Εκπαιδευτικό πρόγραμμα

2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ:
 ΠΟΙΗΣΗ
 ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ
 ΜΟΥΣΙΚΗ
 ΓΛΥΠΤΙΚΗ
 ΑΓΓΕΙΟΤΕΧΝΙΑ

3.  Τέχνες, γράμματα και κρασί, βρέθηκαν στο επίκεντρο του
πολιτισμού της κλασικής Ελλάδας. Για την ακρίβεια, οι τέχνες και
τα γράμματα επηρεάστηκαν καθοριστικά από τον οίνο. Η περίφημη
ελληνική φιλοσοφία διαμορφώθηκε μέσα από τις συνομιλίες των
σοφών ανδρών στα συμπόσια. • Το θέατρο, η κωμωδία και η
τραγωδία «γεννήθηκαν» μέσα από τις διονυσιακές γιορτές. Πολλές
ακόμη τέχνες, όπως η λογοτεχνία, η ποίηση, η ζωγραφική, η
γλυπτική, η κεραμική, η αγγειοτεχνία, η μεταλλοτεχνία,
εμπνεύστηκαν από το κρασί και έδωσαν στην ανθρωπότητα
θαυμαστά αριστουργήματα.

4. ΠΟΙΗΣΗ
 Το κρασί ήταν πάντοτε ένα από τα πιο προσοδοφόρα εθνικά προϊόντα της
Ελλάδας. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως το κρασί ανεβάζει τον
άνθρωπο πιο πάνω από την υλική του υπόσταση, δημιουργώντας
απίθανες ψυχικές καταστάσεις. Τόσο στα αρχαία «Διονύσια» όσο και στα
τωρινά κρασοπανηγύρια , το κοινό γνώρισμα είναι η ευδιαθεσία, η
ξεγνοιασιά, ο παραμερισμός του άγχους που προκαλούν τα μεγάλα
προβλήματα της ζωής. Με το κρασί η ανθρώπινη καρδιά εξαγνίζεται. Οι
αρχαίοι Έλληνες λυρικοί ποιητές εμπνέονταν συχνά από το κρασί, γιατί
πίστευαν ότι ήταν πιστός σύντροφος και συμπαραστάτης στον αγώνα για
την κατάκτηση της αληθινής ευτυχίας. Ένας πολύτιμος φίλος που
δυνάμωνε και πλούτιζε το ταλέντο τους και την έφεση τους για λυρικές
δημιουργίες.

5. • Στα έπη του Ομήρου ο οίνος αποκαλείται «ηδύς»,
«ηδύποτο» και «μελίφρων» (γλυκός σαν μέλι).Αποκαλείται
και «ευάνωρ», αφού του αναγνωριζόταν η ιδιότητα να
ενισχύει τους άνδρες, σε όποια μάχη και αν επρόκειτο να
δώσουν, πολεμική η ερωτική, εφόσον βέβαια η χρήση του
γίνεται με μέτρο

6. ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ
Ο “Μικρός Βάκχος” του Θεόφιλου
Χατζημιχαήλ έχει καθίσει σ’ ένα
βαρέλι ζαλισμένος από το κρασί που
πίνει. Ο μικρός Διόνυσος
στεφανωμένος με τσαμπιά από
σταφύλια κρατάει ένα σκήπτρο με
σταφύλια στο δεξί του χέρι, ενώ με το
αριστερό του χέρι σηκώνει ένα ποτήρι
κρασί, σα να εύχεται «εις υγείαν».
Στον πίνακα αναγράφεται ο τίτλος
«Βάκχος,θεός του οίνου, θεός των
αρχαίων»

7.  Ο Καραβάτζιο θεωρείται ως ο ζωγράφος της
πραγματικότητας όπως μας αποδεικνύει η
αναπαράσταση του “Έφηβου Βάκχου”(1594-
96). Ο Βάκχος τυλιγμένος σ ‘ένα λευκό
σεντόνι, με ύφος νυσταγμένο- ή μήπως
ζαλισμένο- λουσμένος στο φως, έρχεται σε
αντίθεση με τα σκούρα χρώματα που έχουν τα
κληματόφυλλα που τον στεφανώνουν.
Κρατάει στο αριστερό του χέρι ένα ποτήρι
γεμάτο κρασί ενώ πάνω στο τραπέζι μια
μποτίλια με κρασί και ένα πανέρι με πολλά
φρούτα.

8.  Ο Καραβάτζιο εμπνεύστηκε τον πίνακα «Ο άρρωστος Βάκχος» (1593-94), το
διάστημα που βρισκόταν στο νοσοκομείο και έπασχε από ελονοσία και θεωρείται
πως πρόκειται για αυτοπροσωπογραφία. Εδώ ο Βάκχος δείχνει ωχρός από την
αρρώστια και τα μάτια του υγρά ενώ γέρνει ταλαιπωρημένος από τον πυρετό.

9.  Ο Γκουίντο Ρενί απεικονίζει το “παιδί Βάκχο” (1615-20), στεφανωμένο με
σταφύλια να κρατάει ένα δίσκο με μια γυάλα με κρασί. Δίπλα του ένα μικρότερο
αγόρι που κρατάει κι αυτό μια κανάτα με κρασί.

10.  Ο Gabor Urban απεικονίζει το θεό Διόνυσο στεφανωμένο να κρατάει ένα
μισογεμάτο ποτήρι κρασί στο αριστερό του χέρι και μπροστά του ένας δίσκος με
φρούτα και ένα αρχαίο αγγείο με χερούλι (κρατήρας). Ζωντανά χρώματα και
εικόνες από την μυθολογία.

