Đồ án Tốt nghiệp Đánh giá hiện trạng và đề xuất biện pháp quản lý tài nguyên nước tại lưu vực sông Ba đoạn chảy qua Thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai

Luận Văn Group viết luận văn thạc sĩ,chuyên đề,khóa luận tốt nghiệp, báo cáo thực tập, Assignment,
Essay
Zalo/Sdt 0967 538 624/ 0886 091 915 Website:lamluanvan.net
BỘ GIÁO D ỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGH Ệ TP. HỒ CHÍ MINH
ĐỒ ÁN T ỐT NGHIỆP
ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN N ƯỚC MẶT TẠI LƯU VỰC
SÔNG BA ĐOẠN CHẢY QUA THỊ XÃ AN KHÊ, T
ỈNH GIA LAI
Ngành: KỸ THUẬT MÔI TRƯỜNG
Chuyên ngành: KỸ THUẬT MÔI TRƯỜNG
Giảng viên hướng dẫn
Sinh viên thực hiện
MSSV: 1151080078
: PGS.TS Võ Lê Phú
: Nguyễn Thị Thanh Hằng
Lớp: 11DMT02
TP. Hồ Chí Minh, 2015

Luận Văn Group viết luận văn thạc sĩ,chuyên đề,khóa luận tốt nghiệp, báo cáo thực tập,
Assignment, Essay
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan: Luận văn này là công trình nghiên cứu thực sự của cá
nhân, được thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS. TS Võ Lê Phú.
Các số liệu, những kết luận nghiên cứu đước trình bày trong luận văn này
trung thực và chưa từng được công b ố dưới bất cứ hình thức nào. Nọi dung của
luận án có tham kh ảo và sử dụng một số thông tin, tài li ệu từ các nguồn sách, tạp
chí được liệt kê trong danh mục các tài li ệu tham khảo.
Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Thị Thanh Hằng
i

Assignment, Essay
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành lu ận văn này, tôi xin tỏ lòng bi ết ơn sâu sắc đến Thầy
PGS.TS Võ Lê Phú, đã t ận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình viết Luận
văn tốt nghiệp của mình.
Tôi chân thành c ảm ơn quý Th ầy, Cô trong khoa CNSH – TP – MT ,
Trường đại học Công Ngh ệ TP. Hồ CHí Minh đã tận tình truyền đạt kiến
thức trong những năm tôi học tập. Với vốn kiến thức được tiếp thu trong quá
trình học không ch ỉ là nến tảng cho quá trình nghiên cứu khóa lu ận mà còn
là hành trang quí báu để tôi bước vào đời một các vứng chắc và tự tin.
Tôi chân thành c ảm ơn Phòng Tài Nguyên & Môi Tr ường thị xã An
Khê, tỉnh Gia Lai đã cho phép và t ạo điều kiện thuận lợi để tôi th ực tập tại
Phòng Tài Nguyên & Môi Tr ường.
Cuối cùng tôi kính chúc quý Th ầy, Cô dòi dào s ức khỏe và thành
công trong sự nghiệp cao quý. Đồng kính chúc các Cô, Chú, Anh ,Ch ị trong
phòng tài Nguyên & Môi trường thị xã An Khê, t ỉnh Gia Lai luôn d ồi dào
sức khỏe, đạt được nhiều thành công trong công vi ệc.
Trân trọng kính chào
Sinh viên
Nguyễn Thị Thanh Hằng
ii

Assignment, Essay
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU..............................................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài..........................................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................................................2
2.1. Mục tiêu tổng quát..................................................................................................................2
2.2. Mục tiêu cụ thể.........................................................................................................................2
3. Nội dung nghiên cứu................................................................................................................3
4. Phạm vi đề tài..............................................................................................................................3
5. Giới hạn đề tài.............................................................................................................................3
6. Phương pháp nghiên cứu........................................................................................................3
7. Ý ngh ĩa khoa học và thực tiễn ............................................................................................5
7.1. Ý ngh ĩa khoa học của đề tài ..........................................................................................5
7.2. Ý ngh ĩa thực tiễn của đề tài...........................................................................................5
8. Cấu trúc c ủa luận văn .............................................................................................................5
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC V ẤN ĐỀ NGHIÊN C ỨU
1.1. Tổng quan về tài nguyên nước ...........................................................................................7
1.1.1. Các khái ni ệm cơ bản........................................................................................................7
1.1.2. Tầm quan trọng của nước đối với hoạt động kinh tế - xã hội...........................11
1.1.3. Mức độ khai thác và tình hình ô nhiễm nước hiện nay tại Khu vực Tây Nguyên
15
1.2. Tổng quan về thị xã An Khê, T ỉnh Gia Lai.................................................................16
1.2.1. Điều kiện tự nhiên................................................................................................................16
1.2.2. Điều kiện kinh tế - xã hội..................................................................................................23
iii

Assignment, Essay
1.2.3. Tài nguyên...............................................................................................................................28
1.3. Tổng quan về sông Ba............................................................................................................30
1.3.1. Đặc điểm chung.....................................................................................................................30
1.3.2. Tài nguyên nước sông Ba .................................................................................................33
1.3.3. Tầm quan trọng của sông Ba đối với phát triển KTXH của Thị xã An Khê và
Tỉnh Gia Lai .................................................................................................................................34
CHƯƠNG 2: ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG TÀI NGUYÊN NƯỚC SÔNG BA TRÊN
ĐỊA BÀN TH Ị XÃ AN KHÊ..............................................................................................36
2.1. Hiện trạng tài nguyên nước sông Ba................................................................................36
2.1.1. Hiện trạng phân bố và lưu lượng nước sông Ba trên địa bàn T X An Khê . 36
2.1.2. Hiện trạng khai thác, sử dụng nước sông Ba t ại Thị xã An Khê....................37
2.1.3. Các nguồn gây ô nhi ễm chất lượng nước sông Ba...............................................40
2.2. Hiện trạng công tác qu ản lý nước sông Ba t ại địa bàn thị xã An Khê, t ỉnh Gia Lai
49
2.2.1. Hệ thống cơ quan quản lý tài nguyên n ước.............................................................49
2.2.2. Cơ sở pháp lý trong qu ản lý môi tr ường nước sông Ba....................................51
2.2.3. Hệ thống trang thiết bị, máy móc ph ục vụ công tác qu ản lý ch ất lượng nước sông
Ba ......................................................................................................................................................53
2.2.4. Các hoạt động quản lý tài nguyên n ước sông Ba đã triển khai.......................53
2.2.5. Hoạt động xử lý ngu ồn thải gây ô nhi ễm nước sông Ba ..................................55
2.3. Đánh giá hiện trạng công tác qu ản lý n ước sông Ba, th ị xã An Khê, t ỉnh Gia Lai
iv

Assignment, Essay
2.3.1. Thuận lợi ..................................................................................................................................62
2.3.2. Khó khăn, tồn tại.................................................................................................................63
2.4. Đánh giá khả năng tiếp nhận các nguồn thải của sông Ba, đoạn chảy qua thị xã An
Khê, tỉnh Gia Lai........................................................................................................................67
2.4.1. Xác định các nguồn thải ...........................................................................................................72
2.4.2. Các kịch bản đánh giá khả năng tiếp nhận nguồn thải của sông Ba......................72
2.4.3. Đánh giá khả năng tiếp nhận nước thải của sông Ba theo các k ịch bản….72
CHƯƠNG 3 :ĐỀ XUẤT CÁC GI ẢI PHÁP QU ẢN LÝ N ƯỚC SÔNG BA T ẠI THỊ XÃ
AN KHÊ, T ỈNH GIA LAI……
3.1. Giải pháp quản lý và nâng cao nh ận thức về môi trường, quản lý r ừng đầu nguồn sông
Ba..............................................................................................................................................................90
3.1.1. Giải pháp Quản lý và nâng cao nh ận thức về môi trường........................................90
3.1.2. Giải pháp quản lý r ừng đầu nguồn .....................................................................................92
3.2. Giải pháp cho khai thác, s ử dụng tài nguyên nước sông Ba .......................................95
3.2.1. Giải pháp quản lí..........................................................................................................................95
3.2.2. Giải pháp hợp tác quốc tế .................................................................................................99
3.2.3. Các giải pháp kĩ thuật.........................................................................................................100
3.3. Giải pháp công ngh ệ cho chất lượng nước sông Ba ................................................100
3.3.1. Thực hiện các biện pháp giảm thiểu ô nhi ễm từ nguồn thải...........................100
3.3.2. Áp d ụng sản xuất sạch hơn (SXSH) cho một số ngành/lĩnh vực...................101
3.3.3. Đổi mới công ngh ệ.............................................................................................................105
KẾT LUẬN VÀ KI ẾN NGHỊ....................................................................................................106
v

Assignment, Essay
1.KẾT LUẬN......................................................................................................................................106
2.KIẾN NGHỊ.....................................................................................................................................107
TÀI LI ỆU THAM KHẢO............................................................................................................109
vi

Assignment, Essay
DANH MỤC CÁC T Ừ VIẾT TẮT
BOD Nhu cầu oxy sinh hóa
BTNMT Bộ Tài nguyên và Môi trường
CLN Chất lượng nước
COD Nhu cầu oxy hóa h ọc
DO Oxy hòa tan
E.Coli Tổng Coliform
GDP Tổng sản phẩm nội địa
KB1 Kịch bản 1
KB2 Kịch bản 2
KBHT Kịch bản hiện trạng
LVS Lưu vực sông
N-NH4: Nito
P-PO4 Phốtpho
QCVN Quy chuẩn Việt Nam
QĐ Quyết định
TCMT Tổng cục Môi trường
TNHH Trách nhiệm hữu hạn
TSS Tổng chất rắn lơ lửng
UBND Ủy ban nhân dân
vii

Assignment, Essay
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1: Nhiệt độ không khí trung bình của Thị xã An Khê qua các năm ................. 21
Bảng 1.2: Độ ẩm không khí trung bình của Thị xã An Khê qua các năm .................... 21
Bảng 1.3. Lượng mưa trung bình của Thị xã An Khê qua các năm ............................. 21
Bảng 1.4. Số giờ nắng trung bình của Thị xã An Khê qua các năm ............................. 22
Bảng 1.5. Mực nước và lưu lượng nước của sông Ba tại trạm quan trắc An Khê từ năm
2010 - 2014. .................................................................................................................. 22
Bảng 1.6. Tình hình dân số trung bình của Thị xã An Khê đầu năm 2015 .................. 23
Bảng 1.7. Số lượng các cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn Thị xã An Khê......... 25
Bảng 1.8. Diện tích đất, phân theo loại đất của Thị xã An Khê năm 2014.................. 29
Bảng 2.1. Đặc trưng tài nguyên nước của lưu vực sông Ba.......................................... 36
Bảng 2.2. Lưu lượng trung bình tháng tại trạm thủy văn An Khê ................................ 36
Bảng 2.3: Hiện trạng công trình thủy lợi Thị xã An Khê ............................................. 37
Bảng 2.4: Các thông số chính của Công trình thủy điện An Khê – Ka Nak................. 39
Bảng 2.5. Số lượng các cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn Thị xã An Khê .......... 40
Bảng 2.6. Chất lượng nước thải đầu ra của Nhà máy đường An Khê .......................... 41
Bảng 2.7: Kết quả quan trắc lượng nước thải đầu ra của Khu chà mỳ ......................... 42
Bảng 2.8: Kết quả quan trắc chất lượng nước mặt tại suối Vôi, Thị xã An Khê .......... 43
Bảng 2.9. Kết quả phân tích mẫu nước tại bệnh viện đa khoa An Khê ........................ 45
Bảng 2.10. Lưu lượng các nguồn thải công nghiệp vào sông Ba ................................. 75
Bảng 2.11. Tải lượng ô nhiễm tối đa của các nguồn thải.............................................. 76
Bảng 2.12: Tải lượng chất ô nhiễm có sẵn trong nguồn nước tiếp nhận ...................... 76
Bảng 2.13. Tải lượng ô nhiễm từ các nguồn thải .......................................................... 77
Bảng 2.14. Khả năng tiếp nhận tải lượng ô nhiễm của nguồn nước ............................. 78
Bảng 2.15: Lưu lượng các nguồn thải công nghiệp và sông Ba ................................... 79
Bảng 2.16. Tải lượng ô nhiễm có sẵn trong nguồn nước tiếp nhận ............................. 80
viii

