1. องค์ประกอบของการสือสารข้อมูล
่





ผู้ส่งข้อมูล (sender) คือ สิ่งที่ทำาหน้าที่ส่งข้อมูลไปยังจุด
หมายที่ต้องการ
ผู้รับข้อมูล (receiver) คือ สิ่งทีทำาหน้าที่รับข้อมูลที่ถูกส่งมา
่
ให้
ข้อมูล (data) คือ ข้อมูลที่ผู้ส่งข้อมูลส่งไปยังผู้รับข้อมูล
ข้อมูลอาจอยู่ในรูปของข้อความ เสียง ภาพเคลือนไหว และ
่
อื่นๆ
สื่อนำาข้อมูล (medium) คือ สิ่งที่ทำาหน้าที่เป็นตัวกลางในการ
ถ่ายข้อมูลจากผู้ส่งไปยังผู้รับ เช่น สายเคเบิล สายใยแก้ว
นำาแสง อากาศ
โปรโตคอล (protocol) คือกฎหรือวิธที่ถูกกำาหนดขึ้นเพื่อ
ี
การสื่อสารข้อมูล

2. องค์ประกอบของการสือสารข้อมูล
่

3. ชนิดของสัญญาณ


Analog signal
Digital signal

4. ชนิดของสัญญาณ



Analog signal
เป็นสัญญาณต่อเนื่อง
ลักษณะของคลื่นไซน์ sine
wave ตัวอย่างการส่ง
ข้อมูลที่เป็น analog คือการ
ส่งข้อมูลผ่านระบบ
โทรศัพท์
Hertz คือหน่วยวัดความถี่
ของสัญญาณ โดยนับ
ความถี่ที่เกิดขึ้นใน 1 วินาที
เช่น 1 วินาทีมีการ
เปลี่ยนแปลงของระดับ
สัญญาณ 60 รอบแสดงว่ามี
Wavelen
gth (λ)
or period
Amplitud
e (a)
Phase
differenc
e (φ)

5. ชนิดของสัญญาณ

Digital

สัญญาณไม่ต่อเนื่อง ข้อมูล
ในเครื่องคอมพิวเตอร์ที่เป็น
เลขฐาน 2 จะถูกแทนด้วย
สัญญาณ digital คือเป็น 0
และ 1 โดยการแทนข้อมูล
สัญญาณแบบ Unipolar จะ
แทน 0 ด้วยสัญญาณไฟฟ้า
ที่เป็นกลาง และ 1 ด้วย
สัญญาณไฟฟ้าที่เป็นบวก

Bit rate เป็นอัตราความเร็ว
ในการส่งข้อมูล โดยนับ
จำานวน bit ที่ส่งได้ในช่วง 1
วินาที เช่น ส่งข้อมูลได้
14,400 bps (bit per
seconds)
1 Mbps
1 second
2 Mbps
1 second

6. การเชือมต่อสายสื่อสาร
่


การเชื่อมต่อสายสื่อสารแบบจุดต่อจุด point-to-point
การเชื่อมต่อสายสื่อสารแบบหลายจุด Multipoint

7. การเชื่อมต่อสายสื่อสารแบบจุดต่อจุด
point-to-point


เชือมต่อระหว่างอุปกรณ์
่
สื่อสารสองตัวเท่านั้น ทำาให้
ใช้ความสามารถของสื่อส่ง
ข้อมูลได้เต็มที่
การสื่อสารเกิดขึ้นได้ทันที
เพราะพร้อมที่จะรับและส่ง
อยู่เสมอ
workstation
workstation

8. การเชือมต่อสายสื่อสารแบบหลายจุด
่
Multipoint



เชือมต่ออุปกรณ์มากกว่า
่
สองตัว แบ่งกันใช้สื่อส่ง
ข้อมูล
ใช้เวลาหรือความสามารถ
ในการส่งเป็นตัวแบ่งการ
ใช้สื่อ
การแบ่งเวลา



ผลัดเปลี่ยนกันใช้เมื่อสื่อว่าง
ผลัดเปลี่ยนกันด้วยเวลาที่
สมำ่าเสมอ เช่น ทุก ๆ 0.5
วินาที
ผลัดเปลี่ยนกันตามลำาดับ
ความสำาคัญ (priority)

การแบ่งตามความสามารถ

ใช้สื่อได้เมื่อต้องการ แต่จะ
ทำาให้ความเร็วในการสื่อสาร
ลดลง
workstation
Mainframe
workstation
workstation

9. วิธีการสือสารข้อมูล
่

แบบอนุกรม



ส่งข้อมูลครั้งละ 1 bit ส่ง
ข้อมูลได้ช้า
ราคาถูก ใช้ในการสื่อสาร
ระหว่างโทรศัพท์
แบบขนาน