11.  Ο Βαν Γκονγκ κατάφερε να πουλήσει μόνο ένα πίνακα του από «Το κόκκινο
αμπέλι» (1888), μόλις τέσσερις μήνες πριν το θάνατό του. Η σκληρή αγροτική
ζωή, ο ήλιος που βοηθά αλλά και δυσκολεύει τη ζωή και την εργασία, οι αγρότες
που σκυμμένοι μαζεύουν με κόπο τα σταφύλια μέσα σε μεγάλα καλάθια. Το
κόκκινο κυριαρχεί ως χρώμα εξ’ ου και το όνομα το Κόκκινο Αμπέλι.

12.  Ο Henri Edmond Cross (1856-1910) και η ελαιογραφία του σε
καμβά “The Grape Harvest” (Ο τρύγος, 1892). Κοφίνια εναγύρω,
σκυμμένοι αγρότες στο γνωστό κοπιαστικό μοτίβο της περισυλλογής των
σταφυλιών και αποχρώσεις της ώχρας και του πράσινου.

13.  “Μελέτη για τους συλλογείς σταφυλιών” (Study for ‘The Grape
Pickers’, π.1892) και πάλι από τον Edmond Henri Cross.

14.  Νεοκλασικισμός εν έτει
1902. John William
Godward στον
πίνακα “Young Girl Picking
Grapes” (Νεαρό κορίτσι
μαζεύει σταφύλια).

15. “Ένα κορίτσι κουβαλά
σταφύλια” (A girl carrying
grapes ή αλλιώς Salome-
Σαλώμη) λέγεται αυτός ο
πίνακας της Valentine
Cameron Prinsep,
γνωστής και ως Val
Prinsep. Συναισθήματα,
εκφράσεις, χρώματα κι ο
πανταχού παρών κάματος.

16.  Η Αμερικανίδα Elizabeth Jane Gardner (1837-1922) και ο πίνακάς της “Ένα
νεαρό κορίτσι που κρατά ένα καλάθι σταφύλια” (A Young Girl Holding a
Basket of Grapes).

17.  Ο Γάλλος διάσημος ζωγράφος Ζιλ Μπρετόν (Jules Breton, 1827-1906) και ο
πίνακάς του “The Grape Harvest at the Chateau Lagrange” (Ο τρύγος στο
Σατό Λαβράνζ). Ο Μπρετόν λάτρευε την ύπαιθρο, τους ανθρώπους του μόχθου,
τους αγρότες/αγρότισσες και τις αγροτικές εργασίες. Ουσιαστικά αυτή η
θεματική είναι που τον έκανε διάσημο σε όλο τον κόσμο.

18.  “Η Συγκομιδή των Σταφυλιών” ή “Φθινόπωρο (Grapes Harvest ή Autumn)
του Ισπανού Φρανθίσκο Γκόγια (Francisco José de Goya y Lucientes) του 1887
απεικονίζει έναν νέο άντρα που προσφέρει σε μια γυναίκα ένα τσαμπί σταφύλι και
ένα παιδί υψώνει τα χέρια να φτάσει το τσαμπί. Η όρθια γυναίκα με το καλάθι με
τα σταφύλια παραπέμπει μάλλον στη θεά Δήμητρα. Τα κίτρινα χρώματα των
ρούχων συμβολίζουν το φθινόπωρο.

19.  Ο Ισπανός μπαρόκ ζωγράφος Bartolome Esteban Murillo (1617-
1682) αγαπούσε πολύ να ζωγραφίζει γυναίκες και παιδιά. Ο
παρακάτω πίνακας ονομάζεται “Vendedores de fruta” (Πωλητές
Φρούτων)

20.  William Adolphe Bouguereau (1825-1905), σύζυγος της παραπάνω
κυρίας Elizabeth Jane Gardner. Ο πίνακάς του “The Bunch Of Grapes” (Το
τσαμπί σταφύλι), ένα χαριτωμένο παιχνίδισμα μάνας και γιου με “έπαθλο” ένα
τσαμπί σταφύλι.

21.  Bartolome Esteban Murillo και πάλι και ο πίνακάς του “Beggar
Boys Eating Grapes and Melon” (Αγόρια ζητιάνοι τρώνε
σταφύλια και πεπόνι).

22. ΜΟΥΣΙΚΗ

23. Αλήθεια
σκεφτήκατε ποτέ
πόσα κοινά
μπορούν να έχουν
μεταξύ τους το
κρασί και η
μουσική;
Και τα δύο σου
προσφέρουν ένα
ταξίδι. Ένα ταξίδι
που περνά από
διαφορετικές χώρες
και πολιτισμούς και
εκφράζεται με
διαφορετικά ύφη
και χαρακτήρα.

24. ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
 Κρασοπίνω
 Φέρτε μια κούπα με κρασί
 Πίνω και Μεθώ
 ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΕΙΝΑΙ Η ΖΩΗ ΜΟΥ
 Με το Τραγούδι με το Κρασί
 Μπαίνω μες τ’ αμπέλι
 Αμπέλι μου πλατύφυλλο
 ΣΑΝ ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΣΥ
 Το κρασί
 Γλυκό Τσαμπί Σταφύλι
 Πιές γλυκό κρασί δεν είν” ντροπή
 Βάλτε μου να πιω

26. ΓΛΥΠΤΙΚΗ

27. ΠΗΓΕΣ
 http://blogs.sch.gr/groups/aeiforia/forum/topic
 http://antikleidi.com
 http://www.elniplex.com
 https://el.wikipedia.org
 http://enpoermionis.blogspot.gr/

28. ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
 Μαρία Νταρώττα
 Μαρία Μουστακίδου
 Αποστολία Κατρατζή
 Ρένα Κανετίδου
 Ευαγγελία Καρδάκου
 4ο Γυμνάσιο Δράμας
 Σχολικό έτος 2015-16