Assignment, Essay
Bảng 2.17. Tải lượng ô nhiễm từ các nguồn thải.........................................................................81
Bảng 2.18. Khả năng tiếp nhận tải lượng ô nhiễm của nguồn nước....................................82
Bảng 2.19. Lưu lượng các nguồn thải công nghiệp và sông Ba ............................................83
Bảng 2.20. Tải lượng ô nhiễm tối đa của các nguồn thải .........................................................84
Bảng 2.21. Tải lượng chất ô nhiễm có sẵn trong nguồn nước tiếp nhận ...........................85
Bảng 2.22. Tải lượng ô nhiễm từ các nguồn thải .........................................................................86
Bảng 2.23: Khả năng tiếp nhận tải lượng ô nhiễm của nguồn nước....................................87
ix

Assignment, Essay
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH
Hình 1.1.Vòng tuần hoàn nước toàn cầu...........................................................................................12
Hình 1.2.Bản đồ hành chính Thị xã An Khê - tỉnh Gia Lai......................................................17
Hình 1.3.Bản đồ lưu vực sông Ba........................................................................................................34
Hình 2.1.Nước từ thượng nguồn sông Ba (Gia Lai) qua hai công trình thủy điện lại đổ
ra sông Kôn (Bình Định)..........................................................................................................................48
Hình 2.2.Sơ đồ hệ thống quản lý môi trường Thị xã An Khê .................................................49
Hình 2.3.Quy trình công nghệ xử lý nước thải của nhà máy đường An Khê ...................55
Hình 2.4: Quy trình xử lý nước thải tại Chi nhánh Công ty Cổ phần Thực phẩm Quảng
Ngãi – Nhà máy S ản xuất Tinh bột sắn Gia Lai cơ sở 2...........................................................56
Hình 2.5: Quy trình công nghệ hệ thống xử lý nước thải Công ty MDF Vinafor Gia Lai
57
Hình 2.6. Các nguồn thải nằm gần nhau (coi như xáo trộn chung ) .....................................73
Hình 2.7. Các nguồn thải cùng xả thải vào một vị trí..................................................................73
x

Assignment, Essay
Đồ án t ốt nghiệp 2015
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Sông Ba là m ột trong chín hệ thống sông chính của Việt Nam và là sông l ớn
nhất ở Nam Trung Bộ, Sông Ba có diện tích lưu vực 14.132 km2
trong đó 8.656 km2
nằm trong tỉnh Gia Lai. Bắt nguồn từ vùng núi cao trên 1.200 m ở phía Đông Bắc tỉnh
Gia Lai, sông Ba ch ảy qua nhiều địa phận thuộc tỉnh Gia Lai, chảy vào tỉnh Phú Yên
và cuối cùng đổ ra biển ở cửa Đà Rằng. Trong những năm gần đây, Sông Ba trở nên
cạn kiệt và có nh ững lúc trong tình trạng ô nhi ễm nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến
đời sống hoạt động sản xuất và sinh hoạt cộng đồng dân cư vùng hạ lưu.
Thực trạng lưu lượng dòng ch ảy của sông Ba t ại các thời điểm vào mùa ki ệt là
quá thấp, không th ể đáp ứng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội vùng lưu vực
sông, không đáp ứng được nhu cầu sử dụng nước cho quá trình sản xuất, sinh hoạt, đảm
bảo vấn đề môi sinh vùng h ạ du sau đập, đặc biệt trong điều kiện tác động của biến đổi
khí hậu với các biểu hiện về thời tiết nắng hạn gay gắt kéo trong thời gian qua.
Cùng v ới vấn đề cạn kiệt dòng ch ảy chất lượng môi trường nước sông Ba cũng
trở nên báo động, đã có lúc gây hoang mang cho ng ười dân ở khu vực. Kết quả quan
trắc môi trường nước sông Ba tại một số điểm bị ảnh hưởng của việc xả thải từ các cơ
sở sản xuất thuộc lưu vực sông cho th ấy một số chỉ tiêu môi trường vượt ngưỡng quy
chuẩn quy định, không đảm bảo cho mục đích nước cấp sinh hoạt, bảo tồn động vật
thủy sinh hoặc thậm chí cho mục đích tưới tiêu thủy lợi. Bởi tại sông Ba đã ph ải oằn
mình tiếp nhận những nguồn thải ô nhi ễm ngày càng phát sinh t ừ các hoạt động sản
xuất công nghi ệp, nông nghi ệp và các ch ất thải sinh hoạt của các khu dân cư có ý th
ức về môi trường thấp.
Trước thực trạng đó, đã có nhi ều công t rình, đề tài nghiên c ứu về sông Ba,
nhưng phần lớn tập trung nghiên cứu cho mục tiêu phát tri ển các công trình thuỷ điện,
kiểm soát xả lũ hay hạn chế rủi ro lũ lụt tại lưu vực sông. Ngoài ra, v ấn đề môi trường,

Assignment, Essay
1

Assignment, Essay
chất lượng nước sông Ba cũng được quan tâm rất nhiều trong thời gian gần đây, nhưng để
giải quyết vấn đề này cần có s ự đầu tư các đề tài nghiên c ứu khoa học, nhằm đề xuất các
giải pháp quản lý hi ệu quả chất lượng nước sông Ba cho m ục tiêu phát tri ển kinh tế
- xã hội bền vững cho lưu vực.
Trong bối cảnh đó, để góp ph ần đánh giá mức độ ô nhi ễm và công tác qu ản lý
tài nguyên nước tại lưu vực sông Ba, người thực hiện đề tài đã ch ọn và tiến hành thực
hiện đề tài “Đánh giá hiện trạng và đề xuất biện pháp qu ản lý tài nguyên n ước tại
lưu vực sông Ba đoạn chảy qua Thị xã An Khê, t ỉnh Gia Lai” cho Luận văn tốt
nghiệp của mình nhằm đóng góp một phần nào đó cho quê hương nơi người thực hiện
đề tài đang sinh sống
2. Mục tiêu nghiên c ứu
2.1. Mục tiêu tổng quát
Đề xuất các giải pháp tổng hợp vừa đảm bảo các luận cứ khoa học vừa phù h ợp
với thực tiễn của địa phương để quản lý ch ất lượng nguồn nước sông Ba đoạn chảy
qua thị xã An Khê, t ỉnh Gia Lai
2.2. Mục tiêu cụ thể
Để đạt được mục tiêu tổng quát nêu trên, các m ục tiêu cụ thể sau đây cần phải đạt
được:
- Đánh giá hiện trạng chất lượng nước sông Ba đoạn chảy qua thị xã An Khê,
tỉnh Gia Lai.
- Dự báo tác động của phát triển kinh tế- xã hội đến chất lượng nước sông Ba
- Đề xuất các giải pháp quản lý chát l ượng nguồn nước sông Ba đoạn chảy
qua thị xã An Khê cho m ục tiêu phát tri ển bền vững.
3. Nội dung nghiên cứu

Assignment, Essay
2

Assignment, Essay
Để đạt được các mục tiêu cụ thể nêu trên, các n ội dung nghiên cứu sau đây sẽ
được thực hiện:
- Tổng quan về tài nguyên nước
- Tổng quan về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của Thị xã An Khê và lưu
vực sông Ba.
- Hiện trạng tài nguyên nước tại Thị xã An Khê, T ỉnh Gia Lai.
- Đánh giá hiện trạng ô nhi ễm và công tác qu ản lý tài nguyên n ước tại Thị xã
An Khê, tỉnh Gia Lai.
- Xác định các vấn đề còn t ồn tại trong công tác qu ản lý tài nguyên n ước tại
lưu vực sông Ba.
- Đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả công tác qu ản lý TNN t ại
Thị xã An Khê vì mục tiêu phát tri ển bền vững
4. Phạm vi đề tài:
- Phạm vi không gian: Th ị xã An Khê, T ỉnh Gia Lai.
- Phạm vi thời gian: Tháng 05/2015 – tháng 08/2015.
5. Giới hạn đề tài:
Đề tài chỉ tập trung vào đánh giá hiện trạng khai thác, sử dụng và ô nhi ễm nguồn
nước mặt tại sông thuộc địa bàn Thị xã An Khê, t ỉnh Gia Lai
6. Phương pháp nghiên cứu:
Để đạt được các nội dung nghiên cứu nêu trên, các phương pháp sau đây sẽ được áp
dụng
- Phương pháp khảo sát th ực địa:

Assignment, Essay
3

Assignment, Essay
 Từ ngày 1/6/2015 đến 14/6/2015đi thực tế khu vực nghiên cứu để quan sát,

đánh giá cảm quan chất lượng nước mặt: Màu sắc, mùi, và các h ệ sinh thái
khu vực ven sông để đưa ra những nhận định sơ bộ chất lượng nước cũng như
hiện trạng môi trường nước tại khu vực nghiên cứu.

 Ghi chép, chụp ảnh lại những vấn đề quan tâm và c ần thiết cho đề tài nghiên
cứu để có d ẫn chứng cụ thể cho đề tài.
- Phương pháp thu thập và k ế thừa
 Sử dụng các văn bản pháp lý nh ư: Luật Bảo vệ Môi trường, các tiêu chu ẩn
môi trường về quản lý tài nguyên n ước mặt, các quy chuẩn ngành để phân
tích các vấn đề môi trường có liên quan đến công tác qu ản lý tài nguyên n ước
làm cơ sở để có th ể đánh giá được hiện trạng về tài nguyên nước tại địa điểm
nghiên cứu.

 Nghiên cứu các tài li ệu về báo cá o quan trắc chất lượng nước mặt của Thị xã
qua các năm, các tài liệu trên mạng Internet, báo chí, … khai thác tài nguyên,
quản lý môi tr ường. Từ đó rút ra những nhận xét đánh giá hiện trạng khai thác
tài nguyên nước của khu vực sông Ba (đoạn chảy qua Thị xã An Khê).