ส่งข้อมูลครั้งละหลาย bit
ขนานกันไป ทำาให้เร็วกว่า
แบบอนุกรม
ใช้ในการส่งข้อมูลระหว่าง
คอมพิวเตอร์
0
ผู้ส่ง
0
1
0
0
1
1
1
1
1
0
1
1
0
0
0
1
0
0
ผู้รับ
ผู้ส่ง
0
0
0
0
0
0
0
1
1
1
0
0
0
ผู้รับ

10. ทิศทางการส่งข้อมูล

Simple transmission


Half duplex transmission


ส่งข้อมูลเพียงอย่างเดียว เช่น การฟังวิทยุจากสถานีวิทยุ การส่ง
สัญญาณของสถานีไปยังเครื่องรับโทรทัศน์
แต่ละฝ่ายสามารถเป็นผู้รับและผู้ส่งได้ แต่ต้องสลับกัน เช่น การ
ใช้วิทยุสื่อสาร ที่ผู้สงกดปุ่มเพือส่งข้อมูล
่
่
Full duplex transmission

แลกเปลี่ยนข้อมูลทั้งผู้รับและผู้ส่ง โดยรับและส่งได้ในเวลา
เดียวกัน เช่น การใช้โทรศัพท์

11. ตัวกลางการสื่อสาร ( communication media)

แบบมีสาย




Twisted pair
Coaxial cable
Optical fiber cable
แบบไร้สาย




Infrared
Radio wave
Terrestrial microwave
Satellite communication

12. Twisted pair cable


สายบิดเกลียว แต่ละเส้นมีลักษณะคล้ายสายไฟทั่วไป มี
ความถี่ในการส่งข้อมูลประมาณ 100 Hz ถึง 5 MHz
มี 2 ลักษณะ


แบบไม่มีชั้นโลหะห่อหุ้ม unshielded twisted-pair หรือ UTP
แบบ shielded twisted-pair หรือ STP

13. Coaxial cable



มีความถี่ในการส่งข้อมูลประมาณ 100 MHz ถึง 500 MHz
มีฉนวนหุ้มเป็นชันๆ หลายชั้นสลับกับตัวนำาโลหะ
้
ตัวนำาโลหะชั้นในทำาหน้าที่ส่งสัญญาณ ตัวโลหะชั้นนอกทำา
หน้าที่เป็นส่วนดินและเป็นเกราะป้องกัน

14. สายใยแก้วนำาแสง optical fiber cable



สายสัญญาณทำาจากใยแก้วหรือสารนำาแสงห่อหุ้มด้วยวัสดุ
ป้องกันแสง
มีความเร็วในการส่งข้อมูลเท่ากับความเร็วสูง
มีราคาค่อนข้างสูง

15. แสงอินฟาเรด infrared



ใช้แสงอินฟาเรด เป็นสื่อกลาง
ทำาการส่งข้อมูลโดยผ่าน IrDa port
ใช้กับการสื่อสารข้อมูลระยะใกล้


เช่น จาก remote control ไปยังโทรทัศน์
การส่งข้อมูลระหว่างโทรศัพท์มือถือในระยะใกล้

16. สัญญาณวิทยุ radio wave




ส่งข้อมูลเป็นสัญญาณคลื่นวิทยุไปในอากาศไปยังตัวรับสัญญาณ
ถูกรบกวนได้จากสภาพอากาศไม่ดี
ช่วยส่งข้อมูลในระยะไกล หรือสภาพภูมิประเทศไม่เอื้อในการใช้
สายส่ง
สัญญาณวิทยุสามารถแบ่งตามช่วงความถีได้ดังนี้
่

17. ไมโครเวฟภาคพื้นดิน




จะมีเสาส่งสัญญาณไมโครเวฟที่อยู่ห่าง ๆ กัน
โดยใช้สถานีทวนสัญญาณ (repeater station) เพื่อการส่งสัญญาณต่อเป็น
ช่วง ๆ ทำาให้ส่งสัญญาณระยะไกลได้
แต่อาจถูกรบกวนจากสภาพแวดล้อม
โดยเฉพาะช่วงฝนตกหรือมีพายุ จะทำาให้การส่งข้อมูลไม่ดีนัก

18. การสื่อสารข้อมูลผ่านดาวเทียม




เป็นการสื่อสารจากพื้นโลกที่มีการส่งสัญญาณข้อมูลไปยังดาวเทียม
โดยดาวเทียมจะทำาหน้าที่เป็นสถานีทวนสัญญาณ เพื่อส่งสัญญาณต่อไปยัง
สถานีภาคพื้นดินอื่น ๆ
ระยะทางจากโลกถึงดาวเทียมประมาณ 22,000 ไมล์ จึงทำาให้ข้อมูลที่ส่งเกิด
ความล่าช้าประมาณ2 วินาที
ซึ่งเหมาะกับการสื่อสารระหว่างประเทศหรือการส่งข้อมูลที่มีระยะทางไกลมาก ๆ

