SlideShare a Scribd company logo
1 of 8
Download to read offline
Het ontstaan, herkennen en transformeren van overtuigingen.
Achtergrondinformatie bij de workshop “De kleur van je overtuigingen.” Trends voor trainers,
13 januari 2012.
Uit: Handboek voor trainers, stappen ter verrijking.
Auteur: Anneke Durlinger-van der Horst

Inleiding
Robert Oxton Bolt (auteur en scenarioschrijver) zei over overtuigingen: ‘A belief is not
merely an idea the mind possesses; it is an idea that possesses the mind.’

En zo heeft een overtuiging, vaak zonder dat je je daar bewust van bent, de werking van een
zelfvervullende voorspelling. Daar is niets mis mee, als het voor jou en/of de trainee gunstige
voorspellingen zijn. Echter, als de effecten ongunstig zijn naar de relatie, het behalen van
een doel of je belemmeren in je kracht te staan is het handig er iets aan/mee te doen.

       Voorbeeld: Ik ben niet goed in namen.
       Dit is een simpel statement dat ik wel eens hoor tijdens trainingen. Het is een
       overtuiging die je ervan weerhoudt om überhaupt de namen te leren. Als je het
       belangrijk vindt mensen toch bij hun naam te verwelkomen en te kennen, is het
       belangrijk deze overtuiging bij te stellen. Op die manier maak je de weg vrij naar het
       aanleren van de benodigde vaardigheden.

       Voorbeeld: De eerste vijf minuten van een training zijn kritiek.
       Het is een overtuiging die we hoorden van een trainee in een van onze NLP-
       trainingen voor trainers.
       Stel je eens voor hoe je je lijf, leden en verstand onder druk zet met deze overtuiging.
       Niet de meest gezonde en effectieve manier om een training te beginnen.
       ‘Alleen al dat ze er zijn, zorgt voor leren!’
       Ga voor jezelf eens na wat voor een effect deze overtuigingheef (positief zowel als
       negatief).

Hoe je als trainer met je eigen overtuigingen en met die van de trainees omgaat, is sterk
bepalend voor het succes van de training. Dit vraagt een alerte gevoeligheid op de
overtuigingen die spelen en het vraagt om het vermogen een beperkende overtuiging tot een
ondersteunende/krachtgevende overtuiging te transformeren!


Wetenswaardigheden over overtuigingen
Onbewuste overtuigingen bepalen het grootste deel van ons gedrag. Wie gelooft dat niet?
Vaak zijn die zekerheden conclusies uit vroege jeugdervaringen en hangen ze in netwerken
samen. Overtuigingen zijn de steunpilaren van ons model van de werkelijkheid: haal er een
weg en het hele netwerk wankelt (in meer of mindere mate). Zonder overtuigingen kunnen
we niets, want we hebben dan geen richting.
Wat we geloven over de wereld en de mensen, verdedigen we daarom vaak met onze meest
creatieve argumenten. Zoals bijna iedereen wel eens ondervonden heeft, praat je iemands
zekerheden niet zo snel uit zijn hoofd, ook al is de schadelijke uitwerking van die ideeën
evident.
Charles Saunders Peirce, de grondlegger van het pragmatisme, zei rond 1860: “Een brein in
onrust streeft er naar om een brein in rust te worden.” Een uitspraak die we kunnen vertalen
als: wanneer we onzeker over iets zijn, dan streven we krachtig naar zekerheid; we bereiken
zekerheid door het vormen van een overtuiging. Hebben we eenmaal een overtuiging

© Anneke Durlinger-van der Horst              1                                  www.tjoys.nl
Uit: Handboek voor trainers
gevormd, dan laten we deze niet gemakkelijk meer los en we hebben de neiging om alle
feiten en waarneming zo te filteren dat we onze overtuiging kunnen houden. Mensen hebben
overtuiging nodig om te kunnen handelen in het leven. Echter, wat eens een krachtgevende
overtuiging was, kan later een grote hinderpaal voor verdere ontwikkeling zijn.
In het contact met mensen wordt over het algemeen meer in conclusies gesproken dan in
feiten. ‘Ik heb het gezellig gehad’, is eerder een conclusie dan een feit. Vaak kun je deze
conclusies voor kennisgeving aannemen. Tenzij … tenzij ze een conclusie bevatten, die je
eigenlijk niet tot de jouwe wilt maken. En zoals je mensen met overtuigingen positief kunt
beïnvloeden, zo kun je ze ook negatief beïnvloeden. Dit kan jou ook gebeuren. Het is dus
handig als je gevoelig bent voor de overtuiging, die je in de communicatie met de ander als
vanzelfsprekend aangereikt krijgt.
Robert Dilts introduceerde daarvoor het begrip ‘overtuigingsvirus’. Juist omdat mensen
behoefte hebben aan ‘een brein in rust’, om met Peirce te spreken, zijn ze daar ontvankelijk
voor.
Zo kan het vanzelfsprekend zijn voor mensen die behoefte hebben aan veiligheid om hard te
werken aan vertrouwen: “Vertrouwen vereist actie.” Zo op het eerste idee is er niks mis met
deze uitspraak. Totdat je je realiseert dat in deze uitspraak je het idee dat ‘er hard aan
vertrouwen moet worden gewerkt’ gratis meekrijgt.1 Als mensen hard willen werken voor
vertrouwen, dan is dat wat mij betreft prima. Echter, ik kies ervoor om mensen te vertrouwen,
zoals ik de natuur vertrouw: dat bomen weer knoppen en bladeren krijgen in de lente en
bloemen zullen bloeien. Instant vertrouwen noem ik dat. Ik hoef er weinig voor te doen. (En
als ik bedrogen uitkom, leer ik alerter en duidelijker te zijn.)

Wat jij wilt geloven, is aan jou. Wat ik belangrijk vind, is mensen bewust te maken en te laten
kiezen voor overtuigingen die passend zijn voor hen, in plaats van eigenaar te worden van
‘andermens’ overtuigingen.
Het veranderen van overtuigingen is misschien wel het belangrijkste onderdeel van een
training: training is mensen die geloven dat ze iets niet kunnen veranderen in mensen die
geloven dat ze dat wel kunnen.
Hoe je als trainer met de overtuigingen van je trainees omgaat, is derhalve sterk bepalend
voor het totale succes. Daarbij is het goed te kijken naar het criterium, dat centraal staat in
de betreffende overtuiging(en) en kritisch te zijn op zowel positieve als de negatieve
consequenties van een bepaalde overtuiging.
Afstemmen op beperkende overtuigingen van een trainee is gelijk aan het beperken van zijn
of haar leerkracht. Iemand zal echter ook niet genegen zijn iets anders te gaan geloven als
daarvoor de positieve consequenties van de eigen overtuiging moeten worden ingeleverd.
Het kunnen werken met overtuigingen in groepen en teams is dus voor elke trainer relevant.
Dit kan variëren van bewustwording van overtuigingen, beïnvloeding van overtuigingen, het
creëren van nieuwe overtuigingen en het transformeren van belemmerende overtuigingen tot
het versterken van krachtgevende overtuigingen.
Het bovenstaande komt zeker ook van pas bij conflicten, die vaak niet alleen over verschillen
in belangen gaan, maar ook over verschillen in opvattingen. En dikwijls is het duidelijk dat
men vooral dat gelooft wat aansluit bij iemands belangen.

Het werkingsgebied van overtuigingen
Als trainer/mens opereer je natuurlijk al vanuit (on)bewuste overtuigingen. Datzelfde geldt
voor je trainees. En er worden ook altijd weer nieuwe overtuigingen gevormd. Je kunt dat als
trainer ook stimuleren (conclusies trekken). Echter, het is belangrijk je te realiseren dat jouw
gedrag en dat van de trainee al wordt aangestuurd door overtuigingen. Die overtuigingen
kunnen op van alles betrekking hebben:
• Het verwelkomen van de groep: “Mensen willen gezien worden.”
• Het onderlinge contact: “Overeenstemming is de beste manier van besluitvorming.”

1
 Deze paragraaf komt voort uit de training “Werken met overtuigingen in groepen en teams”, gegeven
en ontwikkeld door Lucas Derks en Anneke Durlinger bij het IEP te Nijmegen.
© Anneke Durlinger-van der Horst                2                                   www.tjoys.nl
Uit: Handboek voor trainers
• Presentatie: “Walking your talk.”
• Interactie: “Provoceren is de beste manier van leren.”
• Kritiek, feedback, reflectie: “Kritiek is een cadeautje.”
• Mezelf als trainer: “Ik doe er niet toe.” “Trainen zit in mijn bloed.”


In een bepaalde situatie speelt nooit één bepaalde overtuiging, maar vaak meerdere. In feite
heb je een heel conglomeraat van overtuigingen. Overtuigingen over jezelf, over de ander,
over wat hoort, kan, niet kan, zinvol is et cetera. Binnen dat conglomeraat speelt vaak een
overtuiging de hoofdrol. Als er meerdere overtuigingen een hoofdrol spelen, dan kunnen ze
met elkaar in conflict zijn in jezelf en zorgen voor incongruentie op overtuigingsniveau.
Misschien dat de volwassene in jou gelooft dat je opgewassen bent tegen de taak, maar dat
het kind in jou bibbert van de zenuwen, omdat dat iets anders gelooft. Of misschien is er een
deel in jou dat zegt: het leven is vol uitdagingen, ik ga ervoor! En een deel dat tegenwerpt:
veiligheid boven alles.
Het is handig als je als trainer inzicht hebt in het ontstaan en de werking van overtuigingen.
Enerzijds om je bewust te zijn van je eigen overtuigingen en waar nodig het vermogen te
hebben je eigen overtuigingen bij te stellen; anderzijds omdat je in je training zonder twijfel
geconfronteerd wordt met dat wat je trainees geloven. Dit laatste zullen soms onder-
steunende en soms belemmerende overtuigingen zijn.
Naast het al eerder genoemde werkingsgebied van overtuigingen, zal ik daarom ingaan op
het ontstaan, de structuur en het transformeren van (beperkende) overtuigingen.