 Một số tài liệu về dân số, kinh tế - xã hội được thu thập từ phòng Tài nguyên
và Môi trường Thị xã An Khê.
- Phương pháp phỏng vấn chuyên gia: Tham khảo ý ki ến các thầy cô, nh ững
cán bộ có kinh nghi ệm trong lĩnh vực môi trường.
- Phương pháp phân tích và xử lý số liệu: Từ các thông tin, d ữ liệu thu thập được,
tiến hành xem xét tìm ra các tồn tại để từ đó đưa ra các giải pháp quản lý t ốt hơn.
7. Ý ngh ĩa khoa học và th ực tiễn

Assignment, Essay
4

Assignment, Essay
7.1. Ý ngh ĩa khoa học của đề tài
- Làm cơ sở ban đầu cho những nghiên cứu tiếp t7heo đối với lưu vực sông Ba
đoạn chảy qua thị xã An Khê, t ỉnh Gia Lai.
- Bước đầu đánh giá tình trạng ô nhi ễm tại lưu vực sông Ba, đánh giá công tác
quản lý ch ất lượng nước mặt lưu vực sông, đoạn chảy qua thị xã An Khê. T ừ
đó rút ra nh ững khó khăn, hạn chế trong quả lý môi tr ường tại làng nghề và đề
xuất các giải pháp quản lý ngu ồn nước mặt lưu vực sông Ba hi ệu quả.
7.2. Ý ngh ĩa thực tiễn của đề tài
Trong những năm gần đây, có nhi ều công trình, đề tài nghiên c ứu về sông Ba,
nhưng phần lớn tập trung nghiên cứu cho mục tiêu phát tri ển các công trình thuỷ điện,
kiểm soát xả lũ hay hạn chế rủi ro lũ lụt tại lưu vực sông. V ấn đề môi trường, chất lượng
nước sông Ba cũng được quan tâm rất nhiều trong thời gian gần đây, nhưng để giải quyết
vấn đề này cần có s ự đầu tư các đề tài nghiên cứu khoa học, nhằm đề xuất các giải pháp
quản lý hi ệu quả chất lượng nước sông Ba cho m ục tiêu phát tri ển kinh tế
- xã hội bền vững cho lưu vực.Với mục đích đánh giá hiện trạng và đề xuất biện pháp
quản lý tài nguyên n ước mặt tại lưu vực sông Ba đoạn chảy qua thị xã An Khê, t ỉnh
Gia Lai. Đề tài này s ẽ cung cấp những thô ng tin có giá tr ị cho công tác qu ản lý môi
trường tại lưu vực sông Ba nh ằm hạn chế tối đa việc phát sinh ô nhi ễm trên lưu vực
sông Ba
8. Cấu trúc c ủa Luận văn
Luận văn gồm 03 chương được bố cục như sau: Tính cấp thiết của đề tài, mục tiêu,
nội dung và phương pháp nghiên cứu sẽ được trình bày ở Chương Mở đầu. Ở Chương
1 sẽ tổng quan về các vấn đề nghiên cứu bao gồm: tổng quan về tài nguyên nước, tổng
quan về tình hình kinh tế - xã hội thị xã An Khê, t ỉnh Gia Lai, tổng quan về lưu vực
sông Ba. Chương 2 sẽ thực hiện đánh giá về hiện trạng tài nguyên nước sông Ba trên

Assignment, Essay
5

Assignment, Essay
địa bàn thị xã An Khê , đánh giá việc quản lý tài nguyên n ước trên lưu vực sông Ba. Cuối
cùng d ựa trên việc đánh giá ở Chương 2, Chương 3 sẽ đề xuất các giải pháp tăng cường
hiệu quả công tác qu ản lý tài nguyên n ước sông Ba trên địa bàn thị xã An Khê, tỉnh Gia
Lai. Một số kết luận và kiến nghị sẽ được trình bày ở phần cuối của Luận văn.
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN CÁC V ẤN ĐỀ NGHIÊN C ỨU
1.1. Tổng quan về tài nguyên nước:
1.1.1. Các khái ni ệm cơ bản:
1.1.1.1. Nước mặt:
Tài nguyên nước mặt: Là nước phân bố trên mặt đất, nước trong các đại dương, sông,
su ối, ao hồ, đầm lầy. Đặc điểm của tài nguyên nước mặt là chịu ảnh hưởng lớn từ

Assignment, Essay
6

Assignment, Essay
điều kiện khí hậu và các tác động khác do hoạt động kinh tế của con người; nước mặt
dễ bị ô n hiễm và thành ph ần hóa lý c ủa nước thường bị thay đổi; khả năng hồi phục
trữ lượng của nước nhanh nhất ở vùng thường có mưa. ( Nguyễn Võ Châu Ngân, 2003)
1.1.1.2. Ô nhiễm nước:
Luật Tài nguyên Nước của Việt Nam đã nêu:
Ônhi ễm nguồn nước là sự biến đổi tính chất vật lý, tính chất hóa h ọc và thành ph ần sinh học của
nước không phù h ợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho phép, gây
ảnh hưởng xấu đến con người và sinh vật.
Suy thoái ngu ồn nước là sự suy giảm về số lượng, chất lượng nguồn nước so
với trạng thái tự nhiên hoặc so với trạng thái của nguồn nước đã được quan trắc trong
các thời kỳ trước đó.
Cạn kiệt nguồn nước là sự suy giảm nghiêm trọng về số lượng của nguồnnước,
làm cho nguồn nước không còn kh ả năng đáp ứng nhu cầu khai thác, sử dụng và duy
trì hệ sinh thái thủy sinh.
 Nguồn gốc ô nhi ễm nước:

Các nguyên nhân gây ô nhi ễm nước được chia làm hai loại: nguồn tự nhiên và
nguồn nhân tạo.
Ônhi ễm nước có ngu ồn gốc tự nhiên: Do mưa, tuyết tan, gió bão, l ũ lụt đưa vào môi trường
nước chất thải bẩn, các sinh vật và vi sinh vật có h ại kể cả xác chết của chúng.
Ônhi ễm nước có ngu ồn gốc nhân t ạo: Quá trình thải các chất độc hại chủ yếu dưới
dạng lỏng như các chất thải sinh hoạt, công nghi ệp, nông nghi ệp, giao thông vào môi
trường nước.
 Phân lo ại ô nhi ễm nước:

Assignment, Essay
7

Assignment, Essay
Theo bản chất các tác nhân gây ô nhi ễm, tác nhân ô nhi ễm nước được phân loại
thành: ô nhi ễm vô cơ, ô nhiễm hữu cơ, ô nhiễm hóa ch ất, ô nhi ễm sinh học, ô nhi ễm
bởi các tác nhân v ật lý.
1.1.1.3. Thông s ố cơ bản đánh giá chất lượng nước:
 Các ch ỉ tiêu hóa lý:
- Độ đục: Độ đục do sự hiện diện của các chất huyền trọc như đất sét, bùn,
chất hữu cơ li ti và nhiều loại vi sinh vật khác. Nước có độ đục cao chứng tỏ nước có
nhiều tạp chất chứa trong nó, kh ả năng truyền ánh sáng qua nước giảm.
- Độ màu (màu s ắc): Màu sắc của nước gây ra bởi lá cây, g ỗ, thực vật sống
hoặc đã phân h ủy dưới nước, từ các chất bào mòn có ngu ồn gốc từ đất đá, từ nước
thải sinh hoạt, công nghi ệp. màu sắc của nước có th ể là kết quả từ sự hiện diện của
các ion có tính kim khí như sắt, mangan.
- Chất rắn hòa tan: Trong những sự thay đổi về mặt môi trường, cơ thể con
người có th ể thích nghi ở một giới hạn. Với nhiều người khi phải thay đổi chỗ ở, hoặc
đi đây đó khi sử dụng nước có hàm lượng chất rắn hòa tan cao th ường bị chứng nhuận
tràn cấp tính hoặc ngược lại tùy theo th ể trạng mỗi người. Tuy nhiên đối với dân địa
phương, sự kiện trên không gây m ột phản ứng nào trên cơ thể. Trong ngành cấp nước,
hàm lượng chất rắn hòa tan được khuyến cáo nên gi ữ thấp hơn 500mg/l và giới hạn tối
đa chấp nhận cũng chỉ đến 1000mg/l.
 Các ch ỉ tiêu vi sinh:
- Định lượng Coliform: Coliform là những trực khuẩn gram âm không sinh
bào tử hiếu khí hoặc kị khí tùy ý, có kh ả năng lên men lactose, sinh acid là sinh hơi ở
370
C trong 24 – 48 giờ. Trong thực tế phân tích coliform được định nghĩa là các vi
khuẩn có kh ả năng lên men sinh hơi trong khoảng 48 giờ khi được ủ 370
C trong môi
trường canh lauryl sulphate và canh Brilliant green lactose bile salt. Nhóm coliform

Assignment, Essay
8

Assignment, Essay
hiện diện rộng rãi trong tự nhiên trong ruột người, động vật. Coliform là nhóm vi sinh
vật chỉ thị: Số lượng hiện diện của chúng trong nước, thực phẩm.
- Tổng số vi sinh hiếu khí: Vi khuẩn hiếu khí là những vi khuẩn tăng trưởng
và hình thành khuẩn lạc trong điều kiện có s ự hiện diện của oxi phân tử. Tổng số vi
khuẩn hiếu khí hiện đạt trong mẫu chỉ thị mức độ vệ sinh của thực phẩm. Chỉ số này
được xác định bằng phương pháp đếm khuẩn lạc mọc trên môi trường thạch dinh
dưỡng từ một lượng mẫu xác định trên cơ sở xem 1 mẫu khuẩn lạc là sinh khối phát
triển từ 1 tế bào hiện diện trong mẫu và được biểu diễn dưới dạng 1 số đơn vị hình
thành khuẩn lạc (colony forminhg unit, CFU). Chỉ tiêu tổng vi sinh vật hiếu khí được
dùng để đánh giá chất lượng của mẫu về vi sinh vật.
- Chỉ số vệ sinh E.coli: Trong nước thải đặc biệt là nước thải sinh hoạt, nước
thải bệnh viện, nước thải khu chăn nuôi, … nhiễm nhiều vi sinh vật có s ẵn trong phân
người và phân s ức vật. Trong đó có nhiều loài vi sinh khuẩn gây bệnh đặc biệt là các
bệnh về đường tiêu hóa, như tả lị thương hàn, các vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm.
Việc xác định tất cả các loài vi sinh v ật có ở trong phân bị hòa tan vào n ước,
kể cả các vi khuẩn gây bệnh rất khó khăn và phức tạp. Trong các nhóm đó người ta
chọn E.coli làm vi sinh vật chỉ thị vì:
- E.coli đại diện cho nhóm vi khu ẩn quan trọng nhất trong việc đánh giá mức
độ vệ sinh có nhi ễm phân hay không và nó có đủ tiêu chuẩn lý tưởng cho vi
sinh vật chỉ thị.
- Nó có th ể xác định bằng các phương pháp phân tích vi sinh vật học thông
thường ở phòng thí nghiệm.
 Các ch ỉ tiêu hóa h ọc:

- pH: pH là đại lượng đặc trưng cho tính axit hoặc bazơ của nước và được tính
bằng công th ức: pH = -log[H+
].

