Het World Economic Forum ziet complex problem solving als de belangrijkste vaardigheid voor werknemers, nu en in de toekomst. Hoe zit dat in Nederland? Michel den Otter en David Veldhoen deden een onderzoek...

1. Complex Problem Solving
in Nederland
Michel den Otter & David Veldhoen

2. Introductie David Veldhoen
• Student
Technische bedrijfskunde
• 3e jaar
2

3. 3e jaar student
Technische Bedrijfskunde
Hogeschool Rotterdam
Zwemmen
Introductie Michel den Otter
 70% minder
3

4. World Economic Forum: ‘Future of Jobs’
 Onderzoek “Future of jobs” 2012-2016
 Resultaten januari 2016
 4e industriële revolutie
 5 grootste landen van Europa
(Nederland niet in opgenomen)
 2016: Future of Jobs leidend voor
World Economic Forum Annual Meeting
 2017: 4e industriële revolutie weer op
agenda op WEF Annual Meeting
4

5. “Complex Problem Solving is DE belangrijkste
vaardigheid nu en in de toekomst.”
Conclusie ‘Future of Jobs’
5

6. Programma
 Opzet onderzoek
Definitie
Ontwerp
Dataverzameling
Data-analyse
 Resultaten
Wetenschap
Enquête
Interviews
 Pauze
 Conclusies
 Aanbevelingen6

7. Opzet onderzoek
Definitie Ontwerp Dataverzameling Data-analyse
7

8. Programma
 Opzet onderzoek
Definitie
Ontwerp
Dataverzameling
Data-analyse
 Resultaten
Wetenschap
Enquête
Interviews
 Pauze
 Conclusies
 Aanbevelingen8

9. Definitie

10. Of dit?

11. Definitie: European perspective
Samuel Greiff
Prof. Dr. Educational Assessment
Universiteit van Luxemburg
Joachim Funke
Prof. Dr. Psychologie
Universiteit van Heidelberg
11

12. 4 criteria voor een complex problem
1. Polytelie
2. Interconnectedness
3. Intransparency
4. Dynamics
12

13. Complex Problem
Oplossing
Probleem
Systeem
13

14. Complex Problem
Oplossing
Probleem
Context
Systeem
14

15. Polytelie
Oplossing
Probleem
Context
Systeem
15

16. Interconnectedness
Oplossing
Probleem
Context
Systeem
16

17. Intransparency
Oplossing
Probleem
Context
Systeem
17

18. Dynamics
Oplossing
Probleem
Context
Systeem
18

19. Dynamics
Oplossing
Probleem
Context
Systeem
19

20. 4 criteria resume
1. Polytelie Meerdere doelen
2. Interconnectedness Informatiepunten staan met
elkaar in verbinding
3. Intransparency Informatiepunten staan met
elkaar in verbinding, maar
verbinding is niet helder
4. Dynamics Situatie / informatiepunten /
doelen veranderen continu
20

21. Zeker wel complex!
21

22. Complex problem SOLVING
Probleem oplossen
oplossing
criteria
22

23. Programma
 Opzet onderzoek
 Definitie
 Ontwerp
 Dataverzameling
 Data-analyse
 Resultaten
 Wetenschap
 Enquête
 Interviews
 Pauze
 Conclusies
 Aanbevelingen23

24.  Feedback van World Economic Forum op onderzoek
 Feedback van prof. Greiff op onderzoeksvragen
 Wetenschappelijke benadering onderzoek
 Kwantitatief (enquête) gebaseerd op enquête World Economic
Forum
 Kwalitatief (interviews)
Ontwerp
24

25. Programma
 Opzet onderzoek
 Definitie
 Ontwerp
 Dataverzameling
 Data-analyse
 Resultaten
 Wetenschap
 Enquête
 Interviews
 Conclusies
 Aanbevelingen
25

26. Dataverzameling: facts
2
1180
20
700
176
17.000
40
Respondenten
interviews
liter
datapunten
uur
universiteiten
Verzonden enquêtes
1
Internationale
organisatie
26

27. Programma
 Opzet onderzoek
 Definitie
 Ontwerp
 Dataverzameling
 Data-analyse
 Resultaten
 Wetenschap
 Enquête
 Interviews
 Conclusies
 Aanbevelingen
27

28. Data-analyse

29. Programma
 Opzet onderzoek
 Definitie
 Ontwerp
 Dataverzameling
 Data-analyse
 Resultaten
 Wetenschap
 Enquête
 Interviews
 Pauze
 Conclusies
 Aanbevelingen29

30. Quote van Joachim Funke & Samuel Greiff
“Dit onderzoek bouwt een brug
tussen wetenschap en praktijk”
30

31. Quote van Joachim Funke
“Complex Problem Solving is the
highest form of intelligence”
31

32. Wetenschap
Geen criteria voor het ‘solven’
Talent vereist
+
32

33. Wetenschap
Tunnelvisie
Externe werking
Groepsproces zonder
structuur
33

34. Programma
 Opzet onderzoek
 Definitie
 Ontwerp
 Dataverzameling
 Data-analyse
 Resultaten
 Wetenschap
 Enquête
 Interviews
 Pauze
 Conclusies
 Aanbevelingen34