19. การพิจารณาเลือกสือนำาข้อมูล
่





ราคา
ความเร็ว
ระยะทาง
สัญญาณรบกวนที่อาจจะเกิดขึ้น
ความปลอดภัยของข้อมูล

20. ตารางเปรียบเทียบคุณสมบัติของสื่อนำาข้อมูล

21. เครือข่ายคอมพิวเตอร์
ประสิทธิภาพของเครือข่ายขึ้นอยู่กับ
 จำานวนเครื่องคอมพิวเตอร์ในเครือข่าย


สื่อนำาข้อมูล


สื่อต้องมีความเร็วที่เหมาะสม และจัดวางตำาแหน่งให้เหมาะสมกับ
การใช้งานและสภาพแวดล้อม
เครื่องคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ (hardware)


จำานวนต่อพ่วงมาก ประสิทธิภาพของการสื่อสารตำ่า
เครื่องคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์มีประสิทธิภาพตำ่า ก็ทำาให้เครือ
ข่ายมีประสิทธิภาพตำ่าไปด้วย
โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ใช้ในการสื่อสารข้อมูล (software)

ทำาหน้าที่ประมวลผลข้อมูลที่ส่งหรือรับ ถ้าโปรแกรมดีก็สามารถ
สื่อสารได้อย่างมีประสิทธิภาพ

22. โครงสร้างเครือข่าย (topology)

แบบบัส bus topology



การส่งข้อมูล จะส่งไปยังสายเคเบิลหลัก โดยมีการแบ่งเวลาการ
ใช้สายเคเบิล
ข้อดี คือ ใช้สื่อข้อมูลหรือสายน้อย ประหยัดค่าใช้จ่าย ถ้าเครื่อง
คอมพิวเตอร์ตัวใดเสียก็ไม่ส่งผลกระทบต่อระบบโดยรวม
ข้อด้อย คือ การตรวจจุดที่มีปัญหาทำาได้ยาก และถ้ามีจำานวน
เครื่องมากเกินไปจะ ข้อมูลที่ส่งจะชนกัน
Drop
Tap
Drop
Drop
Line
Cable end
Drop
Line
Line
Line
Tap
Tap
Tap
Cable end

23. โครงสร้างเครือข่าย (topology)

แบบวงแหวน ring topology



เชื่อมต่อเป็นวงกลม และส่งข้อมูลเป็นวงกลมในทิศทางเดียวกัน
ข้อดี คือ ใช้สายเคเบิลน้อย และไม่มีการชนกันของข้อมูลที่จะส่ง
ข้อด้อย คือ ถ้าเครื่องคอมพิวเตอร์เครื่องใดเสียระหว่างการส่ง
ข้อมูล ก็จะไม่สามารถส่งข้อมูลต่อไปได้

24. โครงสร้างเครือข่าย (topology)

แบบดาว star topology



เชื่อมต่อผ่านจุดศูนย์กลางที่เรียกว่า hub
ข้อดี คือ สามารถเพิ่มเครื่องคอมพิวเตอร์ใหม่ได้ง่าย ไม่กระทบ
ต่อเครื่องอื่น
ข้อเสีย คือค่าใช้จ่ายในเรื่องของสายค่อนข้างสูง และเมื่อ hub ไม่
ทำางาน ระบบก็จะไม่สามารถทำางานได้
Hub

25. โครงสร้างเครือข่าย (topology)

แมช mesh topology



มีการเชื่อมต่อเครื่องคอมพิวเตอร์ทุกเครื่องเข้าด้วยกัน สามารถ
ส่งข้อมูลได้อย่างอิสระ ไม่ต้องรอ ดังนั้นเครื่องแต่ละเครื่องต้องมี
ช่องส่งสัญญาณเป็นจำานวนมาก
ข้อดี ส่งข้อมูลได้เร็ว เนื่องจากเป็นอิสระในการส่ง
ข้อด้อย เสียค่าใช้จ่ายในเรื่องของสายเคเบิลสูง

26. โครงสร้างเครือข่าย (topology)

แบบผสม hybrid topology



ผสมผสานความสามารถของโครงสร้างเครือข่ายหลายๆแบบรวม
กัน ซึ่งเครือข่ายย่อยๆ เชื่อมต่อแตกต่างกันตามความเหมาะสม
ข้อดี คือ ได้เครือข่ายที่มีประสิทธิภาพสูงในการสื่อสารข้อมูล
ข้อด้อย ค่าใช้จ่าย
Star
Star
Bus
Hub
Ring