Assignment, Essay
9

Assignment, Essay
- Tổng chất rắn hòa tan (TSD): Nước lôi cu ốn và hòa tan vô s ố vật chất hữu
cơ, vô cơ hoặc các ion kim loại theo dòng ch ảy. Ngoài các v ật thể có kích thước lớn
trong phạm vi thấy được bằng mắt, các vật thể còn l ại sau khi nước bốc hơi tạo thành
lớp cặn khô dưới đáy cốc được gọi là chất rắn hòa tan.
Chất rắn tổng cộng bao gồm các thành ph ần: Chất rắn qua lọc hay chất rắn
hòa tan (T DS) và chất rắn lơ lửng.
Nước có hàm lượng chất rắn cao gây bệnh cho con người, làm tăng chi phí
hóa ch ất trong xử lý nước. Hàm lượng chất rắn khuyến cáo tối đa chỉ đến 1000
mg/l thấp nhất là 500 mg/l.
- Độ dẫn điện: Nước tự nhiên là dung môi t ốt để hòa tan hầu hết các axit,
bazơ và muối vô cơ.
- Chỉ số BOD: Nhu cầu oxy sinh hóa được xác định dựa trên kinh nghiệm
phân tích đã được tiến hành tại nhiều phòng thí nghiệm chuẩn trong việc liên hệ giữa
nhu cầu oxy hóa v ới các hoạt động sinh học hiếu khí trong nước thải hoặc dòng ch ảy
bị ô nhi ễm.
Chỉ số BOD là thông s ố quan trọng để đánh giá mức độ ô nhi ễm của nước do
các chất hữu cơ có thể bị vi sinh vật phân hủy trong điều kiện hiếu khí.
Chỉ số BOD chỉ ra lượng oxy mà vi khuẩn tiêu thụ trong phản ứng oxy hóa các
chất hữu cơ có trong nước ô nhi ễm. Chỉ số BOD càng cao chứng tỏ lượng chất hữu cơ
có kh ả năng phân hủy sinh học ô nhi ễm trong nước càng lớn.
- Chỉ số COD: Là lượng oxy cần thiết cho quá trình oxy hóa các ch ất hữu cơ
trong nước thành CO2 và H2O.
COD biểu thị lượng chất hữu cơ có thể oxy hóa b ằng hóa h ọc. Trong thực tế COD
được dùng r ộng rãi để đặc trưng cho mức độ các chất hữu cơ trong nước ô nhi ễm

Assignment, Essay
10

Assignment, Essay
(kể cả chất hữu cơ dễ phân hủy và khó phân h ủy sinh học). Chỉ số COD có giá tr ị cao
hơn BOD vì nó bao gồm cả lượng chất hữu cơ không bị oxy hóa b ởi sinh vật.
Tỷ lệ giữa BOD và COD thường xấp xỉ 0,5 – 0,7.
Việc xác định BOD đòi h ỏi thời gian lâu hơn để xác định COD nên trong
thực tế có th ể xác định COD để đánh giá mức độ ô nhi ễm.
1.1.2. Tầm quan trọng của nước đối với hoạt động kinh tế - xã h ội:
Nước là tài nguyên đặc biệt quan trọng, là thành ph ần thiết yếu của sự sống và
môi trường. Nước không th ể thiếu cho sự tồn tại và phát tri ển của con người và sinh
vật trên Trái Đất. Nước quyết định sự tồn tại và phát tri ển bền vững của đất nước; mặt
khác nước cũng có thể gây ra tai họa cho con người và môi trường.
Nước là một Tài nguyên có h ạn (infinite) và có th ể tái tạo (renewable). Đồng
thời, nước vừa là nhân t ố then chốt và vừa là nhân t ố giới hạn cho sự phát triển kinh tế
- xã hội của con người
Theo Hội đồng nước Thế giới, nước trên Trái Đất có s ố lượng rất lớn. Với trữ
lượng nước là 1,386 triệu km3
bao phủ 71% diên tích trên trái đất, tương đương với
một lớp nước dày 2.700 m khi trải ra trên toàn b ộ bề mặt Trái Đất (bằng 510x102
). Có
thể ví “giọt nước” trên Trái Đất gồm: 97,5% nước biển (mặn) và chỉ 2,5% nước ngọt.
Trong 2,5% nước ngọt này chỉ có 0,4% nước mặt gồm sông ngòi, ao h ồ và hơi nước
trong không khí, 30,1% nước ngầm và phần còn l ại là những tảng băng trải rộng ở phía
Bắc và Nam cực. Và sau cùng trong 0,4% nước mặt đó, có 67,4% nước ao hồ, 1,6%
sông ngòi, 12,2% n ước đã th ấm vào đất, 9,5% hơi nước trong không khí
Nước không ng ừng thay đổi trạng thái, tạo nên vòng tu ần hoàn của nước trong tự
nhiên. Theo USGS (Cục địa chất Mỹ) ta có khái ni ệm Vòng tu ần hoàn nước chính là sự
tồn tại và vận động của nước trên mặt đất, trong lòng đất và trong bầu khí quyển của Trái
Đất.Nước trái đất luôn v ận động và chuyển từ trạng thái này sang tr ạng thái khác,

Assignment, Essay
11

Assignment, Essay
từ thể lỏng sang thể hơi rồi thể rắn và ngược lại. Vòng tu ần hoàn nước đã và đang diễn
ra từ hàng tỉ năm và tất cả cuộc sống trên trái đất đều phụ thuộc vào nó, trái đất chắc
hẳn là một nơi không thể sống nếu không có nước.
 Sơ lược về vòng tu ần hoàn nước
Hình 1.1 Vòng tu ần hoàn nước toàn cầu
Theo USGS (Cục địa chất Mỹ): vòng tu ần hoàn nước không có điểm bắt đầu
nhưng chúng ta có thể bắt đầu từ các đại dương. Mặt trời điều khiển vòng tu ần hoàn
nước bằng việc làm nóng nước trên đại dương, làm bốc hơi nước vào trong không khí.
Những dòng khí bốc lên đem theo hơi nước vào trong khí quyển, gặp nơi có nhiệt độ
thấp hơn hơi nước bị ngưng tụ thành những đám mây. Những dòng khí di chuyển
những đám mây khắp toàn cầu, những phân tử mây va chạm vào nhau, kết hợp với
nhau gia tăng kích cỡ và rơi xuống thành giáng thu ỷ (mưa). Giáng thuỷ dưới dạng
tuyết được tích lại thành những núi tuy ết và băng hà có thể giữ nước đóng băng hàng
nghìn năm. Trong những vùng khí hậu ấm áp hơn, khi mùa xuân đến, tuyết tan và chảy
than dòng trên m ặt đất, đôi khi tạo thành lũ. Phần lớn lượng giáng thuỷ rơi trên các đại
dương; hoặc rơi trên mặt đất và nhờ trọng lực trở thành dòng ch ảy mặt. Một phần dòng
chảy mặt chảy vào trong sông theo nh ững thung lũng sông trong khu vực, với dòng

Assignment, Essay
12

Assignment, Essay
chảy chính trong sông chảy ra đại dương. Dòng ch ảy mặt và nước ngầm được tích luỹ
và được trữ trong hồ nước ngọt. Mặc dù v ậy, không ph ải tất cả dòng ch ảy mặt đều
chảy vào các sông. M ột lượng nước lớn thấm xuống dưới đất. Một lượng nhỏ được giữ
lại ở lớp đất sát mặt và được thấm ngược trở lại vào nước mặt ( và đại dương) dưới
dạng dòng chảy ngầm. Một phần nước ngầm chảy ra thành các dòng su ối nước ngọt.
Dưới ngầm tầng nông được rễ cấy hấp thụ rồi thoạt hơi qua lá cây. Một lượng nước
tiếp tục thấm vào lớp đất dưới sâu hơn và bổ sung cho tầng nước ngầm sâu để tái tạo
nước ngầm (đá sát mặt bảo hoà), nơi mà một lượng nước ngot khổng lồ được trữ lại
trong một thời gian dài. Tuy nhiên, lượng nước này vẫn luân chuyển theo thời gian, có
th ể quay trở lại đại dương, nơi mà vòng tu ần hoàn nước “kết thúc” … và lại bắt đầu.
Do đất nước đang trong quá trình đẩy mạnh công nghi ệp hóa, hi ện đại hóa, nên
nhu cầu sử dụng nước cho phát triển kinh tế, phục vụ dân sinh ngày càng l ớn khiến
tình trạng ô nhi ễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước diễn ra phổ biến và nghiêm tr ọng
Theo nhận xét của GS.TS Ngô Đình Tuấn, Trường Đại học Thủy lợi: Việc khai
thác, sử dụng tài nguyên nước chưa hợp lý và thi ếu bền vững đã và đang gây suy giảm
tài nguyên nước, trong khi hiệu quả sử dụng nước còn th ấp, tình trạng lãng phí trong
sử dụng nước còn ph ổ biến trong phạm vi cả nước. Chẳng hạn như nước được dùng
cho sản xuất nông nghi ệp nhiều nhất là ở Đồng bằng sông C ửu Long và lưu vực sông
Hồng, chiếm tới 70% lượng nước sử dụng. Tuy vậy, diện tích thực tưới thấp hơn nhiều
so với diện tích thiết kế (chỉ đạt 68% tổng diện tích được tưới), chứng tỏ hiệu quả sử
dụng nước cho nông nghi ệp chưa cao.
Nước còn được sử dụng nhiều cho công nghi ệp. Theo một nghiên cứu mới đây,
nhóm sông có t ỷ lệ dùng nước cho công nghi ệp cao nhất là lưu vực sông H ồng-Thái
Bình, chiếm gần 1/2 tổng lượng nước sử dụng cho ngành công nghi ệp cả nước. Trong
đó 25% sử dụng nước công nghi ệp diễn ra ở lưu vực sông Đồng Nai; 7% ở nhóm sông
Đông Nam Bộ và 10% ở lưu vực Cửu Long. Đặc biệt, tỷ lệ sử dụng nước dưới đất cho

Assignment, Essay
13

Assignment, Essay
công nghi ệp rất lớn, riêng TP Hồ Chí Minh có đến 57% doanh nghiệp sử dụng nước
dưới đất. (PGS.TS Ngô Đình Tuấn)
Dự báo đến năm 2015, khối lượng nước sử dụng trong công nghi ệp sẽ tăng gấp
đôi so với năm 2006, mức độ tăng sẽ chủ yếu diễn ra ở lưu vực sông v ốn đã là m ột cơ
sở công nghi ệp lớn là các lưu vực sông H ồng-Thái Bình, Đồng Nai, nhóm sông Đông
Nam Bộ, Cửu Long và Vu Gia-Thu Bồn. (PGS.TS Ngô Đình Tuấn)
Nước là một tài nguyên có giá tr ị kinh tế và trong sử dụng phải coi trọng giá trị
kinh tế của tài nguyên nước. Con người tuy nhận thức được tầm quan trọng và vai trò
không th ể thiếu của nước đối với cuộc sống, nhưng với nếp nghĩ coi nước là thứ trời
cho nên thường sử dụng nước một cách tùy ti ện và lãng phí. Phải trải qua hàng ngàn
năm cho đến nay, khi mà nguồn nước tại nhiều nơi đang trở nên khan hiếm và có nguy
cơ cạn kiệt, đe dọa sự phát triển lâu dài c ủa nhân loại thì con người mới nhận ra giá trị
kinh tế đích thực của tài nguyên nước cũng như dầu hỏa hay như bất kỳ tài nguyên quý
hiếm nào khác và th ấy rõ trong s ử dụng cần phải coi nước như một loại hàng hóa.
Đây là nhận thức mới được thế giới khẳng định trong mấy thập kỷ gần đây. Nó làm
thay đổi căn bản quan điểm về sử dụng nước ngày nay so với trước đây và là cơ sở chủ
yếu cho việc xây dựng chiến lược quản lý s ử dụng tài nguyên nước trong thế kỷ 21 và
các th ế kỷ tiếp sau nữa.
1.1.3. Tình hình khai thá c, sử dụng và ô nhi ễm nước hiện nay tại Khu vực Tây
Nguyên:
Theo báo cáo đánh giá của Bộ Tài nguyên và Môi trường, nguồn nước mặt trên
phạm vi toàn quốc không nh ững đang suy kiệt mà còn ô nhi ễm trên diện rộng, trong
khi tổng trữ lượng nước mặt của Việt Nam đạt tới 840 tỷ m3
, nhưng có hơn 60% lượng
nước được sản sinh từ nước ngoài, phần còn l ại nằm trong phạm vi lãnh thổ của chúng
ta. Theo khuyến cáo của các tổ chức quốc tế, ngưỡng khai thác tài nguyên nước được
phép giới hạn trong phạm vi 30% lưu lượng dòng ch ảy. Nhưng hiện nay, hầu hết các

