokya. Siya rin ay may
lihim na pagtatangi kay Maria Clara.

20. Ilan sa mga tagapagtanggol ni Ibarra
Kapitan Heneral – ang hari ng España sa pamumuno sa
Pilipinas. Siya ang tumulong kay Ibarra upang maalis ang
parusang eskomunyon .
Don Filipo- ang tinyente mayor na nakahiligan ang
pagbabasa ng latin. Siya ang taong laging kapalitan ng
kuro-kuro ni Pilosopo tasyo.
Ñol Juan- ang siyang namamahala sa pagpapatupad ng
mga gawaing nauukol sa pagpapatayo ng paaralan.

21. Kapitana Maria- ang tanging babaeng pinanigan ang
ginawang pagtatanggol kay Ibarra sa alaala ng ama nang
muntik nang mapatay ng binata si Padre Damaso bunsod
ng pagsasalita nito ng masasamang bagay ukol sa
nasirang si Don Rafael.
Albino- ang binatang seminarista na kilala sa kanyang
pagiging pilyo at mapagbiro; nakasama ni Ibarra sa piknik
sa gubat; nagsabing may butas ang bangkang
kinalululanan ng mga kababaihan.

22. Ang mga mag-asawang pinagtatawanan ng
lipunan.
Alpares- isa sa mga kinikilalang taong makapangyarihan sa bayan
ng San Diego; itinuturing na mahigpit na karibal ng kura sa
kapangyarihan; naging tinyenteng may gradong komandante nang
kanyang matuklasan ang pag-aalsa ng ilang maghihimagsik laban
sa pamahalaan.
Doña Consolacion- ang dating labanderang napangasawa ng
alpares; siya ay may salaulang bibig at pinangingilagan ng mga tao
dahil sa pangit na anyo at mabalasik na itsura. Tinagurian siyang
“kalaguyo ng mga sibil.”

23. Doña Victorina- ang naghangad na makapag-asawa ng
isang Kastila; labis-labis ang paglalagay nito ng kolorete
sa mukha at pagsasalita ng mali-maling pangangastila
upang mapangatawanan ang kanyang pagpapanggap
bilang isang Kastila.
Don Tiburcio de Espadeña- ang siyang Kastilang bungal
na, ay pilay pa na nagpanggap bilang isang
manggagamot. Siya ang kaawa-awang nilalang na naging
asawa ni Doña Victorina.

24. Ilang mga tauhang nagkaroon ng kaugnayan sa
buhay ni Juan Crisostomo Ibarra
Ang mga anak ni Sisa
Sisa- ang martir na ina nina Basilio at Crispin ;asawa ni
Pedro.
Pedro- ang walang kwentang asawa ni Sisa na ang
inaatupag lamang ay ang pagsusugal at ang
pagmalupitan ang kanyang sarilimg asawa
Basilio at Crispin- mga anak ni Sisa na pumasok sa
pagsasakristan at bilang tagatugtog sa kampana ng
simbahan ng San Diego sa paghahahngad ng kanilang
ina na sila ay makapag-aral.

25. Ang mga tinik sa buhay ni Ibarra
Linares- ang binatang napili ni Padre Damaso upang
mapangasawa ni Maria Clara. Isa siyang malayong kamag-anak
nina Don Tiburcio at inaanak ng kamag-anak ni Padre Damaso.
Tulad ni Don Tiburcio, nakaranas din siya ng pagmamalupit ni
Doña Victorina.
Lucas- ang kapatid ng taong madilaw na siyang gumawa ng kalo
na ginamit sa di-napagtagumpayang pagpatay kay Ibarra;
binayaran upang mangalap ng mga taong maglulunsad ng isang
himagsikan na ang siyang ituturong utak ay walang iba kundi si
Ibarra.

26. Mga tauhang nagkaroon ng kaugnayan sa
buhay ni Elias
Mang Pablo- ang pinuno ng mga tulisan na
itinuturing ni Elias na kanyang ama.
Tarsilo at Bruno- magkapatid na nagtangkang
ipaghiganti ang kamatayan ng kanilang amang
namatay sa palo ng Kastila.

27. TAKDANG-ARALIN
Salik-sikin ang kabanata I ng Noli Me Tangere “ANG
PAGTITIPUN-TIPON”. Basahin ito at isulat ang mga tauhang
nakapaloob dito at kung sino sila sa kabanata. Ilagay sa
isang kalahating papel.