35. Enquête – Complexiteit Problem Solving
77% denkt dat de
complexiteit toeneemt.
35

36. Enquête – Wat zorgt voor de toename in
complexiteit?
36

37. Enquête- Prioriteit management
~62% geeft vaak of
(bijna) altijd prioriteit
aan complexe problemen
~37% geeft aan nooit,
zelden of soms prioriteit
te geven aan complex
problem solving.
37

38. Basic skills - Vaardigheden als kritisch denken, effectief
schrijven en actief leren
Social skills - Georganiseerde manier communiseren en
samenwerken
System skills - Begrijpen van het systeem en informatie uit
het systeem analyseren en besluiten nemen
Resource management skills – Plannen en organiseren
Technical skills - Ontwerpen, installeren, programmeren en
repareren van machines, installaties en systemen
Enquête- Uitleg skills
38

39. Enquête – Verschuiving in Skills
Skills worden over het
algemeen meer van
belang om complexe
problemen op te lossen
(~12%)
De grootste verschuiving
zit op het gebied van
Social skills (19%) en
System skills (17%)
Resource
management skills
scoort in verhouding
laag
 Nu
 5 jaar
39

40. Enquête –Verschuiving in skills: Branches
 In de Information Technology worden social skills 33%
belangrijker (gemiddeld +19%)
 In de Energy Utilities & Technology worden social skills
maar 4 % belangrijker (gemiddeld +19%)
 Bij Professional Services is de uitschieter system skills
met een toename van 34% (gemiddeld +17%)
 Resource management skills worden in de Chemicals
4,25% minder van belang (gemiddeld +14%)
40

41. Enquête – Verschuiving in skills: Branches
 In Mining and Metals acht men dat social skills het minst
belangrijk zijn in de toekomst
 In Telecommunication acht men dat social skills in de
toekomst het meest van belang zijn van ALLE branches
 In de Telecommunication zijn de resource management
skills het MINST van belang van alle branches
 Bij Telecommunication worden social skills 37%
belangrijker (gemiddeld +19%) en technical skills 4%
MINDER van belang (gemiddeld +4%)
41

42. Enquête – Welke trends zorgen voor deze
verschuiving in skills?
Internet of Things niet in top 3!
Alle branches
Zelfde top 3 als bij toename
complexiteit
42

43. Enquête – Welke trends zorgen voor deze
verschuiving in skills?
Internet of Things alleen in top
3 bij Professional Services
Professional Services
43

44. Enquête – Welke skills worden er gemist op dit
moment?
Resource management skills zijn het minst van
belang, maar worden erg gemist bij het oplossen van
complexe problemen.
System skill meest gemist en meest
belangrijk in de toekomst!
44

45. Enquête – Gebruik methoden
11 % herkent GBV niet als
methode om complexe
problemen op te lossen
Gezond Boeren Verstand
(GBV) meest gebruikte
methode (81%)
45

46. Enquête – Hoe worden de benodigde
competenties bereikt?
1/3 gaf geen duidelijk beeld over hoe de
verschuiving wordt opgevangen (10%
expliciet aangegeven het nog niet te weten)
46

47. Enquête – Borging van methoden
Alle branches
47

48. Enquête –Borging van methoden
Food & Beverage
48

49. Enquête – Borging Skills
49

50. Programma
 Opzet onderzoek
 Definitie
 Ontwerp
 Dataverzameling
 Data-analyse
 Resultaten
 Wetenschap
 Enquête
 Interviews
 Pauze
 Conclusies
 Aanbevelingen50

51. Tijdens gesprekken direct interesse in Complex
Problem Solving
Interviews
51

52. Interviews - Trends
 In veel organisaties is industrie 4.0 is een agendapunt
zonder acties
 Men is zich meer bewust van de impact op het milieu
en wil/moet daar rekening mee houden
 Men ziet de complexiteit van problemen met name
toenemen door toenemende complexiteit in de
omgeving (klanten, partners, overheid)
52

53. Interviews - Skills
 System skills – technische organisaties zeggen een ‘niet
lullen maar poetsen’ mentaliteit te hebben, weinig ruimte
voor system skills
 Social skills – hebben te weinig aandacht in een
hokjescultuur
53

54. Interviews - Skills
 De geïnterviewden gaven aan dat samenwerking in
teamverband essentieel is om alle skills op een
maximaal niveau te krijgen over 5 jaar.
 De bedrijfscultuur in NL vergt een steeds verdere
verdieping en specialisatie in technische kennis.
Social skills zijn nodig om kennis samen te brengen.
54

55. Interviews - Methoden en technieken
Organisaties ontwikkelen eigen best practice pakket dat
het meest te vergelijken is met de PDCA-cyclus.
Men verwacht een verbetering van de methoden en
technieken, waardoor problemen steeds behapbaarder
worden.
55

56. Interviews – Borging skills en methoden
Organisaties geven aan dat ze PROBEREN hun skills en
methoden te borgen. Dat wordt voornamelijk gedaan
door:
 Het ontwikkelen van eigen trainingen
 Het verplicht stellen van (eigen) trainingen
56

57. Pauze

58. Programma
 Opzet onderzoek
 Definitie
 Ontwerp
 Dataverzameling
 Data-analyse
 Resultaten
 Wetenschap
 Enquête
 Interviews
 Pauze
 Conclusies
 Aanbevelingen58

59. Belangrijkste conclusies
Ook in Nederland wordt herkend dat problemen
steeds complexer worden
77%
59

60. Belangrijkste conclusies
1/3 van de respondenten heeft geen beeld hoe in de
benodigde skills voor CPS voorzien moet worden…
10%
60

61. Overige conclusies
In meer dan 1/3 van de organisatie krijgen complexe
problemen nog nauwelijks of geen prioriteit…
61

62. Belangrijkste conclusies
“Complex problem solving” wordt als vaardigheid
steeds belangrijker
Men is nog niet klaar voor
de toekomst op het
gebied van system skills
62

63. Overige conclusies
Er wordt relatief weinig expliciet gebruik gemaakt van
methoden om complexe problemen op te lossen
63

64. Overige conclusies
Het belang van “Internet of Things” (kenmerk Industrie
4.0) op benodigde competenties in de toekomst wordt
beperkt genoemd
64

65. Overige conclusies
Tunnelvisie en het gebrek aan structuur zijn de
belangrijkste valkuilen bij het oplossen van complexe
problemen
65

66. Overige conclusies
Vaardigheden voor complex problem solving kunnen
worden getraind, maar talent voor problem solving is
eveneens belangrijk
+
66

67. Overige conclusies
De wetenschap biedt nog geen duidelijke handvaten
voor het oplossen van complexe problemen
67

68. Overige conclusies
Er wordt beperkt gebruik gemaakt van alle mogelijkheden
om skills voor CPS te borgen in eigen organisatie
68

69. Overige conclusies
Er wordt beperkt gebruik gemaakt van alle mogelijkheden
om het gebruik van methoden te borgen
69

70. “Complex Problem Solving is
DE belangrijkste vaardigheid
nu en in de toekomst”
En?
Ja, ook in Nederland
70

71. Programma
 Opzet onderzoek
 Definitie
 Ontwerp
 Dataverzameling
 Data-analyse
 Resultaten
 Wetenschap
 Enquête
 Interviews
 Meest opvallende bevindingen
 Conclusies
 Aanbevelingen71

72. De wereld wordt complexer en zorgt voor een
verschuiving in de benodigde skills. Bepaal hoe u deze
verschuiving faciliteert.
 Alleen trainen is niet voldoende
 Bedenk hoe je talent voor complex problem solving gaat werven
Aanbevelingen
72

73. Bepaal hoe u de benodigde skills borgt in uw organisatie,
ook wanneer werknemers niet 20 jaar in uw bedrijf
blijven rondlopen.
Aanbevelingen
73

74. Vergrijzing staat in de top 3 van beïnvloedende trends voor het
complexer worden van problemen en de verschuiving in de
benodigde skills. Gevolgen hiervan kunnen zijn:
 Kennis, ervaring en skills verdwijnen met het weggaan van uw oudere
werknemers
 Lastiger om nieuwe vaardigheden te leren aan oude rotten in het vak.
Bepaal binnen uw organisatie wat u nodig heeft om hierop
voorbereid te zijn.
Aanbevelingen
74

75. Een complex probleem is niet door één iemand te
overzien. Zorg voor gestructureerde samenwerking
(transparantie) met behulp van structuur, methoden en
betere sociale vaardigheden.
Aanbevelingen
75

76. Neem kennis van best-practice aanpak en methoden voor
het gestructureerd oplossen van complexe problemen en
pas deze toe in uw organisatie om effectiever en
efficiënter problemen op te lossen en te voorkomen
Aanbevelingen
76

77. Bepaal vervolgens hoe u deze gebruikte methoden gaat
borgen. Alleen opschrijven in processen is niet voldoende.
Aanbevelingen
77

78. Bepaal op welke wijze Big Data uw organisatie kan
helpen bij het voorspellen, voorkomen en oplossen van
problemen. En, welke investering er nodig is om deze
mogelijkheden te kunnen inzetten.
Aanbevelingen
78

79.  CoThink
 Hogeschool Rotterdam
 Ron Vonk
 Martijn Maas
 Jaap Trouw
 Wilfred Geerlings
 De respondenten
 NVDO (Nederlandse Vereniging Doelmatig Onderhoud)
Dankwoord
79

80. Specifieke aanbeveling voor uw organisatie?
80