Assignment, Essay
14

Assignment, Essay
tỉnh miền Trung và Tây Nguyên đã và đang khai thác trên 50% lưu lượng dòng ch ảy,
làm suy thoái nghiêm tr ọng nước trên các lưu vực sông lớn trên địa bàn . Để giải quyết
các vấn đề nói trên, các chuyên gia nghiên c ứu môi trường nước khuyến nghị cần lập
hành lang bảo vệ nước, gồm hồ chứa thủy điện, thủy lợi; hồ tự nhiên, nhân t ạo ở các
đô thị, khu dân cư; hồ, ao lớn có ch ức năng điều hòa; đầm, đầm phá; sông, su ối, kênh,
rạch là nguồn cấp nước, trục tiêu nước… Tại các địa phương, UBND tỉnh sẽ chịu trách
nhiệm cắm mốc chỉ giới và quản lý hành lang b ảo vệ nguồn nước, đồng thời quản lý
chặt chẽ việc xả thải vào nguồn nước.
Theo kết quả phân tích hàng trăm mẫu nước của Viện Vệ sinh Dịch tễ Tây
Nguyên từ nước ngầm, giếng đào đến nước mặt của các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Kon
Tum đều có kết quả trên 83% mẫu không đạt tiêu chuẩn vệ sinh. Cụ thể, trong nước có
nhiều vi khuẩn E.coli, độ pH thấp, độ đục cao, hàm lượng sắt vượt quá tiêu chuẩn cho
phép. Nguyên nhân chính gây nên tình trạng ô nhiễm nguồn nước của các tỉnh Tây
Nguyên là do phân gia súc, ch ất thải hữu cơ dùng trong sinh hoạt chưa có biện pháp
xử lý h ợp lý, sử dụng các loại hóa chất, phân bón cho các loại cây trồng bừa bãi, nhiều
vùng chưa quan tâm đến công tác giữ gìn vệ sinh môi trường. Viện Vệ sinh dịch tễ Tây
Nguyên khuyến cáo, các tỉnh Tây Nguyên cần làm tốt hơn nữa công tác quản lý, bảo vệ
môi trường; quản lý, xử lý hợp lý, khoa học các chất thải, nguồn phân gia súc, gia cầm.
Cần chú ý hơn nữa đến việc tuyên truyền, hướng dẫn đồng bào các dân t ộc đào giếng
xa các công trình vệ sinh, chuồng trại gia súc, gia cầm, tuyệt đối không được đổ chất
thải, vứt xác động vật xuống các sông, suối, ao, hồ tự nhiên, hạn chế sử dụng các loại
hóa chất bảo vệ thực vật có độ thẩm thấu cao, dễ phát tán vào nước gây ô nhiễm nguồn
nước và hệ sinh thái.

Assignment, Essay
15

Assignment, Essay
1.2. Tổng quan về thị xã An Khê, T ỉnh Gia Lai:
1.2.1. Điều kiện tự nhiên:
1.2.1.1. Vị trí địa lý:
Thị xã An Khê là cửa ngõ phía Đông Bắc của tỉnh Gia Lai, cách thành ph ố
Pleiku 90 km, cách Quy Nhơn 79 km, trên đèo An Khê (giáp huyện Tây Sơn, tỉnh
Bình Định). Thị xã chính thức được thành lập ngày 24/12/2003 theo Nghị định số
155/2003/NĐ-CP ngày 9/12/2003 của Chính phủ trên cơ sở chia tách huyện An
Khê cũ để thành lập huyện Đăk Pơ (phía Tây) và Thị xã An Khê (phía Đông).
Thị xã An Khê có t ọa độ địa lý 13 0
47’15’’ đến 140
07’ vĩ độ bắc, 1080
38’ đến
1080
47’ kinh độ đông.
- Bắc giáp: Huyện Kbang và tỉnh Bình Định.
- Nam giáp: Huyện Đăk Pơ.
- Đông giáp: Huyện Tây Sơn – tỉnh Bình Định.
- Tây giáp: Huy ện Đăk Pơ.

Assignment, Essay
16

Assignment, Essay
Hình 1.2. Bản đồ hành chính Thị xã An Khê – tỉnh Gia Lai

Assignment, Essay
17

Assignment, Essay
1.2.1.2. Diện tích và ranh giới hành chính:
Thị xã An Khê có di ện tích tự nhiên 20.065,21 ha, bao gồm các xã: Tú An,
Cửu An, Song An, Thành An và th ị trấn An Khê thuộc huyện An Khê cũ, gồm có
11 đơn vị hành chính như sau:
- Phường An Bình: diện tích 930,40 ha. Địa giới hành chính phường An Bình:
Đông giáp các phường Tây Sơn, An Tân; Tây và Nam giáp huyện Đak Pơ; Bắc giáp xã
Thành An.
- Phường An Phú : diện tích 384,50 ha. Địa giới hành chính phường An Phú :
Đông giáp huyện Đak Pơ; Tây giáp phường Tây Sơn; Nam giáp huyện Đak Pơ; Bắc
giáp phường An Tân.
- Phường An Tân : diện tích 457,35 ha. Địa giới hành chính phường An Tân :
Đông giáp phường An Phú và xã Song An; Tây giáp ph ường An Bình; Nam giáp các
phường An Phú, Tây Sơn; Bắc giáp các xã Thành An, Song An.
- Phường Tây Sơn: diện tích 327,75 ha. Địa giới hành chính phường Tây Sơn :
Đông giáp phường An Phú; Tây giáp phường An Bình; Nam giáp huyện Đak Pơ; Bắc
giáp phường An Tân.
- Phường Ngô Mây : diện tích 1.004,10 ha. Địa giới hành chính phường Ngô
Mây: Đông giáp xã Song An, th ị xã An Khê; Tây giáp ph ường An Tân và xã Thành
An, thị xã An Khê; Nam giáp ph ường An Tân, thị xã An Khê và xã Phú An, huy ện
Đak Pơ; Bắc giáp xã C ửu An, thị xã An Khê.
- Phường An Phước: diện tích 1.879,22 ha. Địa giới hành chính phường An
Phước: Đông giáp xã Cửu An, thị xã An Khê; Tây giáp xã Thành An, th ị xã An Khê;
Nam giáp xã Song An, th ị xã An Khê; B ắc giáp xã Tú An, th ị xã An Khê.
- Xã Xuân An : diện tích 2.793,00 ha. Địa giới hành chính xã Xuân An: Đông
giáp xã C ửu An, thị xã An Khê và huy ện Vĩnh Thạnh, tỉnh Bình Định; Tây giáp xã

Assignment, Essay
18

Assignment, Essay
Thành An và xã Tú An, th ị xã An Khê; Nam giáp xã C ửu An, xã Thành An, th ị xã
An Khê; Bắc giáp xã Tú An, th ị xã An Khê.
- Xã Song An : diện tích 4.452,33 ha.
- Xã C ửu An: diện tích 1.998,08 ha.
- Xã Tú An : diện tích 3.533,95 ha.
1.2.1.3. Đặc điểm địa hình:
An Khê ở vị trí thềm lục địa thứ hai, là khu vực chuyển tiếp từ ven biển Nam
Trung Bộ lên cao nguyên Pleiku và Kon Tum, có độ cao trung bình khoảng 400 m.
Toàn vùng đặc trưng bởi kiểu địa hình bóc mòn tích tụ với các đồi sót được tạo
thành do hoạt động xâm thực bóc mòn c ủa sông Ba và ph ụ lưu. Bề mặt địa hình có
dạng đồi cao tương đối bằng, thường cắt thành vách vào các b ề mặt san bằng cổ hơn,
với độ dốc trung bình 80
– 150
. Đôi chỗ còn sót l ại các bề mặt san bằng cổ với lớp phủ
bazan cổ.
1.2.1.4. Khí hậu, thủy văn:
An Khê thuộc tiểu vùng khí hậu núi th ấp Đông Nam tỉnh, tập hợp chủ yếu các
khu vực địa lý thu ộc Thị xã An Khê và ph ần phía Bắc của nó, độ cao trung bình phổ
biến từ 200 – 600 m.
An Khê có dòng sông Ba ch ảy ngang qua khu vực trung tâm Thị xã và ch ảy
xuống vùng duyên h ải miền Trung nên có v ị trí khá quan trọng trong việc cân bằng
sinh thái khu vực Tây Nguyên và các t ỉnh ven biển miền Trung.
1.2.1.5. Địa chất, thổ nhưỡng
Thị xã An khê n ằm trên một phần của nền đá cổ rộng lớn, dày trên 4.000 m, thuộc
Địa khối Kom Tum. Cuối kỷ Neeogen sang kỷ Đệ Tứ ( cách đây khoảng 1,6 triệu năm)
các chuyển động tân kiến tạo làm vỏ Trái Đất nứt khá sâ u, khiến các núi l ửa

Assignment, Essay
19

Assignment, Essay
hoạt động mạnh, phun các lớp banzan phủ dày từ vài chục đến 500m. Dung nham núi
lửa đã l ấp đầy các hố trũng của bề mặt địa hình, tạo nên cao nguyên r ộng lớn và khá
bằng phẳng.
Theo phân loại của FAO-UNESCO, địa chất thổ nhưỡng của tỉnh Gia lai nói
chung và thị xã An khê nói riêng có 26 lo ại đất gồm 7 nhóm chính như sau:
- Nhóm đất phù sa chi ếm 3% diện tích tự nhiên, phân b ố ở nơi có địa hình
bằng phẳng, gần nguồn nước (sông su ối lớn)
- Nhóm đất xám chiếm 23,55% diện tích tự nhiên tập trung thành vùng d ọc
theo sông Ba, sông Ayun ở Tây Nam huyện Chư Prong và các huyện, thị xã: An Khê,
Đăk Pơ, Ayun Pa, Ia Pa
- Nhóm đất đen chiếm 1,8% diện tích tự nhiên
- Nhóm đất đỏ vàng chiếm 50,44% diện tích tự nhiên
- Nhóm đất mùn vàng chi ếm 11,35% diện tích tự nhiên, loại đất này chủ
yếu cho cây phát tri ển lâm nghiệp
- Nhóm đất thung lũng dốc tụ chiếm 0,91%
- Nhóm đất xói mòn tr ơ sỏi đá chiếm 7,32 % diện tích tự nhiên
1.2.1.6 . Đặc điểm khí tượng - khí hậu
Thị xã An Khê thu ộc vùng khí hậu cao nguyên nhiệt đới gió mùa, d ồi dào về
độ ẩm, có lượng mưa lớn. Khí hậu ở đây được chia làm hai mùa rõ r ệt là mùa mưa và
mùa khô. Trong đó, mùa mưa thường bắt đầu từ tháng 5 và k ết thúc vào tháng 10. Mù
a khô từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau.
*Chế độ nhiệt
Nhiệt độ không khí trung bình của thị xã An Khê bi ến động trong khoảng từ
23,2– 26,5 0
C.

