ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1. ΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΤΕΙΧΗ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ
4. Υψηλή τετράπλευρη οικοδομική κατασκευή στις
γωνίες των τειχών για την ενίσχυση της άμυνας
της πόλης
6. Αλλιώς η μικρή πόλη
7. Βυζαντινός όρος του 10ου αι. που δηλώνει τους
τειχισμένους οικισμούς
9. Βυζαντινός ναός του 10ου αι. εντός των τειχών
11. Κεντρική οδός που ξεκινούσε από την ανατολική
πύλη της βυζαντινής πόλης και κατέληγε στη
δυτική
13. Εποχή πριν από τη βυζαντινή περίοδο
ΚΑΘΕΤΑ
1. Η νότια πλευρά της βυζαντινής Δράμας
οριοθετούνταν από τις πηγές της
2. Σ’ αυτούς αφιερώθηκε ο Βυζαντινός μονόχωρος
ναός του 14ου αι. στη βορειοανατολική πλευρά
των τειχών
3. Ο πύργος του στην ανατολική πλευρά των
βυζαντινών τειχών διατηρήθηκε μέχρι το 1945(σε
γεν.)
5. Πανδοχεία κατά μήκος της οδού Βενιζέλου για τη
στάθμευση οδοιπόρων (τουρκ. λέξη)
8. Χείμαρρος που περιέτρεχε τη βόρεια και
ανατολική πλευρά της Δράμας εκτός των τειχών
10. Η αμυντική ενίσχυση μιας τοποθεσίας-οικισμού
με τη δημιουργία τειχών
12. Βυζαντινή αυτοκράτειρα, σύζυγος του
Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου που ενταφιάστηκε
στη Δράμα το 1316
https://crosswordlabs.com/print/2022-03-17-486?show_answers=0

2. Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ
Βρείτε στο κρυπτόλεξο τις λέξεις που δίνουν πληροφορίες για το ναό της Αγίας Σοφίας.
(Δέκατος, οστεοφυλάκιο, βυζαντινή, τρουλλαίος, καμπαναριό, τζαμί, περίστωο, τείχη, Θεοτόκου, Παρουσία, σπόλια)
1. Σε αυτή την περίοδο χρονολογείται ο ναός της Αγίας Σοφίας Δράμας.
2. Ο αιώνας κατά τον οποίο χτίστηκε ο ναός της Αγίας Σοφίας Δράμας.
3. Χώρος φύλαξης οστών στη νότια πλευρά του ναού.
4. Αλλιώς το περιστύλιο στον κεντρικό χώρο του ναού.
5. Ο ναός της Αγίας Σοφίας μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος, αλλιώς …………….. στα χρόνια του
σουλτάνου Μουράτ Α΄.
6. Στο νάρθηκα του ναού σώζεται ζωγραφική παράσταση του 1917 με σκηνές από τη Δευτέρα …………………
7. Τύπος ναού με τρούλο, όπως η Αγία Σοφία Δράμας.
8. Ο ναός χτίστηκε την ίδια περίοδο με τα Βυζαντινά ……………… της Δράμας.
9. Δομικά στοιχεία από παλαιότερα κτίσματα που χρησιμοποιήθηκαν εκ νέου και εντοιχίστηκαν στην εξωτερική
ανατολική πλευρά του ναού.
10. Στο ιερό σώζεται τμήμα τοιχογραφίας της πρώτης φάσης του ναού που απεικονίζει την Κοίμηση της
…………………….
11. Στο τέλος του 14ου αιώνα, όταν ο ναός μετατράπηκε σε τέμενος, προστέθηκε ένας μιναρές που αργότερα
χρησιμοποιήθηκε ως ………………………….