Het ontstaan van een overtuiging
Een overtuiging is niets meer en niets minder dan een conclusie, die je, vaak onbewust, hebt
getrokken op basis van bepaalde ervaringen en gebeurtenissen. Vooral in het begin van
ieders leven worden op onbewust niveau naar aanleiding van opgedane ervaringen veel
conclusies getrokken en overtuigingen gevormd. Ervaringen hebben hoe dan ook
energetische impact. Conclusies zijn dan veelal nog niet in het vat van woorden gegoten,
maar al wel bepalend voor het handelen van de betrokkene.

       Een kleuter raakt de verwarming aan die heet is. Hij reageert met: “Au!” Als vanzelf
       wordt deze ervaring gegeneraliseerd. Bij het zien van de verwarming, zal hij zeggen
       “Is au hè?”

       Een spontane brand in een keukenkastje in ons huis, kon nog net geblust worden
       door mijn partner. ’s Avonds in bed ben ik klaarwakker, dankzij de gedachte
       (getrokken conclusie): dit huis is niet te vertrouwen. Rationeel misschien makkelijk
       onderuit te halen. Emotioneel gezien een logische conclusie. Een ook die de moeite
       waard is om serieus te nemen zodat de positieve intentie ‘veiligheid’ gewaarborgd
       blijft. Tegelijkertijd is het goed om op basis van de nadelige consequentie, dreigend
       slaaptekort, actie te ondernemen met rookmelders en mijn overtuiging bij te stellen.

       In een gesprek met een cliënt komt de overtuiging ‘Ik doe er niet toe’ bovendrijven.
       Als ik vraag wanneer ze dit voor het eerst is gaan geloven, schieten eerst de tranen
       in haar ogen. (Het lichaam geeft als eerste antwoord.) Ze vertelt als baby in de
       couveuse te hebben gelegen en dat haar ouders gewoon naar huis vertrokken.

Een mens zit vol met overtuigingen over zichzelf, anderen, het leven. Die overtuigingen zijn
als innerlijke drijfveren en helpen bepaalde waarden te realiseren. Alhoewel overtuigingen
helpen bepaalde waarden te realiseren en dus in principe dienend zijn en kracht geven,
kunnen ze op een gegeven moment ook iemand afhouden van een bepaald doel of de eigen
innerlijke kracht vol tot expressie te brengen. Dan worden het beperkende overtuigingen.

De structuur van een overtuiging
© Anneke Durlinger-van der Horst                  3                               www.tjoys.nl
Uit: Handboek voor trainers
Het hier gebruikte schema van de structuur van een overtuiging werd in de jaren tachtig
ontwikkeld door psychologen en NLP-trainers Jaap Hollander en Anneke Meijer van het IEP2
te Nijmegen. Zij baseerden het op hun beurt weer op een schema van de Amerikaanse NLP-
trainer Robert Dilts, die al onderscheid maakte tussen feiten of verschijnselen enerzijds en
conclusies of betekenissen anderzijds. Hollander en Meijer voegden hier de criteria of
waarden aan toe, aangezien een overtuiging zijn belang ontleent aan deze criteria.

Een overtuiging kent in feite drie elementen:
1 De feiten: er gebeurt iets; je doet een bepaalde specifieke ervaring op:
2 De conclusie: je trekt een bepaalde conclusie:
3 De waarde: de conclusie dient een waarde.




                            conclusie
    feiten




                             waarde

Het interessante is dat je aan eenzelfde feit wel eens een heel andere betekenis kunt
hechten. Die betekenis kan gebaseerd zijn op dezelfde dan wel op een andere waarde.

Stel je het volgende feit (zintuiglijk specifiek en dus observeerbaar) voor:
‘Het is de tweede dag van de training. De deelnemers van de groep zitten aan de koffie. Ik
kondig aan dat we weer verder gaan met het programma. Ze kijken niet op of om en blijven
doorpraten met elkaar.’

Welke conclusies zijn te trekken en welke waarden kunnen eronder liggen?

Ze hebben het hartstikke                Onderling contact.
gezellig.
De sfeer is goed en de basis            Onderling contact.
voor een goede training is
gelegd.
Ik heb geen overwicht.                  Gezag.
Ze zijn niet geïnteresseerd in          Leergierig.
het programma.
Ik zal duidelijker moeten zijn.         Contact.


De kenmerken van een overtuiging
Als mijn overtuigingen ondersteunend zijn naar het doel dat ik me gesteld heb, zijn ze
krachtgevend. Als overtuigingen blokkerend werken voor mijn doel, dan zijn ze
belemmerend. En natuurlijk zullen sommige belemmerende overtuigingen meer impact op
mij hebben, of een groter probleempotentieel, dan andere. Vergelijk bijvoorbeeld: “ik ben
dom” en “een fysieke sport is voor mij niet weggelegd”.

Een overtuiging heeft als kenmerken (Derks en Hollander, 19963):
• een hoog abstractieniveau;

2
    Instituut voor Eclectische Psychologie, zie www.iepdoc.nl
© Anneke Durlinger-van der Horst                      4                        www.tjoys.nl
Uit: Handboek voor trainers
• een groot potentieel;
• een sterke non-verbale reactie.

Het verschil tussen een krachtgevende en een beperkende overtuiging is dat de ene
overtuiging een groot oplossingspotentieel heeft en de andere een groot probleempotentieel.
Een krachtgevende overtuiging geeft over het algemeen gepaard met positieve energie,
terwijl een belemmerende overtuiging vaak zichtbaar wordt door negatief ervaren energie.
Toch blijft het belangrijk je te realiseren dat het afhankelijk is van het beoogde doel of een
overtuiging kracht kan geven of belemmerend kan werken.
‘Ik weet alles!’ is een krachtgevende overtuiging als je docent bent en een bepaalde
expertise moet overdragen. In diezelfde rol kan ‘Ik weet alles!’ ook een belemmerende
overtuiging zijn als je een lastige klas moet coachen, of als je taakinhoud verandert, of up-to-
date moet blijven in je vakgebied.

Het beïnvloeden van een overtuiging
Een belangrijk principe binnen NLP is: de feiten kunnen van alles betekenen.
Mensen hebben verschillende waarden en verbinden, vaak op basis van die verschillende
waarden, verschillende conclusies aan een feit. Dat feiten van alles kunnen betekenen,
houdt in dat je de vrijheid van conclusie hebt (Derks en Hollander, 19964). De conclusie die
iemand hecht aan de feiten, zal een waarde dienen die voor de persoon in kwestie belangrijk
is.
Een belangrijk obstakel bij het hechten van een andere betekenis aan een bepaald feit is,
dat mensen zich vaak de feiten minder bewust herinneren. Het kan dan zijn dat ze de
conclusie zelf als feit en als vanzelfsprekendheid representeren. Een vanzelfsprekendheid is
in feite een vastgeroeste overtuiging.
En daarmee staan de grenzen van hun beeld van de werkelijkheid vast.
Als trainer heb je dan het vermogen nodig om dit te kunnen waarnemen en ook het
vermogen om de ander (of jezelf) zo te bevragen dat de ‘feitelijke’ feiten (lees:
observeerbare, gedragsspecifieke bewijzen) achterhaald worden om vandaar tot een nieuwe
conclusie te komen.
In mijn werk als coach opper ik vaak het idee om de oude overtuiging in het persoonlijke
museum te zetten. Een overtuiging kan namelijk op dit moment wel beperkend zijn, echter
ooit had deze overtuiging ook een positieve intentie. Ik vind het dan belangrijk mensen na te
laten gaan welke waarde centraal stond in deze overtuiging en wat de positieve
consequenties van deze overtuigingen waren in hun leven bijvoorbeeld in termen van
vergroting van bepaalde vaardigheden. Hierdoor ontstaat vaak mildheid naar de beperkende
overtuiging en inzicht in de zin ervan.
Deze manier van reflecteren gebruik ik natuurlijk ook voor mijn eigen leerproces als trainer.



Het transformeren van een beperkende overtuiging
Het is goed om te reflecteren op wat krachtgevende overtuigingen zijn in relatie tot de
(groeps)doelstelling èn ook op wat de beperkende overtuigingen zijn, die leven bij een
individu of in een groep. Een overtuiging is beperkend op het moment dat ze een individu of
een groep van een doel afhouden. Ze komen vaak al spontaan naar boven. Daarom is het
goed er alert op te zijn. Voor je het weet, ben je er in meegegaan.
Uitgaande van het feit dat de overtuiging een bepaald doel dient of heeft gediend, is het
vooral handig eerst dit voordeel boven tafel te krijgen. Daarna kan worden gekeken naar het
nadeel en welke criteria door dit nadeel niet worden gehaald.
3
  Lucas Derks en Jaap Hollander, ‘Essenties van NLP, Sleutels tot persoonlijke verandering’. Servire,
1996.
4
  Lucas Derks en Jaap Hollander, ‘Essenties van NLP, Sleutels tot persoonlijke verandering’. Servire,
1996.
© Anneke Durlinger-van der Horst                  5                                     www.tjoys.nl
Uit: Handboek voor trainers
Het doel van deze oefening is de beperkende overtuiging zodanig transformeren dat de weg
naar het doel vrij is.
Daarvoor worden de volgende elementen in kaart gebracht:
   • Hoe luidt de overtuiging, wat geloof je?
   • Wat is de zin, de positieve intentie van deze beperkende overtuiging? Met andere
       woorden: wat heeft het geloven in deze overtuiging opgeleverd?
   • Waar houdt deze overtuiging je vanaf? Met andere woorden: welk doel/welke waarde
       haal je niet als gevolg van deze overtuiging?
   • Welke feiten hebben tot deze (beperkende) overtuiging geleid?
   • Welke andere betekenis kun je aan deze zelfde feiten geven zodanig dat zowel de
       oorspronkelijke waarde als de waarde van het doel kunnen worden gerealiseerd?