Assignment, Essay
20

Assignment, Essay
Bảng 1.1. Nhiệt độ không khí trung bình của Thị xã An Khê qua các n
ăm
Nhiệt độ không khí qua các năm (%)
2010
23,6
* Độ ẩm không khí
2011 2012 2013 2014
24,0 24,3 23,2 24,2
Nguồn: Cục Thống kê tỉnh Gia Lai, 2014
Bảng 1.2. Độ ẩm không khí trung bình của Thị xã An Khê qua các n ăm
Độ ẩm không khí qua các năm (0C)
Khu vực
2010 2011 2012 2013 2014
An Khê
* Lượng mưa:
82,92 83,75 83,75 82,17 82,76
Lượng mưa có tác động rất lớn đến lưu lượng và khả năng duy trì dòng chảy của
các con sông trong lưu vực sông Ba. Lượng mưa trung bình nhiều năm tại khu vực
quan trắc trạm thị xã An Khê bi ến động từ 996,4 – 1.976,8 mm
Bảng 1.3. Lượng mưa trung bình của Thị xã An Khê qua các n ăm
Độ ẩm không khí qua các năm (mm)
2010
1.976,8
2011 2012 2013
1.878,2 1.838,8 1.826,2
* Số giờ nắng:
Số giờ nắng trung bình của thị xã An Khê khá l ớn, biến động từ 2.114,3-2.425,7
giờ. Sự chênh lệch về số giờ nắng tại các trạm quan trắc biến động không đáng kể.
2
1
A
n Khê
Kh
u vực
A
n Khê
Kh
u vực

Assignment, Essay
2014
1.790,8

Assignment, Essay
Bảng 1.4. Số giờ nắng trung bình của Thị xã An Khê qua các n ăm
Khu vực
An Khê
2010
2.171,6
Độ ẩm không khí qua các năm (giờ)
2011 2012 2013 2014
2.294,0 2.461,2 2.095,5 2.426,3
 Mực nước và lưu lượng nước các con sông t ại lưu vực sông Ba đoạn chảy
quan thị xã An Khê, t ỉnh Gia Lai
Mực nước sông Ba t ại trạm quan trắc An Khê qua các năm 2010- 2014 đạt
cao nhất là 406,98 m, thấp nhất là 401,13 m.
Bảng 1.5. Mực nước và lưu lượng nước của sông Ba t ại trạm quan trắc An Khê
từ năm 2010 – 2014
Trạm quan trắc khí
tượng
Mực nước sông Ba
Trạm thị xã An Khê
-Cao nhất
-Thấp nhất
-
Đơn
vị
m
m
2010
406,53
401,24
2011
406,98
401,45
2012
405,51
401,20
2013
405.25
401,13
2014
403,20
401,22

Assignment, Essay
22

Assignment, Essay
1.2.2. Điều kiện kinh tế - xã h ội:
1.2.2.1. Dân s ố, lao động:
Theo thống kê đầu năm 2015 dân số toàn thị xã có 65.210 ng ười, chiếm 4,86% dân
số tỉnh Gia Lai. Dân số thành thị là 42.245 người, dân số nông thôn là 22.274
người. Mật độ dân số trung bình là 325 người/km2
. Tình hình dân số trung bình của
Thị xã được thể hiện qua bảng 1.5 sau:
Bảng 1.6. Tình hình dân số trung bình của Thị xã An Khê đầu năm 2015
TỔNG SỐ
Phường An
Tỷ suất
sinh
(%0)
14,78
Tỷ suất
chết
(%0)
4,36
Tỷ suất
tăng tự
nhiên
(%0)
10,43
Tỷ suất
di cư
thuần
túy (%0)
0,72
Tổng tỷ
suất tăng
dân s ố
(%0)
11,15
Dân số
trung bình
năm 2015
(người)
65.210
Bình
Phường Tây
Sơn
Phường An
Phú
Phường An
Tân
Phường An
Phước
15,29
16,42
14,46
11,97
8,64
3,46
3,41
6,12
4,79
4,03
11,83
13,01
8,34
7,18
4,61
-0,27
0,28
2,07
2,09
1,44
11,57
13,28
10,41
9,27
6,05
7.521
10.840
12.588
3.343
3.471

Assignment, Essay
23

Assignment, Essay
Phường Ngô
Mây
Xã Thành An
Xã Song An
Xã C ửu An
Xã Tú An
Xã Xuân An
1.2.2.2. Kinh tế:
16,50
12,40
12,20
15,09
18,68
17,47
5,70
3,49
4,20
2,81
4,37
4,08
10,80
8,91
8,00
12,27
14,31
13,40
2,04
-0,19
1,20
-3,32
2,58
-2,04
12,84
8,72
9,20
8,95
16,90
11,36
4.908
5.161
5.002
3.911
5.031
3.434
a) Cơ cấu kinh tế:
 Công nghi ệp – tiểu thủ công nghi ệp:
Chế biến nông, lâm s ản, thực phẩm là một ngành thế mạnh của Thị xã An Khê,
đặc biệt là chế biến tinh bột sắn, chế biến đường. Giá trị sản lượng công nghi ệp – tiểu
thủ công nghi ệp đạt 662,496 tỷ đồng.
Trên địa bàn Thị xã có C ụm công nghi ệp An Khê. Tuy nhiên ngu ồn lực đầu tư
vào khu vực này vẫn còn nhi ều hạn chế, ngoài Nhà máy đường An Khê, Chi nhánh
công ty cổ phần thực phẩm Quảng Ngãi – Nhà máy s ản xuất tinh bột sắn Gia Lai cơ sở
2 và Công ty MDF Vinafor Gia Lai thì còn l ại chủ yếu là các cơ sở công nghi ệp, tiểu
thủ công nghi ệp nhỏ.

Assignment, Essay
24

Assignment, Essay
Bảng 1.7. Số lượng các cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn Th ị xã An Khê
Ngành công nghi ệp
Công nghi ệp khai thác
Công nghi ệp chế biến
Công nghi ệp SX và
phân phối điện, khí
đốt
Năm 2010
(cơ sở)
12
325
2
Năm
2011
(cơ sở)
12
334
2
Năm
2012
(cơ sở)
14
319
2
Năm
2013
(cơ sở)
14
234
2
Năm
2014
(cơ sở)
12
220
8
Tổng cộng 339
 Nông – lâm nghiệp:
348 335 250 240
Sản phẩm nông nghi ệp chủ yếu của Thị xã là lúa g ạo, mía, ngô, sắn. Giá trị sản
lượng ngành nông, lâm nghi ệp đạt 181.680 tỷ đồng. Tổng diện tích gieo trồng thực
hiện được 9.433 ha.
 Dịch vụ và du lịch:
Ngành thương mại Thị xã trong những năm qua có tốc độ tăng khá cao đóng
góp ngày càng l ớn trong cơ cấu của Thị xã. Trung tâm th ương mại của Thị xã là nơi
tiếp nhận hàng hóa buôn bán, bán l ẻ có vai trò chi ph ối các hoạt động thương mại trên
địa bàn Thị xã. Lĩnh vực dịch vụ có bước chuyển dịch tích cực, đáp ứng ngày càng t ốt
hơn nhu cầu sản xuất kinh doanh và phục vụ đời sống của dân cư, nhất là hoạt động
tiếp thị, quảng cáo, các d ịch vụ phục vụ giao thông, tín dụng, bưu điện, bảo hiểm…

Assignment, Essay
25

Assignment, Essay
b) Tốc độ phát tri ển kinh tế của Thị xã:
Là một Thị xã mới thành lập, nhưng An Khê là một đô thị được hình thành từ
một quá trình lịch sử lâu đời. Sự hình thành và phát triển của An Khê gắn liền với
nhiều giai đoạn lịch sử quan trọng của đất nước. Hôm nay, trong thời kỳ đất nước thực
hiện công cu ộc CNH – HĐH thì An Khê đã kh ẳng định là một đô thị động lực cho
vùng phía đông của tỉnh Gia Lai, có t ốc độ tăng trưởng kinh tế - xã hội hàng đầu sau
thành phố Pleiku.
Mặc dù chịu tác động của suy thoái kinh tế của cả nước và thế giới nhưng đến
thời điểm này Thị xã An Khê đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm là
13,14%. Trong đó, giá trị sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp đạt 1.333,327 tỷ
đồng, tăng 12% so với cùng kỳ năm 2011; thương mại - dịch vụ 821,223 tỷ đồng, tăng
33,38% so với cùng kỳ năm 2011; thu nhập bình quân đầu người 19 triệu đồng/năm,
tăng hơn gấp đôi so với năm 2003... Điều đó cho thấy An Khê đã có sự chuyển dịch
đáng kể theo hướng công nghiệp chế biến và quan tâm đến phát triển thương mại - dịch
vụ.
1.2.2.3. Cơ sở hạ tầng:
a. Hệ thống cấp nước:
Cấp nước của Thị xã An Khê ch ủ yếu lấy từ nguồn nước sông Ba qua x ử lý để
sử dụng cho nước sinh hoạt dân cư. Đối với nước dưới đất khả năng khai thác chưa
được đánh giá, chủ yếu người dân tự khai thác.
Việc cấp nước sinh hoạt cho nông thôn vào mùa khô là m ột trong những việc
làm cấp thiết hiện nay của Thị xã vì người dân phụ thuộc vào giếng đào là chủ yếu.
b. Hệ thống giao thông:

Assignment, Essay
26

Assignment, Essay
Giao thông An Khê khá thu ận lợi, quốc lộ 19 nối cảng biển Quy Nhơn với cao
nguyên Pleiku, là con đường huyết mạch và án ng ữ giữa hai ngọn đèo An Khê và
Mang Yang.
Từ An Khê, tỉnh lộ 669 (đường số 7C cũ) đư ợc mở theo hướng bắc cũng là tr ục
giao thông quan tr ọng nhất để vào huyện Kbang và cao nguyên Kon Plông (t ỉnh Kon
Tum).
Tỉnh lộ 674 xuôi xu ống phía nam, men theo bờ sông Ba, d ẫn vào huyện Kông
Chro, Ia Pa và nối với quốc lộ 25 ở phía tây Thị xã Ayun Pa tại địa danh ngã ba Cây
Xoài.
1.2.2.4. Văn hóa – giáo d ục:
Hiện tại, trên địa bàn Thị xã An Khê có 34 c ơ sở Giáo dục – Đào tạo, bao gồm:
8 trường mẫu giáo, 13 trường tiểu học, 8 trường trung học cơ sở, 3 trường trung học
phổ thông, 1 trường trung cấp nghề và 1 Trung tâm Giáo d ục thường xuyên.
1.2.2.5. Y tế - Sức khỏe:
Thị xã hiện có 1 cơ sở khám chữa bệnh và 11 trạm y tế các xã phường. Nâng
cao chất lượng khám chữa bệnh cho nhân dân, tích cực công tác phòng ch ống dịch
bệnh, nhất là dịch bệnh nguy hiểm.
1.2.3. Tài nguyên:
1.2.3.1. Tài nguyên nước mặt:
Dòng sông Ba cùng các ph ụ lưu của nó như suối Vối, suối Cái… là nguồn cung
cấp nước chính cho sinh hoạt và hoạt động tưới tiêu của toàn Thị xã An Khê. M ật độ
trung bình khoảng 0,315 km/km2
, dòng ch ảy ở đây vào loại trung bình.
Ngoài hệ thống sông, su ối, An Khê còn có m ột số hồ tự nhiên và nhân t ạo
cung cấp nguồn nước quan trọng cho sinh hoạt và sản xuất.

