SlideShare a Scribd company logo
GEBELİKTE ORAL ANTİDİYABETİK
KULLANIMI
Doç. Dr. Derya EROĞLU
Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi
Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD
Acıbadem Fulya Hastanesi
TMFTPD 9. ULUSAL KONGRESİ
24-27 Eylül 2014/İSTANBUL
DIABETES MELLITUS
Gebelikte Sınıflama
Diyabet gebeliğin en sık medikal komplikasyonu
-Pregestasyonel ya da overt (aşikar)
diyabet
-Gestasyonel diyabet
Pregestasyonel ya da overt
(aşikar) diyabeti olan gebe
kadınlar
-En iyi insülin ile tedavi edilirler
-Oral hipoglisemik ajanlar gestasyonel
diyabette başarıyla kullanılmaktadır
-Özel kullanımlar dışında overt
(aşikar) diyabet için önerilmemektedir
GEBELİK ve DİYABET
WHITE Klasifikasyonu 1978 / ACOG
1986
Klas Başlangıç Özellik Tedavi
A1 Gestasyonel AKŞ <105 / ppKŞ <120 mg/dL Diyet
A2 Gestasyonel AKŞ >105 / ppKŞ >120 mg/dL İnsülin
B ≥ 20 yaş /süre < 10 yıl Vasküler hasar yok İnsülin
C 10-19 yaş /süre 10-19 yıl Vasküler hasar yok İnsülin
D < 10 yaş /süre ≥ 20 yıl Benign retinopati İnsülin
F Herhangi bir zaman Nefropati İnsülin
R Herhangi bir zaman Proliferatif retinopati İnsülin
H Herhangi bir zaman İskemik kalp hastalığı İnsülin
T Herhangi bir zaman Renal transplant İnsülin
Gebelikte Diyabet ve Önerilen Sınıflama
Gestasyonel diyabet: aşikar diyabet olmayan (tip 1
veya tip 2) gebelikte tanı konulan diyabet
Tip 1 Diyabet Tip 2 Diyabet
ß hücre harabiyetine sekonder İnsülin direnci karşısında
mutlak insülin eksikliği yetersiz insülin sekresyonu
Diyabetin diğer tipleri:
American Diabetes Association, 2012
GESTASYONEL DIYABET
Gebelikte başlayan veya ilk kez
gebelikte tanısı konulan çeşitli
derecelerdeki glukoz
intoleransıdır
İnsidans % 5-6
GESTASYONEL DIYABET
Maternal Fetal Etkiler
Gestasyonel hipertansiyon
Preeklampsi
Artmış diyabet riski
Makrozomi
Neonatal hipoglisemi
Hiperbilirubinemi
Operatif doğum
Omuz distosisi
Doğum travması
GESTASYONEL DIYABET-yönetim
Diyabetik diyet
Ekzersiz
Glukoz monitorizasyonu
İnsülin tedavisi
Oral hipoglisemik ajanlar
GESTASYONEL DIYABET-yönetim
Standart diyet modifikasyonu ile hedef açlık
ve tokluk glukoz değerleri sağlanmazsa;
-açlık plazma glukozu <95 mg/dl
veya
- the 2. saat postprandial plazma
glukozu <120 mg/dl
Farmakolojik metotlar ACOG 2013
Farmakolojik tedavi
--İnsülin ve oral medikasyonlar etkinlik
olarak eşittir
--Her ikisi de birinci basamak tedavi için
uygun olabilir
Oral antidiyabetik ilaçlar
Insulin salgılatıcı ilaçlar
o Sülfonilüreler (2. kuşak)
Glibenklamid (Glyburide)
o Glinid grubu (Meglitinidler; kısa etkili sekretogoglar)
İnsülin duyarlılaştırıcı ilaçlar
o Biguanidler
Metformin
o Tiazolidinedionlar
Glukozun emilimini yavaşlatan ilaçlar
o Alfa glukozidaz inhibitörleri-Akarboz
İnkretin Mimetik İlaçlar
Oral hipoglisemik ajanlar
GLYBURIDE (MICRONASE)
METFORMİN (GLUCOPHAGE)
GDM olan kadınlarda artan
sıklıkta kullanılmaktadır
*GDM tedavisinde U.S. FDA onayı
yoktur
Sulfonilüreler
İkinci jenerasyon
Glipizide
Gliclazide
Glibenclamide (glyburide)
Glibornuride
Gliquidone
Glisoxepide
Glyclopyramide
Glimepiride
GLYBURIDE
Pankreasın ß
hücrelerinin
yüzeyinde yer alan
alan ATP bağımlı
K+ kanallarına
Bağlanırlar
İnsülin sentezine etkileri
yoktur
Sentezlenen ve veziküller
içinde depolanan insülinin
salıverilmesini arttırırlar
Biguanidler
Metformin
Avrupa'da ve ülkemizde yıllardır
kullanılan bir ilaçtır
FDA tarafından onaylanarak
Diyabet tedavisinde kullanılmaya
başlanmıştır
Biguanidler
Metformin
Periferik dokularda insülin etkinliğini
arttırırlar, periferik dokularda glukoz
‘uptake’ini stimüle ederler
Glukoz absorpsiyonunu azaltırlar
Hepatik glukoneogenezisi azaltır
GDM, oral hipoglisemik ajanlar ve insülin ile
tedavi edilen hastalardaki maternal ve
neonatal sonuçların yer aldığı randomize
kontrollü çalışmalar ve gözlemsel
çalışmaların sistematik derlemesi

OBSTETRICS & GYNECOLOGY 113, NO. 1, JANUARY 2009
Elektronik veri tabanı
MEDLINE
EMBASE
COCHRANE CENTRAL
CINAHL
4 randomize kontrollü çalışma
5 gözlemsel çalışma
OBSTETRICS & GYNECOLOGY 113, NO. 1, JANUARY 2009
Parametreler
Çalışma karakteristik özellikleri
Tedavi verilen gestasyonel yaş
Tedavi dozu
Takip süresi
Sonuçlar
Glisemik kontrol
İnfant doğum kilosu
Neonatal hipoglisemi
Konjenital anomaliler
Maternal glisemik kontrol
Sezaryen doğum hızları
İstatistiksel fark yok
Maternal glisemik kontrol
Sezaryen doğum hızları
İstatistiksel fark yok
Konjenital malformasyon hızları
insülin ve diğer oral hipoglisemik
ajanlarla tedavi edilen gebelikler
arasında farklılık yok
Neonatal hipoglisemi metformine göre
insülin grubunda anlamlı yüksek (%3.3 vs %8.1)
Sonuçlar
Aksi maternal veya neonatal
sonuçlaraçısından oral hipoglisemik
ajanlarla insülin arasında fark yok
ACOG
ADA
Nutrisyonel terapi yetersizse fetal veya infant morbiditesini
azaltmak için önerilen farmakolojik tedavi İNSÜLİN
Oral hipoglisemik ajanlar kısıtlı veri olduğu için genel olarak
önerilmemekte yeni çalışmalarla desteklenmesi gerekir
Bu sistematik derleme yönetim kılavuzları hazırlanırken bilgilendirici
olabilir
Abstract
BACKGROUND: Gestational diabetes mellitus affects
approximately 4% of all pregnancies.
As with other oral hypoglycemics, the use of
glyburide in pregnancy has been limited by fears of
neonatal hypoglycemia following fetal exposure.
Recent experimental and clinical studies have
suggested, however, that the drug is not detectable in
umbilical blood.
Annals Pharmacother April 2008 vol. 42no. 4 483-490
Safety of Glyburide for Gestational
Diabetes: A Meta-Analysis of Pregnancy
Outcomes
OBJECTIVE: To determine the safety of glyburide use in
pregnancy in the treatment of gestational diabetes
compared with insulin therapy by analyzing all available
human studies.
METHODS: We conducted a systematic review and meta-
analysis of all randomized and cohort studies that reported
on the perinatal complications among women with
gestational diabetes who received glyburide versus insulin.
MEDLINE, EMBASE, and biological abstracts using BIOSIS
previews were searched from inception of these databases
through October 2006. The following outcomes were
included: macrosomia, birthweight, gestational age,
neonatal hypoglycemia, and intensive care unit (ICU)
admissions. Odds ratios were calculated by the random
effects method using Cochrane's Review Manager version
4.3.
Annals Pharmacother April 2008 vol. 42no. 4 483-490
Safety of Glyburide for Gestational
Diabetes: A Meta-Analysis of Pregnancy
Outcomes
RESULTS: Nine studies met the inclusion criteria, including a total
of 745 glyburide-exposed pregnancies and 637 insulin-exposed
pregnancies, with each adverse perinatal outcome reported by 4–
7 studies. The use of glyburide was not associated with risk of
macrosomia (OR 1.07; 95% CI 0.78 to 1.47), differences in birth
weight (weighted mean difference [WMD] OR 20.46 g; 95% CI
−34.90 to 75.82), rate of large for gestational age (OR 1.04;
95% CI 0.75 to 1.43), differences in gestational age at birth
(WMD 0.02 wk; 95% CI −0.23 to 0.26), NICU admission (OR
0.95; 95% CI 0.43 to 2.09), or increased risk of neonatal
hypoglycemia (OR 1.24; 95% CI 0.91 to 1.69).
CONCLUSIONS: The data shown here do not
suggest increased perinatal risks with glyburide.
The effectiveness and safety of glyburide require
further evaluation, as most studies to date were
not randomized
Safety of Glyburide for Gestational
Diabetes: A Meta-Analysis of Pregnancy
Outcomes
Langer O, et al. Am J Obstet Gynecol 2005;192:134–9. (Level
II-2)
Jacobson GF, et al. Am J Obstet Gynecol 2005;193:118–24.
(Level II-2)
Chmait R, et al. J Perinatol 2004;24:617–22. (Level II-2)
Rochon M, et al. Am J Obstet Gynecol 2006;195:1090–4.
Gözlemsel çalışmalarda;
glisemik kontrolde glyburide başarısızlığı ve
insülin tedavisine geçiş %20-40
Hebert MF, et al. Clin Pharmacol Ther 2009;85:607–14.
Glyburide doz 2.5-20 mg /gün bölünen
dozlarda
Farmakokinetik çalışmalarda;
kontrolü sağlamak için günlük 30 mg doz
METFORMİN
Primer olarak pregestasyonel
diyabeti olan kadınlarda, PCOS ve infertilitesi olan
kadınlarda kullanılır
Pregestasyonel diyabet tedavisi için metformin sıklıkla
gebelikte devam edilir ve tedaviye insülin eklenir
PCOS olan kadınlarda sıklıkla birinci trimesterin sonuna
kadar devam edilir (bu kullanım şeklinin birinci
trimester fetal kayıp gibi aksi olayları engellediğini
savunacak kısıtlı kanıt mevcut)
METFORMİN
Randomize kontrollü olmayan çalışmalar
ve vaka raporlarına göre;
Metformin gebelikte güvenli (kategori B,
FDA’e göre)
Gebelikte metforminin devam
edilmesinin güvenli olup olmadığı kesin
kanıtlanmamıştır
Prospektif longitudinal çalışma, 47gebe
PCOS ve metformin tedavisinde iken
gebe kalan kadınlar
Her trimesterde OGTT ve öglisemik
hiperinsülinemik klemp yapılmış
DIABETES CARE, VOLUME 36, JUNE 2013 1477
Birinci trimesterde OGTT sonrası glukoz, insülin ve
C-peptit AUC seviyeleri GDM gelişen kadınlarda
GDM gelişmeyen kadınlara göre belirgin
yüksek
Birinci trimesterde GDM gelişen kadınlarda insülin
AUC değerleri normalden belirgin yüksek;
ikinci trimesterde GDM gelişen ve GDM gelişmeyen
kadınlardaki değerlerden de belirgin yüksek
-Erken metformin başarısızlığı olan
kadınlarda insülin sekresyonu birinci
trimesterde belirgin yüksek
-3. trimester GDM olan ve GDM olmayan
kadınlarda gebelik ilerledikçe insülin
outputunda artma
-Yenidoğanlar sağlıklı, 1 vakada makrozomi
-Ciddi hiperinsülinemi varlığında gebe
olan PCOS hastalarda daha erken GDM
gelişir (metformin tedavisinden
bağımsız olarak)
-İnsülin sensitivitesindeki fizyolojik
kötüleşme ilaçtan etkilenmez
Literatürle uyuşmazlık?
-Metodolojik yönden farklar
-GDM için tanı kriterlerinin farklılığı
-Diğer çalışmalarda 26-28. gebelik
haftalarında 50 GCT ve sonrasında
OGTT
-GDM tanısı için WHO ve National
Diabetes Data Group kriterleri
kullanılması
-Diğer çalışmalar retrospektif ve
multicentrik
Oral antidiyabetiklerin gebelikteki
güvenliği hakkında kaygılar olmakla
birlikte, bir çalışma umbilikal kord
kanında saptanabilir glyburide
olmadığını bildirmiştir
Langer O, et al. N Engl J Med 2000;343:1134–8
SONUÇ
Glyburide plasenta geçiş
göstermektedir
SONUÇ
JG, Hankins GD, et al. Clin Pharmacol Ther 2009;85:607–14
Maruz kalan çocuklarda uzun dönem glukoz
dengesi!!
Glyburide; gebelikte tedavi edilen
kadınlarda tip 2 diyabete progresyonu
etkileyebilir mi?
Güncel veriler gebelikte oral antidiyabetik tedavinin
maternal fetal sağlık üzerinde kısa dönemde ters
etileri olmadığını göstermekte
Uzun dönem etkileri çalışılmamış durumda
GDM için oral ajanları reçete ederken danışma gerekli
SONUÇ

More Related Content

What's hot

Gebelikte kan uyuşmazlığı
Gebelikte kan uyuşmazlığıGebelikte kan uyuşmazlığı
Gebelikte kan uyuşmazlığısebhul
 
Gis ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Gis ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )Gis ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Gis ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Kalp yetersizliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Kalp yetersizliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)Kalp yetersizliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Kalp yetersizliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Akut böbrek yetmezliği (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Akut böbrek yetmezliği (fazlası için www.tipfakultesi.org )Akut böbrek yetmezliği (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Akut böbrek yetmezliği (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Stridorlu çocuğa yaklaşim (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Stridorlu çocuğa yaklaşim  (fazlası için www.tipfakultesi.org )Stridorlu çocuğa yaklaşim  (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Stridorlu çocuğa yaklaşim (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Antiaritmikilaclar(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Antiaritmikilaclar(fazlası için www.tipfakultesi.org)Antiaritmikilaclar(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Antiaritmikilaclar(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Hi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi Kılavuzu
Hi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi KılavuzuHi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi Kılavuzu
Hi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi Kılavuzuwww.tipfakultesi. org
 
Reçete yazma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Reçete yazma (fazlası için www.tipfakultesi.org )Reçete yazma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Reçete yazma (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Kalp yetmezliği ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Kalp yetmezliği ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )Kalp yetmezliği ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Kalp yetmezliği ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Dolaşim sistemi muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Dolaşim sistemi muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)Dolaşim sistemi muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Dolaşim sistemi muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 

What's hot (20)

astım
astım astım
astım
 
Gebelikte kan uyuşmazlığı
Gebelikte kan uyuşmazlığıGebelikte kan uyuşmazlığı
Gebelikte kan uyuşmazlığı
 
Gis ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Gis ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )Gis ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Gis ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Hipoglisemi
HipoglisemiHipoglisemi
Hipoglisemi
 
Kalp yetersizliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Kalp yetersizliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)Kalp yetersizliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Kalp yetersizliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Akut böbrek yetmezliği (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Akut böbrek yetmezliği (fazlası için www.tipfakultesi.org )Akut böbrek yetmezliği (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Akut böbrek yetmezliği (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Stridorlu çocuğa yaklaşim (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Stridorlu çocuğa yaklaşim  (fazlası için www.tipfakultesi.org )Stridorlu çocuğa yaklaşim  (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Stridorlu çocuğa yaklaşim (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Romatoid Artrit
Romatoid ArtritRomatoid Artrit
Romatoid Artrit
 
Antiaritmikilaclar(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Antiaritmikilaclar(fazlası için www.tipfakultesi.org)Antiaritmikilaclar(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Antiaritmikilaclar(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Solunum yetmezliği
Solunum yetmezliği Solunum yetmezliği
Solunum yetmezliği
 
Tortikollis
TortikollisTortikollis
Tortikollis
 
Hi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi Kılavuzu
Hi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi KılavuzuHi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi Kılavuzu
Hi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi Kılavuzu
 
Cushing Sendromu
Cushing SendromuCushing Sendromu
Cushing Sendromu
 
Reçete yazma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Reçete yazma (fazlası için www.tipfakultesi.org )Reçete yazma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Reçete yazma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Diyabetes mellitus
Diyabetes mellitusDiyabetes mellitus
Diyabetes mellitus
 
Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Poliüri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Kalp yetmezliği ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Kalp yetmezliği ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )Kalp yetmezliği ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Kalp yetmezliği ilaçları (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Dolaşim sistemi muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Dolaşim sistemi muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)Dolaşim sistemi muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Dolaşim sistemi muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Bi̇polar sunum
Bi̇polar sunumBi̇polar sunum
Bi̇polar sunum
 
Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan muayenesi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 

Viewers also liked

Gestasyonel diyabet ve diyabetli hastanın gebeliği
Gestasyonel diyabet ve diyabetli hastanın gebeliğiGestasyonel diyabet ve diyabetli hastanın gebeliği
Gestasyonel diyabet ve diyabetli hastanın gebeliğiDilek Gogas Yavuz
 
Ovülasyon indüksiyonu ajanlarının seçimi
Ovülasyon indüksiyonu ajanlarının seçimiOvülasyon indüksiyonu ajanlarının seçimi
Ovülasyon indüksiyonu ajanlarının seçimiFatih Karaosmanoglu
 
Ovulasyon induksiyonu ajanlarinin_secimi
Ovulasyon induksiyonu ajanlarinin_secimiOvulasyon induksiyonu ajanlarinin_secimi
Ovulasyon induksiyonu ajanlarinin_secimifatihkaraosmanoglu.net
 
Gebelikte İlaç Kullanımı - www.jinekolojivegebelik.com
Gebelikte İlaç Kullanımı - www.jinekolojivegebelik.comGebelikte İlaç Kullanımı - www.jinekolojivegebelik.com
Gebelikte İlaç Kullanımı - www.jinekolojivegebelik.comjinekolojivegebelik.com
 
Akciğer grafisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Akciğer grafisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)Akciğer grafisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Akciğer grafisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Akciğer Grafisi değerlendirilmesi
Akciğer Grafisi değerlendirilmesiAkciğer Grafisi değerlendirilmesi
Akciğer Grafisi değerlendirilmesianttab
 

Viewers also liked (10)

Gestasyonel diyabet ve diyabetli hastanın gebeliği
Gestasyonel diyabet ve diyabetli hastanın gebeliğiGestasyonel diyabet ve diyabetli hastanın gebeliği
Gestasyonel diyabet ve diyabetli hastanın gebeliği
 
Ovülasyon indüksiyonu ajanlarının seçimi
Ovülasyon indüksiyonu ajanlarının seçimiOvülasyon indüksiyonu ajanlarının seçimi
Ovülasyon indüksiyonu ajanlarının seçimi
 
GEBELİKTE PROGESTERON KULLANIMI
GEBELİKTE PROGESTERON KULLANIMIGEBELİKTE PROGESTERON KULLANIMI
GEBELİKTE PROGESTERON KULLANIMI
 
Gebelik Oral Antidiyabetikler
Gebelik Oral Antidiyabetikler Gebelik Oral Antidiyabetikler
Gebelik Oral Antidiyabetikler
 
Ovulasyon induksiyonu ajanlarinin_secimi
Ovulasyon induksiyonu ajanlarinin_secimiOvulasyon induksiyonu ajanlarinin_secimi
Ovulasyon induksiyonu ajanlarinin_secimi
 
GEBELİK TİROİD HASTALIKLARI
GEBELİK TİROİD HASTALIKLARIGEBELİK TİROİD HASTALIKLARI
GEBELİK TİROİD HASTALIKLARI
 
Gebelikte İlaç Kullanımı - www.jinekolojivegebelik.com
Gebelikte İlaç Kullanımı - www.jinekolojivegebelik.comGebelikte İlaç Kullanımı - www.jinekolojivegebelik.com
Gebelikte İlaç Kullanımı - www.jinekolojivegebelik.com
 
Gestational Diabetes
Gestational DiabetesGestational Diabetes
Gestational Diabetes
 
Akciğer grafisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Akciğer grafisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)Akciğer grafisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Akciğer grafisi (fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Akciğer Grafisi değerlendirilmesi
Akciğer Grafisi değerlendirilmesiAkciğer Grafisi değerlendirilmesi
Akciğer Grafisi değerlendirilmesi
 

Similar to GEBELİKTE ORAL ANTİDİYABETİK KULLANIMI

GDM TEDAVİ PRENSİPLERİ VE DOĞUM ZAMANLAMASI
GDM TEDAVİ PRENSİPLERİ VE DOĞUM ZAMANLAMASI GDM TEDAVİ PRENSİPLERİ VE DOĞUM ZAMANLAMASI
GDM TEDAVİ PRENSİPLERİ VE DOĞUM ZAMANLAMASI www.tipfakultesi. org
 
Gestasyonel Diyabet Kadın Doğum İçin
Gestasyonel Diyabet Kadın Doğum İçinGestasyonel Diyabet Kadın Doğum İçin
Gestasyonel Diyabet Kadın Doğum İçinSumeyra Okur
 
aile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45y
aile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45yaile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45y
aile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45yanyonlarsakal0t
 
Insulin: kimlere nasıl ne zaman
Insulin: kimlere nasıl ne zamanInsulin: kimlere nasıl ne zaman
Insulin: kimlere nasıl ne zamanDilek Gogas Yavuz
 
Ergenlik çagında diyabet yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Ergenlik çagında diyabet yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)Ergenlik çagında diyabet yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Ergenlik çagında diyabet yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Diyabet ve hemsirelik bakimi
Diyabet ve hemsirelik bakimiDiyabet ve hemsirelik bakimi
Diyabet ve hemsirelik bakimiKemal ASLAN
 
Çocukluktan erişkine obezite tip 2 diyabet süreci
Çocukluktan erişkine obezite tip 2 diyabet süreciÇocukluktan erişkine obezite tip 2 diyabet süreci
Çocukluktan erişkine obezite tip 2 diyabet süreciŞükrü Hatun
 
ERKEN DOĞUM ANTENATAL STEROİD VE DOĞUM ŞEKLİ
ERKEN DOĞUM  ANTENATAL STEROİD VE DOĞUM ŞEKLİ ERKEN DOĞUM  ANTENATAL STEROİD VE DOĞUM ŞEKLİ
ERKEN DOĞUM ANTENATAL STEROİD VE DOĞUM ŞEKLİ www.tipfakultesi. org
 
Enteral parenteral beslenme
Enteral parenteral beslenmeEnteral parenteral beslenme
Enteral parenteral beslenmeNevin Borzan
 
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 kürşat gündoğan
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 kürşat gündoğanSalon b 14 kasim 09.00 10.15 kürşat gündoğan
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 kürşat gündoğantyfngnc
 
Diyabet - Farmakoterapi.pptx
Diyabet - Farmakoterapi.pptxDiyabet - Farmakoterapi.pptx
Diyabet - Farmakoterapi.pptxlimselYardm
 
Larinks kanseri vaka inceleme sunumu ve beslenme tedavisi
Larinks kanseri vaka inceleme sunumu ve beslenme tedavisiLarinks kanseri vaka inceleme sunumu ve beslenme tedavisi
Larinks kanseri vaka inceleme sunumu ve beslenme tedavisigökcen iplikçi
 
ANTENATAL KORTİKOSTEROİD TEDAVİSİ
ANTENATAL KORTİKOSTEROİD TEDAVİSİ ANTENATAL KORTİKOSTEROİD TEDAVİSİ
ANTENATAL KORTİKOSTEROİD TEDAVİSİ www.tipfakultesi. org
 

Similar to GEBELİKTE ORAL ANTİDİYABETİK KULLANIMI (20)

GDM TEDAVİ PRENSİPLERİ VE DOĞUM ZAMANLAMASI
GDM TEDAVİ PRENSİPLERİ VE DOĞUM ZAMANLAMASI GDM TEDAVİ PRENSİPLERİ VE DOĞUM ZAMANLAMASI
GDM TEDAVİ PRENSİPLERİ VE DOĞUM ZAMANLAMASI
 
PCOS VE GEBELİK KOMPLİKASYONLARI
PCOS VE GEBELİK KOMPLİKASYONLARI PCOS VE GEBELİK KOMPLİKASYONLARI
PCOS VE GEBELİK KOMPLİKASYONLARI
 
Gestasyonel Diyabet Kadın Doğum İçin
Gestasyonel Diyabet Kadın Doğum İçinGestasyonel Diyabet Kadın Doğum İçin
Gestasyonel Diyabet Kadın Doğum İçin
 
GDM TARAMA
GDM TARAMAGDM TARAMA
GDM TARAMA
 
GDM TARAMA
GDM TARAMA GDM TARAMA
GDM TARAMA
 
Prediyabet ve metformin
Prediyabet ve metforminPrediyabet ve metformin
Prediyabet ve metformin
 
aile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45y
aile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45yaile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45y
aile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45y
 
Insulin: kimlere nasıl ne zaman
Insulin: kimlere nasıl ne zamanInsulin: kimlere nasıl ne zaman
Insulin: kimlere nasıl ne zaman
 
Preeklampsinin Klinik Yönetimi
Preeklampsinin Klinik Yönetimi Preeklampsinin Klinik Yönetimi
Preeklampsinin Klinik Yönetimi
 
GEBELİKTE MİNERAL KULLANIMI
GEBELİKTE MİNERAL KULLANIMIGEBELİKTE MİNERAL KULLANIMI
GEBELİKTE MİNERAL KULLANIMI
 
Ergenlik çagında diyabet yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Ergenlik çagında diyabet yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)Ergenlik çagında diyabet yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Ergenlik çagında diyabet yönetimi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Diyabet ve hemsirelik bakimi
Diyabet ve hemsirelik bakimiDiyabet ve hemsirelik bakimi
Diyabet ve hemsirelik bakimi
 
Çocukluktan erişkine obezite tip 2 diyabet süreci
Çocukluktan erişkine obezite tip 2 diyabet süreciÇocukluktan erişkine obezite tip 2 diyabet süreci
Çocukluktan erişkine obezite tip 2 diyabet süreci
 
ERKEN DOĞUM ANTENATAL STEROİD VE DOĞUM ŞEKLİ
ERKEN DOĞUM  ANTENATAL STEROİD VE DOĞUM ŞEKLİ ERKEN DOĞUM  ANTENATAL STEROİD VE DOĞUM ŞEKLİ
ERKEN DOĞUM ANTENATAL STEROİD VE DOĞUM ŞEKLİ
 
Endokrinoloji Literatur Sunumu
Endokrinoloji Literatur SunumuEndokrinoloji Literatur Sunumu
Endokrinoloji Literatur Sunumu
 
Enteral parenteral beslenme
Enteral parenteral beslenmeEnteral parenteral beslenme
Enteral parenteral beslenme
 
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 kürşat gündoğan
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 kürşat gündoğanSalon b 14 kasim 09.00 10.15 kürşat gündoğan
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 kürşat gündoğan
 
Diyabet - Farmakoterapi.pptx
Diyabet - Farmakoterapi.pptxDiyabet - Farmakoterapi.pptx
Diyabet - Farmakoterapi.pptx
 
Larinks kanseri vaka inceleme sunumu ve beslenme tedavisi
Larinks kanseri vaka inceleme sunumu ve beslenme tedavisiLarinks kanseri vaka inceleme sunumu ve beslenme tedavisi
Larinks kanseri vaka inceleme sunumu ve beslenme tedavisi
 
ANTENATAL KORTİKOSTEROİD TEDAVİSİ
ANTENATAL KORTİKOSTEROİD TEDAVİSİ ANTENATAL KORTİKOSTEROİD TEDAVİSİ
ANTENATAL KORTİKOSTEROİD TEDAVİSİ
 

More from www.tipfakultesi. org (20)

Oksijen tedavisi
 Oksijen tedavisi Oksijen tedavisi
Oksijen tedavisi
 
Noninvaziv mekanik ventilasyon
Noninvaziv mekanik ventilasyonNoninvaziv mekanik ventilasyon
Noninvaziv mekanik ventilasyon
 
Mekanik ventilasyon
Mekanik ventilasyonMekanik ventilasyon
Mekanik ventilasyon
 
Konsültasyon
KonsültasyonKonsültasyon
Konsültasyon
 
Koah
KoahKoah
Koah
 
Dr önder tani ve siniflama
Dr önder tani ve siniflamaDr önder tani ve siniflama
Dr önder tani ve siniflama
 
Bronşektazi
BronşektaziBronşektazi
Bronşektazi
 
Bbh'da pnömoni
Bbh'da pnömoniBbh'da pnömoni
Bbh'da pnömoni
 
Astım tanı ve sınıflama
Astım tanı ve sınıflama Astım tanı ve sınıflama
Astım tanı ve sınıflama
 
Astım ve koah ilaç farmakolojisi
Astım ve koah ilaç farmakolojisiAstım ve koah ilaç farmakolojisi
Astım ve koah ilaç farmakolojisi
 
Astim tedavileri
Astim tedavileriAstim tedavileri
Astim tedavileri
 
Astim tani ve tedavi rehberi
Astim tani ve tedavi rehberiAstim tani ve tedavi rehberi
Astim tani ve tedavi rehberi
 
Astım ilaçları
Astım ilaçlarıAstım ilaçları
Astım ilaçları
 
Ape
ApeApe
Ape
 
bronkoskopi ünitesi yönetimi
bronkoskopi ünitesi yönetimi bronkoskopi ünitesi yönetimi
bronkoskopi ünitesi yönetimi
 
Akciğer kanseri
Akciğer kanseriAkciğer kanseri
Akciğer kanseri
 
Akut ve subakut öksürük
Akut ve subakut öksürükAkut ve subakut öksürük
Akut ve subakut öksürük
 
bronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisi
bronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisibronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisi
bronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisi
 
pah
pahpah
pah
 
pnömotoraks
pnömotoraks pnömotoraks
pnömotoraks
 

GEBELİKTE ORAL ANTİDİYABETİK KULLANIMI

  • 1. GEBELİKTE ORAL ANTİDİYABETİK KULLANIMI Doç. Dr. Derya EROĞLU Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Acıbadem Fulya Hastanesi TMFTPD 9. ULUSAL KONGRESİ 24-27 Eylül 2014/İSTANBUL
  • 2. DIABETES MELLITUS Gebelikte Sınıflama Diyabet gebeliğin en sık medikal komplikasyonu -Pregestasyonel ya da overt (aşikar) diyabet -Gestasyonel diyabet
  • 3. Pregestasyonel ya da overt (aşikar) diyabeti olan gebe kadınlar -En iyi insülin ile tedavi edilirler -Oral hipoglisemik ajanlar gestasyonel diyabette başarıyla kullanılmaktadır -Özel kullanımlar dışında overt (aşikar) diyabet için önerilmemektedir
  • 4. GEBELİK ve DİYABET WHITE Klasifikasyonu 1978 / ACOG 1986 Klas Başlangıç Özellik Tedavi A1 Gestasyonel AKŞ <105 / ppKŞ <120 mg/dL Diyet A2 Gestasyonel AKŞ >105 / ppKŞ >120 mg/dL İnsülin B ≥ 20 yaş /süre < 10 yıl Vasküler hasar yok İnsülin C 10-19 yaş /süre 10-19 yıl Vasküler hasar yok İnsülin D < 10 yaş /süre ≥ 20 yıl Benign retinopati İnsülin F Herhangi bir zaman Nefropati İnsülin R Herhangi bir zaman Proliferatif retinopati İnsülin H Herhangi bir zaman İskemik kalp hastalığı İnsülin T Herhangi bir zaman Renal transplant İnsülin
  • 5. Gebelikte Diyabet ve Önerilen Sınıflama Gestasyonel diyabet: aşikar diyabet olmayan (tip 1 veya tip 2) gebelikte tanı konulan diyabet Tip 1 Diyabet Tip 2 Diyabet ß hücre harabiyetine sekonder İnsülin direnci karşısında mutlak insülin eksikliği yetersiz insülin sekresyonu Diyabetin diğer tipleri: American Diabetes Association, 2012
  • 6. GESTASYONEL DIYABET Gebelikte başlayan veya ilk kez gebelikte tanısı konulan çeşitli derecelerdeki glukoz intoleransıdır İnsidans % 5-6
  • 7. GESTASYONEL DIYABET Maternal Fetal Etkiler Gestasyonel hipertansiyon Preeklampsi Artmış diyabet riski Makrozomi Neonatal hipoglisemi Hiperbilirubinemi Operatif doğum Omuz distosisi Doğum travması
  • 8. GESTASYONEL DIYABET-yönetim Diyabetik diyet Ekzersiz Glukoz monitorizasyonu İnsülin tedavisi Oral hipoglisemik ajanlar
  • 9. GESTASYONEL DIYABET-yönetim Standart diyet modifikasyonu ile hedef açlık ve tokluk glukoz değerleri sağlanmazsa; -açlık plazma glukozu <95 mg/dl veya - the 2. saat postprandial plazma glukozu <120 mg/dl Farmakolojik metotlar ACOG 2013
  • 10. Farmakolojik tedavi --İnsülin ve oral medikasyonlar etkinlik olarak eşittir --Her ikisi de birinci basamak tedavi için uygun olabilir
  • 11. Oral antidiyabetik ilaçlar Insulin salgılatıcı ilaçlar o Sülfonilüreler (2. kuşak) Glibenklamid (Glyburide) o Glinid grubu (Meglitinidler; kısa etkili sekretogoglar) İnsülin duyarlılaştırıcı ilaçlar o Biguanidler Metformin o Tiazolidinedionlar Glukozun emilimini yavaşlatan ilaçlar o Alfa glukozidaz inhibitörleri-Akarboz İnkretin Mimetik İlaçlar
  • 12. Oral hipoglisemik ajanlar GLYBURIDE (MICRONASE) METFORMİN (GLUCOPHAGE) GDM olan kadınlarda artan sıklıkta kullanılmaktadır *GDM tedavisinde U.S. FDA onayı yoktur
  • 14. GLYBURIDE Pankreasın ß hücrelerinin yüzeyinde yer alan alan ATP bağımlı K+ kanallarına Bağlanırlar İnsülin sentezine etkileri yoktur Sentezlenen ve veziküller içinde depolanan insülinin salıverilmesini arttırırlar
  • 15. Biguanidler Metformin Avrupa'da ve ülkemizde yıllardır kullanılan bir ilaçtır FDA tarafından onaylanarak Diyabet tedavisinde kullanılmaya başlanmıştır
  • 16. Biguanidler Metformin Periferik dokularda insülin etkinliğini arttırırlar, periferik dokularda glukoz ‘uptake’ini stimüle ederler Glukoz absorpsiyonunu azaltırlar Hepatik glukoneogenezisi azaltır
  • 17. GDM, oral hipoglisemik ajanlar ve insülin ile tedavi edilen hastalardaki maternal ve neonatal sonuçların yer aldığı randomize kontrollü çalışmalar ve gözlemsel çalışmaların sistematik derlemesi  OBSTETRICS & GYNECOLOGY 113, NO. 1, JANUARY 2009
  • 18. Elektronik veri tabanı MEDLINE EMBASE COCHRANE CENTRAL CINAHL 4 randomize kontrollü çalışma 5 gözlemsel çalışma OBSTETRICS & GYNECOLOGY 113, NO. 1, JANUARY 2009
  • 19. Parametreler Çalışma karakteristik özellikleri Tedavi verilen gestasyonel yaş Tedavi dozu Takip süresi Sonuçlar Glisemik kontrol İnfant doğum kilosu Neonatal hipoglisemi Konjenital anomaliler
  • 20. Maternal glisemik kontrol Sezaryen doğum hızları İstatistiksel fark yok
  • 21. Maternal glisemik kontrol Sezaryen doğum hızları İstatistiksel fark yok
  • 22. Konjenital malformasyon hızları insülin ve diğer oral hipoglisemik ajanlarla tedavi edilen gebelikler arasında farklılık yok
  • 23. Neonatal hipoglisemi metformine göre insülin grubunda anlamlı yüksek (%3.3 vs %8.1)
  • 24. Sonuçlar Aksi maternal veya neonatal sonuçlaraçısından oral hipoglisemik ajanlarla insülin arasında fark yok ACOG ADA Nutrisyonel terapi yetersizse fetal veya infant morbiditesini azaltmak için önerilen farmakolojik tedavi İNSÜLİN Oral hipoglisemik ajanlar kısıtlı veri olduğu için genel olarak önerilmemekte yeni çalışmalarla desteklenmesi gerekir Bu sistematik derleme yönetim kılavuzları hazırlanırken bilgilendirici olabilir
  • 25. Abstract BACKGROUND: Gestational diabetes mellitus affects approximately 4% of all pregnancies. As with other oral hypoglycemics, the use of glyburide in pregnancy has been limited by fears of neonatal hypoglycemia following fetal exposure. Recent experimental and clinical studies have suggested, however, that the drug is not detectable in umbilical blood. Annals Pharmacother April 2008 vol. 42no. 4 483-490 Safety of Glyburide for Gestational Diabetes: A Meta-Analysis of Pregnancy Outcomes
  • 26. OBJECTIVE: To determine the safety of glyburide use in pregnancy in the treatment of gestational diabetes compared with insulin therapy by analyzing all available human studies. METHODS: We conducted a systematic review and meta- analysis of all randomized and cohort studies that reported on the perinatal complications among women with gestational diabetes who received glyburide versus insulin. MEDLINE, EMBASE, and biological abstracts using BIOSIS previews were searched from inception of these databases through October 2006. The following outcomes were included: macrosomia, birthweight, gestational age, neonatal hypoglycemia, and intensive care unit (ICU) admissions. Odds ratios were calculated by the random effects method using Cochrane's Review Manager version 4.3. Annals Pharmacother April 2008 vol. 42no. 4 483-490 Safety of Glyburide for Gestational Diabetes: A Meta-Analysis of Pregnancy Outcomes
  • 27. RESULTS: Nine studies met the inclusion criteria, including a total of 745 glyburide-exposed pregnancies and 637 insulin-exposed pregnancies, with each adverse perinatal outcome reported by 4– 7 studies. The use of glyburide was not associated with risk of macrosomia (OR 1.07; 95% CI 0.78 to 1.47), differences in birth weight (weighted mean difference [WMD] OR 20.46 g; 95% CI −34.90 to 75.82), rate of large for gestational age (OR 1.04; 95% CI 0.75 to 1.43), differences in gestational age at birth (WMD 0.02 wk; 95% CI −0.23 to 0.26), NICU admission (OR 0.95; 95% CI 0.43 to 2.09), or increased risk of neonatal hypoglycemia (OR 1.24; 95% CI 0.91 to 1.69). CONCLUSIONS: The data shown here do not suggest increased perinatal risks with glyburide. The effectiveness and safety of glyburide require further evaluation, as most studies to date were not randomized Safety of Glyburide for Gestational Diabetes: A Meta-Analysis of Pregnancy Outcomes
  • 28. Langer O, et al. Am J Obstet Gynecol 2005;192:134–9. (Level II-2) Jacobson GF, et al. Am J Obstet Gynecol 2005;193:118–24. (Level II-2) Chmait R, et al. J Perinatol 2004;24:617–22. (Level II-2) Rochon M, et al. Am J Obstet Gynecol 2006;195:1090–4. Gözlemsel çalışmalarda; glisemik kontrolde glyburide başarısızlığı ve insülin tedavisine geçiş %20-40
  • 29. Hebert MF, et al. Clin Pharmacol Ther 2009;85:607–14. Glyburide doz 2.5-20 mg /gün bölünen dozlarda Farmakokinetik çalışmalarda; kontrolü sağlamak için günlük 30 mg doz
  • 30. METFORMİN Primer olarak pregestasyonel diyabeti olan kadınlarda, PCOS ve infertilitesi olan kadınlarda kullanılır Pregestasyonel diyabet tedavisi için metformin sıklıkla gebelikte devam edilir ve tedaviye insülin eklenir PCOS olan kadınlarda sıklıkla birinci trimesterin sonuna kadar devam edilir (bu kullanım şeklinin birinci trimester fetal kayıp gibi aksi olayları engellediğini savunacak kısıtlı kanıt mevcut)
  • 31. METFORMİN Randomize kontrollü olmayan çalışmalar ve vaka raporlarına göre; Metformin gebelikte güvenli (kategori B, FDA’e göre) Gebelikte metforminin devam edilmesinin güvenli olup olmadığı kesin kanıtlanmamıştır
  • 32.
  • 33. Prospektif longitudinal çalışma, 47gebe PCOS ve metformin tedavisinde iken gebe kalan kadınlar Her trimesterde OGTT ve öglisemik hiperinsülinemik klemp yapılmış DIABETES CARE, VOLUME 36, JUNE 2013 1477
  • 34.
  • 35. Birinci trimesterde OGTT sonrası glukoz, insülin ve C-peptit AUC seviyeleri GDM gelişen kadınlarda GDM gelişmeyen kadınlara göre belirgin yüksek
  • 36. Birinci trimesterde GDM gelişen kadınlarda insülin AUC değerleri normalden belirgin yüksek; ikinci trimesterde GDM gelişen ve GDM gelişmeyen kadınlardaki değerlerden de belirgin yüksek
  • 37. -Erken metformin başarısızlığı olan kadınlarda insülin sekresyonu birinci trimesterde belirgin yüksek -3. trimester GDM olan ve GDM olmayan kadınlarda gebelik ilerledikçe insülin outputunda artma -Yenidoğanlar sağlıklı, 1 vakada makrozomi
  • 38. -Ciddi hiperinsülinemi varlığında gebe olan PCOS hastalarda daha erken GDM gelişir (metformin tedavisinden bağımsız olarak) -İnsülin sensitivitesindeki fizyolojik kötüleşme ilaçtan etkilenmez
  • 39. Literatürle uyuşmazlık? -Metodolojik yönden farklar -GDM için tanı kriterlerinin farklılığı -Diğer çalışmalarda 26-28. gebelik haftalarında 50 GCT ve sonrasında OGTT -GDM tanısı için WHO ve National Diabetes Data Group kriterleri kullanılması -Diğer çalışmalar retrospektif ve multicentrik
  • 40. Oral antidiyabetiklerin gebelikteki güvenliği hakkında kaygılar olmakla birlikte, bir çalışma umbilikal kord kanında saptanabilir glyburide olmadığını bildirmiştir Langer O, et al. N Engl J Med 2000;343:1134–8 SONUÇ
  • 41. Glyburide plasenta geçiş göstermektedir SONUÇ JG, Hankins GD, et al. Clin Pharmacol Ther 2009;85:607–14
  • 42. Maruz kalan çocuklarda uzun dönem glukoz dengesi!! Glyburide; gebelikte tedavi edilen kadınlarda tip 2 diyabete progresyonu etkileyebilir mi? Güncel veriler gebelikte oral antidiyabetik tedavinin maternal fetal sağlık üzerinde kısa dönemde ters etileri olmadığını göstermekte Uzun dönem etkileri çalışılmamış durumda GDM için oral ajanları reçete ederken danışma gerekli SONUÇ