Het format van Het transformeren van beperkende overtuigingen.
    1. Het bepalen van de beperkende overtuiging. Ga daarvoor na wat je doelstelling is.
       Zeg vervolgens het doel is niet haalbaar want: …
    2. Beleef de beperkende overtuiging. Met behulp van de woorden laat je de overtuiging
       tot je doordringen: Klopt de beleving met de woorden of kloppen de woorden met de
       beleving.
    3. Ga na wat het voordeel is van de beperkende overtuiging. Welk criterium wordt
       gerealiseerd met deze overtuiging.
    4. Ga na wat zijn positieve effecten geweest van deze beperkende overtuiging: Welke
       vaardigheden/kwaliteiten heb je je hierdoor eigen gemaakt.
    5. Ga na wat het nadeel is van de beperkende overtuiging. Bepaal op basis van dit
       nadeel, welk criterium niet gehaald wordt.
    6. Ontwerp een nieuwe overtuiging, die zowel voldoet aan het criterium van het
       voordeel als aan het criterium dat betrokken is bij het nadeel.

Een teamleider over een van zijn medewerkers: hij zit aan zijn plafond.
Op mijn vraag wat dit te geloven hem bracht, zei hij, dat hij daarmee teleurstellingen voor
zichzelf voorkwam. Realistische verwachtingen was zijn criterium.
Op mijn vraag wat het nadeel was van deze overtuiging, zei hij dat de stagnatie van de
medewerker dit bevestigde, terwijl leren voor de leidinggevende een belangrijk criterium was.
Realistische verwachtingen en leren vormden de ingrediënten voor de transformatie van de
overtuiging: hij zit aan zijn plafond.
We kwamen uit op: je kunt altijd iets beter.

Een overtuiging heeft vaak de vorm van een motto, een slogan. In dit motto zijn ook
metaprogramma’s (gedragspatronen)5 actief. Kijkend door het filter van de metaprogramma’s
komt het knelpunt van de beperkende overtuiging vaak snel boven water.
In het voorbeeld: hij zit aan zijn plafond. Is het kritische metaprogramma ‘controle buiten
zelf”. In de getransformeerde overtuiging staat ‘controle binnen zelf’ centraal.

Vereiste vermogens:
• Het kunnen pinpointen van de beperkende overtuiging.
• Het kunnen bevragen op criteria.
• Het vertalen van voordelen en nadelen naar criteria.
• Het analyseren op actieve metaprogramma’s/gedragspatronen.

In coaching maak ik dit proces inzichtelijk met behulp van een levenslijn. Het proces kan op
die manier beleefd worden, waardoor lichaam en geest maximaal betrokken zijn.

Aandachtspunten:
5
 Voorbij je eigen wijze, effectief communiceren met metaprogramma’s in professionele relaties
Guus Hustinx en Anneke Durlinger-van der Horst

© Anneke Durlinger-van der Horst                      6                                         www.tjoys.nl
Uit: Handboek voor trainers
•   Het belangrijkste aandachtspunt is dat voor het begeleiden in deze methodiek (NLP-)
       coachingskwaliteiten goed van pas komen. De bovenstaande oefening is primair een
       coachingsmethodiek. Je kunt hem ook als doe-het-zelf techniek gebruiken. Het
       toepassen van deze methodiek (eventueel op een meer conversationele manier in
       een groep) is gebaat bij kundigheid in de één-op-één coachingsmethodiek. (Binnen
       de NLP-opleiding zoals ik deze geef bij het IEP (Instituut voor Eclectische
       Psychologie) toon ik me daarom ook een warm voorstander van de wenselijkheid dat
       ook trainers zich bekwamen in deze meer individugerichte coachingstechnieken.)
   •   Een belangrijk aandachtspunt is dat je een methodiek als deze niet zomaar onge-
       vraagd toepast in een groep. Ik zou eerst de route uitleggen om vandaaruit com-
       mitment te verkrijgen.

Toepassingsmogelijkheden
Bovenstaande oefening kan zowel naar het individu, als naar de groep worden gehanteerd.



Reflectie
Voor mij zijn er twee maatstaven langs welke ik voor mezelf overtuigingen op hun merites
beoordeel:
Wat is het pragmatisch nut van deze overtuiging? Met andere woorden: wat maakt het
mogelijk voor mij in de praktijk?
En …. (heel belangrijk)
Is deze overtuiging verenigbaar met en ondersteunend aan mijn missie?

Mocht dit laatste niet het geval zijn, dan kan ik op zoek gaan naar het belang (de waarde) die
deze overtuiging dient. Met dat inzicht kan ik mijn overtuiging bijstellen.
Daarnaast is het goed ook altijd kritisch te zijn op de impact van formuleringen, negatieve
effecten om op basis daarvan de overtuiging bij te stellen.

       ‘Ik moet het anderen naar de zin maken.’
       Deze overtuiging maakt het mogelijk dat ik mijn focus heb op wat anderen nodig
       hebben en dienstbaar te zijn. Deze overtuiging ondersteunt ook mijn missie om een
       verschil te willen maken en mijn deel te doen ten behoeve van innerlijke vrede.
       Echter de woordjes ‘moeten’ en ‘anderen’ zorgen voor dwang en uitsluiting van
       mezelf. Daarnaast heeft het nog als nadeel dat ik me als enige verantwoordelijk voel
       voor het ‘naar de zin hebben’. Mijn eigen innerlijke vrede wordt er dan niet mee
       gediend.
       ‘Het naar de zin hebben is ieders pakkie an en ik doe mijn deel’, is een meer
       krachtgevende overtuiging.

Terugkomend op eerder genoemde statements/overtuigingen zoals ‘Ik ben niet goed in
namen’ en ‘De eerste vijf minuten van een training zijn kritiek’ is het dus goed zowel voor- als
nadelen te onderzoeken.
Het eerste voorbeeld ‘Ik ben niet goed in namen’ maakt bijvoorbeeld dat je jezelf niets hoeft
te verwijten. En de tweede ‘De eerste vijf minuten van een training zijn kritiek’ heeft mogelijk
als positieve intentie, dat je je sterk inzet om een goede start te maken. Het
nadeel/ecologisch bezwaar van ‘Alleen al dat ze er zijn, zorgt voor leren!’ kan zijn dat je als
trainer niet echt je best gaat doen.
Het gaat er uiteindelijk om dat je overtuigingen creëert die een win-winsituatie in zich
herbergen.




© Anneke Durlinger-van der Horst               7                                  www.tjoys.nl
Uit: Handboek voor trainers
Anneke Durlinger werkt als trainer, procesbegeleider en coach van
individuen en teams voor uiteenlopende organisaties vanuit haar praktijk Tjoys
(www.tjoys.nl). Zij doet dit op basis van en met behulp van NLP-methodieken (Neuro-
Linguistic Programming), uitgaande van het gegeven dat de ander(en) expert is op
het gebied van zijn/haar doel, probleem, hindernissen en hulpbronnen. Zij ziet NLP
als ‘inner human resource management’ en als optimaal middel om tot
zelfverwezenlijking te komen. Hierbij heeft zij een vanzelfsprekend vertrouwen in de
kwaliteiten en het potentieel van mensen. Als NLP-trainer werkt zij ook al vele jaren
binnen het IEP (Instituut voor Eclectische Psychologie te Nijmegen).Zij schreef
samen met Guus Hustinx het boek ‘Voorbij je eigen wijze’ over metaprogramma’s.
Onlangs verscheen van haar bij Mediawerf: Handboek voor trainers, stappen ter
verrijking


Anneke Durlinger

Tjoys, training & coaching
Veldsestraat 19
6613 AJ Balgoij

www.tjoys.nl
06 51516208




© Anneke Durlinger-van der Horst          8                              www.tjoys.nl
Uit: Handboek voor trainers

More Related Content

What's hot

Presentation of project (Garden FURNITURE)
Presentation of project (Garden FURNITURE)Presentation of project (Garden FURNITURE)
Presentation of project (Garden FURNITURE)Nur Amalina Razali
 
Italian gardens and villa lante
Italian gardens and villa lanteItalian gardens and villa lante
Italian gardens and villa lanteAlekhya Ponnuru
 
World's Most Popular Domes
World's Most Popular DomesWorld's Most Popular Domes
World's Most Popular DomesFrank Cunha
 
Glass as building material by Anas Khan
Glass as building material by Anas KhanGlass as building material by Anas Khan
Glass as building material by Anas KhanAnas Khan
 
Architectural Case study for residence_2
Architectural Case study for residence_2Architectural Case study for residence_2
Architectural Case study for residence_2ahamed nezam
 
Group 2 structure 3.1 PUC
Group 2 structure  3.1 PUC Group 2 structure  3.1 PUC
Group 2 structure 3.1 PUC promitchowdhury1
 
Types of Roofing and Roofing Materials
Types of Roofing and Roofing MaterialsTypes of Roofing and Roofing Materials
Types of Roofing and Roofing MaterialsShayne Galo
 
Construction of Eiffel tower
Construction of Eiffel towerConstruction of Eiffel tower
Construction of Eiffel towerDeyaa Adi
 
Sagrada familia-new
Sagrada familia-newSagrada familia-new
Sagrada familia-newBoon Haw
 
BUILDING TECHNOLOGY PROJECT 2 REPORT
BUILDING TECHNOLOGY PROJECT 2 REPORTBUILDING TECHNOLOGY PROJECT 2 REPORT
BUILDING TECHNOLOGY PROJECT 2 REPORTJoyeeLee0131
 