Assignment, Essay
27

Assignment, Essay
1.2.3.2. Tài nguyên r ừng:
Rừng giữ một vai trò quan tr ọng trong việc duy trì và bảo vệ môi trường sinh
thái, đồng thời là một phần đóng góp quan trọng cho nền kinh tế của địa phương. Tổng
diện tích đất rừng là 2.830,25 ha, trong đó, đất rừng sản xuất là 2.655,62 ha và đất rừng
phòng h ộ là 174,63 ha.
Tài nguyên r ừng bị tác động mạnh mẽ do con người. Thảm rừng gỗ chỉ còn l ại
rất ít ở những nơi xa dân cư và không thuận lợi cho việc khai thác. Hai kiểu thảm đặc
trưng ở đây là rừng kín và kiểu rừng kín nửa rụng lá.Kiểu rừng kín thường xanh vì mưa
ẩm nhiệt đới, phân bố rải rác trên các sườn và các khe su ối với các quần hợp thường
gặp có ki ền kiền, trâm xe, muồng, dổi, bồ hòn, ràng ràng chi ếm diện tích không lớn.
Kiểu rừng kín nửa rừng kín nửa rụng lá do hơi ẩm nhiệt đới phát triển thành những vạt
rừng phân bố trên các sườn đồi, ven suối tập trung nhiều nhất ở độ cao từ 400 – 500 m.
Cây rụng lá điển hình là săng lẻ. Rừng có 4 t ầng, tầng cao 3m là săng lẻ thuần loại;
tầng thấp có nh ững cây thường xanh hay rụng lá như tùng, gụ mật, giáng hương.
Trong tầng loại cây gỗ nhỏ gồm một số loại cây thầu dầu, bồ hòn, đay.
Nhìn chung, phần lớn diện tích rừng của An Khê đã bi ến thành trảng cây bụi
với những quần hợp thường gặp: Thành ngạnh, móng bò, g ăng, giành giành.
1.2.3.3. Tài nguyên đất:
An Khê có nhi ều loại đất, được chia thành các nhóm chính, trong đó các nhóm
đất quan trọng nhất là:
- Nhóm đất xám và xám nâu có 15. 500 ha (toàn t ỉnh có 364.806 ha),
chiếm 77,24% tổng diện tích đất đai toàn Thị xã, tập trung ở các xã Tú An, C ửu An,
Song An, Thành An, phường An Bình, thích hợp vứi những loại cây công nghi ệp ngắn
ngày như: mía, vừng, sắn, thuốc lá, đậu đỗ các loại.

Assignment, Essay
28

Assignment, Essay
- Nhóm đất phù sa có 2.400 ha (toàn t ỉnh có 46.430 ha), chi ếm 11,96% diện
tích toàn tỉnh. Loại đất này phân b ố ven các sông, su ối chủ yếu thuộc địa bàn các xã
Tú An, Song An, Thành An, phường An Tân, phường An Bình, rất thích hợp với việc
trồng lúa và các lo ại cây công nghi ệp ngắn ngày.
Diện tích đất nông – lâm nghiệp của Thị xã An Khê tương đối lớn, diện tích đất
dùng để sản xuất nông nghi ệp chiếm 81,4% tổng diện tích đất. Đây là một trong những
lợi thế của địa phương để phát triển mạnh công nghi ệp chế biến dựa vào nguồn
nguyên liệu từ lâm nghiệp và cây công nghi ệp ngắn ngày.
Bảng 1.8. Diện tích đất, phân theo lo ại đất của Thị xã An Khê n ăm 2014
Đơn vị hành
chính
Thị xã An Khê
Tổng số
19.629,93
Đất SX nông
nghiệp
15.986,40
Đất lâm
nghiệp
2.830,25
(Đvt: Ha)
Đất chưa sử
dụng
813,28
1.2.3.4. Tài nguyên khoáng s ản:
Tài nguyên khoáng s ản của Thị xã không đa dạng, chủ yếu bao gồm 2 loại
chính là đất sét và đá xây dựng, thuận lợi cho phát triển ngành công nghi ệp sản xuất
vật liệu xây dựng.
Đất sét: Tài nguyên Sét ở Thị xã đạt 5 triệu m3
. Trữ lượng đảm bảo cho nhu cầu
3 nhà máy g ạch, mỗi nhà máy công su ất 10 triệu viên/năm.
Đá xây dựng: Trên địa bàn có 3 đơn vị được cấp phép khai thác đá, với trữ
lượng là 622.840 m3
.

Assignment, Essay
29

Assignment, Essay
1.2.3.5. Tài nguyên động thực vật:
Thảm cây trồng ở An Khê bao gồm: mía, sắn, lúa, d ừa, đu đủ.
Động vật trong rừng có: nai, h ổ, hoẵng, các loài chim, sóc và kh ỉ.
1.3. Tổng quan về sông Ba
1.3.1. Đặc điểm chung:
1.3.1.1. Vị trí địa lý:
- Lưu vực sông Ba là m ột trong chín lưu vực sông l ớn của nước ta và là con
sông l ớn nhất khu vực ven biển miền Trung, thuộc địa phận 3 tình Gia Lai, Đăk Lăk,
Phú Yên v ới diện tích tự nhiên của lưu vực khoảng 13.900 km2
(nếu tính cả nhánh
sông Bàn Tr ạch là 14.132 km2
), trong đó 8.656 km2
nằm trên địa bàn tỉnh Gia Lai, với
vị trí như sau:
- Phía Bắc giáp lưu vực sông Trà Khúc.
- Phía Nam giáp lưu vực sông Cái (Nha Trang) và sông Sê Rê Pôk.
- Phía Tây giáp lưu vực sông Sê San và sông Sê Rê Pôk.
- Phía Đông giáp với sông Côn, sông K ỳ Lộ và biển Ðông.
1.3.1.2. Đặc điểm địa hình:
Sông Ba b ắt nguồn từ vùng núi cao trên 1200 m ở phía Đông Bắc tỉnh Gia Lai,
sông ch ảy theo hướng Tây Bắc – Đông Nam đến An Khê rồi chuyển hướng Đông Bắc
– Tây Nam. Từ AyunPa (Cheo Reo) dòng chính sông Ba ti ếp nhận nhánh Ia Ayun ở
phía bờ phải. Từ đó sông Ba lại chảy theo hướng Tây Bắc – Đông Nam cho đến Cà
Lúi. Sau khi nh ận thêm nhánh sông Krông Hnăng từ phía bờ phải chảy vào, sông Ba
chảy vào tỉnh Phú Yên và đổ ra biển ở cửa Đà Rằng.

Assignment, Essay
30

Assignment, Essay
Lưu vực sông Ba v ới đại bộ phận diện tích nằm ở phía Đông Nam dãy Trường
Sơn, nhưng ảnh hưởng của dãy đến khu vực này đã yếu dần và thay thế bằng phông
chung của nền cấu trúc kh ối tảng cao nguyên. Phần thượng lưu của lưu vực sông, ch ủ
yếu là các nhánh núi b ị chia cắt mạnh. Phần trung lưu của lưu vực sông r ất ngắn, đồi
núi có chi ều cao trung bình làm cho sông g ần như không có phần trung lưu, nước từ
thượng nguồn đổ thẳng xuống vùng đồng bằng ven biển, được cấu thành bởi những gò
đồi sót c ủa các bề mặt địa hình cổ hơn bị bóc mòn, cùng v ới những bậc thềm, bãi bồi,
đụn cát, cồn cát nguồn gốc biển, gió bi ển, sông – biển và sông.
Lớp phủ thổ nhưỡng lưu vực sông Ba khá đa dạng và không đồng nhất trên
nhiều dạng địa hình trong đó đồi núi d ốc chiếm ưu thế.
1.3.1.3. Đặc điểm khí hậu, thủy văn:
Lưu vực sông Ba đại bộ phận nằm ở sườn phía Tây và một phần phía Ðông c ủa
dải Trường Sơn, vì vậy nó ch ịu ảnh hưởng của hai chế độ là gió mùa Tây Nam và gió
mùa Đông Bắc. Song do địa hình của lưu vực phức tạp, bị chia cắt mạnh và bị ảnh
hưởng của dải Trường Sơn kết hợp với hoàn lưu gió mùa, làm cho khu vực sông Ba
hình thành 3 vùng khí hậu khác nhau: vùng khí hậu Tây Trường Sơn; vùng khí hậu
Đông Trường Sơn; vùng khí hậu trung gian.
Lượng mưa tháng trong năm phân hoá khá phức tạp, biến đổi rất lớn theo khô
ng gian – thời gian, phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố địa hình và hoàn lưu khí quyển.
Mùa mưa ở vùng thượng và trung du thường đến sớm từ tháng 5 và k ết thúc vào tháng
10 hoặc tháng 11, kéo dài trong 6 – 7 tháng. Trong khi đó mùa mưa vùng hạ du đến
muộn và kết thúc s ớm, chỉ kéo dài 3 – 4 tháng khoảng tháng 9 đến tháng 12. Lượng
mưa phổ biến trong lưu vực dao động từ 1.400 – 2.200 mm. Sự biến động dòng ch ảy
nằm trên lưu vực sông Ba khá ph ức tạp, thượng và trung du chịu ảnh hưởng của khí
hậu Tây Trường Sơn nên mùa mưa và mùa lũ đến sớm và kết thúc s ớm hơn so với
vùng h ạ du chịu tác động của khí hậu Đông Trường Sơn.