Ζ Ι Ν Ι Ω Ο Ο Φ Ν Μ Ε Δ Κ Λ Ν Ε Ψ
Π Α Ε Υ Τ Ρ Φ Η Ξ Ν Δ Ε Ε Α Δ Γ Α
Κ Χ Γ Τ Υ Ι Ξ Γ Ω Ε Ρ Κ Χ Δ Β Ρ Τ
Ο Κ Ζ Δ Γ Τ Υ Θ Ι Η Ξ Α Φ Σ Χ Ν Ρ
Ρ Α Ω Β Θ Σ Ε Ο Θ Β Χ Τ Ζ Α Μ Ι Ε
Δ Μ Γ Π Ε Ρ Ι Σ Τ Ω Ο Ο Ρ Τ Ε Β Υ
Θ Π Σ Μ Ο Θ Ω Τ Δ Ε Ρ Σ Υ Ο Ι Ω Θ
Λ Α Η Δ Τ Ρ Υ Ε Β Χ Φ Ε Ρ Τ Ι Χ Ν
Γ Ν Ι Τ Ο Τ Ρ Ο Υ Λ Λ Α Ι Ο Σ Μ Β
Ε Α Ο Θ Κ Π Ε Φ Ζ Ν Ρ Φ Η Ν Α Κ Γ
Μ Ρ Δ Γ Ο Ο Ψ Υ Α Ψ Δ Ω Μ Φ Ε Φ Ω
Α Ι Ο Ι Υ Η Μ Λ Ν Ρ Ψ Ε Σ Ω Ρ Σ Ε
Φ Ο Τ Ο Ξ Ε Τ Α Τ Ε Ι Χ Η Υ Τ Π Ξ
Ο Δ Β Χ Ε Θ Μ Κ Ι Η Φ Ν Ψ Δ Ρ Ο Λ
Ρ Γ Ε Ζ Φ Ρ Ω Ι Ν Ι Β Δ Ρ Υ Ο Λ Π
Φ Α Σ Β Ν Η Ψ Ο Η Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α
Σ Χ Α Φ Ρ Τ Ρ Ν Σ Υ Ξ Λ Π Ε Υ Α Υ

3. Ο ΝΑΟΣ ΤΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ
Συμπληρώστε τα κενά:
Ο ναός των Ταξιαρχών βρίσκεται, πολύ κοντά στη ………………. πλευρά του τείχους της
βυζαντινής πόλης. Πρόκειται για ένα μικρό και απέριττο μνημείο με ιδιαίτερη τοιχοποιία και
αξιόλογο τοιχογραφικό διάκοσμο. Ηκατασκευή του χρονολογείται στην ………………… εποχή,
στις αρχές του …………… αιώνα και, κατά μια εκδοχή, ενδεχομένωςνα αποτέλεσε το
…………….. παρεκκλήσιο, στο οποίοενταφιάστηκε η σύζυγος του βυζαντινού αυτοκράτορα
……………….., Ειρήνη η ………………., που απεβίωσε και τάφηκε στη Δράμα το………. Ο
ναός ως προς την εσωτερική τουδιάρθρωσηκαι τους χώρουςπου περιέχει χαρακτηρίζεται ως
………………………..Αποτελείται από μια ορθογώνια αίθουσα, από την οποία εξέχει στα
ανατολικά η κόγχη του Ιερού ………………. . Η είσοδος βρίσκεται στη …………….. πλευρά,
ενώ δύο μεγάλα ………….. ανοίγονται στις δύο μακριές πλευρέςτου. Διάφοραενεπίγραφακαι
μη, αρχαία και βυζαντινά μάρμαρα είναι …………………… στην τοιχοδομή του (spolia). Στο
εσωτερικό τουναού, στο ανατολικόκαι νότιο τμήμα του σώζονται …………………., που
χρονολογούνται στις πρώτες δεκαετίεςτου 14ου αιώνα που αναπαριστούν σκηνές από τον κύκλο
των ………………… του Κυρίου και μεμονωμένες μορφέςαγίων. Ο ναός διέθετε και μαρμάρινο
…………, από το οποίο βρέθηκε μεγάλος αριθμόςαρχιτεκτονικών μελών κατά τη διάρκειατων
εργασιών αποκατάστασηςτου μνημείου. Το Νοέμβριο του 1973 άρχισαν αναστηλωτικές
εργασίες στο ναό των Παμμεγίστων ……………… με επικεφαλής τον αρχαιολόγο Χαράλαμπο
Πέννα και τον αρχιτέκτονα Αργύρη Μπακιρτζή λόγω της οικοδόμησηςτης παρακείμενης
πολυκατοικίας.Κατά την ανασκαφή αποκαλύφθηκε τμήμα του …………………. τείχους της
πόλης με τρεις πυλίδες .
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Άσκηση δημιουργικής γραφής
Δύο εποχές συνομιλούν…
Ο Μιχαήλ, έφηβος της βυζαντινήςΔράμας, περπατώντας κατά μήκοςτων βυζαντινώντειχών,
βρίσκεται μπροστά σε μια απρόσμενη πρόκληση… Υποχωρεί ξαφνικά ένας μεγάλος πλίνθοςτου
τείχους και του αποκαλύπτεται ένα μυστικό πέρασμα. Το ακολουθεί και βρίσκεται έκπληκτοςσε
μια άγνωστη πόλη, τη σύγχρονη Δράμα. Εκεί συναντάει μια παρέα εφήβων και κάπως έτσι
ξεκινάει η συνομιλία δύο εποχών…
Γράψτε το διάλογο μεταξύ του Μιχαήλ και των νέων της σύγχρονης Δράμας μέσω του οποίου
αποκαλύπτονται στοιχεία για τον πολιτισμό, τα κτίσματα, τον τρόποζωής, τις επαγγελματικές
δραστηριότητεςτων κατοίκων τουβυζαντινούπαρελθόντοςτης πόλης. Στη συνέχεια,
δραματοποιείστε το διάλογοκαι παρουσιάστετον στην ολομέλεια ως παιχνίδι ρόλων.

4. ΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ
2. Κεντρική οδός που ξεκινούσε από την ανατολική
πύλη της βυζαντινής πόλης και κατέληγε στη
δυτική
3. Ο ναός της Αγίας Σοφίας επί σουλτάνου Μουράτ
Α΄ μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος,
αλλιώς ……………
8. Ο ναός της Αγίας Σοφίας χτίστηκε την ίδια
περίοδο με τα Βυζαντινά ……………… της
Δράμας
13. Βυζαντινός όρος του 10ου αι. που δηλώνει τους
τειχισμένους οικισμούς
14. Τύπος ναού με τρούλο, όπως η Αγία Σοφία
Δράμας
15. Το όρος, όπου βρίσκεται το ιστορικό βυζαντινό
μοναστήρι της Παναγίας
16. Παναγία η .......,ιστορικό βυζαντινό μοναστήρι της
Παναγίας της Ιεράς Μητρόπολης Δράμας
17. Τοιχογραφία με την Κοίμηση της .......στο ιερό της
Αγίας Σοφίας
18. Σε αυτή την εποχή χρονολογείται η κατασκευή του
ναού των Ταξιαρχών
19. Σε αυτούς αφιερώθηκε ο Βυζαντινός μονόχωρος
ναός του 14ου αι. στη βορειοανατολική πλευρά
των τειχών
21. Ο πύργος του στην ανατολική πλευρά των
βυζαντινών τειχών διατηρήθηκε μέχρι το 1945(σε
γεν.)
ΚΑΘΕΤΑ
1. βυζαντινή αυτοκράτειρα, σύζυγος του
Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου που ενταφιάστηκε
στη Δράμα το 1316
4. Η νότια πλευρά της βυζαντινής Δράμας
οριοθετούνταν από τις πηγές της (ονομ. πτώση)
5. Όσιος........., ο ιδρυτής του ιστορικού βυζαντινού
μοναστηριού της Παναγίας
6. η αμυντική ενίσχυση μιας τοποθεσίας-οικισμού
με τη δημιουργία τειχών
7. Ο ναός των Ταξιαρχών διέθετε μαρμάρινο ....
9. Υψηλή τετράπλευρη οικοδομική κατασκευή στις
γωνίες των τειχών για την ενίσχυση της άμυνας
της πόλης
10. Χώρος φύλαξης οστών στην εξωτερική πλευρά
του ναού των Ταξιαρχών
11. Χείμαρρος που περιέτρεχε τη βόρεια και
ανατολική πλευρά της Δράμας εκτός των τειχών
12. Στην περιοχή των πηγών της Αγίας Βαρβάρας
(δίπλα στη σημερινή Δημόσια Βιβλιοθήκη)
εντοπίστηκε βυζαντινός.....
20. Πανδοχεία κατά μήκος της οδού Βενιζέλου για τη
στάθμευση οδοιπόρων (τουρκ. λέξη)
https://crosswordlabs.com/print/2022-03-20-89?show_answers=