Antoni gaudi history ppt
Antoni gaudi history pptAntoni gaudi history ppt
Antoni gaudi history pptAkshat Bansal
 
Rat Trap Bond - Advantages, Disadvantages, Construction, Purpose, Estimation ...
Rat Trap Bond - Advantages, Disadvantages, Construction, Purpose, Estimation ...Rat Trap Bond - Advantages, Disadvantages, Construction, Purpose, Estimation ...
Rat Trap Bond - Advantages, Disadvantages, Construction, Purpose, Estimation ...ADNAN AHMAD
 

What's hot (20)

Presentation of project (Garden FURNITURE)
Presentation of project (Garden FURNITURE)Presentation of project (Garden FURNITURE)
Presentation of project (Garden FURNITURE)
 
FL wright
FL wrightFL wright
FL wright
 
Italian gardens and villa lante
Italian gardens and villa lanteItalian gardens and villa lante
Italian gardens and villa lante
 
World's Most Popular Domes
World's Most Popular DomesWorld's Most Popular Domes
World's Most Popular Domes
 
Vaults
VaultsVaults
Vaults
 
Antoni gaudi
Antoni gaudiAntoni gaudi
Antoni gaudi
 
Furniture Project
Furniture ProjectFurniture Project
Furniture Project
 
Glass as building material by Anas Khan
Glass as building material by Anas KhanGlass as building material by Anas Khan
Glass as building material by Anas Khan
 
Architectural Case study for residence_2
Architectural Case study for residence_2Architectural Case study for residence_2
Architectural Case study for residence_2
 
FLOORING
FLOORINGFLOORING
FLOORING
 
Group 2 structure 3.1 PUC
Group 2 structure  3.1 PUC Group 2 structure  3.1 PUC
Group 2 structure 3.1 PUC
 
Types of Roofing and Roofing Materials
Types of Roofing and Roofing MaterialsTypes of Roofing and Roofing Materials
Types of Roofing and Roofing Materials
 
Falling water
Falling waterFalling water
Falling water
 
Le courbusier
Le courbusierLe courbusier
Le courbusier
 
Pavements ( BASICS)
Pavements  ( BASICS)Pavements  ( BASICS)
Pavements ( BASICS)
 
Construction of Eiffel tower
Construction of Eiffel towerConstruction of Eiffel tower
Construction of Eiffel tower
 
Sagrada familia-new
Sagrada familia-newSagrada familia-new
Sagrada familia-new
 
BUILDING TECHNOLOGY PROJECT 2 REPORT
BUILDING TECHNOLOGY PROJECT 2 REPORTBUILDING TECHNOLOGY PROJECT 2 REPORT
BUILDING TECHNOLOGY PROJECT 2 REPORT
 
Antoni gaudi history ppt
Antoni gaudi history pptAntoni gaudi history ppt
Antoni gaudi history ppt
 
Rat Trap Bond - Advantages, Disadvantages, Construction, Purpose, Estimation ...
Rat Trap Bond - Advantages, Disadvantages, Construction, Purpose, Estimation ...Rat Trap Bond - Advantages, Disadvantages, Construction, Purpose, Estimation ...
Rat Trap Bond - Advantages, Disadvantages, Construction, Purpose, Estimation ...
 

Viewers also liked

Relatie opdrachtgever - trainer
Relatie opdrachtgever - trainerRelatie opdrachtgever - trainer
Relatie opdrachtgever - trainerAnneke Dekkers
 
Artikel sociomapping tvoo maart 2011
Artikel sociomapping tvoo maart 2011Artikel sociomapping tvoo maart 2011
Artikel sociomapping tvoo maart 2011Anneke Dekkers
 
Vraaggestuurd werken met het OERmerk
Vraaggestuurd werken met het OERmerkVraaggestuurd werken met het OERmerk
Vraaggestuurd werken met het OERmerkHenkjan Werkt
 
Innovatie atelier ncj-workshop veranderkunde-20141009-HenkjanWerkt
Innovatie atelier ncj-workshop veranderkunde-20141009-HenkjanWerktInnovatie atelier ncj-workshop veranderkunde-20141009-HenkjanWerkt
Innovatie atelier ncj-workshop veranderkunde-20141009-HenkjanWerktHenkjan Werkt
 
Politieke Intelligentie - Presentatie Job Boersma
Politieke Intelligentie - Presentatie Job BoersmaPolitieke Intelligentie - Presentatie Job Boersma
Politieke Intelligentie - Presentatie Job BoersmaHans Janssen
 
Atrivision Lerende Organisatie
Atrivision Lerende OrganisatieAtrivision Lerende Organisatie
Atrivision Lerende Organisatieatrivision
 
Creeer een lerende organisatie
Creeer een lerende organisatieCreeer een lerende organisatie
Creeer een lerende organisatieBYAZ
 
Lerende Organisaties (Daan Assen)
Lerende Organisaties (Daan Assen)Lerende Organisaties (Daan Assen)
Lerende Organisaties (Daan Assen)Daan Assen
 
Netwerk en stakeholdersanalyse Nanne Dodde 3ND-Geboortezorg ROSadv. JvEI 13se...
Netwerk en stakeholdersanalyse Nanne Dodde 3ND-Geboortezorg ROSadv. JvEI 13se...Netwerk en stakeholdersanalyse Nanne Dodde 3ND-Geboortezorg ROSadv. JvEI 13se...
Netwerk en stakeholdersanalyse Nanne Dodde 3ND-Geboortezorg ROSadv. JvEI 13se...3ND B.V.
 
Model kracchtenveldanalyse powerpointpresentatie
Model kracchtenveldanalyse powerpointpresentatieModel kracchtenveldanalyse powerpointpresentatie
Model kracchtenveldanalyse powerpointpresentatieGert Jan Schop
 
Workshop van trainingsvraag naar organisatiecoaching, eva beerends
Workshop van trainingsvraag naar organisatiecoaching, eva beerendsWorkshop van trainingsvraag naar organisatiecoaching, eva beerends
Workshop van trainingsvraag naar organisatiecoaching, eva beerendsAnneke Dekkers
 
Thirteen Creative Ways to Use LinkedIn for Lead Generation
Thirteen Creative Ways to Use LinkedIn for Lead GenerationThirteen Creative Ways to Use LinkedIn for Lead Generation
Thirteen Creative Ways to Use LinkedIn for Lead GenerationAbhishek Shah
 

Viewers also liked (12)

Relatie opdrachtgever - trainer
Relatie opdrachtgever - trainerRelatie opdrachtgever - trainer
Relatie opdrachtgever - trainer
 
Artikel sociomapping tvoo maart 2011
Artikel sociomapping tvoo maart 2011Artikel sociomapping tvoo maart 2011
Artikel sociomapping tvoo maart 2011
 
Vraaggestuurd werken met het OERmerk
Vraaggestuurd werken met het OERmerkVraaggestuurd werken met het OERmerk
Vraaggestuurd werken met het OERmerk
 
Innovatie atelier ncj-workshop veranderkunde-20141009-HenkjanWerkt
Innovatie atelier ncj-workshop veranderkunde-20141009-HenkjanWerktInnovatie atelier ncj-workshop veranderkunde-20141009-HenkjanWerkt
Innovatie atelier ncj-workshop veranderkunde-20141009-HenkjanWerkt
 
Politieke Intelligentie - Presentatie Job Boersma
Politieke Intelligentie - Presentatie Job BoersmaPolitieke Intelligentie - Presentatie Job Boersma
Politieke Intelligentie - Presentatie Job Boersma
 
Atrivision Lerende Organisatie
Atrivision Lerende OrganisatieAtrivision Lerende Organisatie
Atrivision Lerende Organisatie
 
Creeer een lerende organisatie
Creeer een lerende organisatieCreeer een lerende organisatie
Creeer een lerende organisatie
 
Lerende Organisaties (Daan Assen)
Lerende Organisaties (Daan Assen)Lerende Organisaties (Daan Assen)
Lerende Organisaties (Daan Assen)
 
Netwerk en stakeholdersanalyse Nanne Dodde 3ND-Geboortezorg ROSadv. JvEI 13se...
Netwerk en stakeholdersanalyse Nanne Dodde 3ND-Geboortezorg ROSadv. JvEI 13se...Netwerk en stakeholdersanalyse Nanne Dodde 3ND-Geboortezorg ROSadv. JvEI 13se...
Netwerk en stakeholdersanalyse Nanne Dodde 3ND-Geboortezorg ROSadv. JvEI 13se...
 
Model kracchtenveldanalyse powerpointpresentatie
Model kracchtenveldanalyse powerpointpresentatieModel kracchtenveldanalyse powerpointpresentatie
Model kracchtenveldanalyse powerpointpresentatie
 
Workshop van trainingsvraag naar organisatiecoaching, eva beerends
Workshop van trainingsvraag naar organisatiecoaching, eva beerendsWorkshop van trainingsvraag naar organisatiecoaching, eva beerends
Workshop van trainingsvraag naar organisatiecoaching, eva beerends
 
Thirteen Creative Ways to Use LinkedIn for Lead Generation
Thirteen Creative Ways to Use LinkedIn for Lead GenerationThirteen Creative Ways to Use LinkedIn for Lead Generation
Thirteen Creative Ways to Use LinkedIn for Lead Generation
 

Similar to De kleur van je overtuigingen

Special Insight # 19 - Overtuigen
Special Insight # 19 - OvertuigenSpecial Insight # 19 - Overtuigen
Special Insight # 19 - OvertuigenBram Föllings
 
CLM6_Buchel_Tijd voor veerkracht
CLM6_Buchel_Tijd voor veerkrachtCLM6_Buchel_Tijd voor veerkracht
CLM6_Buchel_Tijd voor veerkrachtYolanda Buchel
 
Special Insight # 25 - Angsten overwinnen
Special Insight # 25 - Angsten overwinnenSpecial Insight # 25 - Angsten overwinnen
Special Insight # 25 - Angsten overwinnenBram Föllings
 
Het einde van Faalangst
Het einde van FaalangstHet einde van Faalangst
Het einde van FaalangstTieds.nl
 
Moeite met het verlies van controle kans, kans en bedreiging
Moeite met het verlies van controle kans, kans en bedreigingMoeite met het verlies van controle kans, kans en bedreiging
Moeite met het verlies van controle kans, kans en bedreigingYael
 
Coachingstrajecten Spiegelspraak 2016
Coachingstrajecten Spiegelspraak 2016Coachingstrajecten Spiegelspraak 2016
Coachingstrajecten Spiegelspraak 2016Gaitske Jedema
 
YourCoach Café met Sandra De Clercq over het Enneagram
YourCoach Café met Sandra De Clercq over het EnneagramYourCoach Café met Sandra De Clercq over het Enneagram
YourCoach Café met Sandra De Clercq over het EnneagramYourCoach BVBA
 
Partner in Business, vaardigheid en attitude
Partner in Business, vaardigheid en attitudePartner in Business, vaardigheid en attitude
Partner in Business, vaardigheid en attitudeAngela van de Loo
 
Folder Pentabalans Zelfvertrouwen
Folder Pentabalans ZelfvertrouwenFolder Pentabalans Zelfvertrouwen
Folder Pentabalans ZelfvertrouwenTamara ter Veen
 
Cdv E Zine Presteren Onder Druk 2012
Cdv E Zine Presteren Onder Druk 2012Cdv E Zine Presteren Onder Druk 2012
Cdv E Zine Presteren Onder Druk 2012CoendeVries
 
POSITIVE IMPULSE praktijk voor integratieve psychotherapie-regressie en hypno...
POSITIVE IMPULSE praktijk voor integratieve psychotherapie-regressie en hypno...POSITIVE IMPULSE praktijk voor integratieve psychotherapie-regressie en hypno...
POSITIVE IMPULSE praktijk voor integratieve psychotherapie-regressie en hypno...Positive Impulse
 
Special Insight # 44 - Spreken met impact
Special Insight # 44 - Spreken met impactSpecial Insight # 44 - Spreken met impact
Special Insight # 44 - Spreken met impactBram Föllings
 
Mindful omgaan met teleurstellingen
Mindful omgaan met teleurstellingenMindful omgaan met teleurstellingen
Mindful omgaan met teleurstellingenDeckers An
 
Trends voor trainers, 2011, help ik doe raar
Trends voor trainers, 2011, help ik doe raarTrends voor trainers, 2011, help ik doe raar
Trends voor trainers, 2011, help ik doe raarAnneke Dekkers
 

Similar to De kleur van je overtuigingen (20)

Artikel 1 paradigma's
Artikel 1 paradigma'sArtikel 1 paradigma's
Artikel 1 paradigma's
 
Special Insight # 19 - Overtuigen
Special Insight # 19 - OvertuigenSpecial Insight # 19 - Overtuigen
Special Insight # 19 - Overtuigen
 
CLM6_Buchel_Tijd voor veerkracht
CLM6_Buchel_Tijd voor veerkrachtCLM6_Buchel_Tijd voor veerkracht
CLM6_Buchel_Tijd voor veerkracht
 
sessie 16 ppt overtuigd? nu de anderen nog!
sessie 16 ppt overtuigd? nu de anderen nog!sessie 16 ppt overtuigd? nu de anderen nog!
sessie 16 ppt overtuigd? nu de anderen nog!
 
Special Insight # 25 - Angsten overwinnen
Special Insight # 25 - Angsten overwinnenSpecial Insight # 25 - Angsten overwinnen
Special Insight # 25 - Angsten overwinnen
 
Het einde van Faalangst
Het einde van FaalangstHet einde van Faalangst
Het einde van Faalangst
 
Moeite met het verlies van controle kans, kans en bedreiging
Moeite met het verlies van controle kans, kans en bedreigingMoeite met het verlies van controle kans, kans en bedreiging
Moeite met het verlies van controle kans, kans en bedreiging
 
Coachingstrajecten Spiegelspraak 2016
Coachingstrajecten Spiegelspraak 2016Coachingstrajecten Spiegelspraak 2016
Coachingstrajecten Spiegelspraak 2016
 
YourCoach Café met Sandra De Clercq over het Enneagram
YourCoach Café met Sandra De Clercq over het EnneagramYourCoach Café met Sandra De Clercq over het Enneagram
YourCoach Café met Sandra De Clercq over het Enneagram
 
Partner in Business, vaardigheid en attitude
Partner in Business, vaardigheid en attitudePartner in Business, vaardigheid en attitude
Partner in Business, vaardigheid en attitude
 
Folder Pentabalans Zelfvertrouwen
Folder Pentabalans ZelfvertrouwenFolder Pentabalans Zelfvertrouwen
Folder Pentabalans Zelfvertrouwen
 
Cdv E Zine Presteren Onder Druk 2012
Cdv E Zine Presteren Onder Druk 2012Cdv E Zine Presteren Onder Druk 2012
Cdv E Zine Presteren Onder Druk 2012
 
POSITIVE IMPULSE praktijk voor integratieve psychotherapie-regressie en hypno...
POSITIVE IMPULSE praktijk voor integratieve psychotherapie-regressie en hypno...POSITIVE IMPULSE praktijk voor integratieve psychotherapie-regressie en hypno...
POSITIVE IMPULSE praktijk voor integratieve psychotherapie-regressie en hypno...
 
Special Insight # 44 - Spreken met impact
Special Insight # 44 - Spreken met impactSpecial Insight # 44 - Spreken met impact
Special Insight # 44 - Spreken met impact
 
Mindful omgaan met teleurstellingen
Mindful omgaan met teleurstellingenMindful omgaan met teleurstellingen
Mindful omgaan met teleurstellingen
 
Trends voor trainers, 2011, help ik doe raar
Trends voor trainers, 2011, help ik doe raarTrends voor trainers, 2011, help ik doe raar
Trends voor trainers, 2011, help ik doe raar
 
alg 3fold PRI sept 15
alg 3fold PRI sept 15alg 3fold PRI sept 15
alg 3fold PRI sept 15
 
alg 3fold PRI sept 15
alg 3fold PRI sept 15alg 3fold PRI sept 15
alg 3fold PRI sept 15
 
Training Beinvloedingsvaardigheden
Training BeinvloedingsvaardighedenTraining Beinvloedingsvaardigheden
Training Beinvloedingsvaardigheden
 
Logische niveaus Dilts
Logische niveaus DiltsLogische niveaus Dilts
Logische niveaus Dilts
 

More from Anneke Dekkers

Presentatie trainen op topniveau
Presentatie trainen op topniveauPresentatie trainen op topniveau
Presentatie trainen op topniveauAnneke Dekkers
 
Anneke Dekkers Kunstfietsroute Castricum 2019
Anneke Dekkers Kunstfietsroute Castricum 2019 Anneke Dekkers Kunstfietsroute Castricum 2019
Anneke Dekkers Kunstfietsroute Castricum 2019 Anneke Dekkers
 
Timothy Leary meets Miles Davis
Timothy Leary meets Miles DavisTimothy Leary meets Miles Davis
Timothy Leary meets Miles DavisAnneke Dekkers
 
Ik zie ik zie wat jij niet ziet
Ik zie ik zie wat jij niet zietIk zie ik zie wat jij niet ziet
Ik zie ik zie wat jij niet zietAnneke Dekkers
 
Hoe intiem wil je het hebben?
Hoe intiem wil je het hebben?Hoe intiem wil je het hebben?
Hoe intiem wil je het hebben?Anneke Dekkers
 
Zet de verhoudingen op zijn kop!
Zet de verhoudingen op zijn kop!Zet de verhoudingen op zijn kop!
Zet de verhoudingen op zijn kop!Anneke Dekkers
 
Artikel 2009 effectief samenwerken
Artikel 2009 effectief samenwerkenArtikel 2009 effectief samenwerken
Artikel 2009 effectief samenwerkenAnneke Dekkers
 
Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01
Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01
Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01Anneke Dekkers
 
Presentatie tekst han nichting
Presentatie  tekst han nichtingPresentatie  tekst han nichting
Presentatie tekst han nichtingAnneke Dekkers
 
Presentatie han nichting
Presentatie han nichtingPresentatie han nichting
Presentatie han nichtingAnneke Dekkers
 
Workshop smid & kerpel maatwerk sioo
Workshop smid & kerpel maatwerk siooWorkshop smid & kerpel maatwerk sioo
Workshop smid & kerpel maatwerk siooAnneke Dekkers
 
Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01
Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01
Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01Anneke Dekkers
 
Met een lach uit de stress
Met een lach uit de stressMet een lach uit de stress
Met een lach uit de stressAnneke Dekkers
 
Han Nichting over de rol en waarde van trainers
Han Nichting over de rol en waarde van trainersHan Nichting over de rol en waarde van trainers
Han Nichting over de rol en waarde van trainersAnneke Dekkers
 
Trends voor trainers: Mindset
Trends voor trainers: MindsetTrends voor trainers: Mindset
Trends voor trainers: MindsetAnneke Dekkers
 
Trends voor trainers: Voicedrama
Trends voor trainers:  VoicedramaTrends voor trainers:  Voicedrama
Trends voor trainers: VoicedramaAnneke Dekkers
 
Trends voor trainers: trainersdurf
Trends voor trainers: trainersdurfTrends voor trainers: trainersdurf
Trends voor trainers: trainersdurfAnneke Dekkers
 

More from Anneke Dekkers (20)

Presentatie trainen op topniveau
Presentatie trainen op topniveauPresentatie trainen op topniveau
Presentatie trainen op topniveau
 
Anneke Dekkers Kunstfietsroute Castricum 2019
Anneke Dekkers Kunstfietsroute Castricum 2019 Anneke Dekkers Kunstfietsroute Castricum 2019
Anneke Dekkers Kunstfietsroute Castricum 2019
 
Trainen als roeping
Trainen als roepingTrainen als roeping
Trainen als roeping
 
Timothy Leary meets Miles Davis
Timothy Leary meets Miles DavisTimothy Leary meets Miles Davis
Timothy Leary meets Miles Davis
 
Ik zie ik zie wat jij niet ziet
Ik zie ik zie wat jij niet zietIk zie ik zie wat jij niet ziet
Ik zie ik zie wat jij niet ziet
 
Hoe intiem wil je het hebben?
Hoe intiem wil je het hebben?Hoe intiem wil je het hebben?
Hoe intiem wil je het hebben?
 
Zet de verhoudingen op zijn kop!
Zet de verhoudingen op zijn kop!Zet de verhoudingen op zijn kop!
Zet de verhoudingen op zijn kop!
 
Artikel 2009 effectief samenwerken
Artikel 2009 effectief samenwerkenArtikel 2009 effectief samenwerken
Artikel 2009 effectief samenwerken
 
Intervisie
Intervisie Intervisie
Intervisie
 
Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01
Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01
Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01
 
Presentatie tekst han nichting
Presentatie  tekst han nichtingPresentatie  tekst han nichting
Presentatie tekst han nichting
 
Presentatie han nichting
Presentatie han nichtingPresentatie han nichting
Presentatie han nichting
 
It takes two to tango
It takes two to tangoIt takes two to tango
It takes two to tango
 
Workshop smid & kerpel maatwerk sioo
Workshop smid & kerpel maatwerk siooWorkshop smid & kerpel maatwerk sioo
Workshop smid & kerpel maatwerk sioo
 
Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01
Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01
Smid methoden voor expansief leren develop 2010 01
 
Met een lach uit de stress
Met een lach uit de stressMet een lach uit de stress
Met een lach uit de stress
 
Han Nichting over de rol en waarde van trainers
Han Nichting over de rol en waarde van trainersHan Nichting over de rol en waarde van trainers
Han Nichting over de rol en waarde van trainers
 
Trends voor trainers: Mindset
Trends voor trainers: MindsetTrends voor trainers: Mindset
Trends voor trainers: Mindset
 
Trends voor trainers: Voicedrama
Trends voor trainers:  VoicedramaTrends voor trainers:  Voicedrama
Trends voor trainers: Voicedrama
 
Trends voor trainers: trainersdurf
Trends voor trainers: trainersdurfTrends voor trainers: trainersdurf
Trends voor trainers: trainersdurf
 

De kleur van je overtuigingen

  • 1. Het ontstaan, herkennen en transformeren van overtuigingen. Achtergrondinformatie bij de workshop “De kleur van je overtuigingen.” Trends voor trainers, 13 januari 2012. Uit: Handboek voor trainers, stappen ter verrijking. Auteur: Anneke Durlinger-van der Horst Inleiding Robert Oxton Bolt (auteur en scenarioschrijver) zei over overtuigingen: ‘A belief is not merely an idea the mind possesses; it is an idea that possesses the mind.’ En zo heeft een overtuiging, vaak zonder dat je je daar bewust van bent, de werking van een zelfvervullende voorspelling. Daar is niets mis mee, als het voor jou en/of de trainee gunstige voorspellingen zijn. Echter, als de effecten ongunstig zijn naar de relatie, het behalen van een doel of je belemmeren in je kracht te staan is het handig er iets aan/mee te doen. Voorbeeld: Ik ben niet goed in namen. Dit is een simpel statement dat ik wel eens hoor tijdens trainingen. Het is een overtuiging die je ervan weerhoudt om überhaupt de namen te leren. Als je het belangrijk vindt mensen toch bij hun naam te verwelkomen en te kennen, is het belangrijk deze overtuiging bij te stellen. Op die manier maak je de weg vrij naar het aanleren van de benodigde vaardigheden. Voorbeeld: De eerste vijf minuten van een training zijn kritiek. Het is een overtuiging die we hoorden van een trainee in een van onze NLP- trainingen voor trainers. Stel je eens voor hoe je je lijf, leden en verstand onder druk zet met deze overtuiging. Niet de meest gezonde en effectieve manier om een training te beginnen. ‘Alleen al dat ze er zijn, zorgt voor leren!’ Ga voor jezelf eens na wat voor een effect deze overtuigingheef (positief zowel als negatief). Hoe je als trainer met je eigen overtuigingen en met die van de trainees omgaat, is sterk bepalend voor het succes van de training. Dit vraagt een alerte gevoeligheid op de overtuigingen die spelen en het vraagt om het vermogen een beperkende overtuiging tot een ondersteunende/krachtgevende overtuiging te transformeren! Wetenswaardigheden over overtuigingen Onbewuste overtuigingen bepalen het grootste deel van ons gedrag. Wie gelooft dat niet? Vaak zijn die zekerheden conclusies uit vroege jeugdervaringen en hangen ze in netwerken samen. Overtuigingen zijn de steunpilaren van ons model van de werkelijkheid: haal er een weg en het hele netwerk wankelt (in meer of mindere mate). Zonder overtuigingen kunnen we niets, want we hebben dan geen richting. Wat we geloven over de wereld en de mensen, verdedigen we daarom vaak met onze meest creatieve argumenten. Zoals bijna iedereen wel eens ondervonden heeft, praat je iemands zekerheden niet zo snel uit zijn hoofd, ook al is de schadelijke uitwerking van die ideeën evident. Charles Saunders Peirce, de grondlegger van het pragmatisme, zei rond 1860: “Een brein in onrust streeft er naar om een brein in rust te worden.” Een uitspraak die we kunnen vertalen als: wanneer we onzeker over iets zijn, dan streven we krachtig naar zekerheid; we bereiken zekerheid door het vormen van een overtuiging. Hebben we eenmaal een overtuiging © Anneke Durlinger-van der Horst 1 www.tjoys.nl Uit: Handboek voor trainers
  • 2. gevormd, dan laten we deze niet gemakkelijk meer los en we hebben de neiging om alle feiten en waarneming zo te filteren dat we onze overtuiging kunnen houden. Mensen hebben overtuiging nodig om te kunnen handelen in het leven. Echter, wat eens een krachtgevende overtuiging was, kan later een grote hinderpaal voor verdere ontwikkeling zijn. In het contact met mensen wordt over het algemeen meer in conclusies gesproken dan in feiten. ‘Ik heb het gezellig gehad’, is eerder een conclusie dan een feit. Vaak kun je deze conclusies voor kennisgeving aannemen. Tenzij … tenzij ze een conclusie bevatten, die je eigenlijk niet tot de jouwe wilt maken. En zoals je mensen met overtuigingen positief kunt beïnvloeden, zo kun je ze ook negatief beïnvloeden. Dit kan jou ook gebeuren. Het is dus handig als je gevoelig bent voor de overtuiging, die je in de communicatie met de ander als vanzelfsprekend aangereikt krijgt. Robert Dilts introduceerde daarvoor het begrip ‘overtuigingsvirus’. Juist omdat mensen behoefte hebben aan ‘een brein in rust’, om met Peirce te spreken, zijn ze daar ontvankelijk voor. Zo kan het vanzelfsprekend zijn voor mensen die behoefte hebben aan veiligheid om hard te werken aan vertrouwen: “Vertrouwen vereist actie.” Zo op het eerste idee is er niks mis met deze uitspraak. Totdat je je realiseert dat in deze uitspraak je het idee dat ‘er hard aan vertrouwen moet worden gewerkt’ gratis meekrijgt.1 Als mensen hard willen werken voor vertrouwen, dan is dat wat mij betreft prima. Echter, ik kies ervoor om mensen te vertrouwen, zoals ik de natuur vertrouw: dat bomen weer knoppen en bladeren krijgen in de lente en bloemen zullen bloeien. Instant vertrouwen noem ik dat. Ik hoef er weinig voor te doen. (En als ik bedrogen uitkom, leer ik alerter en duidelijker te zijn.) Wat jij wilt geloven, is aan jou. Wat ik belangrijk vind, is mensen bewust te maken en te laten kiezen voor overtuigingen die passend zijn voor hen, in plaats van eigenaar te worden van ‘andermens’ overtuigingen. Het veranderen van overtuigingen is misschien wel het belangrijkste onderdeel van een training: training is mensen die geloven dat ze iets niet kunnen veranderen in mensen die geloven dat ze dat wel kunnen. Hoe je als trainer met de overtuigingen van je trainees omgaat, is derhalve sterk bepalend voor het totale succes. Daarbij is het goed te kijken naar het criterium, dat centraal staat in de betreffende overtuiging(en) en kritisch te zijn op zowel positieve als de negatieve consequenties van een bepaalde overtuiging. Afstemmen op beperkende overtuigingen van een trainee is gelijk aan het beperken van zijn of haar leerkracht. Iemand zal echter ook niet genegen zijn iets anders te gaan geloven als daarvoor de positieve consequenties van de eigen overtuiging moeten worden ingeleverd. Het kunnen werken met overtuigingen in groepen en teams is dus voor elke trainer relevant. Dit kan variëren van bewustwording van overtuigingen, beïnvloeding van overtuigingen, het creëren van nieuwe overtuigingen en het transformeren van belemmerende overtuigingen tot het versterken van krachtgevende overtuigingen. Het bovenstaande komt zeker ook van pas bij conflicten, die vaak niet alleen over verschillen in belangen gaan, maar ook over verschillen in opvattingen. En dikwijls is het duidelijk dat men vooral dat gelooft wat aansluit bij iemands belangen. Het werkingsgebied van overtuigingen Als trainer/mens opereer je natuurlijk al vanuit (on)bewuste overtuigingen. Datzelfde geldt voor je trainees. En er worden ook altijd weer nieuwe overtuigingen gevormd. Je kunt dat als trainer ook stimuleren (conclusies trekken). Echter, het is belangrijk je te realiseren dat jouw gedrag en dat van de trainee al wordt aangestuurd door overtuigingen. Die overtuigingen kunnen op van alles betrekking hebben: • Het verwelkomen van de groep: “Mensen willen gezien worden.” • Het onderlinge contact: “Overeenstemming is de beste manier van besluitvorming.” 1 Deze paragraaf komt voort uit de training “Werken met overtuigingen in groepen en teams”, gegeven en ontwikkeld door Lucas Derks en Anneke Durlinger bij het IEP te Nijmegen. © Anneke Durlinger-van der Horst 2 www.tjoys.nl Uit: Handboek voor trainers
  • 3. • Presentatie: “Walking your talk.” • Interactie: “Provoceren is de beste manier van leren.” • Kritiek, feedback, reflectie: “Kritiek is een cadeautje.” • Mezelf als trainer: “Ik doe er niet toe.” “Trainen zit in mijn bloed.” In een bepaalde situatie speelt nooit één bepaalde overtuiging, maar vaak meerdere. In feite heb je een heel conglomeraat van overtuigingen. Overtuigingen over jezelf, over de ander, over wat hoort, kan, niet kan, zinvol is et cetera. Binnen dat conglomeraat speelt vaak een overtuiging de hoofdrol. Als er meerdere overtuigingen een hoofdrol spelen, dan kunnen ze met elkaar in conflict zijn in jezelf en zorgen voor incongruentie op overtuigingsniveau. Misschien dat de volwassene in jou gelooft dat je opgewassen bent tegen de taak, maar dat het kind in jou bibbert van de zenuwen, omdat dat iets anders gelooft. Of misschien is er een deel in jou dat zegt: het leven is vol uitdagingen, ik ga ervoor! En een deel dat tegenwerpt: veiligheid boven alles. Het is handig als je als trainer inzicht hebt in het ontstaan en de werking van overtuigingen. Enerzijds om je bewust te zijn van je eigen overtuigingen en waar nodig het vermogen te hebben je eigen overtuigingen bij te stellen; anderzijds omdat je in je training zonder twijfel geconfronteerd wordt met dat wat je trainees geloven. Dit laatste zullen soms onder- steunende en soms belemmerende overtuigingen zijn. Naast het al eerder genoemde werkingsgebied van overtuigingen, zal ik daarom ingaan op het ontstaan, de structuur en het transformeren van (beperkende) overtuigingen. Het ontstaan van een overtuiging Een overtuiging is niets meer en niets minder dan een conclusie, die je, vaak onbewust, hebt getrokken op basis van bepaalde ervaringen en gebeurtenissen. Vooral in het begin van ieders leven worden op onbewust niveau naar aanleiding van opgedane ervaringen veel conclusies getrokken en overtuigingen gevormd. Ervaringen hebben hoe dan ook energetische impact. Conclusies zijn dan veelal nog niet in het vat van woorden gegoten, maar al wel bepalend voor het handelen van de betrokkene. Een kleuter raakt de verwarming aan die heet is. Hij reageert met: “Au!” Als vanzelf wordt deze ervaring gegeneraliseerd. Bij het zien van de verwarming, zal hij zeggen “Is au hè?” Een spontane brand in een keukenkastje in ons huis, kon nog net geblust worden door mijn partner. ’s Avonds in bed ben ik klaarwakker, dankzij de gedachte (getrokken conclusie): dit huis is niet te vertrouwen. Rationeel misschien makkelijk onderuit te halen. Emotioneel gezien een logische conclusie. Een ook die de moeite waard is om serieus te nemen zodat de positieve intentie ‘veiligheid’ gewaarborgd blijft. Tegelijkertijd is het goed om op basis van de nadelige consequentie, dreigend slaaptekort, actie te ondernemen met rookmelders en mijn overtuiging bij te stellen. In een gesprek met een cliënt komt de overtuiging ‘Ik doe er niet toe’ bovendrijven. Als ik vraag wanneer ze dit voor het eerst is gaan geloven, schieten eerst de tranen in haar ogen. (Het lichaam geeft als eerste antwoord.) Ze vertelt als baby in de couveuse te hebben gelegen en dat haar ouders gewoon naar huis vertrokken. Een mens zit vol met overtuigingen over zichzelf, anderen, het leven. Die overtuigingen zijn als innerlijke drijfveren en helpen bepaalde waarden te realiseren. Alhoewel overtuigingen helpen bepaalde waarden te realiseren en dus in principe dienend zijn en kracht geven, kunnen ze op een gegeven moment ook iemand afhouden van een bepaald doel of de eigen innerlijke kracht vol tot expressie te brengen. Dan worden het beperkende overtuigingen. De structuur van een overtuiging © Anneke Durlinger-van der Horst 3 www.tjoys.nl Uit: Handboek voor trainers
  • 4. Het hier gebruikte schema van de structuur van een overtuiging werd in de jaren tachtig ontwikkeld door psychologen en NLP-trainers Jaap Hollander en Anneke Meijer van het IEP2 te Nijmegen. Zij baseerden het op hun beurt weer op een schema van de Amerikaanse NLP- trainer Robert Dilts, die al onderscheid maakte tussen feiten of verschijnselen enerzijds en conclusies of betekenissen anderzijds. Hollander en Meijer voegden hier de criteria of waarden aan toe, aangezien een overtuiging zijn belang ontleent aan deze criteria. Een overtuiging kent in feite drie elementen: 1 De feiten: er gebeurt iets; je doet een bepaalde specifieke ervaring op: 2 De conclusie: je trekt een bepaalde conclusie: 3 De waarde: de conclusie dient een waarde. conclusie feiten waarde Het interessante is dat je aan eenzelfde feit wel eens een heel andere betekenis kunt hechten. Die betekenis kan gebaseerd zijn op dezelfde dan wel op een andere waarde. Stel je het volgende feit (zintuiglijk specifiek en dus observeerbaar) voor: ‘Het is de tweede dag van de training. De deelnemers van de groep zitten aan de koffie. Ik kondig aan dat we weer verder gaan met het programma. Ze kijken niet op of om en blijven doorpraten met elkaar.’ Welke conclusies zijn te trekken en welke waarden kunnen eronder liggen? Ze hebben het hartstikke Onderling contact. gezellig. De sfeer is goed en de basis Onderling contact. voor een goede training is gelegd. Ik heb geen overwicht. Gezag. Ze zijn niet geïnteresseerd in Leergierig. het programma. Ik zal duidelijker moeten zijn. Contact. De kenmerken van een overtuiging Als mijn overtuigingen ondersteunend zijn naar het doel dat ik me gesteld heb, zijn ze krachtgevend. Als overtuigingen blokkerend werken voor mijn doel, dan zijn ze belemmerend. En natuurlijk zullen sommige belemmerende overtuigingen meer impact op mij hebben, of een groter probleempotentieel, dan andere. Vergelijk bijvoorbeeld: “ik ben dom” en “een fysieke sport is voor mij niet weggelegd”. Een overtuiging heeft als kenmerken (Derks en Hollander, 19963): • een hoog abstractieniveau; 2 Instituut voor Eclectische Psychologie, zie www.iepdoc.nl © Anneke Durlinger-van der Horst 4 www.tjoys.nl Uit: Handboek voor trainers
  • 5. • een groot potentieel; • een sterke non-verbale reactie. Het verschil tussen een krachtgevende en een beperkende overtuiging is dat de ene overtuiging een groot oplossingspotentieel heeft en de andere een groot probleempotentieel. Een krachtgevende overtuiging geeft over het algemeen gepaard met positieve energie, terwijl een belemmerende overtuiging vaak zichtbaar wordt door negatief ervaren energie. Toch blijft het belangrijk je te realiseren dat het afhankelijk is van het beoogde doel of een overtuiging kracht kan geven of belemmerend kan werken. ‘Ik weet alles!’ is een krachtgevende overtuiging als je docent bent en een bepaalde expertise moet overdragen. In diezelfde rol kan ‘Ik weet alles!’ ook een belemmerende overtuiging zijn als je een lastige klas moet coachen, of als je taakinhoud verandert, of up-to- date moet blijven in je vakgebied. Het beïnvloeden van een overtuiging Een belangrijk principe binnen NLP is: de feiten kunnen van alles betekenen. Mensen hebben verschillende waarden en verbinden, vaak op basis van die verschillende waarden, verschillende conclusies aan een feit. Dat feiten van alles kunnen betekenen, houdt in dat je de vrijheid van conclusie hebt (Derks en Hollander, 19964). De conclusie die iemand hecht aan de feiten, zal een waarde dienen die voor de persoon in kwestie belangrijk is. Een belangrijk obstakel bij het hechten van een andere betekenis aan een bepaald feit is, dat mensen zich vaak de feiten minder bewust herinneren. Het kan dan zijn dat ze de conclusie zelf als feit en als vanzelfsprekendheid representeren. Een vanzelfsprekendheid is in feite een vastgeroeste overtuiging. En daarmee staan de grenzen van hun beeld van de werkelijkheid vast. Als trainer heb je dan het vermogen nodig om dit te kunnen waarnemen en ook het vermogen om de ander (of jezelf) zo te bevragen dat de ‘feitelijke’ feiten (lees: observeerbare, gedragsspecifieke bewijzen) achterhaald worden om vandaar tot een nieuwe conclusie te komen. In mijn werk als coach opper ik vaak het idee om de oude overtuiging in het persoonlijke museum te zetten. Een overtuiging kan namelijk op dit moment wel beperkend zijn, echter ooit had deze overtuiging ook een positieve intentie. Ik vind het dan belangrijk mensen na te laten gaan welke waarde centraal stond in deze overtuiging en wat de positieve consequenties van deze overtuigingen waren in hun leven bijvoorbeeld in termen van vergroting van bepaalde vaardigheden. Hierdoor ontstaat vaak mildheid naar de beperkende overtuiging en inzicht in de zin ervan. Deze manier van reflecteren gebruik ik natuurlijk ook voor mijn eigen leerproces als trainer. Het transformeren van een beperkende overtuiging Het is goed om te reflecteren op wat krachtgevende overtuigingen zijn in relatie tot de (groeps)doelstelling èn ook op wat de beperkende overtuigingen zijn, die leven bij een individu of in een groep. Een overtuiging is beperkend op het moment dat ze een individu of een groep van een doel afhouden. Ze komen vaak al spontaan naar boven. Daarom is het goed er alert op te zijn. Voor je het weet, ben je er in meegegaan. Uitgaande van het feit dat de overtuiging een bepaald doel dient of heeft gediend, is het vooral handig eerst dit voordeel boven tafel te krijgen. Daarna kan worden gekeken naar het nadeel en welke criteria door dit nadeel niet worden gehaald. 3 Lucas Derks en Jaap Hollander, ‘Essenties van NLP, Sleutels tot persoonlijke verandering’. Servire, 1996. 4 Lucas Derks en Jaap Hollander, ‘Essenties van NLP, Sleutels tot persoonlijke verandering’. Servire, 1996. © Anneke Durlinger-van der Horst 5 www.tjoys.nl Uit: Handboek voor trainers
  • 6. Het doel van deze oefening is de beperkende overtuiging zodanig transformeren dat de weg naar het doel vrij is. Daarvoor worden de volgende elementen in kaart gebracht: • Hoe luidt de overtuiging, wat geloof je? • Wat is de zin, de positieve intentie van deze beperkende overtuiging? Met andere woorden: wat heeft het geloven in deze overtuiging opgeleverd? • Waar houdt deze overtuiging je vanaf? Met andere woorden: welk doel/welke waarde haal je niet als gevolg van deze overtuiging? • Welke feiten hebben tot deze (beperkende) overtuiging geleid? • Welke andere betekenis kun je aan deze zelfde feiten geven zodanig dat zowel de oorspronkelijke waarde als de waarde van het doel kunnen worden gerealiseerd? Het format van Het transformeren van beperkende overtuigingen. 1. Het bepalen van de beperkende overtuiging. Ga daarvoor na wat je doelstelling is. Zeg vervolgens het doel is niet haalbaar want: … 2. Beleef de beperkende overtuiging. Met behulp van de woorden laat je de overtuiging tot je doordringen: Klopt de beleving met de woorden of kloppen de woorden met de beleving. 3. Ga na wat het voordeel is van de beperkende overtuiging. Welk criterium wordt gerealiseerd met deze overtuiging. 4. Ga na wat zijn positieve effecten geweest van deze beperkende overtuiging: Welke vaardigheden/kwaliteiten heb je je hierdoor eigen gemaakt. 5. Ga na wat het nadeel is van de beperkende overtuiging. Bepaal op basis van dit nadeel, welk criterium niet gehaald wordt. 6. Ontwerp een nieuwe overtuiging, die zowel voldoet aan het criterium van het voordeel als aan het criterium dat betrokken is bij het nadeel. Een teamleider over een van zijn medewerkers: hij zit aan zijn plafond. Op mijn vraag wat dit te geloven hem bracht, zei hij, dat hij daarmee teleurstellingen voor zichzelf voorkwam. Realistische verwachtingen was zijn criterium. Op mijn vraag wat het nadeel was van deze overtuiging, zei hij dat de stagnatie van de medewerker dit bevestigde, terwijl leren voor de leidinggevende een belangrijk criterium was. Realistische verwachtingen en leren vormden de ingrediënten voor de transformatie van de overtuiging: hij zit aan zijn plafond. We kwamen uit op: je kunt altijd iets beter. Een overtuiging heeft vaak de vorm van een motto, een slogan. In dit motto zijn ook metaprogramma’s (gedragspatronen)5 actief. Kijkend door het filter van de metaprogramma’s komt het knelpunt van de beperkende overtuiging vaak snel boven water. In het voorbeeld: hij zit aan zijn plafond. Is het kritische metaprogramma ‘controle buiten zelf”. In de getransformeerde overtuiging staat ‘controle binnen zelf’ centraal. Vereiste vermogens: • Het kunnen pinpointen van de beperkende overtuiging. • Het kunnen bevragen op criteria. • Het vertalen van voordelen en nadelen naar criteria. • Het analyseren op actieve metaprogramma’s/gedragspatronen. In coaching maak ik dit proces inzichtelijk met behulp van een levenslijn. Het proces kan op die manier beleefd worden, waardoor lichaam en geest maximaal betrokken zijn. Aandachtspunten: 5 Voorbij je eigen wijze, effectief communiceren met metaprogramma’s in professionele relaties Guus Hustinx en Anneke Durlinger-van der Horst © Anneke Durlinger-van der Horst 6 www.tjoys.nl Uit: Handboek voor trainers
  • 7. Het belangrijkste aandachtspunt is dat voor het begeleiden in deze methodiek (NLP-) coachingskwaliteiten goed van pas komen. De bovenstaande oefening is primair een coachingsmethodiek. Je kunt hem ook als doe-het-zelf techniek gebruiken. Het toepassen van deze methodiek (eventueel op een meer conversationele manier in een groep) is gebaat bij kundigheid in de één-op-één coachingsmethodiek. (Binnen de NLP-opleiding zoals ik deze geef bij het IEP (Instituut voor Eclectische Psychologie) toon ik me daarom ook een warm voorstander van de wenselijkheid dat ook trainers zich bekwamen in deze meer individugerichte coachingstechnieken.) • Een belangrijk aandachtspunt is dat je een methodiek als deze niet zomaar onge- vraagd toepast in een groep. Ik zou eerst de route uitleggen om vandaaruit com- mitment te verkrijgen. Toepassingsmogelijkheden Bovenstaande oefening kan zowel naar het individu, als naar de groep worden gehanteerd. Reflectie Voor mij zijn er twee maatstaven langs welke ik voor mezelf overtuigingen op hun merites beoordeel: Wat is het pragmatisch nut van deze overtuiging? Met andere woorden: wat maakt het mogelijk voor mij in de praktijk? En …. (heel belangrijk) Is deze overtuiging verenigbaar met en ondersteunend aan mijn missie? Mocht dit laatste niet het geval zijn, dan kan ik op zoek gaan naar het belang (de waarde) die deze overtuiging dient. Met dat inzicht kan ik mijn overtuiging bijstellen. Daarnaast is het goed ook altijd kritisch te zijn op de impact van formuleringen, negatieve effecten om op basis daarvan de overtuiging bij te stellen. ‘Ik moet het anderen naar de zin maken.’ Deze overtuiging maakt het mogelijk dat ik mijn focus heb op wat anderen nodig hebben en dienstbaar te zijn. Deze overtuiging ondersteunt ook mijn missie om een verschil te willen maken en mijn deel te doen ten behoeve van innerlijke vrede. Echter de woordjes ‘moeten’ en ‘anderen’ zorgen voor dwang en uitsluiting van mezelf. Daarnaast heeft het nog als nadeel dat ik me als enige verantwoordelijk voel voor het ‘naar de zin hebben’. Mijn eigen innerlijke vrede wordt er dan niet mee gediend. ‘Het naar de zin hebben is ieders pakkie an en ik doe mijn deel’, is een meer krachtgevende overtuiging. Terugkomend op eerder genoemde statements/overtuigingen zoals ‘Ik ben niet goed in namen’ en ‘De eerste vijf minuten van een training zijn kritiek’ is het dus goed zowel voor- als nadelen te onderzoeken. Het eerste voorbeeld ‘Ik ben niet goed in namen’ maakt bijvoorbeeld dat je jezelf niets hoeft te verwijten. En de tweede ‘De eerste vijf minuten van een training zijn kritiek’ heeft mogelijk als positieve intentie, dat je je sterk inzet om een goede start te maken. Het nadeel/ecologisch bezwaar van ‘Alleen al dat ze er zijn, zorgt voor leren!’ kan zijn dat je als trainer niet echt je best gaat doen. Het gaat er uiteindelijk om dat je overtuigingen creëert die een win-winsituatie in zich herbergen. © Anneke Durlinger-van der Horst 7 www.tjoys.nl Uit: Handboek voor trainers
  • 8. Anneke Durlinger werkt als trainer, procesbegeleider en coach van individuen en teams voor uiteenlopende organisaties vanuit haar praktijk Tjoys (www.tjoys.nl). Zij doet dit op basis van en met behulp van NLP-methodieken (Neuro- Linguistic Programming), uitgaande van het gegeven dat de ander(en) expert is op het gebied van zijn/haar doel, probleem, hindernissen en hulpbronnen. Zij ziet NLP als ‘inner human resource management’ en als optimaal middel om tot zelfverwezenlijking te komen. Hierbij heeft zij een vanzelfsprekend vertrouwen in de kwaliteiten en het potentieel van mensen. Als NLP-trainer werkt zij ook al vele jaren binnen het IEP (Instituut voor Eclectische Psychologie te Nijmegen).Zij schreef samen met Guus Hustinx het boek ‘Voorbij je eigen wijze’ over metaprogramma’s. Onlangs verscheen van haar bij Mediawerf: Handboek voor trainers, stappen ter verrijking Anneke Durlinger Tjoys, training & coaching Veldsestraat 19 6613 AJ Balgoij www.tjoys.nl 06 51516208 © Anneke Durlinger-van der Horst 8 www.tjoys.nl Uit: Handboek voor trainers