Assignment, Essay
31

Assignment, Essay
1.3.1.4. Mạng lưới sông suối:
Tính từ thượng nguồn đến cửa ra (sông Ðà R ằng), sông Ba có diện tích lưu vực
13.900 km2
, với chiều dài nhánh sông chính là 374 km, mật độ lưới sông 0,22 km/km2
.
Sông Ba thuộc loại sông kém phát triển so với các sông khác vùng lân c ận, sông Ba
gồm có: 36 sông nhánh cấp 1, 54 nhánh cấp 2, 14 nhánh cấp 3 và 1 nhánh cấp 4. Trong
đó có 3 sông nhánh cấp 1 ở bờ phải đáng chú ý là:
- Sông Ayun: Bắt nguồn từ đỉnh núi Krong Hơ Dung ở độ cao 1.220 m, chảy
theo hướng Bắc Nam, sau chuyển hướng Tây Bắc - Đông Nam rồi nhập với dòng
chính sông Ba tại vị trí cách thị trấn Cheo Reo khoảng 1 km về phía Bắc. Sông có diện
tích lưu vực 2.950 km2
, độ dài sông 175 km.
- Sông Krong H'Năng: Bắt nguồn từ đỉnh núi Chư Tung ở độ cao 1.215 m.
Hướng dòng ch ảy tương đối phức tạp song chủ yếu là Bắc - Nam và Tây Bắc - Đông
Nam rồi nhập với sông chính tại ranh giới Gia Lai và Phú Yên. Sông có di ện tích lưu
vực là 1.840 km 2
, độ dài là 130 km.
- Sông Hinh: Bắt nguồn từ đỉnh núi Chư H'Mu ở độ cao 2.051 m. Hướng dòng
chính là Tây Bắc - Đông Nam đến vĩ độ 120
5' sông chảy theo hướng Bắc - Nam rồi
nhập với dòng chính tại phía trên Sơn Hòa. Sông có di ện tích lưu vực l à
1.040 km2, độ dài là 88 km. Các sông su ối thuộc lưu vực sông Ba đều hẹp và sâu, độ
dốc lớn có tiềm năng lớn về thủy điện. Địa hình bị chia cắt mạnh, lưu vực sông Ba có dạng
lòng máng chạy dài từ thượng nguồn đến cửa sông; phía Bắc, Đông, Nam có núi cao b ao
học (ở độ cao 500 - 2.000 m) và chỉ được mở rộng về phía Tây Nam với cao nguyên rộng
lớn Pleiku, Mang Yang, Chư Sê, mở ra biển qua vùng đồng bằng Tuy Hoà rộng hơn 2.400
ha với độ cao từ 5-10 m, còn vùng c ửa sông và ven biển từ 0,5 - 2,0 m. Lòng máng c ủa
lưu vực bị những dãy núi đâm sát ra mép sông tạo nên những thung lũng độc lập như
An Khê (400 - 500 m), Cheo Reo (150 – 200 m) và Phú Túc (100 – 200 m).

Assignment, Essay
32

Assignment, Essay
1.3.1.5. Đặc điểm tài nguyên:
Với đặc điểm địa hình khu vực động thực vật trong khu vực khá đa dạng. Về
thực vật nổi bật là họ: họ thầu dầu, họ đậu, họ cà phê... đó là những họ thực vật đặc
trưng của vùng Tây nguyên. V ề động vật bao gồm hệ động vật trên cạn có nhi ều loài
đặc hữu cho Việt Nam và Ðông D ương, có nhiều loài quí hiếm được ghi trong sách
đỏ; hệ động vật dưới nước khá phong phú b ởi có nhi ều loại hình thủy vực khác nhau.
1.3.2. Tài nguyên nước sông Ba:
Toàn hệ thống sông Ba có lưu lưu lượng dòng chảy là 302m 3
/s với tổng lượng
nước trung bình nhiều năm là 9.527 triệu m 3
nước. Trong đó Tây Nguyên chiếm
7.605 triệu m3, tỉnh Phú Yên - Đông Trường Sơn có 1.922 triệu m 3 chiếm 20,2% tổng
lượng nước toàn hệ thống.
Bình quân đầu người trong lưu vực là 7.939 m 3/người lớn gấp khoảng 2 lần
nguồn nước nội địa bình quân đầu người trong cả nước.
Tiềm năng nước dưới đất không lớn, chủ yếu dùng cho sinh hoạt (Lưu lượng
nước dưới đất toàn lưu vực sông Ba - Tây Nguyên chỉ có khoảng 40m3/s)
1.3.3. Tầm quan trọng của sông Ba đối với phát tri ển KTXH của Thị xã An Khê và
Tỉnh Gia Lai:
Sông Ba gi ữ một vai trò vô cùng quan tr ọng trong đời sống của các cư dân bản
địa nơi dòng sông ch ảy qua. Từ ngàn đời nay, người dân sống dọc sông đã u ống nước,
ăn cá trên dòng sông này. Bên c ạnh nguồn lợi thủy sản dồi dào, sông Ba còn gi ữ vai
trò điều tiết nước tưới cho toàn bộ lưu vực sông. Hàng năm, sông Ba bồi đắp phù sa để
từ đó hình thành những bãi ngô, ru ộng đậu quanh năm tươi tốt; những cánh đồng lúa tr
ĩu bông, cho năng suất cao...
Ngoài những giá trị về về kinh tế, sông Ba còn có giá tr ị văn hóa, du lịch đặc
biệt quan trọng trong toàn vùng Tây Nguyên. T ừ những con thác hùng v ĩ nơi thượng

Assignment, Essay
33

Assignment, Essay
nguồn đến những hồ nước mênh mông v ới dòng ch ảy êm đềm xuôi v ề hạ du đều
mang một dấu ấn đậm nét văn hóa của cư dân nơi đây.
Hình 1.3. Bản đồ lưu vực sông Ba

Assignment, Essay
34

Assignment, Essay
CHƯƠNG 2
ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG TÀI NGUYÊN NƯỚC SÔNG BA TRÊN ĐỊA
BÀN TH Ị XÃ AN KHÊ
2.1. Hiện trạng tài nguyên nước sông Ba
Hiện nay, sông Ba là ngu ồn cung cấp nước chủ yếu, đáp ứng nhu cầu sử dụng
cho sinh hoạt, phục vụ cho sản xuất công nghi ệp, nông nghi ệp và các l ĩnh vực liên
quan khác cho Thị xã An Khê.
2.1.1. Hiện trạng phân b ố và lưu lượng nước sông Ba trên địa bàn Th ị xã An Khê:
2.1.1.1. Sự phân b ố:
Lưu vực sông Ba ch ảy qua Thị xã An Khê có di ện tích 1.440 km2
. Lòng sông
Ba thường lộ đá gốc, bề mặt thềm và đất bồi rất hạn chế, với các dạng xâm thực tồn tại
như những dạng đồi thoải với độ cao tương đối từ 15 – 25 m. Toàn vùng có m ức độ
chia cắt sâu từ 50 – 70 m, mật độ chia cắt ngang trung bình với diện tích phân bố.
2.1.1.2. Đặc điểm:
Do điều kiện địa hình và lượng mưa tập vào các tháng mùa mưa nên trên h ệ
thống sông Ba thường có lũ lớn. Từ năm 1979 đến nay, mực nước lớn nhất trong các
cơn lũ ở An Khê là 9,18 m (ngày 20 – 09 – 1986), vì vậy rất cần đến các biện pháp
chống lũ trên sông.

Assignment, Essay
35

Assignment, Essay
Bảng 2.1. Đặc trưng tài nguyên nước lưu vực sông Ba
Lưu vực
sông
Sông Ba
Lượng
mưa
TB
(mm)
1535
Lớp
dòng
chảy
(mm)
785
Lượng Dòng Dòng Hệ số Hệ số Hệ số
bốc hơi chảy chảy dòng cấp bốc
(mm) mặt ngầm chảy nước hơi
750 609 175 0,51 0,19 0,81
Nguồn: Đài Khí tượng Thuỷ văn Tây Nguyên, 2014
2.1.1.3. Lưu lượng:
Trên địa bàn Tỉnh Gia Lai chỉ có tr ạm thủy văn An Khê ở thượng nguồn sông
Ba là có s ố liệu quan trắc dòng ch ảy liên tục từ năm 1977 đến nay. Lưu lượngnước
sông Ba th ể hiện ở bảng sau:
Bảng 2.2. Lưu lượng trung bình tháng tại trạm thủy văn An Khê
Trạm Sông
An
Ba
Khê
Lưu lượng trung bình (m3
/s)
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
TB
Năm
18,1 11,1 8,02 7,72 15,1 17,3 16,1 22,5 34,9 97,5 111 56,3 35,9
Nguồn: Đài Khí tượng Thuỷ văn Tây Nguyên, 2014
2.1.2. Hiện trạng khai thác, s ử dụng nước sông Ba t ại Thị xã An Khê:
2.1.2.1. Cấp nước đô thị:
Hiện nay, trên địa bàn Thị xã An Khê đã xây d ựng 01 nhà máy nước phục vụ
cấp nước tập trung với công su ất thiết kế 5000 m3
/ngày, công su ất khai thác 5000
m3
/ngày, với 7000 hộ sử dụng nước. Tổng nhu cầu nước cho sinh hoạt năm 2014 là
6,72.106
m3
/năm.

Assignment, Essay
36

Assignment, Essay
2.1.2.2. Cấp nước cho hoạt động công nghi ệp:
Khu công nghi ệp An Khê nằm tại Thị xã An Khê có các ngành chính: Ch ế biến
nông lâm s ản như đường, tinh bột sắn, thức ăn gia súc, sản xuất sợi ván ép, ch ế biến
lâm sản, sản xuất gạch… Tổng lượng nước mặt sử dụng năm 2014 là 0,82.106
m3
/năm.
2.1.2.3. Trồng trọt:
Thị xã An Khê có nhóm đất xám rất thích hợp cho cây công nghi ệp ngắn ngày
phát triển như mía, thuốc lá, lạc… Tổng nhu cầu nước mặt của ngành trồng trọt năm
2014 là 224,32.106
m3
/năm. Trên địa bàn Thị xã tính đến thời điểm hiện tại có 9 công
trình thủy lợi, với năng lực tưới cho 116 ha.
Bảng 2.3. Hiện trạng công trình thủy lợi Thị xã An Khê
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Tên công trình
Hồ suối Le
Hồ Bầu Dồn
Hồ Bến Tuyết
Hồ Hòn C ỏ
Hồ làng Nhoi
Hồ Pnang
Hồ Tà Diêm
Hồ Làng (Bàu Làng)
Hồ Mười Thiêu
Địa điểm
xây d ựng
Tú An
Thành An
An Phú
Song An
Làng Nhoi
Tú An
An Tân
Cửu An
Cửu An
Năm hoàn
thành
1984
1984
1985
1999
2001
2005
-
-
-
Năng lực tưới (ha)
10
18
20
14
10
18
10
10
6
Tổng cộng 116

Assignment, Essay
37

Đồ án Tốt nghiệp Đánh giá hiện trạng và đề xuất biện pháp quản lý tài nguyên nước tại lưu vực sông Ba đoạn chảy qua Thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai

Đồ án Tốt nghiệp Đánh giá hiện trạng và đề xuất biện pháp quản lý tài nguyên nước tại lưu vực sông Ba đoạn chảy qua Thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Đồ án Tốt nghiệp Đánh giá hiện trạng và đề xuất biện pháp quản lý tài nguyên nước tại lưu vực sông Ba đoạn chảy qua Thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai

Similar to Đồ án Tốt nghiệp Đánh giá hiện trạng và đề xuất biện pháp quản lý tài nguyên nước tại lưu vực sông Ba đoạn chảy qua Thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai (20)

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn

More from lamluanvan.net Viết thuê luận văn (20)

Đồ án Tốt nghiệp Đánh giá hiện trạng và đề xuất biện pháp quản lý tài nguyên nước tại lưu vực sông Ba đoạn chảy qua Thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai